20 OKTOBER 2005. - Koninklijk besluit met betrekking tot de oprichting en de organisatie van een Belgische markt voor de uitwisseling van energieblokken

Verslag aan de Koning Sire, Het koninklijk besluit dat wij aan Uwe Majesteit ter ondertekening voorleggen, heeft tot doel een reglementair kader vast te leggen voor Belgische markten voor de uitwisseling van energieblokken, te weten markten waarop transacties worden afgesloten met betrekking tot de verhandeling van elektriciteit die te leveren is door middel van injecties en/of afnames in de Belgische regelzone.

De juridische grondslag voor dit koninklijk besluit is gelegen in artikel 18, 3° van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt, overeenkomstig hetwelk de Koning, onverminderd de toepassing van de wet van 6 april 1995 inzake de secundaire markten, het statuut van en het toezicht op de beleggingsondernemingen, de bemiddelaars en beleggingsadviseurs, op gezamenlijk voorstel van de minister van Energie en de minister van Financiën na advies van de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (CREG) en de Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen (CBFA) en na beraadslaging in Ministerraad, de regels kan vaststellen betreffende de oprichting van, de toegang tot en de functionering van markten voor de uitwisseling van energieblokken.

De organisatie van een anonieme markt voor de uitwisseling van energieblokken is één van de maatregelen die de mededinging op het vlak van de elektriciteitshandel kan stimuleren. Het voordeel van een dergelijke markt is dat een gecentraliseerd platform ter beschikking wordt gesteld dat de handel in elektriciteit tussen kopers en verkopers toelaat. Voor de marktspelers vormt een dergelijke markt een alternatieve mogelijkheid ten opzichte van de bilaterale over the counter contracten om op korte termijn voldoende vermogenscapaciteit te vinden om hun bevoorradingsportefeuille op te vullen, om hun overtollige capaciteit te verkopen, of om aan hun evenwichtsverplichtingen te voldoen. Tevens leidt een dergelijke markt tot een transparante en representatieve prijszetting. Ten opzichte van het afsluiten van bilaterale over the counter contracten biedt een dergelijke markt daarenboven het voordeel van de anonieme en onafhankelijke verwerking van de orders en van het beheer van de financiële risico's, waardoor deze risico's voor de marktspelers in belangrijke mate worden verminderd.

Het koninklijk besluit heeft tot doel een reglementair kader uit te werken teneinde de initiatieven voor de ontwikkeling van markten voor de uitwisseling van elektriciteit die te leveren is door middel van injecties en/of afnames in de Belgische regelzone, te begeleiden. In België wordt, zowel door de bevoegde autoriteiten als door de marktspelers, een minimum reglementering noodzakelijk geacht teneinde de betrouwbaarheid, de transparantie, de efficiëntie en de goede werking van een dergelijke markt te garanderen.

Het koninklijk besluit bevat zodoende de algemene basisbeginselen inzake de organisatie en het beheer van een dergelijke markt, de toegang ertoe en de werking ervan.

Een onderscheid moet worden gemaakt tussen, enerzijds, contracten die strekken tot een levering van elektriciteit en, anderzijds, afgeleide contracten die betrekking hebben op elektriciteit. In het eerste geval wordt elektriciteit louter als commodity verhandeld.

In het tweede geval kunnen de betrokken contracten financiële instrumenten uitmaken, in welk geval rekening zal moeten worden gehouden met de toepasselijke financiële reglementering.

Overeenkomstig de nog om te zetten Richtlijn 2004/39/EG van het Europees Parlement en de Raad van 21 april 2004 betreffende markten voor financiële instrumenten, tot wijziging van de Richtlijnen 85/611/EEG en 93/6/EEG van de Raad en van Richtlijn 2000/12/EG van het Europees Parlement en de Raad en houdende intrekking van Richtlijn 93/22/EEG van de Raad, omvat het begrip financieel instrument alle op een markt verhandelde opties, futures en andere afgeleide instrumenten betreffende grondstoffen, ongeacht of deze grondstoffen fysiek worden geleverd.

Het koninklijk besluit bevat enkel een regeling voor de markten waarop elektriciteit als commodity wordt verhandeld. De ervaring met gelijksoortige markten leert dat alvorens een markt van afgeleide producten te starten, de markt van producten waarop de afgeleide producten betrekking hebben voldoende liquide moet zijn, zodat een markt van afgeleide producten meestal pas in een tweede fase wordt georganiseerd. Een markt in afgeleide producten met betrekking tot elektriciteit zal in een later stadium aan een aangepaste financieelrechterlijke omkadering moeten worden onderworpen, uit te vaardigen op grond van de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten, die waarborgt dat België de internationale standaarden in verband met de regulering en het toezicht door de CBFA op dergelijke markten respecteert. Om deze reden bepaalt het koninklijk besluit in artikel 4, § 3 dat dit besluit geen afbreuk doet aan de regels bepaald door en krachtens de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten.

In het licht van de algemene bevoegdheid van de CREG om, overeenkomstig artikel 31 van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt, toe te zien op de naleving van voornoemde wet en diens uitvoeringsbesluiten, rapporteert de marktbeheerder jaarlijks aan de CREG over de werking van de markt, maakt hij eventuele beslissingen waarbij de toelating als deelnemer wordt geweigerd of waarbij een disciplinaire sanctie wordt opgelegd over aan de CREG en brengt de marktbeheerder de onregelmatigheden waarvan hij kennis zou hebben ter kennis van de CREG en de minister.

Het toezicht van de CREG impliceert ook dat zij kan inspringen wanneer producten op de markt zouden worden geïntroduceerd die marktmanipulaties toelaten.

Inzake de organisatie en het beheer van de markt bevat dit koninklijk besluit in de eerste plaats bepalingen met betrekking tot de marktbeheerder. Teneinde de nodige garanties te bieden op het vlak van de onafhankelijkheid, de bekwaamheid en de financiële draagkracht van de marktbeheerder onderwerpt artikel 3 van het koninklijk besluit de marktbeheerder aan een vergunningsplicht. De vergunning wordt door de minister toegekend indien de onderneming die om een vergunning verzoekt, voldoet aan een aantal voorwaarden wat betreft onder meer zijn rechtsvorm, zijn financiële middelen, zijn aandeelhoudersstructuur, zijn bestuur en zijn organisatie. Artikel 5 van het koninklijk besluit legt de minimale verantwoordelijkheden en de bevoegdheden van de marktbeheerder vast. De marktbeheerder staat in hoofdzaak garant voor de niet-discriminatie en de transparantie op het vlak van de toegang tot de markt, voor de regelmatige en goede werking van de transacties op de markt waarvan hij beheerder is en voor de naleving door de deelnemers van de marktverplichtingen. Essentieel voor de goede werking van de markt en de bescherming van de deelnemers is ook de aanwezigheid van een verrekenings- en vereffeningssysteem ten einde de financiële risico's voor de marktbeheerder en de deelnemers te beperken. Dit verrekenings- en vereffeningssysteem moet voldoende waarborgen bieden voor de bescherming van de belangen van de deelnemers en de goede werking van de markt.

Het koninklijk besluit bevestigt in artikel 5, § 2 de mogelijkheid voor de marktbeheerder om, onder zijn toezicht, sommige van zijn taken aan derden toe te vertrouwen. Een dergelijk beroep op derden moet hoe dan ook gebeuren mits de garantie dat de vertrouwelijkheid van confidentiële of commercieel gevoelige informatie voldoende beschermd blijft. Bijgevolg kan een dergelijk beroep op derden slechts worden toegelaten indien de medecontractanten van de marktbeheerder geen producenten, leveranciers of tussenpersonen zijn, tenzij de toevertrouwde diensten geen toegang verlenen tot vertrouwelijke of commercieel gevoelige informatie van de deelnemers.

Het spreekt vanzelf dat de marktbeheerder de redelijke maatregelen moet treffen om de continuïteit en regelmatigheid bij het uitvoeren van zijn taken te bevorderen en te dien einde passende en evenredige systemen, middelen en procedures moet voorzien. Wanneer de marktbeheerder een beroep doet op derden voor de uitvoering van operationele taken die van kritiek belang zijn voor een continue en bevredigende dienstverlening aan de deelnemers, moet de marktbeheerder redelijke maatregelen nemen om het operationele risico niet onverantwoord te vergroten.

Het koninklijk besluit voorziet, in het licht van een één gemaakte elektriciteitsmarkt, in de mogelijkheid tot koppeling van de Belgische markt aan de soortgelijke markten in de buurlanden via de impliciete veiling van de capaciteit of een deel ervan op de interconnecties met de buurlanden op de Belgische markt en op de andere gekoppelde markten. De koppeling van markten zal de liquiditeit op de Belgische markt bevorderen en is een middel om de interconnectiecapaciteit optimaal te gebruiken. Een impliciet veilingsmechanisme via een elektriciteitsbeurs is een niet-discriminerend marktconform mechanisme om interconnectiecapaciteit toe te wijzen zoals bedoeld in de Richtlijn 2003/54/EG van het Europees Parlement en de Raad van 26 juni 2003 betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne markt voor elektriciteit en houdende intrekking van Richtlijn 96/92/EG en in de Verordening (EG) nr. 1228/2003 van het Europees Parlement en de Raad van 26 juni 2003 betreffende de voorwaarden voor toegang tot het net voor grensoverschrijdende handel in elektriciteit.

Krachtens artikel 6 van het koninklijk besluit mag, indien de markt gekoppeld wordt aan gelijkaardige markten in de buurlanden, onverminderd de toepassing van de bepalingen inzake verbindingen met buitenlandse netten voorgeschreven door het koninklijk besluit van 19 december 2002 houdende een technisch reglement voor het beheer van het transmissienet van elektriciteit en de toegang ertoe en onverminderd de bevoegdheden van de commissie overeenkomstig voornoemd koninklijk besluit, de marktbeheerder in opdracht van de netbeheerder de methodes voor de toekenning van de beschikbare capaciteit voor de uitwisselingen met de buitenlandse netten uitvoeren, op voorwaarde dat dit op transparante, niet-discriminatoire wijze geschiedt.

De uitvoering van de methodes voor de toekenning van de beschikbare capaciteit voor de uitwisselingen met de buitenlandse netten door de marktbeheerder, veronderstelt dat de netbeheerders van de landen waarvan de markten gekoppeld zijn zelf op passieve wijze deelnemen aan hun markt voor het aan die markt toegewezen gedeelte van de interconnectiecapaciteit.

Anonimiteit tussen de marktspelers behoort tot de essentie van de markt. Om deze reden legt artikel 7 van het koninklijk besluit een confidentialiteitsverplichting op aan de marktbeheerder, diens vertegenwoordigers en diens personeel inzake vertrouwelijke of commercieel gevoelige informatie.

Voor wat betreft de uitwerking van de nadere regels inzake de werking en organisatie van de markt is ervoor geopteerd in dit koninklijk besluit niet nauwgezet alle regels betreffende de werking van de markt op te nemen, maar aan de marktbeheerder de bevoegdheid te laten om het marktreglement voor te stellen en de marktprocedures op te stellen.

Deze is immers het best geplaatst om de regels inzake de praktische en technische werking van de markt uit te werken.

Deze werkwijze heeft ook als voordeel dat de bijzondere regels inzake de werking van de markt snel kunnen worden aangepast rekening houdend met de noden van de praktijk, de evoluties in de sector, zowel op nationaal als op internationaal vlak, en met de nodige harmonisatie met de omliggende markten in het kader van de marktkoppeling. Artikel 8 van het koninklijk besluit, dat aan de marktbeheerder of de onderneming die een aanvraag tot vergunning als marktbeheerder heeft ingediend, de bevoegdheid geeft om een voorstel van marktreglement en de marktprocedures op te stellen, bepaalt dat het marktreglement en de wijzigingen daaraan moeten worden goedgekeurd door de minister, na advies van de CREG en de CBFA. De marktprocedures moeten ter informatie worden meegedeeld aan de minister, aan de CREG en aan de CBFA. Tevens bepaalt artikel 8 van het koninklijk besluit welke algemene regels het marktreglement ten minste moet bevatten.

De Minister kan te allen tijde wijzigingen aan het marktreglement opleggen.

Als basisprincipe voor de toegang tot de markt bepaalt artikel 9 van het koninklijk besluit dat de toegang is voorbehouden aan de deelnemers die hiertoe een deelnemerscontract moeten afsluiten met de marktbeheerder en die moeten voldoen aan de voorwaarden zoals bepaald in het marktreglement. De marktbeheerder gaat na of de betrokkene voldoet aan deze voorwaarden en beslist over diens toelating als deelnemer. De marktbeheerder kan de toelating van een deelnemer tot de markt slechts weigeren indien de deelnemer niet voldoet aan één of meerdere van de toelatingsvoorwaarden opgenomen in het koninklijk besluit, het marktreglement of de marktprocedures. De marktbeheerder kan de toegang tot de markt schorsen of opheffen indien de deelnemer in gebreke blijft te voldoen aan de aan hem door het koninklijk besluit of de marktregels opgelegde verplichtingen.

De basisregels voor de werking van de markt zijn vervat in de artikelen 10 en volgende van het koninklijk besluit. De basisgedachte die ten grondslag ligt aan de werking van de markt is dat de marktbeheerder een marktplatform ter beschikking stelt waar vraag en aanbod elkaar op anonieme wijze kunnen ontmoeten. De marktbeheerder treedt zodoende enkel op als marktfacilitator en is geen tussenpersoon in de zin van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt. Aangezien het essentieel is dat de anonimiteit van de deelnemers wordt gegarandeerd, is wel bepaald dat de marktbeheerder ten aanzien van elke deelnemer het globaal volume van elektriciteit voor de transacties die voor die deelnemer op de markt gesloten zijn, in eigen naam maar voor rekening van de betrokken deelnemer, nomineert. Dit veronderstelt dat hij een overeenkomst van toegangsverantwoordelijke afsluit met de netbeheerder, aangepast aan de bijzondere situatie van de marktbeheerder teneinde op een zo efficiënt mogelijke wijze de contractuele relatie tussen de netbeheerder en de marktbeheerder te regelen.

Teneinde de markttransparantie te bevorderen bepaalt artikel 13 van het koninklijk besluit dat de marktbeheerder op regelmatige basis de totale marktaanvraag en het totale marktaanbod, de prijzen en de geaggregeerde volumes publiceert overeenkomstig de bepalingen van het marktreglement en de marktprocedures.

Essentieel is ook dat de deelnemers worden beschermd tegen de financiële risico's van hun anonieme tegenpartij. Het koninklijk besluit bepaalt daarom dat de marktbeheerder of een andere onderneming, een systeem van financiële afwikkeling moet organiseren en dat de marktbeheerder of de andere onderneming garandeert dat de financiële verplichtingen verbonden met de op de markt afgesloten transacties tussen de deelnemers gehonoreerd worden. Teneinde de marktbeheerder of de onderneming die de financiële afwikkeling van de markt uitvoert in te dekken tegen het financiële risico van het in gebreke blijven van een deelnemer bepaalt artikel 15 van het koninklijk besluit dat de deelnemer een bankgarantie op eerste verzoek of een geldsom moet overhandigen aan de marktbeheerder of de onderneming die de financiële afwikkeling van de markt uitvoert, waarvan de omvang zal worden bepaald en dagelijks kan worden aangepast afhankelijk van het volume en de waarde van de gesloten transacties.

De bepalingen inzake de financiële afwikkeling van de markt worden opgenomen in een contract te sluiten door de deelnemer met de marktbeheerder of, in voorkomend geval, met de onderneming die de financiële afwikkeling van de markt uitvoert.

Teneinde de integriteit van de markt te waarborgen wordt door artikel 16 van het koninklijk besluit aan de deelnemers de verplichting opgelegd om loyaal en billijk te handelen. Deze gedragsregel met algemene draagwijdte zal verder moeten worden gepreciseerd in het marktreglement.

Tot slot bevat het koninklijk besluit in de artikelen 17 en volgende een aantal bepalingen inzake toezicht en regelhandhaving op de markt.

Teneinde de goede werking van de markt te verzekeren en de regelmatigheid van de transacties te waarborgen, worden aan de marktbeheerder toezichts- en opsporingsbevoegdheden toegekend. Tevens somt het koninklijk besluit de maatregelen en disciplinaire sancties op die de marktbeheerder kan opleggen ingeval een deelnemer zijn marktverplichtingen niet naleeft.

Het koninklijk besluit treedt in werking op de dag van de publicatie ervan in het Belgisch Staatsblad.

Wij hebben de eer te zijn, Sire, Van Uwe Majesteit de zeer respectvolle en zeer trouwe dienaars, De Minister van Financiën, D. REYNDERS De Minister van Energie, M. VERWILGHEN

20 OKTOBER 2005. - Koninklijk besluit met betrekking tot de oprichting en de organisatie van een Belgische markt voor de uitwisseling van energieblokken ALBERT II, Koning der Belgen, Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.

Gelet op de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt, inzonderheid op artikel 18, 3°;

Gelet op het advies van de Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen, gegeven op 12 juli 2005;

Gelet op het advies van de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas, gegeven op 13 juli 2005;

Gelet op het advies van de inspecteur van Financiën, gegeven op 15 juli 2005;

Gelet op het advies van Onze Minister van Begroting, gegeven op 19 juli 2005;

Gelet op het ontbreken van de mededeling van het advies binnen de termijn voorzien in artikel 84 § 1, eerste lid, 1°, van de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973;

Op de voordracht van Onze Minister van Energie en van Onze Minister van Financiën en op het advies van Onze in Raad vergaderde Ministers, Hebben Wij besloten en besluiten Wij : HOOFDSTUK I. - Algemene bepalingen

Artikel 1.De definities van artikel 2 van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt, hierna « de wet » genoemd, zijn van toepassing op dit besluit.

Art. 2.Voor de toepassing van dit besluit, wordt verstaan onder : 1° de markt : elke markt voor de uitwisseling van energieblokken waarop, overeenkomstig de bepalingen van dit besluit, transacties worden afgesloten met betrekking tot de verhandeling van elektriciteit die te leveren is door middel van injecties en/of afnames in de Belgische regelzone;2° de CBFA : de Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen;3° het contract van toegangsverantwoordelijke : het contract zoals omschreven in de artikelen 150 en volgende van het koninklijk besluit van 19 december 2002 houdende een technisch reglement voor het beheer van het transmissienet van elektriciteit en de toegang ertoe;4° de fixing : het proces waardoor de prijs en het volume van de op de markt gesloten transacties worden bepaald;5° de marktbeheerder : elke vennootschap die beantwoordt aan de voorwaarden opgelegd in dit besluit en die, overeenkomstig de bepalingen van dit besluit, een vergunning heeft verkregen om de markt te beheren;6° marktverplichting : elke verplichting ten laste gelegd van een deelnemer en van de marktbeheerder krachtens dit besluit, het marktreglement, de marktprocedures en/of contractuele verbintenissen;7° order : een order tot aankoop of verkoop van energie;8° de deelnemer : elke persoon aan wie het, overeenkomstig de bepalingen van dit besluit, toegelaten is om op de markt tussen te komen;9° onrechtstreekse deelneming : elke deelneming die gehouden wordt door een vennootschap door tussenkomst van een andere vennootschap die zij controleert in de zin van artikel 5 van het Wetboek van Vennootschappen;10° het marktreglement : het reglement op te stellen overeenkomstig artikel 8;11° de marktprocedures : de procedures vastgesteld door de marktbeheerder in uitvoering van het marktreglement. HOOFDSTUK II. - Organisatie en beheer van de markt Sectie I. - De marktbeheerder

Art. 3.§ 1. Elke onderneming die in België één of meer markten wenst te organiseren, moet hiervoor vooraf van de minister een vergunning verkrijgen. § 2. De onderneming die een vergunning wenst te bekomen, bezorgt de minister met kopie aan de commissie en de CBFA een volledig dossier waaruit blijkt dat zij voldoet aan de vergunningsvoorwaarden opgesomd in artikel 4, § 1. De minister beschikt over een termijn van zestig dagen vanaf ontvangst van het dossier om de vergunning toe te kennen of te weigeren. Bij gebrek aan een beslissing binnen de voormelde termijn, wordt de vergunning geacht stilzwijgend te zijn toegekend. § 3. De minister verleent de vergunning aan de ondernemingen die erom verzoeken en die voldoen aan de vergunningsvoorwaarden van artikel 4, § 1. De minister kan de vergunning afhankelijk stellen van bijkomende voorwaarden die hij nodig acht om de belangen van de deelnemers te beschermen en de goede werking, de integriteit en de transparantie van de door de ondernemingen georganiseerde markt te vrijwaren. § 4 De marktbeheerder die een vergunning heeft bekomen krachtens dit artikel moet bij de uitoefening van zijn activiteiten continu blijven voldoen aan de in artikel 4, § 1 gestelde vergunningsvoorwaarden en, in voorkomend geval, aan de vergunningsvoorwaarden bijkomend opgelegd door de minister krachtens § 3. De minister ziet toe op de naleving van deze voorwaarden.

De marktbeheerder brengt de minister onmiddellijk op de hoogte van elke eventuele wijziging aan het dossier ingediend door de marktbeheerder. § 5 De minister kan de vergunning als marktbeheerder intrekken, hetzij op verzoek van de betrokken marktbeheerder, hetzij op eigen initiatief indien de marktbeheerder niet langer voldoet aan de in artikel 4, § 1 opgesomde vergunningsvoorwaarden of, in voorkomend geval aan deze bijkomend opgelegd door de minister krachtens § 3, of in geval van ernstige tekortkoming door de marktbeheerder aan haar verplichtingen krachtens dit besluit en het marktreglement.

Art. 4.§ 1. Om een vergunning als marktbeheerder te verkrijgen, moet een onderneming aan de volgende voorwaarden voldoen : 1° zij moet zijn opgericht onder de vorm van een handelsvennootschap, met uitzondering van de rechtsvorm van de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid met één vennoot, en rechtspersoonlijkheid hebben;2° haar maatschappelijke zetel en haar centrale administratie moeten gevestigd zijn in een lid-Staat van de Europese Economische Ruimte;3° zij mag geen producent, tussenpersoon of leverancier zijn;4° haar maatschappelijk doel moet alle activiteiten met betrekking tot de organisatie, het beheer en de ontwikkeling van de markt toelaten; 5° zij moet beschikken over voldoende financiële middelen voor de organisatie en de werking van de markt en in ieder geval over een maatschappelijk kapitaal van ten minste 1.500.000 EUR; 6° de natuurlijke of rechtspersonen die, middels een rechtstreekse of een onrechtstreekse deelneming meer dan 10 procent van het kapitaal of van de stemrechten bezitten, mogen geen producent, tussenpersoon of leverancier zijn en moeten beschikken over de nodige kwaliteiten om een gezond en voorzichtig beleid van de onderneming te waarborgen;7° zij moet worden bestuurd door ten minste drie natuurlijke personen;8° de bestuurders moeten beschikken over de voor de uitoefening van hun functie vereiste professionele betrouwbaarheid en passende ervaring in de energiesector of de financiële sector.De bestuurders mogen gedurende de vierentwintig maanden vóór de aanvang van hun functie en tijdens de uitoefening van hun functie voor de marktbeheerder geen enkele functie of activiteit hebben uitgeoefend/uitoefenen, al dan niet bezoldigd, voor een producent, leverancier of tussenpersoon; 9° zij moet beschikken over een passende beheersstructuur, administratieve en boekhoudkundige organisatie en interne controle om de goede werking, de integriteit en de transparantie van de markt te waarborgen en moet jaarlijks onderworpen worden aan een externe audit van haar activiteiten;10° zij moet een verrekenings- en vereffeningssysteem voorzien hebben, eventueel door samenwerking met een andere onderneming, dat voldoende waarborgen biedt voor de bescherming van de belangen van de deelnemers en voor de goede werking van de markt. § 2. Het staat de marktbeheerder vrij om andere verhandelingen met betrekking tot energie tot de markt toe te laten dan de verhandeling van elektriciteit voor zover deze verenigbaar zijn met zijn maatschappelijk doel en voor zover deze niet van aard zijn om de belangen van de deelnemers of de goede werking, de integriteit of de transparantie van de markt te schaden. § 3 Dit besluit doet geen afbreuk aan de regels bepaald door en krachtens de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten.

Art. 5.§ 1. De marktbeheerder is verantwoordelijk voor de exploitatie, de ontwikkeling en het bestuur van elke markt waarvan hij marktbeheerder is. De marktbeheerder moet : 1° een regelmatige werking van de markt waarborgen;2° marktregels en -procedures vaststellen overeenkomstig artikel 8 met het oog op het verhogen van de transparantie wat de toegang tot de markt betreft, het vermijden van elke discriminatie tussen deelnemers en het waarborgen van de vertrouwelijkheid van de gegevens van de deelnemers;3° de voorwaarden bepalen van de contractuele relaties tussen de marktbeheerder en de deelnemer, waarbij hij erover waakt de niet-discriminatie en de transparantie wat de toegang tot de markt betreft te verzekeren;4° waken over de naleving door de deelnemers van de marktverplichtingen die hen zijn opgelegd en al de noodzakelijke maatregelen nemen, daarin inbegrepen het opleggen van disciplinaire sancties, om een einde te maken aan een eventuele miskenning van een marktverplichting;5° beschikken over adequate informaticasystemen teneinde de efficiënte werking van de markt en de transparantie van de transacties op de markt te verzekeren, de anonimiteit te garanderen en het opsporen van marktmisbruiken te vergemakkelijken;6° voorzien dat een verrekenings- en vereffeningssysteem wordt aangeboden, eventueel door samenwerking met een andere onderneming, dat voldoende waarborgen biedt voor de bescherming van de belangen van de deelnemers en voor de goede werking van de markt. § 2 De marktbeheerder mag de uitvoering van zijn taken aan derden toevertrouwen voor zover de medecontractanten van de marktbeheerder geen producenten, leveranciers of tussenpersonen zijn, tenzij de toevertrouwde diensten geen toegang verlenen tot vertrouwelijke of commercieel gevoelige informatie van de deelnemers.

Art. 6.Indien de markt gekoppeld wordt aan gelijkaardige markten in de buurlanden, mag, onverminderd de toepassing van de bepalingen inzake verbindingen met buitenlandse netten voorgeschreven door het koninklijk besluit van 19 december 2002 houdende een technisch reglement voor het beheer van het transmissienet van elektriciteit en de toegang ertoe, en onverminderd de bevoegdheden van de commissie overeenkomstig voornoemd koninklijk besluit, de marktbeheerder in opdracht van de netbeheerder de methodes voor de toekenning van de beschikbare capaciteit, toegewezen aan de markt koppeling, voor de uitwisselingen met de buitenlandse netten uitvoeren, op voorwaarde dat dit op transparante, niet-discriminatoire wijze geschiedt.

Sectie II. - Vertrouwelijkheid

Art. 7.§ 1. De marktbeheerder, de leden van de raad van bestuur, de gedelegeerd bestuurder of bestuurders of de gedelegeerde(n) tot het dagelijks bestuur of de leden van het directiecomité, evenals de personeelsleden en alle personen die met hen zullen samenwerken voor de uitvoering van hun opdrachten, zijn gehouden tot de meest strikte vertrouwelijkheid en kunnen niet overgaan tot enige verspreiding van vertrouwelijke of commercieel gevoelige informatie waarvan zij kennis hebben gekregen naar aanleiding van hun functies.

De marktbeheerder treft de technische en organisatorische maatregelen die nodig zijn om de toegang tot de vertrouwelijke en commercieel gevoelige gegevens en tot de verwerking van deze gegevens te beperken tot enkel de leden van zijn bestuursorganen en zijn personeelsleden. § 2. § 1, eerste lid, geldt niet ten aanzien van de medecontractant(en) van de marktbeheerder met wie hij een overeenkomst heeft afgesloten teneinde de organisatie en de werking van de markt en, in voorkomend geval, de financiële afwikkeling daarvan te verzekeren, op voorwaarde dat deze overeenkomst aan de medecontractant(en) een verbintenis van vertrouwelijkheid oplegt die ertoe strekt elke verspreiding van de informatie bedoeld in § 1 te vermijden. § 3 Het verbod tot mededeling van vertrouwelijke of commercieel gevoelige informatie waarvan de personen bedoeld in §§ 1 en 2 kennis hebben gekregen, wordt opgeheven : 1° indien zij worden opgeroepen om in het kader van hun functie in rechte te getuigen;2° wanneer het informatie betreft die zij moeten meedelen in hun verhouding met de CBFA of met de commissie;3° wanneer het meedelen van de informatie noodzakelijk is om de veiligheid, de betrouwbaarheid en de efficiëntie van het transmissienet te verzekeren;4° wanneer het meedelen van deze informatie tot doel heeft vastgestelde onregelmatigheden ter kennis van de overheden te brengen;5° wanneer het informatie betreft die in samengevatte of verkorte vorm is gepubliceerd op zo een wijze dat geen enkele identificatie mogelijk is;6° in geval van een voorafgaand schriftelijk akkoord van degene op wie de vertrouwelijke informatie betrekking heeft;7° wanneer deze informatie gemakkelijk en gewoonlijk toegankelijk of beschikbaar is voor het publiek. De marktbeheerder waakt erover dat de bestemmeling dergelijke vertrouwelijke informatie alleen gebruikt met het oog op de uitvoering van zijn opdracht.

Sectie III. - Marktreglement en -procedures

Art. 8.§ 1. De marktbeheerder of de onderneming die een dossier heeft ingediend overeenkomstig artikel 3, § 2, maakt een voorstel op van marktreglement dat ten minste de algemene regels bevat inzake : 1° de toelating als deelnemer van de markt en de opschorting of de herroeping van de hoedanigheid van deelnemer;2° de verplichtingen en verbodsbepalingen die van toepassing zijn op de deelnemers;3° de toegangsbijdragen en de vergoedingen en kosten voor de werking van de markt;4° het plaatsen van orders op de markt;5° de fixing;6° de gedragsregels die moeten worden nageleefd bij elke transactie op de markt;7° het toezicht over de naleving van de marktregels en -procedures, evenals de toepasselijke sancties en procedures in geval van schending van de marktregels en -procedures. Het marktreglement is van toepassing op de deelnemers en op de marktbeheerder. § 2. Het marktreglement wordt goedgekeurd door de minister, na advies van de commissie en de CBFA. Daartoe bezorgt de marktbeheerder of de onderneming die een dossier heeft ingediend overeenkomstig artikel 3, § 2, het ontwerp van marktreglement per aangetekend schrijven aan de Minister ter goedkeuring, met kopie aan de commissie en aan de CBFA. De minister beschikt over een totale termijn van 60 dagen vanaf de datum van ontvangst van voornoemd aangetekend schrijven om het marktreglement goed te keuren of af te wijzen. De commissie en de CBFA beschikken over een termijn van 40 dagen vanaf de datum van ontvangst van het verzoek van de Minister om hun advies uit te brengen. Bij gebrek aan antwoord aan de marktbeheerder of aan de onderneming die een dossier heeft ingediend overeenkomstig artikel 3, § 2 van de minister binnen de termijn van 60 dagen, wordt het marktreglement geacht stilzwijgend door de minister te zijn goedgekeurd. Voor elke aanvraag tot wijziging van het marktreglement moet dezelfde procedure worden gevolgd. § 3. De marktbeheerder stelt marktprocedures op en deelt ze ter informatie mee aan de minister, aan de commissie en aan de CBFA. De marktprocedures moeten in overeenstemming met de bepalingen van dit besluit en van het marktreglement worden opgesteld.

De marktprocedures zijn van toepassing op de deelnemers en op de marktbeheerder. § 4. De Minister kan ten alle tijde wijzigingen aan het marktreglement opleggen. § 5. De marktbeheerder verzekert de publicatie en het bijwerken van het marktreglement, goedgekeurd door de minister, en van de marktprocedures, zowel op zijn website als onder gedrukte vorm. HOOFDSTUK III. - Toegang tot de markt

Art. 9.§ 1. De toegang tot de markt is exclusief voorbehouden aan de deelnemers. Om de hoedanigheid van deelnemer van de markt te verkrijgen, moet de betrokken rechtspersoon een deelnemerscontract afsluiten met de marktbeheerder. De algemene voorwaarden van het deelnemerscontract worden door de marktbeheerder op zijn website bekendgemaakt. § 2. De voorwaarden voor toegang tot de markt worden bepaald in het marktreglement opgesteld overeenkomstig artikel 8. De procedures voor het afsluiten van een deelnemerscontract, het bepalen van de bijdragen voor toegang tot de markt en de vergoedingen en kosten voor de werking van de markt en de betaling ervan worden bepaald in de marktprocedures opgesteld overeenkomstig artikel 8. § 3. De marktbeheerder beslist over de toelating van een deelnemer tot de markt. De marktbeheerder kan de toelating van een deelnemer tot de markt slechts weigeren indien de deelnemer niet voldoet aan één of meerdere van de toelatingsvoorwaarden opgenomen in dit besluit, het marktreglement of de marktprocedures. De beslissingen van weigering van toelating moeten worden gemotiveerd. De marktbeheerder stuurt een kopie van de beslissing tot weigering naar de commissie. § 4. Blijft een deelnemer in gebreke te voldoen aan alle of een deel van zijn verplichtingen overeenkomstig dit besluit, het marktreglement en/of de marktprocedures, dan kan de marktbeheerder de maatregelen bedoeld in artikel 18 nemen en alle of een deel van de door deze deelnemer geplaatste orders herroepen. HOOFDSTUK IV. - Werking van de markt Sectie I. - Terbeschikkingstelling van een marktplatform, levering en informatie over de werking

Art. 10.De marktbeheerder stelt aan de deelnemers een marktplatform ter beschikking waar de anonieme ontmoeting tussen vraag en aanbod en de fixing daarvan plaatsvinden en waar de transacties tussen de deelnemers tot stand komen.

Art. 11.De deelnemers nomineren, overeenkomstig de toepasselijke contracten van toegangsverantwoordelijke afgesloten met de netbeheerder, bij de netbeheerder het globaal volume van elektriciteit overeenkomstig de op de markt gesloten transacties. Met het oog op het garanderen van de anonimiteit van de deelnemers, nomineert de marktbeheerder, in eigen naam maar voor rekening van de betrokken deelnemer, ten aanzien van elke deelnemer het globaal volume van elektriciteit voor de transacties die voor die deelnemer op de markt gesloten zijn. De marktbeheerder zal daartoe een overeenkomst van toegangsverantwoordelijke afsluiten met de netbeheerder.

Art. 12.De marktbeheerder mag de marktactiviteit volledig of gedeeltelijk opschorten voor de duur die hij vermeldt en voor zover hij daarvoor op zijn website de redenen opgeeft. De marktbeheerder brengt de commissie op de hoogte van deze opschorting.

De Minister en de commissie kunnen elk de marktbeheerder verzoeken om de marktactiviteit volledig of gedeeltelijk op te schorten voor de duur die zij bepalen in geval van een uitzonderlijke gebeurtenis die een verstoring van de regelmatige werking van de markt tot gevolg heeft.

Art. 13.Elke dag bezorgt de marktbeheerder aan de commissie, de volumes en de prijzen per deelnemer betreffende de ingediende orders en de transacties op de markt.

De marktbeheerder publiceert bovendien op regelmatige basis de totale marktaanvraag en het totale marktaanbod, de prijzen en de geaggregeerde volumes overeenkomstig de bepalingen van het marktreglement en de marktprocedures.

De marktbeheerder stelt jaarlijks, vóór 30 juni van elk jaar, een schriftelijk verslag op over de werking van de markt tijdens het vorige jaar dat hij tegelijkertijd aan de minister, de CBFA en de commissie overmaakt.

Sectie II. - Financiële afwikkeling van de transacties op de markt

Art. 14.De marktbeheerder of, in voorkomend geval, de onderneming waarmee hij daartoe samenwerkt, organiseert de financiële afwikkeling van de transacties afgesloten tussen de deelnemers.

Art. 15.De marktbeheerder of, in voorkomend geval, de onderneming die de financiële afwikkeling van de markt uitvoert, garandeert dat de financiële verplichtingen verbonden met de op de markt afgesloten transacties tussen de deelnemers, nagekomen worden. De deelnemer sluit met de marktbeheerder of, in voorkomend geval, de onderneming die de financiële afwikkeling van de markt uitvoert, een contract betreffende de financiële afwikkeling van de transacties gesloten door de deelnemer op de markt.

De deelnemer dient aan de marktbeheerder of, in voorkomend geval, aan de onderneming die de financiële afwikkeling van de markt uitvoert, een bankgarantie op eerste verzoek of een geldsom te overhandigen waarvan het bedrag zal worden bepaald en dagelijks kan worden aangepast in functie van het volume en de waarde van de transacties.

Sectie III. - Integriteit van de markt

Art. 16.De deelnemers zien erop toe loyaal en billijk te handelen teneinde de integriteit en de goede werking van de markt te handhaven en te bevorderen. Zij leven de marktverplichtingen na.

De door de deelnemers na te leven gedragsregels worden verder uitgewerkt in het marktreglement.

Sectie IV. - Toezicht en regelhandhaving op de markt

Art. 17.§ 1. De marktbeheerder kan van de deelnemers elke informatie opeisen teneinde de goede werking van de markt te verzekeren en de regelmatigheid van de transacties na te gaan. Te dien einde beschikt de marktbeheerder ten aanzien van de deelnemers meer bepaald over de volgende mogelijkheden inzake toezicht en opsporing : 1° het opeisen van elke informatie teneinde na te gaan of de deelnemer al zijn marktverplichtingen naleeft;2° op elk moment elke informatie opeisen teneinde meer bepaald : a) alle transacties van een deelnemer op de markt te reconstrueren;b) alle financiële verrekenings- en vereffeningsactiviteiten van een deelnemer met betrekking tot zijn verhandelingsactiviteiten op de markt te reconstrueren;3° het bepalen van de termijn binnen dewelke de informatie bedoeld in 1° en 2° moet worden verstrekt. § 2 Elke deelnemer is ertoe gehouden de gegevens met betrekking tot zijn transacties op de markt en de daarmee verbonden financiële verrekenings- en verreffingsactiviteiten te bewaren gedurende een termijn van drie jaar. § 3. De marktbeheerder geeft de commissie kennis van de verzoeken tot informatie bedoeld in § 1, 1° en 2°, alsmede van de antwoorden hierop van de deelnemer. § 4. De marktbeheerder is ertoe gehouden de gegevens met betrekking tot de transacties op de markt en de daarmee verbonden financiële verrekenings- en verreffingsactiviteiten te bewaren gedurende een termijn van 3 jaar.

Art. 18.§ 1. De marktbeheerder neemt, in overeenstemming met dit besluit, alle maatregelen noodzakelijk voor de goede werking en de veiligheid van de markt. § 2. De marktbeheerder kan de volgende maatregelen nemen tegen een deelnemer die één of meerdere van zijn marktverplichtingen niet naleeft : 1° bevelen dat een einde wordt gesteld aan de niet-naleving van een marktverplichting;2° onverminderd de toepassing van het gemeen recht en eventuele gerechtelijke vervolgingen, de volgende disciplinaire sancties opleggen : a) een verwittiging;b) de tijdelijke, volledige of gedeeltelijke opschorting van de hoedanigheid van deelnemer op de markt, voor ten hoogste zes maanden;c) de intrekking van de hoedanigheid van deelnemer. § 3. De marktbeheerder brengt de onregelmatigheden waarvan hij kennis zou hebben ter kennis van de commissie en de minister. § 4. Onverminderd de toepassing van het gemeen recht kan geen van de voornoemde disciplinaire sancties worden uitgesproken zonder dat de betrokken deelnemer of zijn vertegenwoordiger is gehoord of behoorlijk is opgeroepen.

De beslissing om een van de voornoemde disciplinaire sancties op te leggen moet worden gemotiveerd en per aangetekend schrijven ter kennis worden gebracht van de belanghebbenden. De marktbeheerder bezorgt een kopie van deze beslissing aan de commissie. § 5. De marktbeheerder kan, onmiddellijk en zonder toepassing van de hiervoor beschreven procedure, de hoedanigheid van deelnemer opschorten of intrekken : 1° indien het contract van toegangsverantwoordelijke voor de deelnemer geschorst of beëindigd is;2° indien de deelnemer de voorwaarden voor toegang tot de markt bedoeld in artikel 9 niet langer vervult;3° indien het contract van de deelnemer voor de financiële afwikkeling van de transacties bedoeld in artikel 15, geschorst of beëindigd is; of 4° in geval van een dringende situatie, indien de deelnemer de goede werking van de markt in het gevaar brengt. De marktbeheerder informeert de deelnemer zo spoedig mogelijk over deze maatregel en brengt de commissie op de hoogte. § 6. De marktbeheerder kan de maatregelen bedoeld in dit artikel nemen op grond van een vaststelling, een onderzoek, een controle of op verzoek van een andere nationale of buitenlandse bevoegde autoriteit of van een klacht van een geïnteresseerde persoon of instelling.

Art. 19.In overeenstemming met de wet ziet de commissie toe op de naleving van dit koninklijk besluit en kan zij daartoe van de marktbeheerder en de deelnemers alle noodzakelijke inlichtingen vorderen. Zij kan overgaan tot een controle van hun rekeningen ter plaatse. HOOFDSTUK V. - Inwerkingtreding

Art. 20.Dit besluit treedt in werking de dag waarop het in het Belgisch Staatsblad wordt bekendgemaakt.

Art. 21.Onze Minister van Financiën en Onze Minister van Energie worden, ieder wat hem betreft, belast met de uitvoering van dit besluit.

Gegeven te Brussel, 20 oktober 2005.

ALBERT Van Koningswege : De Minister van Financiën, D. REYNDERS De Minister van Energie, M. VERWILGHEN