Etaamb.openjustice.be
Omzendbrief van 28 januari 2021
gepubliceerd op 12 februari 2021

Omzendbrief betreffende de rol en de verantwoordelijkheden van de directies van de SPW's en de overheidsbestuurseenheden bij het beheer van duurzame, groene en/of sociale obligatie-uitgiftes in Wallonië

bron
waalse overheidsdienst
numac
2021040506
pub.
12/02/2021
prom.
28/01/2021
staatsblad
https://www.ejustice.just.fgov.be/cgi/article_body(...)
links
Raad van State (chrono)
Document Qrcode

WAALSE OVERHEIDSDIENST


28 JANUARI 2021. - Omzendbrief betreffende de rol en de verantwoordelijkheden van de directies van de SPW's (Waalse Overheidsdiensten) en de overheidsbestuurseenheden bij het beheer van duurzame, groene en/of sociale obligatie-uitgiftes in Wallonië


Voor de directies van de SPW's en de overheidsbestuurseenheden 1. FINANCIERING VAN DE WAALSE SCHULD DOOR DUURZAME OBLIGATIE-UITGIFTES Op 30 oktober 2020 bedroeg de rechtstreekse schuld van Wallonië 15,651 miljard EUR.Om de terugbetaling van zijn schuld en zijn begrotingstekort te financieren, leent Wallonië op de markten, hoofdzakelijk via twee soorten financiële instrumenten : ? private plaatsingen die door partnerbanken worden aangeboden, voor eigen rekening of voor institutionele beleggers (verzekeraars, pensioenfondsen, vermogensbeheerders, enz.) ? beleggingen in effecten op de primaire obligatiemarkt, als openbare emittent (in dezelfde hoedanigheid als bijvoorbeeld de Belgische federale staat).

Wat de beleggingseffecten betreft, heeft Wallonië in 2019 besloten duurzame obligatie-uitgiftes (groene en sociale) te lanceren om een deel van zijn schuld te financieren. Dit zijn obligaties die aan specifieke normen voldoen en waarop vooral wordt ingetekend door beleggers die op zoek zijn naar ESG-beleggingen "voor Environnement - Social - Gouvernance" (milieu - sociaal - bestuur).

Wallonië heeft aldus de volgende obligaties uitgegeven: - in april 2019, een eerste duurzame obligatie van 1 miljard euro; - in april 2020, een duurzame obligatie ten belope van 700 miljoen euro; - in mei 2020, een 100% sociale obligatie van 1 miljard euro, ter financiering van een aanzienlijk deel van de uitzonderlijke uitgaven in verband met de gezondheids- en de sociaaleconomische crisis.

De doelstellingen die met dit type uitgiftes worden nagestreefd, zijn de volgende : - diversifiëring van de financieringsbronnen om aan de toenemende behoeften van het Gewest tegemoet te komen ; - aan ESG-investeerders aantonen dat Wallonië de ambitie heeft om te investeren in zijn sociale en milieudoelstellingen; - voorrang geven aan duurzame financiering om bij te dragen tot de verwezenlijking van de 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen die Wallonië zich heeft gesteld.

In ruil voor deze leningen verbindt Wallonië zich ertoe : - een traceerbaarheid van de begroting uit te voeren voor een bedrag dat gelijk is aan de opbrengst van de verstrekte lening, met een verificatie van de toewijzing van middelen aan de geselecteerde duurzame uitgaven, maar ook de publicatie van een verslag over de begrotingsallocatie ter attentie van investeerders ; - een sociaal en milieueffectrapport op te stellen waaruit blijkt welke bijdrage de gefinancierde projecten leveren aan de doelstellingen inzake duurzame ontwikkeling.

De jaarlijkse publicatie van deze verslagen maakt het mogelijk drie belangrijke troeven van het Gewest voor het voetlicht te brengen: - onverminderde inzet voor duurzame ontwikkeling: de ambities van Wallonië voorstellen en bevorderen via zijn bijdrage aan de 17 doelstellingen voor duurzame ontwikkeling ; - significant en herhaald gebruik van duurzame financieringsinstrumenten: verankering van Wallonië in de categorie van uitgevers van groene, sociale en/of duurzame obligaties, die worden gewaardeerd door een groeiend deel van de investeerders die hun investeringen afhankelijk maken van de verbintenis van de uitgevers om duurzaam te investeren ; - gegarandeerde controle van zijn begrotingsuitgaven: in overeenstemming met de doelstelling van de nul-basisbegroting een mechanisme voorstellen voor het valideren van begrotingen die verband houden met duurzame investeringen, alsmede de ontwikkeling van ad hoc-instrumenten voor het analyseren van maatregelen voor de milieu- en/of sociale gevolgen van goedgekeurde uitgaven.

Daartoe doet de Waalse Regering een beroep op de deelname en medewerking van de directies van de SPW-entiteiten en de overheidsbestuurseenheden om deze verbintenissen zo goed mogelijk na te komen en de vereiste informatie te produceren.

Deze omzendbrief heeft dus tot doel elke entiteit die uitgaven moet doen die als "duurzaam" worden gekwalificeerd, te informeren over haar verantwoordelijkheid voor duurzame emissies, met inachtneming van de werkingsregels en de beheersautonomie van elke entiteit.

Daartoe wordt in de eerste plaats herinnerd aan het begrip "bestuur van duurzame uitgiftes" om een duidelijk beeld te geven van alle procedures die Wallonië heeft toegezegd te zullen volgen. Vervolgens worden de rollen en verantwoordelijkheden van elke entiteit gespecificeerd en wordt de planning van de behoeften en de door elke entiteit uit te voeren taken aangekondigd. 2. BESTUUR VAN DE DUURZAME OBLIGATIE-UITGIFTES De Waalse regering heeft een passende bestuursstructuur opgezet, namelijk het "Comité Obligataire Durable (COD)" (Het duurzame obligaties Comité). De COD wordt voorgezeten door de Waalse minister belast met begroting en financiën en is samengesteld uit : o de secretaris-generaal die het strategisch Comité en het College van de leidende ambtenaren-generaal vertegenwoordigt, of diens vertegenwoordiger; o de directeur-generaal van de "SPW" (Waalse Overheidsdienst) die belast is met begrotingszaken, of diens vertegenwoordiger; o de leidend deskundige die verantwoordelijk is voor de cel voor het beheer van de schuld, of zijn vertegenwoordiger; o de verantwoordelijke voor de directie duurzame ontwikkeling binnen de SPW secretariaat-generaal, of zijn/haar vertegenwoordiger.

De COD delegeert de algemene en operationele coördinatie van duurzame obligatie-uitgiftes aan een "Structure de Gestion Opérationnelle (SGO)" (Operationele Beheersstructuur), die gezamenlijk wordt aangestuurd door de Directie Duurzame ontwikkeling en de Cel voor het beheer van de Schuld. Binnen dit kader is de Cel voor het beheer van de Schuld hoofdzakelijk verantwoordelijk voor het begrotingsbeheer van de in aanmerking komende uitgaven. De Directie Duurzame ontwikkeling van haar kant houdt zich vooral bezig met het verifiëren van het duurzame karakter van de uitgaven en het volgen van de indicatoren voor de sociale en milieueffecten.

Om duurzame uitgiftes te beheren in overeenstemming met de internationale normen die zijn vastgesteld door de International Capital Market Association (ICMA), heeft de COD zich verbonden tot de volgende vier leidende beginselen: 2.1. Besteding van de fondsen (Use of proceeds) De Waalse duurzame obligatie-uitgiftes worden gekenmerkt door het gebruik van de opgehaalde fondsen voor de financiering van groene en sociale uitgaven in een van de volgende tien categorieën(1), zoals gedefinieerd in het Framework van Wallonië(2):

In aanmerking komende categorieën voor duurzame uitgiftes uit Wallonië

Groene categorieën

Sociale categorieën

1. Hernieuwbare energie 2.Energie-efficiëntie en koolstofarme gebouwen 3. Duurzame mobiliteit 4. Voeding en duurzame consumptie 5.Controle en preventie van verontreiniging 6. Bescherming van hulpbronnen, grondgebied en biodiversiteit

1. Onderwijs & bevordering van werkgelegenheid 2.Sociaaleconomische integratie en empowerment 3. Toegang tot huisvesting 4. Toegang tot basisdiensten en openbare infrastructuur


Duurzame uitgaven moeten niet alleen tot een van deze categorieën behoren, maar ook aantonen dat ze bijdragen tot de "Objectifs de développement durable (ODD)" (Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen) die het Gewest in zijn strategieën en programma's heeft vastgelegd. 2.2. Evaluatieproces en selectie van de projecten (Management of Proceeds) Van alle vastgestelde begrotingsuitgaven worden de evaluatie en de selectie van de in aanmerking komende uitgaven uitgevoerd overeenkomstig de volgende door de COD vastgestelde criteria voor de begrotingsallocatie en voor de impact : Begrotingsallocatie: - Financiering van projecten waarvan de vastgelegde en vereffende uitgaven in de jaarlijkse begroting zijn terug te vinden ; - Financiering van projecten met een totale uitgave (op jaarbasis) van ten minste 1 miljoen euro ; - Financiering van uitgaven die uitsluitend door het Gewest worden begroot, hetzij in directe vereffening door de SPW, hetzij in indirecte financiering van uitgaven die door autonome entiteiten worden vereffend (in de vorm van subsidies - dotaties - premies); - De voorkeur gaat uit naar projecten die reeds van start zijn gegaan of die over meerdere jaren zijn begroot, waarbij, voor een bepaalde uitgifte, het gebruik van de begroting betrekking heeft op de herfinanciering van in jaar X-1 vereffende uitgaven en/of de financiering van in jaar X vastgelegde begrotingen.

Impactanalyse : - Selectie van projecten waarvoor doeltreffend impactindicatoren kunnen worden vastgesteld en gemeten om de duurzaamheid van de gedane uitgaven te bevestigen: - Definitie van de ex-ante impact vóór de financiering (indien van toepassing) ; - Monitoring van de ex-post impact gedurende de gehele looptijd van de financiering. 2.3. Beheer van de fondsen De opvolging van de opbrengst van een duurzame obligatie van Wallonië gebeurt binnen het reglementaire kader van het beheer van de thesaurie en het begrotingsbeheer van de Belgische overheidsorganisaties. Wat de financiële stromen betreft, zijn de door een duurzame obligatielening aangetrokken middelen fungibel in de gecentraliseerde regionale schatkist, net als de andere leningen die het Gewest aangaat om zichzelf te financieren. Er moet dus een beroep worden gedaan op een ander financieel instrument, zonder dat de totale financieringscapaciteit van Wallonië wordt vergroot.

De COD zorgt er via het SGO voor dat er op elk ogenblik tijdens de looptijd van de duurzame obligaties geen "dubbeltelling" plaatsvindt, d.w.z. dat de in aanmerking komende uitgaven niet reeds zijn gefinancierd door een duurzame obligatie die het jaar voordien is uitgegeven of door een ander financieringsinstrument dat door Wallonië of een van de autonome entiteiten wordt gebruikt (principe van de scheiding van de uitgaven).

Bovendien voorziet de Framework in een externe controle van de begrotingsallocatie door een onafhankelijk auditkantoor dat namens de SPW opdracht heeft gekregen van de cel voor het beheer van de schuld.

Deze controle moet worden verricht vóór de publicatie van het jaarlijkse allocatieverslag en het resultaat wordt opgenomen in een verklaring van beperkte zekerheid, ondertekend door het auditkantoor, die wordt opgenomen in het verslag dat voor elke uitgifte wordt gepubliceerd. 2.4. Reporting Zoals bepaald in het Framework verbindt Wallonië zich ertoe de investeerders te informeren over de besteding van fondsen, de naleving van de subsidiabiliteitscriteria voor elke uitgave en de presentatie van milieu- en/of sociale impactindicatoren. Hiertoe zijn twee afzonderlijke verslagen gepland: ? Verslag over de begrotingsallocatie Ongeveer een jaar na de uitgiftedatum van een obligatie(3) verbindt Wallonië zich ertoe zijn resultaten op geconsolideerde basis voor te stellen per uitgavencategorie en/of gedetailleerd per gefinancierd project, d.w.z. : - Het totale nettobedrag van de daadwerkelijk toegewezen fondsen, vergeleken met de oorspronkelijk vastgelegde budgetten ; - Verdeling van de toegekende fondsen tussen financiering (jaar van uitgifte) en herfinanciering (vorig jaar) ; - De verdeling van de toegekende fondsen tussen directe financiering (SPW) en indirecte financiering (autonome entiteiten) ; ? Impactverslag Wallonië verbindt zich ertoe jaarlijks verslag uit te brengen over de milieu- en/of sociale resultaten van de in aanmerking komende uitgaven die zijn gefinancierd met de reeds uitgegeven obligaties. Het verslag bevat, voor zover mogelijk, de ex-ante- en ex-post-impactindicatoren van de in aanmerking komende uitgaven, alsmede de methodologische aantekeningen die zijn gebruikt om de impactindicatoren te meten. 3. ROL EN VERANTWOORDELIJKHEDEN VAN DE ENTITEITEN BELAST MET DE UITGAVEN Om geloofwaardig te zijn bij internationale investeerders en om duurzame obligaties te kunnen blijven uitgeven, moet Wallonië betrouwbare en kwalitatief hoogstaande budgetallocatie- en impactverslagen opstellen. Om dit te bereiken is volgens het "Comité Obligataire Durable (COD)" een doeltreffende samenwerking tussen de entiteiten die betrokken zijn bij het pakket voor duurzame uitgaven (SPW - UAP) en de "structure de gestion opérationnelle (SGO)", een absolute voorwaarde.

Deze samenwerking vereist de betrokkenheid in de gehele keten van de Waalse entiteiten met budgettaire verantwoordelijkheid, of het nu gaat om de leidinggevenden van de verschillende "SPW's" (Waalse Overheidsdiensten) of de leidinggevenden van de "UAP's" (Waalse openbare bestuurseenheden). Deze betrokkenheid neemt de vorm aan van samenwerking op twee niveaus: ? Jaarlijkse vaststelling van de in aanmerking komende uitgaven en de sociale en milieueffecten ervan Tijdens elk jaarlijks begrotingsjaar zullen de hoofden van elke entiteit door de COD worden verzocht de portefeuille van uitgaven die potentieel in aanmerking komen voor duurzame, groene en/of sociale obligaties, samen te stellen en/of te actualiseren. Deze oefening zal voor elke betrokken entiteit het volgende inhouden: - Het identificeren van de projecten die overeenkomen met een bedrag aan vastgelegde uitgaven (geliquideerde begrotingen van het afgelopen jaar) en/of vastgelegde begrotingen van het lopende jaar die voldoen aan de subsidiabiliteitscriteria; - Overeenstemming bereiken over de milieu- en sociale effectindicatoren met betrekking tot de vastgestelde uitgaven, maar zich er ook toe verbinden de impact vooraf (vóór de financiering, indien van toepassing) te beoordelen en de impact achteraf (gerealiseerd) te verzamelen.

De portefeuille van alle in aanmerking komende Waalse uitgaven zal door de COD worden gevalideerd en goedgekeurd. ? Operationeel beheer van obligatie-uitgiftes Voor elke door Wallonië uitgegeven duurzame obligatie delegeert de COD aan de SGO de coördinatie van de contacten met de ambtenaren die worden aangewezen door de entiteiten die belast zijn met de in aanmerking komende uitgaven, zodat de gegevens kunnen worden verzameld die nodig zijn voor de controle van de begrotingsallocaties en de opstelling van de jaarlijkse uitgifteverslagen. De volgende tabel geeft een overzicht van deze samenwerking:

Operationeel beheer van een uitgifte

Entiteit (SPW - UAP)

COD

Voor de uitgifte


Voor uitgifte geselecteerde in aanmerking komende uitgaven

Validatie

Voorstel (*)

Na de uitgifte


Uitgevoerde uitgaven versus vastgelegde budgetten

Beheer, inzameling en communicatie

Validatie en consolidatie

Impactmaatregelen op basis van uitgavenindicatoren

Registratie, analyse en productie van resultaten

Validatie en consolidatie

Constructie van de resultaten van begrotingsallocaties en impactbeoordelingen

Raadpleging (indien nodig)

Realisatie & Validatie

Kwaliteitscertificering van de begrotingsallocaties door de externe auditor

Raadpleging (indien nodig)

Goedkeuring

Publicatie van verslagen

Beslissing


(*) op basis van de resultaten die zijn vastgesteld tijdens de oefening om de in aanmerking komende uitgaven op jaarbasis te bepalen. 4. PLANNING Zodra deze omzendbrief is gepubliceerd, zal de SGO contact opnemen met elk van de betrokken entiteiten met het oog op de tenuitvoerlegging ervan en de totstandbrenging van de verschillende verbindingen tussen de belanghebbenden. Rekening houdend met de twee obligaties (duurzame en sociale) die in 2020 zijn uitgegeven, ziet het tijdschema voor de volgende vervaldagen er als volgt uit: ? Q4 2020: contact met de verschillende entiteiten voor de inventarisatie van alle in aanmerking komende uitgaven ; ? Q1 2021: verzameling van financiële informatie (begrote/uitbetaalde bedragen) en informatie over de impactbeoordeling van de uitgaven die voor de twee uitgiftes van 2020 zijn gehandhaafd; ? Q2 2021: afronding van de inhoud van de verslagen over de begrotingsallocaties en de impactbeoordeling ; ? Q3-Q4 2021: publicatie van verslagen over begrotingsallocatie; ? Q4 2021 : publicatie van het jaarlijkse impactbeoordelingsverslag.

Deze planning zal de volgende jaren worden herhaald, afhankelijk van de toekomstige uitgiftes van Wallonië. 5. IDENTIFICATIE VAN CONTACTEN BINNEN DE SPW's /UAP's Om een duidelijke en doeltreffende samenwerking tot stand te brengen, wordt elke entiteit die betrokken is bij het beheer van duurzame emissies verzocht de diensten en contactpersonen binnen haar organisatie aan te wijzen met wie de SGO informatie zal moeten verwerken in verband met de begrotingsallocatie en de impactbeoordeling van de goedgekeurde uitgaven. Bijzonderheden over deze contacten zullen zo spoedig mogelijk worden medegedeeld op het volgende adres: Alle informatie over de gewestelijke begroting 2019 Namen, 28 januari 2021.

De Minister-President, E. DI RUPO De Minister van Begroting en Financiën, Luchthavens en Sportinfrastructuren, J-L. CRUCKE

BIJLAGE I - Gedetailleerde beschrijving van de in aanmerking komende groene categorieën

In aanmerking komende categorieën

Soorten uitgaven

Voorbeeld van projecten (illustratief op basis van de in 2019-2020 geselecteerde projecten)


Hernieuwbare Energie

Productie en/of gebruik van hernieuwbare energie

- Steun voor bedrijven en particulieren die investeren in hernieuwbare energie (inclusief premies) - R&D-subsidies aan openbare of particuliere entiteiten


Energie-efficiëntie en koolstofarme gebouwen

Vermindering van het energieverbruik - Nieuwe of bestaande gebouwen - Renovatie van verwarmingssystemen - Straatverlichting en verkeersborden

- Project UREBAAMUR-plan - ECOPACK Programma (FLWFN - SWCS) - PIVERT Plan (SWL) - Premies voor de vervanging van energie-intensieve systemen (ledverlichting - thermische isolatie - hoogrendementsketels - slimme meters) - Vervanging van straatverlichting door intelligente systemen en leds - belastingkredieten aan particulieren voor investeringen in energiebesparing


Duurzame mobiliteit

Ontwikkeling en verbetering van het openbaar (personen)vervoer

- Aanleg, aankoop en exploitatie van infrastructuur en rollend materieel (metro, tram, elektrische bussen, eigen sites) - Infrastructuur voor multimodaal vervoer (b.v. spoorwegstations)

Verbetering van de middelen voor goederenvervoer om een modal shift te bewerkstelligen en de CO2-productie te verminderen

- Ontwerp, ontwikkeling, bouw, verwerving en onderhoud van vervoermaterieel en -infrastructuur (waterwegen)

Ontwikkeling van zachte en energiezuinige vervoerswijzen en bijbehorende openbare infrastructuur

- Steun voor investeringen in koolstofarme voertuigen - Uitbreiding van de zachte mobiliteitsinfrastructuur (voetgangers-fietsers) - Laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen

Voeding en duurzame consumptie

- Ontwikkeling van korte circuits voor voedselproductie en -distributie - Ontwikkeling van de biologische landbouw

- Bevordering van ecolabels en ecoproducten - Installatie van "doorgangsgebouwen" - Ontwikkeling van « diversifermes »

Controle en preventie van verontreiniging

Afvalpreventie, -vermindering, -inzameling, -recycling en -verwerking

- Waals plan inzake afval en grondstoffen - Subsidies voor duurzame afvalverwerkingssystemen - Vermindering van landbouwafval (omzetting van biomassa in energie)


Bescherming van hulpbronnen, grondgebied en biodiversiteit

Duurzaam waterbeheer

- Investeringen voor de veiligstelling van de watervoorziening van de bevolking - Investeringen voor afvalwaterzuivering

Behoud van natuur en biodiversiteit

- Natuurparken en beschermde gebieden (Natura 2000) - Riviercontracten (aflopend hemelwater en erosie) - Subsidies voor de bescherming van natuurlijke habitats - Vistrappen (zalm - aal) op Waalse waterwegen

Bodemsanering

- Sanering braakliggende industriegronden

Beheer van de gevolgen van klimaatverandering

- Infrastructuur en technologieën voor overstromingsbeheer (b.v. renovatie van dammen) - R&D-subsidies voor technologische ontwikkelingen en infrastructuren - Investeringen in duurzame projecten ten behoeve van ontwikkelingslanden


BIJLAGE II - Gedetailleerde beschrijving van de in aanmerking komende sociale categorieën

In aanmerking komende categorieën

Soorten uitgaven

Voorbeeld van projecten (illustratief op basis van de in 2019-2020 geselecteerde projecten)


Onderwijs & bevordering van werkgelegenheid

Onderwijs- en opleidingsprogramma's Doelgroepen: werkzoekenden - jongeren

- FOREM-programma's (CEP - PFI) - IFAPME-alternerende opleidingen (beroepen waar een tekort aan bestaat)

Programma's en initiatieven ter bevordering van het scheppen van banen en mogelijkheden om tot de arbeidsmarkt toe te treden Doelgroepen: werkzoekenden

- FOREM-programma's (SESAM, CISP, CDC, Airbag, CEFO, MIRE...)


Sociaaleconomische integratie en empowerment

Programma's en initiatieven ter bestrijding van armoede en uitsluiting en ter vermindering van ongelijkheden.

Doelgroepen: - Gezinnen met een laag inkomen - Oudere mensen - Gehandicapten - Jongeren - Daklozen - Eenoudergezinnen

- ADL-programma (lokale ontwikkelingsacties) - RWLP acties - Ondersteuning van de OCMW's - Steun voor personen met schulden - Steun voor gezinnen met een laag inkomen (voorbeeld: MEBAR) - Steunprogramma's voor sociale integratie


Toegang tot huisvesting

Financiering van huisvestingsmaatschappijen voor de bouw, verwerving of renovatie van sociale woningen Doelgroepen: mensen met een laag inkomen

- Subsidies /dotaties aan Waalse huisvestingsmaatschappijen (FLW - SWL)

Financiële bijstand voor de toegang tot huisvesting voor gezinnen en/of alleenstaanden met een laag inkomen, alsook voor renovatie (premies en sociale leningen) Doelgroepen: mensen met een laag inkomen

- Plan RENOPACK - ACCESSPACK (SWCS - FLW) - Belastingkredieten voor de renovatie van particuliere woningen die worden aangeboden voor sociale verhuur (gematigde huurprijzen)

Toegang tot basisdiensten en openbare infrastructuur

Programma's, initiatieven en projecten gericht op de ontwikkeling en/of modernisering van de infrastructuur van de volksgezondheid, de medische uitrusting en de gezondheidsdiensten Doelgroepen: alle burgers - mensen met een handicap

- Gezondheidsprogramma's (AVIQ) - Landelijke Medische Centra (AVIQ) - Thuishulpdiensten (AVIQ - Thuiszorg voor bejaarden en/of gehandicapten (AVIQ) - Psychiatrische zorgcentra (AVIQ) - R&D-subsidies voor gezondheidsprojecten (AVIQ) - Openbaar vervoer en voorzieningen voor gehandicapten (OTW)


_______ Nota's (1) Zie de gedetailleerde tabel van de uitgavencategorieën die momenteel zijn omschreven in de bijlagen I en II - Deze uitgavencategorieën kunnen worden aangepast in het licht van de op Europees niveau verwachte beslissingen. (2) https://www.wallonie.be/sites/default/files/2019-06/rw_sustainability_bond_framework_april_2019.pdf (3) Opmerking: In de loop van een jaar kunnen verschillende operaties worden uitgevoerd..

^