FEDERALE OVERHEIDSDIENST BINNENLANDSE ZAKEN

1 MAART 2017. - Ministeriële Omzendbrief aangaande de fysieke paraatheid van de operationele personeelsleden van de hulpverleningszones en de accreditatie van de dragers adembescherming

Mevrouw de Voorzitster, Mijnheer de Voorzitter, Deze omzendbrief is bestemd voor de hulpverleningszones, zoals bedoeld in artikel 14 van de wet van 15 mei 2007Relevante gevonden documenten type wet prom. 15/05/2007 pub. 31/07/2007 numac 2007000663 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende de civiele veiligheid sluiten betreffende de civiele veiligheid en voor de Brusselse Hoofdstedelijke Dienst voor Brandbestrijding en Dringende Medische Hulp. Voor de toepassing van deze omzendbrief vallen onder operationele personeelsleden van de hulpverleningszone, de beroepsbrandweerlieden en de vrijwillige brandweerlieden.

De omzendbrief vervangt en heft de ministeriële omzendbrief van 12 september 2014Relevante gevonden documenten type omzendbrief prom. 12/09/2014 pub. 16/10/2014 numac 2014000752 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Ministeriële Omzendbrief aangaande de fysieke geschiktheid van de operationele personeelsleden van de hulpverleningszones sluiten aangaande de fysieke geschiktheid van de operationele personeelsleden van de hulpverleningszones op en doet geen afbreuk aan de wettelijke verplichtingen van de werkgever met betrekking tot het medisch onderzoek, zoals vervat in de artikelen 28 en 31 van het koninklijk besluit van 28 mei 2003Relevante gevonden documenten type koninklijk besluit prom. 28/05/2003 pub. 16/06/2003 numac 2003012303 bron federale overheidsdienst werkgelegenheid, arbeid en sociaal overleg Koninklijk besluit betreffende het gezondheidstoezicht op de werknemers sluiten betreffende het gezondheidstoezicht op de werknemers. 1. Inleiding Alle gemeentelijk georganiseerde brandweerdiensten zijn opgegaan in de hulpverleningszones.Gelijklopend met deze bestuurlijke transformatie en dito consequenties zijn eveneens verschillende koninklijke besluiten in werking getreden die het statuut van de operationele leden van de hulpverleningszones vormgeven. Deze koninklijke besluiten bepalen onder meer de rechten en plichten, de loopbaanperspectieven, de verloning et cetera.

Een aantal facetten zoals het behoud van een optimaal conditieniveau en het permanent, oordeelkundig gebruik van adembeschermingstoestellen worden niet in vraag gesteld maar maken evenwel geen voorwerp uit van bovenvermeld statuut. Het komt toe aan de werkgever, in casu de zone, hiervoor de juiste maatregelen te nemen.

Met deze omzendbrief wil ik enkele richtlijnen meegeven die de zoneraad kan hanteren als regel van goede praktijk, voor wat betreft het behoud van de fysieke paraatheid van de operationele personeelsleden van de hulpverleningszone en de accreditatie van de dragers adembescherming. In concreto stel ik u een geïntegreerde periodieke proef voor die beide onderdelen combineert en integraal voorwerp uitmaakt van het zonaal beleid rond opleiding.

Deze omzendbrief biedt daarnaast ook een meerwaarde in het kader van het Koninklijk Besluit van 8 oktober 2016Relevante gevonden documenten type koninklijk besluit prom. 08/10/2016 pub. 24/11/2016 numac 2016000678 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 19 april 2014 tot bepaling van het administratief statuut van het operationeel personeel van de hulpverleningszones type koninklijk besluit prom. 08/10/2016 pub. 24/11/2016 numac 2016000679 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken en federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 23 augustus 2014 betreffende het administratief statuut van het ambulancepersoneel van de hulpverleningszones dat geen brandweerman is type koninklijk besluit prom. 08/10/2016 pub. 21/02/2017 numac 2017030094 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 19 april 2014 tot bepaling van het administratief statuut van het operationeel personeel van de hulpverleningszones. - Duitse vertaling type koninklijk besluit prom. 08/10/2016 pub. 17/02/2017 numac 2017010638 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 23 augustus 2014 betreffende het administratief statuut van het ambulancepersoneel van de hulpverleningszones dat geen brandweerman is. - Duitse vertaling sluiten tot wijziging van het Koninklijk Besluit van 19 april 2014Relevante gevonden documenten type koninklijk besluit prom. 19/04/2014 pub. 01/10/2014 numac 2014000409 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Koninklijk besluit tot bepaling van het administratief statuut van het operationeel personeel van de hulpverleningszones type koninklijk besluit prom. 19/04/2014 pub. 01/10/2014 numac 2014000407 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Koninklijk besluit houdende bezoldigingsregeling van het operationeel personeel van de hulpverleningszones sluiten tot bepaling van het administratief statuut van het operationeel personeel van de hulpverleningszones, evenals het bijhorende Ministerieel Besluit van 8 oktober 2016 tot vaststelling van de functiebeschrijvingen van het operationeel personeel van de hulpverleningszones en de Ministeriële omzendbrief van 8 oktober 2016Relevante gevonden documenten type omzendbrief prom. 08/10/2016 pub. 24/11/2016 numac 2016000680 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Ministeriële omzendbrief betreffende de evaluatie van de operationele personeelsleden van de hulpverleningszones sluiten betreffende de evaluatie van de operationele personeelsleden van de hulpverleningszones.

Een van de punten waarop het personeel van de hulpverleningszones geëvalueerd wordt, zijn de vaktechnische competenties. Hieronder vallen onder meer de fysieke paraatheid en de adembescherming. Deze omzendbrief kan mee vorm geven aan het zonale beleid rond deze twee aspecten. 2. Wettelijke basis Aangezien elk operationeel lid zowel bij aanwerving, als bij benoeming dient te slagen voor lichamelijke geschiktheidstesten, kan derhalve gesteld worden dat hij of zij te allen tijde moet kunnen slagen voor deze geschiktheidstesten.Dit ligt in lijn met het belang om te beschikken over brandweerlieden die in goede conditie verkeren.

Daarnaast legt de welzijns wet van 4 augustus 1996Relevante gevonden documenten type wet prom. 04/08/1996 pub. 24/07/1997 numac 1996015142 bron ministerie van buitenlandse zaken, buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking Wet houdende goedkeuring van de Overeenkomst tussen het Koninkrijk België en de Arabische Republiek Egypte tot het vermijden van dubbele belasting en het voorkomen van het ontgaan van belasting inzake belastingen naar het inkomen, ondertekend te Kaïro op 3 januari 1991 type wet prom. 04/08/1996 pub. 21/10/1999 numac 1999015088 bron ministerie van buitenlandse zaken, buitenlandse handel en internationale samenwerking Wet houdende instemming met het Protocol tussen de regering van het Koninkrijk België en de regering van de Franse Republiek betreffende het kraamgeld, ondertekend te Brussel op 26 april 1993 type wet prom. 04/08/1996 pub. 08/06/2005 numac 2005015073 bron federale overheidsdienst buitenlandse zaken, buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking Wet houdende instemming met de Overeenkomst tussen het Koninkrijk België en de Republiek Gabon tot het vermijden van dubbele belasting en tot het voorkomen van het ontgaan van belasting inzake belastingen naar het inkomen en naar het vermogen, ondertekend te Brussel op 14 januari 1993 type wet prom. 04/08/1996 pub. 30/06/1998 numac 1998015016 bron ministerie van buitenlandse zaken, buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking Wet houdende goedkeuring van de Overeenkomst over het Wegvervoer tussen het Koninkrijk België, de Republiek Estland, de Republiek Letland, de Republiek Litouwen, het Groothertogdom Luxemburg en het Koninkrijk der Nederlanden, ondertekend te Athene op 11 juni 1992 type wet prom. 04/08/1996 pub. 19/05/1999 numac 1999015018 bron ministerie van buitenlandse zaken, buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking Wet houdende goedkeuring van de Overeenkomst over het wegvervoer tussen het Koninkrijk België, de Republiek Estland, de Republiek Letland, de Republiek Litouwen, het Groothertogdom Luxemburg en het Koninkrijk der Nederlanden, ondertekend te Athene op 11 juni 1992. - Addendum sluiten op dat de werkgever de nodige maatregelen dient te treffen ter bevordering van het welzijn van zijn werknemers bij de uitvoering van hun werk. Het welzijn van de werknemers betreft onder meer de gezondheid en de arbeidsveiligheid.

Een goed fysieke conditieniveau van het operationeel personeel draagt bij aan de arbeidsveiligheid van zichzelf, zijn collega's en de personen die hulp nodig hebben. Een goed fysieke conditieniveau van het operationeel personeel komt ook zijn eigen gezondheid in de brede zin ten goede (gezien de fysieke inspanningen die veel interventies van de brandweer vereisen).

Het koninklijk besluit van 10 november 2012Relevante gevonden documenten type koninklijk besluit prom. 10/11/2012 pub. 27/11/2012 numac 2012000661 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Koninklijk besluit tot vaststelling van de minimale voorwaarden van de snelste adequate hulp en van de adequate middelen sluiten stelt de minimale voorwaarden van de snelste adequate hulp en van de adequate middelen vast.

Volgens de ministeriële omzendbrief van 3 juni 2013 betreffende de toepassing van het koninklijk besluit van 10 november 2012Relevante gevonden documenten type koninklijk besluit prom. 10/11/2012 pub. 27/11/2012 numac 2012000661 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Koninklijk besluit tot vaststelling van de minimale voorwaarden van de snelste adequate hulp en van de adequate middelen sluiten tot vaststelling van de minimale voorwaarden van de snelste adequate hulp en van de adequate middelen, moet onder gekwalificeerde dragers adembescherming worden verstaan : brandweerlieden die op regelmatige basis, en minstens jaarlijks, hun vaardigheden als drager adembescherming op peil houden via oefeningen en eventuele bijscholingen. Tevens dienen zij medisch geschikt verklaard zijn om adembescherming te dragen.

In de vroegere gemeentelijke structuur diende de officier-dienstchef zorg te dragen voor de bijscholing en training van zijn personeel. Hij bepaalde welke brandweerlieden konden worden ingezet, hetzij als gekwalificeerde drager adembescherming, hetzij als chauffeur-pompbedienaar, hetzij als bevelvoerder (eveneens gekwalificeerd drager adembescherming). 3. Taak van de werkgever - Bepalen van de modaliteiten Zowel de frequentie, de inhoud als de eventuele trainingsmaatregelen maken het voorwerp uit van het zonaal beleid rond opleiding dat de zoneraad goedkeurt. Gelet op de vraag van het terrein en om een zekere mate van uniformiteit te creëren tussen de hulpverleningszones onderling, geef ik hieronder enkele aanbevelingen en richtlijnen mee die als leidraad kunnen dienen.

Ik herinner u aan de verplichting om, voorafgaand, een syndicaal overleg te organiseren. Het creëren van een groot draagvlak bevordert immers het welslagen in de proeven. 3.1. Frequentie Aanbevolen wordt om de fysieke paraatheid en de accreditatie adembescherming tweejaarlijks tegelijkertijd te evalueren, overeenkomstig mijn aanbevelingen in de ministeriële omzendbrief van 8 oktober 2016Relevante gevonden documenten type omzendbrief prom. 08/10/2016 pub. 24/11/2016 numac 2016000680 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Ministeriële omzendbrief betreffende de evaluatie van de operationele personeelsleden van de hulpverleningszones sluiten betreffende de evaluatie van de operationele personeelsleden van de hulpverleningszones. Zowel de fysieke paraatheid, als de bekwaamheid als drager adembescherming worden een eerste keer geëvalueerd tijdens het behalen van het brevet B01 (brandweerman) of het brevet OFF2 (kapitein). Hier wordt verwezen naar Boek 7 van het koninklijk besluit van 19 april 2014Relevante gevonden documenten type koninklijk besluit prom. 19/04/2014 pub. 01/10/2014 numac 2014000409 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Koninklijk besluit tot bepaling van het administratief statuut van het operationeel personeel van de hulpverleningszones type koninklijk besluit prom. 19/04/2014 pub. 01/10/2014 numac 2014000407 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Koninklijk besluit houdende bezoldigingsregeling van het operationeel personeel van de hulpverleningszones sluiten tot bepaling van het administratief statuut van het operationeel personeel van de hulpverleningszones en naar de ministeriële omzendbrief van 8 oktober 2016Relevante gevonden documenten type omzendbrief prom. 08/10/2016 pub. 24/11/2016 numac 2016000680 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Ministeriële omzendbrief betreffende de evaluatie van de operationele personeelsleden van de hulpverleningszones sluiten betreffende de evaluatie van de operationele leden van de hulpverleningszones.

Uiteraard kan de zone deze omzendbrief ook gebruiken, in het kader van de permanente opleiding, voor de oefening en bijscholing inzake fysieke paraatheid en de accreditatie adembescherming. Ze kan daarbij een onderscheid maken tussen het dragen van adembescherming onder inspanning en het dragen van adembescherming zonder inspanning. Het adembeschermingstoestel is namelijk het persoonlijk beschermingsmiddel bij uitstek dat voor ieder operationeel personeelslid levensbelangrijk kan zijn, ongeacht de intensiteit van de inzet.

Zoals reeds aangehaald bij de aanhef van deze omzendbrief, vestig ik uw aandacht op het feit dat het operationeel personeelslid verplicht jaarlijks een medisch onderzoek moet ondergaan, overeenkomstig de artikelen 30 tot 34 van het koninklijk besluit van 28 mei 2003Relevante gevonden documenten type koninklijk besluit prom. 28/05/2003 pub. 16/06/2003 numac 2003012303 bron federale overheidsdienst werkgelegenheid, arbeid en sociaal overleg Koninklijk besluit betreffende het gezondheidstoezicht op de werknemers sluiten betreffende het gezondheidstoezicht op de werknemers. De betrokken arts wordt uitgenodigd om in zijn beoordeling de resultaten van de proeven betreffende de evaluatie van de fysieke paraatheid en de accreditatie adembescherming mee in overweging te nemen. Het verplicht jaarlijks medisch onderzoek moet derhalve idealiter op korte termijn plaatsvinden na het afleggen van deze proef. Een termijn van drie maanden wordt vooropgesteld. 3.2. Inhoud De verschillende oefeningen binnen de proef worden beschreven in de bijlage aan deze omzendbrief. De proef dient te gebeuren in veilige omstandigheden.

U zal merken dat inzake fysieke paraatheid het voorgestelde modelprogramma niet gelijkloopt met de lichamelijke geschiktheidstesten die uitgevoerd worden bij aanwerving en bij benoeming. Onderzoek heeft immers aangetoond dat een aangepast programma, gericht op een afdoende fysieke conditieniveau, meer geschikt is om het conditieniveau doorheen de carrière te meten. 3.3. Trainingsmaatregelen Wanneer een operationeel personeelslid niet slaagt voor de accreditatie adembescherming, strekt het tot aanbeveling om hem, binnen de zes maanden, uit te nodigen om de testen opnieuw af te leggen. Als blijkt dat het operationeel personeelslid, na de tweede keer de testen te hebben afgelegd, nog steeds niet slaagt, strekt het tot aanbeveling dat hij een aangepast en intensief trainingsprogramma volgt inzake adembescherming. Wanneer ook het trainingsprogramma onvoldoende blijkt te zijn om binnen een redelijke termijn te slagen voor de proef, dan zou door de zonecommandant of zijn afgevaardigde moeten worden nagegaan of het operationeel personeelslid nog geschikt is als drager adembescherming.

Naar analogie, indien een operationeel personeelslid niet slaagt voor de proef betreffende de fysieke paraatheid, strekt het tot aanbeveling om hem, binnen de zes maanden, uit te nodigen om opnieuw de testen af te leggen. Als blijkt dat het operationeel personeelslid, na de tweede keer de testen te hebben afgelegd, nog steeds niet slaagt, strekt het tot aanbeveling dat hij een aangepast en intensief trainingsprogramma volgt en dit onder supervisie van een sportdeskundige (cfr. infra).

Wanneer ook het trainingsprogramma onvoldoende blijkt te zijn om binnen een redelijke termijn te slagen voor de proef, dan raad ik aan de arbeidsgeneesheer te vragen om na te gaan of het operationeel personeelslid nog geschikt is voor zijn functie.

Zowel bij de proef fysieke paraatheid als bij de proef adembescherming, wordt dit opgenomen in het evaluatiedossier.

Om te slagen in de geïntegreerde proef, dient het personeelslid te slagen in de drie onderdelen, zoals beschreven in de bijlage van deze omzendbrief.

Indien enkel de fysieke paraatheid wordt getoetst, dient het personeelslid te slagen voor de onderdelen 2 en 3 van de in de bijlage beschreven proef, en dit met adembeschermingstoestel zonder dat het adembeschermingsmasker wordt gedragen. 3.4. Faciliteren van trainingsmodaliteiten inzake fysieke paraatheid Wanneer men van de operationele personeelsleden doorheen de carrière een afdoende conditieniveau verwacht, is de zoneraad gehouden om de nodige faciliteiten te verschaffen zodat alle personeelsleden het te verwachten conditieniveau kunnen behalen of behouden.

Zo dient de zoneraad de nodige sportinfrastructuur ter beschikking te stellen voor haar operationele personeelsleden, hetzij in eigen beheer, hetzij via derden. De te voorziene sportattributen liggen daarbij uiteraard in de lijn met de inhoud van de af te leggen proeven en dienen voldoende beschikbaar en toegankelijk te zijn.

Daarnaast dient deze sportinfrastructuur ook voldoende beschikbaar en toegankelijk te zijn. In concreto is het aangewezen dat de zoneraad schikkingen treft zodat de sportinfrastructuur maximaal toegankelijk is tijdens de diensturen voor het gekazerneerd personeel en buiten de diensturen voor het oproepbaar personeel.

Tot slot meen ik dat het trainen zou moeten gebeuren onder de supervisie van een sportdeskundige ter plaatse of door opvolging via een trainingsprogramma, opgesteld door een sportdeskundige. Onder sportdeskundige wordt verstaan de houder van een diploma bachelor (regent) of master (licentiaat) lichamelijke opvoeding of kinesitherapie of gelijkwaardig door ervaring of eerder verworven competenties. 4. Taak van de werknemer Van het operationele personeelslid mag verwacht worden dat hij zijn fysieke bekwaamheid onderhoudt waardoor hij zijn taken kan uitvoeren in alle veiligheid voor zichzelf, zijn collega's en de personen die hulp nodig hebben.Hiertoe wordt het operationele personeelslid derhalve aangespoord om zich te realiseren dat zijn fysieke conditie belangrijk is.

Een ondermaats niveau valt immers moeilijk te rijmen met het plichtsgevoel en de integriteit waarmee het personeelslid zijn functie dient uit te oefenen.

J. JAMBON, Minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken.

Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld