FEDERALE OVERHEIDSDIENST MOBILITEIT EN VERVOER

Luchtvaart

23 APRIL 2017. - Koninklijk besluit tot het bepalen, bij het autonoom overheidsbedrijf Belgocontrol, van de voorwaarden tot toekenning van een disponibiliteit met wachtgeld en een verlof voorafgaand aan het pensioen met wachtgeld. - Erratum

In het Belgisch Staatsblad van 15 mei 2017, akte nr. 2017/31301 : - Bl. 56642, moet gelezen worden : VERSLAG AAN DE KONING Sire, Het ontwerp van besluit waarvan wij de eer hebben het ter ondertekening aan Uwe Majesteit voor te leggen, voorziet in een wijziging van het bestaande stelsel van disponibiliteit met wachtgeld voor de luchtverkeersleiders tewerkgesteld door het autonoom overheidsbedrijf Belgocontrol en vervangt het koninklijk besluit van 14 september 1997Relevante gevonden documenten type koninklijk besluit prom. 14/09/1997 pub. 20/11/1997 numac 1997014223 bron ministerie van verkeer en infrastructuur Koninklijk besluit tot het bepalen, bij de Regie der Luchtwegen, van de voorwaarden tot toekenning van een disponibiliteit wegens functionele ongeschiktheid als gevolg van directe en effectieve verkeersleiding sluiten. Het stelsel van disponibiliteit werd aangepast teneinde het in overeenstemming te brengen met de Federale Pensioenhervormingen en de algehele maatschappelijke evolutie tot langer werken.

Het nieuwe stelsel van disponibiliteit gaat in op 1 januari 2017. Tot die datum geldt het verplichte stelsel van disponibiliteit op de leeftijd van 55 jaar overeenkomstig het collectief akkoord zoals totstandgekomen in het paritair comité van Belgocontrol op 4 juli 2014, waarbij aan de ambtenaren een verlof voorafgaand aan het pensioen wordt toegekend mits het aangaan van een individuele overeenkomst met Belgocontrol.

Onder dit stelsel geldt derhalve dat de ambtenaar die in de loop van 2016 (of de jaren ervoor) de leeftijd van 55 jaar bereikt en wiens recht op de disponibiliteit ontstaat (de eerste van de maand af die volgt op deze waarin de leeftijd van 55 jaar werd bereikt") vóór 1 januari 2017, verplicht op disponibiliteit wordt gesteld. Indien de ambtenaar bij het bereiken van de leeftijd van 60 jaar en dus na verloop van vijf jaren disponibiliteit, over onvoldoende dienstjaren zou beschikken om het vervroegd pensioen op te nemen, wordt deze ontbrekende periode overbrugd middels de toekenning van een verlof voorafgaand aan het pensioen.

Het nieuwe stelsel van disponibiliteit geldt op vrijwillige basis en dient door de ambtenaar te worden aangevraagd en gaat de opname van het vervroegd pensioen of het rustpensioen vooraf. De aanvraag daartoe kan slechts geschieden indien aan twee cumulatieve voorwaarden is voldaan, te weten een minimale leeftijd 58 jaar (vanaf 2030) en de voorwaarden voor het vervroegd pensioen zodat de periode van disponibiliteit zich niet verder kan uitstrekken dan vijf jaren (deze laatste voorwaarde omschrijven we als de regel: `P - 5').

Voorbeeld (1) : de ambtenaar die in de loop van 2031 de leeftijd bereikt van 58 jaar, doch één dienstjaar (12 maanden) tekort komt om aan de voorwaarde `P - 5' te voldoen, kan slechts na verloop van 12 maanden opteren voor disponibiliteit, dit is bij het bereiken van de leeftijd van 59 jaar.

Voorbeeld (2) : de ambtenaar die in 2031 de leeftijd bereikt van 57 jaar, doch over voldoende dienstjaren beschikt om aan de voorwaarde `P - 5' te voldoen, kan slechts bij het bereiken van de leeftijd van 58 jaar opteren voor disponibiliteit, dit is in de loop van 2032.

Tevens werd tot 2029 in een overgangsmaatregel voorzien waarbij de periode van disponibiliteit kan worden aangevuld met een verlof voorgaand aan het pensioen en zulks gedurende een maximaal aantal maanden. Deze overgangsmaatregel moet operationele ATC_units toelaten de impact van deze leeftijdsverhoging op operationeel vlak te absorberen en het de sociale partners mogelijk te maken de nodige maatregelen te voorzien.

Voorbeeld (1) : de ambtenaar die in 2026 de leeftijd bereikt van 57 jaar, doch 8 maanden tekort komt om aan de voorwaarde P-5 te voldoen, mag opteren voor disponibiliteit en zal na verloop van de vijf jaar disponibiliteit nog 8 maanden verlof voorafgaand aan het pensioen toegekend krijgen.

Voorbeeld (2) : de ambtenaar die in 2022 de leeftijd bereikt van 56 jaar, doch 24 maanden tekort komt om aan de voorwaarde `P - 5' te voldoen, mag opteren voor disponibiliteit en zal na verloop van de vijf jaar disponibiliteit nog 24 maanden verlof voorafgaand aan het pensioen toegekend krijgen.

Voorbeeld (3) : de ambtenaar die in 2019 de leeftijd bereikt van 55 jaar, doch 44 maanden tekort komt om aan de voorwaarde `P - 5' te voldoen, kan slechts na verloop van 8 maanden (44 - 36) opteren voor disponibiliteit en zal na verloop van de vijf jaar disponibiliteit nog 36 maanden verlof voorafgaand aan het pensioen toegekend krijgen.

Voorbeeld (4) : de ambtenaar die in 2027 de leeftijd bereikt van 57 jaar, doch 25 maanden tekort komt om aan de voorwaarde `P - 5' te voldoen, kan slechts na verloop van 13 maanden (25 - 12) opteren voor disponibiliteit en zal na verloop van de vijf jaar disponibiliteit nog 12 maanden verlof voorafgaand aan het pensioen toegekend krijgen.

Teneinde de luchtverkeersleiders te stimuleren tot langer werken betreft het een vrijwillig stelsel en geldt tevens dat de luchtverkeersleiders tijdens de periode van disponibiliteit en het verlof voorafgaand aan het pensioen ter beschikking blijven van Belgocontrol en derhalve opnieuw in dienst kunnen worden geroepen.

Ik heb de eer te zijn, Sire, Van Uwe Majesteit, de zeer eerbiedige en zeer getrouwe dienaar, De Minister van Mobiliteit, F. BELLOT

ADVIS VAN DE RAAD VAN STATE Op 13 maart 2017 is de Raad van State, afdeling Wetgeving, door de Minister van Mobiliteit belast met Belgocontrol en de Nationale Maatschappij der Belgische spoorwegen verzocht binnen een termijn van vijf werkdagen een advies te verstrekken over een ontwerp van koninklijk besluit `tot het bepalen, bij het autonoom overheidsbedrijf Belgocontrol, van de voorwaarden tot toekenning van een disponibiliteit met wachtgeld en een verlof voorafgaand aan het pensioen met wachtgeld'.

Het ontwerp is door de vierde kamer onderzocht op 16 maart 2017. De kamer was samengesteld uit Pierre LIENARDY, kamervoorzitter, Martine BAGUET en Bernard BLERO, staatsraden, Anne-Catherine VAN GEERSDAELE, griffier.

Het verslag is uitgebracht door Pauline LAGASSE, adjunct-auditeur.

De overeenstemming tussen de Franse en de Nederlandse tekst van het advies is nagezien onder toezicht van Pierre LIENARDY. Het advies, waarvan de tekst hierna volgt, is gegeven op 16 maart 2017.

Overeenkomstig artikel 84, § 1, eerste lid, 3°, van de gecoördineerde wetten op de Raad van State moeten in de adviesaanvraag in het bijzonder de redenen worden aangegeven tot staving van het spoedeisende karakter ervan.

In casu luidt die motivering in de brief met de adviesaanvraag als volgt : "L'urgence est motivée par le fait que l'accord social du 12 avril 2016 voit ses premiers effets intervenir à partie du 1er janvier 2017, qu'en vertu de l'article 176, § 7 de la loi du 21 mars 1991 portant réforme de certaines entreprises publiques économiques, seule l'entrée en vigueur du présent arrêté permettra de mettre en oeuvre les dispositions de l'accord social, que chaque mois qui passe voit des contrôleurs aériens coincés entre l'ancien régime qui ne s'applique plus et le nouveau régime qui ne s'applique pas encore et qu'il est donc essentiel de limiter la période durant laquelle les agents concernés sont dans cette situation inconfortable, qu'enfin la base légale du présent arrêté a fait l'objet d'un examen urgent devant le Parlement, conformément à l'article 51 du Règlement de la Chambre".

Aangezien de adviesaanvraag ingediend is op basis van artikel 84, § 1, eerste lid, 3°, van de gecoördineerde wetten op de Raad van State, beperkt de afdeling wetgeving overeenkomstig artikel 84, § 3, van de voornoemde gecoördineerde wetten haar onderzoek tot de rechtsgrond van het ontwerp, de bevoegdheid van de steller van de handeling en de te vervullen voorafgaande vormvereisten.

Wat die drie punten betreft, geeft het ontwerp aanleiding tot de volgende opmerkingen.

VOORAFGAANDE VORMVEREISTEN 1. Het ontwerpbesluit verwijst naar een advies van de inspecteur van Financiën van 13 mei 2016.Uit het dossier dat aan de afdeling Wetgeving van de Raad van State overgezonden is, blijkt dat de inspecteur van Financiën op die datum verzocht is om dringend advies uit te brengen over "le dossier à transmettre au Conseil des Ministres de ce 13 mai 2016 relativement à l'accord social conclu au sein de la Commission paritaire de Belgocontrol le 12 avril 2016". Dat advies vermeldt het volgende: "(...) Dans le très court délai accordé, et au terme d'une analyse par la force des choses fort succincte, l'Inspection des Finances n'a en l'occurrence pas de remarque particulière à formuler à l'encontre du dossier présenté.

Elle prend note du fait que l'arrêté royal du 14 septembre 1997 sera modifié et qu'elle sera à nouveau consultée à ce moment... avec l'espoir de pouvoir disposer de davantage de temps afin qu'elle puisse remplir son rôle de manière utile et professionnelle".

De inspecteur van Financiën is dus niet verzocht om advies uit te brengen over het ontwerp van koninklijk besluit, maar alleen over een nota betreffende de inhoud van het sociaal akkoord van 12 april 2016.

Overeenkomstig artikel 14 van het koninklijk besluit van 16 november 1994 `betreffende de administratieve en begrotingscontrole' moeten "de ontwerpen van koninklijk (...) besluit" zelf om advies aan de inspecteur van Financiën voorgelegd worden. 2. Zo ook blijkt uit de akkoordbevinding van de minister van Begroting van 13 mei 2016 dat de minister zich heeft uitgesproken over de "note relative au régime de disponibilité et de congé préalable à la pension" maar niet over het ontwerp van koninklijk besluit als zodanig. Overeenkomstig artikel 5 van het koninklijk besluit van 16 november 1994 `betreffende de administratieve en begrotingscontrole' zijn het eveneens "de ontwerpen van koninklijk besluit" zelf die aan de akkoordbevinding van de minister van Begroting voorgelegd moeten worden. 3. De steller van het ontwerp moet er dus op toezien dat die vormvereisten vervuld worden. ONDERZOEK VAN HET ONTWERP AANHEF 1. Artikel 46 van de wet van 15 mei 1984Relevante gevonden documenten type wet prom. 15/05/1984 pub. 21/02/2012 numac 2012201027 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende maatregelen tot harmonisering in de pensioenregelingen type wet prom. 15/05/1984 pub. 03/06/2010 numac 2010000322 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende maatregelen tot harmonisering in de pensioenregelingen Officieuze coördinatie in het Duits type wet prom. 15/05/1984 pub. 06/02/2015 numac 2015000046 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende maatregelen tot harmonisering in de pensioenregelingen. - Duitse vertaling van wijzigingsbepalingen type wet prom. 15/05/1984 pub. 17/11/2015 numac 2015000649 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende maatregelen tot harmonisering in de pensioenregelingen. - Duitse vertaling van wijzigingsbepalingen sluiten `houdende maatregelen tot harmonisering in de pensioenregelingen', waarnaar in het tweede lid verwezen wordt, verleent het ontwerp van koninklijk besluit geen rechtsgrond.Dat artikel maakt deel uit van het juridisch kader waarin het ontwerp tot stand komt. Het behoort dan ook niet in de vorm van een aanhefverwijzing vermeld te worden, maar kan, indien de steller van het ontwerp dat nuttig acht, in de vorm van een overweging worden aangehaald(1). 2. Het koninklijk besluit van 14 september 1997Relevante gevonden documenten type koninklijk besluit prom. 14/09/1997 pub. 20/11/1997 numac 1997014223 bron ministerie van verkeer en infrastructuur Koninklijk besluit tot het bepalen, bij de Regie der Luchtwegen, van de voorwaarden tot toekenning van een disponibiliteit wegens functionele ongeschiktheid als gevolg van directe en effectieve verkeersleiding sluiten `tot het bepalen, bij de Regie der Luchtwegen, van de voorwaarden tot toekenning van een disponibiliteit wegens functionele ongeschiktheid als gevolg van directe en effectieve verkeersleiding' wordt door het ontworpen besluit noch gewijzigd noch opgeheven.Het behoort dan ook niet in de aanhef te worden vermeld.

DISPOSITIEF Artikel 2 1. Ter wille van de rechtszekerheid dient in paragraaf 2, 2°, het verband met artikel 4 van het ontwerp explicieter aangegeven te worden en moet dan ook gepreciseerd worden dat de duur van het verlof voorafgaand aan het pensioen met wachtgeld in voorkomend geval bij de vijf dienstjaren voorafgaand aan het pensioen komt.2. Belgocontrol is de benaming van het autonoom overheidsbedrijf.In het ontworpen artikel 2, § 3, dient dan ook bepaald te worden welke instantie binnen Belgocontrol "op verzoek van de betrokkene een kortere termijn [dan 9 maanden] aanvaardt". Is de directeur Human Resources van Belgocontrol die instantie ? Artikel 8 Paragraaf 1 bepaalt dat de ambtenaar die in disponibiliteit met wachtgeld gesteld is of die een verlof voorafgaand aan het pensioen met wachtgeld geniet, opnieuw in dienst kan worden geroepen teneinde zijn deskundigheid tijdelijk ter beschikking te stellen van Belgocontrol.

Artikel 18, § 1, van het sociaal akkoord bepaalt in dat verband het volgende: "Elke verkeersleider kan aanduiden wanneer hij wenst beschikbaar te zijn voor oproeping onder het systeem stand-by (cfr. de wijze waarop nachten worden aangevraagd). Indien het op basis van de desiderata niet mogelijk blijkt om in afdoende stand-by diensten te voorzien, zal de toewijzing van stand-by diensten [gebeuren] per beurtrol om in een evenwichtige spreiding te voorzien." Ter wille van de rechtszekerheid zouden die regels in het ontworpen besluit moeten worden gepreciseerd.

Artikel 9 De Koning is niet bevoegd tot het vaststellen van artikel 9 van het ontwerp, waarin geregeld wordt op welke wijze de loonkosten verdeeld worden van de ambtenaar die gebruikmaakt van de externe mobiliteit met toepassing van artikel 29bis van de wet van 21 maart 1991Relevante gevonden documenten type wet prom. 21/03/1991 pub. 09/01/2013 numac 2012000673 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven. - Officieuze coördinatie in het Duits type wet prom. 21/03/1991 pub. 18/01/2016 numac 2015000792 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven. - Duitse vertaling van wijzigingsbepalingen sluiten `betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven'. Een dergelijke bepaling is immers in strijd met artikel 29bis, zevende lid, van diezelfde wet, waarin het volgende wordt bepaald : "Bovendien sluit elk autonoom overheidsbedrijf, met de openbare overheid, bedoeld in het vierde lid, een protocolakkoord betreffende : 1° de regels betreffende de wijze van verdeling van de loonkosten naargelang van het niveau". Artikel 10 Artikel 176, § 7, van de voornoemde wet van 21 maart 1991Relevante gevonden documenten type wet prom. 21/03/1991 pub. 09/01/2013 numac 2012000673 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven. - Officieuze coördinatie in het Duits type wet prom. 21/03/1991 pub. 18/01/2016 numac 2015000792 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven. - Duitse vertaling van wijzigingsbepalingen sluiten luidt als volgt : "In afwijking van de artikelen 33 en 34 wordt vanaf 1 januari 2017 elke nieuwe vorm van disponibiliteit met wachtgeld of van verlof met wachtgeld voorafgaand aan het pensioen toegestaan door Belgocontrol aan zijn personeelsleden benoemd in de graden die op de loopbaan van luchtverkeersleider betrekking hebben, bij koninklijk besluit vastgesteld." Bij die bepaling wordt de Koning niet gemachtigd om te voorzien in een dergelijke regeling van een situatie die betrekking heeft op een periode vóór 1 januari 2017. Dat is echter wel wat gebeurt wanneer een koninklijk besluit, in dit geval het koninklijk besluit van 14 september 1997Relevante gevonden documenten type koninklijk besluit prom. 14/09/1997 pub. 20/11/1997 numac 1997014223 bron ministerie van verkeer en infrastructuur Koninklijk besluit tot het bepalen, bij de Regie der Luchtwegen, van de voorwaarden tot toekenning van een disponibiliteit wegens functionele ongeschiktheid als gevolg van directe en effectieve verkeersleiding sluiten, opnieuw volle uitwerking krijgt, aangezien artikel 10 er duidelijk toe strekt een regeling inzake disponibiliteit, ook wat het verleden betreft, te valideren, ook al vindt die regeling in geen enkele tekst nog rechtsgrond, doordat Belgocontrol geschrapt is uit de lijst instellingen van openbaar nut waarop de wet van 16 maart 1954 betrekking heeft(2). Dat koninklijk besluit geldt dus niet meer sinds het geen rechtsgrond meer heeft, dat wil zeggen sinds 2 oktober 1998, ook al is men het de facto blijven toepassen.

Ter wille van de rechtszekerheid zou de wetgever moeten zorgen voor de validatie van de beslissingen van de organen van Belgocontrol ten gunste van de vastbenoemde ambtenaren voor wie men het koninklijk besluit van 14 september 1997Relevante gevonden documenten type koninklijk besluit prom. 14/09/1997 pub. 20/11/1997 numac 1997014223 bron ministerie van verkeer en infrastructuur Koninklijk besluit tot het bepalen, bij de Regie der Luchtwegen, van de voorwaarden tot toekenning van een disponibiliteit wegens functionele ongeschiktheid als gevolg van directe en effectieve verkeersleiding sluiten de facto is blijven toepassen tot 31 december 2016. _______ Nota's (1) Beginselen van de wetgevingstechniek - Handleiding voor het opstellen van wetgevende en reglementaire teksten, www.raadvst-consetat.be, tab "Wetgevingstechniek", aanbeveling 40. (2) Zie het koninklijk besluit van 25 augustus 1998Relevante gevonden documenten type koninklijk besluit prom. 25/08/1998 pub. 01/09/1998 numac 1998014208 bron ministerie van verkeer en infrastructuur Koninklijk besluit tot indeling van de Regie der Luchtwegen als autonoom overheidsbedrijf sluiten `tot indeling van de Regie der Luchtwegen als autonoom overheidsbedrijf'.