15 JUNI 2004. - Koninklijk besluit tot oprichting van een Federaal comite en lokale comités voor de beveiliging van de havenfaciliteiten

VERSLAG AAN DE KONING Sire, Het ontwerp van koninklijk besluit dat wij de eer hebben aan Uwe Majesteit ter ondertekening voor te leggen strekt, ertoe een federaal comité en lokale comités op te richten in het kader van de beveiliging van de havenfaciliteiten.

Sinds een aantal jaren wordt er internationaal gewerkt aan een betere beveiliging van de schepen en havens. Ook hier heeft 11 september 2001 voor een impuls gezorgd. Naast het luchtverkeer heeft men zich de bedenking gemaakt dat ook het vervoer per (zee)schip kwetsbaar is voor terroristische aanslagen. Een sterkere beveiliging dringt zich op.

Ieder schip kan als wapen gebruikt worden of een massavernietigingswapen vervoeren. Terroristische aanvallen kunnen worden ondernomen tegen een schip vanuit een ander schip, of vanuit het geviseerde schip zelf door terroristen die zich reeds aan boord bevinden of die het schip gewapenderhand enteren. Schepen met van nature gevaarlijke ladingen kunnen tot ontploffing worden gebracht in havengebieden, met alle mogelijke gevolgen van dien voor mens en milieu. Al deze scenario's zijn mogelijk en moeten dus in de mate van het mogelijke worden voorzien.

De eerste aanzet in deze richting werd gegeven in het IMO (International Maritim Organisation). Op 12 december 2002 werd op de diplomatieke conferentie van de IMO door vertegenwoordigers van bijna 180 landen het Safety for Life at Sea verdrag (Solas) uit 1974 gewijzigd met onder meer een nieuw hoofdstuk XI-2 « Special measures to enhance maritime security » met daarin de International Ship and Port Facility Security Code (ISPS-code). Deze code heeft betrekking op de maritieme beveiliging van de zeeschepen en havenfaciliteiten. De code omvat eisen en aanbevelingen die vormen van opzettelijk ongeoorloofde acties en in het bijzonder terrorisme, die gezien de aard of de context ervan schade kunnen toebrengen aan schepen in het internationale en nationale maritieme verkeer, aan passagiers en lading en aan de desbetreffende havenfaciliteiten, moeten voorkomen.

De Europese Unie heeft een verordening genomen op 22 maart waardoor de code dient te worden omgezet in Europees recht met ingang van 1 juli.

Voor de implementatie van de code op de havenfaciliteiten volgen we de structuur die hieronder wordt toegelicht. Voor de implementatie ten aanzien van schepen wordt een beroep gedaan op bestaande wetgeving.

In deze materie zijn de verschillende componenten zeer belangrijk. De federale overheidsdienst mobiliteit en de federale overheidsdienst Binnenlandse Zaken dienen dan ook nauw samen te werken. De veiligheid blijft immers de bevoegdheid van de Minister van Binnenlandse Zaken.

Vandaar dat beide federale overheidsdiensten een grote rol hebben te spelen in deze materie. Alle maatregelen worden genomen in nauw overleg met de diensten van de minister bevoegd voor wetgeving over maritieme mobiliteit.

Deze comités zullen echter niet alleen dienen om te voldoen aan de Europese wetgeving inzake de beveiliging van havenfaciliteiten, maar moet op termijn een volwaardige rol spelen in de beveiliging van de havens, een project dat nu reeds op stapel staat.

Studie van de artikels : Artikel 1 Dit artikel richt het federaal comité op, dat tevens dienst doet als centrale nationale autoriteit zoals voorzien in de verordening.

Artikel 2 Dit artikel bepaalt de taken van het federaal comité. Er zijn 5 grote taken die worden toebedeeld. Ze werden zodanig vastgelegd om de implementatie van de code mogelijk te maken.

Het federaal comité zal tijdens de werkzaamheden worden bijgestaan door de lokale comités en een werkgroep van experts. Door middel van adviezen zullen zij het federaal comité helpen om de juiste beslissing te nemen.

Adviezen inzake de aanduiding van bepaalde functies (Recognized security organization) of de goedkeuring van een lessenpakket zullen eveneens door deze personen verstrekt worden aan het federaal comité.

Hiermee wil het federaal comité een kwaliteitskeurmerk creëren.

De leden van de werkgroep van experts komen uit verschillende disciplines. Het gaat zowel om nautische als om veiligheidsexperts.

Deze experts maken zowel deel uit van de federale overheid als van de gemeenschappen en gewesten. Ze zullen worden gekozen wegens hun kundigheid. De samenstelling van de werkgroep zal bekrachtigd worden in het federaal comité. Experts kunnen steeds toegevoegd worden.

Rekening houdend met het advies van de Raad van State werd de voorlaatste paragraaf aangepast. Het federaal comité zal het dossier klaarmaken zodat de Ministerraad de lijst kan goedkeuren alvorens hij wordt overgemaakt aan het IMO. Artikel 3 Dit artikel bepaalt de samenstelling van het comité.

Artikel 4 De leden van het federaal comité zullen toezien op de werking van de lokale comités. Binnen de mogelijkheden hun toegewezen door hun statuut en functie kunnen zij de echtheid van de inlichtingen controleren. Bv. douane, scheepvaartpolitie,.....

Artikel 5 Dit artikel richt de lokale comités op. Het artikel bepaalt hun samenstelling en hun bevoegdheden.

De lokale comités zullen een advies geven over de havenbeveiligingsplannen van de havenfaciliteiten die behoren tot hun bevoegdheid. Het federaal comité staat in voor de goedkeuring van de veiligheidsbeoordeling en de veiligheidsplannen.

Verschillende lokale comités zullen opgericht worden : Antwerpen, Brussel, Gent, Luik, Oostende, Zeebrugge, N.V. Zeekanaal,.... Het gaat hier om af te bakenen entiteiten waar zich havenfaciliteiten bevinden die moeten voldoen aan de ISPS-code.

In elk comité dienen een aantal vertegenwoordigers verplicht aanwezig te zijn. Het gaat hier om de havenkapitein (voorzitter), een lid van de lokale politie, een lid van de federale politie (dienst scheepvaartpolitie), de douane en een lid van de Veiligheid van de Staat. Bij ontstentenis van een havenkapitein zal de voorzitter worden aangeduid door het federaal comité. Er wordt gekozen voor de havenkapitein omdat de wet van 1936 hem federale bevoegdheden geeft (officier van gerechtelijke politie).

Naast de vaste kernleden van het lokaal comité dienen een aantal diensten zeer nauw betrokken te worden. Het gaat hier onder meer om de brandweer. De brandweer dient betrokken te worden bij de werkzaamheden. Er dient een evenwicht te worden gevonden tussen « safety » en « security ».

De beheerder van de haven moet ook betrokken worden. Het is immers de bedoeling van de Belgische overheid om op termijn de hele haven te beveiligen.

Artikel 6 Dit artikel behoeft geen verdere uitleg.

Artikel 7 De inwerkingtreding moet zo snel mogelijk gebeuren aangezien de code moet geïmplementeerd worden op 1 juli 2004.

De samenstelling van de federale en lokale comités is heel precies bepaald. Het is een afspiegeling van de bekommernis van de federale overheid om enerzijds algemene richtlijnen te geven en anderzijds ervoor te zorgen dat de maatregelen worden aangepast aan de lokale situatie.

Dit is het voorwerp en de draagwijdte van het besluit dat Uwe majesteit ter ondertekening wordt voorgelegd.

Wij hebben de eer te zijn, Sire, Van Uwe Majesteit, De zeer eerbiedwaardige en zeer getrouwe dienaars De Vice-Eerste Minister en Minister van Begroting en Overheidsbedrijven, J. VANDE LANOTTE De Vice-Eerste Minister en Minister van Binnenlandse Zaken, P. DEWAEL De Minister van Mobiliteit, B. ANCIAUX

15 JUNI 2004. - Koninklijk besluit tot oprichting van een Federaal comite en lokale comités voor de beveiliging van de havenfaciliteiten ALBERT II, Koning der Belgen, Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.

Gelet op het Internationaal Verdrag voor de beveiliging van mensenlevens op zee van 1974 (SOLAS 74), in de versie die van kracht is;

Gelet op de Europese verordening 725/2004 van het Europees Parlement en de Raad voor de verbetering van de beveiliging van schepen en havenfaciliteiten d.d. 29/04/2004;

Gelet op de Internationale Code voor de beveiliging van schepen en havenfaciliteiten (ISPS-code);

Gelet op de artikelen 37 en 107 van de Grondwet;

Gelet op het advies van de Inspecteur van Financiën van de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken, gegeven op 18/03/2004;

Gelet op het advies van de Inspecteur van Financiën van de Federale Overheidsdienst Mobiliteit, gegeven op 18/03/2004;

Gelet op de akkoordbevinding van Minister van Begroting en overheidsbedrijven gegeven op 30/03/04;

Gelet op de omstandigheid dat de gewesten bij het ontwerpen van dit besluit betrokken zijn;

Gelet op de hoogdringendheid, gemotiveerd door het feit dat de Eu - verordening ter verbetering van de beveiliging van de schepen en de havenfaciliteiten, pas in maart 2004 werd goedgekeurd, dat deze verordening de EU- lidstaten verplicht in de oprichting van een bevoegde nationale autoriteit voor maritieme beveiliging; dat deze nationale autoriteit de veiligheidsmaatregelen die werden voorzien in de ISPS- code voor de havenfaciliteiten dient te coördineren, ten uitvoer leggen en de toepassing ervan te controleren; dat de veiligheidsplannen met betrekking tot de havenfaciliteiten van alle Belgische zeehavens dienen te worden voorgelegd en goedgekeurd door deze nationale autoriteit; dat de lijst van de havenfaciliteiten die overeenstemmen met de ISPS - code verplicht dienen worden overgemaakt tegen uiterlijk 1 juli 2004 aan de Maritieme Organisatie zoals voorzien door de ISPS -code; dat dringend de passende maatregelen moeten worden genomen ter oprichting van deze nationale autoriteit in België die deze veiligheidsplannen dient goed te keuren; rekeninghoudende met de economische impact van deze verordening;

Gelet op het advies 37.260/4 van de Raad van State, gegeven op 1 juni 2004 met toepassing van artikel 84, § 1, eerste lid, 2° van de gecoördineerde wetten op de Raad van State.

Overwegende dat de Internationale Code voor de beveiliging van schepen en havenfaciliteiten in voege gaat op 1 juli 2004 en dat de verordening van de Europese Unie pas in maart is goedgekeurd;

Op voordracht van Onze Vice-Eerste Minister en Minister van Begroting en Overheidsbedrijven, Onze Vice-Eerste Minister en Minister van Binnenlandse Zaken en Onze Minister van Mobiliteit en op het advies van Onze in Raad vergaderde Ministers Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Artikel 1.Er wordt een federaal comité voor de beveiliging van havenfaciliteiten gecreëerd, hierna « het federaal comité » genoemd.

Art. 2.Het federaal comité heeft tot taak om de federale, de Waalse en de Vlaamse regering, de Brusselse Hoofdstedelijke Gewestregering een algemeen beleid inzake de beveiliging van de havenfaciliteiten voor te stellen.

Het federaal comité fungeert eveneens als de « centrale nationale autoriteit » zoals voorzien in de Internationale Code voor de beveiliging van schepen en havenfaciliteiten als beslissende overheid.

Voor de definitie van de verschillende termen gelden deze voorzien in de ISPS-code.

Het federaal comité is inzonderheid belast met : a) De algemene coördinatie van de beveiligingsmaatregelen tot implementatie van de nationale en internationale regelgeving met betrekking tot de beveiliging van havenfaciliteiten, waaronder de verordening van het Europees Parlement en de Raad voor de verbetering van de beveiliging van schepen en havenfaciliteiten d.d. en de uitvoering van de maatregelen voor beveiliging van havenfaciliteiten overeenkomstig het Internationaal Verdrag voor de beveiliging van mensenlevens op zee van 1974, inclusief bijlagen, protocollen en wijzigingen;

Om bedoelde coördinatie te kunnen uitvoeren, wordt een permanente commissie van experts opgericht. Deze commissie heeft tot taak de beleidsadviezen van het comité om te zetten in praktisch uitvoerbare richtlijnen voor de lokale comités, zoals bedoeld in de artikelen 5 en 6. In de commissie zetelen experts vanuit verschillende disciplines. Het gaat hier zowel over nautische als veiligheidsexperts. b) De adviesverlening aan de bevoegde overheden inzake de wenselijkheid van de toepassing van bijkomende maatregelen die de beveiliging van de havenfaciliteiten verhogen.c) De coördinatie van studies betreffende beveiligingsproblemen met inbegrip van de Belgische bijdrage tot de op het internationaal vlak gedane inspanningen.d) Het verstrekken van onderrichtingen en aanbevelingen aan de lokale comités, zoals bedoeld in de artikelen 5 en 6, over de te nemen beveiligingsmaatregelen.e) Het fungeren als aanspreekpunt voor de verstrekking van inlichtingen over de beveiligingsplannen van havenfaciliteiten en als contactpunt voor maritieme beveiliging. Het federaal comité stelt het advies op voor de uiteindelijke goedkeuring van de veiligheidsbeoordelingen en veiligheidsplannen.

Alvorens de lijst van de havenfaciliteiten die in overeenstemming zijn met de ISPS-code over te maken aan de Internationale Maritieme Organisatie, maakt de voorzitter de lijst over aan de Ministerraad voor goedkeuring.

Art. 3.Het federaal comité voor de beveiliging van de havenfaciliteiten is samengesteld uit : § 1 Samenstelling Leden met stemrecht 1° De Directeur-generaal van het Directoraat-generaal Maritiem vervoer of zijn plaatsvervanger van de FOD Mobiliteit en Vervoer, voorzitter;2° De Directeur-generaal van Algemene Directie Crisiscentrum of zijn vervanger van de FOD Binnenlandse Zaken;3° De administrateur-generaal van de Veiligheid van de Staat of zijn vervanger van de FOD Justitie;4° De Directeur-generaal van de administratie douane en accijnzen of zijn vervanger voor de FOD Financiën;5° een vertegenwoordiger van de FOD defensie of zijn vervanger;6° De Directeur-generaal van het Directoraat-generaal Leefmilieu of zijn vervanger van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu of zijn vervanger;7° De Directeur-generaal van de dienst Bilaterale Zaken van de FOD Buitenlandse Zaken of zijn vervanger; Leden zonder stemrecht 8° Een vertegenwoordiger van het Waals gewest;9° Een vertegenwoordiger van het Brussels-Hoofdstedelijk gewest;10° Een vertegenwoordiger van de Vlaamse gemeenschap : 11° de voorzitter of zijn vertegenwoordiger van elk lokaal comité. § 2 Organisatie van de vergadering Het federaal comité vergadert op bijeenroeping door de voorzitter, op diens initiatief of op verzoek van één van de leden. Het federaal comité kan aan de voorzitter van een lokaal comité vragen om de vergadering van zijn comité samen te roepen.

De informatie binnen het federaal comité dient behandeld te worden in overeenstemming met de wet van 11 december 1998 - Betreffende de classificatie en de veiligheidsmachtigingen. § 3 intern reglement Het federaal comité stelt een intern reglement op.

Art. 4.De leden van het federaal comité, behorend tot de federale overheid, zijn gemachtigd, om door de havenfaciliteiten, geleverde inlichtingen te controleren op echtheid binnen de mogelijkheden die hen worden geboden door hun statuut en functie. Zij maakt hiervan een rapport op en bepaalt de termijnen en modaliteiten binnen dewelke de lokale comités aan de vastgestelde onvolkomenheden dienen te verhelpen.

Art. 5.Het federaal comité richt een lokaal comité op : - in elke haven bedoeld in de Internationale Code voor de beveiliging van schepen en havenfaciliteiten; - bij de N.V. Zeekanaal en watergebonden grondbeheer Vlaanderen.

Het lokaal comité is inzonderheid belast met : - het controleren van de echtheid van de, door de havenfaciliteiten, geleverde inlichtingen en het beoordelen, op basis van een risicoanalyse, van de veiligheidsplannen en brengt hierover een gemotiveerd advies uit bij het federaal comité. - Een opvolging van deze gegevens in de tijd.

Het lokaal comité legt van zijn werkzaamheden verantwoording af bij het federaal comité.

Het lokaal comité stelt een lijst op van de havenfaciliteiten die dienen te voldoen aan de ISPS-code. Per havenfaciliteit die moet voldoen aan de ISPS-code, legt het lokaal comité 2-jaarlijks een gemotiveerd advies voor aan het federaal comité. Wijzigingen die een invloed hebben op het veiligheidsplan dienen onmiddellijk te worden gemeld. § 1. Samenstelling In het lokaal comité zijn minstens volgende diensten vertegenwoordigd : - Lokale politie; - Federale politie (scheepvaartpolitie); - Douane; - Veiligheid van de Staat; - De havenkapitein of zijn vervanger;

De beheerder van de haven dient geen lid te worden van het lokaal comité maar moet wel betrokken worden bij de werkzaamheden.

Voorzitter van het lokaal comité is de havenkapitein. Bij ontstentenis van een havenkapitein wordt de voorzitter aangeduid door het federaal comité. § 2 Organisatie van de vergadering Het lokaal comité komt minimaal 4 maal per jaar samen en brengt hiervan onverwijld verslag uit bij het federaal comité.

De informatie binnen het federaal comité dient behandeld te worden in overeenstemming met de wet van 11 december 1998 - Betreffende de classificatie en de veiligheidsmachtigingen. § 3 Intern reglement Bij zijn eerste vergadering stelt het lokaal comité zijn intern reglement op. Dit reglement wordt voorgelegd aan het federaal comité ter goedkeuring.

Art. 6.Indien de lokale comités op de hoogte worden gesteld van een specifieke terroristische dreiging stellen zij onverwijld het federale comité en de lokale bestuurlijke en gerechtelijke overheden op de hoogte. In samenspraak met het federale comité, de lokale bestuurlijke en gerechtelijke overheden dienen de nodige maatregelen worden genomen ter voorkoming van opzettelijke ongeoorloofde acties, die gezien hun aard of de context ervan schade kunnen toebrengen aan schepen in het internationale en nationale maritieme verkeer, aan passagiers en lading, aan desbetreffende havenfaciliteiten en ten aanzien van alle laad- en losverrichtingen.

Art. 7.Dit besluit treedt in werking de dag waarop het in het Belgisch Staatsblad wordt bekendgemaakt.

Art. 8.Onze Vice-Eerste Minister en Minister van Begroting en Overheidsbedrijven Onze Vice-Eerste Minister en Onze Minister van Binnenlandse Zaken en Onze Minister van Mobiliteit zijn belast, ieder wat hem betreft, met de uitvoering van dit besluit.

Gegeven te Brussel, 15 juni 2004.

ALBERT Van Koningswege : De Vice-Eerste Minister en Minister van Begroting en Overheidsbedrijven, J. VANDE LANOTTE De Vice-Eerste Minister en Minister van Binnenlandse Zaken, P. DEWAEL De Minister van Mobiliteit, B. ANCIAUX