29 JUNI 2007. - Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering betreffende de tenuitvoerbrenging, via een bijzonder bestemmingsplan, van het gebied van gewestelijk belang nr. 11 - Administratief Centrum

De Brusselse Hoofdstedelijke Regering, Gelet op het Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening, inzonderheid op de artikelen 53 tot 57;

Gelet op het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 3 mei 2001 tot goedkeuring van het Gewestelijk Bestemmingsplan;

Gelet op het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 12 september 2002 tot goedkeuring van het Gewestelijk Ontwikkelingsplan;

Gelet op de bepalingen met betrekking tot de bodembestemming, in het bijzonder voorschrift nr. 18 met betrekking tot de gebieden van gewestelijk belang (GGB);

Overwegende dat het programma van het GGB nr. 11 - Administratief Centrum - als volgt is bepaald : « Dit gebied is bestemd voor huisvesting, buurtwinkels, kantoren, productieactiviteiten en voorzieningen van collectief belang of van openbare diensten.

De vloeroppervlakte voor huisvesting mag niet kleiner zijn dan 35 % van de totale vloeroppervlakte in het gebied.

De stedelijke vormgeving van het geheel beoogt de verbetering van de toegankelijkheid van de site voor voetgangers en fietsers en de inrichting van de Pachecolaan waarbij de breedte van de rijbaan wordt beperkt.

De toegang via de Sint-Lazaruslaan blijft behouden. » 1. Grenzen van het BBP Overwegende dat de perimeter van het GGB nr.11, zoals deze bepaald is in het GBP, beperkt is tot een oppervlakte van 7,6 ha;

Overwegende dat het GGB gelegen is in een ruimere perimeter die het voorwerp uitmaakte van een richtschema « Kruidtuin » dat op 30 november 2006 goedgekeurd werd door de Brusselse Hoofdstedelijke Regering;

Overwegende dat het GGB nr. 11 naast de gebouwen langs de Koningsstraat, ook de gebouwen van het vroegere Rijksadministratief Centrum, met uitsluiting van de vroegere Financietoren, omvat;

Overwegende dat het Administratief Centrum, met inbegrip van de vroegere Financietoren, ontworpen werd als een stedenbouwkundig geheel bestemd voor het onderdak brengen van de Belgische administraties;

Overwegende dat met deze uitvoering aangeleund wordt bij een modernistische opvatting van de gelijkgrondse stadsinrichting en radicaal afgestapt wordt van het traditionele stadsweefsel en het concept van een gesloten huizenblok;

Overwegende dat het betaamt de mogelijkheden die deze site biedt, te valoriseren en daarbij te zorgen voor een betere integratie van het Centrum in de stedelijke omgeving;

Overwegende dat de beoogde verbetering van de toegankelijkheid van de site voor voetgangers en fietsers ertoe noopt, naast het GGB nr. 11, ook de vroegere Financietoren, de Pachecolaan en het station Congres op te nemen in de perimeter van het BBP;

Overwegende dat, teneinde opnieuw een stedelijke gemengdheid tot stand te kunnen brengen en in de onmiddellijke nabijheid van de site te kunnen voorzien in huisvesting, het noodzakelijk is de perimeter van het BBP uit te breiden tot het driehoekige huizenblok dat afgebakend wordt door de Bankstraat, de de Lignestraat en de Oratoriënberg; 2. Wettelijke verplichtingen a) Erfgoed : Overwegende dat het gebied van het toekomstige BBP : - met het station Congres en de naaste omgeving ervan een monument omvat dat ingeschreven is op de bewaarlijst, - en met de tuin van het Centrum, die ontworpen werd door tuinarchitect René Pechère, een site omvat die ingeschreven is in de inventaris van het onroerend erfgoed; Overwegende dat in de onmiddellijke nabijheid van het gebied, het Congresplein ingeschreven is op de bewaarlijst, terwijl de Sint-Michiels- en Sint-Goedelekathedraal en de Kruidtuin respectievelijk beschermd zijn als monument en als site; b) Openbare erfdienstbaarheid van overgang op private grond : Overwegende dat de site onderworpen is aan openbare erfdienstbaarheden van overgang op private grond waardoor de Rivolistraat, de esplanade en de Pechère-tuin een karakter van openbare ruimte krijgen;c) Erfdienstbaarheid van zicht : Overwegende dat de site onderworpen is aan een erfdienstbaarheid van zicht vanaf de esplanade tot aan de Basiliek van Koekelberg, waardoor de potentiële hoogte van de gebouwen op die locatie beperkt wordt;3. Elementen van stedelijke vormgeving a) Interne structurerende elementen van stedelijke vormgeving : Overwegende dat de vleugel van het Arcadegebouw met een gevel van meer dan 225 meter (gebouwen F en D) één van de structurerende elementen van dit geheel vormt en uiting geeft aan de verschillende functies : gordijngevels op de kantoorverdiepingen, booggewelven op de gelijkvloerse verdieping waar zich de handelszaken bevinden en grote ramen van het vroegere restaurant op het niveau van de tuin; Overwegende dat door de symmetrische vormgeving van het gebouw F en het daarmee corresponderende gebouw C het open karakter van de site van aan het Congresplein duidelijk tot uiting komt;

Overwegende dat de verlenging van het Congresplein via de Esplanade uitgedacht werd om een open ruimte tot stand te brengen die uitkijkt op het lager gelegen gedeelte van de stad;

Overwegende dat de Congresstraat uitzicht geeft op de Congreszuil die in een open ruimte staat;

Overwegende dat de eenduidige vormgeving van het Administratief Centrum onder meer tot uiting komt doordat de esplanade en de Péchère-tuin visueel op mekaar aansluiten. Door deze visuele aansluiting kunnen deze ruimten complementair gebruikt worden door de gebruikers van de site; b) Band tussen Administratief Centrum/Pacheco : Overwegende dat de parkeerstrook langs de Pachecolaan een moeilijk over te steken en weinig levendige barrière is, hetgeen niet bevorderlijk is voor de integratie in de omliggende wijken; Overwegende dat het aantal toegangen voor de voetgangers tot de site ontoereikend is en deze bovendien niet zichtbaar zijn, waardoor een herinrichting ervan zich opdringt;

Overwegende dat het station Brussel-Congres, zodra het gerenoveerd is, ruimte moet bieden voor sociaalculturele activiteiten en een actieve locatie moet worden voor de plaatselijke ontwikkeling; c) Functionele gemengdheid : Overwegende dat de sinds het begin aanwezige functies binnen de perimeter van het GGB nr.11 als volgt verdeeld zijn : -92.796 m2 administratieve oppervlakte, (waarvan 13.511 m2 ingenomen wordt door het vroegere restaurant en tussenverdieping in het gebouw F), - 2 300 m2 handelsoppervlakte, verdeeld over de gebouwen D en F, - 50 579 m2 ruimte voor archieven in de ondergrondse verdieping, - 79 695 m2 parking, goed voor in totaal 2 024 parkeerplaatsen in de parkings A en B;

Overwegende dat, overeenkomstig de voorschriften van het GBP, een gemengdheid van functies tot stand gebracht dient te worden, door te voorzien in « huisvesting, buurtwinkels, kantoren, productieactiviteiten en voorzieningen van collectief belang of van openbare diensten »;

Overwegende dat momenteel gewerkt wordt aan een stedenbouwkundige vergunning die voorziet in de renovatie van de vroegere Financietoren en de bouw van een kantoorgebouw langs de Koningsstraat. Deze twee gebouwen hebben samen een oppervlakte van 156.486 m2; d) Openbare ruimten, tuin en speelplein : Overwegende dat de site met de esplanade, de Pechère-tuin, het speelplein en de dreef met over de Pachecolaan uitstekende platanen een geheel van kwaliteitsvolle openbare en groene ruimten omvat;e) Parkings : Overwegende dat de draagstructuur van de parkings A en B in een goede staat verkeert;dat uit de studies die uitgevoerd werden in het kader van het richtschema « Kruidtuin » blijkt dat deze zich perfect lenen voor potentiële nieuwe bestemmingen (tal van aparte ingangsrijstroken op de verdiepingen); f) Kokers van de spoorverbinding : Overwegende dat doordat de Noord-Zuid spoorverbinding doorloopt onder de westelijke flank van het Centrum, de bouwmogelijkheden op deze locatie zeer sterk beperkt zijn (de NMBS laat geen overbelasting toe);4. Beoogde inrichting Overwegende dat de prioritaire doelstellingen voor de ontwikkeling van het gebied luiden als volgt : a) Met het oog op de stadsstructuur, betaamt het : - tijdens de herwaardering ervan de gemeenschappelijke identiteit en de architecturale, ruimtelijke en landschappelijke eigenschappen van het Centrum uit te spelen, - meer bepaald de functie als « uitkijktoren » op het stadslandschap van op de esplanade en de recreatieve functie van de Pechèretuin uit te spelen door deze toegankelijker te maken; - de visuele aansluiting van de Esplanade met de Pechèretuin, waardoor een complementair gebruik van beide ruimten mogelijk gemaakt wordt, te vrijwaren; b) Met het oog op de bestemmingen, betaamt het : - de site een mix van functionele en sociale bestemmingen mee te geven door uiteenlopende bestemmingen te bevorderen;c) Met het oog op de band van de site met de nabij gelegen wijken en ruimten, betaamt het : - de ruimtelijke wisselwerking en de voetgangers- en fietsersverbindingen tussen de site en de Kruidtuin en de Kleine Ring te verbeteren, - de ruimtelijke wisselwerking en de verbindingen tussen het hoger en het lager gedeelte van de stad te verbeteren (verbindingen met de wijken gelegen aan de andere kant van de Koningsstraat, het station Congres en de omliggende wijken, alsook met Passage 44), Besluit : Artikel 1.De gemeenteraad van de Stad Brussel wordt verzocht, binnen een termijn van 3 jaar te tellen vanaf de kennisgeving van dit besluit, een bijzonder bestemmingsplan goed te keuren met betrekking tot het grondgebied dat geboekt staat als « gebied van gewestelijk belang (GGB) nr. 11 » uitgebreid tot de naburige gebieden die afgebakend worden door : - de gemeentegrens, de Kruidtuinlaan, - de Koningsstraat, de Vesaliusstraat, de Vandermeulenstraat, de de Lignestraat, de Bankstraat, - de Pachecolaan met inbegrip van het NMBS-station Congres; (zie plan in bijlage).

Art 2. Dit BBP zal zich richten naar het programma van het GGB nr. 11 zoals ingevuld in de bepalingen aangaande de bodembestemming van het GBP, evenals naar de hieronder opgesomde bepalingen. a) Met het oog op de voorstellen inzake de algemene herinrichting van de site, zal het BBP gebaseerd worden op de volgende elementen : - het behoud van de huidige structuur van de parkings A en B, enkel de locatie van de toegangen zou gewijzigd kunnen worden; - het behoud en de renovatie van de gebouwen D en F; - het behoud van de opening naar het Congresplein en van een symmetrische stedelijke vormgeving rond deze open ruimte; - de hernieuwde vormgeving van het gebied gelegen op de Oratoriënberg. b) Met het oog op de bestemming van de site, zal het BBP ertoe strekken een functionele gemengdheid tot stand te brengen op de site, meer bepaald : -maximaal 70 000 m2 krijgt een administratieve bestemming, - minimaal 35 % wordt bestemd voor huisvesting, - minimaal 5 000 m2 handelszaken op de gelijkvloerse verdieping van de gebouwen langs de Rivolistraat en de Pachecolaan, - minimaal 8 000 m2 voorzieningen waaronder minstens 6 000 m2 in het vroegere restaurant in het gebouw F, tegenover de tuin van het Centrum en een speelplein dichtbij de Pechère-tuin, - maximaal 2 000 parkeerplaatsen, - het behoud van de voorpost van de brandweerdienst. Op grond van het BBP zal het mogelijk worden een sociale gemengdheid tot stand te brengen en de site nieuw leven in te blazen door te voorzien in buurtvoorzieningen, woningen te laten optrekken voor personen met een uiteenlopende sociaaleconomische achtergrond en een publiek gebruik van de Pechèretuin en de esplanade te garanderen. c) Met het oog op de interne openbare en groene ruimten op de site, zal de inrichting van de ruimten gebaseerd worden op : - de opwaardering van de esplanade als een openbare ruimte die uitkijkt over Brussel, - het behoud van de organisatorische structuur van de hangende tuin, de inrichting van een speeltuin voor kinderen en de restauratie van de Pechère-tuin gelegen langs het vroegere restaurant.d) Met het oog op de herinrichting van de toegangen tot de site en de banden van het Administratief Centrum met de omgeving, zal het BBP voorzien in : - twee overdwarse voetgangersverbindingen tussen de twee zijden van de Pachecolaan, waarvan mintens één ter hoogte van het station Congres, in de as van de Blekerijstraat en de Ommegangstraat, en een andere ter hoogte van het kruispunt Bankstraat/ Pachecolaan/Berlaimontlaan, - de bouw van nieuwe trappen waarmee de voetganger zich vanaf de Pachecolaan geleidelijk naar het niveau van het Congresplein kan begeven, - de bouw van nieuwe overdekte, verticale verkeersroutes, waardoor de toegankelijkheid voor personen met beperkte mobiliteit mogelijk gemaakt wordt (station Congres en esplanade). Uit deze doelstelling vloeit tevens de noodzaak voort om een geldige link te bepalen tussen het Centrum en de Pachecolaan. e) Met het oog op de openbare ruimten in de omgeving van de site, zal het BBP voorzien in : - de herinrichting van de Pachecolaan tot stadslaan door de breedte van de rijbaan te beperken;rekening houdend met een mogelijke afschaffing van de tunnel en de mogelijke overkapping van de Victor Reginalaan, afhankelijk van de door het Gewest uit te voeren haalbaarheidsstudie; - de opwaardering van het station Congres, - een hernieuwde vormgeving van de bouwlijn in de Oratoriënbergstraat, de Bankstraat en de de Lignestraat, - de toegankelijkheid van de site voor fietsers en personen met beperkte mobiliteit. f) Het BBP zal tevens voorzien in de volgende elementen : - het opleggen van waarborgen voor een gezamenlijke verwezenlijking van de woningen en de administratieve oppervlakten, - de goedkeuring van criteria die beantwoorden aan de strenge milieukwaliteitseisen zowel voor wat betreft de algemene inrichting en de infrastructuren als voor wat betreft de gebouwen, op het vlak van energie, water, microklimaat, geluid en hinder, afval en lozingen en de materialen. Brussel, 22 juni 2007.

Voor de Brusselse Hoofdstedelijke Regering : Minister-President van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering bevoegd voor Plaatselijke Besturen, Ruimtelijke Ordening, Monumenten en Landschappen, Stadsvernieuwing, Huisvesting, Openbare Netheid en Ontwikkelingssamenwerking, Ch. PICQUE