14 DECEMBER 2001. - Besluit van de Vlaamse regering houdende vaststelling van het premiestelsel voor restauratiewerkzaamheden aan beschermde monumenten

De Vlaamse regering, Gelet op de wet van 24 december 1993 betreffende de overheidsopdrachten en sommige opdrachten voor aanneming van werken, leveringen en diensten;

Gelet op het decreet van 3 maart 1976 tot bescherming van monumenten en stads- en dorpsgezichten, inzonderheid op artikel 11, § 8, gewijzigd bij het decreet van 22 februari 1995;

Gelet op het decreet van 8 december 1998 houdende diverse bepalingen naar aanleiding van de begrotingscontrole 1998, inzonderheid op artikel 2, § 2;

Gelet op het besluit van de Vlaamse regering van 17 november 1993 tot bepaling van de algemene voorschriften inzake instandhouding en onderhoud van monumenten en stads- en dorpsgezichten;

Gelet op het besluit van de Vlaamse regering van 5 april 1995 houdende vaststelling van het premiestelsel voor restauratiewerkzaamheden aan beschermde monumenten, gewijzigd bij het besluit van de Vlaamse regering van 15 oktober 1996;

Gelet op het akkoord van de Vlaamse minister, bevoegd voor de begroting, gegeven op 31 mei 2001;

Gelet op het verzoek voor een spoedbehandeling dat gemotiveerd wordt door het feit dat het van het grootste belang is dat deze reglementering snel wordt bekend gemaakt en de limietdatum 1 januari 2002 is;

De dringende termijn van drie dagen voor de spoedbehandeling moet het mogelijk maken het besluit te treffen en het bekend te maken vóór 1 januari 2002. Deze strakke planning is noodzakelijk omdat elke vertraging nadelig is voor het goede verloop van de uitvoering van het restauratieprogramma 2002, waarvan de uitvoering niet mag worden vertraagd. Er bestaat immers groot gevaar voor verdere beschadiging van monumenten indien de restauratiewerkzaamheden moeten worden uitgesteld. Bij de voorbereiding in 2001 van de besteding van de budgettaire middelen voor het jaar 2002 werd uitgegaan van een spoedige inwerkingtreding van de nieuwe reglementering, die uitvoering geeft aan de beleidsbrieven van de Vlaamse regering met ingang van 1 januari 2002.

Het tijdig bekend maken van de nieuwe regeling is vereist om de aannemers van restauratiewerkzaamheden in staat te stellen zich te herorganiseren met het oog op de toepassing van deze nieuwe reglementering.

Met het oog op de nieuwe werkwijze, zullen aanpassingen aan het informaticasysteem van de Vlaamse Gemeenschap moeten aangebracht worden. Wanneer deze niet tijdig kunnen uitgevoerd worden, zullen zich door overhaasting fouten voordoen die de normale uitvoering van de werkzaamheden in het gedrang brengen.

De nieuwe regeling voorziet ook bepalingen inzake de invoering van de euro op 1 januari 2002, zodat het ook dringend noodzakelijk is dat ze met ingang van deze datum kan worden toegepast. In geen geval kan overwogen worden deze teksten uit te stellen zonder een onverantwoord risico te lopen alle controle over het goede verloop van de uitvoering van dringend noodzakelijke restauratiewerkzaamheden te verliezen.

Om deze reden mag de datum van de inwerkingtreding van dit besluit niet worden overschreden. Elke vertraging bij de ondertekening van dit besluit heeft een negatieve weerslag voor de uitvoering van het beleid van de Vlaamse regering, het behoud van het Vlaams cultureel erfgoed en is van aard om vele projecten in gevaar brengen.

Gelet op het advies van de Raad van State, gegeven op 4 december 2001, met toepassing van artikel 84, eerste lid, 2° van de gecoördineerde wetten op de Raad van State;

Op voorstel van de Vlaamse minister van Binnenlandse Aangelegenheden, Ambtenarenzaken en Buitenlands Beleid;

Na beraadslaging, Besluit : HOOFDSTUK I. - Toepassingsgebied

Artikel 1.In dit besluit wordt verstaan onder : 1° Vlaamse regering : de Vlaamse regering of haar gemachtigde;2° premienemer : de eigenaar of erfpachthouder van het goed die opdrachtgever is van de restauratiewerkzaamheden en de kosten ervan draagt;3° restauratiewerkzaamheden : a) werkzaamheden in onroerende staat voor het behoud, de instandhouding of het herstel van een beschermd monument of van een gedeelte daarvan, met inbegrip van de cultuurgoederen die er integrerend deel van uitmaken, die nodig zijn omwille van zijn artistieke, wetenschappelijke, historische, volkskundige, industrieel-archeologische of andere sociaal-culturele waarde;b) werkzaamheden en diensten, vereist voor de voorbereiding en uitvoering van de in litera a vermelde werkzaamheden of vereist voor het onderzoek, de documentatie, de ontsluiting, de toegankelijkheid, de bereikbaarheid, de herbestemming of de valorisatie van een beschermd monument, met inbegrip van de cultuurgoederen die er integrerend deel van uitmaken;4° restauratiepremie : de financiële bijdragen van het Vlaamse Gewest, de provincie en de gemeente in de kosten voor restauratiewerkzaamheden aan een beschermd monument, met inbegrip van de cultuurgoederen die er integrerend deel van uitmaken;5° toekenning van de restauratiepremie : de officiële kennisgeving aan de premienemer van het besluit van de Vlaamse regering of haar gemachtigde, waarbij het bedrag van de restauratiepremie wordt vastgesteld;6° regionale besturen : de provincies, bisschoppelijke seminaries, kathedrale kerkfabrieken en de besturen die bij of krachtens de wet als regionale besturen worden aangewezen;7° lokale besturen : de gemeenten, verenigingen van gemeenten, openbare centra voor maatschappelijk welzijn, zuivere en gemengde intercommunales, polders, wateringen, verenigingen van polders en wateringen, de sociale woonorganisaties met uitzondering van de huurderorganisaties, zoals bedoeld in het decreet van 15 juli 1997 houdende de Vlaamse Wooncode, kerkfabrieken en elke andere rechtspersoon die voor de uitoefening van een openbare eredienst of voor verenigingen van vrijzinnigen onroerende goederen beheert, alsook de besturen die bij of krachtens de wet als lokale besturen worden aangewezen;8° opdrachtgevend bestuur : het regionale of lokale bestuur dat opdrachtgever is van de restauratiewerkzaamheden;9° open monument : een beschermd monument waarin overwegend niet-commerciële activiteiten worden uitgeoefend, dat door de cultuurgoederen, inzonderheid de bijhorende uitrusting en decoratieve elementen, die er integrerend deel van uitmaken, of door zijn actuele of nieuwe bestemming een bezienswaardigheid is of wordt en dat in zijn totaliteit voor minstens drie vierde voor het publiek permanent toegankelijk is en op een klantvriendelijke en educatief verantwoorde wijze ontsloten wordt;10° voor het publiek permanente toegankelijkheid : gedurende tien jaar minimaal vijftig dagen of driehonderd uur per jaar toegankelijk zijn waarvan minimaal tien weekeinddagen, voor individuele bezoekers, met inbegrip van personen met een handicap, inzonderheid rolstoelgebruikers en blinden;11° open-monumentenvereniging : de verenigingen of stichtingen die opgericht zijn als vereniging zonder winstoogmerk of als instelling van openbaar nut, overeenkomstig de wet van 17 juni 1921 waarbij aan de verenigingen zonder winstoogmerk en aan instellingen van openbaar nut rechtspersoonlijkheid wordt verleend, en als hoofddoelstelling hebben de instandhouding, het beheer en de ontsluiting van een of meer open monumenten waarvan ze eigenaar of erfpachter zijn;12° onderwijsgebouwen : gebouwen met inbegrip van hun aanhorigheden die op grond van hun onderwijsbestemming vrijgesteld zijn van de onroerende voorheffing en effectief voor educatieve doeleinden worden gebruikt;13° ontwerper : de natuurlijke persoon of rechtspersoon, die het ontwerp maakt van de restauratie en de restauratiewerkzaamheden begeleidt en controleert;14° uitvoerder : de aannemer, natuurlijke persoon of rechtspersoon, die de restauratiewerkzaamheden uitvoert;15° kostenraming : een postgewijze opgestelde lijst van de voor de restauratie beoogde restauratiewerkzaamheden met aanduiding van de betreffende benodigde hoeveelheden en hun vermoedelijke kostprijs;16° posten : gedetailleerde omschrijving van de te leveren goederen, diensten en te verrichten restauratiewerkzaamheden;17° meerwerken : bijkomende restauratiewerkzaamheden die de in de aanvaarde kostenraming vermelde vermoedelijke hoeveelheden overschrijden;18° minwerken : restauratiewerkzaamheden waarbij minder wordt uitgevoerd of kleinere hoeveelheden worden aangewend dan de in de aanvaarde kostenraming vermelde vermoedelijke hoeveelheden;19° bijwerken : bijkomende restauratiewerkzaamheden die tijdens de uitvoering van een restauratie, ingevolge niet voorzienbare omstandigheden noodzakelijk blijken en niet vermeld zijn in de kostenraming op basis waarvan de premie werd toegekend;20° promotioneel restauratieproject : restauratiewerkzaamheden, ondernomen door een premienemer, die geen lokaal of openbaar bestuur is, die een monument dat zijn oorspronkelijke of actuele bestemming niet kan behouden of dat zonder bestemming is gevallen, restaureert en renoveert met de bedoeling het na de uitvoering van de restauratiewerkzaamheden te vervreemden;21° onderzoek : bouwhistorisch, bouwtechnisch en bestemming- of herbestemmingonderzoek met inbegrip van de werkzaamheden die nodig zijn om dit onderzoek uit te voeren;22° Vlaamse Wooncode : het decreet houdende de Vlaamse Wooncode van 15 juli 1997, zoals het gewijzigd werd;23° sociaal woonproject : een sociaal woonproject zoals bedoeld in art 2, 32° van de Vlaamse Wooncode;24° Ruiterprojecten : restauratiewerkzaamheden die worden uitgevoerd met het oog op sociale huisvesting en die, wat het Vlaams Gewest betreft, worden verwezenlijkt met een bijdrage van Sociale Huisvesting en Woonbeleid en van Monumenten en Landschappen;

Art. 2.§ 1. Restauratiewerkzaamheden aan beschermde monumenten eigendom van of vererfpacht door de Belgische Staat of van andere federale instellingen of monumenten waar diensten van de Belgische Staat of andere federale instellingen zijn gevestigd of die eigendom zijn van de Vlaamse Gemeenschap of het Vlaams Gewest of door de openbare instellingen die onder hun beheer of onder hun toezicht staan, zijn uitgesloten uit het toepassingsgebied van dit besluit, met uitzondering van restauratiewerkzaamheden uitgevoerd : 1° door regionale en lokale besturen;2° door de Stichting Vlaams Erfgoed;3° aan onderwijsgebouwen die als monument beschermd zijn. § 2. Voor onderwijsgebouwen wordt het bedrag dat in aanmerking wordt genomen bij de toekenning van de restauratiepremie beperkt tot vier vijfde van de aanvaarde kostenraming.

Het bedrag dat voor een ruiterproject in aanmerking wordt genomen bij de toekenning van de restauratiepremie, kan maximaal 40 % bedragen van de globale kostprijs van het ruiterproject. Deze globale kostprijs kan voor maximum 85 % gefinancierd worden met overheidsbijdragen, Europese bijdragen inbegrepen. HOOFDSTUK II. - Algemene bepalingen Afdeling I. - Algemeenheden

Art. 3.§ 1. Binnen de perken van de daartoe bestemde kredieten, ingeschreven op de begroting van de Vlaamse Gemeenschap, kan de restauratiepremie worden toegekend door de Vlaamse regering. Het bedrag wordt vastgelegd op basis van de door de Vlaamse regering aanvaarde kostenraming, offerte of inschrijving voor de beoogde restauratiewerkzaamheden, verhoogd met 10 % als tussenkomst in de algemene kosten.

De premie wordt berekend op het bedrag, BTW inbegrepen, voor zover de premienemer het bewijs levert dat hij die niet kan recupereren als BTW-plichtige. Prijsverhogingen die het gevolg zijn van de stijging van de kosten van lonen en materialen komen, behoudens de in § 5 van dit artikel vermelde verhoging van de restauratiepremie, niet in aanmerking voor een restauratiepremie.

Indien het bedrag van de offerte waarvoor de werkzaamheden worden gegund lager is dan de goedgekeurde kostenraming, wordt de toegekende restauratiepremie aangepast en verlaagd en opnieuw berekend op basis van deze laatste offerte. § 2. Voor de restauratiewerkzaamheden met een maximum van 55.000 euro die door de premienemer zelf of in eigen beheer worden uitgevoerd of voor restauratiewerkzaamheden, uitgevoerd door gespecialiseerde opleidingscentra of instellingen die zorgen voor de opleiding of tewerkstelling van werkzoekenden, komt enkel de kostprijs in aanmerking voor de levering van materialen en de huur van toestellen en stellingen. § 3. De restauratiewerkzaamheden zijn op straffe van verval van de restauratiepremie, onderworpen aan de wet van 24 december 1993 betreffende de overheidsopdrachten en aan de bepalingen van de koninklijke besluiten tot uitvoering van deze wet. Voor zover de gezamenlijke bijdragen van de betrokken overheden 40 % of minder bedragen is de premienemer (andere dan de lokale en regionale besturen) niet onderworpen aan de voornoemde wet. § 4. Een premie lager dan 2.500 euro (aandeel Vlaams Gewest) wordt niet toegekend. § 5. Wanneer in de periode, verstreken tussen de datum van de aanvaarde kostenraming en de datum van de offerte van de uitvoerder aan wie de restauratiewerkzaamheden worden toegewezen, de S en I -index met meer dan 5 % is gestegen en/of wanneer zich in deze periode bijkomende schade aan het monument heeft voorgedaan waarvan de restauratiekosten meer bedragen dan 5 % van de aanvaarde kostenraming, kan, mits schriftelijke en gemotiveerde aanvraag van de premienemer, de toegekende premie worden verhoogd.

De premienemer dient hierbij te bewijzen dat hij met de gepaste zorgvuldigheid getracht heeft deze bijkomende schade te voorkomen.

De verhoging van de restauratiepremie wordt berekend op basis van een bedrag van ten hoogste 10 % van de aanvaarde kostenraming en is ongeacht dit bedrag, wat het aandeel van het Vlaams Gewest betreft, beperkt tot een bedrag van ten hoogste 125.000 euro. § 6. De betrokken gemeente of provincie kan op vrijwillige basis een verhoogde bijdrage leveren.

Art. 4.De restauratiewerkzaamheden waarvoor een restauratiepremie is toegekend, moeten behoudens de wijzigingen die vooraf goedgekeurd zijn door de Vlaamse regering, volledig en integraal worden uitgevoerd zonder dat in de loop van de restauratiewerkzaamheden afbreuk wordt gedaan aan de goedgekeurde restauratieoptie. Indien dit volgens de Vlaamse regering toch gebeurt, wordt de premienemer ambtshalve geacht afstand te doen van de premie en moet hij de voorschotten en het saldo die hij eventueel ontvangen heeft, terugbetalen aan de Vlaamse regering, die ze na inhouding van het eigen aandeel zal uitkeren aan de rechthebbende overheden in verhouding tot de door elk van hen toegekende bedragen. Afdeling II. - Restauratiewerkzaamheden

Art. 5.§ 1. Voor de toekenning van de restauratiepremie komen restauratiewerkzaamheden in aanmerking die betrekking hebben op : 1° de beveiliging en de stabiliteit van het monument, inzonderheid onderstuttingen, afschermingen, schoringen, verstevigingen, consolideringen, onderkappingen;2° de beveiliging tegen brand, vandalisme en diefstal;3° de beveiliging van het monument tegen ongunstige weersomstandigheden en natuurrampen, inzonderheid door : het dichten van daken, sluiten van muuropeningen, aanbrengen en herstellen van voorzieningen voor afwatering, goten en aflopen, beveiliging tegen insijpelingen, bestrijding van opstijgend grondwater, beveiliging tegen blikseminslag en stormschade;4° de toegankelijkheid en bereikbaarheid van het monument met het oog op zijn instandhouding en onderhoud, inzonderheid : ladders (onder- en bovenaan verankerd), trappen, leuningen, loopbruggen, noodverlichting en stopcontacten, ladder- en klimhaken voor het volledig bereiken van alle dakvlakken en torenspitsen, handgrepen of richels op gevaarlijke of hoge plaatsen, afschroefbare roosters, bevloering op zolderverdiepingen, beloopbaar en bereikbaar maken van hooggelegen goten : plaatsen of vastzetten van dakluiken, herstellen van steigergaten;5° de behandeling van waardevolle elementen van het monument onder meer door verharding, houtworm- en zwambestrijding;6° het herstel van nog aanwezige waardevolle elementen van het monument;7° de vervanging van nog aanwezige elementen van het monument die niet meer hersteld kunnen worden;8° het opnieuw aanbrengen van niet meer aanwezige waardevolle elementen, voor zover voldoende materiële gegevens of iconografisch materiaal aanwezig zijn om een wetenschappelijk verantwoorde reconstructie mogelijk te maken en voor zover de reconstructie vereist is om een storende lacune aan te vullen;9° het verwijderen van storende elementen, het wegwerken van onoordeelkundig uitgevoerde ingrepen, het wegwerken of aan het zicht onttrekken van misplaatste toevoegsels;10° de eerste afwerking die deel uitmaakt van de restauratiewerkzaamheden;11° visuele, grafische of digitale registratie van de restauratiewerkzaamheden en vondsten door middel van foto-opnamen, video-opnamen, opmetingen, en dergelijke. § 2. Voor de restauratiepremie, toegekend aan lokale en regionale besturen, voor zover het geen sociaal woonproject betreft, en voor de bijzondere premie voor open-monumentenverenigingen, kunnen daarenboven in aanmerking komen : 1° het beveiligen van een publiek toegankelijk monument tegen intens gebruik inzonderheid door versteviging van vloerplaten, aanvullende stabiliteitswerken en het aanbrengen van isolatie ter voorkoming van condensatie;2° de restauratiewerkzaamheden die noodzakelijk zijn om het monument te ontsluiten, voor personen met een handicap, zoals rolstoelgebruikers en blinden;3° de technische infrastructuur die noodzakelijk is voor het behoud en de valorisatie van het monument, zoals de verwarming, de climatisatie of verlichting en het aanbrengen of vervangen van leidingen. Afdeling III. - Samenstelling van het aanvraagdossier voor een

restauratiepremie

Art. 6.Om in aanmerking te komen voor een restauratiepremie dient de premienemer een restauratiedossier in, samengesteld volgens de richtlijnen van de Vlaamse regering.

Dit dossier bestaat uit : 1° een bouwhistorische nota, die op basis van geschreven en/of iconografische bronnen en van archeologische bevindingen of sporen die nog in het monument te vinden zijn, een helder inzicht geeft in de totstandkoming en ontwikkeling van het monument vanaf zijn ontstaan tot de huidige toestand.De nota is geïllustreerd met iconografisch materiaal en foto's die een duidelijk algemeen totaalbeeld geven van de bouwfysische toestand van het monument in zijn geheel, op het ogenblik van de aanvraag van de premie; 2° een inventaris en opmetingsplannen, die de bestaande toestand weergeven van de delen van het monument waarvoor een restauratiepremie wordt gevraagd.Ze omvatten een situerings- en oriëntatieplan, een plattegrond per bouwlaag, een beschrijving van gevels en bedakingen, langs- en dwarsdoorsneden en, voor zover nog een historisch interieur aanwezig is, details van de constructie van dit interieur. Ze vermelden het materiaalgebruik, de toegepaste technieken, mogelijke verzakkingen, barsten, scheuren of leemten en verwijzen naar de bijgevoegde foto's, de eventuele fotogrammetrische opmetingen waar het gaat om ingewikkelde profielen, siermotieven en beeldhouwwerk. Ze omvatten tevens de inventaris van de interieurelementen die behouden en/of hergebruikt moeten worden, zoals deuren, vensters, luiken met hang- en sluitwerk, stucwerkversiering, schilderingen, tegels, zolderingen, trappen, schoorsteenmantels, vloeren, muurbekledingen en roerende voorwerpen als werktuigen, instrumenten, meubilair, luchters, beelden, schilderijen, spiegels, lambriseringen, parket en andere cultuurgoederen, inzonderheid de bijhorende uitrusting en decoratieve elementen die integrerend deel uitmaken van het monument; 3° een diagnosenota, die inzicht geeft in de technische en fysische problemen van het monument.Ze interpreteert de gebreken inzake aard en toestand van funderingen, stabiliteit, constructie, metselwerk, parement, voegwerk, gevelafwerking, dakbedekking, draagstructuur, vloeren, ankers, schrijnwerk, hang- en sluitwerk, houtrot- en schimmelaantasting, vochtplekken, afvoer en riolering, gewelven, bepleistering, stucwerk, decoratie, beglazing, elektrische uitrusting, verwarmingsinstallatie, sanitair en waterleiding; 4° een bestemmingsnota en -plan, die de huidige en/of toekomstige (her)bestemming van het monument omschrijven.Ze streven een zo groot mogelijk respect voor de culturele en de typologische waarden van het monument na en maken een eindbalans op van de min- en meerwaarden die een mogelijk nieuwe bestemming of een aanpassing meebrengen voor het monument. Indien een premie werd toegekend voor een bestemming- of herbestemmingonderzoek op basis van artikel 29, § 3, 9°, moeten de restauratienota en -plannen gebaseerd zijn op de resultaten van dit onderzoek; 5° een verantwoordingsnota, die op basis van de diagnosenota aangeeft waarom, hoe en in welke mate gerestaureerd wordt.Ze legt de verbinding tussen de gegevens over het monument, zijn toekomstige bestemming en de ingreep en verwoordt en verantwoordt - door rekening te houden met de algemene beginselen van de monumentenzorg - de keuze van de restauratieoptie voor het geheel én per ingreep waarvoor een premie wordt aangevraagd. Ze beschrijft de betekeniswaarde van de voorgestelde werken en schetst het toekomstige uitzicht van het monument, vertrekkend van het verleden. Ze verantwoordt een mogelijke fasering, rekening houdend met de budgettaire haalbaarheid, de uitvoeringstermijn en noodzakelijke dringende instandhoudingwerken.

Hierbij primeert de bewaringstoestand van het monument. Dakherstel, waterafvoer, zwam- en houtwormbestrijding die verder verval voorkomen, hebben steeds voorrang. De restauratie van het interieur is afhankelijk van de bouwfysische toestand van het monument.

Indien een premie werd toegekend voor een onderzoek op basis van artikel 29, § 3, 1° tot 8°, moet de verantwoordingsnota gebaseerd zijn op de resultaten van dit onderzoek. 6° Een restauratiedossier, dat de uit te voeren restauratiewerkzaamheden en/of diensten beschrijft.Het bevat : a) de algemene administratieve en contractuele bepalingen;b) de restauratieplannen met aanduiding (inkleuring, arcering) van de uit te voeren ingrepen, wijzigingen in het materiaal, in het gebruik of in de functie, en van eventuele reconstructies;c) de bestekken met een postgewijze beschrijving van de restauratiewerkzaamheden en de toe te passen restauratietechnieken;d) een vermelding van de ingrepen waarvoor de uitvoerder vooraf bewijsstukken, referenties, modellen en monsters ter goedkeuring moet voorleggen;e) een meetstaat met de uit te voeren hoeveelheden, opgesteld per post;f) een postgewijze raming met hoeveelheden, eenheidsprijzen en het totaalbedrag per post.Elke post wordt desgevallend opgesplitst in de als restauratieve, gedeeltelijk restauratieve (percentage te vermelden) en niet-restauratieve in aanmerking genomen kosten. Afdeling IV. - Uitvoering van de restauratiewerkzaamheden

Art. 7.§ 1. Met de restauratiewerkzaamheden mag pas begonnen worden nadat de restauratiepremie is toegekend. § 2. Als er gevaar bestaat voor verder verval van het monument, als er gevaar bestaat dat een relevante cofinanciering in het gedrang komt, of op basis van de resultaten van een bouwhistorisch, bouwtechnisch of herbestemmingonderzoek of wegens een andere dwingende noodzaak, kan een premienemer, in afwijking van § 1, op zijn eigen risico, in afwachting van de eventuele toekenning van de premie, een gedeelte van de restauratiewerkzaamheden uitvoeren. De kostprijs van de hier bedoelde restauratiewerkzaamheden mag in dat geval niet meer bedragen dan één vijfde van de kostenraming die vooraf door de Vlaamse regering aanvaard is.

Wanneer een premienemer van deze afwijking gebruik maakt, moet hij dit vooraf melden aan de Vlaamse regering, zoniet wordt hij geacht af te zien van de restauratiepremie. § 3. Wanneer een premienemer restauratiewerkzaamheden voor meer dan één vijfde en minder dan de helft van de kostprijs van de door de Vlaamse regering aanvaarde kostenraming uitvoert vóór de premie toegekend is, wordt het bedrag dat dit één vijfde overschrijdt, in mindering gebracht van de aanvaarde kostenraming en wordt het niet meer in aanmerking genomen bij de toekenning van de restauratiepremie of hiervan in mindering gebracht. § 4. Wanneer een premienemer, vooraleer de restauratiepremie is toegekend, restauratiewerkzaamheden uitvoert voor meer dan de helft van het bedrag dat voor een restauratiepremie in aanmerking zou kunnen komen, wordt hij ambtshalve geacht volledig afstand te doen van de premie. Slechts in dringende gevallen kan na grondige motivatie en met een toelating die vooraf door de Vlaamse regering verleend is een afwijking worden toegestaan om meer dan de helft van de restauratiewerkzaamheden uit te voeren vóór de premie is toegekend. § 5. De bepalingen zoals vermeld in § 1 tot en met § 4, gelden niet voor de uitvoering van meer- en bijwerken.

Art. 8.Behoudens de dringende gevallen, vermeld in artikel 7, wordt, met inachtneming van de bepalingen van artikel 3, § 1, tweede lid en § 5, de premie aangepast op basis van het goedgekeurde gunningdossier.

Dit dossier bevat : 1° het bestek en de plannen waarop de inschrijvingen zijn gebaseerd, indien het in artikel 6 vermelde restauratiedossier is gewijzigd;2° de publicatie of uitnodigingsberichten (indien van toepassing);3° het verslag van nazicht van de inschrijvingen en het toewijzingsbesluit;4° de ingediende inschrijvingen, waaronder het origineel van de gekozen inschrijving;5° de bouwvergunning en het verslag van de brandweer (indien van toepassing). Afdeling V. - In acht te nemen voorwaarden

Art. 9.§ 1. De restauratiewerkzaamheden waarvoor een restauratiepremie is toegekend, moeten volledig worden uitgevoerd.

Uiterlijk binnen een termijn van vijf jaar na de toekenning van de restauratiepremie, moeten de restauratiewerkzaamheden zijn uitgevoerd, voorlopig opgeleverd en moet het in artikel 13 vermelde saldo zijn aangevraagd. Indien hieraan niet wordt voldaan, wordt de premienemer ambtshalve geacht afstand te doen van de premie en moet hij de eventueel in artikel 11 vermelde ontvangen voorschotten terugbetalen aan de Vlaamse regering, die ze na inhouding van het eigen aandeel zal uitkeren aan de rechthebbende overheden in verhouding tot de door elk van hen toegekende bedragen. § 2. In geval van overmacht, kan slechts na grondige motivatie en met toelating van de Vlaamse regering een afwijking op deze regel worden toegestaan.

Art. 10.§ 1. De premienemer moet de totaliteit van de ontvangen bedragen van de premie terugbetalen aan de Vlaamse regering die ze na inhouding van het eigen aandeel zal uitkeren aan de rechthebbende overheden in verhouding tot de door elk van hen toegekende bedragen, als hij : 1° de restauratiewerkzaamheden laat uitvoeren door een aannemer en of onderaannemers die niet voldoen aan de vereisten inzake de registratie en de erkenning van aannemers, of waarvan de keuze van de categorie en klasse van erkenning niet vooraf door de Vlaamse regering werd goedgekeurd.Deze bepaling is niet van toepassing indien de premienemer de restauratiewerkzaamheden in eigen beheer uitvoert of laat uitvoeren door rechtspersonen die zorgen voor de opleiding en/of de tewerkstelling van werkzoekenden, voor zover de aanvaarde kostenraming niet meer bedraagt dan 55.000 euro. De erkenning is niet vereist voor restauratiewerkzaamheden beneden 55.000 euro (BTW niet inbegrepen) in een ondercategorie, inzonderheid de ondercategorie D23 (restauratie door ambachtslieden) en D24 (restauratie van monumenten) of voor restauratiewerkzaamheden beneden 82.000 euro in een hoofdcategorie, inzonderheid categorie D (algemene bouwwerken); 2° de krachtens dit besluit toegekende restauratiepremie geheel of gedeeltelijk aanwendt voor enig ander oogmerk dan dat waarvoor de premie werd toegekend of tijdens de restauratiewerkzaamheden wijzigingen aanbrengt in de lijst van aanvaarde restauratiewerkzaamheden, tenzij na goedkeuring door de Vlaamse regering;3° het monument vervreemdt of in erfpacht geeft in de periode tussen de toekenning van de premie en de voorlopige oplevering van de restauratiewerkzaamheden.In dit geval moet de premienemer deze vervreemding of vererfpachting binnen acht dagen na het verlijden van de akte melden aan de Vlaamse regering; 4° het monument verhuurt en in geval van huurverhoging de meerwaarde die voortvloeit uit de restauratiewerkzaamheden waarvoor een restauratiepremie werd toegekend in rekening brengt aan de huurder. Deze bepaling moet in de overeenkomst met de bewoner of huurder van het onroerende goed worden opgenomen. Dit geldt niet voor lokale besturen die het monument verhuren als een sociale huurwoning, overeenkomstig titel VII van de Vlaamse Wooncode. § 2. Indien de premienemer binnen een termijn van tien jaar na de voorlopige oplevering van de restauratiewerkzaamheden waarvoor de premie wordt toegekend, het monument vervreemdt of in erfpacht geeft zonder voorafgaande toelating van de Vlaamse regering, moet de premienemer dat binnen acht dagen na het verlijden van de akte melden aan de Vlaamse regering en moet hij het bedrag boven de 10 % van de premie terugbetalen. § 3. Indien de premienemer de Vlaamse Huisvestingsmaatschappij of een sociale huisvestingsmaatschappij is, is de bepaling van § 2 betreffende de vervreemding of vererfpachting van het monument niet van toepassing. Ze kan het monument verkopen, overeenkomstig het besluit van de Vlaamse regering van 11 mei 1999 betreffende de voorwaarden en bepalingen van overdracht van onroerende goederen door de Vlaamse Huisvestingsmaatschappij en de sociale huisvestingsmaatschappijen ter uitvoering van de Vlaamse Wooncode.

In de akte van vervreemding moeten alle verbintenissen en verplichtingen die voortvloeien uit de reglementering inzake monumenten en landschappen worden vermeld. § 4. Indien de in § 2 vermelde termijn om een door de Vlaamse regering aanvaarde reden niet kan worden nageleefd, moet de premienemer per volledig jaar dat niet verstreken is van de vermelde termijn van tien jaar een tiende van het premiebedrag boven de 10 %, verhoogd met de wettelijke intrestvoet, terugbetalen.

In geval van overmacht kan de Vlaamse regering beslissen de premienemer volledig of gedeeltelijk te ontslaan van deze verplichting. § 5. De bepalingen van dit besluit en meer in het bijzonder van dit artikel, gelden onverminderd de voorschriften van het koninklijk besluit van 17 juli 1991 houdende de coördinatie van de wetten op de rijkscompatibiliteit, inzonderheid artikel 55 en volgende. Afdeling VI. - Uitbetaling van de restauratiepremie

Art. 11.§ 1. Voor de uitbetaling van de premie mogen op zijn verzoek voorschotten worden verstrekt aan de premienemer. § 2. De voorschotten worden betaalbaar gesteld : 1° een eerste voorschot ten belope van 25 % van de bijdragen van het Vlaamse Gewest, de provincie en de gemeente, zodra de Vlaamse regering in het bezit is gesteld van de bestelling van de restauratiewerkzaamheden of diensten en een afschrift van het aanvangsbevel, het borgstellingsbewijs (indien van toepassing), het rekeningnummer waarop de premie moet worden gestort en de data van de werfvergaderingen;2° een tweede voorschot ten belope van 50 % van de bijdragen van het Vlaamse Gewest, de provincie en de gemeente bij het voorleggen van de documenten waaruit blijkt dat het gedeelte van de restauratiewerkzaamheden of diensten, dat in aanmerking komt voor de premie, is uitgevoerd voor een bedrag dat meer bedraagt dan 50 % van de kostenraming, waarvan daarenboven minstens 25 % door de premienemer aan de uitvoerder is betaald.

Art. 12.§ 1. Bij de afrekening van een toegekende restauratiepremie neemt de premienemer de aanvullende kosten voor de meer- en bijwerken voor zijn rekening voor zover het bedrag van de eindafrekening hoger is dan dat waarop de premie is berekend. Indien het eindbedrag van de restauratiewerkzaamheden lager ligt dan de toegekende premie, dan wordt de premie in verhouding verminderd.

De premie is beperkt tot het oorspronkelijk vastgestelde bedrag, overeenkomstig artikel 3, § 1, tenzij met toepassing van de in artikel 3, § 5 bedoelde verhoging en de in § 2 van dit artikel bedoelde meer- en bijwerken. § 2. Wanneer ingevolge onvoorzienbare omstandigheden tijdens de uitvoering van restauratiewerkzaamheden bijkomende werkzaamheden, hetzij meer- of bijwerken, noodzakelijk zijn die onmogelijk kunnen worden losgekoppeld van de in uitvoering zijnde restauratiewerkzaamheden, kan de Vlaamse regering na een gemotiveerde schriftelijke aanvraag van de premienemer hiervoor een bijkomende restauratiepremie toekennen.

De bijkomende restauratiepremie wordt berekend op basis van een bedrag van ten hoogste 10 % van het bedrag waarop de oorspronkelijke restauratiepremie werd berekend en is ongeacht dit bedrag, wat het aandeel van het Vlaams Gewest betreft, beperkt tot een bedrag van ten hoogste 125.000 euro.

Zodra de Vlaamse regering haar akkoord heeft verleend om de aanvraag te aanvaarden, mogen de werkzaamheden onmiddellijk worden gegund en volledig worden uitgevoerd.

De bepalingen van artikel 7 zijn voor deze werkzaamheden niet van toepassing.

Art. 13.Het saldo van de premie wordt op verzoek van de premienemer uitbetaald nadat hij de Vlaamse regering in het bezit heeft gesteld van : 1° een verslag van de voorlopige oplevering en nadat door de Vlaamse regering is vastgesteld dat de restauratiewerkzaamheden integraal en volgens de regels van de kunst en met naleving van alle voorschriften zijn uitgevoerd;2° de afrekening, die postgewijze gerelateerd is aan de kostenraming;3° een overzicht van de uitvoeringstermijnen;4° het bewijs dat voor de werken die in aanmerking komen voor de premie de uitvoerder door de premienemer voor minstens 60 % betaald is;5° het bewijs dat voor een termijn van ten minste tien jaar een monumentenverzekering is afgesloten.Deze monumentenverzekering moet de volgende clausules bevatten : a) de verzekering dekt de kosten voor de restauratiewerkzaamheden aan het monument, uit te voeren volgens de regels van de kunst, bij schade veroorzaakt door brand, door blikseminslag, door ontploffing, door implosie, alsmede door het neerstorten van of het getroffen worden door luchtvaartuigen of door voorwerpen die er af- of uitvallen, en door het getroffen worden door enig ander voertuig of door dieren, en voor de schade, veroorzaakt door storm, hagel en sneeuwdruk of door het wegvloeien van water en stookolie door een breuk of barst of het overlopen van hydraulische installaties en verwarmingsinstallaties, het binnendringen van atmosferische neerslag door de dakbedekking heen van het monument, het binnendringen van atmosferische neerslag door een breuk, barst of het overlopen van waterafvoerbuizen;b) de premienemer verwittigt de Vlaamse regering binnen acht dagen na de melding van de schade aan de verzekering;c) de op basis van deze verzekering uitbetaalde schadevergoeding moet integraal worden besteed aan het herstel van het monument.Als niet tot herstel kan worden overgegaan, moet de schadevergoeding ten belope van de toegekende premie worden afstaan aan het Vlaamse Gewest, dat ze zal uitkeren aan de rechthebbende overheden, in verhouding tot de door elk van hen toegekende bedragen; 6° een afschrift van de overeenkomst waarbij de premienemer voor een termijn van 10 jaar zich ertoe verbonden heeft tweejaarlijks op zijn kosten een nazicht te laten uitvoeren over de technische toestand van het monument;7° een restauratieverslag bestaande uit : a) de werfverslagen;b) een beknopte toelichting bij de restauratiewerkzaamheden en materialen die initieel niet in het restauratiedossier opgenomen zijn;c) het proces-verbaal van de oplevering, aangevuld met een evaluatief relaas van de wijze waarop de aannemer(s) de restauratiewerkzaamheden uitvoerde(n);d) de productfiches voorzover de producten niet in het initiële restauratiedossier vermeld zijn;8° een nota waarin wordt vermeld hoe het gerestaureerde monument zal worden onderhouden.

Art. 14.Wanneer volgens de Vlaamse regering het opdrachtgevend bestuur de opdracht niet toewijst aan de laagste regelmatige bieder, stelt ze het bedrag van de premie vast op basis van de offerte van deze laatste, dit onverminderd de overige bepalingen van dit besluit en van artikel 10, § 5 in het bijzonder. HOOFDSTUK III. - Privé-sector Afdeling I. - De gewone restauratiepremie

Art. 15.Indien de premienemer een natuurlijke persoon, een privaatrechtelijke rechtspersoon of een autonoom provincie- of gemeentebedrijf met rechtspersoonlijkheid is, zijn de bijdragen in de restauratiepremie : 1° van het Vlaamse Gewest 25 % van het in artikel 3, § 1 bepaalde bedrag;2° van de provincie en de gemeente elk 7,5 % van het in artikel 3, § 1 bepaalde bedrag.

Art. 16.In afwijking van de percentages, bepaald in artikel 15, bedraagt de bijdrage van het Vlaamse Gewest 50 % en die van de provincie en de gemeente elk 15 %, indien de restauratiewerkzaamheden betrekking hebben op het geheel of op een gedeelte van een goed dat als monument beschermd is en beantwoordt aan één van de volgende voorwaarden : 1° het betreft een molen die maalvaardig is of waarvan de restauratie de maalvaardigheid voorbereidt of betreft, die opengesteld is voor het publiek en waarvoor tussen de premienemer en de Vlaamse regering een toegankelijkheidsovereenkomst is afgesloten;2° het geheel of het gedeelte van het goed waarvoor een restauratiepremie wordt aangevraagd, wordt geacht geen economisch nut te hebben, is niet verhuurd en uit de aard van de zaak niet van aard om verhuurd te kunnen worden, inzonderheid : bakhuizen, balies, balustrades, beelden, bomen die een historische eenheid vormen met een van de vermelde bouwkundige elementen, bruggen, calvaries, elektriciteitscabines en -palen, fetisjbomen, fonteinen, gedenkplaten, gerechtsbomen, graftekens en -stenen, grensbomen, grenspalen, hekken, heldenhuldezerkjes, herkenningstekens van merkwaardige gebeurtenissen uit het verleden, ijskelders, installaties met industrieelarcheologische waarde, kiosken, klokkenspelen, kunstmatige grotten, lantaarnpalen, luifels, mijlpalen, molenrompen, moordkruisen, openbare kapellen, perrons, pompen, poorten, priëlen, puien, putten, ruïnes, schandpalen, standbeelden, straatmeubilair, strandcabines, trein-, tram- en bushokjes, tuinmeubilair, tuinornamentiek, uithangborden, urinoirs, uurwerken, veldkapellen, vloeren, vrijheidsbomen, waterkunstwerkjes, wegwijzers, windvanen, winkelpuien en zonnewijzers.Het goed is daarenboven zichtbaar van op de openbare weg of voor het publiek permanent toegankelijk.

Art. 17.In afwijking van de percentages, bepaald in artikels 15 en 16, bedraagt de premie van het Vlaamse Gewest voor promotionele restauratieprojecten die ondernomen worden door een privé-premienemer 10 %. De gemeente of provincie in kwestie kan op vrijwillige basis een bijdrage verlenen. De bepalingen van artikel 10, § 2, zijn niet van toepassing op promotionele restauratieprojecten. Afdeling II. - De bijzondere premie

Art. 18.§ 1. In afwijking van de percentages, bepaald in artikel 15, bedraagt de bijdrage van het Vlaamse Gewest 50 % en die van de provincies en de gemeente elk 15 %, voor restauratiewerkzaamheden ondernomen door een open-monumentenvereniging, die beantwoordt aan de volgende voorwaarden : 1° de open-monumentenvereniging moet gevestigd zijn in het Vlaamse Gewest of in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest;2° de raad van bestuur van de open-monumentenvereniging moet ten minste vijf leden hebben;3° indien de open-monumentenvereniging erfpachter is : a) mag van de raad van bestuur slechts één natuurlijk persoon deel uitmaken, die eigenaar of echtgenoot van of verwant is met de eigenaar tot in de tweede graad, of slechts één vertegenwoordiger van de privaatrechtelijke rechtspersoon die eigenaar is of houder van andere zakelijke rechten dan erfpacht;of b) mag de raad van bestuur voor de helft bestaan uit vertegenwoordigers van de betrokken gemeente, de provincie en het Vlaams Gewest.Het voorzitterschap wordt in dit geval waargenomen door een vertegenwoordiger van een van de vermelde overheden. De betrokken overheden kunnen zich laten vertegenwoordigen door een persoon, aangeduid door de Stichting Vlaams Erfgoed (SVE). In geval van staking van stemmen, is de stem van de voorzitter doorslaggevend. 4° op de zetel moeten te allen tijde de gegevens in verband met de werking, de leden en het financieel beheer voorhanden zijn;5° bij haar ontbinding moet de open-monumentenvereniging de eigendom van het goed kosteloos overdragen aan een gemeente, een provincie, het Vlaamse Gewest, een andere open-monumentenvereniging of de Stichting Vlaams Erfgoed;6° indien de open-monumentenvereniging huurgelden ontvangt, moet ze deze integraal besteden aan de instandhouding, de valorisatie, de toegankelijkheid en de ontsluiting van het open monument zelf of eventueel van andere open monumenten waarvan de open-monumentenvereniging eigenaar of erfpachter is.Worden de ontvangen huurgelden besteed aan andere open monumenten waarvan de open-monumentenvereniging erfpachter is, moet die bestemming worden goedgekeurd bij het besluit waarin de restauratiepremie wordt toegekend; 7° in geval van een overeenkomst van erfpacht tussen de eigenaar en de open-monumentenvereniging moet in deze te registreren overeenkomst uitdrukkelijk vermeld worden dat de eigenaar akkoord gaat met de in § 1, 5° en § 4 vermelde bepaling en dat de open-monumentenvereniging als erfpachthouder geen hypotheek kan nemen op het goed zonder toestemming van de eigenaar;8° de Vlaamse regering wijst een ambtenaar aan als waarnemer die de algemene vergaderingen en de raden van beheer kan bijwonen wanneer over het open monument dat de open-monumentenvereniging toebehoort of over daaraan uit te voeren restauratiewerkzaamheden wordt beslist;9° de tenuitvoerlegging van de beslissing van de algemene vergadering of van het bevoegde orgaan omtrent het behoud of de restauratie van het open monument, waarbij de aanwending van een restauratiepremie is betrokken, moet voorafgaandelijk aan het akkoord van de Vlaamse regering worden voorgelegd;10° binnen een termijn van tien jaar na de voorlopige oplevering van de restauratiewerkzaamheden van het goed mag de open-monumentenvereniging het recht van erfpacht op het open monument niet vervreemden, behoudens aan de betrokken gemeente of provincie of mits akkoord van de Vlaamse regering aan een andere open-monumentenvereniging. § 2. In geval van niet-naleving van de in § 1, 1° tot en met 9° vermelde voorwaarden moet de open-monumentenvereniging de restauratiepremie voor de helft terugbetalen aan de Vlaamse regering, die de ontvangen bedragen na inhouding van het eigen aandeel zal uitkeren aan de rechthebbende overheden in verhouding tot de door elk van hen toegekende bedragen. § 3. In geval van niet-naleving van de in § 1, 10°, vermelde voorwaarde moet de open-monumentenvereniging het bedrag boven de 10 % van de restauratiepremie terugbetalen aan de Vlaamse regering, die de ontvangen bedragen na inhouding van het eigen aandeel, zal uitkeren aan de rechthebbende overheden in verhouding tot de door elk van hen toegekende bedragen. § 4. Indien de open-monumentenvereniging die het open monument in erfpacht heeft, ophoudt te bestaan binnen een termijn van tien jaar na de oplevering van de restauratiewerkzaamheden, moet de eigenaar, tenzij het open monument door een gemeente, een provincie, de Vlaamse regering, een andere open-monumentenvereniging of de Stichting Vlaams Erfgoed in erfpacht wordt overgenomen, de helft van de premie terugbetalen aan de Vlaamse regering, die de ontvangen bedragen na inhouding van het eigen aandeel, zal uitkeren aan de rechthebbende overheden naar rato van de door elk van hen toegekende bedragen.

Art. 19.§ 1. De bijzondere premie voor een open monument kan slechts worden toegekend na de goedkeuring door de Vlaamse regering van een door de open-monumentenvereniging ingediend beleidsplan, dat geldt voor een periode van tien jaar, die ingaat onmiddellijk na de voorlopige oplevering en waarin in verband met het open monument de volgende elementen worden toegelicht : 1° de actuele of nieuwe bestemming die het monument heeft of zal krijgen en/of het cultuurhistorische belang van het interieur van het monument met aandacht voor zijn evolutie vanaf zijn ontstaan tot op het ogenblik van de premieaanvraag;2° de redenen waarom het voor het publiek op grond van het cultuurhistorisch belang van zijn interieur of op grond van zijn actuele of nieuwe bestemming een bezienswaardigheid is of wordt;3° het bovenlokaal karakter en de maatschappelijke relevantie van zijn actuele of nieuwe bestemming;4° de voor het publiek permanente toegankelijkheid;5° het klantvriendelijk onthaal en de actieve publiekswerking en -begeleiding bij de ontsluiting en in het bijzonder voor de waarden die aanleiding hebben gegeven tot zijn bescherming;6° de vorm waarin cultuurgoederen die integrerend deel uitmaken van het open monument en/of de actuele of nieuwe bestemming en de relatie met het monument op een attractieve, kwalitatieve en educatief verantwoorde wijze gepresenteerd worden;7° de bereikbaarheid;8° de publiekswerving en promotie;9° het onderhoudsplan op basis van de ontsluiting;10° de samenstelling van de beheersorganen;11° de plaats die de beheerders van open monument ambiëren in het kader van overkoepelende gemeentelijke of provinciale beleidsplannen, inzonderheid tegenover het erfgoedconvenant en de gemeentelijke erfgoedplannen. § 2. In geval van niet-naleving van het in § 1 vermelde door de Vlaamse regering goedgekeurd beleidsplan, moet de open-monumentenvereniging de restauratiepremie voor de helft terugbetalen aan de Vlaamse regering, die de ontvangen bedragen, na inhouding van het eigen aandeel, zal uitkeren aan de rechthebbende overheden in verhouding tot de door elk van hen toegekende bedragen. HOOFDSTUK IV. - Lokale en regionale besturen Afdeling I. - De restauratiepremie voor lokale besturen

Art. 20.§ 1. Voor restauratiewerkzaamheden aan beschermde monumenten, toebehorend aan lokale besturen, andere dan gebouwen die bestemd zijn voor een erkende eredienst, seminaries en pastorieën, worden de kosten verdeeld als volgt : Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld § 2. Voor restauratiewerkzaamheden aan beschermde monumenten, toebehorend aan lokale besturen, die bestemd zijn voor een erkende eredienst, seminaries en pastorieën, worden de kosten verdeeld als volgt : Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld § 3. Voor de ruiterprojecten worden de kosten voor de restauratiewerkzaamheden die buiten de voor sociale huisvesting vereiste en door de sociale woonorganisaties ten laste te nemen werkzaamheden vallen, verdeeld als volgt : Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld Hierbij dient rekening gehouden met een maximale restauratierpremie van 40 %, berekend op de globale kostprijs van het ruiterproject en een globaal maximum van 85 % aan overheidsbijdragen zoals bepaald in artikel 2, § 2, tweede lid. § 4. De lokale besturen dienen het restauratiedossier en een afschrift van het gemotiveerde gunningbesluit van de aanstelling van de ontwerper in bij de gouverneur van de betrokken provincie. Binnen 50 kalenderdagen bezorgt de gouverneur het dossier aan de Vlaamse regering, aangevuld met : 1° een administratief en technisch verslag;2° de beslissing van de bestendige deputatie over het eigen aandeel, inzonderheid of ze de premie al dan niet vrijwillig wenst te verhogen. § 5. Bij stockaanbesteding voor de beveiligingswerkzaamheden of bij onderhandse opdrachten moet de overeenkomst en het gunningbesluit bij het restauratiedossier worden gevoegd. Afdeling II. - De restauratiepremie voor regionale besturen

Art. 21.§ 1. Voor restauratiewerkzaamheden aan beschermde monumenten, toebehorend aan regionale besturen, andere dan gebouwen, bestemd voor een erkende eredienst, seminaries en pastorieën, worden de kosten verdeeld als volgt : Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld § 2. Voor restauratiewerkzaamheden aan beschermde gebouwen, toebehorend aan regionale besturen, bestemd voor een erkende eredienst, seminaries en pastorieën, worden de kosten verdeeld als volgt : Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld § 3. De regionale besturen bezorgen de restauratie- en gunningdossiers rechtstreeks aan de Vlaamse regering. Afdeling III. - Gemeenschappelijke bepalingen voor lokale en regionale

besturen

Art. 22.§ 1. Voor restauratiewerkzaamheden waarvoor een premie wordt toegekend en die uitgevoerd worden door regionale en lokale besturen wordt, onverminderd de regelgeving inzake het administratieve toezicht, de offerte goedgekeurd door het opdrachtgevend bestuur. § 2. Aan regionale en lokale besturen kan mits voorafgaand akkoord van de Vlaamse minister, een restauratiepremie worden toegekend op basis van een onroerende leasing met verplichte aankoop mits voldaan wordt aan de volgende voorwaarden : 1° het opdrachtgevend bestuur dient vooraf een verantwoordingsnota voor te leggen waarin ze de keuze voor een onroerende leasing met verplichte aankoop motiveert;2° alle bepalingen voorzien in dit besluit inzonderheid voor de aanstelling van de ontwerpers en uitvoerders zoals bepaald in de artikels 23 tot en met 28 en voor de bescherming van het vakmanschap zoals bepaald in de artikels 30 en 31 moeten worden nageleefd;3° de werkzaamheden moeten worden gegund met naleving van de wetgeving op de overheidsopdrachten;4° het opdrachtgevend bestuur betaalt alle bijkomende kosten die het gevolg zijn van de keuze voor een onroerende leasing met verplichte aankoop.Deze kosten worden niet in aanmerking genomen bij de toekenning van de restauratiepremie. § 3. De opdrachtgevende besturen die een restauratiepremie hebben verkregen op basis van een onroerende leasing met verplichte aankoop worden geacht af te zien van de restauratiepremie en moeten eventueel ontvangen voorschotten terugbetalen wanneer ze zonder toestemming van de Vlaamse regering, binnen een termijn van 20 jaar de bestemming van het betrokken beschermd monument wijzigen of de onroerende investering vervreemden. Deze termijn gaat uiterlijk in op de dag dat, op basis van de eindafrekening van de desbetreffende investering, het saldo van de restauratiepremie op de rekening van het opdrachtgevend bestuur wordt gestort. De terug te betalen bedragen worden overgemaakt aan de Vlaamse regering, die de ontvangen bedragen na inhouding van het eigen aandeel zal uitkeren aan de rechthebbende overheden in verhouding tot de door hen toegekende bedragen.

Onderafdeling I. - Aanstelling van de ontwerpers A. Selectiecriteria

Art. 23.§ 1. Onverminderd het bepaalde in artikel 3 § 3, stellen de opdrachtgevende besturen een ontwerper aan na een gemotiveerde selectie op basis van hun algemene en restauratiespecifieke technische vakkundigheid, doeltreffendheid, ervaring en betrouwbaarheid. § 2. Het opdrachtgevend bestuur kiest de ontwerper(s), die het best aan de vereiste kwalificaties voldoe(t)n op basis van de hierna bepaalde criteria : 1° kwalificaties : a) studiekwalificaties : diploma's en studiecertificaten van de ontwerper(s) en eventuele onderaannemers;b) beroepskwalificaties : opgave van het aantal jaar relevante beroepservaring in de sector monumentenzorg;2° relevante referenties betreffende restauraties, uitgevoerd tijdens de laatste drie jaar in binnen- of het buitenland, met inbegrip van de processen-verbaal van de opleveringen van de restauratiewerkzaamheden. Daartoe verstrekt de ontwerper de volgende gegevens : a) 1) beschrijving van het referentieproject;2) datum van oplevering;3) naam en adres van de opdrachtgever;4) beschrijving van de aanpak van het referentieproject (methodologie) met vermelding van de wijze van controle van de uitvoering van het referentieproject en van de gedeelten die desgevallend in onderaanneming werden gegeven;5) mate van betrokkenheid bij het referentieproject : als eindverantwoordelijke, als medewerker, dan wel als stagiair.b) Indien geen relevante referenties beschikbaar zijn, schrijft de ontwerper een grondige motivering waarom hij meent in aanmerking te komen voor de opdracht.3° het gedeelte van de studieopdracht dat de ontwerper voornemens is in onderaanneming te geven, met vermelding van de onderaannemer(s). § 3. Wanneer tijdens de uitvoering van de ontwerpopdracht ingevolge duidelijke overmacht alle opgegeven onderaannemers verhinderd zijn, geeft de ontwerper nieuwe onderaannemers op. Zij moeten eveneens beantwoorden aan de vermelde selectiecriteria. Het opdrachtgevende bestuur beslist over de aanvaarding van de onderaannemer(s). § 4. Het opdrachtgevend bestuur selecteert ten minste drie van elkaar onafhankelijke ontwerpers. Indien er zich geen drie geschikte ontwerpers aanbieden, kan dat aantal worden verminderd mits de Vlaamse regering hiertoe de toestemming verleent.

B. Gunningscriteria

Art. 24.Het opdrachtgevend bestuur gunt de opdracht voor het ontwerpen van de restauratiewerkzaamheden op basis van het resultaat van de evaluatie in dalende volgorde van belang van de volgende criteria : 1° conceptnota met omschrijving van de aanpak en de methodologie van de opdracht;2° visie op de aard en de intensiteit van de door de kandidaat-ontwerper(s) voorgestelde werfopvolging;3° de te leveren diensten voor het door de premienemer vooraf vastgestelde percentage of de te betalen prijs als honorarium. Onderafdeling II. - Aanstelling van de uitvoerders A. Selectiecriteria

Art. 25.Onverminderd de bepalingen van artikel 3 § 3, gebeurt de selectie van de uitvoerder(s) voor de restauratiewerkzaamheden inzake hun algemene en restauratiespecifieke bekwaamheid en in het bijzonder van de verantwoordelijke(n) voor de leiding van de restauratiewerkzaamheden op basis van de volgende criteria : 1° kwalificaties : a) studiekwalificaties : diploma's en studiecertificaten van de uitvoerders en of van het ondernemingskader en, in het bijzonder, van de verantwoordelijke(n) voor de leiding van de restauratiewerkzaamheden;b) beroepskwalificaties : opgave van het aantal jaar relevante beroepservaring en/of getuigschriften;2° de lijst van de restauratiewerkzaamheden, uitgevoerd tijdens de laatste drie jaar en gestaafd door getuigschriften van goede uitvoering van de belangrijkste restauratiewerkzaamheden. Deze getuigschriften bevatten : a) het bedrag van de restauratiewerkzaamheden;b) het tijdstip (begin en oplevering) en de plaats van de uitvoering;c) een duidelijke weergave of deze restauratiewerkzaamheden volgens de regels van de kunst en op een regelmatige wijze tot een goed einde werden gebracht;d) de opgave van de gedeelten die in onderaanneming werden gegeven met vermelding van de onderaannemer(s);e) de in onderaanneming uitgevoerde restauratiewerkzaamheden;f) het verslag van het verloop van de restauratiewerkzaamheden;g) de processen-verbaal van de oplevering van de restauratiewerkzaamheden;3° een verklaring waarin behoudens de bepaling vermeld in artikel 30, § 2, de technici of de technische diensten vermeld worden die, al dan niet deel uitmakend van de onderneming, ter beschikking zullen staan van de uitvoerder voor de uitvoering van de restauratiewerkzaamheden en diensten. B. Gunningscriteria

Art. 26.§ 1. Het opdrachtgevend bestuur gunt de restauratiewerkzaamheden bij openbare aanbesteding, bij beperkte aanbesteding met naleving van de regels van bekendmaking, of na algemene of beperkte offerteaanvraag. § 2. In geval van beperkte aanbesteding, moet een offerte gevraagd worden aan ten minste vijf van elkaar onafhankelijke aannemers.

Wanneer uit de in artikel 25 vermelde selectie blijkt dat er slechts drie of minder aannemers beantwoorden aan de gestelde criteria, kan, mits een grondige motivering van het opdrachtgevend bestuur, de Vlaamse regering hiervoor een afwijking verlenen.

Art. 27.De lokale besturen, met uitzondering van de sociale woonorganisaties, dienen onverminderd de regelgeving betreffende het administratief toezicht het gunningdossier in bij de gouverneur van de betrokken provincie. Binnen 50 kalenderdagen bezorgt de gouverneur het gunningdossier aan de Vlaamse regering, aangevuld met een verslag inzake het administratief toezicht.

Art. 28.§ 1. De bepalingen in verband met de aanstelling van ontwerpers en uitvoerders zijn niet van toepassing op beveiligingswerken als de toewijzing gebeurt op basis van een stockaanbesteding die georganiseerd wordt door de Vlaamse regering. § 2. De Vlaamse regering kan tevens een afwijking toestaan voor de in artikels 23 tot en met 26 vermelde bepalingen in verband met de aanstelling van ontwerpers en uitvoerders, op basis van een gemotiveerd verzoek van het opdrachtgevend bestuur op grond van de specialisatiegraad van de restauratiewerkzaamheden. HOOFDSTUK V. - Maatregelen ter bevordering van de kwaliteit van de restauratiewerkzaamheden Afdeling I. - Onderzoek

Art. 29.§ 1. De Vlaamse regering kan voor restauratiewerkzaamheden en diensten die betrekking hebben op onderzoek, dat noodzakelijk is voor een globale en kwaliteitsvolle restauratie van een beschermd monument, op basis van een door haar aanvaarde kostenraming of -beschrijving, een restauratiepremie van 80 % toekennen. § 2. De uitvoerders van het onderzoek worden aangesteld volgens dezelfde selectie- en gunningscriteria als de criteria die gelden voor de ontwerpers, zoals vermeld in artikels 23 tot en met 28. § 3. Het onderzoek betreft : 1° algemeen historisch-archivalisch bronnenonderzoek : a) gerichte inventaris en studie van literatuur, topografische, iconografische, planmatige en oude fotografische documenten (foto's, postkaarten, gravures);b) archiefonderzoek, op basis van het bouwhistorisch en materiaaltechnisch onderzoek;c) rapportering en reproductie van relevante teksten en weergave van afbeeldingen die voorzien zijn van een referentie;2° bouwhistorisch, materiaaltechnisch en archeologisch onderzoek in situ : a) bouwhistorische analyse van de algemene constructieve opvatting en het materiaalgebruik van het monument en alle bouwonderdelen (gevels, daken, muren, mortels, smeedijzer, buiten- en binnenschrijnwerk, houten onderdelen, stucwerken, glas, vloeren, wanden, balklagen, trappen, schouwen);b) systematische bouwhistorische opname en steekproefgewijs onderzoek naar bouwsporen, materiaaltechnisch onderzoek met betrekking tot afwerklagen exterieur en interieur (bepleistering, kaleilagen, stucwerk, picturale afwerklagen, muurschilderingen, historisch behang);c) dendrochronologisch onderzoek van kapconstructies;d) evaluatie van de authenticiteit van de onderdelen van het monument;3° een fotografische opname van het monument (exterieur en interieur) met als doel een volledig beeld te geven van het gebouw en zijn onderdelen.De foto's moeten aangebracht worden op een opmetingsplan; 4° aanbrengen van vergelijkingsmateriaal.Situeren van de resultaten van het onderzoek ten opzichte van vergelijkingsmateriaal; 5° omgevingsonderzoek : a) historische tuinaanleg;b) historisch stedenbouwkundige analyse;6° een helder en operationeel eindverslag met praktische voorstellen voor de restauratieopties : a) formuleren van conservatie- en restauratievoorstellen op basis van het onderzoek;b) formuleren van nog eventueel noodzakelijk aanvullend onderzoek naar aanwezig kunstbezit, zoals glas-in-loodramen, muurschilderingen, archeologische opgravingen, diepgaander materiaaltechnische analyses;7° de begeleiding tijdens de uitvoering van de restauratiewerkzaamheden vanuit bouwhistorisch standpunt : a) regelmatig bijwonen van de werfvergaderingen;b) adviseren vanuit de bevindingen van de bouwhistorische nota;c) rapporteren en evalueren van aangetroffen bouwsporen tijdens de restauratiewerkzaamheden;d) bijsturing van de nota van het bouwhistorisch onderzoek op basis van de eventuele vondsten;8° bouwtechnisch onderzoek van de stabiliteit van het monument, inzonderheid van zijn funderingen en van de bodem waarop het staat, met het oog op zijn instandhouding of het verzekeren van zijn draagkracht in geval van herbestemming of het intensifiëren van de bestaande bestemming;9° een bestemmings- of herbestemmingsonderzoek. Afdeling II. - Bescherming van het vakmanschap

Art. 30.§ 1. a) In de overeenkomst, af te sluiten tussen de premienemer en de uitvoerder van de restauratiewerkzaamheden, moet uitdrukkelijk worden bepaald dat hij minstens 50 % van de restauratiewerkzaamheden, bepaald op basis van de kostprijs, met eigen personeel zal uitvoeren. De premie kan niet worden toegekend als aan deze bepaling niet is voldaan. Van dat percentage kan afgeweken worden naar gelang van de aard van de restauratiewerkzaamheden of ten behoeve van de coördinatie van de restauratiewerkzaamheden. Deze afwijking wordt voorgesteld door de ontwerper en moet vooraf goedgekeurd worden door de Vlaamse regering. b) De uitvoerder moet wel minstens een toegevoegde waarde hebben van 20 % van zijn omzet.Onder toegevoegde waarde wordt verstaan de som van de personeelskosten, afschrijvingen en voorzieningen, financiële kosten, belastingen en taksen en winst (of verlies) van het boekjaar, zoals deze posten zijn terug te vinden in het schema van de resultatenrekening, opgenomen in de bijlage bij het koninklijk besluit van 8 oktober 1976 met betrekking tot de jaarrekening van de ondernemingen. § 2. De bepaling van artikel 30, § 1, b, is niet van toepassing voor de volgende restauratiewerkzaamheden : 1° orgels, beiaarden, torenuurwerken, luiklokken;2° historische instrumenten;3° beeldhouwwerken (hout en steen), grafstenen;4° panelen, schilderijen, muurschilderingen;5° muurbekledingen, textiel;6° bomen, historische tuinen;7° meubilair, lambriseringen, tuin- en straatmeubilair;8° heraldische wapens en symbolen;9° glasramen;10° smeedwerk;11° archeologisch bodemonderzoek;12° industrieelarcheologische instrumenten, machines en objecten;13° en andere cultuurgoederen die integrerend deel uitmaken van een monument, inzonderheid de bijhorende uitrusting en de decoratieve elementen. § 3. In geval van onderaanneming voor de gespecialiseerde restauratiewerkzaamheden, vermeld in § 2, moet de uitvoerder per specialiteit minstens drie onderaannemers opgeven en de garantie geven dat met één ervan gewerkt zal worden. Deze onderaannemers zijn onderworpen aan dezelfde criteria met betrekking tot referenties en studie- en beroepskwalificaties als de uitvoerders. Van dat aantal kan afgeweken worden naar gelang van de aard van de restauratiewerkzaamheden of ten behoeve van de coördinatie van de restauratiewerkzaamheden. Deze afwijking wordt voorgesteld door de ontwerper en moet vooraf goedgekeurd worden door de Vlaamse regering. § 4. Wanneer tijdens de uitvoering van de opdracht alle opgegeven onderaannemers verhinderd zijn ingevolge duidelijke overmacht, geeft de aannemer drie nieuwe onderaannemers op. Zij moeten eveneens beantwoorden aan de in artikel 25 vermelde selectiecriteria. Het opdrachtgevende bestuur beslist over de aanvaarding van de onderaannemers.

Art. 31.§ 1. In de overeenkomst, afgesloten tussen de premienemer en de uitvoerder van de restauratiewerkzaamheden, moet uitdrukkelijk worden bepaald dat : a) de uitvoerder verplicht is een register bij te houden van de restauratiewerkzaamheden die hij door onderaannemers laat uitvoeren;b) de uitvoerder die in strijd met de bepalingen van dit besluit, inzonderheid artikel 31, § 1, a, meer dan de helft van de restauratiewerkzaamheden waarvoor de restauratiepremie is toegekend door onderaannemers laat uitvoeren, afziet van de betaling van één derde van het bedrag dat deze helft overtreft;c) de uitvoerder die geen register van de door onderaannemers uitgevoerde restauratiewerkzaamheden bijhoudt, geacht wordt de restauratiewerkzaamheden volledig te hebben laten uitvoeren door onderaannemers en afziet van de betaling van één derde van de kostprijs van de helft (of één zesde) van de restauratiewerkzaamheden. § 2. De ingevolge de bepalingen van § 1 eventueel teveel betaalde bedragen (voorschotten en/of saldo) moeten terugbetaald worden aan de Vlaamse regering, die na inhouding van het eigen aandeel ze zal uitkeren aan de rechthebbende overheden in verhouding tot de door elk van hen toegekende bedragen. HOOFDSTUK VI. - Slotbepalingen

Art. 32.Het besluit van de Vlaamse regering van 5 april 1995 houdende vaststelling van het premiestelsel voor restauratiewerkzaamheden aan beschermde monumenten, gewijzigd bij het besluit van de Vlaamse regering van 15 oktober 1996, wordt opgeheven.

Art. 33.§ 1. Met betrekking tot de restauratiepremies die werden toegekend vóór de inwerkingtreding van dit besluit, blijven de bepalingen van de besluiten, die van toepassing waren bij de toekenning van de premie, van toepassing. § 2. De in artikel 10, § 2, vermelde termijn van tien jaar is eveneens van toepassing voor restauratiepremies en subsidies die toegekend werden vóór de inwerkingtreding van dit besluit. § 3. De bepalingen van de artikels 23 en 24 zijn niet van toepassing voor de restauratiewerkzaamheden waarvoor bij de inwerkingtreding van dit besluit reeds een ontwerper was aangesteld. § 4. De bepalingen van de artikels 25 en 26 zijn niet van toepassing voor de restauratiewerkzaamheden die reeds gegund waren bij de inwerkingtreding van dit besluit. § 5. Van de bepalingen van de artikels 23 tot en met 26 mag, mits voorafgaand schriftelijk akkoord van de Vlaamse regering en mits eensluidend advies van de Inspectie van Financiën, worden afgeweken in de gevallen vermeld in artikel 17, § 2 van de wet van 24 december 1993. § 6. Van de uitzonderingsbepalingen, vermeld in artikel 10, § 4 en artikel 12, § 2, kan slechts effectief gebruik worden gemaakt na akkoord van de begrotingsautoriteiten, overeenkomstig artikel 18, § 3 tot en met 18, § 6 van het besluit van de Vlaamse regering houdende regeling van de begrotingscontrole en -opmaak. Uitzonderingen worden hierbij als verrekeningen aangezien.

Art. 34.Dit besluit treedt in werking op de dag van de bekendmaking in het Belgisch Staatsblad.

Art. 35.De Vlaamse minister, bevoegd voor de Monumenten, is belast met de uitvoering van dit besluit.

Brussel, 14 december 2001.

De minister-president van de Vlaamse regering, P. DEWAEL De Vlaamse minister van Binnenlandse Aangelegenheden, Ambtenarenzaken en Buitenlands Beleid, P. VAN GREMBERGEN