WAALSE OVERHEIDSDIENST

28 NOVEMBER 2013. - Omzendbrief betreffende de implementatie van een duurzaam aankoopbeleid voor de Waalse gewestelijke aanbestedende overheden

Ter attentie van de Waalse gewestelijke aanbestedende overheden onderworpen aan de wetgeving op de overheidsopdrachten 1. Inleiding 1.1. Algemene doelstelling De Regering heeft beslist een duurzaam aankoopbeleid op schaal van Wallonië te implementeren, waarbij de aanbestedende overheden erom verzocht worden dit beleid zowel voor hun aankopen van leveringen en diensten als van werken over te nemen. Deze omzendbrief en de instrumenten die erin worden omschreven,zijn uitgedacht om de eenheden te helpen bij de omzetting van het duurzaam aankoopbeleid, dat niet alleen een antwoord biedt op economische maar ook op sociale, milieu- en ethische uitdagingen, maar eveneens op de voorbeeldrol die van het bestuur verwacht wordt.

De overheidsaankopen vormen immers een belangrijke hefboom voor een overgang naar duurzame gebruiks- en productiewijzen, wegens met name het totaalbedrag van die aankopen en hun belang ten opzichte van het BBP, wat een belangrijke impact op de handel van goederen en diensten in Wallonië. De openbare acteur heeft de plicht om die hefboom te gebruiken om de milieu- en sociale innovatie bij zijn potentiële leveranciers te bevorderen. 1.2. Sociale, ethische en milieu-uitdagingen De uitvoering van een duurzaam aankoopbeleid stelt de aanbestedende overheden voor de vraag naar de zowel kwalitatieve als kwantitatieve behoefte en van de overeenstemming ervan met sociale, ethische en milieueisen. Een duurzaam aankoopbeleid resulteert in fine in de opname van sociale, ethische en milieuclausules in de bestekken van de overheidsopdrachten van de aanbestedende overheden, en dit, volledig conform de wetgeving op de overheidsopdrachten, maar dit beleid mag evenwel niet tot die technische handeling beperkt worden. De processen en procedures voor en na de aankoopfase dienen grondig herzien te worden ten einde het duurzaamheidsaspect volop mee te betrekken en de doelstellingen inzake met name de vermindering van de milieuvoetafdruk of de inschakeling in het beroepsleven te bereiken, waarbij het economische potentieel van de Waalse K.M.O.'s, met inbegrip van degene uit de sociale economie, dient gevaloriseerd te worden.

Door de implementatie van dit duurzaam aankoopbeleid, opgenomen in het "Marshall-Plan 2.Groen", getuigt de Waalse Regering van zijn politieke wil om de internationale verbintenissen die ze in juni 2012 bij de Wereldconferentie over Milieu en Ontwikkeling van Rio+ 20 met de andere Belgische overheden heeft gesloten, in daden om te zetten. Ze wenst ook bij te dragen tot de inspanningen van de Europese Unie om een groene economie in het kader van een duurzame ontwikkeling te bevorderen.

Hoewel deze omzendbrief vooral bestemd is om uitwerking te hebben in Wallonië, valt eveneens aan te stippen dat de opname van sociale, ethische en milieueisen in de Waalse overheidsopdrachten, geografisch ruimer bekeken dan enkel het grondgebied van ons Gewest, ook kan aanzetten tot hogere eisen terzake, hetzij waarbij de bevoegde openbare overheden tot soortgelijke initiatieven worden aangespoord, hetzij door een aanpassing van de buitenlandse potentiële leveranciers aan het eisenniveau in de Waalse overheidsopdrachten. 1.3. Economische uitdagingen Door de opneming van sociale, ethische en milieuclausules in hun overheidsopdrachten kunnen de openbare overheden bovendien de concurrentieverhouding van de Waalse K.M.O.'s versterken en de ontwikkeling van de plaatselijke en gewestelijke ondernemingen in Wallonië stimuleren.

Als de overheid als aankoper de parameters van de aanvraag zo goed mogelijk bepaalt, stimuleert ze immers de sociale en milieu-innovatie van met name de Waalse K.M.O.'s die reeds talrijke troeven terzake bezitten. De concurrentieverhouding van de K.M.O.'s wordt zo globaal aangespoord en versterkt, met inbegrip van de eventuele verkrijging van privébestellingen. Met de integratie van duurzame aankooppraktijken kan de openbare bestelling bovendien een concurrentiële impact hebben op het gedrag en de verwachtingen van de verbruikers. De voordelen van de duurzame overheidsopdrachten kunnen ten slotte voor de K.M.O.'s het kader van punctuele bestellingen ruim overschrijden en aanleiding geven tot het scheppen van structurele arbeidsplaatsen.

Wanneer de aanbestedende overheden in de aanbestedingsprocedure sociale en milieuclausules opnemen, moeten ze daartoe eerst inlichtingen inwinnen over de prestatievoorwaarden van de plaatselijke K.M.O.'s. De aanbestedende overheden moeten zo bijzonder waakzaam zijn wat betreft het gebruik van labels die de toegang van de onderneming tot de aanbestedingsprocedures zouden kunnen beperken wegens hun eisenniveau of hun kosten.

In het verlengde van die bekommernis moest de vraag van de toegankelijkheid van de K.M.O.'s tot de overheidsopdrachten, met inbegrip van de K.M.O.'s uit de sociale economie, behandeld worden. De K.M.O.'s zijn de economische actoren die het meest belemmerd zouden kunnen worden bij de deelname aan overheidsopdrachten. Ze kunnen worden belemmerd door verschillende factoren, waaronder de grootte van de overheidsopdrachten of het gebrek aan toegang tot de informatie.

Naast de opneming van sociale, ethische en milieuclausules wordt de aanbestedende overheden bijgevolg aanbevolen om op administratief vlak de mogelijkheid voor de K.M.O.'s om deel te nemen aan de door het Gewest gelanceerde overheidsopdrachten te versterken.

De oriënterende nota die beschikbaar is op de portaalsite van de overheidsopdrachten (www.marchespublics.wallonie.be) (menu algemene informatie/marktpratijken/duurzame overheidsaankopen) omschrijft de bepalende administratieve parameters van de overheidsopdrachten om de deelname van de K.M.O.'s te waarborgen en de wijze waarop ze moeten worden aangepast aan de mogelijkheden van laatstgenoemden. 1.4. De eis inzake rechtszekerheid De opneming van sociale, ethische of milieuclausules mag niet ten nadele van de rechtszekerheid gaan. In casu ressorteren de wetgeving en de rechtspraak inzake de overheidsopdrachten onder het federaal en het Europees niveau en worden ze per echelon veeleisender en ingewikkelder.

IHoewel deze wetgevingen volkomen benut kunnen worden teneinde de opneming van sociale, ethische en milieuclausules te bevorderen en de toegang van de, met name Waalse, K.M.O.'s tot de overheidsopdrachten te versterken, heeft deze omzendbrief niet als doel af te wijken van de wetgeving op de overheidsopdrachten die de aanbestedende overheden volledig moeten toepassen.

De aanbestedende overheden moeten dus over het algemeen, zelfs voor de overheidsopdrachten met een lagere waarde dan de Europese drempels, altijd het beginsel van vrij verkeer van diensten en werknemers in acht nemen en afzien van het opnemen van clausules die van nature of wegens hun toepassing discriminerend zijn. 2. Toepassingsgebied Deze omzendbrief beoogt de opdrachten voor aanneming van diensten, leveringen en werken.Ze is van overkoepele,de toepassing en kan alle soorten aankoop, alsook alle sectoren betreffen.

Deze omzendbrief kan betrekking hebben op alle Waalse aanbestedende overheden, ongeacht of het elke directie en vestiginge van de Waalse Overheidsdienst betreft, ofwel de gewestelijke openbare organen (ministeriële kabinetten, instellingen van openbaar nut, openbare huisvestingsmaatschappijen, andere vennootschappen en publiekrechtelijke verenigingen). De door Wallonië gesubsidieerde aanbestedende overheden worden er ook toe aangezet om deze omzendbrief als basis te nemen bij de opmaak van hun eigen bestekken.

Binnen elke eenheid zijn het leidende personeel en de personeelsleden die in welke hoedanigheid ook in de aankoop tussenbeide komen, met inbegrip van de verantwoordelijken voor het onderhoud en de opvolging van de werven, als eersten betrokken bij deze omzendbrief. 3. Bestanddelen van een duurzaam aankoopbeleid 3.1. Opneming van sociale, ethische en milieuclausules 3.1.1. Principes en doelstellingen De "milieuclausules" zijn bepalingen die een doelstelling inzake de bescherming van het leefmilieu nastreven.

De inoverwegingname van milieucriteria in de overheidsopdrachten is een doeltreffend en noodzakelijk middel om de voetafdruk van alle openbare activiteiten, bijzonder op de omgevingen (water, lucht, bodem), de gezondheid, de biodiversiteit en het landschap te verminderen. De aanbestedende overheden houden daartoe rekening met de volledige levenscyclus van de leveringen en diensten, verminderen hun verbruik van natuurlijke hulpbronnen en energie, hun broeikasgasemissies en diffuse bronnen van verontreiniging, voorkomen de productie van afvalstoffen, in het bijzonder de gevaarlijke afvalstoffen en, in voorkomen geval, valoriseren ze.

De "sociale clausules" zijn bepalingen die doelstellingen inzake sociaal beleid nastreven, waarbij rechtstreeks wordt bijgedragen tot het welzijn van de gemeenschap of van de personen. Die doelstellingen houden met name in : de deelname aan de overheidsopdrachten van de ondernemingen uit de sociale economie, de opleiding of de socioprofessionele inschakeling van laaggeschoolde werkzoekenden, van leerlingen, stagiairs of lerenden, van personen met een sociale, fysieke en/of geestelijke handicap of die het voorwerp van discriminatie uitmaken, de bevordering van de kansengelijkheid, de bestrijding van armoede, enz...

Over het algemeen dienen de personen zonder toegang tot de arbeidsmarkt, opnieuw zicht op werk te geven, waarbij nieuwe werkgelegenheidsvooruitzichten voor hen worden geopend (langdurige werklozen, oude of jonge werknemers, personen afkomstig van benadeelde groepen, en zelfs gemarginaliseerde personen, gehandicapte personen).

De "ethische clausules" zijn bepalingen die als doel hebben een goed of een dienst geleverd onder voorwaarden die als juist en menselijk worden beschouwd, aan te kopen.

De ethische clausules maken het mogelijk een doelstelling na te streven, die aanvullend is op degene m.b.t. de sociale clausules waarmee ze soms worden vergeleken. Ze kunnen van de sociale clausules onderscheiden worden voor zover ze strekken tot de bevordering van deugdzame gedragingen in verband met producten of diensten verricht buiten het Belgische grondgebied. Ze kunnen met name de toepassing van regels of normen die als fundamenteel lijken, mogelijk maken in landen waarin zulke wetgevingen niet bestaan of niet goed nageleefd worden.

In de huidige stand van de wetgeving en de praktijk wordt de aanbestedende overheden aanbevolen de reikwijdte van de ethische clausules tot de "sociale ethiek" te beperken, waarbij de naleving van de overeenkomsten van de Internationale arbeidsorganisatie (ethische handel) en de eerlijke handel worden bevorderd. 3.1.2. Uitvoering in de overheidsopdrachten Bij de gunning van elke overheidsopdracht voor aanneming van leveringen, diensten en werken zorgen de aanbestedende overheden ervoor rekening te houden met de sociale, ethische en milieuoverwegingen. Wat specifiek de overheidsopdrachten voor aanneming van bouw- of renovatiewerken van gebouwen boven de drempel van 1,5 miljoen euro betreft, neemt het bestek systematisch de sociale clausules op die voor de aanbestedende overheden het relevantst zijn, gezien hun potentialiteit om personen die het meest van de arbeidsmarkt vervreemd zijn, opnieuw met het werkmilieu te laten aanknopen.

De opneming van sociale, ethische of milieuclausules kan volgens het geval en in het kader bepaald door de wetgeving op de overheidsopdrachten verricht worden : - in de omschrijving zelf van het doel van de opdracht; - in de technische specificaties van het bestek; - als kwantitatief selectiecriterium; - onder de aanbestedingscriteria; - in de clausules betreffende de uitvoering van de opdracht.

De oriënterende nota die ter beschikking is gesteld op de portaalsite van de overheidsopdrachten (www.marchespublics.wallonie.be) (menu algemene informatie/marktpratijken/duurzame overheidsaankopen) omschrijft de voorwaarden waarin de sociale, ethische en milieuclausules kunnen worden opgenomen. Ze streeft er evenwel niet naar de precieze opmaak van de clausules op te leggen, die de overheden in alle onafhankelijkheid en met inachtneming van het autonomiebeginsel in hun overheidsopdrachten opnemen. 3.2. Omschrijving en onderzoek van de behoeften Vóór het opstarten van de aankoopprocedure maken de aanbestedende overheden een nauwkeurige omschijving van hun behoefte, waarbij ze interne of eindgebruikers raadplegen om met name te bepalen of het volume van de bestelling of de technische bepalingen niet herzien moeten worden. Bij deze stap zorgt het bestuur ervoor de potentiële effecten van de opdracht op het leefmilieu te beoordelen en voor een zo goed mogelijke weergave van de sociale meerwaarde die de opdracht kan waarborgen, te zorgen. 3.3. Aanwijzing van een verantwoordelijke Voor de implementatie van deze omzendbrief wijzen de aanbestedende overheden een verantwoordelijke aan die belast zal zijn met het aanzetten binnen zijn organisatie tot het rekening houden met de sociale, ethische en milieuoverwegingen alsook met de economische bekommernissen m.b.t. de toegang tot de Waalse overheidsopdrachten voor de K.M.O.'s, met inbegrip van de bedrijven uit de sociale economie.

De verantwoordelijke voor de duurzame aankopen heeft ook als opdracht het personeel van haar/zijn organisatie aan te sporen tot de gunning van duurzame overheidsopdrachten met inachtneming van deze omzendbrief.

Hij/zij moet het hiërarchische statuut en de nodige vaardigheden hebben om de toepassing van het duurzaam aankoopbeleid zo goed mogelijk aan te moedigen. 3.4. Strategische tabel Elk bestuur maakt een opvolgingstabel van alle opdrachten op, waarmee met name de voortgang kan worden gemeten en waarvan het gebruik door elk bestuur sterk aangemoedigd wordt met het oog op de consolidatie en de samenvoeging van gegevens. Die tabel vermeldt de lijst van de lopende of toekomstige opdrachten met het type procedure, het bedrag incl. BTW, de vervaldatum, de leidend ambtenaar, het(de) type(s) geïntegreerde clausule(s).

Een tabelvoorbeeld in de vorm van elektronisch kladblok dat die rapportage mogelijk maakt, is beschikbaar op het portaal van de overheidsopdrachten (www.marchespublics.wallonie.be) (menu algemene informatie/marktpratijken /duurzame overheidsaankopen). 3.5. Jaarlijkse evaluatie Om met name de samenvoeging van inlichtingen op gewestelijk niveau te vergemakkelijken, zorgt elke aanbestedende overheid ervoor in haar jaarlijks verslag een synthetische analyse van haar beleid inzake overheidsopdrachten te vermelden, waarin het financiële volume van de contracten, hun aantal, het percentage overheidsopdrachten die sociale, ethische en milieuclausules opnemen en de door de instelling nagestreefde doelstelling worden gedetailleerd om met name de toegang van de K.M.O.'s voor het jaar n+1 te bevorderen. De opmaak van de hierboven vermelde strategische tabel maakt het elke aanbestedende overheid mogelijk deze synthese vrij gemakkelijk op te stellen. 4. Unieke helpdesk voor de aanbestedende overheden Die helpdesk is open voor het geheel van de gewestelijke aanbestedende overheden en voor het geheel van de opdrachten voor aanneming van diensten, leveringen en werken. De helpdesk wordt door de Directie Overheidsopdrachten van het Secretariaat-generaal van de Waalse Overheidsdienst met de steun van een intern platform geleid door het Departement Duurzame Ontwikkeling van de Waalse Overheidsdienst beheerd. Die helpdesk is het eenheidsloket voor alle vragen gesteld door de eenheden van de Waalse Overheidsdienst alsook door de andere gewestelijke eenheden en die betrekking hebben op de opmaak van overheidsbestekken, namelijk de juridische aspecten, maar ook alle vragen in verband met de opneming van sociale, ethische en milieuclausules wat hun formulering of het aanbodanalyse betreft.

De helpdesk wordt ter inzage gelegd op volgend emailadres : « helpdesk.clausesese@spw.wallonie.be ». Een antwoord wordt in principe binnen hoogstens 10 werkdagen gegeven. 5. Overkoepelende instrumenten die op schaal van elke aanbestedende overheid nuttig voor een duurzaam aankoopbeleid Alle hieronder voorgestelde instrumenten zijn beschikbaar op het portaal van de overheidsopdrachten op volgend emailadres : www.marchespublics.wallonie.be (menu algemene informatie/marktpratijken/duurzame overheidsaankopen). De site stelt ook een compilatie van documentaire bronnen voor zoals praktische handleidingen, voorbeelden van bestekken, standaardclausules. Elk nieuw ontwikkeld instrument zal voortaan beschikbaar zijn op de website. 5.1. Synthetische oriënterende nota Het bleek noodzakelijk te zijn dat de Waalse aanbestedende overheden voortdurend kunnen beschikken over een regelmatig bijgewerkte operationele synthese om de juridische onzekerheden te verminderen en zo de actie te vergemakkelijken.

Deze synthese geeft elke persoon die op welke manier ook betrokken is bij de overheidsopdracht een globaal overzicht van de juridische bakens die de opname van de sociale, ethische en milieuclausules in de overheidsopdrachten bepalen. Die bakens worden uitgelegd voor alle soorten opdrachten (leveringen, diensten, werken) en voor de verschillende gunningsstadia van de procedure voor overheidsopdrachten (doel van de opdracht en technische specificaties, kwalitatieve selectie, gunningscriteria, uitvoeringsvoorwaarden).

Die nota die door de "Commission wallonne des Marchés publics" (Waalse Commissie voor Overheidsopdrachten) is bekrachtigd, houdt met name rekening met de wet van 15 juni 2006Relevante gevonden documenten type wet prom. 15/06/2006 pub. 15/02/2007 numac 2006021341 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten sluiten betreffende de overheidsopdrachten die op 1 juli 2003 in werking is getreden, en met de uitvoeringsbesluiten ervan. Ze vult op nuttige wijze deze omzendbrief voor meer gedetailleerde aspecten aan en wordt regelmatig bijgewerkt. 5.2. Waals beheersgids voor overheidsaankopen met het oog op de bevordering van een duurzame ontwikkeling Wallonië heeft voor de aanbestedende overheden een leidraad ontwikkeld, waarin de voor de implementatie of de versterking van een duurzaam aankoopbeleid te volgen methodologie wordt uitgelegd. 5.3. Opleidingen over de opneming van sociale, ethische en milieuclausules De opleidingen worden in één module per kwartaal georganiseerd en vinden plaats in Namen. Ze duren twee dagen en zijn open voor 15 personeelsleden per module. De personeelsleden van de Waalse Overheidsdienst en van de instellingen van openbaar nut kunnen zich richten tot de Directie Opleiding van het personeel van de Waalse Overheidsdienst. De inhoud van de opleiding bespreekt ook het gebruik van het standaardbestek (Duurzaam bouwen) (zie hieronder). 5.4. Specifieke informatie in de newsletter betreffende de overheidsopdrachten De newsletter betreffende de overheidsopdrachten van de Waalse Overheidsdienst neemt voortaan een luik "duurzame overheidsopdrachten" op, beheerd door het Departement Juridische Zaken van de Waalse Overheidsdienst met de steun van het Departement Duurzame ontwikkeling.

De inschrijvingen op de newsletter worden op volgend emailadres geregistreerd : http: //marchespublics.wallonie.be/fr/fonctions-speciales/lettre-d-info/index.html 5.5. Praktische handleiding met het oog op de opneming van sociale clausules ten gunste van de K.M.O.'s uit de sociale economie in de bestekken van de overheidsopdrachten Deze handleiding snijdt de vraag van de opneming van de sociale clausules vanuit de specifieke invalshoek van de sociale economie aan.

Ze heeft als doel : - de betrokken operatoren en opdrachten te bepalen; - een globale strategie per operator te bepalen; - de te onderzoeken wezenlijke overwegingen voor te stellen; - het wetgevingskader te bebakenen voor de indiening van sociale clausules in de overheidsopdrachten; - op de beschikbare hulpbronnen te wijzen om de operatoren te helpen. 6. Specifieke sectorale instrumenten die nuttig zijn voor de implementatie op schaal van elke aanbestedende overheid van een duurzaam aankoopbeleid 6.1. Specifieke instrumenten voor de duurzame bouw 6.1.1. Standaardbestek "Duurzaam bouwen" Een standaardbestek "Duurzaam bouwen" is dankzij het partnerschap tussen Wallonië en de "Confédération de la Construction wallonne" (Verbond van de Waalse Bouwaannemers) opgemaakt. Dit standaardbestek is bestemd om de talrijke modellen van bestekken die in Wallonië en door de Federatie Wallonië-Brussel worden gebruikt, te vervangen teneinde het administratief werk van zowel de besturen als van de ondernemingen en auteurs van projecten te vergemakkelijken en tegelijkertijd de kwaliteit van de bestellingen van de aanbestedende overheden te verbeteren. Het document vormt een aanzienlijke evolutie inzake het standaardbestek voor de gebouwen daar het de laatste technische, technologische en juridische evoluties opneemt. Het draagt dan ook tot de voorbeeldigheidsdoelstelling van het bestuur bij.

Het standaardbestek "Duurzaam bouwen" is beschikbaar in de vorm van een website geherbergd door de Waalse Overheidsdienst en bereikbaar vanaf de portaalsite van de overheidsopdrachten met het oog op het downloaden van de artikelen die noodzakelijk zijn voor de opmaak van een bestek voor de uitvoering van bouwen of de renovaties van gebouwen en woningen. Het bevat heden ongeveer 9500 artikelen.

Vanaf 1 juni 2014 zal dit nieuw standaardbestek systematisch als uniek referentiebestek gebruikt worden voor alle bouw- en renovatiewerken voor woningen en gebouwen uitgevoerd door of voor rekening van Wallonië, van de "Société Wallonne du Logement" (Waalse Overheidsdienst) en de Federatie Wallonië-Brussel alsook voor alle werken die voor minimum 50 % door die instellingen worden gesubsidieerd.

Vanaf 1 januari 2014 worden de aanbestedende overheden erom verzocht het standaardbestek "Duurzaam bouwen" voor de nieuwe dossiers te gebruiken om de geleidelijke inwerkingtreding ervan te vergemakkelijken en om het geheel van de interveniënten met het gebruik ervan vertrouwd te maken. Ze worden er ook toe aangezet deel te nemen aan een dynamiek voor de voortdurende verbetering en evaluatie van dit instrument, waarbij ze de wijzigingsvoorstellen die ze opportuun achten en, in voorkomend geval, de bij het gebruik van het instrument ondervonden moeilijkheden aan het DGT2 en aan de Directie Overheidsopdrachten van de Waalse Overheidsdienst mededelen.

In ieder geval geeft dit bestek duidelijk het document aan dat voor elke opdracht van toepassing is.

Het standaardbestek "Duurzaam bouwen" wordt voortdurend bijgewerkt om de juridische, technische en technologische evolutie te volgen. 6.1.2. Gespecialiseerde facilitatoren voor sociale clausules in de overheidsopdrachten voor aanneming van werken (gebouwen) Een voorziening "facilitatoren voor sociale clausules" is sinds april 2012 opgericht om de integratie en de implementatie van sociale clausules in de overheidsopdrachten voor aanneming van werken (gebouwen) te vergemakkelijken. Die voorziening steunt op twee groepen van facilitatoren (enerzijds de aanbestedende overheden, anderzijds de ondernemingen), die in een netwerk worden bijeengebracht. Dit netwerk van facilitatoren wordt door het secretariaat-generaal van de Waalse Overheidsdienst geleid (Departement Duurzame ontwikkeling en Directie Overheidsopdrachten).

De facilitatoren voor sociale clausules zijn aanwezig in de referentiestructuren van de voornaamste actoren betrokken bij de opdrachten voor aanneming van werken (gebouwen) : - wat betreft de aanbestedende overheden : in de Waalse Overheidsdienst, de "Socitété wallonne du Logement" en de "Union des Villes et des Communes de Wallonie" ( Unie van de Waalse Steden en Gemeenten); - wat betreft de auteurs van projecten : in de "Union wallonne des Architectes" (Waalse Unie voor Architecten); - wat betreft de ondernemingen : in de "Confédération de la Construction wallonne" en in de "fédération d'entreprises d'économie sociale SAW-B".

De facilitatoren hebben als opdracht : informeren, adviseren en helpen bij de inschakeling of de uitvoering van sociale clausules.

De binnen het netwerk van de facilitatoren voor sociale clausules ontwikkelde instrumenten zijn beschikbaar op de portaalsite van de overheidsopdrachten. 6.1.3. Vademecum Duurzame gebouwen Een vademecum bestemd om de aanbestedende overheden inzake duurzame woningen en tertiaire gebouwen te helpen is opgemaakt door de Universiteit Bergen in het kader van een overheidsopdracht georganiseerd door de "Société wallonne du Logement", die het project samen met de Waalse Overheidsdienst stuurt. Dit vademecum is een beslissingsondersteuning voor de technische personeelsleden en voor de beslissingsorganen van de aanbestedende overheden.

Het behandelt de vraag van de werken vanuit een technische invalshoek (met name de energieprestatie), los van de vraag van de vertaling van die technische specificaties in het bestek, wat het doel is van het standaardbestek "Duurzaam bouwen".

Het vademecum ligt bovendien ter inzage op de website van de SWL (www.swl.be). 6.2. pecifieke instrumentenoor de sector van de stenen en marmers De Regering heeft op 19 juli 2012 een omzendbrief goedgekeurd. Die behandelt de opname van milieucriteria in de overheidsopdrachten betreffende het gebruik van sierstenen- en gesteenten voor de Waalse aanbestedende overheden maar ook voor de gemeenten en intercommunales. 7. Oprichting van een netwerk Om de oprichting van het netwerk van aanbestedende overheden of van personeelsleden betrokken bij duurzame aankopen te bevorderen en om ze te vergroten, worden rondetafels, platforms voor informatie-uitwisseling, specifieke seminaria, ontmoetingen met de leveranciers en bezoeken ter plaatse georganiseerd.Die acties maken het voorwerp uit van gescheiden oproepen tot de kandidaten die rechtstreeks worden gericht aan de aanbestedende overheden.

Namen, 28 november 2013.

De Minister van Duurzame Ontwikkeling en Ambtenarenzaken, J.-M. NOLLET De Minister van Economie, K.M.O.'s, Buitenlandse Handel en Nieuwe Technologieën, J.-Cl. MARCOURT