Etaamb.openjustice.be
Koninklijk Besluit van 19 april 2023
gepubliceerd op 02 mei 2023

Koninklijk besluit tot goedkeuring van het reglement ter uitvoering van de wet van 18 september 2017 tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten, aangaande antiquairs en kunstgalerijen

bron
federale overheidsdienst economie, k.m.o., middenstand en energie
numac
2023041961
pub.
02/05/2023
prom.
19/04/2023
staatsblad
https://www.ejustice.just.fgov.be/cgi/article_body(...)
Document Qrcode

19 APRIL 2023. - Koninklijk besluit tot goedkeuring van het reglement ter uitvoering van de wet van 18 september 2017Relevante gevonden documenten type wet prom. 18/09/2017 pub. 06/10/2017 numac 2017013368 bron federale overheidsdienst economie, k.m.o., middenstand en energie, federale overheidsdienst binnenlandse zaken, federale overheidsdienst justitie en federale overheidsdienst financien Wet tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten type wet prom. 18/09/2017 pub. 13/03/2019 numac 2019040504 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten. - Duitse vertaling sluiten tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten, aangaande antiquairs en kunstgalerijen


VERSLAG AAN DE KONING Sire, Het ontwerp van besluit dat ik U ter ondertekening voorleg, is genomen in uitvoering van artikel 86, § 1, tweede lid, van de wet van 18 september 2017Relevante gevonden documenten type wet prom. 18/09/2017 pub. 06/10/2017 numac 2017013368 bron federale overheidsdienst economie, k.m.o., middenstand en energie, federale overheidsdienst binnenlandse zaken, federale overheidsdienst justitie en federale overheidsdienst financien Wet tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten type wet prom. 18/09/2017 pub. 13/03/2019 numac 2019040504 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten. - Duitse vertaling sluiten tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten.

Het ontwerpbesluit heeft tot doel, overeenkomstig de hierboven vermelde rechtsgrond, het reglement goed te keuren dat de Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie heeft uitgevaardigd in zijn hoedanigheid van toezichthoudende overheid voor kunsthandelaars, gedelegeerd door artikel 85, § 1, 5°, van de voornoemde wet van 18 september 2017Relevante gevonden documenten type wet prom. 18/09/2017 pub. 06/10/2017 numac 2017013368 bron federale overheidsdienst economie, k.m.o., middenstand en energie, federale overheidsdienst binnenlandse zaken, federale overheidsdienst justitie en federale overheidsdienst financien Wet tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten type wet prom. 18/09/2017 pub. 13/03/2019 numac 2019040504 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten. - Duitse vertaling sluiten.

Het besluit treedt in werking op de eerste dag van de derde maand na de bekendmaking ervan in het Belgisch Staatsblad, om de sector de tijd te geven om de bij de voornoemde wet van 18 september 2017Relevante gevonden documenten type wet prom. 18/09/2017 pub. 06/10/2017 numac 2017013368 bron federale overheidsdienst economie, k.m.o., middenstand en energie, federale overheidsdienst binnenlandse zaken, federale overheidsdienst justitie en federale overheidsdienst financien Wet tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten type wet prom. 18/09/2017 pub. 13/03/2019 numac 2019040504 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten. - Duitse vertaling sluiten vastgestelde regels zoals aangevuld bij het reglement toe te passen.

Voor het overige geeft het besluit geen aanleiding tot bijzondere opmerkingen.

Het reglement dat bij het besluit wordt goedgekeurd, strekt ertoe de in boek II van de voornoemde wet van 18 september 2017Relevante gevonden documenten type wet prom. 18/09/2017 pub. 06/10/2017 numac 2017013368 bron federale overheidsdienst economie, k.m.o., middenstand en energie, federale overheidsdienst binnenlandse zaken, federale overheidsdienst justitie en federale overheidsdienst financien Wet tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten type wet prom. 18/09/2017 pub. 13/03/2019 numac 2019040504 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten. - Duitse vertaling sluiten vervatte waakzaamheidsverplichtingen op technische punten aan te vullen. Boek III, betreffende de beperking van het gebruik van contanten, hoeft voor de betrokken sector niet te worden aangevuld.

Artikelsgewijze bespreking van het reglement In artikel 1 worden een aantal begrippen gedefinieerd, hetzij onder verwijzing naar de voornoemde wet van 18 september 2017Relevante gevonden documenten type wet prom. 18/09/2017 pub. 06/10/2017 numac 2017013368 bron federale overheidsdienst economie, k.m.o., middenstand en energie, federale overheidsdienst binnenlandse zaken, federale overheidsdienst justitie en federale overheidsdienst financien Wet tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten type wet prom. 18/09/2017 pub. 13/03/2019 numac 2019040504 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten. - Duitse vertaling sluiten (hierna "de wet"), hetzij om het toepassingsgebied van dit reglement te bepalen.

Terwijl de eerste geen bijzonder commentaar behoeven, verdienen de laatste de volgende uitleg.

De antiquair of de kunstgalerij wordt in 3° gedefinieerd, omdat dat de persoon is op wie het reglement krachtens artikel 2 van toepassing is.

Aangezien makelaars tussenpersonen zijn, vallen zij eveneens onder dit begrip.

De cliënt is de persoon die een overeenkomst sluit die betrekking heeft op een of meer kunstwerken of roerende goederen van meer dan vijftig jaar oud.

Zoals in het gemene recht kan de overeenkomst schriftelijk of mondeling zijn.

Het begrip "cliënt" is zeer ruim en omvat met name elke persoon die de eigendom van een werk of goed wenst over te dragen of te verwerven.

Daarom kan de overeenkomst onder andere een zogenaamde "depot-verkoop"-overeenkomst zijn (depot in combinatie met een verkoopmandaat, tussen de bewaargever en de antiquair of kunstgalerij) of een verkoopovereenkomst (tussen de verkoper en de antiquair of kunstgalerij, tussen de antiquair of kunstgalerij en de koper, of tussen de verkoper en de koper, via de bemiddeling van de antiquair of de kunstgalerij).

In artikel 2 wordt het toepassingsgebied bepaald, dat, zoals hierboven is uiteengezet, antiquairs en kunstgalerijen bestrijkt.

Het voorziet ook in de mogelijkheid voor een beroepsvereniging om haar leden procedures en tools (bijvoorbeeld IT-tools) ter beschikking te stellen waarmee zij een deel van hun verplichtingen uit hoofde van boek II van de wet kunnen nakomen.

Deze procedures en tools kunnen door de Economische Inspectie worden gevalideerd als zij het mogelijk maken aan deze verplichtingen te voldoen.

Artikel 3 verduidelijkt de situaties waarin de waakzaamheidsverplichtingen (identificatie en individuele risicobeoordeling) moeten worden vervuld.

Deze verduidelijking is nuttig omdat enerzijds de wet dit aangeeft in verschillende artikelen (30, eerste lid, en 34, § 1, vierde lid), afhankelijk van de verplichting in kwestie, en anderzijds het verkoopproces zakelijke relaties of occasionele verrichtingen met meerdere partijen inhoudt, die elk op verschillende tijdstippen plaatsvinden.

Het eerste lid, 1°, heeft met name betrekking op de overeenkomst tussen de antiquair of kunstgalerij, enerzijds, en de eigenaar van een of meer werken of goederen, die deze aan of door tussenkomst van de antiquair of kunstgalerij wenst te verkopen, anderzijds. Deze overeenkomst leidt gewoonlijk tot de levering van de werken of de goederen aan de antiquair of kunstgalerij, maar dat is niet noodzakelijk.

De bepaling onder a) heeft met name betrekking op situaties waarin de werken of de goederen niet te koop worden aangeboden terwijl zij aan de antiquair of kunstgalerij worden geleverd. Deze laatste wordt dan: - eigenaar of bezitter van de werken of goederen, indien deze aan hem of haar worden verkocht; of - houder van de werken of goederen, indien deze aan hem niet worden verkocht, bijvoorbeeld indien de eigenaar deze in bewaring geeft bij de antiquair of kunstgalerij en deze de verkoop ervan toevertrouwt door het sluiten van een "depot-verkoop"-overeenkomst.

De bepaling onder b) heeft betrekking op de situatie waarin de werken of de goederen te koop worden aangeboden, ongeacht of zij bij de kunsthandelaar worden afgeleverd of bij de eigenaar blijven.

In deze laatste situatie moeten de waakzaamheidsverplichtingen worden uitgevoerd zodra de verkoopprijs van de door de cliënt ingebrachte werken of goederen 10.000 euro bereikt. Het doet er niet toe of deze werken of goederen samen of afzonderlijk worden verkocht. Als een cliënt bijvoorbeeld twintig beeldjes binnenbrengt voor de verkoop tegen 1.000 euro per stuk, moet de antiquair of kunstgalerij de waakzaamheidsmaatregelen ten aanzien van die cliënt toepassen. Hij of zij hoeft de in artikel 4 bedoelde gegevens evenwel slechts voor elk werk of goed in te vullen indien deze aan de in dat artikel gestelde voorwaarden voldoen.

Het eerste lid, 2°, heeft met name betrekking op de relatie tussen de antiquair of kunstgalerij en de koper van een of meer werken of goederen, die door of door tussenkomst van de antiquair of kunstgalerij worden verkocht. Dit tijdstip komt meestal overeen met het tijdstip waarop de werken of de goederen uit de lokalen van de antiquair of kunstgalerij worden gehaald, maar de levering wordt soms uitgesteld.

De bepaling onder a) heeft in het bijzonder betrekking op situaties wanneer de werken of de goederen de lokalen van de antiquair of kunstgalerij verlaten. Dat deze werden verkocht of niet, bijvoorbeeld bij de uitvoering van een ruilcontract met een andere antiquair of kunstgalerij.

De bepaling onder b) heeft in het bijzonder betrekking op de situatie waarin de antiquair of kunstgalerij de werken of de goederen in eigen naam en voor eigen rekening of als lasthebber verkoopt. De werken of goederen konden zich bij hem of haar bevinden of konden bij de eigenaar zijn gebleven.

Indien de werken of goederen worden verkocht, moeten de waakzaamheidsverplichtingen worden uitgevoerd zodra de verkoopprijs van de door de cliënt gekochte werken of goederen 10.000 euro bereikt.

Het doet er niet toe of deze werken of goederen samen of afzonderlijk worden verkocht. Als een cliënt bijvoorbeeld twintig beeldjes koopt voor 1.000 euro per stuk, moet de antiquair of kunstgalerij de waakzaamheidsmaatregelen ten aanzien van die cliënt toepassen. Hij of zij hoeft de in artikel 4 bedoelde gegevens evenwel slechts voor elk werk of goed in te vullen indien deze aan de in dat artikel gestelde voorwaarden voldoen.

In het tweede en derde lid wordt, voornamelijk uit didactisch oogpunt, herinnerd aan de verplichtingen van de antiquair of kunstgalerij in het geval hij of zij een cliënt niet kan identificeren of het risico dat deze inhoudt niet kan beoordelen.

Artikel 4 verplicht de antiquair of kunstgalerij om voor elk kunstwerk, voor elk roerend goed van meer dan vijftig jaar oud en voor elk geheel van kunstwerken of goederen een reeks gegevens te kennen die de traceerbaarheid ervan waarborgen. Deze verplichting geldt alleen voor werken of roerende goederen van meer dan vijftig jaar oud of voor elk geheel van kunstwerken of goederen waarvan de verkoopprijs, de prijs bij tekoopaanbieding of de waarde gelijk is aan of groter is dan 10.000 euro.

In artikel 5 worden verschillende factoren opgesomd die een hoog risico op witwassen van geld of financiering van terrorisme met zich meebrengen. Het vormt dus concreet een aanvulling op artikel 16 van de wet, dat elke entiteit die onder de wet valt, waaronder de antiquairs en kunstgalerijen, verplicht een algemene risicobeoordeling uit te voeren.

Heel wat risicofactoren kunnen worden onderzocht door de gegevens van de cliënt in te voeren in een zoekmachine. Daaruit kan blijken of de cliënt een delinquent is, onbekwaam, een politiek prominent persoon, actief in een gevoelige sector, enzovoort.

Het spreekt voor zich dat er niet van de antiquair of kunstgalerij wordt gevraagd om verder te gaan dan een online verificatie.

Met betrekking tot het eerste risicocriterium inzake cliënten-rechtspersonen (2°, a)) dient tevens te worden opgemerkt dat het ontbreken van de geboorteplaats en -datum van een uiteindelijke begunstigde niet leidt tot een verbod tot contracteren, aangezien het verkrijgen van deze gegevens een middelenverbintenis is: "wanneer de identificatieverplichting betrekking heeft op een natuurlijke persoon in zijn hoedanigheid van uiteindelijke begunstigde, gebeurt de identificatie van zijn geboortedatum en -plaats in de mate van het mogelijke" (artikel 26, § 2, tweede lid, 1°, van de wet). Het is evenwel opportuun deze afwezigheid als een risicofactor te beschouwen.

In artikel 6 wordt gewezen op situaties waarin het verboden is om een overeenkomst te sluiten of te verlengen.

De eerste twee situaties zijn bij wet geregeld.

In de derde situatie zou de antiquair of kunstgalerij medeplichtig worden aan het strafbare feit van artikel 137, 1°, van de wet.

Het vierde zou hem medeplichtig maken aan het strafbare feit voorzien in het koninklijk besluit van 28 december 2006Relevante gevonden documenten type koninklijk besluit prom. 28/12/2006 pub. 29/12/2006 numac 2006010072 bron federale overheidsdienst financien en federale overheidsdienst justitie Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 11 juni 1993 inzake de samenstelling, de organisatie, de werking en de onafhankelijkheid van de cel voor financiële informatieverwerking type koninklijk besluit prom. 28/12/2006 pub. 31/01/2007 numac 2007000103 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 22 juli 2004 betreffende modaliteiten van het inzetten van personeelsleden van het autonoom overheidsbedrijf Belgacom in het kader van coördinatie van de uitreiking van de elektronische identiteitskaart, het koninklijk besluit van 22 juli 2004 betreffende modaliteiten van het inzetten van personeelsleden van het autonoom overheidsbedrijf Belgacom in de gemeenten in het kader van de uitreiking van de elektronische identiteitskaart, het koninklijk besluit van 13 september 2004 betreffende de bepaling van het project, het vereist aantal in te zetten personeelsleden en de modaliteiten van het inzetten van personeelsleden van Belgacom voor de organisatie en invulling van de neutrale calltaking van de alarmcentrales 112, 101 en 100 en van het koninklijk besluit van 13 mei 2005 betreffende de modaliteiten voor het inzetten van personeelsleden van het autonoom overheidsbedrijf Belgacom in het kader van de uitvoering van de vijfjaarlijkse herzieningen inzake het recht op de inkomensvervangende tegemoetkoming en op de integratietegemoetkoming sluiten inzake specifieke beperkende maatregelen tegen bepaalde personen en entiteiten met het oog op de strijd tegen de financiering van het terrorisme, gesanctioneerd bij artikel 4 van de wet van 11 mei 1995 inzake de tenuitvoerlegging van de besluiten van de Veiligheidsraad van de Organisatie van de Verenigde Naties.

Artikel 7 is een toepassing van artikel 45, § 2, eerste lid, van de wet.

Artikel 8 is een toepassing van de artikelen 47 tot en met 51 van de wet.

De artikelen 9 tot en met 11 verduidelijken de wettelijke bepalingen op een wijze die aangepast is aan de sector van de antiquairs en de kunstgalerijen.

Ik heb de eer te zijn, Sire, Van Uwe Majesteit, de zeer eerbiedige en zeer getrouwe dienaar, De Minister van Economie, P.-Y. DERMAGNE

19 APRIL 2023. - Koninklijk besluit tot goedkeuring van het reglement ter uitvoering van de wet van 18 september 2017Relevante gevonden documenten type wet prom. 18/09/2017 pub. 06/10/2017 numac 2017013368 bron federale overheidsdienst economie, k.m.o., middenstand en energie, federale overheidsdienst binnenlandse zaken, federale overheidsdienst justitie en federale overheidsdienst financien Wet tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten type wet prom. 18/09/2017 pub. 13/03/2019 numac 2019040504 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten. - Duitse vertaling sluiten tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten, aangaande antiquairs en kunstgalerijen FILIP, Koning der Belgen, Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.

Gelet op de wet van 18 september 2017Relevante gevonden documenten type wet prom. 18/09/2017 pub. 06/10/2017 numac 2017013368 bron federale overheidsdienst economie, k.m.o., middenstand en energie, federale overheidsdienst binnenlandse zaken, federale overheidsdienst justitie en federale overheidsdienst financien Wet tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten type wet prom. 18/09/2017 pub. 13/03/2019 numac 2019040504 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten. - Duitse vertaling sluiten tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten, artikel 86, § 1, tweede lid;

Op de voordracht van de Minister van Economie, Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Artikel 1.Het bij dit besluit gevoegde reglement genomen in uitvoering van de wet van 18 september 2017Relevante gevonden documenten type wet prom. 18/09/2017 pub. 06/10/2017 numac 2017013368 bron federale overheidsdienst economie, k.m.o., middenstand en energie, federale overheidsdienst binnenlandse zaken, federale overheidsdienst justitie en federale overheidsdienst financien Wet tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten type wet prom. 18/09/2017 pub. 13/03/2019 numac 2019040504 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten. - Duitse vertaling sluiten tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten, aangaande antiquairs en kunstgalerijen zoals bedoeld in artikel 1, 3°, van dit reglement, wordt goedgekeurd.

Art. 2.Dit besluit treedt in werking op de eerste dag van de derde maand na die waarin het is bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad.

Art. 3.De minister bevoegd voor Economie is belast met de uitvoering van dit besluit.

Gegeven te Brussel, 19 april 2023.

FILIP Van Koningswege : De Minister van Economie, P.-Y. DERMAGNE

Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld

^