MINISTERIE VAN SOCIALE ZAKEN, VOLKSGEZONDHEID EN LEEFMILIEU

15 JANUARI 2002. - Omzendbrief. - Richtlijnen betreffende het budgettair luik van de bestuursovereenkomsten Openbare instellingen van sociale zekerheid

1. Inleiding a) Juridische basis 1.Wet van 26 juli 1996 tot modernisering van de sociale zekerheid en tot vrijwaring van de leefbaarheid van de wettelijke pensioenstelsels (artikel 47) 2. Koninklijk besluit van 3 april 1997 houdende maatregelen met het oog op de responsabilisering van de openbare instellingen van sociale zekerheid met toepassing van artikel 47 van de wet van 26 juli 1996 tot modernisering van de sociale zekerheid en tot vrijwaring van de leefbaarheid van de wettelijke pensioenstelsels Wijzigingen : - wet van 22 februari 1998 houdende sommige sociale bepalingen - wet van 12 augustus 2000 houdende sociale, budgettaire en andere bepalingen - programmawet (begrotingscontrole 2001) van 19 juli 2001 - Koninklijk besluit van 22 juni 2001 tot vaststelling van de regelen inzake de begroting, de boekhouding en de rekeningen van de openbare instellingen van sociale zekerheid die zijn onderworpen aan het koninklijk besluit van 3 april 1997 houdende maatregelen met het oog op de responsabilisering van de openbare instellingen van sociale zekerheid.b) Verslag aan de Koning De bestuursovereenkomsten met de openbare instellingen van sociale zekerheid hebben enkel betrekking op het beheer van de instellingen en dus niet op de inhoud van de sociale programma's. De algemene veranderingen t.o.v. de vroegere bestuurlijke situatie behelzen hierbij : - uitdrukkelijke omschrijving van producten en diensten (output) - daaraan gekoppeld toekennen van middelen (input) - toekennen van grotere bevoegdheden inzake het gebruik van de middelen - afspraken over bewaking van voortgang en verantwoording - één en ander vastgelegd in expliciete contracten. c) Budgettair luik De openbare instellingen van sociale zekerheid die met de federale overheid een bestuursovereenkomst zullen afsluiten, worden inzake het bijhouden van hun begrotingen en rekeningen aan specifieke regels onderworpen (art.11 tot 18 van het koninklijk besluit van 3 april 1997 en koninklijk besluit van 22 juni 2001). 2. Belangrijke bepalingen i.v.m. de begroting a) De bepaling betreffende de beheerskredieten Artikel 5 § 2 De bestuursovereenkomst regelt o.a. : « 1° de taken die de instelling op zich neemt ter vervulling van de opdrachten die haar door of krachtens de wet, of bij Regeringsbeslissing zijn toevertrouwd; » « 5° de berekeningswijze en de vaststelling van de beheerskredieten die voor de uitvoering van deze taken ter beschikking worden gesteld; » « 6° de berekeningswijze en de vaststelling van het maximaal bedrag aan personeelskredieten dat betrekking heeft op statutaire ambtenaren. » Verslag aan de Koning « 1° Evoluties in de taakomschrijvingen die een belangrijke impact hebben op de benodigde middelen zullen uiteraard steeds het voorwerp dienen uit te maken van een aanpassing of wijziging van de bestuursovereenkomst, overeenkomstig de voorziene procedures. » « 5° Het geheel van de beheerskredieten, dus met uitzondering van de kredieten die bestemd zijn voor de sociale uitkeringen of voorzieningen, waarover de instelling beschikt voor de vervulling van de in de bestuursovereenkomst beschreven taken, worden vastgesteld in de bestuursovereenkomst, met vermelding van de berekeningswijze.

De beheerskredieten worden vastgesteld rekening houdend met het begrotingsbeleid van de Regering : - hetzij in een vast bedrag - hetzij aan de hand van objectief meetbare variabelen - hetzij door een combinatie van beiden.

De precisering van de berekeningswijze biedt een belangrijke ondersteuning bij een eventuele herziening van de kredieten : - hetzij bij de jaarlijkse revaluatie van de bestuurovereenkomst, naar aanleiding van gewijzigde omstandigheden gesteund op objectieve parameters - hetzij bij de onderhandeling van wijzigingen aan de bestuursovereenkomst, tengevolge van veranderingen in de toevertrouwde taken.

De beheerskredieten betreffen het geheel van de periode die het voorwerp uitmaakt van de bestuursovereenkomst. » « 6° Gezien de aanstelling van statutaire ambtenaren door de instelling pensioenlasten op lange termijn uit hoofde van de Staat met zich meebrengt, wat in veel mindere mate het geval is voor contractuele personeelsleden, is het belangrijk dat de bestuursovereenkomst aan de Staat waarborgt dat een bepaald maximumbedrag aan personeelsleden m.b.t. statutaire ambtenaren niet wordt overschreden. » b) Onderverdeling van de begroting Ingevolge de invoering van de bestuursovereenkomsten, wordt de begroting van de openbare instelling van sociale zekerheid gesplitst in een opdrachtenbegroting en een beheersbegroting, met volgende kenmerken : Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld (1) Enkel voor 812.6, 813.1, 812.2 en 821.8 b) Overdracht van beheerskredieten binnen eenzelfde begrotingsjaar Artikel 14 § 1 « Het beheersorgaan kan beslissen tot overdracht van kredieten binnen de beheersbegroting van eenzelfde begrotingsjaar, mits de regeringscommissaris van begroting een gunstig advies heeft gegeven over de overeenstemming van het voorstel van overdracht met de wets- en reglementsbepalingen en met de bepalingen van de bestuursovereenkomst met budgettaire of financiële draagwijdte. Bij gebrek aan advies binnen een termijn van twintig vrije dagen te rekenen vanaf de overmaking aan de regeringscommissaris van begroting van het voorstel tot overdracht, wordt het advies geacht gunstig te zijn.

Bij gebrek aan gunstig advies van de regeringscommissaris van begroting kan de voogdijminister het voorstel tot overdracht goedkeuren mits de minister tot wiens bevoegdheid de begroting behoort, hiermee instemt. Bij gebrek aan instemming van deze laatste, kan de voogdijminister het voorstel tot overdracht voorleggen aan de Ministerraad. » Opmerking : de controle van de Regeringscommissaris is nodig voor elke kredietoverdracht, deze controle gaat tot de begrotingsspecialiteit (4 cijfers).

Verslag aan de Koning De versoepeling van de overdracht van kredieten in de beheersbegroting van eenzelfde begrotingsjaar moet de sociale parastatalen in staat stellen de kredieten die tot hun beschikking zijn gesteld, op de meest doelmatige wijze aan te wenden voor de uitvoering van de bestuursovereenkomst, en dus op de meest efficiënte wijze de hen toevertrouwde taken waar te nemen.

De regeringscommissaris van begroting waakt, binnen strikte termijnen, over de overeenstemming van dergelijke overdrachten met de wets- en reglementsbepalingen, alsook met de bepalingen van de bestuursovereenkomst met budgettaire of financiële draagwijdte (indien de regeringscommissaris van begroting bemerkingen formuleert, wordt een specifieke procedure voorzien via de voogdijminister). c) Overdracht van beheerskredieten naar het volgend begrotingsjaar Artikel 14 § 2 « De kredieten uitgetrokken voor werkingsuitgaven m.b.t. het programma van de investeringen of voor investeringsuitgaven, die niet werden aangewend tijdens het begrotingsjaar worden heringeschreven in de beheersbegroting van het volgend jaar voor zover dit nodig is voor de uitvoering van het investeringsprogramma. » Verslag aan de Koning De investeringskredieten en de werkingskredieten m.b.t. het programma van de investeringen die nodig blijven voor de uitvoering van het programma van de investeringen worden systematisch heringeschreven in de beheersbegroting van het volgend jaar.

Op die manier kan worden gewaarborgd dat omtrent het tijdstip en de financieringswijze van de investeringen kan worden beslist op basis van economische criteria i.p.v. op grond van de op jaarbasis beschikbare begrotingskredieten en de aard ervan. Het is evident dat het programma van de investeringen dermate moet worden opgesteld dat het op een doelmatige wijze tot de uitvoering van de bestuursovereenkomst bijdraagt. 4. Richtlijnen a) Boekhoudplan In afwachting van een nieuw, door een koninklijk besluit vastgesteld boekhoudplan, overeenkomstig artikel 16, § 1 van het koninklijk besluit van 3 april 1997, blijft het huidig boekhoudkundig plan van de openbare instellingen van sociale zekerheid strikt van toepassing. Voor de instellingen die een bestuursovereenkomst afsluiten met de Staat moeten de begrotingsklassen 7 en 8 van dit boekhoudplan in twee delen worden opgesplitst overeenkomstig punt b) hieronder. Bovendien is voor deze instellingen de overdracht van sommige kredieten mogelijk overeenkomstig de bepalingen van punt c) hieronder.

Krachtens artikel 3 van het koninklijk besluit van 3 april 1997 zullen de instellingen die een bestuursovereenkomst afsluiten met de Staat door een in de Ministerraad overlegd koninklijk besluit, onttrokken worden aan het toepassingsveld van de wet van 16 maart 1954 en dus van het koninklijk besluit van 5 augustus 1986. De bepalingen van het koninklijk besluit van 3 april 1997, van zijn uitvoeringsbesluiten en van deze omzendbrief zullen dan op hen van toepassing zijn. b) Classificatie van de artikelen - De classificatie, die in bijlage is opgenomen, geeft de begrotingsartikelen die in de beheersbegroting dienen opgenomen te worden.Men stelt vast dat op een aantal begrotingsartikelen zowel kredieten voorzien zijn in de opdrachtenbegroting als in de beheersbegroting. - Om tot meer transparantie te komen zullen de uitgavenkredieten hieronder opgenomen worden in de opdrachtenbegroting onder de rubriek 805 « diverse uitgaven i.v.m. opdrachten » en onder de rubriek 806 « leningen, voorschotten, waarborgen en borgtochten betreffende de opdrachten ». De instellingen kunnen echter afwijken van deze regel in hun bestuursovereenkomst indien beantwoord wordt aan de eisen inzake transparantie van de begrotingen en rekeningen.

Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld Het principe van de splitsing van de kredieten wordt aanvaard onder voorbehoud van de volgende opmerkingen : - Art. 812.4 « betwiste zaken » : bij de vaststelling van het krediet en bij de realisaties moeten volume en prijs opgevolgd worden. Er moet nauwlettend op toegezien worden dat daartoe de nodige informatie wordt verstrekt. - Art. 812.5 « honoraria andere dan voor betwiste zaken » : bij de vaststelling van het krediet en bij de realisaties moeten volume en prijs opgevolgd worden. Er moet nauwlettend op toegezien worden dat daartoe de nodige informatie wordt verstrekt. - Art. 812.8 « bureel-, publicatie- en publiciteitskosten » : dit krediet mag gesplitst worden op voorwaarde dat een wettelijke of reglementaire bepaling aan de grondslag ligt. c) overdracht van kredieten Naast de investeringsuitgaven (onderklasse 87 + financiële leasing 894.1) zijn volgende begrotingsartikelen overdraagbaar naar een volgend begrotingsjaar : Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld Vice-Eerste Minister en Minister van Werkgelegenheid, Mevr. L. ONKELINX Vice-Eerste Minister en Minister van Begroting, Maatschappelijke Integratie en Sociale Economie, J. VANDE LANOTTE Minister van Sociale Zaken en Pensioenen, F. VANDENBROUCKE Minister van Telecommunicatie en Overheidsbedrijven en Participaties, belast met Middenstand, R. DAEMS BIJLAGE 1 Openbare instellingen van sociale zekerheid beheersbegroting : uitgaven N.B. 1. de artikelen welke niet in deze lijst zijn vermeld, wordt verondersteld opgenomen te zijn in de opdrachtenbegroting; 2. de artikelen die met een asterisk aangeduid zijn, mogen uitgesplitst worden in een beheersbegroting en een opdrachtenbegroting. Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld _______ Nota (1) Overdracht van kredieten mogelijk, mits motivering en noodzakelijkheid het te vermelden in de bestuursovereenkomst.(2) Overdracht van kredieten voor farmaceutische en medische benodigdheden mogelijk, mits motivering en noodzakelijkheid het te vermelden in de bestuursovereenkomst. BIJLAGE 2 Openbare instellingen van de sociale zekerheid : beheersbegroting-ontvangsten N.B. 1. de artikelen welke niet in deze lijst zijn vermeld, wordt verondersteld opgenomen te zijn in de opdrachtenbegroting; 2. de artikeln die met een asterisk aangeduid zijn, mogen uitgesplitst worden in een beheersbegroting en een opdrachtenbegroting. Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld