FEDERALE OVERHEIDSDIENST BINNENLANDSE ZAKEN

31 MAART 2010. - Ministeriële omzendbrief m.b.t. de mogelijkheid tot schaalvergroting van de politiezone

Aan de Dames en Heren Provinciegouverneurs, Aan de Heer waarnemend Gouverneur van het Administratief Arrondissement Brussel-Hoofdstad, Ter informatie : Aan de Dames en Heren Burgemeesters, Aan de Heer Commissaris-generaal van de federale politie, Aan de Heer Voorzitter van de Vaste Commissie van de Lokale Politie, 1. INLEIDING. In mijn algemene beleidsnota 2010 gaf ik reeds aan werk te willen maken van de mogelijkheid tot fusie van de actuele politiezones. Een territoriale schaalvergroting zal in sommige gebieden zeker leiden tot een betere dienstverlening aan de bevolking. De beste fusie is evenwel deze die beantwoordt aan een lokale vraag. Daarom moet de vraag tot fusioneren van de betrokken politiezones en van de lokale overheden uitgaan, dus op vrijwillige basis. Het is dus geenszins de bedoeling om een fusie van hogerhand op te leggen. In feite is het wenselijk dat alle politiezones een diepgaande reflectie hierover maken om na te gaan of een fusie ook voor hen niet waardevol zou kunnen zijn.

Bedoeling is de vrijwillige fusie toe te laten en de gevolgen ervan te regelen. Hiertoe diende de wet op de geïntegreerde politie (WGP) te worden aangepast, hetgeen geschiedde via de « wet diverse bepalingen » van 30 december 2009, artikelen 192-194. (Belgisch Staatsblad 31 december 2009).

De vrijwillige samensmelting van de politiezones wordt nu geregeld in het nieuwe hoofdstuk VII, ingevoegd in Titel II van de WGP. Het juridische kader geschetst door dit nieuwe hoofdstuk verhindert uiteraard niet de toepassing van andere bepalingen van de WGP. Die blijven van toepassing, behalve wanneer de toepassing onmogelijk of onwerkzaam is. In dat geval zijn het precies de bepalingen van hoofdstuk VII die toepassing vinden.

Ik wil er op wijzen dat er een zekere chronologie moet worden gevolgd om de overgang van de vorige politiezones naar de nieuwe zone juridisch mogelijk te maken. Eerst dient het territoriaal ambtsgebied van de nieuwe politiezone bij koninklijk besluit te worden bepaald.

Pas dan kunnen de nieuwe politieorganen worden geïnstalleerd. Die zullen op hun beurt de noodzakelijke stappen zetten om de nieuwe lokale politie op te richten. De instelling zal gebeuren door een tweede koninklijk besluit.

Bij deze omzendbrief wordt ter verduidelijking een tijdschema gevoegd, waarin de volgorde van de belangrijkste etappes van een fusie wordt weergegeven. 2. AANVRAAG TOT SAMENSMELTING. In tegenstelling tot de vorming van de oorspronkelijke politiezones is het niet langer nodig dat de verschillende bestuursorganen en overheden hun advies geven over de samenstelling van de nieuwe politiezone. Het volstaat dat de respectievelijke gemeente- en/of politieraden een gezamenlijke aanvraag indienen tot vrijwillige samensmelting.

De gemeente- en/of politieraden van de politiezones die een fusie overwegen, moeten hun aanvraag vóór 1 januari 2011 indienen bij de ministers van Binnenlandse Zaken en van Justitie. De periode wordt bewust beperkt tot één jaar om de herschikking van het politielandschap snel te laten gebeuren, met een minimale verstoring.

Artikel 9 WGP blijft hier van toepassing voor de bepaling van het ambtsgebied van de politiezone : de grenzen van de gerechtelijke arrondissementen moeten worden gerespecteerd, behoudens voor wat betreft de gemeenten die ressorteren onder meerdere gerechtelijke arrondissementen.

Op voorstel van de ministers van Binnenlandse Zaken en van Justitie, kan de Koning dan het territoriaal ambtsgebied bepalen van de nieuwe politiezone, ontstaan uit de fusie. 3. HET KONINKLIJK BESLUIT TOT BEPALING VAN HET TERRITORIALE AMBTSGEBIED VAN DE NIEUWE POLITIEZONE. De publicatie van het koninklijk besluit tot vaststelling van het territoriaal ambtsgebied van de nieuwe politiezone is een noodzakelijke stap om de structuren van de nieuwe politiezone in plaats te kunnen stellen. Het heeft ook gevolgen voor de structuren van de vorige politiezone.

Gedurende een bepaalde tijd zullen de oude en de nieuwe organen tegelijkertijd moeten functioneren, elk met hun specifieke bevoegdheid. Dit is nodig, enerzijds om de goede werking van de bestaande politiezones te garanderen, anderzijds om de overgang naar de nieuwe politiezone juridisch mogelijk te maken. 3.1. Het politiecollege van de nieuwe politiezone.

Het mandaat van de leden vangt van rechtswege aan op datum van publicatie van hoger vermeld koninklijk besluit.

Het stemgewicht van elke burgemeester binnen het politiecollege van de nieuwe politiezone wordt pro rata bepaald op basis van de politiebegroting (in het geval van een ééngemeentezone) of van de dotatie (in het geval van een meergemeentezone) die zijn gemeente inbracht in de vorige politiezone waartoe zij behoorde. 3.2. De politieraad van de nieuwe politiezone.

De verkiezing van de leden van de politieraad dient te gebeuren tijdens de eerste zitting van de gemeenteraad die volgt op de publicatie van hoger genoemd koninklijk besluit.

Het mandaat van de nieuwe leden vangt aan op de eerste werkdag van de maand die volgt op deze van de verkiezing, tenzij er bezwaar is aangetekend overeenkomstig artikel 18bis WGP. In dat geval vangt het mandaat aan 15 dagen nadat de verkiezing definitief is geworden.

In het geval van een vrijwillige fusie van politiezones in Brussel, telt de politieraad van de nieuwe politiezone een aantal leden van de Nederlandse taalgroep die ten minste gelijk is aan het hoogste aantal leden van de Nederlandse taalgroep, zoals bepaald door de WGP inzake de vorige politiezones. Een nieuwe politiezone, samengesteld uit de fusie van de politiezone A, met twee leden van hoger vermelde taalklasse en een politiezone B met vier leden in die taalgroep, moet dus ten minste vier raadsleden hebben van de Nederlandse taalrol. De regels van de coöptatie, zoals bedoeld in artikel 22bis van de WGP, zijn indien nodig van toepassing op de nieuwe politiezone. 3.3. De financiële middelen van de nieuwe politiezone.

Alhoewel een fusie de bedoeling heeft om rationeler te gaan werken, moet toch de nodige voorzichtigheid worden betracht om geen ontwrichting van de bestaande werking te veroorzaken. Daarom mag er de eerstvolgende 2 jaar geen verlaging komen van de gemeentelijke bijdrage aan de nieuwe politiezone in vergelijking met de bijdragen van de gemeenten aan de vorige politiezone.

De federale dotatie gaat evenmin naar beneden, aangezien de nieuwe politiezone een bijdrage ontvangt gelijk aan de som van de dotaties die de vorige zones individueel zouden hebben ontvangen. 3.4. Korpschef van de vorige politiezone en van de nieuwe politiezone.

Met het oprichten van de nieuwe politiezone zullen de vorige politiezones automatisch als eigen juridische entiteiten verdwijnen.

De mandaten en specifieke ambten (bijzondere rekenplichtige, secretaris van de politieraad en van het politiecollege) die in het kader van de werking van de lokale politie werden toegekend in de vorige politiezone, zijn logischerwijze hetzelfde lot beschoren.

De uittredende mandaat- en ambthouders kunnen geen rechten laten gelden wat betreft de toewijzing van het mandaat of van het ambt in de nieuwe politiezone.

De politieraad van de nieuwe politiezone verklaart, zodra hij is opgericht, het mandaat van korpschef vacant en stelt de selectiecommissie samen.

De statutaire toestand van de korpschefs van de vorige politiezones is bepaald bij artikel 79bis van de wet van 26 april 2002. Dit artikel voorziet dat, in geval van een reorganisatie, de mandaathouder tijdelijk de keuze heeft tussen het behoud van zijn juridisch geldelijke toestand gelinkt aan de uitoefening van de mandaatfunctie die wordt geschrapt en deze gelinkt aan de functie waarin hij wordt herplaatst. Hij heeft natuurlijk ook de mogelijkheid om deel te nemen aan de selectieprocedure voor de aanwijzing van de korpschef in de nieuwe politiezone.

In het geval de aanwijzing van de korpschef van de nieuwe politiezone plaatsvindt vóór de effectieve instelling van de lokale politie van de nieuwe politiezone, wordt er van uitgegaan dat zijn eedaflegging als mandaathouder en dus ook zijn mandaat slechts uitwerking kunnen hebben ten vroegste op datum van de effectieve instelling van de lokale politie.

Als de korpschef nog niet werd aangewezen vóór de instelling van de lokale politie van de nieuwe politiezone, is het de bevoegdheid van het politiecollege om, overeenkomstig WGP, artikel 46, een ad interim aan te wijzen. Dit is nodig omdat op datum van instelling van de lokale politie, de korpschefs van de vorige zones hun mandaat verliezen. 3.5 De organen van de vorige politiezones.

Als de bepaling van het territoriale ambtsgebied van de nieuwe politiezone de instelling impliceert van een nieuw lokaal politiekorps, kan dit slechts later ingesteld worden.

De lokale politie van de vorige politiezones blijft actief tijdens de intervalperiode. De organen van de vorige politiezones zullen nog bepaalde beslissingen dienen te nemen. Er wordt van uitgegaan dat deze slechts bindend zijn voor de nieuwe zone, indien ze binnen de grenzen van het redelijke blijven of voor zover er geen excessieve gevolgen voor haar uit voortvloeien.

Om dat te vermijden, bepaalt de wet dat de prerogatieven van de uitdovende bestuursorganen zich beperken tot het dagelijks beheer, de dringende of lopende zaken van de vorige politiezones. Zoniet zullen deze besluiten of de gevolgen ervan niet bindend zijn voor de organen van de nieuwe politiezone. 4. KONINKLIJK BESLUIT TOT INSTELLING VAN DE LOKALE POLITIE IN DE NIEUWE POLITIEZONE. 4.1. Voorwaarden.

De Koning stelt de lokale politie van de nieuwe politiezone in, op de eerste dag van een kwartaal, wanneer Hij vaststelt dat de volgende voorwaarden zijn vervuld : -de politieraad heeft het personeelskader van de nieuwe politiezone vastgesteld; - het bedrag van de gemeentelijke dotatie voorzien in de begroting van de nieuwe politiezone, goedgekeurd door de politieraad, is minstens gelijk aan het bedrag dat elke gemeente inbracht in de vorige politiezone waartoe zij behoorde; - de eindrekening van de vorige politiezone die is opgemaakt de laatste dag van het kwartaal, voorafgaand aan de instelling van de lokale politie van de nieuwe politiezone werd goedgekeurd door de politieraad van de vorige politiezone en werd voorgelegd ter goedkeuring aan de politieraad van de nieuwe politiezone. 4.2. De gevolgen van de instelling van de lokale politie in de nieuwe politiezone. 4.2.1. Wat betreft de organen van de vorige politiezones.

De instelling van de lokale politie in de schoot van de nieuwe politiezone doet de vorige politiezones definitief verdwijnen.

Op dezelfde wijze wordt van rechtswege een einde gesteld aan het mandaat van de politieraadsleden.

Dezelfde regel geldt voor de bevoegdheden uitgeoefend, respectievelijk door de gemeenteraad en het college van burgemeester en schepenen inzake de organisatie en het beheer van het lokale politiekorps, in het geval de vorige politiezone een ééngemeentezone was: deze bevoegdheden worden vanaf dat moment collegiaal uitgeoefend in het politiecollege en de politieraad van de nieuwe politiezone. 4.2.2 Wat betreft het personeel van de vorige politiezones.

Alle personeelsleden van de vorige politiezones gaan over naar het personeelskader van de nieuwe politiezone.

Om tevens te vermijden dat de belangen van het betrokken personeelslid zouden worden geschaad, wordt de overdracht van het personeelslid naar de nieuwe politiezone niet beschouwd als een verandering van werkgever voor de toepassing van de statutaire bepalingen.

Ten slotte, voor wat betreft het contractueel personeel, blijft de bestaande arbeidsovereenkomst van kracht ten overstaan van de nieuwe werkgever. Ze moet slechts worden aangepast in geval van verandering van de gewone plaats van tewerkstelling. 4.2.3 Wat betreft de roerende goederen van de vorige politiezones.

Alle roerende goederen van de vorige politiezones - inclusief deze die deel uitmaken van de individuele uitrusting van de operationele personeelsleden - worden van rechtswege overgedragen naar de nieuwe politiezone op datum van de instelling van de lokale politie van de nieuwe politiezone. Dit gebeurt in de staat dat deze goederen zich bevinden en met alle lasten en verplichtingen eraan gekoppeld.

De goederen worden overgedragen in de staat waarin ze zich bevinden, met inbegrip van de lasten en verplichtingen eigen aan deze goederen met uitzondering evenwel van de verplichtingen waarvan de betaling of de uitvoering vóór de instelling van de lokale politie in de nieuwe politiezone opeisbaar waren. Deze verplichtingen blijven ten laste van de gemeente(n) die daartoe was/waren gehouden. 4.2.4 Wat betreft de onroerende goederen van de vorige politiezones.

De nieuwe politiezone neemt de eigendom van de onroerende goederen van de vorige politiezones over, met inbegrip van de bijbehorende rechten, verplichtingen en lasten.

Alle rechten, plichten en lasten die voortvloeien uit de huurovereenkomsten voor huisvesting van het personeel van de vorige politiezones, gaan over op de nieuwe politiezone. De bedragen die de vorige zones moesten ontvangen of dienden te betalen in het kader van het correctiemechanisme (artikel 248quater, WGP) worden betaald aan of worden ontvangen door de nieuwe politiezone. 4.2.5 Wat betreft de financiën van de vorige politiezones.

Een eindrekening van de vorige zones wordt opgemaakt op de dag voorafgaand aan de instelling van de lokale politie van de nieuwe politiezone.

De eindrekening wordt opgemaakt voor elke politiezone die ophoudt te bestaan omwille van de fusie overeenkomstig de bepalingen van het koninklijk besluit van 5 september 2001 houdende het algemeen reglement op de boekhouding van de politiezone, Titelen V en VI en moet ook ter goedkeuring worden voorgelegd aan de politieraad van de nieuwe politiezone.

Alle passiva en activa van de vorige zones gaan van rechtswege over op de nieuwe politiezone. 4.2.6 Wat betreft de openbare aanbestedingen van de vorige politiezones.

Lopende procedures inzake overheidsopdrachten voor aanneming van werken, leveringen en diensten, worden voortgezet door de nieuwe politiezone vanaf de instelling van de lokale politie. Hetzelfde geldt voor overheidsopdrachten die reeds werden toegekend vóór de datum van instelling. 4.2.7. Wat betreft het zonaal veiligheidsplan van de nieuwe politiezone.

Het zonaal veiligheidsplan van de nieuwe politiezone dat moet worden ingediend binnen de vier maand na de instelling van de nieuwe politiezone, zal in duurtijd beperkt zijn tot die van de lopende zonale veiligheidsplannen in de vorige politiezones.

Inlichtingen Directie Politiebeheer (ADVP) Ivo DE PAEPE (NL) Tel.: 02-557 34 23 E-mail: ivo.depaepe@ibz.fgov.be Fax: 02-557 34 37 Ik zou u dankbaar zijn indien u alle burgemeesters van uw provincie op de hoogte brengt van het voorgaande.

Gelieve, Mevrouw, Mijnheer de Gouverneur, de datum waarop deze omzendbrief in het Belgisch Staatsblad wordt gepubliceerd, in het bestuursmemoriaal te willen vermelden.

De Minister van Binnenlandse Zaken, Mevr. A. TURTELBOOM

Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld