← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 37/2021 van 4 maart 2021 Rolnummer 7312 In zake : het beroep
tot vernietiging van de artikelen 16 en 18 van het decreet van het Waalse Gewest van 2 mei 2019 « tot
wijziging van het Waalse Wetboek van Huisvesting en D Het Grondwettelijk Hof, samengesteld
uit de voorzitters F. Daoût en L. Lavrysen, de rechters J.-(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 37/2021 van 4 maart 2021 Rolnummer 7312 In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 16 en 18 van het decreet van het Waalse Gewest van 2 mei 2019 « tot wijziging van het Waalse Wetboek van Huisvesting en D Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en L. Lavrysen, de rechters J.-(...) | Extrait de l'arrêt n° 37/2021 du 4 mars 2021 Numéro du rôle : 7312 En cause : le recours en annulation des articles 16 et 18 du décret de la Région wallonne du 2 mai 2019 « modifiant le Code wallon du Logement et de l'Habitat durable et le dé La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et L. Lavrysen, des juges J.-P. Moer(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 37/2021 van 4 maart 2021 | Extrait de l'arrêt n° 37/2021 du 4 mars 2021 |
Rolnummer 7312 | Numéro du rôle : 7312 |
In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 16 en 18 van | En cause : le recours en annulation des articles 16 et 18 du décret de |
het decreet van het Waalse Gewest van 2 mei 2019 « tot wijziging van | la Région wallonne du 2 mai 2019 « modifiant le Code wallon du |
het Waalse Wetboek van Huisvesting en Duurzaam Wonen en van het | |
decreet van 15 maart 2018 betreffende de woninghuurovereenkomst », | Logement et de l'Habitat durable et le décret du 15 mars 2018 relatif |
ingesteld door de vzw « Chambre d'Arbitrage et de Médiation / Kamer | au bail d'habitation », introduit par l'ASBL « Chambre d'Arbitrage et |
van Arbitrage en Bemiddeling » en Olivier Domb. | de Médiation / Kamer van Arbitrage en Bemiddeling » et Olivier Domb. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en L. Lavrysen, de rechters | composée des présidents F. Daoût et L. Lavrysen, des juges J.-P. |
J.-P. Moerman, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, R. Leysen, J. | Moerman, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, R. Leysen, J. |
Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache en T. Detienne, en, overeenkomstig | Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache et T. Detienne, et, conformément à |
artikel 60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | l'article 60bis de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour |
Grondwettelijk Hof, emeritus voorzitter A. Alen, bijgestaan door de | constitutionnelle, du président émérite A. Alen, assistée du greffier |
griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter F. | P.-Y. Dutilleux, présidée par le président F. Daoût, |
Daoût, wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging | I. Objet du recours et procédure |
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 27 november | Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 27 |
2019 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 29 | novembre 2019 et parvenue au greffe le 29 novembre 2019, un recours en |
november 2019, is beroep tot vernietiging ingesteld van de artikelen | annulation des articles 16 et 18 du décret de la Région wallonne du 2 |
16 en 18 van het decreet van het Waalse Gewest van 2 mei 2019 « tot | mai 2019 « modifiant le Code wallon du Logement et de l'Habitat |
wijziging van het Waalse Wetboek van Huisvesting en Duurzaam Wonen en | |
van het decreet van 15 maart 2018 betreffende de | durable et le décret du 15 mars 2018 relatif au bail d'habitation » |
woninghuurovereenkomst » (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van | |
28 mei 2019, tweede editie) door de vzw « Chambre d'Arbitrage et de | (publié au Moniteur belge du 28 mai 2019, deuxième édition) a été |
Médiation / Kamer van Arbitrage en Bemiddeling » en Olivier Domb, | introduit par l'ASBL « Chambre d'Arbitrage et de Médiation / Kamer van |
bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. A. Paternostre, advocaat bij | Arbitrage en Bemiddeling » et Olivier Domb, assistés et représentés |
de balie te Brussel. | par Me A. Paternostre, avocat au barreau de Bruxelles. |
(...) | (...) |
II. In rechte | II. En droit |
(...) | (...) |
Ten aanzien van de bestreden bepalingen en de context ervan | Quant aux dispositions attaquées et à leur contexte |
B.1.1. Bij artikel 16 van het decreet van het Waalse Gewest van 2 mei | B.1.1. L'article 16 du décret de la Région wallonne du 2 mai 2019 « |
2019 « tot wijziging van het Waalse Wetboek van Huisvesting en | modifiant le Code wallon du Logement et de l'Habitat durable et le |
Duurzaam Wonen en van het decreet van 15 maart 2018 betreffende de | décret du 15 mars 2018 relatif au bail d'habitation » (ci-après : |
woninghuurovereenkomst » (hierna : het decreet van 2 mei 2019) wordt | décret du 2 mai 2019) insère, dans le décret de la Région wallonne du |
in het decreet van het Waalse Gewest van 15 maart 2018 « betreffende | |
de woninghuurovereenkomst » (hierna : het decreet van 15 maart 2018) | 15 mars 2018 « relatif au bail d'habitation » (ci-après : décret du 15 |
artikel 51/1 ingevoegd, dat bepaalt : | mars 2018), l'article 51/1, qui dispose : |
« § 1. Onverminderd het aanhangig zijn bij een rechtbank, kunnen de | « § 1er. Sans préjudice de la saisine d'une juridiction, les parties |
partijen hun geschil in der minne schikken door middel van | peuvent régler leur différend à l'amiable en recourant à des processus |
alternatieve geschillenbeslechtingsprocedures zoals bemiddeling, | de règlements alternatifs tels que la médiation, l'arbitrage ou la |
arbitrage of verzoening. | conciliation. |
§ 2. De partijen kunnen overeenkomen om hun geschil aan een arbiter | § 2. Les parties peuvent convenir de soumettre leur différend à un |
voor te leggen na het ontstaan van het geschil. | arbitre après la naissance du différend. |
Elk arbitragebeding dat vóór het ontstaan van het geschil | Toute clause d'arbitrage convenue avant la naissance du différend est |
overeengekomen is, wordt voor niet geschreven gehouden ». | réputée non écrite ». |
B.1.2. Artikel 18 van het decreet van 2 mei 2019 bepaalt : | B.1.2. L'article 18 du décret du 2 mai 2019 dispose : |
« Dit decreet treedt in werking op 1 maart 2019, met uitzondering van | « Le présent décret entre en vigueur le 1er mars 2019, à l'exception |
artikel 17 dat op 1 september 2018 uitwerking heeft ». | de l'article 17 qui produit ses effets le 1er septembre 2018 ». |
B.2. Op het ogenblik van de inwerkingtreding van de voormelde | B.2. Au moment de l'entrée en vigueur des dispositions précitées, le « |
bepalingen werd de « woninghuurovereenkomst » gedefinieerd als de « | bail d'habitation » était défini comme le « bail relatif à un bien |
huurovereenkomst betreffende een roerend of onroerend goed of een | meuble ou immeuble ou partie de celui-ci destiné à servir |
gedeelte ervan bestemd om als woning te dienen, met uitsluiting van | d'habitation, à l'exclusion des hébergements touristiques au sens du |
toeristische logies in de zin van het Waalse Toerismewetboek » | |
(artikel 2, 1°, van het decreet van 15 maart 2018, vóór de wijziging | Code wallon du Tourisme » (article 2, 1°, du décret du 15 mars 2018, |
ervan bij artikel 28 van het decreet van 2 mei 2019 « tot wijziging | avant sa modification par l'article 28 du décret du 2 mai 2019 « |
van het Waalse Wetboek van Huisvesting en Duurzaam Wonen en van het | modifiant le Code wallon du Logement et de l'Habitat durable et le |
decreet van 15 maart 2018 betreffende de woninghuurovereenkomst, met | décret du 15 mars 2018 relatif au bail d'habitation en vue d'y insérer |
het oog op de invoeging, in genoemd Wetboek, van het begrip microwoning »). | la notion d'habitation légère »). |
Ten aanzien van het eerste middel | Quant au premier moyen |
Wat betreft de bevoegdheid van het Hof | En ce qui concerne la compétence de la Cour |
B.3. Het eerste middel is afgeleid uit de schending van onder meer de | B.3. Le premier moyen est pris de la violation, entre autres, des |
artikelen 33 en 35 van de Grondwet. | articles 33 et 35 de la Constitution. |
B.4. Krachtens artikel 142, tweede lid, van de Grondwet en artikel 1 | B.4. En vertu de l'article 142, alinéa 2, de la Constitution et de |
van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof is | l'article 1er de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour |
het Hof bevoegd om uitspraak te doen op de beroepen tot vernietiging | constitutionnelle, la Cour est compétente pour statuer sur les recours |
van een in artikel 134 van de Grondwet bedoelde regel, wegens | en annulation d'une règle visée à l'article 134 de la Constitution |
schending van de regels die door of krachtens de Grondwet zijn | pour cause de violation des règles qui sont établies par la |
vastgesteld voor het bepalen van de onderscheiden bevoegdheid van de | Constitution ou en vertu de celle-ci pour déterminer les compétences |
federale overheid, de gemeenschappen en de gewesten en wegens | respectives de l'autorité fédérale, des communautés et des régions et |
schending van de artikelen van titel II (« De Belgen en hun rechten ») | pour cause de violation des articles du titre II (« Des Belges et de |
en van de artikelen 143, § 1, 170, 172 en 191 van de Grondwet. | leurs droits ») et des articles 143, § 1er, 170, 172 et 191 de la |
Constitution. | |
B.5. Artikel 35 van de Grondwet bepaalt : | B.5. L'article 35 de la Constitution dispose : |
« De federale overheid is slechts bevoegd voor de aangelegenheden die | « L'autorité fédérale n'a de compétences que dans les matières que lui |
de Grondwet en de wetten, krachtens de Grondwet zelf uitgevaardigd, | attribuent formellement la Constitution et les lois portées en vertu |
haar uitdrukkelijk toekennen. | de la Constitution même. |
De gemeenschappen of de gewesten zijn, ieder wat hem betreft, bevoegd | Les communautés ou les régions, chacune pour ce qui la concerne, sont |
voor de overige aangelegenheden onder de voorwaarden en op de wijze | compétentes pour les autres matières, dans les conditions et selon les |
bepaald door de wet. Deze wet moet worden aangenomen met de | modalités fixées par la loi. Cette loi doit être adoptée à la majorité |
meerderheid bepaald in artikel 4, laatste lid. | prévue à l'article 4, dernier alinéa. |
Overgangsbepaling | Disposition transitoire |
De wet bedoeld in het tweede lid bepaalt de dag waarop dit artikel in | La loi visée à l'alinéa 2 détermine la date à laquelle le présent |
werking treedt. Deze dag kan niet voorafgaan aan de dag waarop het | article entre en vigueur. Cette date ne peut pas être antérieure à la |
nieuw in titel III van de Grondwet in te voegen artikel in werking | date d'entrée en vigueur du nouvel article à insérer au titre III de |
treedt dat de exclusieve bevoegdheden van de federale overheid bepaalt | la Constitution, déterminant les compétences exclusives de l'autorité |
». | fédérale ». |
De in het tweede lid van artikel 35 van de Grondwet bedoelde wet is | La loi visée au deuxième alinéa de l'article 35 de la Constitution n'a |
nog niet aangenomen. Die grondwetsbepaling is dus nooit in werking | pas encore été adoptée. Cette disposition constitutionnelle n'est donc |
getreden, zodat het Hof niet bevoegd is om uitspraak te doen over de | jamais entrée en vigueur, de sorte que la Cour n'est pas compétente |
inachtneming ervan. | pour statuer sur son respect. |
B.6.1. Artikel 33 van de Grondwet bepaalt : | B.6.1. L'article 33 de la Constitution dispose : |
« Alle machten gaan uit van de Natie. | « Tous les pouvoirs émanent de la Nation. |
Zij worden uitgeoefend op de wijze bij de Grondwet bepaald ». | Ils sont exercés de la manière établie par la Constitution ». |
B.6.2. Die grondwetsbepaling strekt niet ertoe de onderscheiden | B.6.2 Cette disposition constitutionnelle n'a pas pour objet de |
bevoegdheid van de federale overheid en de deelentiteiten te bepalen. | déterminer les compétences respectives de l'autorité fédérale et des |
Het Hof is dus niet bevoegd om uitspraak te doen over de inachtneming | entités fédérées. La Cour n'est donc pas compétente pour statuer sur le respect des |
van de regels die in die bepaling zijn vervat. | règles que cette disposition énonce. |
B.7. In zoverre het is afgeleid uit de schending van de artikelen 33 | B.7. En ce qu'il est pris de la violation des articles 33 et 35 de la |
en 35 van de Grondwet, is het eerste middel onontvankelijk. | Constitution, le premier moyen est irrecevable. |
Wat betreft de grond | En ce qui concerne le fond |
B.8. Het eerste middel is ook afgeleid uit de schending van artikel | B.8. Le premier moyen est aussi pris de la violation de l'article 146 |
146 van de Grondwet en van artikel 10 van de bijzondere wet van 8 | de la Constitution et de l'article 10 de la loi spéciale du 8 août |
augustus 1980 tot hervorming der instellingen (hierna : de bijzondere | 1980 de réformes institutionnelles (ci-après : la loi spéciale du 8 |
wet van 8 augustus 1980). | août 1980). |
De verzoekende partijen voeren aan dat de decreetgever inbreuk maakt | Les parties requérantes reprochent au législateur décrétal d'empiéter |
op de bevoegdheid van de federale wetgever door de mogelijkheid tot | sur la compétence du législateur fédéral en limitant la possibilité |
arbitrage inzake woninghuurovereenkomsten te beperken. Zij doen gelden | d'arbitrage en matière de baux d'habitation. Elles font valoir que |
dat artikel 51/1, § 2, tweede lid, van het decreet van 15 maart 2018 | l'article 51/1, § 2, alinéa 2, du décret du 15 mars 2018 règle une |
een federale aangelegenheid regelt, zonder dat de voorwaarden voor de | matière fédérale, sans que les conditions d'exercice du pouvoir |
uitoefening van de bevoegdheid die bij artikel 10 van de bijzondere | attribué aux régions par l'article 10 de la loi spéciale du 8 août |
wet van 8 augustus 1980 aan de gewesten is toegewezen, vervuld zijn. | 1980 soient réunies. |
B.9.1. Arbitrage is een manier van geschillenbeslechting die steunt op | B.9.1. L'arbitrage est un mode de règlement des conflits qui repose |
de autonomie van de partijen, die beslissen om de bevoegdheid om recht | sur l'autonomie des parties, qui décident de confier à un ou plusieurs |
te spreken toe te vertrouwen aan een of meer scheidsrechters teneinde | |
definitief een einde te maken aan een geschil tussen hen. Krachtens | arbitres le pouvoir de dire le droit en vue de mettre définitivement |
artikel 1681 van het Gerechtelijk Wetboek is « een | fin au différend qui les oppose. En vertu de l'article 1681 du Code |
arbitrageovereenkomst [...] een overeenkomst waarin de partijen alle | judiciaire, « une convention d'arbitrage est une convention par |
geschillen of sommige geschillen die tussen hen gerezen zijn of zouden | laquelle les parties soumettent à l'arbitrage tous les différends ou |
kunnen rijzen met betrekking tot een bepaalde, al dan niet | certains des différends qui sont nés ou pourraient naître entre elles |
contractuele, rechtsverhouding aan arbitrage voorleggen ». Met | au sujet d'un rapport de droit déterminé, contractuel ou non |
toepassing van artikel 1682 van hetzelfde Wetboek verklaart « de rechter bij wie een geding aanhangig is gemaakt waarop een arbitrageovereenkomst betrekking heeft, [...] zich, op verzoek van een partij, zonder rechtsmacht, tenzij de overeenkomst ten aanzien van dat geschil niet geldig is of geëindigd is ». B.9.2. Volgens de bestreden bepaling kunnen de partijen bij een woninghuurovereenkomst overeenkomen om hun geschil aan een arbiter voor te leggen na het ontstaan van het geschil, maar wordt een arbitragebeding dat vóór het ontstaan van het geschil is overeengekomen, voor niet-geschreven gehouden. | contractuel ». En application de l'article 1682 du même Code, « le juge saisi d'un différend faisant l'objet d'une convention d'arbitrage se déclare sans juridiction à la demande d'une partie, à moins qu'en ce qui concerne ce différend, la convention ne soit pas valable ou n'ait pris fin ». B.9.2. Selon la disposition attaquée, les parties à un bail d'habitation peuvent convenir de soumettre leur litige à un arbitre après la naissance du différend, mais une clause d'arbitrage convenue avant la naissance du différend est réputée non écrite. B.9.3. La compétence relative à la location de biens ou de parties de biens destinés à l'habitation, attribuée aux régions par l'article 6, |
B.9.3. De in artikel 6, § 1, IV, van de bijzondere wet van 8 augustus | § 1er, IV, de la loi spéciale du 8 août 1980, ne permet pas de régler |
1980 aan de gewesten toegewezen bevoegdheid betreffende de huur van | la compétence des cours et tribunaux, puisque cette matière relève de |
voor bewoning bestemde goederen of delen ervan laat niet toe om de | |
bevoegdheid van de hoven en rechtbanken te regelen, nu die | |
aangelegenheid op grond van artikel 146 van de Grondwet tot de | la compétence du législateur fédéral, en vertu de l'article 146 de la |
bevoegdheid van de federale wetgever behoort. Ook de regeling van de | Constitution. La réglementation de la possibilité de conclure une |
mogelijkheid om een arbitrageovereenkomst te sluiten, wat een invloed | convention d'arbitrage, qui a une incidence sur la compétence des |
heeft op de bevoegdheid van de hoven en rechtbanken, behoort tot de | cours et tribunaux, relève également de la compétence de l'autorité |
bevoegdheid van de federale overheid. | fédérale. |
B.10.1. Artikel 10 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 staat het | B.10.1. L'article 10 de la loi spéciale du 8 août 1980 permet |
Waalse Gewest echter wel toe decretale bepalingen aan te nemen in een | néanmoins à la Région wallonne d'adopter des dispositions décrétales |
aangelegenheid die tot de bevoegdheid van de federale overheid behoort | dans une matière qui relève de la compétence de l'autorité fédérale, à |
op voorwaarde dat die bepalingen noodzakelijk zijn voor de uitoefening | condition que ces dispositions soient nécessaires à l'exercice des |
van de bevoegdheden van het gewest, dat die aangelegenheid zich leent | compétences de la région, que cette matière se prête à un règlement |
tot een gedifferentieerde regeling en dat de weerslag van die | différencié et que l'incidence de ces dispositions sur la matière |
bepalingen op de federale aangelegenheid slechts marginaal is. | fédérale ne soit que marginale. |
B.10.2. Uit de parlementaire voorbereiding blijkt dat de decreetgever | B.10.2. Il ressort des travaux préparatoires que le législateur |
met de bestreden bepaling de bedoeling had om te vermijden dat | décrétal a adopté la disposition attaquée dans le but d'éviter que des |
arbitrageovereenkomsten een financiële drempel kunnen vormen voor de | conventions d'arbitrage puissent constituer un obstacle financier à la |
oplossing van huurgeschillen : | résolution de conflits locatifs : |
« Het komt immers vaak voor dat de huurovereenkomsten | « Il est en effet fréquent que les contrats de bail contiennent des |
arbitrageclausules bevatten die de partijen dwingen om hun geschillen | clauses d'arbitrage contraignant les parties à soumettre leurs litiges |
voor te leggen aan een specifiek aangewezen arbiter, zonder dat de | à un arbitre précisément désigné, sans toutefois que les parties ne |
partijen echter alle implicaties en gevolgen kennen, met name op | perçoivent toutes les implications et conséquences, notamment |
praktisch en financieel vlak, die uit de invoeging van een dergelijke | pratiques et financières, qui découlent de l'insertion d'une telle |
clausule in de huurovereenkomst voortvloeien. Bovendien wordt dat type | clause au sein du contrat de bail. En outre, ce type de clause est |
clausule regelmatig gebruikt om de bevoegdheid van de vrederechters te | régulièrement utilisé pour faire échec à la compétence des juges de |
dwarsbomen, die nochtans de natuurlijke rechters zijn voor geschillen | paix, qui sont pourtant les juges naturels des litiges locatifs. |
aangaande verhuringen. | |
Om die reden kunnen de partijen in het contract overeenkomen om hun | Pour cette raison, les parties au contrat pourront convenir de |
geschil voor te leggen aan een of meerdere arbiters, maar over de | soumettre leur différend à un ou plusieurs arbitres, mais ceci ne |
aanwijzing ervan kan pas in overleg beslist worden op het moment dat | pourra être convenu de commun accord qu'à partir du moment où le |
het geschil zich voordoet » (Parl. St., Waals Parlement, 2018-2019, | différend qui les oppose survient » (Doc. parl., Parlement wallon, |
nr. 1313/1, p. 5). | 2018-2019, n° 1313/1, p. 5). |
B.10.3. De bestreden bepaling past aldus in de doelstelling om de | B.10.3. La disposition attaquée cadre donc avec l'objectif de rendre |
toegang tot de rechter in geschillen omtrent woninghuurovereenkomsten | l'accès au juge le plus simple et le moins coûteux possible dans des |
zo eenvoudig en laagdrempelig mogelijk te maken. In het licht van die | différends relatifs à des baux d'habitation. A la lumière de cet |
doelstelling kon de decreetgever, bij de uitoefening van de hem | objectif, dans le cadre de l'exercice de la compétence relative à la |
toegewezen bevoegdheid betreffende de huur van voor bewoning bestemde | location de biens ou de parties de biens destinés à l'habitation qui |
goederen of delen ervan, het noodzakelijk achten te vermijden dat de | lui a été attribuée, le législateur décrétal a pu estimer qu'il était |
mogelijke financiële impact van een arbitrageprocedure een drempel zou | nécessaire d'éviter que l'incidence financière éventuelle d'une |
vormen voor de beslechting van huurgeschillen. | procédure d'arbitrage puisse constituer un obstacle à la résolution de |
conflits locatifs. | |
B.10.4. Volgens artikel 1676, § 1, van het Gerechtelijk Wetboek kan | B.10.4. En vertu de l'article 1676, § 1er, du Code judiciaire, toute |
ieder geschil van vermogensrechtelijke aard evenals elk | cause de nature patrimoniale, de même que toute cause de nature non |
niet-vermogensrechtelijk geschil dat vatbaar is voor dading, het | patrimoniale, sur laquelle il est permis de transiger, peut faire |
voorwerp van een arbitrage uitmaken. Volgens artikel 1676, § 4, geldt | l'objet d'un arbitrage. Conformément à l'article 1676, § 4, du même |
die bepaling tenzij de wet anders bepaalt. In zoverre de federale | Code, cette disposition est applicable sauf lorsque la loi en dispose |
wetgever aldus uitdrukkelijk toelaat bepaalde geschillen van arbitrage | autrement. Dès lors que le législateur fédéral permet ainsi |
uit te sluiten, blijkt dat de geregelde aangelegenheid zich tot een | explicitement d'exclure certains différends de l'arbitrage, il |
gedifferentieerde regeling leent. | apparaît que la matière réglée se prête à un règlement différencié. |
B.10.5. Aangezien de bestreden bepaling enkel geldt voor de geschillen | B.10.5. Etant donné que la disposition attaquée concerne uniquement |
inzake woninghuurovereenkomsten, is de weerslag op de federale | les différends relatifs aux baux d'habitation, l'incidence sur la |
aangelegenheid bovendien marginaal. | matière fédérale est en outre marginale. |
B.10.6. Aan de toepassingsvoorwaarden van artikel 10 van de bijzondere | B.10.6. Il est par conséquent satisfait aux conditions d'application |
wet van 8 augustus 1980 is bijgevolg voldaan, zodat de decreetgever | de l'article 10 de la loi spéciale du 8 août 1980, de sorte que le |
zijn bevoegdheid niet heeft overschreden door de bestreden bepaling | législateur décrétal n'a pas excédé sa compétence en adoptant la |
aan te nemen. | disposition attaquée. |
B.11. Het eerste middel is niet gegrond. | B.11. Le premier moyen n'est pas fondé. |
Ten aanzien van het tweede middel | Quant au deuxième moyen |
Wat de ontvankelijkheid betreft | En ce qui concerne la recevabilité |
B.12.1. Het tweede middel is afgeleid uit onder meer de schending, | B.12.1. Le deuxième moyen est pris de la violation, entre autres, par |
door artikel 51/1, § 2, tweede lid, van het decreet van 15 maart 2018, | l'article 51/1, § 2, alinéa 2, du décret du 15 mars 2018, des articles |
van de artikelen 13 en 23 van de Grondwet, al dan niet in samenhang | 13 et 23 de la Constitution, lus seuls ou en combinaison avec des |
gelezen met internationaalrechtelijke bepalingen. | dispositions de droit international. |
B.12.2. Om te voldoen aan de vereisten van artikel 6 van de bijzondere | B.12.2. Pour satisfaire aux exigences de l'article 6 de la loi |
wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, moeten de middelen | spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, les moyens |
van het verzoekschrift te kennen geven welke van de regels waarvan het | de la requête doivent faire connaître, parmi les règles dont la Cour |
Hof de naleving waarborgt, zouden zijn geschonden, alsook welke de | garantit le respect, celles qui seraient violées ainsi que les |
bepalingen zijn die deze regels zouden schenden, en uiteenzetten in | dispositions qui violeraient ces règles et exposer en quoi ces règles |
welk opzicht die regels door de bedoelde bepalingen zouden zijn | auraient été transgressées par ces dispositions. |
geschonden. B.12.3. In de uiteenzetting van het middel wordt niet uitgelegd in | B.12.3. L'exposé du moyen n'explique pas en quoi la disposition |
welk opzicht de bestreden bepaling de artikelen 13 en 23 van de | attaquée violerait les articles 13 et 23 de la Constitution. |
Grondwet zou schenden. | |
B.13.1. Het tweede middel is ook afgeleid uit de schending, door | B.13.1. Le deuxième moyen est aussi pris de la violation, par |
artikel 51/1, § 2, tweede lid, van het decreet van 15 maart 2018, van | l'article 51/1, § 2, alinéa 2, du décret du 15 mars 2018, des articles |
de artikelen 10, 11 en 146 van de Grondwet, in samenhang gelezen met | 10, 11 et 146 de la Constitution, lus en combinaison avec les articles |
de artikelen 20 en 21 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. | 20 et 21 de la Charte des droits fondamentaux de l'Union européenne. |
B.13.2. Die bepalingen van het Handvest van de grondrechten van de | B.13.2. Ces dispositions de la Charte des droits fondamentaux de |
Europese Unie betreffen de « gelijkheid voor de wet » en de « | l'Union européenne portent sur l'« égalité en droit » et la « |
non-discriminatie ». | non-discrimination ». |
B.13.3. Artikel 51, lid 1, van hetzelfde Handvest bepaalt : | B.13.3. L'article 51, paragraphe 1, de la même Charte dispose : |
« De bepalingen van dit Handvest zijn gericht [...], uitsluitend | « Les dispositions de la présente Charte s'adressent [...] aux Etats |
wanneer zij het recht van de Unie ten uitvoer brengen, tot de | membres uniquement lorsqu'ils mettent en oeuvre le droit de l'Union. |
lidstaten. Derhalve eerbiedigen zij de rechten, leven zij de | En conséquence, ils respectent les droits, observent les principes et |
beginselen na en bevorderen zij de toepassing ervan overeenkomstig hun | en promeuvent l'application, conformément à leurs compétences |
respectieve bevoegdheden en met inachtneming van de grenzen van de | respectives et dans le respect des limites des compétences de l'Union |
bevoegdheden zoals deze in de Verdragen aan de Unie zijn toegedeeld ». | telles qu'elles lui sont conférées dans les traités ». |
B.13.4. Artikel 51/1, § 2, van het decreet van 15 maart 2018 heeft | B.13.4. L'article 51/1, § 2, du décret du 15 mars 2018 n'a pas pour |
niet als doel het recht van de Europese Unie ten uitvoer te leggen. | objet de mettre en oeuvre le droit de l'Union européenne. |
Het kan dus niet onverenigbaar worden geacht met de artikelen 20 en 21 | Il ne saurait donc être jugé incompatible avec les articles 20 et 21 |
van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. | de la Charte des droits fondamentaux de l'Union européenne. |
B.14.1. Het tweede middel is ook afgeleid uit de schending, door | B.14.1. Le deuxième moyen est aussi pris de la violation, par |
artikel 51/1, § 2, tweede lid, van het decreet van 15 maart 2018, van | l'article 51/1, § 2, alinéa 2, du décret du 15 mars 2018, des articles |
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met de | 10 et 11 de la Constitution, lus en combinaison avec les articles 1er, |
artikelen 1, 2 en 7 van de Universele Verklaring van de rechten van de | 2 et 7 de la Déclaration universelle des droits de l'homme, adoptée le |
mens, aangenomen op 10 december 1948 door de Algemene Vergadering van | 10 décembre 1948 par l'Assemblée générale des Nations Unies. |
de Verenigde Naties. | |
B.14.2. De artikelen 10 en 11 van de Grondwet hebben een algemene | B.14.2. Les articles 10 et 11 de la Constitution ont une portée |
draagwijdte. Zij verbieden elke discriminatie, ongeacht de oorsprong | générale. Ils interdisent toute discrimination, quelle qu'en soit |
ervan : de grondwettelijke regels van de gelijkheid en van de | l'origine : les règles constitutionnelles de l'égalité et de la |
niet-discriminatie zijn toepasselijk ten aanzien van alle rechten en | non-discrimination sont applicables à l'égard de tous les droits et de |
alle vrijheden, met inbegrip van die welke voortvloeien uit | toutes les libertés, en ce compris ceux résultant des conventions |
internationale verdragen die België binden. | internationales liant la Belgique. |
B.14.3. De Universele Verklaring van de rechten van de mens is geen | B.14.3. La Déclaration universelle des droits de l'homme n'est pas une |
internationaal verdrag dat België bindt. | convention internationale liant la Belgique. |
B.15. In zoverre het is afgeleid uit de schending van de artikelen 13 | B.15. En ce qu'il est pris de la violation des articles 13 et 23 de la |
en 23 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met | Constitution, lus seuls ou en combinaison avec des dispositions de |
internationaalrechtelijke bepalingen, alsook van de artikelen 10, 11 | droit international, ainsi que des articles 10, 11 et 146 de la |
en 146 van de Grondwet, voor zover zij in samenhang worden gelezen met | Constitution, pour autant qu'ils soient lus en combinaison avec les |
de artikelen 20 en 21 van het Handvest van de grondrechten van de | articles 20 et 21 de la Charte des droits fondamentaux de l'Union |
Europese Unie en met de artikelen 1, 2 en 7 van de Universele | européenne et avec les articles 1er, 2 et 7 de la Déclaration |
Verklaring van de rechten van de mens, is het tweede middel | universelle des droits de l'homme, le deuxième moyen est irrecevable. |
onontvankelijk. | En ce qui concerne le fond |
Wat de grond betreft De twee verschillen in behandeling | Les deux différences de traitement |
B.16.1. Uit de uiteenzetting van het tweede middel blijkt dat het is | B.16.1. Il ressort des développements du deuxième moyen qu'il est pris |
afgeleid uit de schending van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, | de la violation des articles 10 et 11 de la Constitution, en ce que |
doordat artikel 51/1, § 2, tweede lid, van het decreet van 15 maart 2018 een verschil in behandeling doet ontstaan tussen twee categorieën van personen die een contractuele rechtsverhouding onderhouden die tussen hen aanleiding kan geven tot een geschil van vermogensrechtelijke aard : enerzijds, diegenen die, nog vóór het ontstaan van een dergelijk geschil, met toepassing van de artikelen 1676, § 1, en 1681 van het Gerechtelijk Wetboek op geldige wijze kunnen overeenkomen het aan arbitrage voor te leggen en, anderzijds, diegenen die zich niet op geldige wijze door een dergelijke overeenkomst kunnen binden omdat die krachtens de bestreden bepaling voor niet-geschreven wordt gehouden. | l'article 51/1, § 2, alinéa 2, du décret du 15 mars 2018 fait naître une différence de traitement entre deux catégories de personnes qui entretiennent un rapport de droit contractuel susceptible de donner lieu, entre elles, à un différend de nature patrimoniale : d'une part, celles qui, avant même la naissance d'un tel différend, peuvent, en application des articles 1676, § 1er, et 1681, du Code judiciaire, valablement convenir de le soumettre à l'arbitrage, et d'autre part, celles qui ne peuvent valablement se lier par un tel accord parce que celui-ci est réputé non écrit en vertu de la disposition attaquée. |
B.16.2. Uit de uiteenzetting van het tweede middel blijkt eveneens dat | B.16.2. Il ressort aussi des développements du deuxième moyen qu'il |
het is afgeleid uit de schending van de artikelen 10 en 11 van de | est pris de la violation des articles 10 et 11 de la Constitution, en |
Grondwet, doordat dezelfde bepaling van het decreet van 15 maart 2018 | ce que la même disposition du décret du 15 mars 2018 fait naître une |
een verschil in behandeling doet ontstaan tussen twee categorieën van | différence de traitement entre deux catégories de personnes liées par |
personen die door een huurovereenkomst zijn gebonden : enerzijds, | un contrat de bail : d'une part, celles qui sont parties à un bail |
diegenen die partij zijn bij een woninghuurovereenkomst in de zin van | |
het decreet van 15 maart 2018, die, vóór het ontstaan van een geschil | d'habitation au sens du décret du 15 mars 2018, qui ne peuvent |
met betrekking tot de uitvoering van die overeenkomst, niet op geldige | valablement convenir, avant la naissance d'un différend lié à |
wijze kunnen overeenkomen dat geschil aan een arbiter voor te leggen, | l'exécution de ce contrat, de soumettre ce différend à un arbitre, |
aangezien een dergelijk beding krachtens de bestreden bepaling voor | parce qu'une telle convention est réputée non écrite en vertu de la |
niet-geschreven wordt gehouden, en, anderzijds, de partijen bij elke | disposition attaquée, et, d'autre part, les parties à tout autre |
andere huurovereenkomst die wel op geldige wijze zouden kunnen | contrat de bail, qui, elles, pourraient valablement se mettre d'accord |
overeenkomen elk dergelijk geschil aan een arbiter voor te leggen nog | pour soumettre tout différend de ce type à un arbitre, avant même que |
vooraleer dat geschil zich voordoet. | ce différend survienne. |
B.17.1. Artikel 1676, § 1, van het Gerechtelijk Wetboek, vervangen bij | B.17.1. L'article 1676, § 1er, du Code judiciaire, remplacé par |
artikel 4 van de wet van 24 juni 2013 « tot wijziging van het zesde | l'article 4 de la loi du 24 juin 2013 « modifiant la sixième partie du |
deel van het Gerechtelijk Wetboek betreffende de arbitrage » (hierna : de wet van 24 juni 2013), bepaalt : | Code judiciaire relative à l'arbitrage » (ci-après : loi du 24 juin 2013), dispose : |
« Ieder geschil van vermogensrechtelijke aard kan het voorwerp van een | « Toute cause de nature patrimoniale peut faire l'objet d'un |
arbitrage uitmaken. Niet-vermogensrechtelijke geschillen die vatbaar | arbitrage. Les causes de nature non patrimoniale sur lesquelles il est |
zijn voor dading, kunnen eveneens het voorwerp van een arbitrage | permis de transiger peuvent aussi faire l'objet d'un arbitrage ». |
uitmaken ». B.17.2. Artikel 1681 van het Gerechtelijk Wetboek, vervangen bij | B.17.2. L'article 1681 du Code judiciaire, remplacé par l'article 10 |
artikel 10 van de wet van 24 juni 2013, bepaalt : | de la loi du 24 juin 2013, dispose : |
« Een arbitrageovereenkomst is een overeenkomst waarin de partijen | « Une convention d'arbitrage est une convention par laquelle les |
alle geschillen of sommige geschillen die tussen hen gerezen zijn of | parties soumettent à l'arbitrage tous les différends ou certains des |
zouden kunnen rijzen met betrekking tot een bepaalde, al dan niet | différends qui sont nés ou pourraient naître entre elles au sujet d'un |
contractuele, rechtsverhouding aan arbitrage voorleggen ». | rapport de droit déterminé, contractuel ou non contractuel ». |
B.18.1. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet | B.18.1. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas |
uit dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen | qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de |
wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium | personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et |
berust en het redelijk verantwoord is. | qu'elle soit raisonnablement justifiée. |
Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld | L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant |
rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel | compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la |
en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van | nature des principes en cause; le principe d'égalité et de |
gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat | non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas |
er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de | de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés |
aangewende middelen en het beoogde doel. | et le but visé. |
B.18.2. Een verschil in behandeling in aangelegenheden waar de | B.18.2. Une différence de traitement dans des matières où les |
gemeenschappen en de gewesten over eigen bevoegdheden beschikken, is | communautés et les régions disposent de compétences propres est la |
het mogelijke gevolg van een onderscheiden beleid, dat is toegelaten | conséquence possible de politiques distinctes permises par l'autonomie |
door de autonomie die hun door of krachtens de Grondwet is toegekend. | qui leur est accordée par la Constitution ou en vertu de celle-ci; une |
Een zodanig verschil kan op zich niet geacht worden strijdig te zijn | telle différence ne peut en soi être jugée contraire aux articles 10 |
met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. Die autonomie zou geen | et 11 de la Constitution. Cette autonomie serait dépourvue de |
betekenis hebben, mocht een verschil in behandeling tussen adressaten | signification si le seul fait qu'il existe des différences de |
van regels die in eenzelfde aangelegenheid in de verschillende | traitement entre les destinataires de règles s'appliquant à une même |
gemeenschappen en gewesten toepasselijk zijn, als zodanig geacht | matière dans les diverses communautés et régions était jugé contraire |
worden strijdig te zijn met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. | aux articles 10 et 11 de la Constitution. |
B.18.3. Die autonomie zou ook geen betekenis hebben indien een | B.18.3. Cette autonomie serait aussi dépourvue de signification si une |
verschil in behandeling tussen de adressaten van regels die in een | |
gewestelijke aangelegenheid door de bevoegde overheid zijn aangenomen | différence de traitement entre les destinataires de règles adoptées |
en de adressaten van regels die in een federale aangelegenheid door de | dans une matière régionale par l'autorité compétente et les |
bevoegde overheid zijn aangenomen, geacht werd strijdig te zijn met de | destinataires de règles adoptées dans une matière fédérale par |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet. | l'autorité compétente était jugée contraire aux articles 10 et 11 de |
la Constitution. | |
B.19.1. Om de bestaanbaarheid van een wetskrachtige norm met de | B.19.1. Pour apprécier la compatibilité d'une norme législative avec |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet te beoordelen, onderzoekt het Hof | les articles 10 et 11 de la Constitution, la Cour examine en premier |
eerst of de categorieën van personen ten aanzien van wie een | lieu si les catégories de personnes entre lesquelles une inégalité est |
ongelijkheid wordt aangevoerd, in voldoende mate vergelijkbaar zijn. | alléguée sont suffisamment comparables. |
B.19.2. Enkel in zoverre zij betrekking heeft op personen die de | B.19.2. Ce n'est que dans la mesure où elle concerne des personnes qui |
adressaten zijn van door het Waalse Gewest uitgevaardigde regels, is | sont les destinataires de règles édictées par la Région wallonne que |
de situatie van de in B.16.1 vermelde eerste categorie van personen | la situation de la première catégorie de personnes mentionnée en |
ten aanzien van de bestreden maatregel vergelijkbaar met de situatie | B.16.1 est, au regard de la mesure attaquée, comparable à la situation |
van de categorie van personen waarop artikel 51/1, § 2, tweede lid, | de la catégorie de personnes à laquelle s'applique l'article 51/1, § |
van het decreet van 15 maart 2018 van toepassing is. | 2, alinéa 2, du décret du 15 mars 2018. |
B.19.3. Het is enkel in zoverre zij betrekking heeft op partijen bij | B.19.3. Ce n'est que dans la mesure où elle concerne des parties à un |
een huurovereenkomst waarvan de regeling tot de bevoegdheid van het | contrat de bail dont la réglementation relève de la compétence de la |
Waalse Gewest behoort, dat de situatie van de in B.16.2 vermelde | Région wallonne que la situation de la deuxième catégorie de personnes |
tweede categorie van personen, ten aanzien van de bestreden maatregel, | mentionnée en B.16.2 est, au regard de la mesure attaquée, comparable |
vergelijkbaar is met de situatie van de categorie van personen waarop | à la situation de la catégorie de personnes à laquelle s'applique |
artikel 51/1, § 2, tweede lid, van het decreet van 15 maart 2018 van | l'article 51/1, § 2, alinéa 2, du décret du 15 mars 2018. |
toepassing is. B.20.1. Luidens artikel 1676, § 4, van het Gerechtelijk Wetboek, | B.20.1. Aux termes de l'article 1676, § 4, du Code judiciaire, inséré |
ingevoegd bij artikel 4 van de wet van 24 juni 2013, geldt paragraaf 1 | par l'article 4 de la loi du 24 juin 2013, le paragraphe 1er de |
van artikel 1676 van dat Wetboek, « behoudens waar de wet anders | l'article 1676 de ce Code est applicable « sous réserve des exceptions |
voorziet ». | prévues par la loi ». |
B.20.2. De in artikel 51/1, § 2, tweede lid, van het decreet van 15 | B.20.2. La règle énoncée à l'article 51/1, § 2, alinéa 2, du décret du |
maart 2018 vervatte regel wordt noodzakelijk geacht om misbruiken door | 15 mars 2018 est considérée comme nécessaire à l'endiguement des abus |
commis tant par les bailleurs que par les locataires, et à la | |
zowel verhuurders als huurders te beperken, en om hen te beschermen | protection de ceux-ci (Doc. parl., Parlement wallon, 2018-2019, n° |
(Parl. St., Waals Parlement, 2018-2019, nr. 1313/1, p. 6). | 1313/1, p. 6). |
Huurovereenkomsten bevatten immers vaak een arbitragebeding dat de | En effet, les contrats de bail contiennent fréquemment une clause |
partijen ertoe dwingt hun geschillen aan een specifiek aangewezen | d'arbitrage qui contraint les parties à soumettre leurs différends à |
arbiter voor te leggen, terwijl die partijen niet alle - met name | un arbitre précisément désigné, alors que ces parties ne perçoivent |
praktische en financiële - gevolgen inzien van een dergelijk beding en | pas toutes les conséquences, notamment pratiques et financières, d'une |
van het beroep op een arbitrageprocedure (ibid., pp. 5-6). | telle clause et du recours à une procédure arbitrale (ibid., pp. 5-6). |
De bestreden bepaling belet de partijen bij een woninghuurovereenkomst | La disposition attaquée n'empêche cependant pas les parties à un bail |
evenwel niet om na het ontstaan van een geschil overeen te komen dat | d'habitation de convenir de soumettre leur différend à un arbitre |
geschil aan een arbiter voor te leggen (artikel 51/1, § 2, eerste lid, | après la naissance de ce différend (article 51/1, § 2, alinéa 1er, du |
van het decreet van 15 maart 2018). | décret du 15 mars 2018). |
B.20.3. Uit het voorgaande vloeit voort dat het verschil in | B.20.3. Il résulte de ce qui précède qu'en ce que le deuxième moyen |
behandeling, in zoverre het tweede middel het Hof noopt tot het | invite la Cour à comparer la situation des parties à un bail |
vergelijken van de situatie van partijen bij een | |
woninghuurovereenkomst in de zin van het decreet van 15 maart 2018 met | d'habitation au sens du décret du 15 mars 2018 avec la situation des |
de situatie van de in B.16.1 en B.16.2 en in B.19.2 en B.19.3 bedoelde | autres personnes visées en B.16.1 et B.16.2 et en B.19.2 et B.19.3, la |
andere personen, niet zonder redelijke verantwoording is. | différence de traitement n'est pas dénuée de justification |
raisonnable. | |
B.21. In die mate is het tweede middel niet gegrond. | B.21. Dans cette mesure, le deuxième moyen n'est pas fondé. |
De identieke behandeling | L'identité de traitement |
B.22. Uit de uiteenzetting van het tweede middel blijkt ten slotte dat | B.22. Il ressort enfin des développements du deuxième moyen qu'il est |
het ook is afgeleid uit de schending van de artikelen 10 en 11 van de | aussi pris de la violation des articles 10 et 11 de la Constitution, |
Grondwet, doordat artikel 51/1, § 2, tweede lid, van het decreet van | |
15 maart 2018 de partijen bij een woninghuurovereenkomst in de zin van | en ce que l'article 51/1, § 2, alinéa 2, du décret du 15 mars 2018 |
het decreet van 15 maart 2018 op dezelfde wijze zou behandelen als de partijen bij andere overeenkomsten die een arbitragebeding bevatten dat ook voor niet-geschreven zou worden gehouden omdat het is overeengekomen vóór het ontstaan van het geschil waarbij die partijen tegenover elkaar staan. B.23. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie verzet er zich tegen dat categorieën van personen, die zich ten aanzien van de betwiste maatregel in wezenlijk verschillende situaties bevinden, op identieke wijze worden behandeld, zonder dat daarvoor een redelijke verantwoording bestaat. Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld | traiterait les parties à un bail d'habitation au sens du décret du 15 mars 2018 de la même manière que les parties à d'autres contrats contenant une clause d'arbitrage qui serait aussi réputée non écrite parce que convenue avant la naissance du différend opposant ces parties. B.23. Le principe d'égalité et de non-discrimination s'oppose à ce que soient traitées de manière identique, sans qu'apparaisse une justification raisonnable, des catégories de personnes se trouvant dans des situations qui, au regard de la mesure critiquée, sont essentiellement différentes. L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant |
rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel | compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la |
en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van | nature des principes en cause; le principe d'égalité et de |
gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat | non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas |
geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende | de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés |
middelen en het beoogde doel. | et le but visé. |
B.24. Het onderzoek van de bestaanbaarheid van een wetsbepaling met | B.24. L'examen de la compatibilité d'une disposition législative avec |
het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie houdt met name de | le principe d'égalité et de non-discrimination suppose notamment |
nauwkeurige identificatie in van de twee categorieën van personen die | l'identification précise des deux catégories de personnes qui font |
het voorwerp van de bekritiseerde identieke behandeling uitmaken. | l'objet de l'identité de traitement critiquée. |
De uiteenzetting van het middel waarin een identieke behandeling wordt | L'exposé du moyen critiquant une identité de traitement doit donc |
bekritiseerd, moet dus de elementen bevatten die voor die | contenir les éléments nécessaires à cette identification. Il |
identificatie nodig zijn. Het staat niet aan het Hof de | n'appartient pas à la Cour d'examiner la constitutionnalité d'une |
grondwettigheid te onderzoeken van een gelijke behandeling van twee | identité de traitement de deux catégories de personnes dont elle |
categorieën van personen waarvan het zelf de contouren zou moeten | devrait elle-même définir les contours, à défaut pour le moyen de |
bepalen aangezien die bepaling in het middel niet wordt gedaan. | procéder à cette définition. |
B.25. De uiteenzetting van het tweede middel maakt het het Hof niet | B.25. Les développements du deuxième moyen ne permettent pas à la Cour |
mogelijk de overeenkomsten te identificeren die zijn gesloten door de | d'identifier les contrats conclus par les personnes de la deuxième |
personen van de in B.22 bedoelde tweede categorie, van wie de situatie | catégorie visée en B.22, dont la situation serait essentiellement |
wezenlijk zou verschillen van die van de partijen bij een | différente de celle des parties à un bail d'habitation au sens du |
woninghuurovereenkomst in de zin van het decreet van 15 maart 2018. | décret du 15 mars 2018. |
B.26. In zoverre het betrekking heeft op een identieke behandeling, is | B.26. Dans la mesure où il porte sur une identité de traitement, le |
het tweede middel niet ontvankelijk. | deuxième moyen n'est pas recevable. |
Ten aanzien van het derde middel | Quant au troisième moyen |
B.27. Uit de uiteenzetting van het verzoekschrift blijkt dat het derde | B.27. Il ressort des développements de la requête que le troisième |
middel enkel betrekking heeft op artikel 18 van het decreet van 2 mei | moyen n'a pour objet l'article 18 du décret du 2 mai 2019 qu'en ce que |
2019 in zoverre de regel die erin is vervat, van toepassing is op artikel 16 van hetzelfde decreet. | la règle qu'il énonce s'applique à l'article 16 du même décret. |
B.28. Luidens artikel 18 van het decreet van 2 mei 2019, dat in het | B.28. Aux termes de l'article 18 du décret du 2 mai 2019, publié au |
Belgisch Staatsblad van 28 mei 2019 is bekendgemaakt, « treedt » | Moniteur belge du 28 mai 2019, l'article 16 de ce décret « entre en |
artikel 16 van dat decreet « in werking op 1 maart 2019 ». | vigueur le 1er mars 2019 ». |
B.29. Het middel is afgeleid uit de schending van onder meer de | B.29. Le moyen est pris de la violation, entre autres, des articles 10 |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met het | et 11 de la Constitution, lus en combinaison avec le principe de la |
rechtszekerheidsbeginsel, doordat de bestreden bepaling terugwerkende | sécurité juridique, en ce que la disposition attaquée confère un effet |
kracht verleent aan artikel 16 van het decreet van 2 mei 2019, dat | rétroactif à l'article 16 du décret du 2 mai 2019, qui insère |
artikel 51/1, § 2, tweede lid, in het decreet van 15 maart 2018 | l'article 51/1, § 2, alinéa 2, dans le décret du 15 mars 2018. |
invoegt. B.30.1. Het rechtszekerheidsbeginsel verbiedt de wetgever om zonder | B.30.1. Le principe de la sécurité juridique interdit au législateur |
objectieve en redelijke verantwoording afbreuk te doen aan het belang | de porter atteinte sans justification objective et raisonnable à |
van de rechtssubjecten om in staat te zijn de rechtsgevolgen van hun | l'intérêt que possèdent les sujets de droit d'être en mesure de |
handelingen te voorzien. | prévoir les conséquences juridiques de leurs actes. |
B.30.2. De niet-retroactiviteit van de wetten is een waarborg die tot | B.30.2. La non-rétroactivité des lois est une garantie ayant pour but |
doel heeft rechtsonzekerheid te voorkomen. Die waarborg vereist dat de | de prévenir l'insécurité juridique. Cette garantie exige que le |
inhoud van het recht voorzienbaar en toegankelijk is, zodat de | contenu du droit soit prévisible et accessible, de sorte que le |
rechtzoekende de gevolgen van een bepaalde handeling in redelijke mate | justiciable puisse prévoir, dans une mesure raisonnable, les |
kan voorzien op het ogenblik dat die handeling wordt gesteld. De | conséquences d'un acte déterminé au moment où cet acte est accompli. |
terugwerkende kracht is enkel verantwoord indien die absoluut | La rétroactivité ne se justifie que si elle est indispensable à la |
noodzakelijk is voor de verwezenlijking van een doelstelling van | réalisation d'un objectif d'intérêt général. |
algemeen belang. | |
B.31.1. Tijdens de parlementaire voorbereiding van het decreet van 2 | B.31.1. Lors des travaux préparatoires du décret du 2 mai 2019, le |
mei 2019 werd de tekst die aan de oorsprong van artikel 18 van dat | texte qui est à l'origine de l'article 18 de ce décret a été commenté |
decreet ligt, als volgt toegelicht : | comme suit : |
« De in artikel 17 bedoelde bepaling dient in werking te treden op de | « Il convient que la disposition prévue à l'article 17 entre en |
datum van inwerkingtreding van het decreet van 15 maart 2018 opdat | vigueur à la date d'entrée en vigueur du décret du 15 mars 2018 pour |
huurovereenkomsten in de tussentijd niet verkeerd worden getroffen | ne pas que dans l'intervalle, des baux ne soient visés erronément par |
door die indexsprong » (Parl. St., Waals Parlement, 2018-2019, nr. | ce saut d'index » (Doc. parl., Parlement wallon, 2018-2019, n° 1313/1, |
1313/1, p. 6). | p. 6). |
B.31.2. Die toelichting heeft enkel betrekking op de terugwerkende | B.31.2. Ce commentaire porte uniquement sur l'effet rétroactif conféré |
kracht die aan artikel 17 van het decreet van 2 mei 2019 is verleend. | à l'article 17 du décret du 2 mai 2019. |
Zij bevat geen enkel gegeven in verband met de verwezenlijking van een | Il ne contient aucune donnée en lien avec la réalisation d'un objectif |
doelstelling van algemeen belang die de terugwerkende kracht die aan | d'intérêt général susceptible de justifier objectivement et |
artikel 16 van het decreet van 2 mei 2019, dat artikel 51/1, § 2, | raisonnablement l'effet rétroactif conféré à l'article 16 du décret du |
tweede lid, in het decreet van 15 maart 2018 invoegt, is verleend, | 2 mai 2019, qui insère l'article 51/1, § 2, alinéa 2, du décret du 15 |
objectief en redelijk kan verantwoorden. | mars 2018. |
In haar bij het Hof ingediende memories verstrekt de Waalse Regering | Le Gouvernement wallon ne justifie pas davantage cet effet rétroactif |
evenmin een verantwoording voor de voormelde terugwerkende kracht. | dans les mémoires qu'il a adressés à la Cour. |
B.32. In zoverre het terugwerkende kracht verleent aan artikel 16 van | B.32. En ce qu'il confère un effet rétroactif à l'article 16 du décret |
het decreet van 2 mei 2019, is artikel 18 van dat decreet niet | du 2 mai 2019, l'article 18 de ce décret n'est pas compatible avec les |
bestaanbaar met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang | articles 10 et 11 de la Constitution, lus en combinaison avec le |
gelezen met het rechtszekerheidsbeginsel. | principe de la sécurité juridique. |
B.33. In die mate is het derde middel gegrond. | B.33. Dans cette mesure, le troisième moyen est fondé. |
Derhalve dient artikel 18 van het decreet van het Waalse Gewest van 2 | En conséquence, il y a lieu d'annuler l'article 18 du décret de la |
mei 2019 te worden vernietigd in zoverre het terugwerkende kracht | Région wallonne du 2 mai 2019 en ce qu'il confère un effet rétroactif |
verleent aan artikel 16 van dat decreet. | à l'article 16 de ce décret. |
Aangezien het onderzoek van de bestaanbaarheid van de bestreden | Dès lors que l'examen de la compatibilité de la disposition attaquée |
bepaling met de andere in het middel aangevoerde normen geen | avec les autres normes invoquées au moyen ne pourrait donner lieu à |
aanleiding zou kunnen geven tot een ruimere vernietiging, dient | une annulation plus étendue, il n'y a pas lieu d'y procéder. |
daartoe niet te worden overgegaan. | |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
- vernietigt artikel 18 van het decreet van het Waalse Gewest van 2 | - annule l'article 18 du décret de la Région wallonne du 2 mai 2019 « |
mei 2019 « tot wijziging van het Waalse Wetboek van Huisvesting en | modifiant le Code wallon du Logement et de l'Habitat durable et le |
Duurzaam Wonen en van het decreet van 15 maart 2018 betreffende de | décret du 15 mars 2018 relatif au bail d'habitation » en ce qu'il |
woninghuurovereenkomst » in zoverre het terugwerkende kracht verleent aan artikel 16 van dat decreet; | confère un effet rétroactif à l'article 16 de ce décret. |
- verwerpt het beroep voor het overige. | - rejette le recours pour le surplus. |
Aldus gewezen in het Frans, het Nederlands en het Duits, | Ainsi rendu en langue française, en langue néerlandaise et en langue |
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op | allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier |
het Grondwettelijk Hof, op 4 maart 2021. | 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 4 mars 2021. |
De griffier, De voorzitter, | Le greffier, Le président, |
P.-Y. Dutilleux F. Daoût | P.-Y. Dutilleux F. Daoût |