7 FEBRUARI 2014. - Wet tot organisatie van de elektronische stemming met papieren bewijsstuk (1)

FILIP, Koning der Belgen, Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.

De Kamers hebben aangenomen en Wij bekrachtigen hetgeen volgt : HOOFDSTUK 1. - Inleidende bepaling

Artikel 1.Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 77 van de Grondwet. HOOFDSTUK 2. - Algemene bepalingen

Art. 2.Deze wet is van toepassing op de organisatie van de verkiezingen van het Europees Parlement, de Kamer van volksvertegenwoordigers en de Gemeenschaps- en Gewestparlementen in de gemeenten waar gebruik gemaakt wordt van een elektronisch stemsysteem met papieren bewijsstuk.

Art. 3.De Koning kan bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad beslissen dat voor de kieskringen, de kieskantons, de gemeenten of de diplomatieke of consulaire beroepsposten die Hij aanwijst, gebruik wordt gemaakt van een elektronisch stemsysteem met papieren bewijsstuk bij de wetgevende verkiezingen, de verkiezingen voor de vernieuwing van de Gewest- en Gemeenschapsparlementen alsook bij de verkiezingen voor de vernieuwing van het Europees Parlement.

Art. 4.§ 1. Een geautomatiseerd stemsysteem met papieren bewijsstuk omvat per stembureau : 1° een elektronische stembus met een scanner;2° verscheidene stemcomputers die elk zijn uitgerust met een aanraakbeeldscherm, een printer voor de stembiljetten en een chipkaartlezer;3° een computer voor de voorzitter met een eenheid om de chipkaarten gebruiksklaar te maken en een printer;4° een barcodelezer voor de visualisatie van de inhoud van de barcode door de kiezer;5° chipkaarten. Elk stemhokje van het stembureau is uitgerust met een stemcomputer.

In elk stembureau is minimum één stemhokje naast een stemcomputer eveneens uitgerust met een barcodelezer voor de visualisatie van de inhoud van de barcode door de kiezer.

Elk stembureau heeft een wachtzone die zich minstens op één meter van de stembus bevindt.

Bovendien beschikt elk kantonhoofdbureau over één of meerdere elektronische systemen voor de optelling van de stemmen die uitgebracht zijn in de stembureaus die van dit hoofdbureau afhangen. § 2. De Koning bepaalt de regels volgens dewelke de lijsten en de kandidaten op de schermen van de stemcomputers worden getoond. § 3. De elektronische stemsystemen met papieren bewijsstuk, de elektronische optellingssystemen van de stemmen en de stemsoftware bedoeld in de artikelen 17 en 18, mogen enkel gebruikt worden indien ze overeenstemmen met de door de Koning vastgestelde algemene erkenningsvoorwaarden, die in elk geval de betrouwbaarheid en de veiligheid van de systemen, alsook het geheim van de stemming waarborgen.

De minister van Binnenlandse Zaken stelt deze overeenstemming vast op advies van het orgaan dat daartoe door de Koning erkend is bij besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad.

Het advies van het in het tweede lid bedoelde erkende orgaan wordt openbaar gemaakt door de minister van Binnenlandse Zaken of zijn afgevaardigde.

Art. 5.§ 1. De stemapparatuur bedoeld in artikel 4, § 1, is ofwel eigendom van de gemeente, met dien verstande dat de elektronische systemen voor het optellen van de stemmen van een kieskanton de eigendom zijn van de gemeente die de hoofdplaats van een kanton is, ofwel de eigendom van het gewest als het beslist deze te kopen.

De Staat kan in de investeringskosten financieel tussenbeide komen ten belope van twintig procent ervan volgens de normen die door de Koning bij besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad zijn vastgesteld in verband met het aantal stemsystemen. § 2. De gemeente zorgt voor het onderhoud en de bewaring van de apparatuur. Ze beheert die goederen als een goede huisvader. Ze dient alle apparatuur die buiten gebruik is zo spoedig mogelijk te laten herstellen of vervangen.

De kosten daarvan zijn ten laste van de gemeente. De gemeente sluit daarvoor een onderhoudscontract af. § 3. De kosten voor bijstand op de dag van de verkiezing zijn ten laste van de Staat. § 4. De verkiezingsprogrammatuur, de veiligheidscodes, de chipkaarten, het specifieke stempapier dat nodig is voor de afdruk van de stembiljetten, en de gegevensdragers worden bij elke verkiezing verstrekt door de minister van Binnenlandse Zaken of zijn afgevaardigde.

Art. 6.De gemeenten die gebruik maken van het elektronische stemsysteem met papieren bewijsstuk worden uitgesloten van de verdeling van de kosten voor het opmaken van de stembiljetten en voor de werking van de stemopnemingsbureaus bedoeld in het Kieswetboek, alsook van de verdeling van de uitgaven die op grond van de automatisering van de stemming geen betrekking hebben op de kiesbureaus van de kieskring of het kieskanton. HOOFDSTUK 3. - Het elektronische stemsysteem met papieren bewijsstuk

Art. 7.Elk stemhokje van het stembureau is uitgerust met een stemcomputer.

Art. 8.§ 1. Alvorens hij zich naar het stemhokje begeeft, ontvangt de kiezer van de voorzitter van het bureau of van de bijzitter die deze aanwijst, een chipkaart die de voorzitter of de bijzitter vooraf gebruiksklaar heeft gemaakt en die toelaat eenmaal te stemmen per verkiezing waarvoor de kiezer opgeroepen is. § 2. Om zijn stem uit te brengen, moet de kiezer verplicht eerst deze kaart in de kaartlezer steken die hiertoe voorzien is in de in het stemhokje geïnstalleerde stemcomputer.

Indien verscheidene verkiezingen tegelijk plaatsvinden, stelt de minister van Binnenlandse Zaken de volgorde vast waarin de stemmen moeten worden uitgebracht.

Wanneer de kiezer, krachtens de wetten op het gebruik van de talen in bestuurszaken, gecoördineerd op 18 juli 1966, de taal van de stemverrichtingen kan kiezen, wordt hij eerst verzocht die keuze te bepalen; zij is, na bevestiging ervan, definitief voor alle stemverrichtingen.

Voor de verkiezing van de leden van het Europees Parlement in de kieskring Brussel-Hoofdstad, alsook voor de verkiezing van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement, wijst de kiezer eerst respectievelijk het kiescollege of de taalgroep aan waartoe de lijst behoort waarvoor hij wenst te stemmen. Alleen de voor dat kiescollege of die taalgroep voorgedragen lijsten verschijnen vervolgens op het scherm.

Voor de verkiezing van de leden van de Kamer van volksvertegenwoordigers in het kieskanton Sint-Genesius-Rode, kiest de kiezer eerst tussen de kieskring Vlaams-Brabant en de kieskring Brussel-Hoofdstad. Op dezelfde manier kiest de kiezer, voor de verkiezing van de leden van het Europees Parlement in de gemeenten van dat kieskanton, eerst tussen het Nederlandse kiescollege en het Franse kiescollege. Alleen de lijsten die voorgedragen werden voor de gekozen kieskring of het gekozen kiescollege worden vervolgens getoond. § 3. In alle gevallen verschijnen het volgnummer en het letterwoord of logo van alle kandidatenlijsten op het aanraakbeeldscherm, onder voorbehoud van de toepassing van § 2, vierde en vijfde lid.

De kiezer duidt de lijst van zijn keuze aan door aanraking van het aanraakbeeldscherm. Door een blanco stem kan hij ook aangeven dat hij voor geen van de voorgedragen lijsten zijn stem wil uitbrengen.

Nadat de kiezer een lijst heeft gekozen, verschijnen voor die lijst de naam en voornaam van de kandidaten, voorafgegaan door een volgnummer, op het beeldscherm.

De kiezer brengt zijn stem uit door het aanraakbeeldscherm aan te raken : 1° in het stemvak bovenaan de lijst, indien hij zich kan verenigen met de volgorde van voordracht van de kandidaten;2° in de stemvakken naast de naam van één of meerdere kandidaten van dezelfde lijst. § 4. Nadat de kiezer zijn stem heeft uitgebracht overeenkomstig § 3, wordt hij verzocht die te bevestigen. Deze bevestiging sluit de stem van de kiezer af voor de beschouwde verkiezing. Zolang de stem niet is bevestigd, kan de kiezer de stemverrichting herbeginnen. § 5. In voorkomend geval wordt de kiezer vervolgens, via informatie die op het beeldscherm verschijnt, verzocht volgens dezelfde procedure te stemmen voor de volgende verkiezing.

Art. 9.§ 1. Wanneer de kiezer voor alle verkiezingen heeft gestemd, wordt een stembiljet afgedrukt en te zijner beschikking gesteld. § 2. Binnen eenzelfde kieskring moeten de afmetingen van het afgedrukte stembiljet identiek zijn, ongeacht de stem uitgebracht door de kiezer.

De minister van Binnenlandse Zaken bepaalt deze afmetingen voor elke kieskring, alsook de op het stembiljet afgedrukte vermeldingen. § 3. Het afgedrukte stembiljet bevat twee delen : 1° een deel dat, onder vorm van een tweedimensionale barcode, de uitgebrachte stem van de kiezer aangeeft;2° een deel dat onder uitgetypte vorm, voor elk type van verkiezing, indien dit het geval is, de door de kiezer uitgebrachte stem aangeeft. Het uitgetypte deel is louter bestemd voor controle- en auditdoeleinden. § 4. De kiezer vouwt dan op regelmatige en duurzame wijze zijn stembiljet in twee delen met de bedrukte zijde naar binnen om het stemgeheim te bewaren.

Het bureau waakt erover dat het stemgeheim wordt gerespecteerd. § 5. De kiezer neemt de chipkaart terug uit de lezer die hiervoor voorzien werd. Noch op de stemcomputer, noch op de chipkaart, worden gegevens over de uitgebrachte stem bewaard. § 6. De kiezer heeft de mogelijkheid, door middel van een specifieke lezer die te zijner beschikking wordt gesteld, om de in § 3, 1°, bedoelde barcode te visualiseren op een scherm om te zien dat de inhoud van deze barcode overeenstemt met de stem die hij op het scherm heeft uitgebracht voor elke verkiezing en die in getypte vorm weergegeven wordt op het stembiljet.

De visualisatie gebeurt in de volgorde waarin de stemmen werden uitgebracht. Bij deze visualisatie kan de kiezer zijn stem niet meer veranderen. § 7. De kiezer die moeilijkheden ondervindt om zijn stem uit te brengen, kan zich laten bijstaan door de voorzitter of door een door hem aangewezen ander lid van het bureau, met uitsluiting van getuigen.

Indien die moeilijkheden echter voortvloeien uit een handicap, kan deze kiezer, overeenkomstig artikel 143, vierde lid, van het Kieswetboek, zich, met de toestemming van de voorzitter, door een zelf gekozen persoon laten begeleiden of bijstaan. De naam van beiden wordt in het proces-verbaal vermeld.

Indien de voorzitter of een ander lid van het stembureau de echtheid of de ernst van die moeilijkheden betwist, neemt het bureau een beslissing. Zijn met redenen omklede beslissing wordt in het proces-verbaal opgenomen.

Art. 10.§ 1. Nadat de kiezer zijn stem heeft uitgebracht, verlaat hij het stemhokje en gaat hij naar de stembus met zijn stembiljet nog steeds in twee gevouwen zoals vermeld in artikel 9, § 4, eerste lid.

Als een andere kiezer al aanwezig is voor de stembus om er zijn stembiljet te registreren, moet de kiezer wachten in de wachtzone bedoeld in artikel 4, § 1, vierde lid.

De kiezer geeft zijn chipkaart vervolgens aan de voorzitter van het bureau of aan de door hem aangewezen bijzitter, scant de barcode van zijn stembiljet en steekt dit vervolgens in de stembus. § 2. Het stembiljet wordt geannuleerd : 1° indien de kiezer, bij het verlaten van het stemhokje, zijn stembiljet zo vouwt dat de stem die hij heeft uitgebracht, bekendgemaakt wordt.Hetzelfde geldt als de kiezer aan de buitenkant markeringen of inschrijvingen heeft aangebracht op zijn stembiljet; 2° indien de kiezer door een verkeerde manipulatie of door enige andere onvrijwillige beweging, het aan hem overhandigde stembiljet heeft beschadigd;3° indien de afdruk van het stembiljet om welke technische reden ook totaal of gedeeltelijk onmogelijk blijkt te zijn;4° indien de kiezer bij visualisatie op het scherm van de inhoud van de barcode in overeenstemming met artikel 9, § 6, een verschil vaststelt tussen deze visualisatie op het scherm en de vermelding van de stem zoals afgedrukt op het stembiljet;5° als de barcode niet gelezen kan worden door de elektronische stembus. In de in het eerste lid, 1° en 2°, bedoelde gevallen kan de annulering uitgesproken worden na een beslissing van het bureau in die zin.

In de in de vorige leden bedoelde gevallen wordt de kiezer verzocht opnieuw te stemmen door middel van een andere chipkaart. Op dezelfde manier zal een kiezer die voor het stemmen per ongeluk de chipkaart die aan hem werd overhandigd, beschadigd heeft, een nieuwe chipkaart krijgen.

De voorzitter schrijft op de geplooide stembiljetten die hij heeft teruggenomen in uitvoering van het eerste lid, de vermelding : "Teruggenomen stembiljet" en brengt zijn paraaf aan.

Art. 11.Na afloop van de stemming stelt de voorzitter van het stembureau de stemapparatuur buiten werking voor latere stemmingen. De gegevens betreffende de stemming worden altijd opgeslagen op twee gegevensdragers.

De stembiljetten worden vervolgens in een omslag (of in een drager die hiertoe aangepast wordt) gestoken, die verzegeld wordt. Deze omslag heeft als opschrift de vermelding van de inhoud, de datum van de verkiezing, de identificatie van het stembureau en van het kieskanton.

Op de achterkant van de omslag wordt de handtekening van de voorzitter, de leden van het bureau en de getuigen, indien zij erom vragen, aangebracht.

De stemgegevens van een individueel stembureau mogen niet bekend worden gemaakt.

Art. 12.De gegevensdragers worden in een omslag gestoken met als opschrift de vermelding van de inhoud, de datum van de verkiezing, de identificatie van het stembureau en van het kieskanton. De omslag wordt verzegeld en op de achterkant ervan wordt de handtekening van de voorzitter, de leden van het bureau en de getuigen, indien zij erom vragen, aangebracht.

Art. 13.Het proces-verbaal van het stembureau wordt staande de vergadering opgemaakt. Dit vermeldt per verkiezing het aantal geregistreerde stemmen, het aantal opgekomen kiezers en het aantal teruggenomen stembiljetten krachtens artikel 10, § 2.

In het proces-verbaal worden de vereiste veiligheidselementen vermeld, alsook de nodige statistieken voor studie bepaald door de minister van Binnenlandse Zaken.

In het proces-verbaal worden in voorkomend geval eveneens de moeilijkheden en incidenten vermeld die zich tijdens de stemverrichtingen hebben voorgedaan. De stembiljetten die teruggenomen werden krachtens artikel 10, § 2, enerzijds, en de stembiljetten bedoeld in artikel 16, eerste lid, 3°, die uitgebracht werden als test door de voorzitter of de leden van het stembureau voor de opening van het bureau voor de kiezers, anderzijds, worden in afzonderlijke, verzegelde omslagen gestoken die bij het proces-verbaal gevoegd worden.

De chipkaarten, alsook het stempapier dat nog aanwezig is in de stemprinters of niet gebruikt werd, worden in een verzegelde omslag gestoken die door de voorzitter van het stembureau wordt overhandigd aan een door het college van burgemeester en schepenen of het gemeentecollege van de gemeente aangewezen verantwoordelijke. Dit laatste kan met de hulp van deze verantwoordelijke gebeuren.

Art. 14.Het proces-verbaal en de bijgevoegde omslagen, de omslag die de stembiljetten bevat die in de stembus werden gevonden, alsook de gegevensdragers, worden door de voorzitter van het stembureau onverwijld tegen ontvangstbewijs overhandigd aan de voorzitter van het kantonhoofdbureau.

De chipkaarten, alsook het stempapier uit de printers of het stempapier dat niet gebruikt werd, worden bewaard in de lokalen van het gemeentebestuur met aanduiding van hun oorsprong. De stembiljetten die in de stembussen gevonden werden, de stembiljetten die teruggenomen werden krachtens artikel 10, § 2, de stembiljetten die uitgebracht werden als test door de voorzitter of de leden van het stembureau voor de opening van het bureau en de gebruikte gegevensdragers worden bewaard bij de griffie van de rechtbank van eerste aanleg of van het vredegerecht, met aanduiding van hun oorsprong, zolang de verkiezing niet definitief geldig of ongeldig verklaard is. HOOFDSTUK 4. - Bijzondere bepalingen voor de stemming

Art. 15.In de stembureaus waar gebruik wordt gemaakt van een elektronisch stemsysteem met papieren bewijsstuk : 1° kan de Koning in afwijking van artikel 139 van het Kieswetboek, van artikel 18, § 1, derde lid, van de gewone wet van 16 juli 1993Relevante gevonden documenten type wet prom. 16/07/1993 pub. 25/03/2016 numac 2016000195 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Gewone wet tot vervollediging van de federale staatsstructuur. - Officieuze coördinatie in het Duits van uittreksels sluiten tot vervollediging van de federale staatsstructuur, van artikel 15, § 1, derde lid, van de wet van 12 januari 1989 tot regeling van de wijze waarop het Brussels Hoofdstedelijk Parlement en de Brusselse leden van het Vlaams Parlement verkozen worden, van artikel 31, § 1, derde lid, van de wet van 6 juli 1990 tot regeling van de wijze waarop het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap wordt verkozen, het maximumaantal kiezers per stemhokje verhogen;2° kan de Koning, in afwijking van artikel 95, § 9, van het Kieswetboek, van artikel 14, § 4, van de voormelde wet van 6 juli 1990, het aantal leden verhogen van de stembureaus waar meer dan achthonderd kiezers zijn ingeschreven;3° kan de Koning, in afwijking van artikel 142, eerste en tweede lid, van het Kieswetboek en van artikel 32, eerste en tweede lid, van de wet van 6 juli 1990 tot regeling van de wijze waarop het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap wordt verkozen, de openingsuren van de stembureaus verlengen.In dat geval wordt het presentiegeld van de voorzitter en de andere leden van deze bureaus met 50 procent vermeerderd.

In het in het eerste lid, 3°, bedoelde geval worden de onderrichtingen voor de kiezers aangepast.

Art. 16.In de stembureaus waar gebruik wordt gemaakt van een elektronisch stemsysteem met papieren bewijsstuk, vóór de opening van het bureau voor de kiezers : 1° gaat de voorzitter na of de bak van de stembus voor de door de stemcomputers afgedrukte stembiljetten leeg is en verzegelt hij de stembus;2° gaat de voorzitter na of de teller van de uitgebrachte stemmen op nul staat;3° voert de voorzitter of voeren de bureauleden op elke stemcomputer een teststem uit, om na te gaan of de stemcomputer correct werkt.De afgedrukte stembiljetten met de stemmen die uitgebracht werden als test, worden enkel gelezen met de barcodelezer, bedoeld in artikel 4, § 1, eerste lid, 4°, die aanwezig is in één van de stemhokjes en worden noch gescand door de elektronische stembus, noch hierin gestoken. Deze teststemmen worden in de daartoe bestemde omslag gestoken.

Behalve de voor de betrokken verkiezing voorgeschreven documenten wordt een exemplaar van deze wet in het stembureau gelegd en een tweede exemplaar wordt ter beschikking gesteld van de kiezers in het wachtlokaal. Alle kandidatenlijsten die voorgedragen worden voor elk van de verkiezingen, worden aangeplakt in elk stembureau op een daartoe voorzien bord. Deze lijsten worden ook opgehangen in ieder stemhokje. HOOFDSTUK 5. - Aan de verkiezing voorafgaande verrichtingen

Art. 17.§ 1. De minister van Binnenlandse Zaken of zijn afgevaardigde werkt de verkiezingsprogrammatuur uit die is bestemd voor de collegehoofdbureaus, de provinciehoofdbureaus, de kieskringhoofdbureaus, de kantonhoofdbureaus en de stembureaus. § 2. In de week volgend op de dag van de verkiezing, wordt de stemsoftware gepubliceerd op de website van de minister van Binnenlandse Zaken of zijn afgevaardigde.

Art. 18.§ 1. Zodra de kandidatenlijsten definitief zijn opgemaakt, of in geval van beroep, zodra het bureau kennis heeft genomen van de beslissing van het hof van beroep of van de Raad van State, stuurt de voorzitter van het hoofdbureau van het kiescollege of de kieskring, voor zover kieskantons uit hun bevoegdheidsgebied betrokken zijn bij de elektronische stemming met papieren bewijsstuk, deze lijsten en het hun toegekende nummer digitaal door aan de door de minister van Binnenlandse Zaken aangewezen ambtenaar. § 2. De stukken waarin alle volgnummers en letterwoorden of logo's van de voorgedragen lijsten en de kandidatenlijsten voorkomen, zoals de programmatuur ze op het beeldscherm zal doen verschijnen, worden ter goedkeuring voorgelegd aan de voorzitter van het in § 1 bedoelde hoofdbureau, die de overeenstemming nagaat tussen deze stukken en het proces-verbaal van de definitieve afsluiting van de kandidatenlijsten.

Elke voorzitter of de door hem aangewezen persoon valideert de documenten na in voorkomend geval de nodige verbeteringen te hebben laten aanbrengen en stuurt de gevalideerde documenten terug naar de voormelde ambtenaar.

Deze laat de gegevensdragers die voor de optelling van de stemmen door de kantonhoofdbureaus zijn bestemd, alsook deze die voor de stembureaus zijn bestemd, opmaken. § 3. Deze dragers, die per hoofdbureau of stembureau onder verzegelde omslag zijn gesloten, worden ten minste drie dagen vóór de verkiezing tegen ontvangstbewijs door de voormelde ambtenaar aan de voorzitters van de hoofdbureaus overhandigd. Op elke omslag staat de identificatie van het overeenkomstige bureau vermeld. Een aparte verzegelde omslag per bureau die eveneens tegen ontvangstbewijs aan de voorzitters van de hoofdbureaus wordt overhandigd, bevat de nodige veiligheidselementen voor het gebruik van de gegevensdragers.

Uiterlijk de dag vóór de verkiezing overhandigt de voorzitter van het hoofdbureau aan elke voorzitter van een stembureau van zijn bevoegdheidsgebied, tegen ontvangstbewijs, de omslagen die hem betreffen. HOOFDSTUK 6. - De verrichtingen inzake het totaliseren van de stemmen

Art. 19.Onmiddellijk na ontvangst van de gegevensdragers afkomstig van het stembureau registreert de voorzitter van het kantonhoofdbureau één van de dragers op de gegevensdrager bestemd voor het optellen van de stemmen.

Indien de registratie door middel van de gegevensdrager onmogelijk blijkt, herbegint de voorzitter van het hoofdbureau de registratieverrichting door middel van de tweede drager.

Indien deze verrichting eveneens onmogelijk blijkt, eist de voorzitter van het hoofdbureau van de betrokken gemeente de levering van een elektronische stembus en van een computer voor de voorzitter, vermeld in artikel 4; hij gaat over tot een volledige registratie, met behulp van de lezer van de stembus, van de barcodes op elk stembiljet in de omslag bedoeld in artikel 11, tweede lid.

Als de registratie van het stembureau is beëindigd, steekt de voorzitter de stembiljetten opnieuw in de omslag bedoeld in artikel 11, tweede lid, en verzegelt hij deze opnieuw. Vervolgens gaat hij over tot de registratie van de nieuwe aldus aangemaakte gegevensdrager.

Art. 20.De afkondiging door de voorzitter van het kantonhoofdbureau van gedeeltelijke uitslagen die de lijsten hebben behaald, kan gebeuren na de registratie van een aantal stembureaus, dat bepaald wordt door de minister van Binnenlandse Zaken, tot alle stembureaus zijn geregistreerd.

Indien de in het eerste lid bedoelde regels voor de bekendmaking niet bepaald werden door de minister van Binnenlandse Zaken, kan de bekendmaking door de voorzitter van het kantonhoofdbureau van gedeeltelijke resultaten die behaald werden door de lijsten, gebeuren na opneming van minstens tien bureaus en vervolgens na opneming van tien bijkomende stembureaus en zo voort tot opneming van alle stembureaus.

Art. 21.Wanneer de uitslagen van alle stembureaus zijn geregistreerd en getotaliseerd, drukt de voorzitter van het hoofdbureau het proces-verbaal af, alsook de stemopnemingstabel, waarvan de modellen worden vastgesteld door de minister van Binnenlandse Zaken.

In de kieskring Brussel-Hoofdstad bij de verkiezing van het Europees Parlement drukt de voorzitter van het kantonhoofdbureau twee stemopnemingstabellen af : de ene, in het Nederlands gesteld, bevat de uitslag van de stemmen uitgebracht op de lijsten van Nederlandstalige kandidaten of op een kandidatenlijst ingediend in het Nederlandse collegehoofdbureau, en de andere, in het Frans gesteld, bevat de uitslag van de stemmen uitgebracht op de lijsten van Franstalige kandidaten of op een kandidatenlijst ingediend in het Franse collegehoofdbureau; hij drukt een apart proces-verbaal af.

In het kieskanton Sint-Genesius-Rode drukt de voorzitter van het kantonhoofdbureau bij de verkiezing van de Kamer van volksvertegenwoordigers twee stemopnemingstabellen, in het Nederlands gesteld, af : de ene bevat de uitslag van de stemmen uitgebracht voor lijsten van de kieskring Vlaams-Brabant en de andere bevat de uitslag van de stemmen uitgebracht voor lijsten van de kieskring Brussel-Hoofdstad. Op dezelfde wijze drukt de voorzitter van het kantonhoofdbureau in dit kieskanton, bij de verkiezing van het Europees Parlement, twee stemopnemingstabellen af die in het Nederlands worden opgesteld : de ene bevat de uitslag van de stemmen uitgebracht voor lijsten van het Franse kiescollege, de andere bevat de uitslag van de stemmen uitgebracht voor de lijsten van het Nederlandse kiescollege.

Art. 22.§ 1. Het proces-verbaal en de stemopnemingstabel, beide ondertekend door de voorzitter, de overige leden en de getuigen van het hoofdbureau, worden in een verzegelde omslag gestoken waarop de inhoud ervan wordt vermeld.

Deze omslag alsook de omslagen met de processen-verbaal van de stembureaus worden in één verzegeld pak samengebracht, dat de voorzitter van het hoofdbureau binnen 24 uur naargelang van het geval toestuurt aan : 1° de voorzitter van het hoofdbureau van de kieskring voor de verkiezing van de Kamer van volksvertegenwoordigers;2° de voorzitter van het provinciehoofdbureau bedoeld in artikel 12, § 3, van de wet van 23 maart 1989 betreffende de verkiezing van het Europese Parlement;3° de voorzitter van het hoofdbureau van de kieskring voor de verkiezing van het Vlaams Parlement, het Waals Parlement en het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap;4° de voorzitter van het gewestbureau voor de verkiezing van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement. § 2. De gegevensdragers afkomstig van de stembureaus en die welke door het hoofdbureau zijn gebruikt voor het optellen van de stemmen, worden tegen ontvangstbewijs overhandigd aan de daartoe door de minister van Binnenlandse Zaken aangewezen ambtenaar, zodra de verkiezing definitief geldig of ongeldig is verklaard. Deze ambtenaar gaat over tot het wissen van de gegevensdragers en stelt bij een schriftelijk verslag aan de minister of aan zijn afgevaardigde vast dat dit gebeurd is. § 3. De in de stembussen gevonden stembiljetten die bewaard worden bij de griffie van de rechtbank van eerste aanleg of van het vredegerecht worden, zodra de verkiezing definitief geldig of ongeldig is verklaard, vernietigd. § 4. Zodra de verkiezing definitief geldig of ongeldig is verklaard, worden de teruggenomen stembiljetten alsook deze die als test werden uitgebracht, die bewaard worden bij de griffie van de rechtbank van eerste aanleg of het vredegerecht, vernietigd. § 5. Zodra de verkiezing definitief geldig of ongeldig verklaard werd, wordt het stempapier dat uit de printers gehaald wordt, vernietigd door een ambtenaar van het gemeentebestuur waar dit papier wordt bewaard. Er wordt een proces-verbaal van vernietiging opgemaakt.

Art. 23.§ 1. Het hoofdbureau van de kantons waar de elektronische stemming met afdruk van een papieren stembiljet wordt georganiseerd, wordt niet opgesplitst in een bureau A en een bureau B, in afwijking van : 1° artikel 30 van de gewone wet van 16 juli 1993Relevante gevonden documenten type wet prom. 16/07/1993 pub. 25/03/2016 numac 2016000195 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Gewone wet tot vervollediging van de federale staatsstructuur. - Officieuze coördinatie in het Duits van uittreksels sluiten tot vervollediging van de federale staatsstructuur, in het geval van gelijktijdige verkiezingen voor het Vlaams Parlement, het Waals Parlement en het Europees Parlement;2° artikel 37 van dezelfde wet, in het geval van gelijktijdige verkiezingen voor het Vlaams Parlement, het Waals Parlement en de Kamer van volksvertegenwoordigers;3° artikel 24 van de wet van 12 januari 1989 tot regeling van de wijze waarop het Brussels Hoofdstedelijk Parlement en de Brusselse leden van het Vlaams Parlement verkozen worden, in het geval van gelijktijdige verkiezingen voor dit Parlement en voor het Europees Parlement;4° artikel 30 van dezelfde wet, in het geval van gelijktijdige verkiezingen voor het Brussels Hoofdstedelijk Parlement en voor de Kamer van volksvertegenwoordigers;5° artikel 52 van de wet van 6 juli 1990 tot regeling van de wijze waarop het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap wordt verkozen, in geval van gelijktijdige verkiezingen voor dat Parlement, het Waals Parlement en het Europees Parlement;6° artikel 58 van dezelfde wet, in het geval van gelijktijdige verkiezingen voor het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap, het Waals Parlement en voor de Kamer van volksvertegenwoordigers. § 2. Het hoofdbureau van de kantons waar de elektronische stemming met afdruk van een papieren stembiljet wordt georganiseerd, wordt niet opgesplitst in een bureau A, een bureau B en een bureau C, in afwijking van : 1° artikel 41quater van de gewone wet van 16 juli 1993Relevante gevonden documenten type wet prom. 16/07/1993 pub. 25/03/2016 numac 2016000195 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Gewone wet tot vervollediging van de federale staatsstructuur. - Officieuze coördinatie in het Duits van uittreksels sluiten tot vervollediging van de federale staatsstructuur, in het geval van gelijktijdige verkiezingen voor het Vlaams Parlement, het Waals Parlement, het Europees Parlement en de Kamer van volksvertegenwoordigers;2° artikel 37 van de wet van 12 januari 1989 tot regeling van de wijze waarop het Brussels Hoofdstedelijk Parlement en de Brusselse leden van het Vlaams Parlement verkozen worden, in geval van gelijktijdige verkiezingen voor dat Parlement, het Europees Parlement en de Kamer van volksvertegenwoordigers;3° artikel 64 van de wet van 6 juli 1990 tot regeling van de wijze waarop het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap wordt verkozen, in geval van gelijktijdige verkiezingen voor dat Parlement, het Waals Parlement, het Europees Parlement en de Kamer van volksvertegenwoordigers. HOOFDSTUK 7. - College van Deskundigen

Art. 24.§ 1. Er wordt een College van Deskundigen opgericht, dat als volgt samengesteld is : 1° een permanent College;2° bij de verkiezing van de leden van de Kamer van volksvertegenwoordigers, van het Europees Parlement en van de Gewest- en Gemeenschapsparlementen, wordt een niet-permanent College toegevoegd aan het permanent College. Het College van Deskundigen wordt samengesteld met informaticaspecialisten. § 2. Voor de samenstelling van het permanent College, wijzen het Brussels Hoofdstedelijk Parlement, het Waals Parlement, het Vlaams Parlement en het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap, voor een periode van vijf jaar, elk een effectieve en een plaatsvervangende deskundige aan. Het Brussels Hoofdstedelijk Parlement mag evenwel geen effectieve deskundige en geen plaatsvervangende deskundige aanwijzen van dezelfde taalrol. De Kamer van volksvertegenwoordigers wijst, voor een periode van vijf jaar, drie effectieve en drie plaatsvervangende deskundigen aan en let er bij deze aanwijzing op dat de taalpariteit van het permanente College verzekerd is.

Eén van de door de Kamer van volksvertegenwoordigers aangewezen effectieve deskundigen moet houder zijn van een licentiaatsdiploma in de rechten of een master in de rechten, waarbij er in de mate van het mogelijke op wordt gelet dat hij een basiskennis informatica heeft.

De in het eerste lid bedoelde effectieve deskundigen wijzen in hun midden een voorzitter en een secretaris aan.

Bij de verkiezing van de leden van de Kamer van volksvertegenwoordigers, het Europees Parlement en de Gemeenschaps- en Gewestparlementen, zijn de aangewezen plaatsvervangende deskundigen leden van rechtswege van het College van Deskundigen. § 3. Voor de samenstelling van het niet-permanente College, wijzen de Kamer van volksvertegenwoordigers, het Brussels Hoofdstedelijk Parlement, het Waals Parlement, het Vlaams Parlement en het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap elk twee deskundigen aan.

Deze aanwijzingen gebeuren zowel bij de volledige vernieuwing van elke assemblee als bij een nieuwe verkiezing die georganiseerd wordt na de ongeldigverklaring van een stemming, alsook bij een verkiezing die volgt op een vacante post die niet ingevuld kan worden door de aanstelling van een plaatsvervanger.

Art. 25.§ 1. Bij de verkiezing van de leden van de Kamer van volksvertegenwoordigers, van het Europees Parlement en de Gewest- en Gemeenschapsparlementen, zien deze deskundigen toe op de voorbereiding, het gebruik en de goede werking van alle elektronische stemsystemen, registratiesystemen, ontsleutelingssystemen en totaliseringssystemen, alsook de procedures betreffende de aanmaak, de verspreiding en het gebruik van de apparatuur, programmatuur en de elektronische gegevensdragers. Het College van Deskundigen controleert eveneens de voorbereiding, het gebruik en de goede werking van de hardware, software en procedures voor de digitale transmissie en het digitaal verspreiden van de resultaten.

De deskundigen ontvangen van de minister van Binnenlandse Zaken of zijn afgevaardigde het materiaal alsook alle gegevens, inlichtingen en informatie die nuttig zijn om een controle uit te voeren op de elektronische stemsystemen, de registratiesystemen en de totaliseringssystemen en op de systemen van digitale doorzending van de resultaten. De leden van de kiesbureaus, de in artikel 4, § 3, tweede lid, bedoelde adviesorganen en de privébedrijven - alsook hun leden - die door de bevoegde overheden betrokken zijn bij het verloop van het kiesproces leveren eveneens aan de deskundigen het materiaal alsook alle gegevens, inlichtingen en informatie die nodig zijn om de in het eerste lid bedoelde controle uit te voeren.

De deskundigen kunnen in het bijzonder - tijdens de verkiezing - stemmen uitbrengen die gescand noch geteld worden, de betrouwbaarheid controleren van de software in de stemsystemen, alsook de correcte overschrijving van de uitgebrachte stemmen op de stembiljetten, de correcte overschrijving, door het lezen van de barcode op elk stembiljet, van de uitgebrachte stemmen op de gegevensdrager van het stembureau, de correcte registratie van de gegevensdrager van het stembureau op de gegevensdrager bedoeld voor het optellen van de stemmen en de totalisering van de uitgebrachte stemmen. Ze kunnen eveneens de betrouwbaarheid nagaan van de software voor het digitaal doorsturen van de verkiezingsuitslagen.

Het College van Deskundigen kan overgaan tot een audit van de uitslagen om de betrouwbaarheid en integriteit van het elektronische stemsysteem met afdruk van een papieren stembiljet te verzekeren.

Zij verrichten de controle vanaf de veertigste dag voor de verkiezing, op de verkiezingsdag zelf en hierna tot de indiening van het in § 2 bedoelde verslag. § 2. Uiterlijk vijftien dagen na de sluiting van de stemming en in ieder geval voor de geldigverklaring van de verkiezingen voor wat de Kamer van volksvertegenwoordigers, de Gewest- en Gemeenschapsparlementen en het Europees Parlement betreft, bezorgen de deskundigen een verslag aan de minister van Binnenlandse Zaken, alsook aan de federale wetgevende assemblees en de Gewest- en Gemeenschapsparlementen. § 3. De deskundigen zijn tot geheimhouding verplicht. Elke schending van de geheimhoudingsplicht wordt bestraft overeenkomstig artikel 458 van het Strafwetboek.

Art. 26.Buiten de verkiezingsperiodes die in artikel 25 bedoeld worden, wordt het College van Deskundigen, in zijn permanente samenstelling, door de minister van Binnenlandse Zaken of zijn afgevaardigde betrokken bij de werken en onderzoeken die uitgevoerd worden in het kader van wijzigingen of verbeteringen die aangebracht worden aan de elektronische stemsystemen, registratiesystemen, ontsleutelingssystemen en totaliseringssystemen, aan de procedures betreffende de aanmaak, de verspreiding en het gebruik van de apparatuur, programmatuur en de elektronische informatiedragers, alsook wat de hardware, software en procedures van digitale verspreiding van de resultaten betreft; dit om de betrouwbaarheid en integriteit van deze verschillende systemen, software en hardware te verzekeren.

In het kader van de in het eerste lid bedoelde opdracht van het College van Deskundigen, leveren de minister van Binnenlandse Zaken of zijn afgevaardigde, alsook de privébedrijven die door de bevoegde overheden betrokken zijn bij het verloop van het kiesproces aan de deskundigen het materiaal alsook alle gegevens, inlichtingen en informatie die nuttig zijn om deze opdracht uit te voeren. HOOFDSTUK 8. - Informaticaspecialisten

Art. 27.§ 1. Bij de verkiezingen van de leden van de Kamer van volksvertegenwoordigers, van het Europees Parlement en van de Gewest- en Gemeenschapsparlementen, kan elke politieke formatie die in een van de beide Kamers vertegenwoordigd is door minstens twee parlementsleden een informaticaspecialist aanwijzen. § 2. Vanaf de twintigste dag voor de verkiezingen, ontvangen de in § 1 bedoelde informaticaspecialisten van de minister van Binnenlandse Zaken of zijn afgevaardigde de broncodes van de stemsoftware van de verschillende elektronische stem- en registratiesystemen voor controle en analyse. Zij krijgen alle gegevens en inlichtingen die nodig zijn voor het uitoefenen van deze controle. § 3. De in § 1 bedoelde informaticaspecialisten zijn tot geheimhouding verplicht. Elke schending van de geheimhoudingsplicht wordt bestraft overeenkomstig artikel 458 van het Strafwetboek. HOOFDSTUK 9. - Slotbepalingen

Art. 28.Vervalsing van gegevensdragers, stembiljetten en chipkaarten wordt bestraft als valsheid in openbare geschriften.

Art. 29.Artikel 200 van het Kieswetboek is van toepassing op de bedrieglijke verandering van de stem- en totaliseringssystemen alsook van de gegevensdragers, de chipkaarten en de stembiljetten.

Art. 30.Op de kieskantons waar een elektronisch stemsysteem met afdruk van een papieren stembiljet is opgesteld, zijn niet van toepassing : 1° de artikelen 129, 143, eerste tot derde lid, 144, 145, 147, 149 tot 152, 154 tot 160, 161, eerste tot tiende lid en twaalfde lid, en 162 van het Kieswetboek, alsook de artikelen 95 en 131 van hetzelfde Wetboek in zoverre zij betrekking hebben op de stemopnemingsbureaus;2° de artikelen 32 en 39 van de gewone wet van 16 juli 1993Relevante gevonden documenten type wet prom. 16/07/1993 pub. 25/03/2016 numac 2016000195 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Gewone wet tot vervollediging van de federale staatsstructuur. - Officieuze coördinatie in het Duits van uittreksels sluiten tot vervollediging van de federale staatsstructuur, met uitzondering voor elk artikel van § 1, eerste lid, eerste zin;3° de artikelen 54 en 60 van de wet van 6 juli 1990 tot regeling van de wijze waarop het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap wordt verkozen, ingevoegd bij de gewone wet van 16 juli 1993Relevante gevonden documenten type wet prom. 16/07/1993 pub. 25/03/2016 numac 2016000195 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Gewone wet tot vervollediging van de federale staatsstructuur. - Officieuze coördinatie in het Duits van uittreksels sluiten, met uitzondering, voor elk artikel, van § 1, eerste lid, eerste zin;4° artikel 26 van de wet van 12 januari 1989 tot regeling van de wijze waarop het Brussels Hoofdstedelijk Parlement en de Brusselse leden van het Vlaams Parlement worden verkozen, alsook artikel 32 van de voormelde wet, ingevoegd bij de gewone wet van 16 juli 1993Relevante gevonden documenten type wet prom. 16/07/1993 pub. 25/03/2016 numac 2016000195 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Gewone wet tot vervollediging van de federale staatsstructuur. - Officieuze coördinatie in het Duits van uittreksels sluiten, met uitzondering voor elk artikel van § 1, eerste lid;5° de bepalingen van Boek I van de voormelde gewone wet van 16 juli 1993Relevante gevonden documenten type wet prom. 16/07/1993 pub. 25/03/2016 numac 2016000195 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Gewone wet tot vervollediging van de federale staatsstructuur. - Officieuze coördinatie in het Duits van uittreksels sluiten, van de wet van 23 maart 1989 betreffende de verkiezing van het Europese Parlement en van de wetten vermeld in de punten 3 tot 5, voor zover ze verwijzen naar de in 1° bedoelde artikelen van het Kieswetboek of voor zover ze betrekking hebben op de stembiljetten en de stemopnemingsbureaus.

Art. 31.§ 1. Voor de toepassing van deze wet, moeten in artikel 109, vijfde lid, van het Kieswetboek de woorden "artikel 5bis van de wet van 11 april 1994 tot organisatie van de geautomatiseerde stemming" worden vervangen door de woorden "artikel 24, van de wet van 7 februari 2014 tot organisatie van de elektronische stemming met papieren bewijsstuk" . § 2. Voor de toepassing van deze wet, moeten in artikel 163 van het Kieswetboek de woorden "artikel 162, derde lid" worden vervangen door de woorden "artikel 22, eerste paragraaf, van de wet van 7 februari 2014 tot organisatie van de elektronische stemming met papieren bewijsstuk".

Art. 32.De artikelen 204, 205 en 206 van het Kieswetboek zijn van toepassing op de in artikelen 28 en 29 bedoelde inbreuken.

Art. 33.§ 1. Wanneer de kieskantons bedoeld in artikel 14 van de wet van 23 maart 1989 betreffende de verkiezing van het Europese Parlement voor die verkiezing een elektronisch stemsysteem met papieren bewijsstuk gebruiken, wijst de voorzitter van het collegehoofdbureau het kieskanton aan dat onder hetzelfde college ressorteert, waarvan de stemopnemingsbureaus belast zijn met het in ontvangst nemen van de stembiljetten afkomstig van de Belgische kiezers die op het grondgebied van een andere lidstaat van de Europese Unie verblijven.

Hij stelt de voorzitter van het bijzonder kiesbureau, bedoeld in artikel 13 van de voormelde wet van 23 maart 1989, in kennis van de aanwijzing.

De bepalingen van de artikelen 31, § 4, en 33, tweede lid, 3°, b), van de voormelde wet van 23 maart 1989 zijn op die kieskantons van toepassing. § 2. Indien alle kieskantons die onder het kiescollege ressorteren, elektronisch worden, worden de in § 1, eerste lid, bedoelde stembiljetten verdeeld over de stembureaus van het kieskanton bedoeld in artikel 14, eerste lid, van de voormelde wet van 23 maart 1989.

In afwijking van artikelen 31, § 4 en 33, tweede lid, 3°, b), van de voormelde wet, voeren de voorzitters van de stembureaus bedoeld in het eerste lid, in aanwezigheid van de andere leden van het bureau en de getuigen, de stemmen in het elektronische stemsysteem in en maken van deze verrichting melding in het proces-verbaal van het bureau.

Na deze verrichting worden de stembiljetten onder een verzegelde omslag gesloten die bij het in artikel 13 bedoelde proces-verbaal wordt gevoegd.

Art. 34.In voorkomend geval past de minister van Binnenlandse Zaken de onderrichtingen voor de kiezer aan in verband met de verkiezingen bedoeld in artikel 30. HOOFDSTUK 1 0. - Overgangsbepaling

Art. 35.De bepalingen van hoofdstuk 7 zijn van toepassing op het in artikel 5bis van de wet van 11 april 1994 tot organisatie van de geautomatiseerde stemming bedoelde College van Deskundigen, zolang de geautomatiseerde stemsystemen die in deze wet beschreven worden, nog gebruikt worden in een of meerdere gemeenten van het Rijk, bij de verkiezing van de leden van de Kamer van volksvertegenwoordigers, het Europees Parlement en de Gewest- en Gemeenschapsparlementen.

Kondigen deze wet af, bevelen dat zij met 's Lands zegel zal worden bekleed en door het Belgisch Staatsblad zal worden bekendgemaakt.

Gegeven te Brussel, 7 februari 2014.

FILIP Van Koningswege : De Minister van Binnenlandse Zaken, Mevr. J. MILQUET Met 's Lands zegel gezegeld : De Minister van Justitie, Mevr. A. TURTELBOOM _______ Nota (1) Kamer van volksvertegenwoordigers (www.dekamer.be) : Stukken : 53-3229.

Integraal verslag : 9 januari 2014.

Senaat (www.senate.be) : Stukken : 5-2435.

Handelingen van de Senaat : 30 januari 2014.