7 MEI 2023. - Koninklijk besluit tot vaststelling van specifieke maatregelen betreffende het welzijn op het werk van dienstboden en huispersoneel in boek X van de codex over het welzijn op het werk (1)

FILIP, Koning der Belgen, Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.

Gelet op de wet van 4 augustus 1996Relevante gevonden documenten type wet prom. 04/08/1996 pub. 24/07/1997 numac 1996015142 bron ministerie van buitenlandse zaken, buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking Wet houdende goedkeuring van de Overeenkomst tussen het Koninkrijk België en de Arabische Republiek Egypte tot het vermijden van dubbele belasting en het voorkomen van het ontgaan van belasting inzake belastingen naar het inkomen, ondertekend te Kaïro op 3 januari 1991 type wet prom. 04/08/1996 pub. 08/06/2005 numac 2005015073 bron federale overheidsdienst buitenlandse zaken, buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking Wet houdende instemming met de Overeenkomst tussen het Koninkrijk België en de Republiek Gabon tot het vermijden van dubbele belasting en tot het voorkomen van het ontgaan van belasting inzake belastingen naar het inkomen en naar het vermogen, ondertekend te Brussel op 14 januari 1993 sluiten betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk, artikel 4, § 1en artikel 40 § 3, tweede lid;

Gelet op de wet van 15 mei 2014Relevante gevonden documenten type wet prom. 15/05/2014 pub. 18/06/2014 numac 2014203464 bron federale overheidsdienst werkgelegenheid, arbeid en sociaal overleg Wet tot wijziging van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk, wat de dienstboden en het huispersoneel betreft type wet prom. 15/05/2014 pub. 24/03/2015 numac 2015000134 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot wijziging van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk, wat de dienstboden en het huispersoneel betreft. - Duitse vertaling type wet prom. 15/05/2014 pub. 28/05/2014 numac 2014021066 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet tot wijziging van de wet overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten van 15 juni 2006 en van de wet van 13 augustus 2011 inzake overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten op defensie- en veiligheidsgebied sluiten tot wijziging van de wet van 4 augustus 1996Relevante gevonden documenten type wet prom. 04/08/1996 pub. 24/07/1997 numac 1996015142 bron ministerie van buitenlandse zaken, buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking Wet houdende goedkeuring van de Overeenkomst tussen het Koninkrijk België en de Arabische Republiek Egypte tot het vermijden van dubbele belasting en het voorkomen van het ontgaan van belasting inzake belastingen naar het inkomen, ondertekend te Kaïro op 3 januari 1991 type wet prom. 04/08/1996 pub. 08/06/2005 numac 2005015073 bron federale overheidsdienst buitenlandse zaken, buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking Wet houdende instemming met de Overeenkomst tussen het Koninkrijk België en de Republiek Gabon tot het vermijden van dubbele belasting en tot het voorkomen van het ontgaan van belasting inzake belastingen naar het inkomen en naar het vermogen, ondertekend te Brussel op 14 januari 1993 sluiten betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk, wat de dienstboden en het huispersoneel betreft, artikel 4;

Gelet op de codex over het welzijn op het werk, boek I, titel 4 betreffende de maatregelen in verband met het gezondheidstoezicht op de werknemers, en boek X betreffende werkorganisatie en bijzondere werknemerscategorieën;

Gelet op het advies nr. 252 van de Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk gegeven op 16 december 2022;

Gelet op het advies nr. 73.237/1 van de Raad van State gegeven op 12 april 2023, met toepassing van artikel 84, § 1, eerste lid, 2° van de gecoördineerde wetten op de Raad van State;

Op de voordracht van de Minister van Werk, Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Artikel 1.In boek X van de codex over het welzijn op het werk wordt een titel 6 ingevoegd, luidende : « Titel 6.- Dienstboden en huispersoneel HOOFDSTUK I. - Toepassingsgebied en definities Art. X.6-1. - Deze titel is van toepassing op de werkgevers die dienstboden of huispersoneel tewerkstellen en op de dienstboden en dit huispersoneel.

Art. X.6-2.- Voor de toepassing van de bepalingen van deze titel, wordt verstaan onder: 1° dienstboden: de werknemers die in hoofdzaak huishoudelijke handenarbeid verrichten in verband met de huishouding van de werkgever of van zijn gezin, en die met deze werkgever zelf een arbeidsovereenkomst voor dienstboden hebben gesloten;2° huispersoneel: de werknemers die hoofdarbeid of handenarbeid die geen huishoudelijke arbeid is, uitvoeren binnen of buiten het huis van de werkgever, voor de privé-behoeften van deze werkgever of van zijn gezin en die met deze werkgever zelf een arbeidsovereenkomst hebben gesloten. Art. X.6-3. - De codex is van toepassing op de in artikel X.6-2 bedoelde werkgevers en werknemers, voor zover deze titel niet in specifieke bepalingen voorziet. HOOFDSTUK II. - Risicoanalyse en preventiemaatregelen Art.- X.6-4. - § 1. Overeenkomstig de artikelen I.2-6 en I.2-7, voert de werkgever een analyse uit van de risico's waaraan de dienstboden of het huispersoneel kunnen worden blootgesteld en neemt hij de passende preventiemaatregelen.

De FOD Werkgelegenheid stelt via zijn website interactieve tools voor de uitvoering van een online risicoanalyse die eveneens aangeeft welke preventiemaatregelen kunnen worden getroffen, ter beschikking van de werkgevers.

Een werkgever die een dergelijke interactieve tool correct gebruikt, wordt geacht de risicoanalyse zoals bedoeld in het eerste lid te hebben uitgevoerd.

Tijdens het uitvoeren van zijn opdrachten houdt de externe dienst, in voorkomend geval, rekening met de risicoanalyse die werd uitgevoerd door middel van een interactieve online tool. § 2. Op basis van de risicoanalyse bedoeld in paragraaf 1, informeert de werkgever de dienstboden of het huispersoneel over de risico's en de preventiemaatregelen, door hen, vóór het aanvatten van de dienstbetrekking, een document te bezorgen dat, in voorkomend geval, minstens de volgende concrete gegevens bevat : 1° een beschrijving van de aard van de functie of activiteit;2° een beschrijving van de arbeidsmiddelen, evenals de risico's die eraan zijn verbonden;3° de aard van de fysische, biologische of chemische agentia waaraan de dienstboden of het huispersoneel kunnen worden blootgesteld;4° de aard van de mentale of fysieke belasting van het uit te voeren werk;5° de te nemen preventiemaatregelen op technisch en organisatorisch niveau;6° de aard van de noodzakelijke werkkledij of PBM;7° de noodzaak tot het uitvoeren van een passend of specifiek gezondheidstoezicht;8° de aard van de verplichte inentingen;9° de onmiddellijk te nemen preventiemaatregelen die verband houden met de moederschapsbescherming;10° de specifieke preventiemaatregelen bij tewerkstelling van jongeren;11° de contactgegevens van de preventieadviseur-arbeidsarts en de preventieadviseur psychosociale aspecten. Op basis van dit document verschaft de werkgever aan de dienstboden en het huispersoneel de vereiste informatie, opleiding en instructies, en zorgt ervoor dat deze voor de betrokken werknemers duidelijk en begrijpelijk zijn. HOOFDSTUK III. - Welzijnsbeleid Art. X.6-5. - De werkgever die kan aantonen dat hij beschikt over een risicoanalyse die toelaat de preventiemaatregelen te bepalen, hetzij omdat hij gebruik heeft gemaakt van de interactieve tools zoals bedoeld in artikel X.6-4, § 1, tweede lid, hetzij omdat hij gebruik heeft gemaakt van andere middelen, wordt vrijgesteld van de volgende verplichtingen : 1° Het opstellen van een globaal preventieplan, in afwijking van artikel I.2-8; 2° Het opstellen van een jaarlijks actieplan, in afwijking van artikel I.2-9; 3° Het opstellen van een jaarverslag betreffende de werking van de interne dienst, in afwijking van artikel II.1-6, § 1, 2°, b). HOOFDSTUK IV. - Het gezondheidstoezicht Art. X.6-6. - § 1. - De dienstboden en het huispersoneel worden onderworpen aan een gepast gezondheidstoezicht, rekening houdend met de bijzondere aard van de arbeidsrelatie, die inhoudt dat het werk wordt verricht voor de privébehoeften van de werkgever of van zijn gezin. § 2. Zonder afbreuk te doen aan de bepalingen van boek I, titel 4, onderwerpt de werkgever de dienstboden en het huispersoneel, voor de aanvang van hun tewerkstelling, aan een voorafgaande gezondheidsbeoordeling die uitgevoerd wordt door de preventieadviseur-arbeidsarts volgens de modaliteiten voorzien in boek I, titel 4. § 3. Twaalf maanden na de voorafgaande gezondheidsbeoordeling bedoeld in § 2, worden de dienstboden en het huispersoneel onderworpen aan een gezondheidsbeoordeling volgens de modaliteiten voorzien in boek I, titel 4, om de gevoeligheid van de werknemer voor het specifieke risico waaraan hij is blootgesteld na te gaan. § 4. Vervolgens, en zonder afbreuk te doen aan artikel I.4-32, § 1, zorgt de werkgever ervoor dat de dienstboden en het huispersoneel elke 3 jaar worden bevraagd via een vragenlijst : - die toelaat om de eventuele gezondheidsproblemen die verband houden met het werk op te sporen, en - die wordt afgenomen door of onder de verantwoordelijkheid van de preventieadviseur-arbeidsarts, die ook de resultaten ervan interpreteert, en - die beantwoordt aan de voorwaarden en modaliteiten bepaald in artikel I.4-30, § 2 en § 3.

Als uit deze vragenlijst blijkt dat de werknemer gezondheidsproblemen heeft, wordt deze werknemer onderworpen aan een aangepaste gezondheidsbeoordeling door de preventieadviseur-arbeidsarts, volgens de modaliteiten voorzien in boek I, titel 4.

Art. X.6-7. - Indien uit de resultaten van de risicoanalyse blijkt dat de dienstboden en het huispersoneel kunnen worden blootgesteld aan biologische agentia, waarvoor een doeltreffend vaccin bestaat, past de werkgever de bepalingen van boek VII, titel 1, hoofdstuk XII toe. HOOFDSTUK V. - Arbeidsplaatsen Art X.6- 8. - § 1. De werkgever zorgt ervoor dat de arbeidsplaatsen en de sociale voorzieningen voldoende verlucht, verlicht en verwarmd worden in functie van hun bestemming. § 2. De werkgever zorgt ervoor dat de dienstboden en het huispersoneel gebruik kunnen maken van de nodige sociale voorzieningen, met name : 1° een omkleedruimte;2° een toilet en een wastafel;3° een plaats om te eten en te pauzeren;4° een douche, indien ze taken uitvoeren die bevuilend zijn. De werkgever stelt eveneens een kast of een plaats ter beschikking waar de werknemer zijn persoonlijke voorwerpen achter slot en grendel kan bewaren. § 3. Wanneer de dienstboden en het huispersoneel verblijven in de woning van de werkgever, zorgt hij ervoor dat de plaats waar deze werknemers verblijven, beantwoordt aan de regels die inzake huisvesting zijn vastgesteld door de bevoegde overheden. § 4. De werkgever zorgt voor evacuatiemaatregelen in geval van brand en verschaft hierover de nodige instructies aan de dienstboden en het huispersoneel."

Art. 2.Artikel I.4-41 van de codex over het welzijn op het werk wordt aangevuld met een 7°, luidende: "7° de dienstboden en het huispersoneel zoals gedefinieerd in artikel X.6-2."

Art. 3.In bijlage I.4-5 van de codex over het welzijn op het werk, wordt in de Franstalige versie, in de principes in het tweede lid bij punt 2, de titel van het punt a. "Préalablement à l'évaluation de santé préalable (*): " vervangen als volgt : "Préalablement à l'évaluation de santé (*): "

Art. 4.De werkgever, die reeds dienstboden en huispersoneel tewerkstelt op de datum van inwerkingtreding van dit besluit, beschikt over een termijn van 1 jaar vanaf de inwerkingtreding, om zich in regel te stellen met dit besluit, met inbegrip van het onderwerpen van deze werknemers aan de voorafgaande gezondheidsbeoordeling bedoeld in artikel X.6-6, § 2 van de codex over het welzijn op het werk.

Art. 5.Op 15 mei 2023 treden in werking : 1° de wet van 15 mei 2014Relevante gevonden documenten type wet prom. 15/05/2014 pub. 18/06/2014 numac 2014203464 bron federale overheidsdienst werkgelegenheid, arbeid en sociaal overleg Wet tot wijziging van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk, wat de dienstboden en het huispersoneel betreft type wet prom. 15/05/2014 pub. 24/03/2015 numac 2015000134 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot wijziging van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk, wat de dienstboden en het huispersoneel betreft. - Duitse vertaling type wet prom. 15/05/2014 pub. 28/05/2014 numac 2014021066 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet tot wijziging van de wet overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten van 15 juni 2006 en van de wet van 13 augustus 2011 inzake overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten op defensie- en veiligheidsgebied sluiten tot wijziging van de wet van 4 augustus 1996Relevante gevonden documenten type wet prom. 04/08/1996 pub. 24/07/1997 numac 1996015142 bron ministerie van buitenlandse zaken, buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking Wet houdende goedkeuring van de Overeenkomst tussen het Koninkrijk België en de Arabische Republiek Egypte tot het vermijden van dubbele belasting en het voorkomen van het ontgaan van belasting inzake belastingen naar het inkomen, ondertekend te Kaïro op 3 januari 1991 type wet prom. 04/08/1996 pub. 08/06/2005 numac 2005015073 bron federale overheidsdienst buitenlandse zaken, buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking Wet houdende instemming met de Overeenkomst tussen het Koninkrijk België en de Republiek Gabon tot het vermijden van dubbele belasting en tot het voorkomen van het ontgaan van belasting inzake belastingen naar het inkomen en naar het vermogen, ondertekend te Brussel op 14 januari 1993 sluiten betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk, wat de dienstboden en het huispersoneel betreft;2° dit besluit.

Art. 6.De minister bevoegd voor werk is belast met de uitvoering van dit besluit.

Gegeven te Brussel, 7 mei 2023.

FILIP Van Koningswege : De Minister van Werk, P.-Y. DERMAGNE _______ Nota (1) Verwijzingen naar het Belgisch Staatsblad : Wet van 4 augustus 1996Relevante gevonden documenten type wet prom. 04/08/1996 pub. 24/07/1997 numac 1996015142 bron ministerie van buitenlandse zaken, buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking Wet houdende goedkeuring van de Overeenkomst tussen het Koninkrijk België en de Arabische Republiek Egypte tot het vermijden van dubbele belasting en het voorkomen van het ontgaan van belasting inzake belastingen naar het inkomen, ondertekend te Kaïro op 3 januari 1991 type wet prom. 04/08/1996 pub. 08/06/2005 numac 2005015073 bron federale overheidsdienst buitenlandse zaken, buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking Wet houdende instemming met de Overeenkomst tussen het Koninkrijk België en de Republiek Gabon tot het vermijden van dubbele belasting en tot het voorkomen van het ontgaan van belasting inzake belastingen naar het inkomen en naar het vermogen, ondertekend te Brussel op 14 januari 1993 sluiten, Belgisch Staatsblad van 18 september 1996; Wet van 15 mei 2014Relevante gevonden documenten type wet prom. 15/05/2014 pub. 18/06/2014 numac 2014203464 bron federale overheidsdienst werkgelegenheid, arbeid en sociaal overleg Wet tot wijziging van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk, wat de dienstboden en het huispersoneel betreft type wet prom. 15/05/2014 pub. 24/03/2015 numac 2015000134 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet tot wijziging van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk, wat de dienstboden en het huispersoneel betreft. - Duitse vertaling type wet prom. 15/05/2014 pub. 28/05/2014 numac 2014021066 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet tot wijziging van de wet overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten van 15 juni 2006 en van de wet van 13 augustus 2011 inzake overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten op defensie- en veiligheidsgebied sluiten, Belgisch Staatsblad van 18 juni 2014;

Codex over het welzijn op het werk, Belgisch Staatsblad van 2 juni 2017.