Uittreksel uit arrest nr. 37/2021 van 4 maart 2021 Rolnummer 7312 In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 16 en 18 van het decreet van het Waalse Gewest van 2 mei 2019 « tot wijziging van het Waalse Wetboek van Huisvesting en D Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en L. Lavrysen, de rechters J.-(...)

bron: grondwettelijk hof

numac: 2021201316

pub.: 09/06/2021

prom.: --


staatsblad: https://www.ejustice.just.fgov.be/cgi/article_body(...)

links: Raad van State (chrono)

GRONDWETTELIJK HOF

Uittreksel uit arrest nr. 37/2021 van 4 maart 2021 Rolnummer 7312 In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 16 en 18 van het decreet van het Waalse Gewest van 2 mei 2019 « tot wijziging van het Waalse Wetboek van Huisvesting en Duurzaam Wonen en van het decreet van 15 maart 2018Relevante gevonden documenten type decreet prom. 15/03/2018 pub. 28/03/2018 numac 2018201408 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201403 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de materies waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap aan het Waalse Gewest is overgedragen, met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201402 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar Lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 sluiten betreffende de woninghuurovereenkomst », ingesteld door de vzw « Chambre d'Arbitrage et de Médiation / Kamer van Arbitrage en Bemiddeling » en Olivier Domb.

Elk arbitragebeding dat vóór het ontstaan van het geschil overeengekomen is, wordt voor niet geschreven gehouden ».

B.1.2. Artikel 18 van het decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 28/05/2019 numac 2019202569 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het Waalse Wetboek van Huisvesting en Duurzaam Wonen en van het decreet van 15 maart 2018 betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 02/05/2019 pub. 11/07/2019 numac 2019203299 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het Waalse Wetboek van Huisvesting en Duurzaam Wonen en van het decreet van 15 maart 2018 betreffende de woninghuurovereenkomst, met het oog op de invoeging, in genoemd Wetboek, van het begrip microwoning type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 14/08/2019 numac 2019203696 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 6 november 2008 ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie en het Gerechtelijk Wetboek type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203777 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met het samenwerkingsakkoord tussen de Franse Gemeenschapscommissie en het Waals Gewest van 24 januari 2019 inzake het vrije verkeer van personen met een handicap type decreet prom. 02/05/2019 pub. 14/08/2019 numac 2019203642 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met het samenwerkingsakkoord van 21 maart 2019 tussen de Franse Gemeenschap, het Waals Gewest en de Franse Gemeenschapscommissie betreffende de erkenning van competenties type decreet prom. 02/05/2019 pub. 20/09/2019 numac 2019204163 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende wijziging van sommige bepalingen van het Wetboek van de plaatselijke democratie en de decentralisatie betreffende de gewestelijke ontvangers sluiten bepaalt : « Dit decreet treedt in werking op 1 maart 2019, met uitzondering van artikel 17 dat op 1 september 2018 uitwerking heeft ».

B.2. Op het ogenblik van de inwerkingtreding van de voormelde bepalingen werd de « woninghuurovereenkomst » gedefinieerd als de « huurovereenkomst betreffende een roerend of onroerend goed of een gedeelte ervan bestemd om als woning te dienen, met uitsluiting van toeristische logies in de zin van het Waalse Toerismewetboek » (artikel 2, 1°, van het decreet van 15 maart 2018Relevante gevonden documenten type decreet prom. 15/03/2018 pub. 28/03/2018 numac 2018201408 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201403 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de materies waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap aan het Waalse Gewest is overgedragen, met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201402 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar Lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 sluiten, vóór de wijziging ervan bij artikel 28 van het decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 28/05/2019 numac 2019202569 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het Waalse Wetboek van Huisvesting en Duurzaam Wonen en van het decreet van 15 maart 2018 betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 02/05/2019 pub. 11/07/2019 numac 2019203299 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het Waalse Wetboek van Huisvesting en Duurzaam Wonen en van het decreet van 15 maart 2018 betreffende de woninghuurovereenkomst, met het oog op de invoeging, in genoemd Wetboek, van het begrip microwoning type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 14/08/2019 numac 2019203696 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 6 november 2008 ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie en het Gerechtelijk Wetboek type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203777 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met het samenwerkingsakkoord tussen de Franse Gemeenschapscommissie en het Waals Gewest van 24 januari 2019 inzake het vrije verkeer van personen met een handicap type decreet prom. 02/05/2019 pub. 14/08/2019 numac 2019203642 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met het samenwerkingsakkoord van 21 maart 2019 tussen de Franse Gemeenschap, het Waals Gewest en de Franse Gemeenschapscommissie betreffende de erkenning van competenties type decreet prom. 02/05/2019 pub. 20/09/2019 numac 2019204163 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende wijziging van sommige bepalingen van het Wetboek van de plaatselijke democratie en de decentralisatie betreffende de gewestelijke ontvangers sluiten « tot wijziging van het Waalse Wetboek van Huisvesting en Duurzaam Wonen en van het decreet van 15 maart 2018Relevante gevonden documenten type decreet prom. 15/03/2018 pub. 28/03/2018 numac 2018201408 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201403 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de materies waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap aan het Waalse Gewest is overgedragen, met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201402 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar Lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 sluiten betreffende de woninghuurovereenkomst, met het oog op de invoeging, in genoemd Wetboek, van het begrip microwoning »).

Ten aanzien van het eerste middel Wat betreft de bevoegdheid van het Hof B.3. Het eerste middel is afgeleid uit de schending van onder meer de artikelen 33 en 35 van de Grondwet.

B.4. Krachtens artikel 142, tweede lid, van de Grondwet en artikel 1 van de bijzondere wet van 6 januari 1989Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/01/1989 pub. 18/02/2008 numac 2008000108 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet op het Arbitragehof sluiten op het Grondwettelijk Hof is het Hof bevoegd om uitspraak te doen op de beroepen tot vernietiging van een in artikel 134 van de Grondwet bedoelde regel, wegens schending van de regels die door of krachtens de Grondwet zijn vastgesteld voor het bepalen van de onderscheiden bevoegdheid van de federale overheid, de gemeenschappen en de gewesten en wegens schending van de artikelen van titel II (« De Belgen en hun rechten ») en van de artikelen 143, § 1, 170, 172 en 191 van de Grondwet.

B.5. Artikel 35 van de Grondwet bepaalt : « De federale overheid is slechts bevoegd voor de aangelegenheden die de Grondwet en de wetten, krachtens de Grondwet zelf uitgevaardigd, haar uitdrukkelijk toekennen.

De gemeenschappen of de gewesten zijn, ieder wat hem betreft, bevoegd voor de overige aangelegenheden onder de voorwaarden en op de wijze bepaald door de wet. Deze wet moet worden aangenomen met de meerderheid bepaald in artikel 4, laatste lid.

Overgangsbepaling De wet bedoeld in het tweede lid bepaalt de dag waarop dit artikel in werking treedt. Deze dag kan niet voorafgaan aan de dag waarop het nieuw in titel III van de Grondwet in te voegen artikel in werking treedt dat de exclusieve bevoegdheden van de federale overheid bepaalt ».

De in het tweede lid van artikel 35 van de Grondwet bedoelde wet is nog niet aangenomen. Die grondwetsbepaling is dus nooit in werking getreden, zodat het Hof niet bevoegd is om uitspraak te doen over de inachtneming ervan.

B.6.1. Artikel 33 van de Grondwet bepaalt : « Alle machten gaan uit van de Natie.

Zij worden uitgeoefend op de wijze bij de Grondwet bepaald ».

B.6.2. Die grondwetsbepaling strekt niet ertoe de onderscheiden bevoegdheid van de federale overheid en de deelentiteiten te bepalen.

Het Hof is dus niet bevoegd om uitspraak te doen over de inachtneming van de regels die in die bepaling zijn vervat.

B.7. In zoverre het is afgeleid uit de schending van de artikelen 33 en 35 van de Grondwet, is het eerste middel onontvankelijk.

Wat betreft de grond B.8. Het eerste middel is ook afgeleid uit de schending van artikel 146 van de Grondwet en van artikel 10 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980Relevante gevonden documenten type wet prom. 08/08/1980 pub. 11/12/2007 numac 2007000980 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet tot hervorming der instellingen. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten tot hervorming der instellingen (hierna : de bijzondere wet van 8 augustus 1980Relevante gevonden documenten type wet prom. 08/08/1980 pub. 11/12/2007 numac 2007000980 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet tot hervorming der instellingen. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten).

De verzoekende partijen voeren aan dat de decreetgever inbreuk maakt op de bevoegdheid van de federale wetgever door de mogelijkheid tot arbitrage inzake woninghuurovereenkomsten te beperken. Zij doen gelden dat artikel 51/1, § 2, tweede lid, van het decreet van 15 maart 2018Relevante gevonden documenten type decreet prom. 15/03/2018 pub. 28/03/2018 numac 2018201408 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201403 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de materies waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap aan het Waalse Gewest is overgedragen, met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201402 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar Lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 sluiten een federale aangelegenheid regelt, zonder dat de voorwaarden voor de uitoefening van de bevoegdheid die bij artikel 10 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980Relevante gevonden documenten type wet prom. 08/08/1980 pub. 11/12/2007 numac 2007000980 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet tot hervorming der instellingen. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten aan de gewesten is toegewezen, vervuld zijn.

B.9.1. Arbitrage is een manier van geschillenbeslechting die steunt op de autonomie van de partijen, die beslissen om de bevoegdheid om recht te spreken toe te vertrouwen aan een of meer scheidsrechters teneinde definitief een einde te maken aan een geschil tussen hen. Krachtens artikel 1681 van het Gerechtelijk Wetboek is « een arbitrageovereenkomst [...] een overeenkomst waarin de partijen alle geschillen of sommige geschillen die tussen hen gerezen zijn of zouden kunnen rijzen met betrekking tot een bepaalde, al dan niet contractuele, rechtsverhouding aan arbitrage voorleggen ». Met toepassing van artikel 1682 van hetzelfde Wetboek verklaart « de rechter bij wie een geding aanhangig is gemaakt waarop een arbitrageovereenkomst betrekking heeft, [...] zich, op verzoek van een partij, zonder rechtsmacht, tenzij de overeenkomst ten aanzien van dat geschil niet geldig is of geëindigd is ».

B.9.2. Volgens de bestreden bepaling kunnen de partijen bij een woninghuurovereenkomst overeenkomen om hun geschil aan een arbiter voor te leggen na het ontstaan van het geschil, maar wordt een arbitragebeding dat vóór het ontstaan van het geschil is overeengekomen, voor niet-geschreven gehouden.

B.9.3. De in artikel 6, § 1, IV, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980Relevante gevonden documenten type wet prom. 08/08/1980 pub. 11/12/2007 numac 2007000980 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet tot hervorming der instellingen. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten aan de gewesten toegewezen bevoegdheid betreffende de huur van voor bewoning bestemde goederen of delen ervan laat niet toe om de bevoegdheid van de hoven en rechtbanken te regelen, nu die aangelegenheid op grond van artikel 146 van de Grondwet tot de bevoegdheid van de federale wetgever behoort. Ook de regeling van de mogelijkheid om een arbitrageovereenkomst te sluiten, wat een invloed heeft op de bevoegdheid van de hoven en rechtbanken, behoort tot de bevoegdheid van de federale overheid.

B.10.1. Artikel 10 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980Relevante gevonden documenten type wet prom. 08/08/1980 pub. 11/12/2007 numac 2007000980 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet tot hervorming der instellingen. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten staat het Waalse Gewest echter wel toe decretale bepalingen aan te nemen in een aangelegenheid die tot de bevoegdheid van de federale overheid behoort op voorwaarde dat die bepalingen noodzakelijk zijn voor de uitoefening van de bevoegdheden van het gewest, dat die aangelegenheid zich leent tot een gedifferentieerde regeling en dat de weerslag van die bepalingen op de federale aangelegenheid slechts marginaal is.

B.10.2. Uit de parlementaire voorbereiding blijkt dat de decreetgever met de bestreden bepaling de bedoeling had om te vermijden dat arbitrageovereenkomsten een financiële drempel kunnen vormen voor de oplossing van huurgeschillen : « Het komt immers vaak voor dat de huurovereenkomsten arbitrageclausules bevatten die de partijen dwingen om hun geschillen voor te leggen aan een specifiek aangewezen arbiter, zonder dat de partijen echter alle implicaties en gevolgen kennen, met name op praktisch en financieel vlak, die uit de invoeging van een dergelijke clausule in de huurovereenkomst voortvloeien. Bovendien wordt dat type clausule regelmatig gebruikt om de bevoegdheid van de vrederechters te dwarsbomen, die nochtans de natuurlijke rechters zijn voor geschillen aangaande verhuringen.

Om die reden kunnen de partijen in het contract overeenkomen om hun geschil voor te leggen aan een of meerdere arbiters, maar over de aanwijzing ervan kan pas in overleg beslist worden op het moment dat het geschil zich voordoet » (Parl. St., Waals Parlement, 2018-2019, nr. 1313/1, p. 5).

B.10.3. De bestreden bepaling past aldus in de doelstelling om de toegang tot de rechter in geschillen omtrent woninghuurovereenkomsten zo eenvoudig en laagdrempelig mogelijk te maken. In het licht van die doelstelling kon de decreetgever, bij de uitoefening van de hem toegewezen bevoegdheid betreffende de huur van voor bewoning bestemde goederen of delen ervan, het noodzakelijk achten te vermijden dat de mogelijke financiële impact van een arbitrageprocedure een drempel zou vormen voor de beslechting van huurgeschillen.

B.10.4. Volgens artikel 1676, § 1, van het Gerechtelijk Wetboek kan ieder geschil van vermogensrechtelijke aard evenals elk niet-vermogensrechtelijk geschil dat vatbaar is voor dading, het voorwerp van een arbitrage uitmaken. Volgens artikel 1676, § 4, geldt die bepaling tenzij de wet anders bepaalt. In zoverre de federale wetgever aldus uitdrukkelijk toelaat bepaalde geschillen van arbitrage uit te sluiten, blijkt dat de geregelde aangelegenheid zich tot een gedifferentieerde regeling leent.

B.10.5. Aangezien de bestreden bepaling enkel geldt voor de geschillen inzake woninghuurovereenkomsten, is de weerslag op de federale aangelegenheid bovendien marginaal.

B.10.6. Aan de toepassingsvoorwaarden van artikel 10 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980Relevante gevonden documenten type wet prom. 08/08/1980 pub. 11/12/2007 numac 2007000980 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet tot hervorming der instellingen. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten is bijgevolg voldaan, zodat de decreetgever zijn bevoegdheid niet heeft overschreden door de bestreden bepaling aan te nemen.

B.11. Het eerste middel is niet gegrond.

Ten aanzien van het tweede middel Wat de ontvankelijkheid betreft B.12.1. Het tweede middel is afgeleid uit onder meer de schending, door artikel 51/1, § 2, tweede lid, van het decreet van 15 maart 2018Relevante gevonden documenten type decreet prom. 15/03/2018 pub. 28/03/2018 numac 2018201408 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201403 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de materies waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap aan het Waalse Gewest is overgedragen, met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201402 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar Lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 sluiten, van de artikelen 13 en 23 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met internationaalrechtelijke bepalingen.

B.12.2. Om te voldoen aan de vereisten van artikel 6 van de bijzondere wet van 6 januari 1989Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/01/1989 pub. 18/02/2008 numac 2008000108 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet op het Arbitragehof sluiten op het Grondwettelijk Hof, moeten de middelen van het verzoekschrift te kennen geven welke van de regels waarvan het Hof de naleving waarborgt, zouden zijn geschonden, alsook welke de bepalingen zijn die deze regels zouden schenden, en uiteenzetten in welk opzicht die regels door de bedoelde bepalingen zouden zijn geschonden.

B.12.3. In de uiteenzetting van het middel wordt niet uitgelegd in welk opzicht de bestreden bepaling de artikelen 13 en 23 van de Grondwet zou schenden.

B.13.1. Het tweede middel is ook afgeleid uit de schending, door artikel 51/1, § 2, tweede lid, van het decreet van 15 maart 2018Relevante gevonden documenten type decreet prom. 15/03/2018 pub. 28/03/2018 numac 2018201408 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201403 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de materies waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap aan het Waalse Gewest is overgedragen, met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201402 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar Lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 sluiten, van de artikelen 10, 11 en 146 van de Grondwet, in samenhang gelezen met de artikelen 20 en 21 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie.

B.13.2. Die bepalingen van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie betreffen de « gelijkheid voor de wet » en de « non-discriminatie ».

B.13.3. Artikel 51, lid 1, van hetzelfde Handvest bepaalt : « De bepalingen van dit Handvest zijn gericht [...], uitsluitend wanneer zij het recht van de Unie ten uitvoer brengen, tot de lidstaten. Derhalve eerbiedigen zij de rechten, leven zij de beginselen na en bevorderen zij de toepassing ervan overeenkomstig hun respectieve bevoegdheden en met inachtneming van de grenzen van de bevoegdheden zoals deze in de Verdragen aan de Unie zijn toegedeeld ».

B.13.4. Artikel 51/1, § 2, van het decreet van 15 maart 2018Relevante gevonden documenten type decreet prom. 15/03/2018 pub. 28/03/2018 numac 2018201408 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201403 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de materies waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap aan het Waalse Gewest is overgedragen, met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201402 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar Lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 sluiten heeft niet als doel het recht van de Europese Unie ten uitvoer te leggen.

Het kan dus niet onverenigbaar worden geacht met de artikelen 20 en 21 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie.

B.14.1. Het tweede middel is ook afgeleid uit de schending, door artikel 51/1, § 2, tweede lid, van het decreet van 15 maart 2018Relevante gevonden documenten type decreet prom. 15/03/2018 pub. 28/03/2018 numac 2018201408 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201403 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de materies waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap aan het Waalse Gewest is overgedragen, met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201402 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar Lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 sluiten, van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met de artikelen 1, 2 en 7 van de Universele Verklaring van de rechten van de mens, aangenomen op 10 december 1948 door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties.

B.14.2. De artikelen 10 en 11 van de Grondwet hebben een algemene draagwijdte. Zij verbieden elke discriminatie, ongeacht de oorsprong ervan : de grondwettelijke regels van de gelijkheid en van de niet-discriminatie zijn toepasselijk ten aanzien van alle rechten en alle vrijheden, met inbegrip van die welke voortvloeien uit internationale verdragen die België binden.

B.14.3. De Universele Verklaring van de rechten van de mens is geen internationaal verdrag dat België bindt.

B.15. In zoverre het is afgeleid uit de schending van de artikelen 13 en 23 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met internationaalrechtelijke bepalingen, alsook van de artikelen 10, 11 en 146 van de Grondwet, voor zover zij in samenhang worden gelezen met de artikelen 20 en 21 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie en met de artikelen 1, 2 en 7 van de Universele Verklaring van de rechten van de mens, is het tweede middel onontvankelijk.

Wat de grond betreft De twee verschillen in behandeling B.16.1. Uit de uiteenzetting van het tweede middel blijkt dat het is afgeleid uit de schending van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, doordat artikel 51/1, § 2, tweede lid, van het decreet van 15 maart 2018Relevante gevonden documenten type decreet prom. 15/03/2018 pub. 28/03/2018 numac 2018201408 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201403 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de materies waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap aan het Waalse Gewest is overgedragen, met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201402 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar Lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 sluiten een verschil in behandeling doet ontstaan tussen twee categorieën van personen die een contractuele rechtsverhouding onderhouden die tussen hen aanleiding kan geven tot een geschil van vermogensrechtelijke aard : enerzijds, diegenen die, nog vóór het ontstaan van een dergelijk geschil, met toepassing van de artikelen 1676, § 1, en 1681 van het Gerechtelijk Wetboek op geldige wijze kunnen overeenkomen het aan arbitrage voor te leggen en, anderzijds, diegenen die zich niet op geldige wijze door een dergelijke overeenkomst kunnen binden omdat die krachtens de bestreden bepaling voor niet-geschreven wordt gehouden.

B.16.2. Uit de uiteenzetting van het tweede middel blijkt eveneens dat het is afgeleid uit de schending van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, doordat dezelfde bepaling van het decreet van 15 maart 2018Relevante gevonden documenten type decreet prom. 15/03/2018 pub. 28/03/2018 numac 2018201408 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201403 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de materies waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap aan het Waalse Gewest is overgedragen, met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201402 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar Lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 sluiten een verschil in behandeling doet ontstaan tussen twee categorieën van personen die door een huurovereenkomst zijn gebonden : enerzijds, diegenen die partij zijn bij een woninghuurovereenkomst in de zin van het decreet van 15 maart 2018Relevante gevonden documenten type decreet prom. 15/03/2018 pub. 28/03/2018 numac 2018201408 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201403 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de materies waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap aan het Waalse Gewest is overgedragen, met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201402 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar Lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 sluiten, die, vóór het ontstaan van een geschil met betrekking tot de uitvoering van die overeenkomst, niet op geldige wijze kunnen overeenkomen dat geschil aan een arbiter voor te leggen, aangezien een dergelijk beding krachtens de bestreden bepaling voor niet-geschreven wordt gehouden, en, anderzijds, de partijen bij elke andere huurovereenkomst die wel op geldige wijze zouden kunnen overeenkomen elk dergelijk geschil aan een arbiter voor te leggen nog vooraleer dat geschil zich voordoet.

B.17.1. Artikel 1676, § 1, van het Gerechtelijk Wetboek, vervangen bij artikel 4 van de wet van 24 juni 2013Relevante gevonden documenten type wet prom. 24/06/2013 pub. 28/06/2013 numac 2013009310 bron federale overheidsdienst justitie Wet tot wijziging van het zesde deel van het Gerechtelijk Wetboek betreffende de arbitrage type wet prom. 24/06/2013 pub. 07/10/2014 numac 2014000713 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot wijziging van het zesde deel van het Gerechtelijk Wetboek betreffende de arbitrage sluiten « tot wijziging van het zesde deel van het Gerechtelijk Wetboek betreffende de arbitrage » (hierna : de wet van 24 juni 2013Relevante gevonden documenten type wet prom. 24/06/2013 pub. 28/06/2013 numac 2013009310 bron federale overheidsdienst justitie Wet tot wijziging van het zesde deel van het Gerechtelijk Wetboek betreffende de arbitrage type wet prom. 24/06/2013 pub. 07/10/2014 numac 2014000713 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot wijziging van het zesde deel van het Gerechtelijk Wetboek betreffende de arbitrage sluiten), bepaalt : « Ieder geschil van vermogensrechtelijke aard kan het voorwerp van een arbitrage uitmaken. Niet-vermogensrechtelijke geschillen die vatbaar zijn voor dading, kunnen eveneens het voorwerp van een arbitrage uitmaken ».

B.17.2. Artikel 1681 van het Gerechtelijk Wetboek, vervangen bij artikel 10 van de wet van 24 juni 2013Relevante gevonden documenten type wet prom. 24/06/2013 pub. 28/06/2013 numac 2013009310 bron federale overheidsdienst justitie Wet tot wijziging van het zesde deel van het Gerechtelijk Wetboek betreffende de arbitrage type wet prom. 24/06/2013 pub. 07/10/2014 numac 2014000713 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot wijziging van het zesde deel van het Gerechtelijk Wetboek betreffende de arbitrage sluiten, bepaalt : « Een arbitrageovereenkomst is een overeenkomst waarin de partijen alle geschillen of sommige geschillen die tussen hen gerezen zijn of zouden kunnen rijzen met betrekking tot een bepaalde, al dan niet contractuele, rechtsverhouding aan arbitrage voorleggen ».

B.18.1. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is.

Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende middelen en het beoogde doel.

B.18.2. Een verschil in behandeling in aangelegenheden waar de gemeenschappen en de gewesten over eigen bevoegdheden beschikken, is het mogelijke gevolg van een onderscheiden beleid, dat is toegelaten door de autonomie die hun door of krachtens de Grondwet is toegekend.

Een zodanig verschil kan op zich niet geacht worden strijdig te zijn met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. Die autonomie zou geen betekenis hebben, mocht een verschil in behandeling tussen adressaten van regels die in eenzelfde aangelegenheid in de verschillende gemeenschappen en gewesten toepasselijk zijn, als zodanig geacht worden strijdig te zijn met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet.

B.18.3. Die autonomie zou ook geen betekenis hebben indien een verschil in behandeling tussen de adressaten van regels die in een gewestelijke aangelegenheid door de bevoegde overheid zijn aangenomen en de adressaten van regels die in een federale aangelegenheid door de bevoegde overheid zijn aangenomen, geacht werd strijdig te zijn met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet.

B.19.1. Om de bestaanbaarheid van een wetskrachtige norm met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet te beoordelen, onderzoekt het Hof eerst of de categorieën van personen ten aanzien van wie een ongelijkheid wordt aangevoerd, in voldoende mate vergelijkbaar zijn.

B.19.2. Enkel in zoverre zij betrekking heeft op personen die de adressaten zijn van door het Waalse Gewest uitgevaardigde regels, is de situatie van de in B.16.1 vermelde eerste categorie van personen ten aanzien van de bestreden maatregel vergelijkbaar met de situatie van de categorie van personen waarop artikel 51/1, § 2, tweede lid, van het decreet van 15 maart 2018Relevante gevonden documenten type decreet prom. 15/03/2018 pub. 28/03/2018 numac 2018201408 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201403 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de materies waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap aan het Waalse Gewest is overgedragen, met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201402 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar Lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 sluiten van toepassing is.

B.19.3. Het is enkel in zoverre zij betrekking heeft op partijen bij een huurovereenkomst waarvan de regeling tot de bevoegdheid van het Waalse Gewest behoort, dat de situatie van de in B.16.2 vermelde tweede categorie van personen, ten aanzien van de bestreden maatregel, vergelijkbaar is met de situatie van de categorie van personen waarop artikel 51/1, § 2, tweede lid, van het decreet van 15 maart 2018Relevante gevonden documenten type decreet prom. 15/03/2018 pub. 28/03/2018 numac 2018201408 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201403 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de materies waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap aan het Waalse Gewest is overgedragen, met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201402 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar Lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 sluiten van toepassing is.

B.20.1. Luidens artikel 1676, § 4, van het Gerechtelijk Wetboek, ingevoegd bij artikel 4 van de wet van 24 juni 2013Relevante gevonden documenten type wet prom. 24/06/2013 pub. 28/06/2013 numac 2013009310 bron federale overheidsdienst justitie Wet tot wijziging van het zesde deel van het Gerechtelijk Wetboek betreffende de arbitrage type wet prom. 24/06/2013 pub. 07/10/2014 numac 2014000713 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot wijziging van het zesde deel van het Gerechtelijk Wetboek betreffende de arbitrage sluiten, geldt paragraaf 1 van artikel 1676 van dat Wetboek, « behoudens waar de wet anders voorziet ».

B.20.2. De in artikel 51/1, § 2, tweede lid, van het decreet van 15 maart 2018Relevante gevonden documenten type decreet prom. 15/03/2018 pub. 28/03/2018 numac 2018201408 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201403 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de materies waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap aan het Waalse Gewest is overgedragen, met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201402 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar Lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 sluiten vervatte regel wordt noodzakelijk geacht om misbruiken door zowel verhuurders als huurders te beperken, en om hen te beschermen (Parl. St., Waals Parlement, 2018-2019, nr. 1313/1, p. 6).

Huurovereenkomsten bevatten immers vaak een arbitragebeding dat de partijen ertoe dwingt hun geschillen aan een specifiek aangewezen arbiter voor te leggen, terwijl die partijen niet alle - met name praktische en financiële - gevolgen inzien van een dergelijk beding en van het beroep op een arbitrageprocedure (ibid., pp. 5-6).

De bestreden bepaling belet de partijen bij een woninghuurovereenkomst evenwel niet om na het ontstaan van een geschil overeen te komen dat geschil aan een arbiter voor te leggen (artikel 51/1, § 2, eerste lid, van het decreet van 15 maart 2018Relevante gevonden documenten type decreet prom. 15/03/2018 pub. 28/03/2018 numac 2018201408 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201403 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de materies waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap aan het Waalse Gewest is overgedragen, met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201402 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar Lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 sluiten).

B.20.3. Uit het voorgaande vloeit voort dat het verschil in behandeling, in zoverre het tweede middel het Hof noopt tot het vergelijken van de situatie van partijen bij een woninghuurovereenkomst in de zin van het decreet van 15 maart 2018Relevante gevonden documenten type decreet prom. 15/03/2018 pub. 28/03/2018 numac 2018201408 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201403 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de materies waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap aan het Waalse Gewest is overgedragen, met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201402 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar Lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 sluiten met de situatie van de in B.16.1 en B.16.2 en in B.19.2 en B.19.3 bedoelde andere personen, niet zonder redelijke verantwoording is.

B.21. In die mate is het tweede middel niet gegrond.

De identieke behandeling B.22. Uit de uiteenzetting van het tweede middel blijkt ten slotte dat het ook is afgeleid uit de schending van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, doordat artikel 51/1, § 2, tweede lid, van het decreet van 15 maart 2018Relevante gevonden documenten type decreet prom. 15/03/2018 pub. 28/03/2018 numac 2018201408 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201403 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de materies waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap aan het Waalse Gewest is overgedragen, met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201402 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar Lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 sluiten de partijen bij een woninghuurovereenkomst in de zin van het decreet van 15 maart 2018Relevante gevonden documenten type decreet prom. 15/03/2018 pub. 28/03/2018 numac 2018201408 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201403 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de materies waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap aan het Waalse Gewest is overgedragen, met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201402 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar Lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 sluiten op dezelfde wijze zou behandelen als de partijen bij andere overeenkomsten die een arbitragebeding bevatten dat ook voor niet-geschreven zou worden gehouden omdat het is overeengekomen vóór het ontstaan van het geschil waarbij die partijen tegenover elkaar staan.

B.23. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie verzet er zich tegen dat categorieën van personen, die zich ten aanzien van de betwiste maatregel in wezenlijk verschillende situaties bevinden, op identieke wijze worden behandeld, zonder dat daarvoor een redelijke verantwoording bestaat.

Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende middelen en het beoogde doel.

B.24. Het onderzoek van de bestaanbaarheid van een wetsbepaling met het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie houdt met name de nauwkeurige identificatie in van de twee categorieën van personen die het voorwerp van de bekritiseerde identieke behandeling uitmaken.

De uiteenzetting van het middel waarin een identieke behandeling wordt bekritiseerd, moet dus de elementen bevatten die voor die identificatie nodig zijn. Het staat niet aan het Hof de grondwettigheid te onderzoeken van een gelijke behandeling van twee categorieën van personen waarvan het zelf de contouren zou moeten bepalen aangezien die bepaling in het middel niet wordt gedaan.

B.25. De uiteenzetting van het tweede middel maakt het het Hof niet mogelijk de overeenkomsten te identificeren die zijn gesloten door de personen van de in B.22 bedoelde tweede categorie, van wie de situatie wezenlijk zou verschillen van die van de partijen bij een woninghuurovereenkomst in de zin van het decreet van 15 maart 2018Relevante gevonden documenten type decreet prom. 15/03/2018 pub. 28/03/2018 numac 2018201408 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201403 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de materies waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap aan het Waalse Gewest is overgedragen, met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201402 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar Lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 sluiten.

B.26. In zoverre het betrekking heeft op een identieke behandeling, is het tweede middel niet ontvankelijk.

Ten aanzien van het derde middel B.27. Uit de uiteenzetting van het verzoekschrift blijkt dat het derde middel enkel betrekking heeft op artikel 18 van het decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 28/05/2019 numac 2019202569 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het Waalse Wetboek van Huisvesting en Duurzaam Wonen en van het decreet van 15 maart 2018 betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 02/05/2019 pub. 11/07/2019 numac 2019203299 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het Waalse Wetboek van Huisvesting en Duurzaam Wonen en van het decreet van 15 maart 2018 betreffende de woninghuurovereenkomst, met het oog op de invoeging, in genoemd Wetboek, van het begrip microwoning type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 14/08/2019 numac 2019203696 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 6 november 2008 ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie en het Gerechtelijk Wetboek type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203777 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met het samenwerkingsakkoord tussen de Franse Gemeenschapscommissie en het Waals Gewest van 24 januari 2019 inzake het vrije verkeer van personen met een handicap type decreet prom. 02/05/2019 pub. 14/08/2019 numac 2019203642 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met het samenwerkingsakkoord van 21 maart 2019 tussen de Franse Gemeenschap, het Waals Gewest en de Franse Gemeenschapscommissie betreffende de erkenning van competenties type decreet prom. 02/05/2019 pub. 20/09/2019 numac 2019204163 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende wijziging van sommige bepalingen van het Wetboek van de plaatselijke democratie en de decentralisatie betreffende de gewestelijke ontvangers sluiten in zoverre de regel die erin is vervat, van toepassing is op artikel 16 van hetzelfde decreet.

B.28. Luidens artikel 18 van het decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 28/05/2019 numac 2019202569 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het Waalse Wetboek van Huisvesting en Duurzaam Wonen en van het decreet van 15 maart 2018 betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 02/05/2019 pub. 11/07/2019 numac 2019203299 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het Waalse Wetboek van Huisvesting en Duurzaam Wonen en van het decreet van 15 maart 2018 betreffende de woninghuurovereenkomst, met het oog op de invoeging, in genoemd Wetboek, van het begrip microwoning type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 14/08/2019 numac 2019203696 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 6 november 2008 ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie en het Gerechtelijk Wetboek type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203777 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met het samenwerkingsakkoord tussen de Franse Gemeenschapscommissie en het Waals Gewest van 24 januari 2019 inzake het vrije verkeer van personen met een handicap type decreet prom. 02/05/2019 pub. 14/08/2019 numac 2019203642 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met het samenwerkingsakkoord van 21 maart 2019 tussen de Franse Gemeenschap, het Waals Gewest en de Franse Gemeenschapscommissie betreffende de erkenning van competenties type decreet prom. 02/05/2019 pub. 20/09/2019 numac 2019204163 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende wijziging van sommige bepalingen van het Wetboek van de plaatselijke democratie en de decentralisatie betreffende de gewestelijke ontvangers sluiten, dat in het Belgisch Staatsblad van 28 mei 2019 is bekendgemaakt, « treedt » artikel 16 van dat decreet « in werking op 1 maart 2019 ».

B.29. Het middel is afgeleid uit de schending van onder meer de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met het rechtszekerheidsbeginsel, doordat de bestreden bepaling terugwerkende kracht verleent aan artikel 16 van het decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 28/05/2019 numac 2019202569 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het Waalse Wetboek van Huisvesting en Duurzaam Wonen en van het decreet van 15 maart 2018 betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 02/05/2019 pub. 11/07/2019 numac 2019203299 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het Waalse Wetboek van Huisvesting en Duurzaam Wonen en van het decreet van 15 maart 2018 betreffende de woninghuurovereenkomst, met het oog op de invoeging, in genoemd Wetboek, van het begrip microwoning type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 14/08/2019 numac 2019203696 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 6 november 2008 ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie en het Gerechtelijk Wetboek type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203777 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met het samenwerkingsakkoord tussen de Franse Gemeenschapscommissie en het Waals Gewest van 24 januari 2019 inzake het vrije verkeer van personen met een handicap type decreet prom. 02/05/2019 pub. 14/08/2019 numac 2019203642 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met het samenwerkingsakkoord van 21 maart 2019 tussen de Franse Gemeenschap, het Waals Gewest en de Franse Gemeenschapscommissie betreffende de erkenning van competenties type decreet prom. 02/05/2019 pub. 20/09/2019 numac 2019204163 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende wijziging van sommige bepalingen van het Wetboek van de plaatselijke democratie en de decentralisatie betreffende de gewestelijke ontvangers sluiten, dat artikel 51/1, § 2, tweede lid, in het decreet van 15 maart 2018Relevante gevonden documenten type decreet prom. 15/03/2018 pub. 28/03/2018 numac 2018201408 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201403 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de materies waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap aan het Waalse Gewest is overgedragen, met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201402 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar Lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 sluiten invoegt.

B.30.1. Het rechtszekerheidsbeginsel verbiedt de wetgever om zonder objectieve en redelijke verantwoording afbreuk te doen aan het belang van de rechtssubjecten om in staat te zijn de rechtsgevolgen van hun handelingen te voorzien.

B.30.2. De niet-retroactiviteit van de wetten is een waarborg die tot doel heeft rechtsonzekerheid te voorkomen. Die waarborg vereist dat de inhoud van het recht voorzienbaar en toegankelijk is, zodat de rechtzoekende de gevolgen van een bepaalde handeling in redelijke mate kan voorzien op het ogenblik dat die handeling wordt gesteld. De terugwerkende kracht is enkel verantwoord indien die absoluut noodzakelijk is voor de verwezenlijking van een doelstelling van algemeen belang.

B.31.2. Die toelichting heeft enkel betrekking op de terugwerkende kracht die aan artikel 17 van het decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 28/05/2019 numac 2019202569 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het Waalse Wetboek van Huisvesting en Duurzaam Wonen en van het decreet van 15 maart 2018 betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 02/05/2019 pub. 11/07/2019 numac 2019203299 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het Waalse Wetboek van Huisvesting en Duurzaam Wonen en van het decreet van 15 maart 2018 betreffende de woninghuurovereenkomst, met het oog op de invoeging, in genoemd Wetboek, van het begrip microwoning type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 14/08/2019 numac 2019203696 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 6 november 2008 ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie en het Gerechtelijk Wetboek type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203777 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met het samenwerkingsakkoord tussen de Franse Gemeenschapscommissie en het Waals Gewest van 24 januari 2019 inzake het vrije verkeer van personen met een handicap type decreet prom. 02/05/2019 pub. 14/08/2019 numac 2019203642 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met het samenwerkingsakkoord van 21 maart 2019 tussen de Franse Gemeenschap, het Waals Gewest en de Franse Gemeenschapscommissie betreffende de erkenning van competenties type decreet prom. 02/05/2019 pub. 20/09/2019 numac 2019204163 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende wijziging van sommige bepalingen van het Wetboek van de plaatselijke democratie en de decentralisatie betreffende de gewestelijke ontvangers sluiten is verleend.

Zij bevat geen enkel gegeven in verband met de verwezenlijking van een doelstelling van algemeen belang die de terugwerkende kracht die aan artikel 16 van het decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 28/05/2019 numac 2019202569 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het Waalse Wetboek van Huisvesting en Duurzaam Wonen en van het decreet van 15 maart 2018 betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 02/05/2019 pub. 11/07/2019 numac 2019203299 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het Waalse Wetboek van Huisvesting en Duurzaam Wonen en van het decreet van 15 maart 2018 betreffende de woninghuurovereenkomst, met het oog op de invoeging, in genoemd Wetboek, van het begrip microwoning type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 14/08/2019 numac 2019203696 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 6 november 2008 ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie en het Gerechtelijk Wetboek type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203777 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met het samenwerkingsakkoord tussen de Franse Gemeenschapscommissie en het Waals Gewest van 24 januari 2019 inzake het vrije verkeer van personen met een handicap type decreet prom. 02/05/2019 pub. 14/08/2019 numac 2019203642 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met het samenwerkingsakkoord van 21 maart 2019 tussen de Franse Gemeenschap, het Waals Gewest en de Franse Gemeenschapscommissie betreffende de erkenning van competenties type decreet prom. 02/05/2019 pub. 20/09/2019 numac 2019204163 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende wijziging van sommige bepalingen van het Wetboek van de plaatselijke democratie en de decentralisatie betreffende de gewestelijke ontvangers sluiten, dat artikel 51/1, § 2, tweede lid, in het decreet van 15 maart 2018Relevante gevonden documenten type decreet prom. 15/03/2018 pub. 28/03/2018 numac 2018201408 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201403 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de materies waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap aan het Waalse Gewest is overgedragen, met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201402 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar Lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 sluiten invoegt, is verleend, objectief en redelijk kan verantwoorden.

In haar bij het Hof ingediende memories verstrekt de Waalse Regering evenmin een verantwoording voor de voormelde terugwerkende kracht.

B.32. In zoverre het terugwerkende kracht verleent aan artikel 16 van het decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 28/05/2019 numac 2019202569 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het Waalse Wetboek van Huisvesting en Duurzaam Wonen en van het decreet van 15 maart 2018 betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 02/05/2019 pub. 11/07/2019 numac 2019203299 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het Waalse Wetboek van Huisvesting en Duurzaam Wonen en van het decreet van 15 maart 2018 betreffende de woninghuurovereenkomst, met het oog op de invoeging, in genoemd Wetboek, van het begrip microwoning type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 14/08/2019 numac 2019203696 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 6 november 2008 ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie en het Gerechtelijk Wetboek type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203777 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met het samenwerkingsakkoord tussen de Franse Gemeenschapscommissie en het Waals Gewest van 24 januari 2019 inzake het vrije verkeer van personen met een handicap type decreet prom. 02/05/2019 pub. 14/08/2019 numac 2019203642 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met het samenwerkingsakkoord van 21 maart 2019 tussen de Franse Gemeenschap, het Waals Gewest en de Franse Gemeenschapscommissie betreffende de erkenning van competenties type decreet prom. 02/05/2019 pub. 20/09/2019 numac 2019204163 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende wijziging van sommige bepalingen van het Wetboek van de plaatselijke democratie en de decentralisatie betreffende de gewestelijke ontvangers sluiten, is artikel 18 van dat decreet niet bestaanbaar met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met het rechtszekerheidsbeginsel.

B.33. In die mate is het derde middel gegrond.

Derhalve dient artikel 18 van het decreet van het Waalse Gewest van 2 mei 2019 te worden vernietigd in zoverre het terugwerkende kracht verleent aan artikel 16 van dat decreet.

Aangezien het onderzoek van de bestaanbaarheid van de bestreden bepaling met de andere in het middel aangevoerde normen geen aanleiding zou kunnen geven tot een ruimere vernietiging, dient daartoe niet te worden overgegaan.

Om die redenen, het Hof - vernietigt artikel 18 van het decreet van het Waalse Gewest van 2 mei 2019 « tot wijziging van het Waalse Wetboek van Huisvesting en Duurzaam Wonen en van het decreet van 15 maart 2018Relevante gevonden documenten type decreet prom. 15/03/2018 pub. 28/03/2018 numac 2018201408 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de woninghuurovereenkomst type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201403 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming, wat betreft de materies waarvan de uitoefening door de Franse Gemeenschap aan het Waalse Gewest is overgedragen, met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 type decreet prom. 15/03/2018 pub. 27/03/2018 numac 2018201402 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met de Samenwerkingsovereenkomst inzake partnerschap en ontwikkeling tussen de Europese Unie en haar Lidstaten, enerzijds, en de Islamitische Republiek Afghanistan, anderzijds, ondertekend te München op 18 februari 2017 sluiten betreffende de woninghuurovereenkomst » in zoverre het terugwerkende kracht verleent aan artikel 16 van dat decreet; - verwerpt het beroep voor het overige.

Aldus gewezen in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/01/1989 pub. 18/02/2008 numac 2008000108 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet op het Arbitragehof sluiten op het Grondwettelijk Hof, op 4 maart 2021.

De griffier, De voorzitter, P.-Y. Dutilleux F. Daoût

Titel van het document:	Uittreksel uit arrest nr. 37/2021 van 4 maart 2021 Rolnummer 7312 In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 16 en 18 van het decreet van het Waalse Gewest van 2 mei 2019 « tot wijziging van het Waalse Wetboek van Huisvesting en D Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en L. Lavrysen, de rechters J.-(...)
Url van de betrokken pagina:	https://etaamb.openjustice.be/nl/arrest_n2021201316.html
Te verwijderen woorden:
E-mail adres:*
Opmerkingen:*
* Optionele velden

Zijn uw gegevens weergegeven op deze pagina?