FEDERALE OVERHEIDSDIENST ECONOMIE, K.M.O., MIDDENSTAND EN ENERGIE

Verslag over de werking van de Centrale voor kredieten aan particulieren. - Jaar 2011 (Opgesteld door de Nationale Bank van België overeenkomstig de bepalingen van artikel 14 van de wet van 10 augustus 2001Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/08/2001 pub. 25/09/2001 numac 2001011336 bron ministerie van economische zaken Wet betreffende de Centrale voor Kredieten aan Particulieren sluiten betreffende de Centrale voor kredieten aan particulieren) 1. Overzicht van de geregistreerde inlichtingen 1.1. Inhoud van het bestand De Centrale voor kredieten aan particulieren, die werd opgericht in het kader van het beleid ter voorkoming van overmatige schuldenlast, registreert alle overeenkomsten inzake consumentenkredieten en hypothecaire kredieten die door natuurlijke personen om privédoeleinden worden afgesloten, evenals de eventuele betalingsachterstanden die uit deze kredieten voortvloeien.

Daarnaast worden ook de berichten van collectieve schuldenregeling in de Centrale geregistreerd.

De kredietgevers moeten de Centrale verplicht raadplegen alvorens een krediet toe te kennen en krijgen op die manier een vollediger beeld van de financiële verbintenissen en de kredietwaardigheid van de potentiële kredietnemers.

Eind 2011 bevatte het bestand van de Centrale gegevens over 6 181 461 personen en 11 326 958 kredietovereenkomsten.

Er waren respectievelijk 319 092 wanbetalers en 460 493 niet geregulariseerde achterstallige kredietovereenkomsten. Het totale achterstallige bedrag bedroeg 2,55 miljard EUR, hetzij gemiddeld 3.876 EUR per consumentenkrediet en 30.258 EUR per hypothecair krediet. 1.2. Evolutie van het aantal geregistreerde contracten en personen De evolutie van het aantal geregistreerde kredietovereenkomsten en personen kan als volgt worden samengevat (toestand op het einde van het jaar) :

Contracten/Contrats

Personen/Personnes

Totaal/Total

waarvan achterstallig dont défaillants

Totaal/Total

waarvan met achterstallige contracten - dont avec contrats défaillants

2007

7 512 130

411 415

4 684 232

279 429

2008

7 903 687

415 890

4 807 023

285 595

2009

8 157 065

434 330

4 899 920

300 296

2010

8 253 320

448 725

4 963 644

308 803

2011

11 326 958

460 493

6 181 461

319 092

In vergelijking met het jaar voordien waren er eind 2011 netto 37,2 pct. meer contracten (+ 3 073 638 contracten) en 24,5 pct. meer personen (+ 1 217 817 personen) geregistreerd in de Centrale.

In de loop van het jaar werden 4 262 193 nieuwe kredietovereenkomsten geregistreerd, waaronder 3 172 723 kredietopeningen, terwijl het gemiddelde voor de periode 2006-2010 ongeveer 0,5 miljoen kredietopeningen per jaar bedraagt.

De toename is voornamelijk het gevolg van een wetswijziging die de registratie van geoorloofde debetstanden op een rekening verplicht maakt. Deze vorm van kredietopening laat de consument toe bedragen op te nemen die het beschikbare tegoed op zijn zichtrekening te boven gaan. Sinds 2011 moeten ze in de Centrale worden geregistreerd, hetgeen voordien niet het geval was indien het bedrag van de kredietlijn lager was dan 1.250 EUR en terugbetaalbaar binnen een termijn van drie maanden. Het gaat dus niet echt om nieuwe kredieten, maar veeleer om de registratie van bestaande kredieten ingevolge een uitbreiding van het toepassingsgebied van de Centrale. De initiële oplading van bijna 2,7 miljoen lopende kredietopeningen zorgt natuurlijk voor een vertekend beeld in een heel aantal statistieken en maakt een vergelijking met de cijfers van de voorbije jaren moeilijk.

Inzake betalingsachterstanden kunnen de vaststellingen die in 2009 en 2010 werden gedaan, doorgetrokken worden naar 2011. Consumenten ondervinden nog volop de impact van de economische crisis en zien zich in toenemende mate met betalingsmoeilijkheden geconfronteerd, hetgeen blijkt uit volgende kerncijfers : ? het aantal kredietnemers met een openstaande betalingsachterstand stijgt met 3,3 pct. tot 319 092 personen; ? het aantal kredietovereenkomsten met een openstaande betalingsachterstand neemt met 2,6 pct. toe tot 460 493 contracten; ? het totale achterstallige bedrag stijgt met 5,4 pct. tot 2,55 miljard EUR; ? er werden 124 647 nieuwe betalingsachterstanden geregistreerd, ongeveer evenveel als in 2010.

De meeste betalingsmoeilijkheden komen voor bij de kredietopeningen en de leningen op afbetaling, die samen goed zijn voor drie vierden van de nieuwe wanbetalingen die in 2011 door de kredietgevers aan de Centrale werden gemeld.

Een gedetailleerde verdeling van het aantal personen volgens het aantal geregistreerde kredietovereenkomsten wordt in de volgende tabellen weergegeven :

Alle contracten Tous les contrats

Aantal personen geregistreerd voor Nombre de personnes enregistrées pour

2010

pct./p.c.

2011

pct./p.c.

1 contract/contrat

1 913 806

38,6

2 223 538

36,0

2 contracten/contrats

1 285 206

25,9

1 478 532

23,9

3 contracten/contrats

804 246

16,2

1 023 203

16,6

4 contracten/contrats

465 142

9,4

653 311

10,6

5 contracten of meer/contrats ou plus

495 244

10,0

802 877

13,0

Achterstallige contracten Contrats défaillants

Aantal personen geregistreerd voor Nombre de personnes enregistrées pour

2010

pct./p.c.

2011

pct./p.c.

1 achterstallig contract/contrat défaillant

171 942

55,7

176 119

55,2

2 achterstallige contracten/contrats défaillants

75 370

24,4

78 560

24,6

3 achterstallige contracten/contrats défaillants

33 119

10,7

35 018

11,0

4 achterstallige contracten/contrats défaillants

14 832

4,8

15 868

5,0

5 achterstallige contracten of meer/contrats défaillants ou plus

13 540

4,4

13 527

4,2

1.3. Evolutie van het aantal bijwerkingen In 2011 heeft de Centrale ongeveer 9 miljoen bijwerkingen verwerkt. In 4,3 miljoen gevallen ging het om de registratie van een nieuwe kredietovereenkomst. De bijwerkingen werden uitgevoerd door ongeveer 300 deelnemers. 1.4. Collectieve schuldenregeling Overeenkomstig het koninklijk besluit tot regeling van de registratie van de berichten van collectieve schuldenregeling door de Nationale Bank van België dienen de griffies van de arbeidsrechtbanken uiterlijk 24 uur na de uitspraak van de beschikking van toelaatbaarheid, een afschrift van het bericht van collectieve schuldenregeling aan de Centrale te melden. Zodra een minnelijke of een gerechtelijke aanzuiveringsregeling wordt bereikt, moet de informatie daaromtrent eveneens worden meegedeeld. De door de griffies toegestuurde inlichtingen worden door de Centrale in het gegevensbestand geregistreerd en voor raadpleging ter beschikking gesteld.

De arbeidsrechtbanken hebben het voorbije jaar 17 544 nieuwe aanvragen tot collectieve schuldenregeling toelaatbaar verklaard, ongeveer evenveel als in 2010. Het totale aantal personen dat voor deze procedure geregistreerd is, loopt eind 2011 op tot 94 863 (+ 11,5 pct.). Bij 36,9 pct. van de geregistreerde berichten gaat het om personen die met geen enkel achterstallig krediet in de Centrale opgenomen zijn. Hieruit blijkt dat de oorzaken van overmatige schuldenlast zich niet beperken tot het krediet : steeds meer worden consumenten geconfronteerd met andere betalingsmoeilijkheden, zoals bijvoorbeeld schulden met betrekking tot energie- en telefoonfacturen.

Ten slotte werd voor 31 538 geregistreerde berichten van toelaatbaarheid een minnelijke aanzuiveringsregeling gemeld aan de Centrale, terwijl 6 082 berichten gevolgd werden door een gerechtelijke aanzuiveringsregeling. 2. Aantal raadplegingen De kredietgevers zijn wettelijk verplicht het bestand van de Centrale te raadplegen vóór de toekenning van een krediet dat valt onder het toepassingsgebied van de wet van 10 augustus 2001Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/08/2001 pub. 25/09/2001 numac 2001011336 bron ministerie van economische zaken Wet betreffende de Centrale voor Kredieten aan Particulieren sluiten betreffende de Centrale voor kredieten aan particulieren.De evolutie van het aantal individuele raadplegingen, het percentage antwoorden dat personen betreft die geregistreerd zijn zonder betalingsachterstand en het percentage antwoorden dat personen betreft die geregistreerd zijn met een betalingsachterstand, worden opgenomen in volgende tabel :

Aantal individuele raadplegingen

Personen zonder achterstand (pct.)

Personen met achterstand (pct.)

Nombre de consultations individuelles

Personnes sans défaut de paiement (p.c.)

Personnes avec défaut de paiement (p.c.)

2007

7 737 484

69,4

5,6

2007

7 737 484

69,4

5,6

2008

8 024 403

70,0

6,0

2008

8 024 403

70,0

6,0

2009

7 989 539

70,5

6,3

2009

7 989 539

70,5

6,3

2010

8 135 604

70,9

6,2

2010

8 135 604

70,9

6,2

2011

9 227 877

71,3

5,6

2011

9 227 877

71,3

5,6

Het gemiddeld aantal individuele raadplegingen per werkdag bedroeg in 2011, 35 297.

Daarnaast kan de Centrale ook geraadpleegd worden in het kader van het beheer van lopende kredieten of in het kader van de toekenning en het beheer van betalingsmiddelen. In 2011 werden met dit doel 2 410 522 gegroepeerde raadplegingen uitgevoerd. 3. Ontvangsten en werkingskosten van de Centrale Krachtens artikel 12 van de wet van 10 augustus 2001Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/08/2001 pub. 25/09/2001 numac 2001011336 bron ministerie van economische zaken Wet betreffende de Centrale voor Kredieten aan Particulieren sluiten betreffende de Centrale voor kredieten aan particulieren is de Nationale Bank van België gemachtigd de kosten die zij maakt voor de werking van de Centrale, te recupereren bij de kredietgevers. De ontvangsten en werkingskosten voor boekjaar 2011 kunnen als volgt worden samengevat :

2010 -

2011 -

2010

2011

(x 1.000 EUR)

(x 1.000 EUR)

Omzet

4 621,8

6 375,5

Recettes

4 621,8

6 375,5

Werkingskosten

Frais de fonctionnement

Personeel

748,1

795,4

Personnel

748,1

795,4

Informatica

2 609,5

2 907,9

Informatique

2 609,5

2 907,9

Andere werkingskosten

658,1

754,9

Autres frais d'exploitation

658,1

754,9

Toegang tot het Rijksregister

334,1

642,9

Accès au Registre national

334,1

642,9

----

----

----

----

4 349,8

5 101,1

4 349,8

5 101,1

Resultaat

272,0

1 274,4

Résultat

272,0

1 274,4

Het boekjaar 2011 wordt afgesloten met een overschot van 1.274.383 EUR, dat aan de deelnemers werd teruggestort. 4. Inzagerecht en recht op rechtzetting Overeenkomstig de wettelijke bepalingen wordt de geregistreerde persoon automatisch en schriftelijk verwittigd wanneer hij voor de eerste keer met een betalingsachterstand geregistreerd wordt in de Centrale.In de loop van 2011 werden in die context 86 595 brieven verstuurd.

Het aantal aanvragen tot inzage is in 2011 met 4,7 pct. toegenomen tot 189 531, hetgeen uitsluitend te danken is aan de mogelijkheid om de persoonlijke gegevens on line te raadplegen aan de hand van de elektronische identiteitskaart. Eind 2011 gebeurt een derde van alle aanvragen via internet. Het aandeel van de schriftelijke aanvragen bedroeg 38,0 pct., en in 28,4 pct. van de gevallen de personen zich rechtstreeks gewend hebben tot de loketten van de Nationale Bank van België.

In geval van betwisting van de op zijn naam geregistreerde gegevens kan de persoon beroep doen op de diensten van de Centrale, die contact zal opnemen met de kredietgever die de melding gedaan heeft teneinde het dossier opnieuw te onderzoeken. In voorkomend geval wordt het bestaan van een betwisting toegevoegd aan het bestand en meegedeeld aan de kredietgevers naar aanleiding van een eventuele raadpleging. 5. Statistisch verslag In het kader van de problematiek van de overmatige schuldenlast, vragen verschillende instellingen en instanties regelmatig aan de Nationale Bank van België allerhande informatie betreffende het aantal en de evolutie van de in de Centrale geregistreerde personen en contracten.Om aan deze vraag te voldoen, publiceert de Nationale Bank van België een serie kerncijfers en statistieken die maandelijks worden geactualiseerd. Daarnaast publiceert ze tevens een jaarlijks statistisch verslag. Al deze documenten kunnen op de website van de Nationale Bank van België (www.nbb.be) worden geraadpleegd.