Uittreksel uit arrest nr. 32/2023 van 2 maart 2023 Rolnummers 7570, 7571 en 7636 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 4, tweede lid, van afdeling 3 van boek III, titel VIII, hoofdstu(...) Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de rechters(...)

bron: grondwettelijk hof

numac: 2023044940

pub.: 09/10/2023

prom.: --


staatsblad: https://www.ejustice.just.fgov.be/cgi/article_body(...)

GRONDWETTELIJK HOF

Uittreksel uit arrest nr. 32/2023 van 2 maart 2023 Rolnummers 7570, 7571 en 7636 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 4, tweede lid, van afdeling 3 (« Regels betreffende de pacht in het bijzonder ») van boek III, titel VIII, hoofdstuk II, van het oud Burgerlijk Wetboek en artikel 52, vijfde lid, van het decreet van het Waalse Gewest van 2 mei 2019 « tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht », gesteld door de Vrederechter van het kanton Fosses-la-Ville en door de Vrederechter van het kanton Andenne.

Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de rechters T. Giet, J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. Detienne, D. Pieters, S. de Bethune, E. Bribosia, W. Verrijdt en K. Jadin, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter P. Nihoul, wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging a. Bij vonnissen van 28 en 29 april 2021, waarvan de expedities ter griffie van het Hof zijn ingekomen op 6 mei 2021, hebben de Vrederechter van het kanton Fosses-la-Ville en de Vrederechter van het kanton Andenne de volgende prejudiciële vragen gesteld : « 1.Schendt artikel 4, tweede lid, van afdeling 3 ` Regels betreffende de pacht in het bijzonder ' van boek III, titel VIII, hoofdstuk II, van het Burgerlijk Wetboek, zoals gewijzigd bij artikel 5 van het decreet van het Waalse Parlement van 2 mei 2019 tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 52, vijfde lid, van het decreet van het Waalse Parlement van 2 mei 2019 tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in de interpretatie volgens welke het een verpachter, in het geval van een schriftelijke pachtovereenkomst, de mogelijkheid biedt om, bij het verstrijken van drie verlengingen, van rechtswege en onmiddellijk een einde te maken aan de pacht, terwijl een dergelijke mogelijkheid niet bestaat voor de verpachter, in het geval van een mondelinge pachtovereenkomst, aangezien de genoemde mondelinge pachtovereenkomst geacht wordt een derde periode van negen jaar te zijn ingegaan op de datum van inwerkingtreding van het decreet van het Waalse Parlement van 2 mei 2019 tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht ? »; « 2. Schendt artikel 4, tweede lid, van afdeling 3 ` Regels betreffende de pacht in het bijzonder ' van boek III, titel VIII, hoofdstuk II, van het Burgerlijk Wetboek, zoals gewijzigd bij artikel 5 van het decreet van het Waalse Parlement van 2 mei 2019 tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht, en artikel 52, vijfde lid, van het decreet van het Waalse Parlement van 2 mei 2019 tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 2 van het Burgerlijk Wetboek en het algemeen beginsel van de niet-retroactiviteit van de wetten en het algemeen rechtsbeginsel van de rechtszekerheid, in de interpretatie volgens welke de pachter die een schriftelijke pachtovereenkomst heeft gesloten, blootgesteld is aan de beëindiging van rechtswege van de pachtovereenkomst, die zich onmiddellijk en van rechtswege kan voordoen vanaf de inwerkingtreding van het decreet, dat wil zeggen vanaf 1 januari 2020, en na een termijn van zesendertig jaar die overeenstemt met een eerste periode en drie verlengingen, zodanig dat de pachter die een schriftelijke pachtovereenkomst heeft gesloten, niet het voordeel van enige overgangsregeling geniet en terwijl de pachter die een mondelinge pachtovereenkomst heeft gesloten, in een vergelijkbare situatie dat voordeel wel geniet krachtens een, voor het overige onweerlegbaar vermoeden, lijkt het, volgens hetwelk een lopende mondelinge pachtovereenkomst geacht wordt een derde periode van negen jaar te zijn ingegaan op de datum van inwerkingtreding van het decreet van het Waalse Parlement van 2 mei 2019 tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht, zodanig dat een dergelijke pachtovereenkomst niet vóór 31 december 2037 van rechtswege zal kunnen eindigen ? ». b. Bij vonnis van 15 september 2021, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 20 september 2021, heeft de Vrederechter van het kanton Andenne dezelfde prejudiciële vragen gesteld. Die zaken, ingeschreven onder de nummers 7570, 7571 en 7636 van de rol van het Hof, werden samengevoegd. (...) III. In rechte (...) B.1. De wet van 4 november 1969 « tot wijziging van de pachtwetgeving en van de wetgeving betreffende het recht van voorkoop ten gunste van huurders van landeigendommen », de Pachtwet genaamd, vormt afdeling 3 (« Regels betreffende de pacht in het bijzonder ») van boek III, titel VIII, hoofdstuk II, van het oud Burgerlijk Wetboek.

B.2.1. Vóór de wijziging ervan bij artikel 5 van het decreet van het Waalse Gewest van 2 mei 2019 « tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht » (hierna : het decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203779 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de klimaateffecten voor wat betreft de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/07/2019 numac 2019203414 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de uitoefening, door de Duitstalige Gemeenschap, van de bevoegdheden van het Waalse Gewest inzake huisvesting type decreet prom. 02/05/2019 pub. 05/09/2019 numac 2019203961 bron waalse overheidsdienst Decreet inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 08/11/2019 numac 2019015073 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht type decreet prom. 02/05/2019 pub. 13/09/2019 numac 2019204063 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van de decreten van 12 april 2001 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt, van 19 december 2002 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt en van 19 januari 2017 betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders met het oog op de bevordering van de ontwikkeling van de hernieuwbare-energiegemeenschappen sluiten), bepaalde artikel 4 van de Pachtwet : « De pachttijd wordt vastgesteld door de partijen; hij mag niet korter zijn dan negen jaar. Is een kortere tijd bedongen, dan wordt hij van rechtswege op negen jaar gebracht.

Bij gebreke van geldige opzegging wordt de pacht van rechtswege verlengd voor opeenvolgende periodes van negen jaar bij het eindigen van de gebruiksperiode, zelfs indien de duur van de eerste gebruiksperiode langer is geweest dan negen jaar ».

B.2.2. Sinds de wijziging ervan bij artikel 5 van het decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203779 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de klimaateffecten voor wat betreft de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/07/2019 numac 2019203414 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de uitoefening, door de Duitstalige Gemeenschap, van de bevoegdheden van het Waalse Gewest inzake huisvesting type decreet prom. 02/05/2019 pub. 05/09/2019 numac 2019203961 bron waalse overheidsdienst Decreet inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 08/11/2019 numac 2019015073 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht type decreet prom. 02/05/2019 pub. 13/09/2019 numac 2019204063 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van de decreten van 12 april 2001 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt, van 19 december 2002 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt en van 19 januari 2017 betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders met het oog op de bevordering van de ontwikkeling van de hernieuwbare-energiegemeenschappen sluiten, bepaalt artikel 4 van de Pachtwet : « De pachttijd wordt vastgesteld door de partijen; hij mag niet korter zijn dan negen jaar. Is een kortere tijd bedongen, dan wordt hij van rechtswege op negen jaar gebracht.

Wanneer de pachter na afloop van de derde verlenging op het pachtgoed wordt gelaten, wordt de pacht, in afwijking van lid 2, van jaar tot jaar tussen dezelfde pachtovereenkomstsluitende partijen verlengd. Er kan zich tijdens deze stilzwijgende verlenging geen enkele overdracht of bevoorrechte overdracht voordoen. In afwijking van artikel 43 wordt de pacht op [de] dag van [het] overlijden van de pachter of op een latere datum opgezegd, om de volledige oogst van de wassende vruchten door zijn erfgenamen of rechthebbenden mogelijk te maken ».

B.2.3. Krachtens artikel 4, eerste lid, van de Pachtwet, dat niet werd gewijzigd bij het decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203779 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de klimaateffecten voor wat betreft de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/07/2019 numac 2019203414 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de uitoefening, door de Duitstalige Gemeenschap, van de bevoegdheden van het Waalse Gewest inzake huisvesting type decreet prom. 02/05/2019 pub. 05/09/2019 numac 2019203961 bron waalse overheidsdienst Decreet inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 08/11/2019 numac 2019015073 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht type decreet prom. 02/05/2019 pub. 13/09/2019 numac 2019204063 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van de decreten van 12 april 2001 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt, van 19 december 2002 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt en van 19 januari 2017 betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders met het oog op de bevordering van de ontwikkeling van de hernieuwbare-energiegemeenschappen sluiten, kunnen de partijen de pachttijd vrij vaststellen onder voorbehoud dat die gelijk is aan ten minste negen jaar.

Bij gebreke van geldige opzegging voorzag artikel 4, tweede lid, van de Pachtwet, zoals het van toepassing was vóór de wijziging ervan bij artikel 5 van het decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203779 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de klimaateffecten voor wat betreft de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/07/2019 numac 2019203414 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de uitoefening, door de Duitstalige Gemeenschap, van de bevoegdheden van het Waalse Gewest inzake huisvesting type decreet prom. 02/05/2019 pub. 05/09/2019 numac 2019203961 bron waalse overheidsdienst Decreet inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 08/11/2019 numac 2019015073 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht type decreet prom. 02/05/2019 pub. 13/09/2019 numac 2019204063 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van de decreten van 12 april 2001 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt, van 19 december 2002 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt en van 19 januari 2017 betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders met het oog op de bevordering van de ontwikkeling van de hernieuwbare-energiegemeenschappen sluiten, erin dat de pacht van rechtswege werd verlengd voor opeenvolgende periodes van negen jaar, ongeacht de duur van de eerste gebruiksperiode. Het aantal van die verlengingen was niet beperkt.

De pachtovereenkomsten met een kortere duur dan negen jaar worden van rechtswege op negen jaar gebracht.

De pachtovereenkomsten worden verlengd met opeenvolgende periodes van negen jaar. De oorspronkelijke pacht kan maximaal drie keer worden verlengd na de eerste periode, ongeacht de duur daarvan » (Parl. St., Waals Parlement, 2018-2019, nr. 1318/1, p. 7).

Artikel 4, derde lid, van de Pachtwet, ingevoerd bij artikel 5 van het decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203779 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de klimaateffecten voor wat betreft de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/07/2019 numac 2019203414 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de uitoefening, door de Duitstalige Gemeenschap, van de bevoegdheden van het Waalse Gewest inzake huisvesting type decreet prom. 02/05/2019 pub. 05/09/2019 numac 2019203961 bron waalse overheidsdienst Decreet inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 08/11/2019 numac 2019015073 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht type decreet prom. 02/05/2019 pub. 13/09/2019 numac 2019204063 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van de decreten van 12 april 2001 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt, van 19 december 2002 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt en van 19 januari 2017 betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders met het oog op de bevordering van de ontwikkeling van de hernieuwbare-energiegemeenschappen sluiten, bepaalt dat wanneer de pachter aan het einde van de derde verlenging op het pachtgoed wordt gelaten, de pacht van jaar tot jaar wordt voortgezet door stilzwijgende verlenging zonder mogelijkheid om tijdens die periode de pacht over te dragen. In de parlementaire voorbereiding wordt gepreciseerd : « De pachtovereenkomsten die het maximale aantal verlengingen hebben bereikt, worden bij het einde ervan van jaar tot jaar verlengd. Die bepaling strekt ertoe te bevestigen dat zodra de maximumduur is bereikt, de pachter indien hij op het pachtgoed wordt gelaten, dat zal worden met een titel, rechten en plichten en niet onder een onbestendige titel op de grond zal worden gelaten. Die verlenging van jaar tot jaar is evenwel voor hem persoonlijk. Hij kan zijn pacht niet overdragen of afstaan » (ibid.).

B.2.4. De bij artikel 5 van het decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203779 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de klimaateffecten voor wat betreft de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/07/2019 numac 2019203414 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de uitoefening, door de Duitstalige Gemeenschap, van de bevoegdheden van het Waalse Gewest inzake huisvesting type decreet prom. 02/05/2019 pub. 05/09/2019 numac 2019203961 bron waalse overheidsdienst Decreet inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 08/11/2019 numac 2019015073 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht type decreet prom. 02/05/2019 pub. 13/09/2019 numac 2019204063 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van de decreten van 12 april 2001 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt, van 19 december 2002 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt en van 19 januari 2017 betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders met het oog op de bevordering van de ontwikkeling van de hernieuwbare-energiegemeenschappen sluiten ingevoerde wijzigingen in artikel 4 van de Pachtwet zijn in werking getreden op 1 januari 2020, overeenkomstig artikel 55, eerste lid, van dat decreet.

B.2.5. Artikel 52, vierde tot zesde lid, van het decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203779 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de klimaateffecten voor wat betreft de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/07/2019 numac 2019203414 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de uitoefening, door de Duitstalige Gemeenschap, van de bevoegdheden van het Waalse Gewest inzake huisvesting type decreet prom. 02/05/2019 pub. 05/09/2019 numac 2019203961 bron waalse overheidsdienst Decreet inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 08/11/2019 numac 2019015073 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht type decreet prom. 02/05/2019 pub. 13/09/2019 numac 2019204063 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van de decreten van 12 april 2001 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt, van 19 december 2002 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt en van 19 januari 2017 betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders met het oog op de bevordering van de ontwikkeling van de hernieuwbare-energiegemeenschappen sluiten bevat overgangsmaatregelen : « De pachtovereenkomsten, afgesloten voor de inwerkingtreding van dit decreet op grond van artikel 3 van afdeling 3 (` Regels betreffende de pacht in het bijzonder ') van boek III, titel VIII, hoofdstuk II, van het Burgerlijk Wetboek worden geacht, geldig te zijn afgesloten totdat er een nieuwe pachtovereenkomst tot stand komt of er zich een wijziging voordoet die een hernieuwing tot gevolg heeft als bepaald in de artikelen 35, 43 en 48bis van de wet van dezelfde afdeling.

Indien er geen schriftelijke pachtovereenkomst tot stand komt na afloop van de termijn van vijf jaar te rekenen van de datum van inwerkingtreding van dit decreet, worden de lopende mondelinge pachtovereenkomsten geacht pachtovereenkomsten te zijn, die een derde negenjarige pachtperiode ingaan op de datum van inwerkingtreding van dit decreet.

Afwijkend van lid 5 wordt de pachtovereenkomst, bij gebreke van een schriftelijke overeenkomst na afloop van de vijfjarige termijn, als aangetoond wordt dat een mondelinge overeenkomst of een eenvoudige overdracht zijn afgesloten minder dan achttien jaar geleden op de datum van inwerkingtreding van dit decreet, voor een periode voortgezet waarin de uitvoering ervan mogelijk is voor een maximumduur van zesendertig jaar ».

Artikel 52, vierde lid, bepaalt dat de pachtovereenkomsten gesloten vóór 1 januari 2020 op grond van artikel 3 van de Pachtwet, zoals het van toepassing was vóór de wijziging ervan bij artikel 4 van het decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203779 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de klimaateffecten voor wat betreft de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/07/2019 numac 2019203414 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de uitoefening, door de Duitstalige Gemeenschap, van de bevoegdheden van het Waalse Gewest inzake huisvesting type decreet prom. 02/05/2019 pub. 05/09/2019 numac 2019203961 bron waalse overheidsdienst Decreet inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 08/11/2019 numac 2019015073 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht type decreet prom. 02/05/2019 pub. 13/09/2019 numac 2019204063 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van de decreten van 12 april 2001 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt, van 19 december 2002 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt en van 19 januari 2017 betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders met het oog op de bevordering van de ontwikkeling van de hernieuwbare-energiegemeenschappen sluiten, geacht worden « geldig te zijn [afgesloten] » totdat er een nieuwe pachtovereenkomst tot stand komt of er zich een wijziging voordoet die een pachtvernieuwing tot gevolg heeft overeenkomstig de artikelen 35 (bevoorrechte overdracht), 43 (bevoorrechte overdracht bij het overlijden van de pachter) en 48bis (overdracht van het recht van voorkoop aan een derde) van de Pachtwet.

Artikel 52, vijfde lid, van het decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203779 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de klimaateffecten voor wat betreft de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/07/2019 numac 2019203414 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de uitoefening, door de Duitstalige Gemeenschap, van de bevoegdheden van het Waalse Gewest inzake huisvesting type decreet prom. 02/05/2019 pub. 05/09/2019 numac 2019203961 bron waalse overheidsdienst Decreet inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 08/11/2019 numac 2019015073 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht type decreet prom. 02/05/2019 pub. 13/09/2019 numac 2019204063 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van de decreten van 12 april 2001 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt, van 19 december 2002 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt en van 19 januari 2017 betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders met het oog op de bevordering van de ontwikkeling van de hernieuwbare-energiegemeenschappen sluiten bepaalt dat indien er geen schriftelijke pachtovereenkomst tot stand komt na afloop van de termijn van vijf jaar te rekenen vanaf de inwerkingtreding van dat decreet, namelijk vóór 1 januari 2025, de lopende mondelinge pachtovereenkomsten geacht worden op 1 januari 2020 « een derde negenjarige pachtperiode » te zijn ingegaan, dat wil zeggen een tweede verlenging van negen jaar in de zin van het nieuwe artikel 4, tweede lid, van de Pachtwet (Parl. St., Waals Parlement, 2018-2019, nr. 1318/1, p. 20; nrs. 1317/3 en 1318/7, p. 22).

Artikel 52, zesde lid, van het decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203779 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de klimaateffecten voor wat betreft de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/07/2019 numac 2019203414 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de uitoefening, door de Duitstalige Gemeenschap, van de bevoegdheden van het Waalse Gewest inzake huisvesting type decreet prom. 02/05/2019 pub. 05/09/2019 numac 2019203961 bron waalse overheidsdienst Decreet inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 08/11/2019 numac 2019015073 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht type decreet prom. 02/05/2019 pub. 13/09/2019 numac 2019204063 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van de decreten van 12 april 2001 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt, van 19 december 2002 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt en van 19 januari 2017 betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders met het oog op de bevordering van de ontwikkeling van de hernieuwbare-energiegemeenschappen sluiten voorziet, in afwijking van de bepaling die voorafgaat, erin dat, indien wordt aangetoond dat een mondelinge pachtovereenkomst werd gesloten of dat een eenvoudige overdracht heeft plaatsgehad « minder dan achttien jaar geleden op de datum van inwerkingtreding van dit decreet », namelijk na 1 januari 2002, de betrokken pachtovereenkomst kan worden voortgezet « voor een periode [...] waarin de uitvoering ervan mogelijk is voor een maximumduur van zesendertig jaar ».

In de parlementaire voorbereiding wordt vermeld : « [...] het scharnierjaar is het 18de jaar. Indien op het ogenblik van de inwerkingtreding van het onderhavige decreet, de huur sedert meer dan 18 jaar duurt, loopt zij nog 18 jaar. Indien het gebruik minder dan 18 jaar duurt, wordt de pachtovereenkomst gedurende 36 jaar voortgezet » (Parl. St., Waals Parlement, 2018-2019, nrs. 1317/3 en 1318/7, p. 22).

B.2.6. Uit een gecombineerde lezing van artikel 4 van de Pachtwet, zoals het is gewijzigd bij artikel 5 van het decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203779 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de klimaateffecten voor wat betreft de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/07/2019 numac 2019203414 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de uitoefening, door de Duitstalige Gemeenschap, van de bevoegdheden van het Waalse Gewest inzake huisvesting type decreet prom. 02/05/2019 pub. 05/09/2019 numac 2019203961 bron waalse overheidsdienst Decreet inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 08/11/2019 numac 2019015073 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht type decreet prom. 02/05/2019 pub. 13/09/2019 numac 2019204063 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van de decreten van 12 april 2001 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt, van 19 december 2002 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt en van 19 januari 2017 betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders met het oog op de bevordering van de ontwikkeling van de hernieuwbare-energiegemeenschappen sluiten, met artikel 52, vijfde en zesde lid, van dat decreet volgt dat de op 1 januari 2020 lopende mondelinge pachtovereenkomsten die niet vóór 1 januari 2025 op schrift zijn gesteld, in principe van rechtswege 18 jaar na de datum van inwerkingtreding van het decreet, namelijk op 31 december 2037, aflopen (artikel 52, vijfde lid), behalve indien kan worden bewezen dat de mondelinge pachtovereenkomst is gesloten of dat een eenvoudige overdracht ervan heeft plaatsgehad na 1 januari 2002.

In dat geval kan de mondelinge pachtovereenkomst worden voortgezet na 31 december 2037 tot de datum die het mogelijk maakt de pachtovereenkomst uit te voeren gedurende een maximumduur van 36 jaar (artikel 52, zesde lid).

B.3. Artikel 4 van de Pachtwet, zoals het is gewijzigd bij artikel 5 van het decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203779 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de klimaateffecten voor wat betreft de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/07/2019 numac 2019203414 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de uitoefening, door de Duitstalige Gemeenschap, van de bevoegdheden van het Waalse Gewest inzake huisvesting type decreet prom. 02/05/2019 pub. 05/09/2019 numac 2019203961 bron waalse overheidsdienst Decreet inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 08/11/2019 numac 2019015073 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht type decreet prom. 02/05/2019 pub. 13/09/2019 numac 2019204063 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van de decreten van 12 april 2001 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt, van 19 december 2002 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt en van 19 januari 2017 betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders met het oog op de bevordering van de ontwikkeling van de hernieuwbare-energiegemeenschappen sluiten, en artikel 52, vijfde en zesde lid, van dat decreet zijn belangrijke onderdelen van een akkoord over de hervorming van de Pachtwet, dat werd bereikt na vier jaar onderhandelen met eigenaarsverenigingen, professionele landbouwverenigingen en milieuverenigingen (Parl. St., Waals Parlement, 2018-2019, nrs. 1317/3 en 1318/7, pp. 15, 16 en 21). Met die hervorming beoogde de decreetgever het onevenwicht tussen de rechten van, enerzijds, pachters en, anderzijds, verpachters te herstellen (Parl. St., Waals Parlement, 2018-2019, nrs. 1317/3 en 1318/7, pp. 3 en 8) door eigenaars opnieuw het vertrouwen te geven om hun gronden te verpachten, de economische exploitatie van de actieve landbouwers te waarborgen, en eveneens de toekomst van jonge landbouwers te vrijwaren (Parl. St., Waals Parlement, 2018-2019, C.R.I., nr. 16, pp. 17 en 19-20).

Dat akkoord houdt met name in dat de duur van de klassieke pachtovereenkomst wordt beperkt tot 36 jaar maximum waardoor een einde wordt gemaakt aan een belangrijk obstakel dat voortvloeit uit de bestaande wetgeving en uit de rechtspraak, namelijk het nagenoeg eeuwigdurende karakter van de klassieke pacht, zodat eigenaars en hun familie bij het verstrijken van een bepaalde periode volledig vrij kunnen beschikken over hun gronden (ibid.).

B.4. In de prejudiciële vragen wordt verzocht de situatie van de pachters en verpachters van een schriftelijke pachtovereenkomst die lopende is op de dag van inwerkingtreding van het decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203779 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de klimaateffecten voor wat betreft de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/07/2019 numac 2019203414 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de uitoefening, door de Duitstalige Gemeenschap, van de bevoegdheden van het Waalse Gewest inzake huisvesting type decreet prom. 02/05/2019 pub. 05/09/2019 numac 2019203961 bron waalse overheidsdienst Decreet inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 08/11/2019 numac 2019015073 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht type decreet prom. 02/05/2019 pub. 13/09/2019 numac 2019204063 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van de decreten van 12 april 2001 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt, van 19 december 2002 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt en van 19 januari 2017 betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders met het oog op de bevordering van de ontwikkeling van de hernieuwbare-energiegemeenschappen sluiten, namelijk op 1 januari 2020, en die van de pachters en verpachters van een mondelinge pachtovereenkomst die op die datum lopende is, met elkaar te vergelijken, in zoverre alleen die laatsten onderworpen zijn aan de in artikel 52, vijfde lid, van het decreet bedoelde overgangsmaatregel.

B.5.1. De prejudiciële vragen zijn gebaseerd op de premisse volgens welke artikel 4, tweede lid, van de Pachtwet, zoals het is gewijzigd bij artikel 5 van het decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203779 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de klimaateffecten voor wat betreft de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/07/2019 numac 2019203414 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de uitoefening, door de Duitstalige Gemeenschap, van de bevoegdheden van het Waalse Gewest inzake huisvesting type decreet prom. 02/05/2019 pub. 05/09/2019 numac 2019203961 bron waalse overheidsdienst Decreet inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 08/11/2019 numac 2019015073 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht type decreet prom. 02/05/2019 pub. 13/09/2019 numac 2019204063 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van de decreten van 12 april 2001 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt, van 19 december 2002 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt en van 19 januari 2017 betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders met het oog op de bevordering van de ontwikkeling van de hernieuwbare-energiegemeenschappen sluiten, een bepaling van dwingend recht is die onmiddellijk van toepassing is op de schriftelijke pachtovereenkomsten die vóór de inwerkingtreding van dat decreet zijn gesloten.

B.5.2. Het staat in de regel aan het verwijzende rechtscollege om de bepalingen die het toepast, te interpreteren, onder voorbehoud van een kennelijk verkeerde lezing van de in het geding zijnde bepalingen.

B.5.3. Krachtens de algemene principes van het overgangsrecht inzake overeenkomsten blijft de oude wet van toepassing op overeenkomsten gesloten vóór de datum van inwerkingtreding van de nieuwe wet, tenzij de nieuwe wet van openbare orde of dwingend recht is of uitdrukkelijk de toepassing voorschrijft op de lopende overeenkomsten (Cass., 4 februari 2021, C.20.0399.F, ECLI:BE:CASS:2021:ARR.20210204.1F.2;

Cass., 24 juni 2019, C.15.0328.F, ECLI:BE:CASS:2019:ARR.20190624.2).

B.5.4. De pachtwetgeving strekt in essentie ertoe een billijk evenwicht tot stand te brengen tussen de belangen van de verpachters en die van de pachters.

De wil om de pachters meer bedrijfszekerheid te bieden door stabiliteit te waarborgen voor hun investeringen op het goed waarvoor de pachtovereenkomst is gesloten, vormt het oorspronkelijke algemeen doel van de pachtwetgeving.

De wil om meer rekening te houden met de evolutie van de landbouw en het belang van de eigenaars om opnieuw de vrije beschikking over hun grond te verkrijgen, zijn nieuwe doelstellingen van de pachtwetgeving die van toepassing is in het Waalse Gewest (Parl. St., Waals Parlement, 2018-2019, nr. 1318/1, pp. 3-4; nrs. 1317/3 en 1318/7, p. 6).

B.5.5. In zoverre artikel 4, tweede lid, van de Pachtwet, zoals het is gewijzigd bij artikel 5 van het decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203779 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de klimaateffecten voor wat betreft de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/07/2019 numac 2019203414 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de uitoefening, door de Duitstalige Gemeenschap, van de bevoegdheden van het Waalse Gewest inzake huisvesting type decreet prom. 02/05/2019 pub. 05/09/2019 numac 2019203961 bron waalse overheidsdienst Decreet inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 08/11/2019 numac 2019015073 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht type decreet prom. 02/05/2019 pub. 13/09/2019 numac 2019204063 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van de decreten van 12 april 2001 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt, van 19 december 2002 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt en van 19 januari 2017 betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders met het oog op de bevordering van de ontwikkeling van de hernieuwbare-energiegemeenschappen sluiten, het aantal verlengingen van de gewone pachtovereenkomst tot drie beperkt, beschermt het de belangen van de verpachters. Uit de bewoordingen van die bepaling en uit de wil van de decreetgever om het vertrouwen van de eigenaars in de pachtovereenkomst te herstellen door met name een einde te maken aan het nagenoeg eeuwigdurende karakter ervan (Parl.

St., Waals Parlement, 2017-2018, C.R.I.C., nr. 34, pp. 6 en 9; Parl.

St., Waals Parlement, 2018-2019, nr. 1318/1, p. 3; nrs. 1317/3 en 1318/7, pp. 4-6, 8 en 22; C.R.I., nr. 16, pp. 9, 17 en 20) blijkt dat dat aspect van die bepaling dwingend is ten voordele van de verpachter.

B.5.6. De interpretatie van de verwijzende rechtscolleges volgens welke artikel 4, zoals het is gewijzigd bij artikel 5 van het decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203779 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de klimaateffecten voor wat betreft de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/07/2019 numac 2019203414 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de uitoefening, door de Duitstalige Gemeenschap, van de bevoegdheden van het Waalse Gewest inzake huisvesting type decreet prom. 02/05/2019 pub. 05/09/2019 numac 2019203961 bron waalse overheidsdienst Decreet inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 08/11/2019 numac 2019015073 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht type decreet prom. 02/05/2019 pub. 13/09/2019 numac 2019204063 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van de decreten van 12 april 2001 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt, van 19 december 2002 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt en van 19 januari 2017 betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders met het oog op de bevordering van de ontwikkeling van de hernieuwbare-energiegemeenschappen sluiten, gelet op het dwingende karakter ervan, onmiddellijk van toepassing is op de lopende schriftelijke pachtovereenkomsten, is derhalve niet kennelijk verkeerd.

B.6.2. De decreetgever heeft niet bepaald wat het gevolg is van artikel 4, tweede lid, van de Pachtwet, zoals het is gewijzigd bij artikel 5 van het decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203779 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de klimaateffecten voor wat betreft de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/07/2019 numac 2019203414 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de uitoefening, door de Duitstalige Gemeenschap, van de bevoegdheden van het Waalse Gewest inzake huisvesting type decreet prom. 02/05/2019 pub. 05/09/2019 numac 2019203961 bron waalse overheidsdienst Decreet inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 08/11/2019 numac 2019015073 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht type decreet prom. 02/05/2019 pub. 13/09/2019 numac 2019204063 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van de decreten van 12 april 2001 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt, van 19 december 2002 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt en van 19 januari 2017 betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders met het oog op de bevordering van de ontwikkeling van de hernieuwbare-energiegemeenschappen sluiten, voor de schriftelijke pachtovereenkomsten die reeds lopende waren op 1 januari 2020.

Het staat in de eerste plaats aan de bevoegde wetgever om de temporele werking van nieuwe wetsbepalingen vast te stellen. Wanneer hij die temporele werking niet uitdrukkelijk heeft geregeld, wordt de temporele toepassing van de wet geregeld door de algemene principes van het overgangsrecht.

De in de bodemgeschillen in het geding zijnde schriftelijke pachtovereenkomsten hebben een eerste gebruiksperiode van negen jaar aangevat in 1983 (zaak nr. 7570), in 1978 (zaak nr. 7571) en in 1977 (zaak nr. 7636), of, anders gesteld, betreffen schriftelijke pachtovereenkomsten die, op de datum van 1 januari 2020, gedurende 37 tot 43 jaar werden uitgevoerd.

B.6.3. Uit die vaststelling en uit hetgeen is vermeld in B.2.3 en B.2.5 blijkt dat het Hof wordt verzocht uitspraak te doen over de bestaanbaarheid met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met het beginsel van de niet-retroactiviteit van de wetten en met het beginsel van rechtszekerheid, van artikel 4, tweede lid, van de Pachtwet, zoals het is gewijzigd bij artikel 5 van het decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203779 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de klimaateffecten voor wat betreft de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/07/2019 numac 2019203414 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de uitoefening, door de Duitstalige Gemeenschap, van de bevoegdheden van het Waalse Gewest inzake huisvesting type decreet prom. 02/05/2019 pub. 05/09/2019 numac 2019203961 bron waalse overheidsdienst Decreet inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 08/11/2019 numac 2019015073 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht type decreet prom. 02/05/2019 pub. 13/09/2019 numac 2019204063 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van de decreten van 12 april 2001 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt, van 19 december 2002 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt en van 19 januari 2017 betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders met het oog op de bevordering van de ontwikkeling van de hernieuwbare-energiegemeenschappen sluiten, en van artikel 52, vijfde lid, van hetzelfde decreet, in de interpretatie volgens welke die bepalingen een verschil in behandeling invoeren tussen twee categorieën van pachters met een pachtovereenkomst die op 1 januari 2020 lopende is, waarvan de eerste gebruiksperiode gelijk is aan negen jaar en die op die datum gedurende ten minste 36 jaar is uitgevoerd : enerzijds, zij die een schriftelijke pachtovereenkomst hebben gesloten en, anderzijds, zij die een mondelinge pachtovereenkomst hebben gesloten.

Terwijl de eerste categorie van pachters vanaf 1 januari 2020 kennis kan worden gegeven van de beëindiging van rechtswege van de pachtovereenkomst, geniet de tweede categorie vanaf die datum het voordeel van een termijn van achttien jaar die afloopt op 31 december 2037 alvorens hun kennis ervan kan worden gegeven dat de pachtovereenkomst van rechtswege wordt beëindigd.

B.7. Indien de decreetgever meent dat een beleidsverandering noodzakelijk is, kan hij beslissen daaraan een onmiddellijk gevolg te geven en in beginsel is hij er niet toe gehouden in een overgangsregeling te voorzien. De artikelen 10 en 11 van de Grondwet zijn slechts geschonden indien de ontstentenis van overgangsmaatregel leidt tot een verschil in behandeling waarvoor geen redelijke verantwoording bestaat of indien op buitensporige wijze afbreuk wordt gedaan aan het vertrouwensbeginsel. Dat beginsel is nauw verbonden met het rechtszekerheidsbeginsel, dat de wetgever verbiedt om zonder objectieve en redelijke verantwoording afbreuk te doen aan het belang van de rechtsonderhorigen om in staat te zijn de rechtsgevolgen van hun handelingen te voorzien.

De decreetgever moet echter, wanneer hij een nieuwe wettelijke regeling invoert, van geval tot geval onderzoeken of overgangsmaatregelen noodzakelijk zijn, rekening houdend met de impact van de nieuwe regels en met de legitieme verwachtingen van de betrokken rechtsonderhorigen. Wanneer een wettelijke regeling gepaard gaat met overgangsmaatregelen voor een bepaalde categorie van rechtsonderhorigen, doch niet voor een andere vergelijkbare categorie, dient dat verschil in behandeling te berusten op een redelijke verantwoording.

B.8.1. Zoals in B.2.3 is vermeld, heeft de decreetgever met het nieuwe artikel 4, tweede lid, van de Pachtwet de principiële duur van de pachtovereenkomst willen beperken tot 36 jaar.

Met die hervorming beoogde hij, zoals in B.3 is vermeld, aan de eigenaars van verpachte gronden of hun familie het perspectief te bieden dat zij na afloop van die maximale duur volledig vrij zouden kunnen beschikken over hun gronden.

Parl. St., Waals Parlement, 2018-2019, nr. 1318/1, p. 20).

Bij ontstentenis van een geschrift opgesteld binnen de vijf jaar na de inwerkingtreding van het decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203779 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de klimaateffecten voor wat betreft de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/07/2019 numac 2019203414 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de uitoefening, door de Duitstalige Gemeenschap, van de bevoegdheden van het Waalse Gewest inzake huisvesting type decreet prom. 02/05/2019 pub. 05/09/2019 numac 2019203961 bron waalse overheidsdienst Decreet inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 08/11/2019 numac 2019015073 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht type decreet prom. 02/05/2019 pub. 13/09/2019 numac 2019204063 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van de decreten van 12 april 2001 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt, van 19 december 2002 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt en van 19 januari 2017 betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders met het oog op de bevordering van de ontwikkeling van de hernieuwbare-energiegemeenschappen sluiten heeft de decreetgever, enerzijds, een principiële gebruiksduur van 36 jaar gewaarborgd aan de pachters met lopende mondelinge pachtovereenkomsten die kunnen bewijzen dat een mondelinge pachtovereenkomst of een eenvoudige overdracht minder dan achttien jaar vóór 1 januari 2020 tot stand is gekomen en, anderzijds, een principiële gebruiksduur van achttien jaar vanaf 1 januari 2020 gewaarborgd aan de pachters met lopende mondelinge pachtovereenkomsten waarvoor een dergelijk bewijs niet wordt geleverd.

B.8.2. Het in B.6.3 beoogde verschil in behandeling berust op een objectief criterium, namelijk het mondelinge of schriftelijke karakter van de pachtovereenkomst.

B.8.3. Wat betreft de overgangsmaatregelen die van toepassing zijn op de lopende pachtovereenkomsten, heeft de minister tijdens de hoorzittingen voorafgaand aan de aanneming van het voorontwerp van decreet verklaard : « De parlementsleden zullen gedurende die twee hoorzittingen de bevestiging hebben gehad dat er ten minste vier grote problemen zijn, waarvan er twee heel wat lastiger zijn dan de andere. Een daarvan is deze namiddag niet ter sprake gekomen maar het lag ten grondslag aan een hele reeks vragen en vooral antwoorden : het is de kwestie van de overgangsmaatregelen.

Het is duidelijk dat de wil erin bestaat een ontwerp van decreet voor te stellen, de pachtwet te herzien en dus is er een hele reeks van nieuwe bepalingen die onmiddellijk zullen moeten worden toegepast en zijn er andere te bepalen : wat gedaan met de lopende pachtovereenkomsten ? Vanaf wanneer past men deze of gene maatregel toe, enzovoort ? Er is niet uitdrukkelijk over gepraat, maar u zal hebben gezien, met name in een reeks antwoorden van de aanwezige juristen, dat het een van de moeilijke en delicaat te regelen kwesties zal zijn, maar zij moet worden geregeld » (Parl. St., Waals Parlement, 2017-2018, C.R.I.C., nr. 34, p. 30).

In een voorafgaand advies van 14 augustus 2018 over de geplande hervorming heeft het « Plate-forme Foncier Agricole » opgemerkt : « Volgens artikel 47 van het decreet (overgangsmaatregelen met betrekking tot artikel 3 - overgang naar een geschrift), is niet duidelijk wat er zal worden van de bestaande pachtovereenkomsten die reeds schriftelijk zijn en waaraan geen schriftelijke wijziging wordt aangebracht binnen de termijn van 5 jaar te rekenen vanaf de inwerkingtreding van het decreet. Het lijkt ons niet adequaat dat zij opnieuw van start gaan voor een eerste pachtperiode want dat is niet de doelstelling van de maatregel. Indien de pachtovereenkomsten reeds schriftelijk zijn, staat de datum vast en vergt hij geen maatregel.

Alleen de overgang naar de nieuwe regeling van het in werking getreden decreet zou blijven bestaan. Het is dus van belang dat punt te verduidelijken » (Parl. St., Waals Parlement, 2018-2019, nr. 1318/1, p. 142). In haar advies over het voorontwerp van decreet heeft de afdeling wetgeving van de Raad van State de wetgever verzocht de rechtsregeling die van toepassing is op de lopende pachtovereenkomsten te verduidelijken : « De samenhang tussen het vierde, het vijfde en het zesde lid [van artikel 50 van het voorontwerp van decreet dat artikel 52 van het decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203779 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de klimaateffecten voor wat betreft de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/07/2019 numac 2019203414 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de uitoefening, door de Duitstalige Gemeenschap, van de bevoegdheden van het Waalse Gewest inzake huisvesting type decreet prom. 02/05/2019 pub. 05/09/2019 numac 2019203961 bron waalse overheidsdienst Decreet inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 08/11/2019 numac 2019015073 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht type decreet prom. 02/05/2019 pub. 13/09/2019 numac 2019204063 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van de decreten van 12 april 2001 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt, van 19 december 2002 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt en van 19 januari 2017 betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders met het oog op de bevordering van de ontwikkeling van de hernieuwbare-energiegemeenschappen sluiten is geworden] en de exacte draagwijdte ervan zijn zeer moeilijk te ontwaren.

Doordat het begint met de woorden ` Indien er geen geschrift ' - er zou dienen te worden geschreven ` Indien er geen schriftelijke pachtovereenkomst ' -, lijkt het vijfde lid - en bijgevolg het zesde lid, dat lijkt af te wijken van het vijfde lid over hetzelfde onderwerp - het geval te beogen waarin de oorspronkelijke pachtovereenkomst een mondelinge overeenkomst was.

Indien dat vijfde en zesde lid wel degelijk enkel het geval betreffen waarin de oorspronkelijke pachtovereenkomst mondeling was, dan zou dat niet alleen aldus moeten worden uitgedrukt in het dispositief maar ook, lijkt het, moeten worden aangegeven dat dat vijfde en zesde lid, die rechtsgevolgen verbinden aan de ontstentenis van een schriftelijke pachtovereenkomst gedurende de termijn van vijf jaar na de datum van de inwerkingtreding van het ontworpen decreet, afwijken van het vierde lid, rechtsgevolgen die verschillend zijn van die welke dat vierde lid beoogt, dat ` de pachtovereenkomsten, afgesloten voor de inwerkingtreding van [het ontworpen] decreet op grond van artikel 3 [van de Pachtwet] ' geacht worden in principe ` geldig te zijn afgesloten '. Een andere formulering, die zelfs duidelijker zou zijn, zou erin bestaan om binnen dat vierde lid te preciseren dat het slechts de aldus gesloten ` schriftelijke ' pachtovereenkomsten beoogt; dat lijkt echter te worden tegengesproken door de bespreking van de bepaling.

Indien het vijfde en zesde lid alle pachtovereenkomsten betreffen die gesloten zijn vóór de inwerkingtreding van het ontworpen decreet, met inbegrip van de schriftelijke pachtovereenkomsten, wordt het niet alleen moeilijk de samenhang van die leden met het vierde lid te ontwaren, maar bovendien zou de toepassing van het vijfde lid kunnen leiden tot praktische gevolgen waarbij het niet zeker is dat de indiener van het voorontwerp zich daarvan ten volle bewust was. Aldus, bijvoorbeeld, indien een oorspronkelijke pachtovereenkomst, die schriftelijk was, vijfendertig jaar vóór de inwerkingtreding van het decreet is gesloten en indien geen schriftelijke pachtovereenkomst tot stand komt na afloop van de termijn van vijf jaar na de datum van de inwerkingtreding van het ontworpen decreet, zou die pachtovereenkomst worden verlengd alsof zo ` een derde [...] pachtperiode ' ingaat ` op de datum van inwerkingtreding van [het] decreet ', hetgeen zou leiden tot het instellen van langere pachtovereenkomsten dan die waarin thans bij de wet is voorzien.

Dat gevolg zou eveneens bestaan bij een oorspronkelijke pachtovereenkomst van mondelinge aard maar lijkt te leiden tot minder onverwachte gevolgen, precies gelet op de bijzonderheid van een dergelijke pachtovereenkomst wat het bestaan en de regeling ervan betreft, alsook het juridisch uitzonderlijke karakter ervan volgens het huidige artikel 3 van de Pachtwet.

Wanneer in het vierde lid wordt gesteld dat de daarin vermelde oude pachtovereenkomsten moeten ` worden geacht, geldig te zijn afgesloten [...] ', rijst de vraag of de draagwijdte ervan zich beperkt tot de kwestie van het bewijs dat verbonden is met die pachtovereenkomsten en dus of het de juridische regeling die is afgeleid uit de inwerkingtreding van het ontworpen decreet is die daarop van toepassing zal zijn dan wel, integendeel, of die bepaling in die zin moet worden gelezen dat zij niet alleen de oude bewijsregel beoogt maar ook de oude regeling, voorafgaand aan de inwerkingtreding van het ontworpen decreet, die daarop van toepassing zou zijn. Die vraag rijst ook wat het vijfde en het zesde lid betreft.

Het geheel van die belangrijke kwesties zal worden verduidelijkt in de tekst en zal worden uitgelegd in de bespreking van de bepaling, rekening houdend met de bedoeling van de indiener van het voorontwerp.

De overgangsregeling zou erbij winnen volledig te zijn in verband met alle aspecten van de rechtsregeling die van toepassing is op de pachtovereenkomsten gesloten vóór de inwerkingtreding van het ontworpen decreet, en dat zelfs indien het erom gaat beginselen te bevestigen die voortvloeien uit het gemeen recht en die betrekking hebben op de toekomstige gevolgen van situaties die zijn ontstaan onder de gelding van de vroegere wetgevingen » (Parl. St., Waals Parlement, 2018-2019, nr. 1318/1, p. 53).

Ingevolge dat advies werd de formulering van artikel 50, vierde tot zesde lid, van het voorontwerp van decreet, dat artikel 52, vierde tot zesde lid, van het ontwerp van decreet is geworden, zeer licht aangepast (Parl. St., Waals Parlement, 2018-2019, nr. 1318/1, pp. 35 en 84). De bespreking van die bepaling is onveranderd gebleven (ibid., pp. 20-21 en 70).

Op de vraag of rekening werd gehouden met de opmerkingen van de afdeling wetgeving van de Raad van State, heeft de minister geantwoord : « Alle door de Raad van State gevraagde verificaties werden uitgevoerd » (Parl. St., Waals Parlement, 2018-2019, nrs. 1317/3 en 1318/7, p. 11).

Op de meer specifieke vraag of de beperking van de principiële duur van de pacht tot 36 jaar wordt toegepast op de lopende pachtovereenkomsten, heeft de minister geantwoord : « [Een volksvertegenwoordiger] vraagt of de duur van 36 jaar verankerd is, dat wil zeggen drie stilzwijgende verlengingen na de eerste periode van negen jaar, en of de regeling van toepassing zal zijn op alle toekomstige pachtovereenkomsten en dus niet op de lopende overeenkomsten.

De heer Minister bevestigt het bestaan van de negenjarige pacht, die driemaal kan worden verlengd, naast nieuwe pachtovereenkomsten die in het leven worden geroepen.

Een overgangsbepaling is gewijd aan de lopende pachtovereenkomsten.

Zij maakte deel uit van het akkoord dat in december 2018 tot stand is gekomen » (ibid.).

De minister heeft ook aangegeven dat de overgangsbepaling met betrekking tot de lopende pachtovereenkomsten een delicaat aspect van de hervorming betreft dat in extremis alle partijen ertoe heeft gebracht die hervorming te aanvaarden (Parl. St., Waals Parlement, 2018-2019, C.R.I.C., nr. 99, p. 23).

B.8.4. Uit de voormelde parlementaire voorbereiding blijkt dat de decreetgever zich bewust was van de noodzaak overgangsmaatregelen aan te nemen die van toepassing zijn op de lopende pachtovereenkomsten maar dat hij dat alleen heeft gedaan voor de lopende mondelinge pachtovereenkomsten, zonder de redenen op te geven waarom de lopende schriftelijke pachtovereenkomsten niet het voordeel van enige overgangsmaatregel genoten.

B.8.5. De ontstentenis van een overgangsregeling voor de lopende schriftelijke pachtovereenkomsten doet op onevenredige wijze afbreuk aan de gewettigde verwachtingen van de pachters met schriftelijke pachtovereenkomsten die op 1 januari 2020 al minstens 36 jaar liepen, waarvoor de principiële duur van de pachtovereenkomst van 36 jaar een nieuwe regel is die het initiële contractuele evenwicht substantieel wijzigt, net zoals voor de pachters in lopende mondelinge overeenkomsten. De omstandigheid dat de geschreven pachtovereenkomsten een vaste datum hebben, is in dat verband zonder belang.

B.8.6. Het in B.6.3 bedoelde verschil in behandeling is derhalve niet redelijk verantwoord.

B.9. Die ongrondwettigheid vloeit evenwel niet voort uit de in het geding zijnde bepalingen, maar uit de ontstentenis van overgangsregeling voor de lopende schriftelijke pachtovereenkomsten.

Het staat aan de decreetgever om voor die categorie van pachtovereenkomsten in een overgangsregeling te voorzien tegen uiterlijk 31 december 2023.

In afwachting daarvan staat het aan de verwijzende rechtscolleges om artikel 52, vijfde lid, van het decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203779 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de klimaateffecten voor wat betreft de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/07/2019 numac 2019203414 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de uitoefening, door de Duitstalige Gemeenschap, van de bevoegdheden van het Waalse Gewest inzake huisvesting type decreet prom. 02/05/2019 pub. 05/09/2019 numac 2019203961 bron waalse overheidsdienst Decreet inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 08/11/2019 numac 2019015073 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht type decreet prom. 02/05/2019 pub. 13/09/2019 numac 2019204063 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van de decreten van 12 april 2001 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt, van 19 december 2002 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt en van 19 januari 2017 betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders met het oog op de bevordering van de ontwikkeling van de hernieuwbare-energiegemeenschappen sluiten toe te passen op de lopende schriftelijke pachtovereenkomsten.

B.10. Het onderzoek van de eerste prejudiciële vraag kan niet leiden tot een ruimere vaststelling van ongrondwettigheid.

Om die redenen, het Hof zegt voor recht : 1. Artikel 4 van afdeling 3 (« Regels betreffende de pacht in het bijzonder ») van boek III, titel VIII, hoofdstuk II, van het oud Burgerlijk Wetboek, zoals het is gewijzigd bij artikel 5 van het decreet van het Waalse Gewest van 2 mei 2019 « tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht », in de interpretatie volgens welke dat artikel 4 van toepassing is op de schriftelijke pachtovereenkomsten die op 1 januari 2020 liepen, schendt niet de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met het beginsel van niet-retroactiviteit van de wetten en met het rechtszekerheidsbeginsel.2. De ontstentenis van overgangsregeling voor de lopende schriftelijke pachtovereenkomsten schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met het rechtszekerheidsbeginsel.3. Het staat aan de decreetgever om die lacune te verhelpen tegen uiterlijk 31 december 2023.In afwachting daarvan dient artikel 52, vijfde lid, van hetzelfde decreet van 2 mei 2019Relevante gevonden documenten type decreet prom. 02/05/2019 pub. 26/07/2019 numac 2019203468 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van het decreet van 27 juni 2013 betreffende het Waals beleid inzake duurzame ontwikkeling, voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/08/2019 numac 2019203779 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de klimaateffecten voor wat betreft de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 23/07/2019 numac 2019203414 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de uitoefening, door de Duitstalige Gemeenschap, van de bevoegdheden van het Waalse Gewest inzake huisvesting type decreet prom. 02/05/2019 pub. 05/09/2019 numac 2019203961 bron waalse overheidsdienst Decreet inzake de toegankelijkheid van de websites en mobiele applicaties van overheidsinstanties voor de aangelegenheden geregeld krachtens artikel 138 van de Grondwet type decreet prom. 02/05/2019 pub. 08/11/2019 numac 2019015073 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van verscheidene wetgevingen inzake pacht type decreet prom. 02/05/2019 pub. 13/09/2019 numac 2019204063 bron waalse overheidsdienst Decreet tot wijziging van de decreten van 12 april 2001 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt, van 19 december 2002 betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt en van 19 januari 2017 betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders met het oog op de bevordering van de ontwikkeling van de hernieuwbare-energiegemeenschappen sluiten te worden toegepast op de lopende schriftelijke pachtovereenkomsten.

Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/01/1989 pub. 18/02/2008 numac 2008000108 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet op het Arbitragehof sluiten op het Grondwettelijk Hof, op 2 maart 2023.

De griffier, P.-Y. Dutilleux De voorzitter, P. Nihoul

Titel van het document:	Uittreksel uit arrest nr. 32/2023 van 2 maart 2023 Rolnummers 7570, 7571 en 7636 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 4, tweede lid, van afdeling 3 van boek III, titel VIII, hoofdstu(...) Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de rechters(...)
Url van de betrokken pagina:	https://etaamb.openjustice.be/nl/arrest_n2023044940.html
Te verwijderen woorden:
E-mail adres:*
Opmerkingen:*
* Optionele velden

Uittreksel uit arrest nr. 32/2023 van 2 maart 2023 Rolnummers 7570, 7571 en 7636 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 4, tweede lid, van afdeling 3 van boek III, titel VIII, hoofdstu(...) Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de rechters(...)

Zijn uw gegevens weergegeven op deze pagina?