Uittreksel uit arrest nr. 140/2021 van 14 oktober 2021 Rolnummer 7368 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 38, § 3sexies, van de wet van 29 juni 1981 « houdende de algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werkne Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, de rechters J.(...)

bron: grondwettelijk hof

numac: 2022200056

pub.: 13/06/2022

prom.: --


staatsblad: https://www.ejustice.just.fgov.be/cgi/article_body(...)

GRONDWETTELIJK HOF

B.1.2. Artikel 38, § 3sexies, van de wet van 29 juni 1981Relevante gevonden documenten type wet prom. 29/06/1981 pub. 02/09/2014 numac 2014000386 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende de algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers. - Duitse vertaling van wijzigingsbepalingen type wet prom. 29/06/1981 pub. 17/11/2015 numac 2015000647 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende de algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers. - Duitse vertaling van wijzigingsbepalingen type wet prom. 29/06/1981 pub. 31/05/2011 numac 2011000295 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende de algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten voert een zogenaamde responsabiliseringsbijdrage in ten laste van de werkgevers, die wordt berekend op basis van een deel van de dagen tijdelijke werkloosheid ingevolge gebrek aan werk wegens economische redenen (hierna : economische werkloosheid) die zij voor hun werknemers hebben aangegeven, met toepassing van artikel 51 van de wet van 3 juli 1978Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/07/1978 pub. 03/07/2008 numac 2008000527 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende de arbeidsovereenkomsten type wet prom. 03/07/1978 pub. 12/03/2009 numac 2009000158 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende de arbeidsovereenkomsten sluiten « betreffende de arbeidsovereenkomsten ».

B.1.3. Bij zijn arrest nr. 100/2018 van 19 juli 2018 heeft het Hof geoordeeld dat de ingevoerde bijdrage een socialezekerheidsbijdrage is.

Met die bijdrage werd een dubbel doel nagestreefd ter uitvoering van het interprofessioneel akkoord 1999-2000 : « de responsabilisering van de werkgevers en de bestrijding van het oneigenlijk gebruik van de dagen economische werkloosheid » en « de structurele sanering van het stelsel inzake de jaarlijkse vakantie » (Parl. St., Kamer, 1999-2000, DOC 50-0588/002, p. 3).

B.3. Zoals zij bij de wet van 12 juli 2000Relevante gevonden documenten type wet prom. 12/07/2000 pub. 27/07/2000 numac 2000022561 bron ministerie van sociale zaken, volksgezondheid en leefmilieu Wet tot wijziging, wat de door de werkgevers verschuldigde bijdrage voor werkloosheid wegens economische oorzaken betreft, van de wet van 29 juni 1981 houdende de algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers sluiten in het leven is geroepen, was de in artikel 38, § 3sexies, van de wet van 29 juni 1981Relevante gevonden documenten type wet prom. 29/06/1981 pub. 02/09/2014 numac 2014000386 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende de algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers. - Duitse vertaling van wijzigingsbepalingen type wet prom. 29/06/1981 pub. 17/11/2015 numac 2015000647 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende de algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers. - Duitse vertaling van wijzigingsbepalingen type wet prom. 29/06/1981 pub. 31/05/2011 numac 2011000295 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende de algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten bedoelde bijdrage, voor de jaren 2000 en 2001, van toepassing op alle werkgevers op wie de wet van 27 juni 1969Relevante gevonden documenten type wet prom. 27/06/1969 pub. 24/01/2011 numac 2010000730 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten « tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders » van toepassing is.

B.4. De programmawet van 9 juli 2004Relevante gevonden documenten type programmawet prom. 09/07/2004 pub. 15/07/2004 numac 2004021091 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Programmawet sluiten heeft de responsabiliseringsbijdrage opnieuw van toepassing gemaakt vanaf 2005, maar enkel voor de werkgevers die ressorteren onder het paritair comité voor het bouwbedrijf. Het betreft een specifiek verzoek van die sector (Parl. St., Kamer, 2003-2004, DOC 51-1138/001 en 1139/001, p. 151).

De wet van 28 december 2011Relevante gevonden documenten type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011021116 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen inzake justitie (1) type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011021117 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen inzake justitie (1) type wet prom. 28/12/2011 pub. 03/05/2012 numac 2012000287 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende diverse bepalingen inzake justitie type wet prom. 28/12/2011 pub. 21/02/2012 numac 2012200992 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende diverse bepalingen type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011003450 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een bijdrage voor de financiële stabiliteit en tot wijziging van het koninklijk besluit van 14 november 2008 tot uitvoering van de wet van 15 oktober 2008 houdende maatregelen ter bevordering van de financiële stabiliteit en inzonderheid tot instelling van een staatsgarantie voor verstrekte kredieten en andere verrichtingen in het kader van de financiële stabiliteit, voor wat betreft de bescherming van de deposito's, de levensverzekeringen en het kapitaal van erkende coöperatieve vennootschappen, en tot wijziging van de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011021115 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen sluiten « houdende diverse bepalingen » heeft het toepassingsgebied van de responsabiliseringsbijdrage opnieuw veralgemeend, met ingang van 1 januari 2012. Artikel 78, 2°, van die wet heeft evenwel aan de Koning de zorg overgelaten om de formule en de parameters te bepalen volgens welke de bijdrage zou worden berekend voor de andere werkgevers dan diegenen die ressorteren onder de bouwsector, waarbij de werkgevers die onder die sector ressorteren, onderworpen blijven aan de voorheen toepasselijke berekeningsformule.

De Koning kan, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad en na advies van de Nationale Arbeidsraad, voor voltijdse werknemers van wie de aangegeven arbeidsregeling minder dan 5 dagen per week bedraagt, de nadere regels bepalen op basis waarvan de aangegeven dagen worden aangerekend aan het equivalent dat overeenstemt met de normale voltijdse arbeidsduur.

De Rijksdienst voor sociale zekerheid (RSZ) is belast met de berekening, de inning en de invordering van deze bijdrage, die bestemd is voor het Globaal Beheer.

Deze bijdrage wordt gelijkgesteld met een sociale zekerheidsbijdrage, inzonderheid wat betreft de termijn inzake betaling, de toepassing van de burgerlijke sancties en van de strafbepalingen, het toezicht, de aanwijzing van de rechter bevoegd in geval van betwisting, de verjaring inzake rechtsvorderingen, het voorrecht en de mededeling van het bedrag van de schuldvordering van de instelling, belast met de inning en invordering van de bijdragen.

Het bedrag van de bijdrage wordt berekend per handarbeider of leerling waarvoor de werkgever in de loop van het kalenderjaar voorafgaand aan het jaar van de mededeling van de jaarlijkse bijdrage aangifte verschuldigd was in toepassing van artikel 21 van voormelde wet van 27 juni 1969Relevante gevonden documenten type wet prom. 27/06/1969 pub. 24/01/2011 numac 2010000730 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten.

Het bedrag van de bijdrage wordt berekend volgens volgende formule : ((a - b) + (a - c) + (a - d) + (a - e) + (a - f)) * n waarbij - a = het totaal aantal dagen tijdelijke werkloosheid ingevolge gebrek aan werk wegens economische redenen die door de werkgever voor elke handarbeider of leerling onderworpen aan de wetten betreffende de jaarlijkse vakantie van de werknemers, gecoördineerd op 28 juni 1971, die hij heeft tewerkgesteld in de in het vijfde lid bedoelde referteperiode werd aangegeven; - b = 110; - c = 130; - d = 150; - e = 170; - f = 200; - n = een forfaitair bedrag dat 20 EURO bedraagt, met dien verstande dat indien de bewerking (a - b), (a - c), (a - d), (a - e) of (a - f) een negatief resultaat oplevert, dit resultaat niet wordt opgenomen in de formule;

De Koning kan na de evaluatie bedoeld in het laatste lid, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad en na advies van de Nationale Arbeidsraad, de parameters bedoeld in het zesde lid wijzigen. De besluiten genomen krachtens dit lid moeten bevestigd worden ten laatste twaalf maanden na hun publicatie.

In afwijking van het zesde lid wordt het bedrag van de bijdrage voor de werkgevers die ressorteren onder het paritair comité voor het bouwbedrijf, vastgesteld volgens volgende formule : (A - B) maal F waarbij A = het totaal aantal dagen tijdelijke werkloosheid ingevolge gebrek aan werk wegens economische redenen die door de werkgever voor elke handarbeider of leerling onderworpen aan de wetten betreffende de jaarlijkse vakantie van de werknemers gecoördineerd op 28 juni 1971 die hij heeft tewerkgesteld in de loop van het voorgaande kalenderjaar werd aangegeven;

B = een aantal dagen tijdelijke werkloosheid ingevolge gebrek aan werk wegens economische redenen die niet in aanmerking worden genomen voor het berekenen van de bijdrage; dit aantal wordt bepaald door de Koning;

F = een forfaitair bedrag, bepaald door de Koning.

Het bedrag van de bijdrage wordt elk jaar door de RSZ berekend en aan de werkgever medegedeeld, op basis van de gegevens met betrekking tot het voorgaande kalenderjaar die door de werkgever werden medegedeeld in toepassing van artikel 21 van voormelde wet van 27 juni 1969Relevante gevonden documenten type wet prom. 27/06/1969 pub. 24/01/2011 numac 2010000730 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten.

In geval van laattijdige ontvangst van één of meer aangiften gebeurt de berekening na de ontvangst van de laatste.

Op voorstel van het paritair comité voor het bouwbedrijf kan de Koning, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad en na advies van de Nationale Arbeidsraad, de berekeningswijze van de bijdrage bepaald in het zesde lid van toepassing verklaren op de werkgevers die ressorteren onder het voornoemde paritair comité.

De bijdrage is verschuldigd samen met en binnen dezelfde termijnen als de bijdragen voor sociale zekerheid die, op grond van voormelde wet van 27 juni 1969Relevante gevonden documenten type wet prom. 27/06/1969 pub. 24/01/2011 numac 2010000730 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten, betrekking hebben op het kwartaal waarbinnen het bedrag werd medegedeeld.

Wijzigingen aan de aangiften mogen geen vermindering van het verschuldigde bedrag met zich meebrengen. De Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) is belast met de overdracht van de opbrengst ervan aan de Rijksdienst voor jaarlijkse vakantie.

De Minister van Werk kan eventueel, na advies van de adviescommissie bedoeld in artikel 18, § 1, van het koninklijk besluit van 3 mei 2007Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/01/1989 pub. 18/02/2008 numac 2008000108 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet op het Arbitragehof sluiten0 tot regeling van het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag, over een erkenning als onderneming in moeilijkheden beslissen om, in het kader van een erkenning bedoeld in artikel 14 van ditzelfde besluit van 3 mei 2007, de jaarlijks te vorderen bijdrage te halveren in het jaar van de erkenning en eventueel in het volgende jaar. De algemene directie Collectieve Arbeidsbetrekkingen deelt de beslissingen onmiddellijk mee aan de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid en om de drie maanden aan de Nationale Arbeidsraad.

De Koning kan, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad aangenomen op voorstel of na advies van het bevoegde paritair comité, een tijdelijke vrijstelling van de jaarlijkse bijdrage voorzien voor één of meerdere sectoren die zich in een economische risicosituatie bevinden. De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad en na advies van het Beheerscomité van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening, wat dient verstaan te worden onder ' economische risicosituatie ', de procedure voor de toekenning van de vrijstelling tijdelijke afwijking en de controle erop.

De algemene directie Collectieve Arbeidsbetrekkingen deelt de beslissingen onmiddellijk mee aan de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid en om de drie maanden aan de Nationale Arbeidsraad.

De Koning kan in geval van uitzonderlijke economische omstandigheden, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad aangenomen op voorstel of na advies van de Nationale Arbeidsraad, in een tijdelijke afwijking voorzien die algemeen geldt.

De Nationale Arbeidsraad evalueert de toepassing van de regeling opgenomen in deze paragraaf tegen 30 september 2014 ».

B.6. Ten slotte heeft artikel 26 van de wet van 16 mei 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 16/05/2016 pub. 23/05/2016 numac 2016202603 bron federale overheidsdienst sociale zekerheid Wet houdende diverse bepalingen inzake sociale zaken type wet prom. 16/05/2016 pub. 03/02/2017 numac 2017010410 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende diverse bepalingen inzake sociale zaken. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten « houdende diverse bepalingen inzake sociale zaken » artikel 38, § 3sexies, van de wet van 29 juni 1981Relevante gevonden documenten type wet prom. 29/06/1981 pub. 02/09/2014 numac 2014000386 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende de algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers. - Duitse vertaling van wijzigingsbepalingen type wet prom. 29/06/1981 pub. 17/11/2015 numac 2015000647 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende de algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers. - Duitse vertaling van wijzigingsbepalingen type wet prom. 29/06/1981 pub. 31/05/2011 numac 2011000295 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende de algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten gewijzigd, maar die wijziging heeft geen weerslag op het onderzoek van de prejudiciële vragen.

B.7. In het reeds vermelde arrest nr. 100/2018 is de wetsgeschiedenis van de in het geding zijnde bepalingen op meer uitvoerige wijze uiteengezet.

B.9.1. De artikelen 170, 171 en 172 van de Grondwet bevatten het wettigheidsbeginsel, het annualiteitsbeginsel en het gelijkheidsbeginsel inzake belastingen. Zij zijn niet van toepassing op socialezekerheidsbijdragen.

B.9.2. Tot nog toe kwalificeerde het Hof een door de overheid opgelegde heffing als een belasting dan wel als een socialezekerheidsbijdrage door te onderzoeken of zij was bestemd voor de financiering van een stelsel van sociale zekerheid en of het betalen ervan bijkomende rechten ten gunste van de bijdrageplichtige deed ontstaan (zie de arresten nrs. 142/2010, 103/2011, 126/2012 en 94/2015). Die kwalificatie is thans aan precisering toe.

B.9.3. Het Belgische socialezekerheidsstelsel voor werknemers wordt immers niet alleen gefinancierd door de socialezekerheidsbijdragen van de werknemers en hun werkgevers, en het Belgische socialezekerheidsstelsel der zelfstandigen niet alleen door de sociale bijdragen van de zelfstandigen. Naast die bijdragen en een structurele financiering vanuit de Schatkist zijn geleidelijk aan alternatieve financieringsvormen ontstaan, die veelal de vorm van specifieke heffingen hebben aangenomen. In dat verband kan onder meer worden verwezen naar de bijzondere bijdrage voor de sociale zekerheid, aanvullende premies op de premies voor de motorrijtuigen, aanvullende premies op de premies voor hospitalisatieverzekeringen en de heffing op tabakswaren.

Voorts doen de klassieke socialezekerheidsbijdragen niet altijd bijkomende sociale rechten ontstaan die rechtstreeks ten goede komen aan de bijdrageplichtigen zelf. Dit geldt bijvoorbeeld voor de werkgeversbijdrage, de solidariteitsbijdrage voor studenten en de bijdragen betaald door zelfstandigen in bijberoep en werkende gepensioneerden.

B.9.4. Ook het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft zich over het onderscheid tussen belastingen en socialezekerheidsbijdragen moeten uitspreken, meer bepaald in het kader van de socialezekerheidscoördinatie vervat in de verordening (EG) nr. 883/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2004 « betreffende de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels ».

Hoofdaanknopingspunt voor de aanwijzing van de enige Staat bevoegd voor de sociale zekerheid van een persoon is daarbij de plaats waar de werknemer of zelfstandige werkt, de zogenaamde lex loci laboris. Voor belastingen geldt geen vergelijkbaar beginsel, waarbij één en slechts één Staat als bevoegd aangewezen wordt. Het is dus voor de toepassing van een heffing van belang te weten of het een (Europees gecoördineerde) socialezekerheidsbijdrage is, dan wel een (niet Europees gecoördineerde) belasting.

Het Hof van Justitie houdt daarbij geen rekening met het al dan niet bestaan van een rechtstreekse en identificeerbare tegenprestatie, maar slechts met de vraag of er een rechtstreekse en voldoende relevante samenhang bestaat tussen de heffing en de wetten die de destijds in artikel 4 van de verordening (EEG) nr. 1408/71 van de Raad van 14 juni 1971 « betreffende de toepassing van de sociale zekerheidsregelingen op loontrekkende en hun gezinnen, die zich binnen de Gemeenschap verplaatsen » genoemde takken van sociale zekerheid regelen. De bestemming van de bijdrage vormt slechts één element om dat verband te bepalen (HvJ, 15 februari 2000, C-34/98 en C-169/98, Commissie t.

Frankrijk, punten 29-38; 8 maart 2001, C-68/99, Commissie t.

Duitsland, punten 28-39; 26 mei 2005, C-249/04, Allard, punten 16-18;

C-493/04, 9 maart 2006, Piatkowski v. Inspecteur Belastingdienst, punt 37).

B.9.5. Gelet op hetgeen in B.9.3 en B.9.4 is uiteengezet kunnen de bestemming van de bijdrage en de vraag of het betalen ervan bijkomende rechten doet ontstaan, niet langer als doorslaggevend criterium worden gehanteerd om de socialezekerheidsbijdragen van de belastingen te onderscheiden.

Voortaan dient een door een overheid opgelegde heffing als een socialezekerheidsbijdrage te worden gekwalificeerd indien er een voldoende relevante band bestaat tussen de bijdrageplichtigen en het collectief der sociaal verzekerden van wie de sociale bescherming mede door de bijdrage wordt gefinancierd.

B.9.6. De in het geding zijnde responsabiliseringsbijdrage wordt berekend op basis van een gedeelte van de dagen economische werkloosheid die werkgevers voor hun werknemers hebben aangegeven. Zij financiert het stelsel van de jaarlijkse vakantie.

Blijkens het eerste lid van de in het geding zijnde bepaling is die bijdrage slechts verschuldigd voor de dagen economische werkloosheid van de handarbeiders en leerlingen onderworpen aan de wetten betreffende de jaarlijkse vakantie van de werknemers gecoördineerd op 28 juni 1971. Aldus bestaat er een voldoende relevante band tussen de werkgevers die de responsabiliseringsbijdrage verschuldigd zijn en het collectief van sociaal verzekerden van wie de sociale bescherming er mede door wordt gefinancierd.

B.9.7. Aangezien de in het geding zijnde responsabiliseringsbijdrage een socialezekerheidsbijdrage is, zijn de artikelen 170, 171 en 172 van de Grondwet er niet op van toepassing.

B.9. Het voor de verwijzende rechter hangende geschil heeft betrekking op de betaling van een responsabiliseringsbijdrage, die door de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) ' voor het jaar 2012 ' wordt gevorderd van een vennootschap die actief is in de schoonmaaksector.

B.10. Er dient te worden onderzocht of de responsabiliseringsbijdrage, zoals zij krachtens de wetten van 28 december 2011 en van 30 juli 2013 van toepassing is, ten aanzien van het doel en de modaliteiten ervan, met betrekking tot het jaar 2012 als retroactief kan worden aangemerkt.

B.11.1. Uit de context van de in het geding zijnde bepaling en de evolutie in de wetgeving terzake, die in B.2 tot B.7 zijn uiteengezet, blijkt dat de responsabiliseringsbijdrage oorspronkelijk werd opgevat als een tijdelijke algemene maatregel bij de wet van 12 juli 2000Relevante gevonden documenten type wet prom. 12/07/2000 pub. 27/07/2000 numac 2000022561 bron ministerie van sociale zaken, volksgezondheid en leefmilieu Wet tot wijziging, wat de door de werkgevers verschuldigde bijdrage voor werkloosheid wegens economische oorzaken betreft, van de wet van 29 juni 1981 houdende de algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers sluiten. Zij werd vervolgens enkel voor de bouwsector ingevoerd bij de programmawet van 9 juli 2004Relevante gevonden documenten type programmawet prom. 09/07/2004 pub. 15/07/2004 numac 2004021091 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Programmawet sluiten, alvorens tot alle sectoren te worden uitgebreid bij de wet van 28 december 2011Relevante gevonden documenten type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011021116 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen inzake justitie (1) type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011021117 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen inzake justitie (1) type wet prom. 28/12/2011 pub. 03/05/2012 numac 2012000287 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende diverse bepalingen inzake justitie type wet prom. 28/12/2011 pub. 21/02/2012 numac 2012200992 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende diverse bepalingen type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011003450 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een bijdrage voor de financiële stabiliteit en tot wijziging van het koninklijk besluit van 14 november 2008 tot uitvoering van de wet van 15 oktober 2008 houdende maatregelen ter bevordering van de financiële stabiliteit en inzonderheid tot instelling van een staatsgarantie voor verstrekte kredieten en andere verrichtingen in het kader van de financiële stabiliteit, voor wat betreft de bescherming van de deposito's, de levensverzekeringen en het kapitaal van erkende coöperatieve vennootschappen, en tot wijziging van de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011021115 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen sluiten.

Sedert de invoering ervan bij de wet van 12 juli 2000Relevante gevonden documenten type wet prom. 12/07/2000 pub. 27/07/2000 numac 2000022561 bron ministerie van sociale zaken, volksgezondheid en leefmilieu Wet tot wijziging, wat de door de werkgevers verschuldigde bijdrage voor werkloosheid wegens economische oorzaken betreft, van de wet van 29 juni 1981 houdende de algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers sluiten tot vóór de inwerkingtreding van de wet van 16 mei 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 16/05/2016 pub. 23/05/2016 numac 2016202603 bron federale overheidsdienst sociale zekerheid Wet houdende diverse bepalingen inzake sociale zaken type wet prom. 16/05/2016 pub. 03/02/2017 numac 2017010410 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende diverse bepalingen inzake sociale zaken. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten werd de responsabiliseringsbijdrage opgevat als een jaarlijkse bijdrage, namelijk een bijdrage die eenmaal per jaar werd geïnd.

B.11.2. Ongeacht de - jaarlijkse of driemaandelijkse - wijze van inning ervan, werd de responsabiliseringsbijdrage door de RSZ steeds berekend op basis van de dagen economische werkloosheid die tijdens een bepaalde referentieperiode werden aangegeven.

Die referentieperiode heeft een duur van één jaar (hetzij het kalenderjaar, hetzij vier kwartalen) en kan enkel voorafgaan aan het ogenblik van de inning van de bijdrage, waarbij in de in B.2.2 aangehaalde parlementaire voorbereiding wordt aangegeven dat de sociale gesprekspartners een referentieperiode wilden die het mogelijk maakt over stabiele gegevens te beschikken.

B.11.3. De formule voor de berekening van de responsabiliseringsbijdrage is ook veranderd met de tijd.

Die formule, die oorspronkelijk was bepaald in de wettekst van de wet van 12 juli 2000Relevante gevonden documenten type wet prom. 12/07/2000 pub. 27/07/2000 numac 2000022561 bron ministerie van sociale zaken, volksgezondheid en leefmilieu Wet tot wijziging, wat de door de werkgevers verschuldigde bijdrage voor werkloosheid wegens economische oorzaken betreft, van de wet van 29 juni 1981 houdende de algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers sluiten voor het jaar 2000, werd in 2001 bepaald bij het koninklijk besluit van 4 juli 2001.

Voor de bouwsector wordt de formule bepaald bij de wettekst sedert de inwerkingtreding van de programmawet van 9 juli 2004Relevante gevonden documenten type programmawet prom. 09/07/2004 pub. 15/07/2004 numac 2004021091 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Programmawet sluiten.

B.11.4. Uit het voorgaande vloeit voort dat, met betrekking tot de berekening van de responsabiliseringsbijdrage vóór de inwerkingtreding van de wet van 16 mei 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 16/05/2016 pub. 23/05/2016 numac 2016202603 bron federale overheidsdienst sociale zekerheid Wet houdende diverse bepalingen inzake sociale zaken type wet prom. 16/05/2016 pub. 03/02/2017 numac 2017010410 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende diverse bepalingen inzake sociale zaken. - Duitse vertaling van uittreksels sluiten, een onderscheid moet worden gemaakt tussen, enerzijds, de jaarlijkse referentieperiode en, anderzijds, het jaar van de inning.

B.12.1. Een regel moet als retroactief worden gekwalificeerd wanneer hij van toepassing is op feiten, handelingen en toestanden die definitief waren voltrokken op het ogenblik dat hij in werking is getreden.

Te dezen moet dit worden beoordeeld door rekening te houden met het feit dat de responsabiliseringsbijdrage, analoog aan het fiscale jaar inzake inkomstenbelastingen, wordt berekend op basis van een jaarlijkse referentieperiode. Pas na afloop van die referentieperiode ontstaat de schuld met betrekking tot die bijdrage op basis van berekeningselementen die evenwel pas later bekend kunnen zijn, te dezen het aantal dagen economische werkloosheid die tijdens die referentieperiode werden aangegeven overeenkomstig de in het geding zijnde bepaling. Vanaf het ogenblik waarop die elementen bekend zijn, kan de bijdrageschuld worden geïnd.

B.12.2. Zoals zij werd geregeld bij de wet van 28 december 2011Relevante gevonden documenten type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011021116 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen inzake justitie (1) type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011021117 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen inzake justitie (1) type wet prom. 28/12/2011 pub. 03/05/2012 numac 2012000287 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende diverse bepalingen inzake justitie type wet prom. 28/12/2011 pub. 21/02/2012 numac 2012200992 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende diverse bepalingen type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011003450 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een bijdrage voor de financiële stabiliteit en tot wijziging van het koninklijk besluit van 14 november 2008 tot uitvoering van de wet van 15 oktober 2008 houdende maatregelen ter bevordering van de financiële stabiliteit en inzonderheid tot instelling van een staatsgarantie voor verstrekte kredieten en andere verrichtingen in het kader van de financiële stabiliteit, voor wat betreft de bescherming van de deposito's, de levensverzekeringen en het kapitaal van erkende coöperatieve vennootschappen, en tot wijziging van de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011021115 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen sluiten, die op 1 januari 2012 in werking is getreden, moest de responsabiliseringsbijdrage worden berekend op basis van het referentiejaar 2012 en voor de eerste maal in 2013 worden geïnd overeenkomstig de door de Koning vastgestelde formule en parameters.

B.12.3. Voor de werkgevers die de in het geding zijnde bijdrage in 2013 verschuldigd zijn, op basis van het aantal dagen economische werkloosheid die in 2012 werden aangegeven, is de referentieperiode, die overeenstemt met het kalenderjaar, begonnen op 1 januari 2012 en geëindigd op 31 december 2012.

Artikel 78 van de wet van 28 december 2011Relevante gevonden documenten type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011021116 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen inzake justitie (1) type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011021117 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen inzake justitie (1) type wet prom. 28/12/2011 pub. 03/05/2012 numac 2012000287 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende diverse bepalingen inzake justitie type wet prom. 28/12/2011 pub. 21/02/2012 numac 2012200992 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende diverse bepalingen type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011003450 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een bijdrage voor de financiële stabiliteit en tot wijziging van het koninklijk besluit van 14 november 2008 tot uitvoering van de wet van 15 oktober 2008 houdende maatregelen ter bevordering van de financiële stabiliteit en inzonderheid tot instelling van een staatsgarantie voor verstrekte kredieten en andere verrichtingen in het kader van de financiële stabiliteit, voor wat betreft de bescherming van de deposito's, de levensverzekeringen en het kapitaal van erkende coöperatieve vennootschappen, en tot wijziging van de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011021115 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen sluiten is bekendgemaakt en is in werking getreden vóór het einde van die periode, en dus vóór het ontstaan van de responsabiliseringsbijdrageschuld die eventueel verschuldigd is voor het referentiejaar 2012 door de werkgevers die tot een andere sector dan de bouwsector behoren.

De invoering van de responsabiliseringsbijdrage voor de werkgevers uit andere sectoren dan de bouwsector, vanaf het referentiejaar 2012, is dus niet als zodanig retroactief.

Die retroactieve werking is evenwel beperkt in zoverre zij enkel betrekking heeft op de modaliteiten voor de berekening van de responsabiliseringsbijdrage, en niet op de toepassing ervan vanaf het referentiejaar 2012 op de werkgevers die tot een andere sector dan de bouwsector behoren.

B.13. De niet-retroactiviteit van wetskrachtige normen is een waarborg ter voorkoming van rechtsonzekerheid. Die waarborg vereist dat de inhoud van het recht voorzienbaar en toegankelijk is, zodat de rechtzoekende in redelijke mate de gevolgen van een bepaalde handeling kan voorzien op het tijdstip dat die handeling wordt verricht. De terugwerkende kracht kan enkel worden verantwoord wanneer zij onontbeerlijk is voor de verwezenlijking van een doelstelling van algemeen belang.

B.14.1. De responsabiliseringsbijdrage vormt een maatregel die, enerzijds, strekt tot het responsabiliseren van de werkgevers die op buitensporige wijze gebruikmaken van economische werkloosheid en, anderzijds, een budgettair doel nastreeft.

De werkgevers die tot een andere sector dan de bouwsector behoren, konden, vanaf de inwerkingtreding van de wet van 28 december 2011Relevante gevonden documenten type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011021116 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen inzake justitie (1) type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011021117 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen inzake justitie (1) type wet prom. 28/12/2011 pub. 03/05/2012 numac 2012000287 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende diverse bepalingen inzake justitie type wet prom. 28/12/2011 pub. 21/02/2012 numac 2012200992 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende diverse bepalingen type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011003450 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een bijdrage voor de financiële stabiliteit en tot wijziging van het koninklijk besluit van 14 november 2008 tot uitvoering van de wet van 15 oktober 2008 houdende maatregelen ter bevordering van de financiële stabiliteit en inzonderheid tot instelling van een staatsgarantie voor verstrekte kredieten en andere verrichtingen in het kader van de financiële stabiliteit, voor wat betreft de bescherming van de deposito's, de levensverzekeringen en het kapitaal van erkende coöperatieve vennootschappen, en tot wijziging van de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011021115 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen sluiten, namelijk op 1 januari 2012, immers niet onwetend zijn over het feit dat zij een responsabiliseringsbijdrage verschuldigd zouden zijn in geval van overmatig gebruik van economische werkloosheid. Zelfs indien zij op dat ogenblik niet de exacte modaliteiten van de berekening van die bijdrage kenden, kenden zij het beginsel ervan, en konden zij hun gedrag bijgevolg aanpassen door het gebruik van het stelsel van economische werkloosheid te beperken. De toepassing, op het referentiejaar 2012, van de in 2013 in werking getreden formule en parameters maakt het de wetgever bijgevolg mogelijk zijn doel te bereiken dat erin bestaat de werkgevers te responsabiliseren door het overmatige gebruik van economische werkloosheid tegen te gaan.

B.14.3. Zoals uit de in B.6.3 aangehaalde parlementaire voorbereiding blijkt, wou de wetgever die maatregel daarenboven kunnen toepassen vanaf 2012, niet alleen om het bedrag van de bijdrage te kunnen budgetteren, maar ook om tegemoet te komen aan de wens van de vertegenwoordigers van de betrokken sectoren.

Zoals in B.4.4 is vermeld, werd in het tussen de sociale partners gesloten akkoord verzocht om de maatregel te veralgemenen vanaf 2012.

Ontwerpen van koninklijke besluiten zijn voor advies voorgelegd aan de Nationale Arbeidsraad, en in de in B.5.1 aangehaalde adviezen van de Nationale Arbeidsraad wordt aangegeven dat die Raad van oordeel is dat de responsabiliseringsbijdrage ' absoluut pas [moet] worden [veralgemeend] met ingang van 1 januari 2012 voor het beroep op economische werkloosheid met betrekking tot 2012 '.

De betrokken werkgevers kunnen bijgevolg niet redelijkerwijs beweren verrast te zijn door de toepassing van de in het geding zijnde bepaling vanaf het referentiejaar 2012.

B.14.5. Rekening houdend met hetgeen voorafgaat, maakt de toepassing, op het referentiejaar 2012, van de in 2013 in werking getreden formule en parameters voor de berekening van de responsabiliseringsbijdrage die eventueel verschuldigd is door een werkgever die tot een andere sector dan de bouwsector behoort, het bijgevolg mogelijk om doelstellingen van algemeen belang na te streven.

B.15. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord ».

B.12. Noch de motivering van het verwijzingsarrest, noch de memories van de partijen leiden tot een andere conclusie dan die welke in het arrest nr. 100/2018 is vermeld.

In tegenstelling tot wat de verwijzende rechter en de appellante voor hem verklaren, konden de werkgevers niet onwetend zijn over het feit dat een bijdrage verschuldigd zou zijn vanaf het referentiejaar 2012 : het feit dat in artikel 78 van de wet van 28 december 2011Relevante gevonden documenten type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011021116 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen inzake justitie (1) type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011021117 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen inzake justitie (1) type wet prom. 28/12/2011 pub. 03/05/2012 numac 2012000287 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende diverse bepalingen inzake justitie type wet prom. 28/12/2011 pub. 21/02/2012 numac 2012200992 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende diverse bepalingen type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011003450 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een bijdrage voor de financiële stabiliteit en tot wijziging van het koninklijk besluit van 14 november 2008 tot uitvoering van de wet van 15 oktober 2008 houdende maatregelen ter bevordering van de financiële stabiliteit en inzonderheid tot instelling van een staatsgarantie voor verstrekte kredieten en andere verrichtingen in het kader van de financiële stabiliteit, voor wat betreft de bescherming van de deposito's, de levensverzekeringen en het kapitaal van erkende coöperatieve vennootschappen, en tot wijziging van de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011021115 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen sluiten niet wordt aangeven dat de responsabiliseringsbijdrage verschuldigd zou zijn voor het referentiejaar 2012, vloeit voort uit het duurzame karakter van de bijdrage; daar die bepaling in werking is getreden op 1 januari 2012, moesten de betrokken werkgevers weten dat een bijdrage verschuldigd zou zijn voor dat referentiejaar. Het gegeven dat de wetgever de Koning ertoe heeft gemachtigd de formule en parameters vast te stellen volgens welke de bijdrage wordt berekend, verandert hieraan niets.

Bovendien blijkt uit de adviezen van de Nationale Arbeidsraad nr. 1.804 van 27 juni 2012 en nr. 1.813 van 25 september 2012 over de ontwerpen van koninklijke besluiten die het in het geding zijnde artikel 38, § 3sexies, zoals gewijzigd bij de wet van 28 december 2011Relevante gevonden documenten type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011021116 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen inzake justitie (1) type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011021117 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen inzake justitie (1) type wet prom. 28/12/2011 pub. 03/05/2012 numac 2012000287 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende diverse bepalingen inzake justitie type wet prom. 28/12/2011 pub. 21/02/2012 numac 2012200992 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende diverse bepalingen type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011003450 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een bijdrage voor de financiële stabiliteit en tot wijziging van het koninklijk besluit van 14 november 2008 tot uitvoering van de wet van 15 oktober 2008 houdende maatregelen ter bevordering van de financiële stabiliteit en inzonderheid tot instelling van een staatsgarantie voor verstrekte kredieten en andere verrichtingen in het kader van de financiële stabiliteit, voor wat betreft de bescherming van de deposito's, de levensverzekeringen en het kapitaal van erkende coöperatieve vennootschappen, en tot wijziging van de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011021115 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen sluiten, uitvoerden, niet dat de sociale partners zich ertegen verzetten dat de responsabiliseringsbijdrage verschuldigd in 2013 voor het referentiejaar 2012 zou worden berekend op basis van voorwaarden die later dan de referentieperiode zijn vastgesteld.

B.13. Om dezelfde redenen als die welke zijn vermeld in het arrest nr. 100/2018 en gelet op hetgeen is vermeld in B.12, dient de eerste prejudiciële vraag ontkennend te worden beantwoord.

B.15.1. Artikel 16 van de Grondwet bepaalt : « Niemand kan van zijn eigendom worden ontzet dan ten algemenen nutte, in de gevallen en op de wijze bij de wet bepaald en tegen billijke en voorafgaande schadeloosstelling ».

B.15.2. Artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten van de mens bepaalt : « Alle natuurlijke of rechtspersonen hebben recht op het ongestoord genot van hun eigendom. Niemand zal van zijn eigendom worden beroofd behalve in het algemeen belang en met inachtneming van de voorwaarden neergelegd in de wet en in de algemene beginselen van het internationaal recht.

De voorgaande bepalingen zullen echter op geen enkele wijze het recht aantasten dat een Staat heeft om die wetten toe te passen welke hij noodzakelijk oordeelt om toezicht uit te oefenen op het gebruik van eigendom in overeenstemming met het algemeen belang of om de betaling van belastingen of andere heffingen en boeten te verzekeren ».

B.15.3. Artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten van de mens heeft een draagwijdte die analoog is met die van artikel 16 van de Grondwet, waardoor de erin vervatte waarborgen een onlosmakelijk geheel vormen met die welke zijn ingeschreven in die grondwetsbepaling, zodat het Hof, bij zijn toetsing van de in het geding zijnde bepaling, rekening houdt met die verdragsbepaling.

B.16. Artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol biedt niet alleen bescherming tegen een onteigening of een eigendomsberoving (eerste alinea, tweede zin), maar ook tegen elke verstoring van het genot van eigendom (eerste alinea, eerste zin). Een belasting of een andere heffing houdt in beginsel een inmenging in dat recht in.

Bovendien vermeldt artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol dat de bescherming van het eigendomsrecht « op geen enkele wijze het recht [aantast] dat een Staat heeft om die wetten toe te passen welke hij noodzakelijk oordeelt om toezicht uit te oefenen op het gebruik van eigendom in overeenstemming met het algemeen belang of om de betaling van belastingen of andere heffingen en boeten te verzekeren ».

Een inmenging in het recht op het ongestoord genot van de eigendom is enkel verenigbaar met dat recht indien ze een redelijk verband van evenredigheid heeft tot het nagestreefde doel, dit wil zeggen indien ze het billijke evenwicht tussen de vereisten van het algemeen belang en die van de bescherming van dat recht niet verbreekt. Hoewel de wetgever over een ruime beoordelingsmarge beschikt, schenden een belasting of een bijdrage bijgevolg dat recht, indien ze op de persoon die deze verschuldigd is, een overdreven last doen wegen of fundamenteel afbreuk doen aan zijn financiële situatie (EHRM, beslissing, 8 september 2005, Ackermann en Fuhrmann t. Duitsland; 31 januari 2006, Dukmedjian t. Frankrijk, §§ 52 tot 58; beslissing, 15 december 2009, Tardieu de Maleissye e.a. t. Frankrijk; 16 maart 2010, Di Belmonte t. Italië, §§ 38 tot 40).

B.17. Het bedrag van de responsabiliseringsbijdrage die verschuldigd is in de algemene regeling, wordt berekend volgens de formule vastgesteld in artikel 38, § 3sexies, zesde lid, van de wet van 29 juni 1981Relevante gevonden documenten type wet prom. 29/06/1981 pub. 02/09/2014 numac 2014000386 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende de algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers. - Duitse vertaling van wijzigingsbepalingen type wet prom. 29/06/1981 pub. 17/11/2015 numac 2015000647 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende de algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers. - Duitse vertaling van wijzigingsbepalingen type wet prom. 29/06/1981 pub. 31/05/2011 numac 2011000295 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende de algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten. Die bijdrage wordt berekend op basis van het aantal dagen economische werkloosheid die de werkgever heeft aangegeven gedurende de referentieperiode bedoeld in het vijfde lid, zijnde het kalenderjaar dat voorafgaat aan het jaar van de mededeling van de bijdrage. Zij is alleen verschuldigd wanneer het aantal aangegeven dagen economische werkloosheid meer bedraagt dan 110 dagen; het bedrag ervan stijgt overigens naarmate het aantal aangegeven dagen toeneemt, op progressieve basis.

B.18.1. De responsabiliseringsbijdrage strekt ertoe de werkgevers te responsabiliseren die overmatig gebruikmaken van de economische werkloosheid en streeft een budgettair doel na. Zoals het Hof heeft geoordeeld bij zijn arrest nr. 100/2018 gaat het om twee gewettigde doelstellingen.

B.18.2. Gelet op het voormelde doel van responsabilisering is het relevant dat het bedrag van de bijdrage wordt berekend volgens het aantal dagen economische werkloosheid die een werkgever heeft aangegeven voor een jaar, vanaf een bepaalde drempel waarboven het gebruik van het systeem overmatig wordt geacht, en dat dat bedrag toeneemt naarmate er meer dagen worden aangegeven, op progressieve basis. Dat mechanisme, dat voordeliger is voor de werkgever die spaarzaam gebruikmaakt van de economische werkloosheid, zet dus « een bijkomende rem op overmatig gebruik van het systeem » (Parl. St., Kamer, 2012-2013, DOC 53-2891/001, p. 17).

B.18.3. De ontstentenis van een analyse van de concrete situatie van elke sector, in tegenstelling tot wat aanvankelijk werd aangekondigd door de minister van Sociale Zaken tijdens de totstandkoming van de wet van 28 december 2011Relevante gevonden documenten type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011021116 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen inzake justitie (1) type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011021117 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen inzake justitie (1) type wet prom. 28/12/2011 pub. 03/05/2012 numac 2012000287 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende diverse bepalingen inzake justitie type wet prom. 28/12/2011 pub. 21/02/2012 numac 2012200992 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende diverse bepalingen type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011003450 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een bijdrage voor de financiële stabiliteit en tot wijziging van het koninklijk besluit van 14 november 2008 tot uitvoering van de wet van 15 oktober 2008 houdende maatregelen ter bevordering van de financiële stabiliteit en inzonderheid tot instelling van een staatsgarantie voor verstrekte kredieten en andere verrichtingen in het kader van de financiële stabiliteit, voor wat betreft de bescherming van de deposito's, de levensverzekeringen en het kapitaal van erkende coöperatieve vennootschappen, en tot wijziging van de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011021115 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen sluiten (Parl. St., Kamer, 2011-2012, DOC 53-1952/011, p. 14), houdt op zich niet in dat de bijdrage willekeurig of onevenredig zou zijn.

Noch uit de motivering van het verwijzingsarrest, noch uit de memories van de partijen blijkt dat de in het geding zijnde bepaling op de betrokken werkgevers een overdreven last zou laten wegen of fundamenteel afbreuk zou doen aan hun financiële situatie. De bijdrage die verschuldigd is door de appellante voor de verwijzende rechter, hoewel die bijzonder hoog is, blijkt in dat opzicht niet kennelijk onevenredig, gelet met name op het intensieve gebruik dat die partij heeft gemaakt van het systeem van de economische werkloosheid. Zoals het Hof heeft opgemerkt in zijn arrest nr. 100/2018, konden de werkgevers die onder de algemene regeling vallen, overigens vanaf 1 januari 2012 niet onwetend zijn over het feit dat zij een responsabiliseringsbijdrage verschuldigd zouden zijn in geval van « overmatig gebruik » van de economische werkloosheid.

B.19. De tweede prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.

B.21. De verwijzende rechter verzoekt het Hof de werkgevers die vallen onder de algemene regeling te vergelijken met de werkgevers van de bouwsector, die zijn onderworpen aan een specifieke regeling, ten aanzien van, enerzijds, het ogenblik dat wordt kennisgenomen van de voorwaarden van de responsabiliseringsbijdrage en, anderzijds, de formule voor de berekening van die bijdrage.

B.22. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is.

Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende middelen en het beoogde doel.

B.23. In zoverre zij beiden zijn onderworpen aan de responsabiliseringsbijdrage zijn de twee in B.21 vermelde categorieën van werkgevers vergelijkbaar.

B.24.1. Zoals is vermeld in B.4 is de responsabiliseringsbijdrage ingevoerd in de bouwsector, op diens verzoek, bij artikel 286 van de programmawet van 9 juli 2004Relevante gevonden documenten type programmawet prom. 09/07/2004 pub. 15/07/2004 numac 2004021091 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Programmawet sluiten, in werking getreden op 1 januari 2005.

B.24.2. Wanneer de wetgever, met de wet van 28 december 2011Relevante gevonden documenten type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011021116 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen inzake justitie (1) type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011021117 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen inzake justitie (1) type wet prom. 28/12/2011 pub. 03/05/2012 numac 2012000287 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende diverse bepalingen inzake justitie type wet prom. 28/12/2011 pub. 21/02/2012 numac 2012200992 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende diverse bepalingen type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011003450 bron federale overheidsdienst financien Wet tot invoering van een bijdrage voor de financiële stabiliteit en tot wijziging van het koninklijk besluit van 14 november 2008 tot uitvoering van de wet van 15 oktober 2008 houdende maatregelen ter bevordering van de financiële stabiliteit en inzonderheid tot instelling van een staatsgarantie voor verstrekte kredieten en andere verrichtingen in het kader van de financiële stabiliteit, voor wat betreft de bescherming van de deposito's, de levensverzekeringen en het kapitaal van erkende coöperatieve vennootschappen, en tot wijziging van de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten type wet prom. 28/12/2011 pub. 30/12/2011 numac 2011021115 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet houdende diverse bepalingen sluiten, het beginsel van de responsabiliseringsbijdrage heeft uitgebreid tot de andere sectoren, waarbij de Koning ertoe werd gemachtigd de formule en de parameters te bepalen volgens welke de bijdrage wordt berekend, heeft hij beslist het systeem te behouden dat reeds tot dan van toepassing was op de bouwsector. De bepalingen die de berekening van de bijdrage voor de bouwsector regelen, zijn dus onveranderd gebleven.

Uit de parlementaire voorbereiding blijkt dat het behoud van een specifieke regeling voor de bouwsector een overgangsmaatregel is, daar de wetgever het niet opportuun achtte de nieuwe regeling onmiddellijk van toepassing te maken op die sector. Het ging erom de bouwsector voldoende tijd te laten om over te gaan van de regeling die vanaf 2005 naar aanleiding van een sectoraal akkoord was ingevoerd, naar de nieuwe regeling (Parl. St., Kamer, 2012-2013, DOC 53-2891/001, p. 17).

B.25. Aangezien de werkgevers van de bouwsector zijn onderworpen aan de responsabiliseringsbijdrage sinds 2005, hebben zij noodzakelijkerwijs kennisgenomen van de voorwaarden van die bijdrage, die onveranderd zijn gebleven, vóór de werkgevers van de andere sectoren, die daaraan pas sinds 2012 zijn onderworpen en voor wie de berekeningsformule en de parameters volgens welke de bijdrage wordt berekend, nog moesten worden bepaald.

De toepassing op het referentiejaar 2012 van de formule en de parameters die in werking zijn getreden in 2013 voor de berekening van de responsabiliseringsbijdrage die eventueel verschuldigd is door een werkgever die valt onder een andere sector dan die van de bouwsector, is overigens redelijk verantwoord, om de redenen die het Hof in het arrest nr. 100/2018 heeft aanvaard.

De derde prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.

B.26. Aangezien, zoals is vermeld in B.24, het behoud van een specifieke regeling voor de bouwsector een overgangsmaatregel is, is het verschil in behandeling tussen de werkgevers die zijn onderworpen aan de algemene regeling en de werkgevers van de bouwsector, redelijk verantwoord, ten aanzien van de responsabiliseringsbijdrage die verschuldigd is voor het jaar 2013, op basis van de dagen economische werkloosheid die voor het jaar 2012 zijn aangegeven.

Daar het geschil dat hangende is voor de verwijzende rechter betrekking heeft op de bijdrage die verschuldigd is voor het jaar 2013, op basis van de dagen economische werkloosheid die zijn aangegeven voor het jaar 2012, is het niet nodig om na te gaan of het feit dat een afwijkende regeling voor de bouwsector wordt behouden voor onbepaalde duur, bestaanbaar is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet.

In zoverre de vierde prejudiciële vraag betrekking heeft op de responsabiliseringsbijdragen die verschuldigd zijn voor het jaar 2013, op basis van de dagen economische werkloosheid die zijn aangegeven voor het jaar 2012, dient zij ontkennend te worden beantwoord.

Ten aanzien van de vijfde prejudiciële vraag B.27. De verwijzende rechter stelt aan het Hof een vraag over de bestaanbaarheid van artikel 38, § 3sexies, veertiende lid, van de wet van 29 juni 1981Relevante gevonden documenten type wet prom. 29/06/1981 pub. 02/09/2014 numac 2014000386 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende de algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers. - Duitse vertaling van wijzigingsbepalingen type wet prom. 29/06/1981 pub. 17/11/2015 numac 2015000647 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende de algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers. - Duitse vertaling van wijzigingsbepalingen type wet prom. 29/06/1981 pub. 31/05/2011 numac 2011000295 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende de algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten, zoals ingevoegd bij artikel 24 van de wet van 30 juni 2013, met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre het de minister van Werk toelaat de responsabiliseringsbijdrage die verschuldigd is door de ondernemingen in moeilijkheden, met de helft te verminderen, maar niet die welke verschuldigd is door de ondernemingen in herstructurering.

Uit het verwijzingsarrest blijkt dat de verwijzende rechter in wezen aan het Hof een vraag stelt over het discriminerende karakter van het feit dat de ondernemingen die als ondernemingen in herstructurering zijn gekwalificeerd, maar die niet voldoen aan de wettelijke voorwaarden om als ondernemingen in moeilijkheden te worden gekwalificeerd, het voordeel wordt ontzegd van de vermindering van de responsabiliseringsbijdrage.

B.29.1. Luidens artikel 14, eerste lid, van het voormelde koninklijk besluit van 3 mei 2007Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/01/1989 pub. 18/02/2008 numac 2008000108 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet op het Arbitragehof sluiten0 is een onderneming in moeilijkheden de onderneming die « in de jaarrekeningen van de twee boekjaren die de datum van de aanvraag tot erkenning voorafgaan voor belastingen, een verlies uit de gewone bedrijfsuitoefening boekt, wanneer voor het laatste boekjaar dit verlies het bedrag van de afschrijvingen en de waardevermindering op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa overschrijdt ».

B.29.2. Artikel 15 van hetzelfde koninklijk besluit definieert de onderneming in herstructurering als volgt : « Voor de toepassing van dit hoofdstuk moet onder onderneming in herstructurering worden verstaan de onderneming die voldoet aan één van de volgende voorwaarden : 1° De onderneming die, overeenkomstig de procedure bepaald bij de collectieve arbeidsovereenkomst nr.24 van 2 oktober 1975 betreffende de procedure van inlichting en raadpleging van de werknemersvertegenwoordigers met betrekking tot het collectief ontslag en bij het koninklijk besluit van 24 mei 1976 betreffende het collectief ontslag, overgaat tot een collectief ontslag.

Deze bepaling is maar van toepassing op de ondernemingen voor zover ze binnen de zes maanden na de datum van de erkenning daadwerkelijk zijn overgegaan tot de uitvoering van dit collectief ontslag.

Voor de ondernemingen die meer dan 20 en minder dan 100 werknemers tewerkstellen dient het ontslag op ten minste 10 werknemers betrekking te hebben.

Voor de ondernemingen die ten minste 100 werknemers tewerkstellen dient het collectief ontslag op ten minste 10 procent van het aantal tewerkgestelde werknemers betrekking te hebben.

Een onderscheid wordt gemaakt tussen : a) de onderneming die overgaat tot een collectief ontslag dat betrekking heeft op minstens 20 procent van het aantal tewerkgestelde werknemers;b) de onderneming niet bedoeld in a) die overgaat tot een collectief ontslag dat betrekking heeft op minstens 10 procent van het aantal tewerkgestelde werknemers;c) de onderneming die 20 werknemers of minder tewerkstelt in geval van ontslag van minstens 6 werknemers indien zij tussen 12 en 20 werknemers tewerkstelt en van minstens de helft van de werknemers indien zij minder dan 12 werknemers tewerkstelt. In dit laatste geval dient de onderneming de procedure te volgen bedoeld in artikel 6 van voormelde collectieve arbeidsovereenkomst nr. 24 van 2 oktober 1975 en in het koninklijk besluit van 24 mei 1976 betreffende het collectief ontslag.

Voor de toepassing van dit 1° moet het aantal tewerkgestelde werknemers worden vastgesteld overeenkomstig de bepalingen van voormeld koninklijk besluit van 24 mei 1976.

Voor het bereiken van de percentages vermeld in a) en b) worden met ontslagen gelijkgesteld, het aantal voltijdse equivalenten aan daling van het arbeidsvolume, resultaat van de inspanningen inzake arbeidsherverdeling, zoals bedoeld in artikel 17, § 4, 1°.

Voor het bereiken van de percentages vermeld in a) en b) worden enkel in rekening gebracht de ontslagen van de werknemers die op het ogenblik van de aankondiging van de werkgever aan de vertegenwoordigers van de werknemers van de intentie tot collectief ontslag zoals bedoeld in artikel 6 van voormelde collectieve arbeidsovereenkomst nr. 24 van 2 oktober 1975, minstens 2 jaar in dienst zijn van de onderneming. 2° De onderneming die, in toepassing van de bepalingen van artikel 51 van de wet van 3 juli 1978Relevante gevonden documenten type wet prom. 03/07/1978 pub. 03/07/2008 numac 2008000527 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende de arbeidsovereenkomsten type wet prom. 03/07/1978 pub. 12/03/2009 numac 2009000158 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende de arbeidsovereenkomsten sluiten betreffende de arbeidsovereenkomsten, tijdens het jaar dat de aanvraag tot erkenning voorafgaat, een aantal werkloosheidsdagen heeft gekend ten minste gelijk aan 20 pct.van het totaal aantal dagen aangegeven voor de werklieden aan de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid.

De toepassing van deze bepaling is beperkt tot de ondernemingen waar ten minste 50 pct. van de werknemers met een arbeidsovereenkomst voor werklieden worden tewerkgesteld ».

B.30. Door de minister van Werk toe te laten de responsabiliseringsbijdrage die verschuldigd is door een onderneming in moeilijkheden, met de helft te verminderen, wanneer die onderneming bepaalde verliezen over een gegeven periode heeft geleden, wil de wetgever rekening houden met de werkgevers die zich bevinden in een delicate financiële situatie en die, om die reden, moeilijkheden zouden kunnen ondervinden om de responsabiliseringsbijdrage te betalen.

Het feit dat die mogelijkheid niet geldt voor de ondernemingen « in herstructurering », is niet zonder redelijke verantwoording, daar die ondernemingen niet per definitie worden geconfronteerd met dezelfde financiële moeilijkheden als de ondernemingen in moeilijkheden. De twee begrippen sluiten elkaar echter niet uit : een onderneming in herstructurering kan eveneens worden gekwalificeerd als een onderneming in moeilijkheden, indien zij voldoet aan de voorwaarden bepaald in artikel 14, eerste lid, van het koninklijk besluit van 3 mei 2007Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/01/1989 pub. 18/02/2008 numac 2008000108 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet op het Arbitragehof sluiten0.

De vijfde prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.

Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/01/1989 pub. 18/02/2008 numac 2008000108 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet op het Arbitragehof sluiten op het Grondwettelijk Hof, op 14 oktober 2021.

De griffier, F. Meersschaut De voorzitter, F. Daoût

Titel van het document:	Uittreksel uit arrest nr. 140/2021 van 14 oktober 2021 Rolnummer 7368 In zake : de prejudiciële vragen betreffende artikel 38, § 3sexies, van de wet van 29 juni 1981 « houdende de algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werkne Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, de rechters J.(...)
Url van de betrokken pagina:	https://etaamb.openjustice.be/nl/arrest_n2022200056.html
Te verwijderen woorden:
E-mail adres:*
Opmerkingen:*
* Optionele velden

Zijn uw gegevens weergegeven op deze pagina?