1 NOVEMBER 2020. - Ministerieel besluit houdende wijziging van het ministerieel besluit van 28 oktober 2020 houdende dringende maatregelen om de verspreiding van het coronavirus COVID-19 te beperken

De Minister van Binnenlandse Zaken, Gelet op artikel 23 van de Grondwet;

Gelet op de wet van 31 december 1963 betreffende de civiele bescherming, artikel 4;

Gelet op de wet van 5 augustus 1992 op het politieambt, artikelen 11 en 42;

Gelet op de wet van 15 mei 2007 betreffende de civiele veiligheid, artikelen 181, 182 en 187;

Gelet op het ministerieel besluit van 28 oktober 2020 houdende dringende maatregelen om de verspreiding van het coronavirus COVID-19 te beperken;

Gelet op artikel 8, § 2, 1° en 2°, van de wet van 15 december 2013 houdende diverse bepalingen inzake administratieve vereenvoudiging is dit besluit uitgezonderd van de regelgevingsimpactanalyse;

Gelet op het advies van de Inspecteur van Financiën, gegeven op 31 oktober 2020;

Gelet op het akkoord van de Staatssecretaris voor begroting, gegeven op 31 oktober 2020;

Gelet op het advies van de in Raad vergaderde Ministers, gegeven op 31 oktober 2020;

Gelet op de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, artikel 3, § 1, eerste lid;

Gelet op de dringende noodzakelijkheid, die niet toelaat te wachten op het advies van de afdeling wetgeving van de Raad van State binnen een verkorte termijn van vijf dagen, onder meer omwille van de noodzaak om maatregelen te overwegen die gegrond zijn op epidemiologische resultaten die van dag op dag evolueren en waarvan de laatste de maatregelen hebben gerechtvaardigd die werden beslist tijdens het Overlegcomité dat is bijeengekomen op 30 oktober 2020; dat het zodoende dringend is om bepaalde maatregelen te nemen;

Overwegende het overleg tussen de regeringen van de deelstaten en de bevoegde federale overheden binnen de Nationale Veiligheidsraad, die is bijeengekomen op 10, 12, 17 en 27 maart 2020, op 15 en 24 april 2020, op 6, 13, 20 en 29 mei 2020, op 3, 24 en 30 juni 2020, op 10, 15, 23 en 27 juli 2020, op 20 augustus 2020, alsook op 23 september 2020;

Overwegende de adviezen van de GEES en van CELEVAL;

Overwegende het advies van de Hoge Gezondheidsraad van 9 juli 2020;

Overwegende artikel 191 van het Verdrag betreffende de Werking van de Europese Unie, dat het voorzorgsbeginsel in het kader van het beheer van internationale gezondheidscrisissen en van de actieve voorbereiding van zulke potentiële crisissen verankert; dat dit beginsel inhoudt dat, wanneer een ernstig risico hoogstwaarschijnlijk werkelijkheid zal worden, het aan de overheid is om dringende en voorlopige maatregelen te nemen;

Overwegende artikel 6, 1. c) van de Verordening (EU) 2016/679 van het Europees Parlement en de Raad van 27 april 2016 betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens en betreffende het vrije verkeer van die gegevens en tot intrekking van Richtlijn 95/46/EG;

Overwegende de wet van 24 januari 1977 betreffende de bescherming van de gezondheid van de gebruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere produkten;

Overwegende de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk, en de uitvoeringsbesluiten;

Overwegende het samenwerkingsakkoord van 25 augustus 2020 tussen de Federale Staat, de Vlaamse Gemeenschap, het Waalse Gewest, de Duitstalige Gemeenschap en de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie, betreffende de gezamenlijke gegevensverwerking door Sciensano en de door de bevoegde gefedereerde entiteiten of door de bevoegde agentschappen aangeduide contactcentra, gezondheidsinspecties en mobiele teams in het kader van een contactonderzoek bij personen die (vermoedelijk) met het coronavirus COVID-19 besmet zijn op basis van een gegevensbank bij Sciensano;

Overwegende de wet van 9 oktober 2020 houdende instemming met het voormelde samenwerkingsakkoord van 25 augustus 2020;

Overwegende het koninklijk besluit van 22 mei 2019 betreffende de noodplanning en het beheer van noodsituaties op het gemeentelijk en provinciaal niveau en betreffende de rol van de burgemeesters en de provinciegouverneurs in geval van crisisgebeurtenissen en -situaties die een coördinatie of een beheer op nationaal niveau vereisen;

Overwegende het ministerieel besluit van 13 maart 2020 houdende de afkondiging van de federale fase betreffende de coördinatie en het beheer van de crisis coronavirus COVID-19;

Overwegende de "Gids betreffende de opening van de handelszaken om de verspreiding van het COVID-19-virus tegen te gaan", ter beschikking gesteld op de website van de Federale Overheidsdienst Economie;

Overwegende de "Gids om de verspreiding van COVID-19 op de werkplaats tegen te gaan", ter beschikking gesteld op de website van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg;

Overwegende de "Gids betreffende de opening van de horeca om de verspreiding van het COVID-19-virus tegen te gaan", ter beschikking gesteld op de website van de Federale Overheidsdienst Economie;

Overwegende de protocollen bepaald door de bevoegde ministers in overleg met de betrokken sectoren;

Overwegende de Aanbeveling (EU) van 7 augustus 2020 van de Raad van de Europese Unie tot wijziging van de aanbeveling 2020/912 over de geleidelijke opheffing van de tijdelijke beperkingen van niet-essentiële reizen naar de EU;

Overwegende de Aanbeveling (EU) van 2020/1475 van de Raad van 13 oktober 2020 betreffende een gecoördineerde aanpak van de beperking van het vrije verkeer in reactie op de COVID-19-pandemie;

Overwegende de verklaring van de WHO omtrent de karakteristieken van het coronavirus COVID-19, in het bijzonder met betrekking tot de besmettelijkheid en het sterfterisico;

Overwegende de kwalificatie van het coronavirus COVID-19 als een pandemie door de WHO op 11 maart 2020;

Overwegende dat de WHO op 16 maart 2020 het hoogste dreigingsniveau heeft uitgeroepen aangaande het coronavirus COVID-19 die de wereldeconomie destabiliseert en zich snel verspreidt over de wereld;

Overwegende de inleidende toespraak van de directeur-generaal van de WHO van 12 oktober 2020 die aangaf dat het virus zich voornamelijk verspreidt tussen nauwe contacten en aanleiding geeft tot opflakkeringen van de epidemie die onder controle zouden kunnen worden gehouden door middel van gerichte maatregelen;

Overwegende de verklaring van de directeur-generaal van de WHO Europa van 15 oktober 2020, die aangeeft dat de situatie in Europa zeer onrustwekkend is en dat de overdracht en besmettingsbronnen plaatsvinden in de huizen, binnen in publieke plaatsen en bij de personen die de zelfbeschermingsmaatregelen niet correct naleven;

Overwegende de verklaring van de directeur-generaal van de WHO van 26 oktober 2020, die aangeeft dat het hoogste aantal gevallen van COVID-19 werd gemeld in de week van 19 oktober 2020 en dat alles in het werk moet worden gesteld om de medewerkers van de zorgsector te beschermen; dat scholen en bedrijven kunnen openblijven maar daarvoor compromissen moeten worden gesloten; dat de directeur-generaal bevestigt dat het virus kan worden onderdrukt door snel en bewust in te grijpen;

Overwegende dat de WHO heeft vastgesteld dat tal van landen een grootschalige besmetting konden verhinderen dankzij bewezen preventie- en bestrijdingsmaatregelen, en dat die maatregelen nog steeds het beste verdedigingsmiddel tegen COVID-19 zijn;

Overwegende dat ons land sinds 13 oktober 2020 op nationaal niveau in alarmniveau 4 (zeer hoge alertheid) zit;

Overwegende dat het daggemiddelde van de nieuwe besmettingen met het coronavirus COVID-19 in België over de voorbije zeven dagen gestegen is tot 15.316 bevestigde positieve gevallen op 30 oktober 2020;

Overwegende dat deze nieuwe exponentiële evolutie tot gevolg heeft dat de bezettingsgraad van de ziekenhuizen, in het bijzonder van de diensten van de intensieve zorg, opnieuw kritiek wordt; dat op 30 oktober 2020 in totaal 6.187 patiënten werden opgenomen in de Belgische ziekenhuizen; dat op diezelfde datum in totaal 1.057 patiënten werden opgenomen op de diensten van de intensieve zorg; dat de druk op de ziekenhuizen en op de continuïteit van de niet-COVID-19-zorg toeneemt en dat dit een aanzienlijk effect kan hebben op de volksgezondheid; dat ziekenhuizen kampen met personeelsuitval wegens ziekte en dat dit leidt tot een tekort aan personeel in de zorgsector; dat de opvang van patiënten op het grondgebied meer en meer onder druk komt te staan;

Overwegende het aantal besmettingsgevallen dat werd gedetecteerd en het aantal sterfgevallen dat zich heeft voorgedaan in België sinds 13 maart 2020; dat het aantal overlijdens in België momenteel gemiddeld 79 per dag bedraagt, tegenover 35 op 28 oktober 2020;

Overwegende dat veel Belgische ziekenhuizen over meerdere provincies van het land begonnen zijn met het overbrengen van bepaalde patiënten naar andere ziekenhuizen en dat veel ziekenhuizen een sterke oproep doen aan vrijwilligers om hun personeel te komen versterken; dat bepaalde ziekenhuizen, ondanks deze uitzonderlijke maatregelen, reeds verzadigd zijn;

Overwegende dat het totaal aantal bezette ziekenhuisbedden op 30 oktober 2020 het totaal aantal bezette bedden op het hoogtepunt van de eerste golf benadert; dat het aantal besmettingen nog steeds toeneemt en verwacht wordt dat de bezettingsgraad van de ziekenhuisbedden van de eerste golf zal worden overschreden;

Overwegende dat sommige ziekenhuizen niet-dringende behandelingen en operaties hebben moeten uitstellen teneinde voldoende bedden en personeel beschikbaar te houden om de toevloed aan COVID-19-patiënten te kunnen opvangen; dat sommige ziekenhuizen enkel nog levensnoodzakelijke operaties kunnen uitvoeren en de behandeling van reguliere patiënten daardoor niet kan worden gegarandeerd;

Overwegende dat volgens wiskundige modellen de beschikbare IC-bedden dreigen verzadigd te geraken, waardoor ook de verzorging van COVID-19-patiënten in gedrang kan komen;

Overwegende dat ook andere lidstaten van de Europese Unie geconfronteerd worden met een verhoging van het aantal bevestigde besmettingen en maatregelen nemen om de verdere verspreiding van het virus te voorkomen door onderlinge contacten tussen personen te verminderen;

Overwegende dat de epidemiologische situatie blijft verslechteren; dat een ongecontroleerde en exponentiële groei van de epidemie moet worden vermeden; dat dus wordt besloten om sommige maatregelen te behouden, andere te verstrengen en nieuwe te nemen;

Overwegende het ministerieel besluit van 18 oktober 2020 waarbij reeds maatregelen werden genomen teneinde de toename van het aantal besmettingen af te remmen; dat uit de evaluatie van deze maatregelen en het aantal besmettingen, ziekenhuisopnames en overlijdens blijkt dat de maatregelen niet voldoende impact hebben gehad; dat er sinds de inwerkingtreding van deze maatregelen geen sprake is van voldoende kentering van de cijfers;

Overwegende dat het gevaar zich opnieuw uitstrekt over het gehele nationale grondgebied; dat het van belang is dat er een maximale coherentie bestaat bij het nemen van maatregelen voor de handhaving van de openbare orde, teneinde de efficiëntie ervan te maximaliseren; dat de lokale overheden evenwel de mogelijkheid hebben om in geval van een toename van de epidemie op hun grondgebied strengere maatregelen te nemen;

Overwegende dat de burgemeester, wanneer hij vaststelt dat er activiteiten worden uitgeoefend in strijd met dit ministerieel besluit of met toepasselijke protocollen, een bestuurlijke sluiting van de betrokken inrichting kan bevelen in het belang van de openbare gezondheid;

Overwegende dat het noodzakelijk is dat het zorgsysteem de mogelijkheid behoudt om niet COVID-19 patiënten te verzorgen en alle patiënten in de best mogelijke omstandigheden te ontvangen;

Overwegende dat de huidige epidemiologische situatie nog steeds een drastische beperking van de sociale contacten en van de toegelaten activiteiten vereist;

Overwegende dat de experten van CELEVAL aanbevelen om het aantal personen waarmee nauwe contacten worden onderhouden te beperken tot één per periode van 6 weken, wat betekent dat de regels van de social distancing gedurende een bepaalde tijdsduur niet worden toegepast met deze persoon;

Overwegende de urgentie en het risico voor de volksgezondheid die het coronavirus COVID-19 met zich meebrengt voor de Belgische bevolking;

Overwegende dat het coronavirus COVID-19 een infectieziekte is die meestal de longen en luchtwegen treft;

Overwegende dat het coronavirus COVID-19 zich via de lucht lijkt over te dragen van mens op mens; dat de overdracht van de ziekte lijkt plaats te vinden via alle mogelijke emissies via de mond en de neus;

Overwegende dat dragen van mondmaskers is verplicht in bepaalde inrichtingen en bepaalde specifieke situaties, alsook in elke situatie waarin de regels van social distancing niet kunnen worden nageleefd, om verdere verspreiding van het virus tegen te gaan; dat het alleen voor de strikt noodzakelijke tijd mag worden afgezet, met name om te drinken en te eten, om de neus te snuiten of om te liplezen voor doven en slechthorenden; dat het louter gebruik van een mondmasker echter niet volstaat en dat het steeds gepaard moet gaan met de andere preventiemaatregelen; dat de social distancing de belangrijkste en prioritaire preventiemaatregel blijft;

Overwegende dat de burgers duidelijk geïnformeerd moeten worden over de plaatsen en het tijdstip waarop het mondmasker verplicht moet worden gedragen; dat er dan ook een aanplakking met vermelding van de uren wanneer deze maatregel van kracht is, moet worden geplaatst; dat de aangeduide periode effectief moet overeenkomen met de uren van verwachte volkstoeloop of van hoog transmissierisico;

Overwegende dat het noodzakelijk is om bijzondere aandacht te besteden aan activiteiten die een aanzienlijk risico op verspreiding van het virus met zich meebrengen en om activiteiten te blijven verbieden die te nauwe contacten tussen individuen impliceren en/of een groot aantal personen samenbrengen;

Overwegende dat sporten in de buitenlucht is toegestaan met naleving van de regels van de social distancing en het samenscholingsverbod;

Overwegende dat bepaalde activiteiten het risico op besmetting kunnen verhogen, onder meer voor zover ze niet kunnen worden uitgeoefend met een masker op of voor zover ze eerder zullen leiden tot het aannemen van gedrag dat niet in overeenstemming is met de gouden regels, waaronder deze van de social distancing (eten in een restaurant, drinken in een bar, deelnemen aan familie-, studenten- of andere feesten, ...); dat dit de reden is waarom de meeste inrichtingen waar dit soort activiteiten plaatsvinden, gesloten moeten worden;

Overwegende dat winkelen een grote toestroom van klanten en veel sociale contacten teweegbrengt; dat grote mensenmassa's en sociale contacten zoveel mogelijk dienen vermeden te worden in de winkels, op de openbare weg en het openbaar vervoer; dat het nodig is om enkel de winkels open te houden die essentiële goederen en diensten aanbieden; dat de winkels die moeten sluiten nog steeds aan huis kunnen leveren en een afhaalsysteem op afspraak mogen voorzien;

Overwegende dat ondernemingen en verenigingen, of onderdelen daarvan, die in hoofdzaak essentiële goederen aanbieden aan consumenten geopend kunnen zijn, en dit enkel voor het aanbieden van deze goederen; dat een geharmoniseerd speelveld ten opzichte van gespecialiseerde ondernemingen en verenigingen die moeten sluiten krachtens dit besluit, moet worden nagestreefd; dat de essentiële goederen het klassieke hoofdaanbod betreffen van de betrokken inrichtingen; dat het dan ook niet gaat om meubels, tuinmeubels, barbecuetoestellen, groot keukengerei, mobiele verwarmingstoestellen, decoratieartikelen met uitsluiting van kaarsen, multimedia, elektro, speelgoed, kleding, schoeisel, telecomaccessoires, juwelen, lederwaren, sportartikelen, en dergelijke; dat deze goederen in de geopende inrichtingen dan ook ontoegankelijk dienen te worden gemaakt voor het publiek en enkel na bestelling kunnen worden geleverd of opgehaald; dat de doe-het-zelf-zaken enkel materialen mogen verkopen om werken uit te voeren in huis of in de tuin;

Overwegende dat de social distancing per definitie niet kan worden toegepast bij contactberoepen; dat dit een verhoogd risico op de overdracht van het virus inhoudt voor zowel de dienstverlener als de klant; dat bijgevolg de niet-medische contactberoepen hun activiteiten dienen op te schorten; dat de thuiszorg voor hulpbehoevenden moet blijven kunnen plaatsvinden;

Overwegende dat bovendien daartoe het aantal personen aanwezig in de winkels die mogen openblijven moet worden beperkt; dat contacten op bepaalde plaatsen, met name in de inrichtingen die behoren tot de culturele, feestelijke, sportieve, recreatieve en evenementensector moeten worden vermeden; dat de betrokken inrichtingen bijgevolg moeten worden gesloten; dat contacten tijdens sportwedstrijden en jeugdactiviteiten met personen die ouder zijn dan twaalf jaar en het aantal personen dat samenkomt bij bepaalde gelegenheden, zoals huwelijken of begrafenissen, moet worden beperkt; dat deze maatregelen gezien de huidige epidemiologische situatie proportioneel zijn;

Overwegende dat, gezien wat voorafgaat, bepaalde bijeenkomsten in besloten of overdekte plaatsen, maar ook in open lucht, nog steeds een specifieke bedreiging vormen voor de volksgezondheid;

Overwegende dat een politiemaatregel houdende een beperking en omkadering van samenscholingen van meer dan vier personen bijgevolg onontbeerlijk en proportioneel is; dat deze beperking uiteraard niet geldt in werk-, school-, verblijf- en leefgemeenschappen;

Overwegende dat deze situatie ook nog steeds een beperking noodzakelijk maakt van het maximaal aantal personen dat mag deelnemen aan bepaalde toegelaten samenscholingen;

Overwegende dat telethuiswerk verplicht is, tenzij dit onmogelijk is omwille van de aard van de functie, of de continuïteit van de bedrijfsvoering, de activiteiten of de dienstverlening; dat deze maatregel onder meer toelaat om het aantal personen in het openbaar vervoer tijdens de spitsuren te verminderen en om op die manier te vermijden dat ze niet in de mogelijkheid zijn om de regels van de social distancing na te leven;

Overwegende dat het belangrijk is dat afspraken worden gemaakt rond de organisatie van het onderwijs om verdere verspreiding van het virus tegen te gaan, met respect voor de bevoegdheden van de Gemeenschappen; dat voor alle onderwijsniveaus de lessen worden opgeschort en dat deze zullen worden hervat op 16 november 2020 met een mix tussen fysiek en afstandsonderwijs ;

Overwegende dat, in het kader van de strijd tegen COVID-19 in België, een accurate opvolging nodig is van de gezondheidstoestand van personen die terugkeren uit steden, gemeenten, arrondissementen, regio's of landen, ook binnen het Schengengebied, de Europese Unie of het Verenigd Koninkrijk, waarvoor door CELEVAL op basis van objectieve epidemiologische criteria een hoog gezondheidsrisico werd vastgesteld;

Overwegende dat het arsenaal aan maatregelen in dit ministerieel besluit de registratie van bepaalde persoonsgegevens omvat, teneinde de opvolging van contacten en de opsporing van bepaalde besmettingshaarden te vergemakkelijken; dat het derhalve de taak is van de personen die deze gegevens verwerken om ze te beschermen door alle passende technische en organisatorische maatregelen te nemen om de veiligheid en de vertrouwelijkheid van de gegevens te waarborgen, met name om ongeoorloofde toegang tot deze gegevens te voorkomen; dat zij daartoe onder meer rekening kunnen houden met de aanbevelingen die de Gegevensbeschermingsautoriteit op haar website heeft gepubliceerd;

Overwegende dat nog steeds een beroep wordt gedaan op het verantwoordelijkheidsgevoel en de geest van solidariteit van elke burger om de social distancing na te leven en om alle gezondheidsaanbevelingen toe te passen;

Overwegende dat de hygiënemaatregelen essentieel blijven;

Overwegende dat buitenactiviteiten waar mogelijk de voorkeur krijgen; dat, indien dit niet mogelijk is, de ruimtes voldoende moeten worden verlucht;

Overwegende dat het nodig is dat bijkomende voorzorgsmaatregelen worden genomen voor wat betreft mensen die tot een risicogroep behoren;

Overwegende dat de gezondheidssituatie en de maatregelen op regelmatige basis worden geëvalueerd; dat dit betekent dat striktere maatregelen nooit zijn uitgesloten;

Overwegende dat de voorziene maatregelen van dien aard zijn om, enerzijds, het aantal acute besmettingen te verminderen en de diensten van de intensieve zorg te ontlasten, en om, anderzijds, meer tijd te geven aan de wetenschappers om efficiënte behandelingen en vaccins te ontwikkelen; dat deze maatregelen eveneens de contact tracing kunnen vergemakkelijken;

Overwegende de dringende noodzakelijkheid, Besluit :

Artikel 1.Artikel 1 van het ministerieel besluit van 28 oktober 2020 houdende dringende maatregelen om de verspreiding van het coronavirus COVID-19 te beperken, wordt vervangen als volgt: "Voor de toepassing van dit besluit wordt verstaan onder: 1° "onderneming": elke natuurlijke of rechtspersoon die op duurzame wijze een economisch doel nastreeft;2° "consument": elke natuurlijke persoon die handelt voor doeleinden die niet onder zijn commerciële, industriële, ambachtelijke activiteit of activiteit van een vrij beroep vallen;3° "protocol": het document bepaald door de bevoegde minister in overleg met de betrokken sector dat de regels bevat die de ondernemingen en verenigingen van de bedoelde sector dienen toe te passen bij de uitoefening van hun activiteiten;4° "vervoerder", bedoeld in artikel 21: de openbare of private luchtvervoerder, de openbare of private zeevervoerder, binnenvaartvervoerder;5° "gouverneur": de provinciegouverneur of de krachtens artikel 48 van de bijzondere wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse Instellingen bevoegde overheid van de Brusselse agglomeratie;6° "huishouden": personen die onder hetzelfde dak wonen;7° "gebruiker": iedere natuurlijke persoon of rechtspersoon bij wie of voor wie door personen bedoeld in artikel 3 rechtstreeks of in onderaanneming werkzaamheden worden verricht;8° "grensarbeider": een werknemer die arbeid in loondienst verricht in een Lidstaat maar in een andere Lidstaat zijn woonplaats heeft waarnaar die werknemer in de regel dagelijks of ten minste éénmaal per week terugkeert;9° "personeelslid": elke persoon die werkt in of voor een onderneming, vereniging of dienst;10° "vakantiepark": het geheel van vakantieverblijven aangeboden in de toeristische sector;11° "bungalowpark": het geheel van bungalows en/of chalets in een aangelegde omgeving en aangeboden in de toeristische sector; 12° "camping": een terrein met voorzieningen om te kamperen, aangeboden in de toeristische sector."

Art. 2.Artikel 2 van hetzelfde besluit wordt vervangen als volgt: " § 1. Telethuiswerk is verplicht bij alle ondernemingen, verenigingen en diensten voor alle personeelsleden, tenzij dit onmogelijk is omwille van de aard van de functie of de continuïteit van de bedrijfsvoering, de activiteiten of de dienstverlening.

Indien telethuiswerk niet kan worden toegepast, nemen de ondernemingen, verenigingen en diensten de maatregelen bedoeld in paragraaf 2 om de maximale naleving van de regels van social distancing te garanderen, in het bijzonder het behoud van een afstand van 1,5 meter tussen elke persoon. Ze bezorgen de personeelsleden die niet kunnen telethuiswerken een attest of elk ander bewijsstuk dat de noodzaak van hun aanwezigheid op de werkplaats bevestigt.

De handelszaken, private en publieke bedrijven en diensten die noodzakelijk zijn voor de bescherming van de vitale belangen van de Natie en de behoeften van de bevolking bedoeld in de bijlage van dit besluit, alsook de producenten, leveranciers, aannemers en onderaannemers van goederen, werken en diensten die essentieel zijn voor de activiteit van deze ondernemingen en deze diensten, nemen de maatregelen bedoeld in paragraaf 2 om de regels van de social distancing in de mate van het mogelijke toe te passen. § 2. De ondernemingen, verenigingen en diensten nemen tijdig passende preventiemaatregelen om de regels van social distancing te garanderen en een maximaal niveau van bescherming te bieden.

Deze passende preventiemaatregelen zijn veiligheids- en gezondheidsvoorschriften van materiële, technische en/of organisatorische aard zoals bepaald in de "Generieke gids om de verspreiding van COVID-19 op het werk tegen te gaan", die ter beschikking wordt gesteld op de website van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, aangevuld met richtlijnen op sectoraal en/of ondernemingsniveau, en/of andere passende maatregelen die minstens een gelijkwaardig niveau van bescherming bieden. Collectieve maatregelen hebben steeds voorrang op individuele maatregelen.

Deze passende preventiemaatregelen worden op het niveau van de onderneming, vereniging of dienst uitgewerkt en genomen met inachtneming van de geldende regels van het sociaal overleg, of bij ontstentenis daarvan in overleg met de betrokken personeelsleden, en in overleg met de diensten voor preventie en bescherming op het werk.

De ondernemingen, verenigingen en diensten informeren de personeelsleden tijdig over de geldende preventiemaatregelen en verstrekken hun een passende opleiding. Ze informeren ook derden tijdig over de geldende preventiemaatregelen.

Werkgevers, werknemers en derden zijn ertoe gehouden de in de onderneming, vereniging of dienst geldende preventiemaatregelen toe te passen. § 3. De sociaal inspecteurs van de Algemene Directie Toezicht op het Welzijn op het Werk van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en sociaal overleg zijn belast met het informeren en begeleiden van werkgevers en werknemers van de ondernemingen en verenigingen, en overeenkomstig het Sociaal Strafwetboek met het toezien op de naleving van de verplichtingen die gelden in deze ondernemingen, verenigingen en diensten overeenkomstig paragrafen 1 en 2."

Art. 3.Artikel 5 van hetzelfde besluit wordt vervangen als volgt: "Onverminderd artikel 8, oefenen de ondernemingen en verenigingen die goederen of diensten aanbieden aan consumenten hun activiteiten uit overeenkomstig het protocol of de daartoe op de website van de bevoegde overheidsdienst bekendgemaakte minimale algemene regels.

Bij gebrek aan een dergelijk protocol of van toepassing zijnde Gids dienen de volgende minimale regels te worden nageleefd: 1° de onderneming of vereniging informeert de klanten en personeelsleden tijdig over de geldende preventiemaatregelen en verstrekken de personeelsleden een passende opleiding;2° een afstand van 1,5 meter tussen elke persoon wordt gegarandeerd;3° de klanten worden toegelaten gedurende een periode van maximum 30 minuten of zolang als gebruikelijk in geval van een afspraak;4° één klant per 10 m2 wordt toegelaten;5° indien de voor klanten toegankelijke vloeroppervlakte minder dan 20 m2 bedraagt, is het toegelaten om twee klanten te ontvangen, mits een afstand van 1,5 meter tussen elke persoon gegarandeerd is;6° mondmaskers en andere persoonlijke beschermingsmiddelen worden steeds sterk aanbevolen in de onderneming of vereniging en worden er gebruikt indien de regels van de social distancing niet kunnen worden nageleefd omwille van de aard van de uitgeoefende activiteit;7° de activiteit moet zo worden georganiseerd dat samenscholingen worden vermeden;8° de onderneming of vereniging stelt middelen voor de noodzakelijke handhygiëne ter beschikking van het personeel en de klanten;9° de onderneming of vereniging neemt de gepaste hygiënemaatregelen om de inrichting en het gebruikte materiaal regelmatig te desinfecteren;10° de onderneming of vereniging zorgt voor een goede verluchting;11° een contactpersoon wordt aangeduid en bekendgemaakt, zodat klanten en personeelsleden een mogelijke besmetting met het coronavirus COVID-19 kunnen melden met het oog op het vergemakkelijken van contact tracing;12° terrassen en openbare ruimten worden georganiseerd overeenkomstig de voorschriften bepaald door de gemeentelijke overheden en met respect voor dezelfde regels als deze die binnen gelden. Er wordt individueel gewinkeld of met maximum één andere persoon van hetzelfde huishouden of waarmee men een duurzaam nauw contact onderhoudt.

In afwijking van het derde lid, mag een volwassene de minderjarigen van hetzelfde huishouden of de personen die nood hebben aan begeleiding, vergezellen."

Art. 4.Artikel 6 van hetzelfde besluit wordt vervangen als volgt: " § 1. De inrichtingen die behoren tot de horecasector en andere eet- en drankgelegenheden zijn gesloten, behalve voor het aanbieden en leveren van afhaalmaaltijden en niet-alcoholische dranken om mee te nemen tot ten laatste 22.00 uur. Afhaalmaaltijden mogen samen worden aangeboden en/of geleverd met alcoholische dranken tot 20.00 uur.

In afwijking van het eerste lid mogen de volgende inrichtingen openblijven: 1° alle logiesvormen, met uitsluiting van hun restaurant, drankgelegenheden en andere gemeenschappelijke faciliteiten;2° de grootkeukens en eetzalen voor verblijf-, school-, leef- en werkgemeenschappen;3° de collectieve faciliteiten voor dak- en thuislozen;4° de eet- en drankgelegenheden in de transitzones van de luchthavens;5° de sanitaire voorzieningen op de dienstenzones langs de snelwegen. In afwijking van het tweede lid, 1° zijn de vakantieparken, bungalowparken en campings gesloten voor het publiek vanaf 3 november 2020, met uitzondering van de vakantieverblijven, bungalows, chalets en kampeervoorzieningen die dienen voor het gebruik door de eigenaar en/of diens huishouden, of door een huishouden dat er zijn gewoonlijke verblijfplaats heeft, en enkel voor dit gebruik. § 2. Voor de horeca-activiteiten die door dit besluit worden toegelaten, gelden bij het ontvangen van klanten minstens de volgende specifieke modaliteiten, onverminderd artikel 5: 1° de tafels worden zo geplaatst dat een afstand van minstens 1,5 meter tussen de tafelgezelschappen wordt gegarandeerd, tenzij de tafels worden gescheiden door een plexiglazen wand of een gelijkwaardig alternatief, met een minimale hoogte van 1,8 meter;2° een maximum van 4 personen per tafel is toegestaan;3° enkel zitplaatsen aan tafel zijn toegestaan;4° elke persoon moet aan zijn eigen tafel blijven zitten;5° het dragen van een mondmasker of, wanneer dit niet mogelijk is omwille van medische redenen, van een gelaatsscherm is verplicht voor het personeel;6° er is geen enkele bediening aan de bar toegestaan;7° de contactgegevens van één klant per tafel, die zich kunnen beperken tot een telefoonnummer of een e-mailadres, worden geregistreerd bij aankomst en bewaard, met respect voor de bescherming van de persoonsgegevens, gedurende 14 kalenderdagen teneinde enig later contactonderzoek te faciliteren.Voor de klanten die dit weigeren wordt de toegang tot de inrichting bij aankomst geweigerd.

Die contactgegevens mogen enkel worden gebruikt voor de doeleinden van de strijd tegen COVID-19, en ze moeten worden vernietigd na 14 kalenderdagen.

In afwijking van het eerste lid, 2°, mag een huishouden een tafel delen, ongeacht de grootte van dat huishouden."

Art. 5.Hetzelfde besluit wordt aangevuld met een artikel 7bis, luidende: " § 1. Huis-aan-huis- en leurdersactiviteiten, van welke aard dan ook, zijn verboden. § 2. Teambuildings met fysieke aanwezigheid zijn verboden."

Art. 6.Artikel 8 van hetzelfde besluit wordt vervangen als volgt: " § 1. De inrichtingen of onderdelen van inrichtingen die behoren tot de culturele, feestelijke, sportieve, recreatieve en evenementensector worden gesloten voor het publiek, met inbegrip van onder meer: 1° de casino's, speelautomatenhallen en wedkantoren;2° de wellnesscentra, met inbegrip van onder meer sauna's, jacuzzi's, stoomcabines en hammams;3° de discotheken en dancings;4° de feest- en receptiezalen;5° de pretparken;6° de binnenspeeltuinen;7° de dierentuinen en dierenparken;8° de bowlingzalen;9° de kermissen, jaarmarkten, brocantemarkten, rommelmarkten, kerstmarkten en winterdorpen;10° de zwembaden;11° de handelsbeurzen, met inbegrip van de salons;12° de bioscopen. In afwijking van het eerste lid, mogen geopend blijven: 1° de buitenspeeltuinen;2° de buitengedeelten van natuurparken en openluchtmusea, met inbegrip van de ingang, uitgang, sanitaire voorzieningen, eerste hulp en noodgebouwen;3° de bibliotheken, spelotheken en mediatheken;4° de gebouwen der erediensten en de gebouwen bestemd voor de openbare uitoefening van de niet-confessionele morele dienstverlening;5° de buitengedeelten van sportinfrastructuren;6° de overdekte paardenpistes in manèges en paardenrenbanen, en dit enkel met het oog op het welzijn van het dier;7° de culturele plaatsen, maar enkel voor: - groepen van kinderen tot en met 12 jaar, in het kader van schoolse of buitenschoolse activiteiten van het leerplichtonderwijs; - stages en activiteiten voor kinderen tot en met 12 jaar; 8° sportzalen en -voorzieningen, maar dit enkel voor: - voor zover het geen zwembad betreft, groepen van kinderen tot en met 12 jaar in het kader van schoolse of buitenschoolse activiteiten van het leerplichtonderwijs; - voor zover het geen zwembad betreft, sportactiviteiten, -stages en -kampen georganiseerd of toegelaten door de lokale overheid voor kinderen tot en met 12 jaar; - trainingen van professionele sporters; - professionele wedstrijden; - andere activiteiten dan sportactiviteiten, voor zover deze zijn toegelaten volgens de bepalingen van dit besluit en de geldende protocollen.

In de inrichtingen bedoeld in het tweede lid dienen de volgende minimale regels te worden nageleefd: 1° de uitbater of organisator informeert de bezoekers en personeelsleden tijdig over de geldende preventiemaatregelen en verstrekken de personeelsleden een passende opleiding;2° een afstand van 1,5 meter tussen elke persoon wordt gegarandeerd;3° mondmaskers en andere persoonlijke beschermingsmiddelen worden steeds sterk aanbevolen in de inrichting en worden er gebruikt indien de regels van de social distancing niet kunnen worden nageleefd omwille van de aard van de uitgeoefende activiteit, onverminderd artikel 25;4° de activiteit moet zo worden georganiseerd dat samenscholingen worden vermeden;5° de uitbater of organisator stelt middelen voor de noodzakelijke handhygiëne ter beschikking van het personeel en de bezoekers;6° de uitbater of organisator neemt de gepaste hygiënemaatregelen om de inrichting en het gebruikte materiaal regelmatig te desinfecteren;7° de uitbater of organisator zorgt voor een goede verluchting. § 2. De ondernemingen en verenigingen die goederen aanbieden aan consumenten zijn gesloten voor het publiek, maar kunnen hun activiteiten voortzetten via levering of via een systeem op afspraak om vooraf bestelde goederen in open lucht op te halen, met naleving van de minimale regels bedoeld in de eerste paragraaf, derde lid.

In afwijking van het eerste lid, mogen de volgende inrichtingen of onderdelen van inrichtingen geopend blijven voor het publiek voor zover ze in hoofdzaak essentiële goederen aanbieden, en dit enkel voor het aanbieden van deze goederen: 1° de voedingswinkels, met inbegrip van nachtwinkels;2° de winkels voor verzorgings- en hygiëneproducten;3° de dierenvoedingswinkels;4° de apotheken;5° de kranten- en boekenwinkels;6° de tankstations en de leveranciers van brandstoffen;7° de telecomwinkels, met uitsluiting van winkels die enkel accessoires verkopen;8° de winkels voor medische hulpmiddelen;9° de doe-het-zelfzaken;10° de tuincentra en boomkwekerijen;11° de bloemen- en plantenwinkels;12° de groothandels bestemd voor professionelen, maar enkel ten gunste van deze laatsten;13° de gespecialiseerde detailhandelszaken die kledingstoffen verkopen;14° de gespecialiseerde detailhandelszaken die breigarens, handwerken en fournituren verkopen;15° de winkels voor schrijf- en papierwaren. § 3. De onderdelen van ondernemingen en verenigingen die diensten aanbieden aan consumenten zijn gesloten voor het publiek, met inbegrip van dienstverlening aan huis, zoals onder meer : 1° de schoonheidssalons;2° de niet-medische pedicurezaken;3° de nagelsalons;4° de massagesalons;5° de kapperszaken en barbiers;6° de tatoeage- en piercingsalons. In afwijking van het eerste lid, mogen de handelszaken, private en publieke bedrijven en diensten die noodzakelijk zijn voor de bescherming van de vitale belangen van de Natie en de behoeften van de bevolking bedoeld in de bijlage van dit besluit hun dienstverlening fysiek verderzetten, onverminderd de artikelen 2 en 5."

Art. 7.Artikel 13 van hetzelfde besluit wordt vervangen als volgt: "De markten die in hoofdzaak essentiële goederen aanbieden, zoals bedoeld in artikel 8, § 2, tweede lid, mogen enkel plaatsvinden voor het aanbieden van deze goederen, met uitzondering van de jaarmarkten, brocantemarkten, rommelmarkten, kerstmarkten en winterdorpen, onder voorbehoud van een toelating van de bevoegde gemeentelijke overheid en onder de volgende modaliteiten: 1° het maximum aantal bezoekers dat wordt toegelaten op een markt bedraagt 1 bezoeker per 1,5 lopende meter aan het kraam;2° de marktkramers en hun personeel zijn tijdens het uitbaten van een kraam verplicht om de mond en de neus te bedekken met een masker, elk ander alternatief in stof of, wanneer dit niet mogelijk is omwille van medische redenen, met een gelaatsscherm;3° de bevoegde gemeentelijke overheid stelt middelen om de noodzakelijke handhygiëne te voorzien ter beschikking bij de in- en uitgangen van de markt;4° de marktkramers stellen middelen om de noodzakelijke handhygiëne te voorzien ter beschikking van hun personeel en hun klanten;5° de marktkramers mogen geen voeding of dranken aanbieden voor consumptie ter plaatse;6° bezoekers mogen op de markten geen voeding of dranken nuttigen;7° er wordt een organisatie of een systeem ingevoerd om te controleren hoeveel klanten er op de markt aanwezig zijn;8° er wordt een éénrichtingsverkeersplan opgesteld, met afzonderlijke toe- en uitgangen tot en van de markt, tenzij er in uitzonderlijke omstandigheden een gemotiveerde afwijking wordt toegestaan door de bevoegde lokale overheid, die een alternatieve oplossing bepaalt. Er wordt individueel gewinkeld of met maximum één andere persoon van hetzelfde huishouden of waarmee men een duurzaam nauw contact onderhoudt en gedurende een periode van maximum 30 minuten.

In afwijking van het tweede lid, mag een volwassene de minderjarigen van hetzelfde huishouden of personen die nood hebben aan begeleiding, vergezellen.

Onverminderd artikel 5 en onverminderd de opdrachten van de hulp- en interventiediensten, wordt de toegang tot de markten door de bevoegde gemeentelijke overheid op dusdanige wijze georganiseerd, zodat de regels van de social distancing kunnen worden gerespecteerd, in het bijzonder het behoud van een afstand van 1,5 meter tussen elke persoon, evenals de passende preventiemaatregelen die minstens gelijkwaardig zijn aan deze van de "Generieke gids betreffende de opening van de handelszaken om de verspreiding van het COVID-19-virus tegen te gaan"."

Art. 8.Artikel 15 van hetzelfde besluit wordt vervangen als volgt: " § 1. Behoudens andersluidende bepaling voorzien door dit besluit, zijn samenscholingen van meer dan vier personen, kinderen tot en met 12 jaar niet meegeteld, enkel toegelaten onder de voorwaarden voorzien en voor de activiteiten toegelaten door dit artikel. § 2. Ieder huishouden mag per lid maximum één zelfde duurzaam onderhouden nauw contact per 6 weken per keer in huis of in een toeristisch logies ontvangen, onverminderd artikel 23.

Een alleenstaande mag naast het duurzaam onderhouden nauw contact bedoeld in het eerste lid één bijkomende persoon in huis of in een toeristische logies ontvangen op een ander moment. § 3. Enkel de echtgenoten, hun getuigen en de ambtenaar van de burgerlijke stand of de bedienaar van de eredienst mogen huwelijken bijwonen.

Tijdens de activiteiten bedoeld in het eerste lid dienen de volgende minimale regels te worden nageleefd: 1° de uitbater of organisator informeert de bezoekers en personeelsleden tijdig over de geldende preventiemaatregelen en verstrekken de personeelsleden een passende opleiding;2° een afstand van 1,5 meter tussen elke persoon wordt gegarandeerd;3° mondmaskers en andere persoonlijke beschermingsmiddelen worden steeds sterk aanbevolen in de inrichting en worden er gebruikt indien de regels van de social distancing niet kunnen worden nageleefd omwille van de aard van de uitgeoefende activiteit, onverminderd artikel 25 ;4° de activiteit moet zo worden georganiseerd dat samenscholingen worden vermeden;5° de uitbater of organisator stelt middelen voor de noodzakelijke handhygiëne ter beschikking van het personeel en de bezoekers;6° de uitbater of organisator neemt de gepaste hygiënemaatregelen om de inrichting en het gebruikte materiaal regelmatig te desinfecteren;7° de uitbater of organisator zorgt voor een goede verluchting. § 4. Een maximum van 15 personen, kinderen tot en met 12 jaar niet meegeteld, mag begrafenissen en crematies bijwonen, zonder de mogelijkheid van blootstelling van het lichaam.

Tijdens de activiteiten bedoeld in het eerste lid dienen de volgende minimale regels te worden nageleefd: 1° de uitbater of organisator informeert de bezoekers en personeelsleden tijdig over de geldende preventiemaatregelen en verstrekken de personeelsleden een passende opleiding;2° een afstand van 1,5 meter tussen elke persoon wordt gegarandeerd;3° mondmaskers en andere persoonlijke beschermingsmiddelen worden steeds sterk aanbevolen in de inrichting en worden er gebruikt indien de regels van de social distancing niet kunnen worden nageleefd omwille van de aard van de uitgeoefende activiteit, onverminderd artikel 25;4° de activiteit moet zo worden georganiseerd dat samenscholingen worden vermeden;5° de uitbater of organisator stelt middelen voor de noodzakelijke handhygiëne ter beschikking van het personeel en de bezoekers;6° de uitbater of organisator neemt de gepaste hygiënemaatregelen om de inrichting en het gebruikte materiaal regelmatig te desinfecteren;7° de uitbater of organisator zorgt voor een goede verluchting. § 5. Een maximum van 50 kinderen tot en met 12 jaar mag de volgende activiteiten bijwonen: 1° de activiteiten in georganiseerd verband, in het bijzonder door een club of vereniging, steeds in aanwezigheid van een meerderjarige trainer, begeleider of toezichter;2° de kampen, stages en activiteiten met naleving van de regels voorzien in artikel 18. § 6. Professionele sportieve wedstrijden en professionele sporttrainingen kunnen enkel plaatsvinden zonder publiek. § 7. Niet-professionele sportieve wedstrijden en niet-professionele sporttrainingen kunnen enkel plaatsvinden voor deelnemers tot en met 12 jaar. Deze wedstrijden en trainingen mogen enkel worden bijgewoond door één lid van het huishouden van de deelnemers. § 8. Wanneer een wedstrijd wordt georganiseerd op de openbare weg, is de voorafgaande toelating van de bevoegde lokale overheid overeenkomstig artikel 16 vereist. § 9. Een maximum van 100 deelnemers mag statische betogingen bijwonen die plaatsvinden op de openbare weg, waar de social distancing kan worden gerespecteerd, en die voorafgaand werden toegelaten door de bevoegde gemeentelijke overheid overeenkomstig artikel 16."

Art. 9.Artikel 16 van hetzelfde besluit wordt vervangen als volgt: "De bevoegde lokale overheid gebruikt de matrix bedoeld door de Nationale Veiligheidsraad tijdens diens vergadering van 24 juni 2020, die haar daartoe ter beschikking wordt gesteld, wanneer ze een toelatingsbeslissing neemt met betrekking tot de organisatie van de door artikel 15 toegelaten activiteiten."

Art. 10.Artikel 17 van hetzelfde besluit wordt vervangen als volgt: "De collectieve uitoefening van de eredienst en de collectieve uitoefening van de niet-confessionele morele dienstverlening en van activiteiten binnen een filosofisch-levensbeschouwelijke vereniging zijn verboden, met uitzondering van: - de erediensten en de niet-confessionele morele dienstverlening bedoeld in artikel 15, § 3 en 4; - de erediensten en de niet-confessionele morele dienstverlening die zijn opgenomen met de bedoeling ze via alle beschikbare kanalen te verspreiden en die alleen met maximaal 10 personen plaatsvinden, met inbegrip van de personen die voor die opname verantwoordelijk zijn, met het behoud van een afstand van 1,5 meter tussen elke persoon, en voor zover de plaats van eredienst of niet-confessionele morele dienstverlening tijdens de opname voor het publiek gesloten blijft."

Art. 11.Artikel 25 van hetzelfde besluit wordt vervangen als volgt: "Eenieder, met uitzondering van kinderen tot en met 12 jaar, is verplicht om de mond en de neus te bedekken met een mondmasker of elk ander alternatief in stof wanneer het onmogelijk is om de naleving van de regels van social distancing te garanderen, met uitzondering van de gevallen bedoeld in artikel 23, § 2.

Eenieder, met uitzondering van kinderen tot en met 12 jaar, is in elk geval verplicht om de mond en de neus te bedekken met een mondmasker of elk ander alternatief in stof op de volgende plaatsen: 1° de winkels en de winkelcentra;2° de conferentiezalen;3° de auditoria;4° de gebouwen der eredienst en de gebouwen bestemd voor de openbare uitoefening van de niet-confessionele morele dienstverlening;5° de bibliotheken, de spelotheken en de mediatheken;6° de winkelstraten, de markten, en elke private of publieke druk bezochte plaats, bepaald door de bevoegde lokale overheid en afgebakend met een aanplakking die de tijdstippen preciseert waarop de verplichting van toepassing is;7° de inrichtingen en plaatsen waar horeca-activiteiten toegelaten zijn, zowel de klanten als het personeel, tenzij gedurende het eten, drinken, of aan tafel zitten;8° bij verplaatsingen in de publieke en niet-publieke delen van de gerechtsgebouwen, alsook in de zittingszalen bij elke verplaatsing en, in de andere gevallen, overeenkomstig de richtlijnen van de kamervoorzitter. Wanneer het dragen van een mondmasker of elk alternatief in stof niet mogelijk is omwille van medische redenen, mag een gelaatsscherm worden gebruikt.

De personen die in de onmogelijkheid zijn een mondmasker, een alternatief in stof of een gelaatsscherm te dragen omwille van een beperking, gestaafd door middel van een medisch attest, moeten niet voldoen aan de bepalingen van dit besluit die deze verplichting voorzien."

Art. 12.Artikel 28 van hetzelfde besluit wordt vervangen als volgt: "De maatregelen voorzien in dit besluit zijn van toepassing tot en met 13 december 2020."

Art. 13.Artikel 30 van hetzelfde besluit wordt vervangen als volgt: "Het ministerieel besluit van 18 oktober 2020 houdende dringende maatregelen om de verspreiding van het coronavirus COVID-19 te beperken, wordt opgeheven, met uitzondering van artikel 32.

Tot hun eventuele wijziging moeten de verwijzingen naar het ministerieel besluit van 18 oktober 2020 houdende dringende maatregelen om de verspreiding van het coronavirus COVID-19 te beperken, begrepen worden als verwijzingen naar dit besluit."

Art. 14.De bijlage bij het ministerieel besluit van 28 oktober 2020 houdende dringende maatregelen om de verspreiding van het coronavirus COVID-19 te beperken, wordt vervangen door de bijlage gevoegd bij dit besluit.

Art. 15.Dit besluit treedt in werking op 2 november 2020, behalve andersluidende bepaling.

Brussel, 31 oktober 2020.

A. VERLINDEN

Bijlage bij het ministerieel besluit van 1 november 2020 Handelszaken, private en publieke bedrijven en diensten die noodzakelijk zijn voor de bescherming van de vitale belangen van de Natie en de behoeften van de bevolking De handelszaken, private en publieke bedrijven en diensten die noodzakelijk zijn voor de bescherming van de vitale belangen van de Natie en de behoeften van de bevolking, zijn de volgende: - De wetgevende en uitvoerende machten, met al hun diensten; - De medische zorginstellingen, met inbegrip van de diensten voor preventieve gezondheidszorg; - De diensten voor zorg, opvang en bijstand voor oudere personen, voor minderjarigen, voor mindervalide personen en voor kwetsbare personen, met inbegrip van slachtoffers van intrafamiliaal en seksueel geweld; - De instellingen, diensten en bedrijven die verantwoordelijk zijn voor toezicht, controle en crisisbeheer voor milieuzorg en gezondheidszorg; - De asiel en migratiediensten met inbegrip van asielopvang en detentie in het kader van gedwongen terugkeer; - De integratie en inburgeringsdiensten; - De telecominfrastructuur en -diensten (met inbegrip van het vervangen en verkopen van telefoontoestellen, modems, simkaarten en het uitvoeren van installaties) en digitale infrastructuur; - De media, de journalisten en de diensten van de communicatie; - De diensten voor de afvalophaling en -verwerking; - De hulpverleningszones; - De diensten en bedrijven voor het beheer van vervuilde gronden; - De diensten van private en bijzondere veiligheid; - De politiediensten; - De diensten van de medische hulpverlening en de dringende medische hulpverlening; - Defensie en de veiligheids- en defensie-industrie; - De Civiele Bescherming; - De inlichtingendiensten- en veiligheidsdiensten, met inbegrip van het OCAD; - De justitiediensten en de beroepen die daaraan verbonden zijn: justitiehuizen, magistratuur en penitentiaire instellingen, jeugdinstellingen, elektronisch toezicht, gerechtsdeskundigen, gerechtsdeurwaarders, gerechtspersoneel, vertalers-tolken, advocaten, met uitzondering van psycho-medische-sociale centra voor het herstel in het recht tot sturen. - De Raad van State en de administratieve rechtscolleges; - Het Grondwettelijk Hof; - De internationale instellingen en diplomatieke posten; - De noodplannings- en crisisbeheerdiensten, met inbegrip van Brussel Preventie en Veiligheid; - De Algemene Administratie van douane en accijnzen; - De omgevingen van kinderopvang en scholen, met het oog op het organiseren van opvang, internaten, opvangtehuizen en permanente zorginstellingen; - De universiteiten en hogescholen; - De taxidiensten, de diensten van het openbaar vervoer, het spoorvervoer van personen en goederen, andere vervoersmodi van personen en goederen en logistiek, en de essentiële diensten ter ondersteuning van deze transportmodi. - De leveranciers en transporteurs van brandstoffen, en de leveranciers van brandhout; - De handelszaken en bedrijven die tussenkomen in het kader van de agro-voedselketen, dierenvoeding, de voedingsnijverheid, land- en tuinbouw, productie van meststoffen en andere essentiële grondstoffen voor de agro-voedingsindustrie en visserij; - Dierenartsen, inseminatoren voor de veeteelt en dienst van vilbeluik; - Diensten voor de verzorging, opvang en het asiel van dieren; - Dierenvervoer; - De bedrijven actief in het kader van de productie van persoonlijke hygiëne producten; - De productieketens die niet kunnen worden stilgelegd omwille van technische of veiligheidsredenen; - De verpakkingsindustrie verbonden aan de toegelaten activiteiten; - De apotheken en farmaceutische industrie; - De hotels; - De pech-, herstellings-, onderhouds- en naverkoopdiensten voor voertuigen (inclusief fietsen), alsook het ter beschikking stellen van vervangwagens en het vervangen van banden; - De diensten die essentieel zijn voor dringende herstellingen die een veiligheids- of hygiënerisico inhouden; - De bedrijven actief in de sector van de schoonmaak, het onderhoud en de herstelling voor de andere cruciale sectoren en essentiële diensten; - De postdiensten; - De begrafenisondernemingen, grafdelvers en crematoria; - De overheidsdiensten en -infrastructuur die een rol hebben in de essentiële dienstverlening van de toegelaten categorieën; - De waterhuishouding; - De inspectie- en controlediensten; - De sociale secretariaten; - De noodcentrales en ASTRID; - De meteo- en weerdiensten; - De uitbetalingsinstellingen van sociale prestaties; - De energiesector (gas, elektriciteit, en olie): opbouw, productie, raffinaderij, opslag, transmissie, distributie, markt; - De watersector: drinkwater, zuivering, winning, distributie, en het oppompen; - De chemische industrie, inclusief contracting en onderhoud; - De productie van medische instrumenten; - De financiële sector: banken, elektronisch betalingsverkeer en alle diensten die hiervoor nuttig zijn, handel in effecten, financiële markinfrastructuur, buitenlandse handel, diensten die instaan voor de bevoorrading van cash geld, geldtransporten, geldverwerkers en de financiële berichtgeving tussen banken, de diensten verricht door accountants, belastingconsulenten, erkende boekhouders en erkende boekhouder-fiscalisten; - De verzekeringssector; - De grondstations van ruimtevaartsystemen; - De productie van radio-isotopen; - Het wetenschappelijk onderzoek van vitaal belang; - Het nationaal, internationaal transport en logistiek; - Het luchtvervoer, de luchthavens en de essentiële diensten ter ondersteuning van het luchtvervoer, de grondafhandeling, de luchthavens, de luchtvaartnavigatie en de luchtverkeersleiding en -planning; - De havens, maritiem vervoer, estuaire vaart, short sea shipping, goederenvervoer over water, binnenvaart en de essentiële diensten ter ondersteuning hiervan; - De nucleaire en radiologische sector; - De cementindustrie ; - De notariaten ; - De technische keuring van de voertuigen; - De syndici ; - De juridische diensten van de representatieve werknemersorganisaties.

Voor de private sector, wordt bovenstaande lijst vertaald naar de paritaire comités.

Beperkingen

Pour le secteur privé, la liste précitée est traduite aux commissions paritaires.

Limitations

102.9 Subcomité van de groeven van kalksteen en kalkovens

102.9 Sous-commissions paritaires de l'industrie des carrières de calcaire non taillés et des fours à chaux

104 Paritair comité voor de ijzernijverheid

Volcontinu bedrijven.

104 Commission paritaire de l'industrie sidérurgique

Les entreprises fonctionnant en continu.

105 Paritair comité voor non-ferro metalen

Volcontinu bedrijven.

105 Commission paritaire des métaux non-ferreux

Les entreprises fonctionnant en continu.

106 Paritair comité voor het cementbedrijf

Beperkt tot de productieketting van de ovens op hoge temperaturen (belangrijk voor afvalverwerking).

106 Commission paritaire des industries du ciment

Limité à la chaîne de production des fours à haute température (important pour le traitement des déchets).

109 Paritair comité voor het kleding- en confectiebedrijf

Beperkt tot: de productie van medisch textiel gebruikt in ziekenhuizen en zorginstellingen; de toelevering van medisch textiel en medische kledij aan ziekenhuizen en zorginstellingen en de toelevering van cleanroom kledij aan farmaceutische bedrijven.

109 Commission paritaire de l'industrie de l'habillement et de la confection

Limité à : la production de textiles médicaux utilisés dans les hôpitaux et dans les établissements de soin ; l'approvisionnement de textiles et vêtements médicaux aux hôpitaux et aux établissements de soin et l'approvisionnement de vêtements cleanroom aux entreprises pharmaceutiques.

110 Paritair comité voor textielverzorging

110 Commission paritaire pour l'entretien du textile

111 Paritair comité voor de metaal-, machine- en elektrische bouw

Beperkt tot : productie, toelevering, onderhoud en herstelling van landbouwmachines en installaties van bedrijven behorende tot de cruciale sectoren en essentiële diensten; de veiligheids- en defensie-industrie en de productie van materiaal voor de medische en (para)farmaceutische industrie.

111 Commission paritaire des constructions métallique, mécanique et électrique

Limité à : la production, la livraison, l'entretien, la réparation des machines agricoles et des installations des entreprises qui appartiennent aux secteurs cruciaux et des services essentiels ; l'industrie de sécurité et de défense et la production de matériaux pour le secteur médical et l'industrie (para)pharmaceutique.

112 Paritair comité voor het garagebedrijf

Beperkt tot pech-, herstellings-, onderhouds-, naverkoop- en takeldiensten en bandenwissel.

112 Commission paritaire des entreprises de garage

Limités aux services de dépannage, de réparation et d'entretien, les service après-vente et les changements de pneus.

113 Paritair comité voor het ceramiekbedrijf

Beperkt tot continue ovens.

113 Commission paritaire de l'industrie céramique

Limité aux fours à feu continu.

113.04 Paritair subcomité voor de pannenbakkerijen

Beperkt tot continue ovens.

113.04 Sous-commission paritaire des tuileries

Limité aux fours à feu continu.

114 Paritair comité voor de steenbakkerij

Beperkt tot continue ovens.

114 Commission paritaire de l'industrie des briques

Limité aux fours à feu continu.

115 Paritair comité voor het glasbedrijf

Beperkt tot continue vuurovens.

115 Commission paritaire de l'industrie verrière

Limité aux fours à feu continu.

116 Paritair comité voor de scheikundige nijverheid

Alles behalve NACE Codes : 203, 2012, 2030, 2042, 2052, 2222, 2229, 2352, 20120, 20300, 20412, 20420, 20520, 22220, 23520.

116 Commission paritaire de l'industrie chimique

Tout sauf les codes NACE : 203, 2012, 2030, 2042, 2052, 2222, 2229, 2352, 20120, 20300, 20412, 20420, 20520, 22220, 23520.

117 Paritair comité voor de petroleumnijverheid en -handel

117 Commission paritaire de l'industrie et du commerce du pétrole

118 Paritair comité voor de voedingsnijverheid

118 Commission paritaire de l'industrie alimentaire

119 Paritair comité voor de handel in voedingswaren

119 Commission paritaire du commerce alimentaire

120 Paritair comité voor de textielnijverheid

Beperkt tot: de sector van de persoonlijke hygiëne producten, waaronder incontinentieproducten, baby-luiers en dameshygiëneproducten; de productie van medisch textiel gebruikt in ziekenhuizen en zorginstellingen; de toelevering van medisch textiel en medische kledij aan ziekenhuizen en zorginstellingen en de toelevering van cleanroom kledij aan farmaceutische bedrijven.

120 Commission paritaire de l'industrie textile

Limité : au secteur des produits d'hygiène personnelle, dont les produits d'incontinence, les couches bébés et les produits d'hygiène féminine ; à la production de textiles médicaux utilisés dans les hôpitaux et dans les établissements de soin ; à l'approvisionnement de textiles et vêtements médicaux aux hôpitaux et aux établissements de soin et à l'approvisionnement de vêtements cleanroom aux entreprises pharmaceutiques.

121 Paritair comité voor de schoonmaak

121 Commission paritaire pour le nettoyage

124 Paritair comité voor het bouwbedrijf

124 Commission paritaire de la construction

125 Paritair comité voor de houtnijverheid

125 Commission paritaire de l'industrie du bois

126 Paritair comité voor de stoffering en houtbewerking

126 Commission paritaire de l'ameublement et de l'industrie transformatrice du bois

127 Paritair comité voor de handel in brandstoffen

127 Commission paritaire pour le commerce de combustibles

129 Paritair comité voor de voortbrenging van papierpap, papier en karton

Beperkt tot de verpakkingen uit papier en karton, tot zakdoekjes en toiletpapier, evenals tot papier voor kranten alsook tot grafisch papier en papierpulp.

129 Commission paritaire pour la production des pâtes, papiers et carton

Limité au matériel d'emballage en papier et en carton, aux mouchoirs et au papier toilette, ainsi qu'au papier journal ainsi qu'au papier graphique et à la pâte à papier.

130 Paritair comité voor het drukkerij-, grafische kunst- en dagbladbedrijf

Beperkt tot: drukken van dag- en weekblad en drukken van toepassingen (etiketten, labels) nodig voor de voedings- en agro-industrie, en het drukken van bijsluiters en verpakkingen voor de farmaceutische industrie.

130 Commission paritaire de l'imprimerie, des arts graphiques et des journaux

Limité à l'impression de journaux quotidiens et hebdomadaires et l'impression d'applications (étiquettes, labels) nécessaires pour l'industrie agro-alimentaire et pour l'impression des notices et emballages pour l'industrie pharmaceutique.

132 Paritair comité voor ondernemingen van technische land- en tuinbouwwerken

132 Commission paritaire pour les entreprises de travaux techniques agricoles et horticoles

136 Paritair comité voor de papier en kartonbewerking

Beperkt tot de verpakkingen uit papier en karton, tot zakdoekjes en toiletpapier, evenals tot papier voor kranten.

136 Commission paritaire de la transformation du papier et du carton

Limité au matériel d'emballage en papier et en carton, aux mouchoirs et au papier toilette, ainsi qu'au papier journal.

139 Paritair comité voor de binnenscheepvaart

139 Commission paritaire de la batellerie

140 Paritair comité voor het vervoer en de logistiek Subcomités: 140.01,140.03, 140.04

Beperkt tot personenvervoer, wegvervoer, spoorvervoer, logistiek en grondafhandeling voor luchthavens.

140 Commission paritaire du transport Sous-commissions : 140.01,140.03, 140.04

Limité au transport de personnes, au transport routier, au transport ferroviaire, logistique et assistance en escale pour aéroport.

140.05 Paritair subcomité voor de verhuizing

140.05 Sous-commission paritaire pour le déménagement

142 Paritair comité voor de ondernemingen waar teruggewonnen grondstoffen opnieuw ter waarde worden gebracht Subcomités : 142.01, 142.02, 142.03, 142.04

Beperkt tot afvalophaling en/of -verwerking.

142 Commission paritaire pour les entreprises de valorisation de matières premières de récupération Sous-commissions : 142.01, 142.02, 142.03, 142.04

Limité à la collecte et/ou au traitement des déchets.

143 Paritair comité voor de zeevisserij

143 Commission paritaire de la pêche maritime

144 Paritair comité voor de landbouw

144 Commission paritaire de l'agriculture

145 Paritair comité voor het tuinbouwbedrijf

145 Commission paritaire pour les entreprises horticoles

149.01 Paritair subcomité voor de elektriciens: installatie en distributie

149.01 Sous-commission paritaire des électriciens : installation et distribution

149.03 Paritair subcomité voor de edele metalen

Beperkt tot machineonderhoud en herstellingen.

149.03 Sous-commission paritaire pour les métaux précieux

Limité à l'entretien des machines et aux réparations.

149.04 Paritair subcomité voor de metaalhandel

Beperkt tot onderhoud en herstelling.

149.04 Sous-commission paritaire pour le commerce du métal

Limité à l'entretien et aux réparations.

152 Paritair comité voor de gesubsidieerde inrichtingen van het vrij onderwijs Subcomités: 152.01, 152.02

152 Commission paritaire pour les institutions subsidiées de l'enseignement libre Sous-commissions : 152.01, 152.02

200 Aanvullend Paritair comité voor de bedienden

Beperkt tot de bedienden noodzakelijk bij onderhoud, herstelling, productie en toelevering van bedrijven die behoren tot de cruciale sectoren en de essentiële diensten.

200 Commission paritaire auxiliaire pour employés

Limité aux employés nécessaires pour la production, la livraison, l'entretien, la réparation au sein des entreprises qui appartiennent aux secteurs cruciaux et des services essentiels.

201 Paritair comité voor de zelfstandige kleinhandel

201 Commission paritaire du commerce de détail indépendant

202 Paritair comité voor de bedienden uit de kleinhandel in voedingswaren

202 Commission paritaire pour les employés du commerce de détail alimentaire

202.01 Paritair subcomité voor de middelgrote levensmiddelenbedrijven

202.01 Sous-commission paritaire pour les moyennes entreprises d'alimentation

207 Paritair comité voor de bedienden uit de scheikundige nijverheid

Alles behalve NACE Codes : 203, 2012, 2030, 2042, 2052, 2222, 2229, 2352, 20120, 20300, 20412, 20420, 20520, 22220, 23520.

207 Commission paritaire pour employés de l'industrie chimique

Tout sauf les codes NACE : 203, 2012, 2030, 2042, 2052, 2222, 2229, 2352, 20120, 20300, 20412, 20420, 20520, 22220, 23520.

209 Paritair comité voor de bedienden der metaalfabrikatennijverheid

Beperkt tot: productie, toelevering, onderhoud en herstelling van installaties van bedrijven behorende tot de cruciale sectoren en de essentiële diensten; de veiligheids- en defensie-industrie en de productie van materiaal voor de medische en (para)farmaceutische industrie.

209 Commission paritaire pour employés des fabrications métalliques

Limité : à la production, la livraison, l'entretien et la réparation des installations des entreprises qui appartiennent aux secteurs cruciaux et des services essentiels ; à l'industrie de sécurité et de défense et à la production de matériaux pour le secteur médical et l'industrie (para)pharmaceutique.

210 Paritair comité voor de bedienden van de ijzernijverheid

210 Commission paritaire pour les employés de la sidérurgie

211 Paritair comité voor de bedienden uit de petroleumnijverheid en -handel

211 Commission paritaire pour employés de l'industrie et du commerce du pétrole

216 Paritair comité voor de notarisbedienden

216 Commission paritaire pour les employés occupés chez les notaires

220 Paritair comité voor de bedienden uit de voedingsnijverheid

220 Commission paritaire pour les employés de l'industrie alimentaire

221 Paritair comité voor de bedienden uit de papiernijverheid

Beperkt tot de verpakkingen uit papier en karton, tot zakdoekjes en toiletpapier, evenals tot papier voor kranten, alsook tot grafisch papier en papierpulp.

221 Commission paritaire des employés de l'industrie papetière

Limité au matériel d'emballage en papier et en carton, aux mouchoirs et au papier toilette, ainsi qu'au papier journal ainsi qu'au papier graphique et à la pâte à papier.

222 Paritair comité voor de bedienden van de papier- en kartonbewerking

Beperkt tot de verpakkingen uit papier en karton, tot zakdoekjes en toiletpapier, evenals tot papier voor kranten, alsook tot grafisch papier en papierpulp.

222 Commission paritaire pour les employés de la transformation du papier et du carton

Limité au matériel d'emballage en papier et en carton, aux mouchoirs et au papier toilette, ainsi qu'au papier journal, ainsi qu'au papier graphique et à la pâte à papier.

224 Paritair comité voor de bedienden van de non-ferro metalen

Volcontinu bedrijven.

224 Commission paritaire pour les employés des métaux non-ferreux

Les entreprises fonctionnant en continu.

225 Paritair comité voor de bedienden van de inrichtingen van het gesubsidieerd vrij onderwijs Subcomités: 225.01, 225.02

225 Commission paritaire pour les employés des institutions de l'enseignement libre subventionné Sous-commissions : 225.01, 225.02

226 Paritair comité voor de bedienden uit de internationale handel, het vervoer en de logistiek

226 Commission paritaire pour les employés du commerce international, du transport et des branches d'activité connexes

227 Paritair comité voor de audiovisuele sector

Beperkt tot radio en televisie.

227 Commission paritaire pour le secteur audiovisuel

Limité à la radio et télévision.

301 Paritair comité voor het havenbedrijf

301 Commission paritaire des ports

302 Paritair comité voor het hotelbedrijf

Beperkt tot de hotels.

302 Commission paritaire de l'industrie hôtelière

Limité aux hôtels.

304 Paritair comité voor de vermakelijkheidsbedrijven

Beperkt tot radio en televisie.

304 Commission paritaire du spectacle

Limité à la radio et à la télévision.

309 Paritair comité voor de beursvennootschappen

309 Commission paritaire pour les sociétés de bourse

310 Paritair comité voor de banken

310 Commission paritaire pour les banques

311 Paritair comité voor de grote kleinhandelszaken

311 Commission paritaire des grandes entreprises de vente au détail

312 Paritair comité voor de warenhuizen

312 Commission paritaire des grands magasins

313 Paritair comité voor de apotheken en tarificatiediensten

313 Commission paritaire pour les pharmacies et offices de tarification

315 Paritair comité voor de handelsluchtvaart (en subcomités)

315 Commission paritaire de l'aviation commerciale

316 Paritair comité voor koopvaardij

316 Commission paritaire pour la marine marchande

317 Paritair comité voor de bewakings- en/of toezichtsdiensten

317 Commission paritaire pour les services de garde

318 Paritair comité voor de diensten voor gezins- en bejaardenhulp (en subcomités)

318 Commission paritaire pour les services des aides familiales et des aides seniors et sous-commissions

319 Paritair comité voor de opvoedings- en huisvestingsinrichtingen (en subcomités)

319 Commission paritaire des établissements et services d'éducation et d'hébergement et sous-commissions

320 Paritair comité voor de begrafenisondernemingen

320 Commission paritaire des pompes funèbres

321 Paritair comité voor de groothandelaars-verdelers in geneesmiddelen

321 Commission paritaire pour les grossistes-répartiteurs de médicaments

322 Paritair comité voor de uitzendarbeid en erkende ondernemingen die buurtwerken of- diensten leveren

Beperkt tot de dienstverlening aan de bedrijven behorende tot de cruciale sectoren en de essentiële diensten voor wat betreft de uitzendarbeid, en beperkt tot zorg en welzijnswerk aan kwetsbare doelgroepen en tot de huishoudens overeenkomstig het protocol, voor wat betreft de erkende ondernemingen die buurtwerken of -diensten leveren.

322 Commission paritaire pour le travail intérimaire et les entreprises agréées fournissant des travaux et service de proximité

Limité aux prestations de service aux entreprises qui appartiennent aux secteurs cruciaux et aux services essentiels en ce qui concerne le travail intérimaire, et limité aux soins et à l'assistance sociale aux publics vulnérables et aux ménages conformément au protocole, en ce qui concerne les entreprises agréées fournissant des travaux et service de proximité.

326 Paritair comité voor het gas- en elektriciteitsbedrijf

326 Commission paritaire de l'industrie du gaz et de l'électricité

327 Paritair comité voor de beschutte werkplaatsen, de sociale werkplaatsen en de maatwerkbedrijven

Beperkt tot toelevering van bedrijven behorende tot de cruciale sectoren en de essentiële diensten.

327 Commission paritaire pour les entreprises de travail adapté, les ateliers sociaux et les « maatwerkbedrijven »

Limité à la livraison aux entreprises qui appartiennent aux secteurs cruciaux et aux services essentiels.

328 Paritair comité voor het stads- en streekvervoer

328 Commission paritaire du transport urbain et régional

329 Paritair comité voor de socioculturele sector

Beperkt tot: zorg, welzijn (inclusief de hulpverleners en jeugdwelzijnswerkers) en voedselbedeling; de monumentenwacht en niet-commerciële radio en televisie.

329 Commission paritaire pour le secteur socio-culturel

Limité : aux soins, au bien-être (y compris les assistants sociaux, et les travailleurs de l'aide à la jeunesse) et à la distribution alimentaire ; à la surveillance des monuments et à la radio et télévision non commerciale.

330 Paritair comité voor de gezondheidsinrichtingen en -diensten

330 Commission paritaire des établissements et des services de santé

331 Paritair comité voor de Vlaamse welzijns- en gezondheidssector

331 Commission paritaire pour le secteur flamand de l'aide sociale et des soins de santé

332 Paritair comité voor de Franstalige en Duitstalige welzijns- en gezondheidssector

332 Commission paritaire pour le secteur francophone, germanophone et bicommunautaire de l'aide sociale et des soins de santé

335 Paritair comité voor de dienstverlening aan en de ondersteuning van het bedrijfsleven en de zelfstandigen

Beperkt tot de sociale secretariaten en de sociale verzekeringsfondsen, de kinderbijslagkassen en de ondernemingsloketten.

335 Commission paritaire de prestation de services et de soutien aux entreprises et aux indépendants

Limité aux secrétariats sociaux, les fonds d'assurance sociale, les caisses d'allocations familiales et les guichets d'entreprises.

336 Paritair comité voor de vrije beroepen

336 Commission paritaire pour les professions libérales

337 Aanvullend paritair comité voor de non-profitsector

Beperkt tot: zorg en welzijnswerk aan kwetsbare doelgroepen; het Instituut voor Tropische Geneeskunde en de mutualiteiten.

337 Commission paritaire auxiliaire pour le secteur non-marchand

Limité : aux services de soins et d'assistance sociale aux publics vulnérables ; à l'Institut de Médecine Tropicale et aux mutualités.

339 Paritair comité voor de erkende maatschappijen voor sociale huisvesting (en subcomités)

339 Commission paritaire pour les sociétés de logement social agréées (et sous-commissions)

340 Paritair comité voor de orthopedische technologieën

340 Commission paritaire pour les technologies orthopédiques

Gezien om gevoegd te worden bij het ministerieel besluit van 1 november 2020.

De Minister van Binnenlandse Zaken, A. VERLINDEN