BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

Omzendbrief betreffende de organisatie van de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2018 Aan Dames en Heren Burgemeesters en Schepenen, Aan Mijnheer de Voorzitter van de Rechtbank van Eerste Aanleg van Brussel, Aan Dames en Heren Voorzitters van de Hoofdstembureaus, Aan Mijnheer de Voorzitter van het Rechtscollege, Dames en Heren, De volgende gemeenteraadsverkiezingen vinden plaats op 14 oktober 2018.

Gelieve hieronder een overzicht te vinden van de initiatieven die werden genomen betreffende de verkiezingen van 14 oktober 2018.

I. OP GEWESTELIJK NIVEAU: COORDINATIE VAN DE ORGANISATIE DOOR HET BESTUUR PLAATSELIJKE BESTUREN Brussel Plaatselijke Besturen van de Gewestelijke Overheidsdienst Brussel is belast met de organisatie van de gemeenteraadsverkiezingen, alsook met de coördinatie van de activiteiten die betrekking hebben op deze verkiezingen.

Hiertoe werden 3 werkgroepen binnen deze administratie opgericht: 1) Een juridisch en administratief team: dit team is in het bijzonder belast met het opstellen van het geheel van juridische teksten (ordonnanties, uitvoeringsbesluiten, technische en administratieve onderrichtingen, omzendbrieven, formulieren, ...) met het oog op de algemene organisatie van de verkiezingen en het informeren van de gemeenten en andere betrokkenen.

Deze werkgroep zal eveneens tot taak hebben overeenkomsten met derden op te stellen (NMBS, postdiensten, verzekeringen), het aantal raadsleden per gemeente vast te leggen, het maximumbedrag van verkiezingsuitgaven te bepalen die de partijen en de kandidaten mogen uitgeven, alsook vragen beantwoorden die door de verschillende betrokkenen zullen gesteld worden.

Contactpersonen : Jimmy NYS : 02/800.32.40, jnys@gob.brussels Christine VAN LIEDEKERKE: 02/800.32.28, cvanliedekerke@gob.brussels 2) Een technisch en informaticateam: het werk van dit team bestaat uit de voorbereiding en de opvolging van de technische organisatie van de elektronische stemming. In samenwerking met de Directie Overheidsopdrachten van het BPB stelt het, ondermeer, bijzondere bestekken op voor: - de voorbereiding van de verkiezingen, - de devolutie, - de bekendmaking van de resultaten, - bijhorend materiaal (geheugendragers, beveiligingsstrips, andere, ...), - bijstand op de dag van de verkiezingen en, Het controleert en neemt deel aan het opzetten van de website.

Het controleert de bestellingen van klein materiaal.

Het controleert ook het proces van het maken van de software voor de: - de indiening van de kandidaturen, - stemming, - devolutie, - bekendmaking.

Het staat ook in contact met het College van Experten.

Het wordt geïnformeerd door de certificatiedienst (die een certificaat aflevert dat de goede werking van het programma bevestigd door verschillende testen te doen).

Het gaat over tot verificatie en controle tijdens de fase van de voorlopige en definitieve afsluiting van de kandidatenlijsten (informatisering van het proces door middel van software die toelaat de kandidaturen te registeren en te behandelen).

Contactpersonen : Patrick TROUVEROY : 02/800.38.77, ptrouveroy@gob.brussels Michael SCHRUWS: 02/800.33.30, mschruws@cirb.brussels 3) Een communicatieteam: dit team is belast met het ontwerp en het beheer van een website die sinds februari 2018 operationeel is.Deze laat toe aan verschillende betrokkenen om noodzakelijke informatie te verzamelen, wetgeving te raadplegen, documenten en formulieren die voor de voorzitters van de stem- en hoofdbureaus van nut zijn te raadplegen en af te drukken en men kan er terecht met alle vragen over de verkiezingen. Bovendien moet dit team instaan voor de coördinatie van de gewestelijke en plaatselijke initiatieven, van plaatselijke verenigingen, alsook van maatregelen van andere Brusselse, Europese en internationale instellingen.

Het communicatieteam verschaft alle noodzakelijke informatie aan de personen die zich wensen in te schrijven om deel te nemen aan de verkiezingen, en sensibiliseert de Belgische en niet-Belgische kiezers om aan de stemming deel te nemen.

Website = https://verkiezingen2018.brussels Contactpersoon : Hélène HERMAN : 02/800.30.43 hherman@sprb.brussels II. INITIATIEVEN INZAKE REGELGEVING Er zijn een aantal wijzigingen aangebracht aan het Brussels Gemeentelijk Kieswetboek en aan de ordonnantie houdende de organisatie van de elektronische stemming. Hierover werd een aparte omzendbrief opgesteld1.

III. VASTSTELLING VAN DE MAXIMUMBEDRAGEN VAN DE VERKIEZINGSUITGAVEN. In toepassing van artikel 5 van de wet van 7 juli 1994 betreffende de beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezing van de provincieraden, de gemeenteraden en de districtsraden en voor de rechtstreekse verkiezing van de raden voor maatschappelijk welzijn, zal ik ten laatste op 4 september 2018 de maximaal toegelaten bedragen bekendmaken die zijn toegewezen voor de verkiezingspropaganda van de lijsten en kandidaten van de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2018.

IV. VERZEKERING VAN DE LEDEN VAN DE KIESBUREAUS. Zoals in 2006 en 2012, zal het Gewest een verzekeringspolis afsluiten voor rekening van de gemeenten teneinde de leden van de kiesbureaus te verzekeren in de uitoefening van hun opdracht. Het Gewest zal nadien bij iedere gemeente haar aandeel terugvorderen pro rata van het aantal ingeschreven kiezers.

V. STEMMING VAN DE EUROPESE EN NIET-EUROPESE VREEMDELINGEN Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zal aan iedere potentiële niet-Belgische kiezer een schrijven richten waarbij deze ingelicht wordt over zijn recht om deel te nemen aan de gemeenteraadsverkiezingen en over de dienaangaande praktische bepalingen, vergezeld van een kopie van het formulier dat naar de gemeenten moet worden teruggestuurd en een antwoordenveloppe.

Het Gewest zal bovendien een sensibilisatiescampagne opstarten die zal gevoerd worden via verenigingen actief in het intercultureel domein.

VI. OPLEIDING VAN DE VOORZITTERS EN DE SECRETARISSEN VAN DE STEMBUREAUS Artikel 11bis BGKWB, dat voorziet dat het hoofdbureau een opleiding organiseert ten behoeve van de voorzitters en secretarissen van de stembureaus heeft enkel betrekking op de stemming op papier. Daar het elektronisch stemsysteem is uitgebreid tot de 19 Brusselse gemeenten voor de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2018, is dit artikel 11bis niet van toepassing op de volgende verkiezingen.

De opleidingen ten behoeve van de voorzitters, de voorzitter-plaatsvervangers, de secretarissen en adjunct-secretarissen van de stembureaus worden georganiseerd door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest op basis van artikel 10/1 van de ordonnantie van 12 juli 2012 houdende de organisatie van de elektronische stemming voor de gemeenteraadsverkiezingen.

De betrokken personen zijn dus de voorzitter, voorzitter-plaatsvervanger, secretaris en adjunct-secretaris van het stembureau. Daarenboven voorziet de wetgeving dat er minstens 1 voorzitter-plaatsvervanger per 5 voorzitters moet worden aangeduid, zodat er een reserve van voorzitters is. Deze voorzitter-plaatsvervangers zullen ook de opleiding moeten volgen.

Er worden twee opleidingssessies voorzien per persoon.

De opleiding zal worden georganiseerd volgens het principe "train-the-trainer". Leden van het gewestelijk verkiezingsteam zullen een opleiding geven aan ambtenaren van de gemeenten. Deze gemeentelijke ambtenaren zullen nadien de opleiding geven aan de leden van de stembureaus.

De opleiding gegeven door het Gewest zal begin september plaatsvinden.

De gemeenten zullen hiervoor nog worden gecontacteerd teneinde hen de nodige inlichtingen te geven.

VII. PRESENTIEGELDEN Zoals in 2006 en 2012, staat het de gemeenten vrij om het bedrag van de presentiegelden voor de leden van de kiesbureaus voor de dag van de verkiezingen vast te leggen binnen de grenzen gesteld door de Regering in het Besluit van 30 maart 2006 tot vaststelling van het bedrag van het presentiegeld en de reisvergoeding van de leden van de kiesbureaus voor de gemeenteraadsverkiezingen. De maxima voor de presentiegelden zijn de volgende: - voorzitter hoofdbureau: 150 euro; - secretaris hoofdbureau: 120 euro; - bijzitters hoofdbureau: 115 euro; - voorzitters stem- en stemopnemingsbureaus: 90 euro; - secretarissen, aanvullende secretarissen en bijzitters stem- en stemopnemingsbureaus: 85 euro.

Overeenkomstig dit besluit staan de gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zelf in voor de uitvoering van de betalingen van de presentiegelden betreffende de gemeenteraadsverkiezingen of ze kunnen beslissen zelf een contract af te sluiten met de Post voor de uitvoering van de betaling van de presentiegelden.

Overeenkomstig hetzelfde besluit kunnen presentiegelden toegekend worden aan de leden van het hoofdbureau voor de voorbereidende vergaderingen (maximaal 8 vergaderingen). Voor deze vergaderingen is het presentiegeld beperkt tot maximaal: - voorzitter: 80 euro; - secretaris: 70 euro; - bijzitters: 65 euro.

Een plaatsvervanger die zich de dag van de verkiezing 's morgens aangeboden heeft bij het stembureau, maar die niet heeft moeten zetelen in het stembureau heeft geen recht op het presentiegeld voor die dag.

Nieuw in 2018 is het presentiegeld voor de deelname aan de opleiding van de leden van de stembureaus.

Het presentiegeld voor de opleiding werd vastgelegd op een bedrag van 12,50 euro per opleidingssessie, en de volledige opleiding omvat twee opleidingssessies zodat het presentiegeld bijgevolg op een totaal van 25 euro per opleiding komt.

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest neemt de kost van het presentiegeld voor de opleiding op zich en de uitbetaling ervan wordt uitgevoerd door de gemeenten, eventueel samen met het presentiegeld van de leden van de kiesbureaus voor de dag van de verkiezingen. Nadien zullen de gemeenten aan het Gewest de terugbetaling van het uitbetaalde bedrag kunnen vragen door middel van een schuldvordering. Verdere instructies betreffende de praktische modaliteiten ervan zullen later worden meegedeeld.

VIII. REGLEMENTERING BETREFFENDE DE VERKIEZINGSAANPLAKKING Overeenkomstig artikel 7, § 2, van de wet van 7 juli 1994 betreffende de beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezing van de provincieraden en de gemeenteraden, de districtsraden en voor de rechtstreekse verkiezing van de raden voor maatschappelijk welzijn, zal een besluit betreffende de algemene regels inzake het aanbrengen van verkiezingsaffiches en het organiseren van gemotoriseerde optochten.

Vroeger was de gouverneur van het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad bevoegd en nam hij traditiegetrouw een politiebesluit vóór elke verkiezing (bijvoorbeeld het politiebesluit van 11 februari 2014). Dit besluit bevatte enkele maatregelen teneinde de openbare orde te verzekeren: - Verbod om de verkiezingsaffiches `s nachts aan te plakken. - Verbod om in het kader van de verkiezingen gemotoriseerde optochten op de openbare weg te organiseren, behalve mits toelating. - Openingsuren van de stembureaus. - Herinnering aan wat verboden is door de voormelde wet van 7 juli 1994: verbod gadgets te verspreiden, verbod campagne te voeren via telefoon, sms enz... .

Deze materie valt nu onder mijn bevoegdheid, maar het moet worden benadrukt dat eveneens de gemeenteraden een complementaire rol hebben in deze materie op basis van artikel 119 van de Nieuwe Gemeentewet en hun algemene politiebevoegdheid.

Ik raad de gemeenten die panelen ter beschikking stellen voor verkiezingsaffiches aan een reglement aan te nemen dat de manier vaststelt waarop de beschikbare plaatsen verdeeld worden onder de verschillende lijsten, en een beschermingssysteem te voorzien voor de panelen, met als doel de strijd tegen de wederkerende overplakking die een enorme verspilling van energie en papier vertegenwoordigd en die oorzaak is van agressiviteit onder de militanten.

Met betrekking hiermee herinner ik aan de regel dat de toekenning van panelen aan lijsten op basis van de taalkundige en politieke representativiteit van groepen in het Brussels gewestelijk Parlement erkend is als objectief criterium. Andere verdeelsystemen mogen natuurlijk ook worden toegepast.

IX. HET AANTAL SCHEPENEN Met de Ordonnantie van 25 januari 2018 betreffende de beperking van het aantal gemeentelijke mandatarissen en de invoering van nieuwe maatregelen inzake goed bestuur in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt het aantal schepenen bevroren op het aantal van 2012. Deze neutralisatie geldt enkel voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2018.

De ordonnantie bepaalt het als volgt: Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018, stelt de Regering, in afwijking van het eerste lid en onverminderd de toepassing van de volgende leden, enkel de rangschikking van de gemeenten op in overeenstemming met artikel 8. Het aantal te verkiezen schepenen dat werd vastgesteld ter gelegenheid van de volledige vernieuwing van de gemeenteraden van 2012 blijft van toepassing bij de volledige vernieuwing van 2018.

X. EVENWICHTIGE AANWEZIGHEID VAN MANNEN EN VROUWEN IN DE GEMEENTECOLLEGES De ordonnantie van 1 maart 2018 tot wijziging van de Nieuwe Gemeentewet teneinde een evenwichtige aanwezigheid van mannen en vrouwen in de gemeentecolleges te waarborgen (B.S. 12 maart 2018) voorziet een nieuw principe van pariteit in het College van Burgemeester en Schepenen: er moeten evenveel schepenen van het mannelijk als van het vrouwelijk geslacht zijn. Er is een vrijstelling voorzien van zodra er minstens een derde van de leden van het college van het een of ander geslacht zijn.

Van het pariteitsprincipe kan slechts worden afgeweken als ten minste een derde van de leden van het college van burgemeester en schepenen van een ander geslacht is dan de anderen.

Om die verhouding te bepalen, kan uitzonderlijk worden gebruikgemaakt van de volgende twee mogelijkheden : - de OCMW-voorzitter kan worden meegeteld; - de eerst verkozen schepen onder hen die behoren tot de minderheidstaalgroep in het college van burgemeester en schepenen, die de toepassing mogelijk maakt van artikel 279 van de Nieuwe gemeentewet en van artikel 46bis van de bijzondere wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse Instellingen, kan niet worden meegeteld in de berekening van het aantal leden van het college van burgemeester en schepenen.

De ordonnantie voorziet tevens andere uitzonderingen op het principe van de pariteit: - Indien alle lijsten die de meerderheid vormen, niet het aantal verkozenen bevatten om te voldoen aan de cijfers waarin daarin wordt voorzien, worden alle verkozenen van het geslacht dat in de minderheid is en die voorkomen op de lijsten die de meerderheid vormen, voorgedragen als kandidaten voor de functies van schepenen of burgemeester en/of worden vermeld als kandidaat-voorzitter van het OCMW, voor zover ze hun akkoord geven voor deze voordracht; - Ingeval een schepen wordt vervangen in de loop van de legislatuur, mag de voorgedragen nieuwe kandidaat alleen in bepaalde gevallen van een ander geslacht zijn dan de vervangen schepen.

XI. OPMAAK KIEZERSLIJSTEN De kiezerslijst wordt overeenkomstig artikel 3 van het Brussels Gemeentelijk Kieswetboek door het college van burgemeester en schepenen vastgesteld op 1 augustus. Voor meer verduidelijking betreffende de praktische modaliteiten van de opmaak van deze lijst verwijs ik u naar de omzendbrief van de Minister van Binnenlandse zaken van 19 maart 2018 getiteld "Bestelling van de kiezerslijsten".

XII. VERZENDING KIEZERSLIJSTEN Het ministerieel besluit van 17 april 2018Relevante gevonden documenten type ministerieel besluit prom. 17/04/2018 pub. 24/04/2018 numac 2018030862 bron brussels hoofdstedelijk gewest Ministerieel besluit tot vaststelling van de wijze van verzending en het formaat onder hetwelke de kiezerslijst verzonden wordt aan de Regering door de gemeenten sluiten tot vaststelling van de wijze van verzending en het formaat onder hetwelke de kiezerslijst verzonden wordt aan de Regering door de gemeenten preciseert de wijze van verzending die moet worden gebruikt.

De kiezerslijst moet zoals in 2012 nog steeds als CSV-bestand ingedeeld in kolommen worden verzonden. De lijst mag per e-mail of op een usb-sleutel geleverd worden. De levering op een cd-rom is niet meer toegelaten.

Het e-mail-adres waarnaar de kiezerslijst mag worden verzonden is verkiezingen@gob.brussels.

XIII. VOLMACHT De kiezers die zich om andere dan beroeps-of dienstredenen in het buitenland bevonden konden bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 een verklaring op erewoord afleggen om van de burgemeester een attest te krijgen om bij het volmachtformulier te voegen, in de hypothese dat ze geen bewijsstukken hadden om hun verblijf in het buitenland op de dag van de verkiezingen te bewijzen. De mogelijkheid van de verklaring op erewoord is nu afgeschaft. De kiezer die zich in deze situatie bevind zal hier de bewijsstukken van moeten voorleggen aan de burgemeester of zijn afgevaardigde. De burgemeester zal dan een attest afleveren (zie het ministerieel besluit van 23 maart 2018Relevante gevonden documenten type ministerieel besluit prom. 23/03/2018 pub. 09/05/2018 numac 2018011772 bron brussels hoofdstedelijk gewest Ministerieel besluit tot vaststelling van het model van het volmachtformulier voor de gemeenteraadsverkiezingen, alsook het model van attest afgegeven door de burgemeester krachtens artikel 42bis, § 1 van het Brussels Gemeentelijk Kieswetboek sluiten2 tot vaststelling van het model van het volmachtformulier voor de gemeenteraadsverkiezingen, alsook het model van attest afgegeven door de burgemeester krachtens artikel 42bis, § 1 van het Brussels Gemeentelijk Kieswetboek).

Ik dank jullie voor jullie medewerking. Met de meeste hoogachting.

De Minister-President, R. VERVOORT _______ Nota's 1 Omzendbrief van 14 maart 2018 betreffende de wijzigingen aan het Brussels Gemeentelijk Kieswetboek en de ordonnantie van 12 juli 2012 houdende de organisatie van de elektronische stemming voor de gemeenteraadsverkiezingen. 2 https://verkiezingen2018.brussels/sites/default/files/2018-05/MB-23 %20maart%202018-model%20van%20het%20volmachtformulier.pdf .