Uittreksel uit arrest nr. 56/2021 van 1 april 2021 Rolnummer 7465 In zake : het beroep tot vernietiging van de wet van 6 november 2020Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/11/2020 pub. 06/11/2020 numac 2020010457 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn type wet prom. 06/11/2020 pub. 19/02/2021 numac 2021030260 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn. - Duitse vertaling sluiten « om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn », ingesteld door de vzw « Union4U » en anderen.

Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en L. Lavrysen, en de rechters J.-P. Moerman, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, R. Leysen, J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. Detienne en D. Pieters, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter F. Daoût, wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 17 november 2020 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 19 november 2020, is beroep tot vernietiging ingesteld van de wet van 6 november 2020Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/11/2020 pub. 06/11/2020 numac 2020010457 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn type wet prom. 06/11/2020 pub. 19/02/2021 numac 2021030260 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn. - Duitse vertaling sluiten « om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn » (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 6 november 2020, tweede editie) door de vzw « Union4U », Marcelline Bourguignon, Alda Dalla-Valle, Pierre Fourier, Juan Lada De Cabo en Gaëtan Mestag, bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. O. Langlet, Mr. J. Laurent en Mr. O. Louppe, advocaten bij de balie te Brussel.

Bij hetzelfde verzoekschrift vorderden de verzoekende partijen eveneens de schorsing van dezelfde wet. Bij het arrest nr. 169/2020 van 17 december 2020, bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 24 maart 2021, heeft het Hof de vordering tot schorsing verworpen. (...) II. In rechte (...) Ten aanzien van de bestreden wet en de context ervan B.1.1. De verzoekende partijen vorderen de vernietiging van de wet van 6 november 2020Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/11/2020 pub. 06/11/2020 numac 2020010457 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn type wet prom. 06/11/2020 pub. 19/02/2021 numac 2021030260 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn. - Duitse vertaling sluiten « om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn » (hierna : de wet van 6 november 2020Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/11/2020 pub. 06/11/2020 numac 2020010457 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn type wet prom. 06/11/2020 pub. 19/02/2021 numac 2021030260 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn. - Duitse vertaling sluiten).

Die wet telt vier artikelen, die bepalen : «

Artikel 1.Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 74 van de Grondwet.

Art. 2.In het kader van de COVID-19-coronavirusepidemie mogen de in artikel 46 van de gecoördineerde wet van 10 mei 2015Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009276 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009275 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009277 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent sluiten betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen bedoelde activiteiten worden uitgeoefend door personen die daartoe bij of krachtens die wet niet bevoegd zijn, op voorwaarde dat de volgende voorwaarden cumulatief vervuld zijn : 1° wanneer, bij ontstentenis van een voldoende aantal wettelijk bevoegde personen om deze activiteiten te verrichten, vastgesteld door de verantwoordelijke arts of de verantwoordelijke verpleegkundige, of bij hun afwezigheid door de federale gezondheidsinspecteur, de epidemie het noodzakelijk maakt om deze activiteiten te verrichten.Na uitputting van alle andere bestaande middelen om wettelijk bevoegde personen te mobiliseren, is de mobilisatie van niet-wettelijk bevoegde personen het laatste redmiddel; 2° de activiteiten worden prioritair toevertrouwd aan de personen wier opleiding het dichtst aansluit bij dat van verpleegkundige, en zulks naargelang van : a) de behoeften aan verplegend personeel in het kader waarin de zorg wordt verstrekt, en b) de complexiteit van de te verstrekken verpleegkundige zorg;3° de verantwoordelijke arts of de verantwoordelijke verpleegkundige beslist over de verdeling van de personen die op basis van deze wet gemachtigd zijn om de verpleegkunde uit te oefenen binnen een gestructureerd zorgteam.Dat gestructureerd zorgteam bestaat onder andere uit een coördinerend verpleegkundige die, in geval er toevertrouwde medische handelingen worden verricht, samenwerkt met een arts. De coördinerend verpleegkundige stuurt het zorgteam aan; 4° de coördinerend verpleegkundige van het gestructureerde zorgteam bepaalt de activiteiten die hij toevertrouwt en de personen van het team aan wie hij deze toevertrouwt, rekening houdend met hun opleidingen en hun vaardigheden;5° voorafgaand aan het uitoefenen van de activiteiten wordt een opleiding gevolgd.Deze opleiding wordt gegeven door een verpleegkundige of een arts, zowel wat de uitoefening van de activiteiten betreft als inzake de maatregelen ter bescherming van de gezondheid die nodig zijn om de activiteiten uit te oefenen. De opleiding wordt aangepast aan de kennis en de vaardigheden van de personen die op grond van deze wet gemachtigd worden; 6° de activiteiten worden uitgeoefend onder het toezicht van de coördinerend verpleegkundige, die bereikbaar moet zijn.De fysieke aanwezigheid van de coördinerend verpleegkundige is hiervoor niet vereist; 7° de personen die verantwoordelijk zijn voor het kader waarin de activiteiten worden uitgeoefend, vergewissen zich van de stand van zaken inzake de aansprakelijkheids- en arbeidsongevallenverzekering.

Art. 3.§ 1. De volgende activiteiten zijn uitgesloten van de krachtens artikel 2 toegestane activiteiten : - het gebruiken en het bedienen van, alsook het toezicht houden op toestellen voor extracorporele circulatie en contrapulsatie; - het gebruiken en het toepassen van, alsook het toezicht houden op de invasieve technieken waarbij bloedvaten gemanipuleerd worden; - het gebruiken en het manipuleren van, alsook het toezicht houden op bloed en bloedbestanddelen; - het gebruiken en het toepassen van, alsook het toezicht houden op toestellen voor dialyse, perfusie en aferese. § 2. De Koning kan de lijst van de in paragraaf 1 bedoelde activiteiten uitbreiden of de uitoefening van bepaalde krachtens artikel 2 toegestane activiteiten voorbehouden aan bepaalde gezondheidszorgberoepen.

Art. 4.Deze wet treedt in werking de dag waarop ze in het Belgisch Staatsblad wordt bekendgemaakt en treedt buiten werking op 1 april 2021.

De Koning kan, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, een datum van buitenwerkingtreding bepalen die de toepassing van deze wet met uiterlijk zes maanden verlengt ».

Bij het koninklijk besluit van 25 maart 2021Relevante gevonden documenten type koninklijk besluit prom. 25/03/2021 pub. 30/03/2021 numac 2021030847 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Koninklijk besluit tot uitvoering van het artikel 4, tweede lid, van de wet van 6 november 2020 om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn type koninklijk besluit prom. 25/03/2021 pub. 30/03/2021 numac 2021030846 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 13 december 2020 tot uitvoering van het artikel 3, § 2 van de wet van 6 november 2020 om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn sluiten, vastgesteld na overleg in de Ministerraad, « tot uitvoering van het artikel 4, tweede lid, van de wet van 6 november 2020Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/11/2020 pub. 06/11/2020 numac 2020010457 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn type wet prom. 06/11/2020 pub. 19/02/2021 numac 2021030260 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn. - Duitse vertaling sluiten om toe te staan dat in het kader van de coronavirusCOVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn » heeft de Koning gebruikgemaakt van de mogelijkheid die de wet van 6 november 2020Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/11/2020 pub. 06/11/2020 numac 2020010457 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn type wet prom. 06/11/2020 pub. 19/02/2021 numac 2021030260 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn. - Duitse vertaling sluiten Hem biedt om de toepassing ervan te verlengen met uiterlijk zes maanden, tot 1 oktober 2021 (artikel 1).

Die maatregel heeft geen weerslag op de door de verzoekende partijen opgeworpen grieven.

B.1.2. Ter uitvoering van artikel 3, § 2, van de wet van 6 november 2020Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/11/2020 pub. 06/11/2020 numac 2020010457 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn type wet prom. 06/11/2020 pub. 19/02/2021 numac 2021030260 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn. - Duitse vertaling sluiten werd bij het koninklijk besluit van 13 december 2020Relevante gevonden documenten type koninklijk besluit prom. 13/12/2020 pub. 30/12/2020 numac 2020044539 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Koninklijk besluit tot uitvoering van het artikel 3, § 2 van de wet van 6 november 2020 om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn type koninklijk besluit prom. 13/12/2020 pub. 26/10/2021 numac 2021022205 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Koninklijk besluit tot uitvoering van het artikel 3, § 2 van de wet van 6 november 2020 om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten « tot uitvoering van het artikel 3, § 2 van de wet van 6 november 2020Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/11/2020 pub. 06/11/2020 numac 2020010457 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn type wet prom. 06/11/2020 pub. 19/02/2021 numac 2021030260 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn. - Duitse vertaling sluiten om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn », zoals gewijzigd bij het koninklijk besluit van 25 maart 2021Relevante gevonden documenten type koninklijk besluit prom. 25/03/2021 pub. 30/03/2021 numac 2021030847 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Koninklijk besluit tot uitvoering van het artikel 4, tweede lid, van de wet van 6 november 2020 om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn type koninklijk besluit prom. 25/03/2021 pub. 30/03/2021 numac 2021030846 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 13 december 2020 tot uitvoering van het artikel 3, § 2 van de wet van 6 november 2020 om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn sluiten « tot wijziging van het koninklijk besluit van 13 december 2020Relevante gevonden documenten type koninklijk besluit prom. 13/12/2020 pub. 30/12/2020 numac 2020044539 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Koninklijk besluit tot uitvoering van het artikel 3, § 2 van de wet van 6 november 2020 om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn type koninklijk besluit prom. 13/12/2020 pub. 26/10/2021 numac 2021022205 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Koninklijk besluit tot uitvoering van het artikel 3, § 2 van de wet van 6 november 2020 om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten tot uitvoering van het artikel 3, § 2 van de wet van 6 november 2020Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/11/2020 pub. 06/11/2020 numac 2020010457 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn type wet prom. 06/11/2020 pub. 19/02/2021 numac 2021030260 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn. - Duitse vertaling sluiten om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn », de lijst uitgebreid van de verpleegkundige activiteiten die niet mogen worden verricht door niet-wettelijk bevoegde personen krachtens artikel 2 van de bestreden wet. Dat koninklijk besluit is van kracht tot 1 oktober 2021 (artikel 2).

B.2.1. De bestreden wet strekt ertoe toe te staan dat andere gezondheidszorgbeoefenaars of derden verpleegkundige handelingen stellen, teneinde de continuïteit van kwaliteitsvolle zorg tijdens de COVID-19-gezondheidscrisis te waarborgen : « Het doel van dit wetsvoorstel is het verplegend personeel, dat al sterk betrokken en overbevraagd is bij het beheer van de COVID-19-gezondheidscrisis, te ondersteunen door uitzonderlijk toe te staan dat tijdens het beheer van deze crisis verpleegkundige activiteiten kunnen worden uitgeoefend door personen die daartoe wettelijk niet bevoegd zijn. [...] Dit wetsvoorstel maakt deel uit van de strijd tegen het SARS-CoV-2-virus in het kader van de COVID-19-coronavirus-epidemie/pandemie.

Het voorziet in een uitzonderlijke maatregel om het verplegend personeel te helpen. Dat personeel wordt geconfronteerd met een uitzonderlijke toename van het aantal te behandelen patiënten als gevolg van de huidige COVID-19-gezondheidscrisis.

De uitoefening van de verpleegkunde en van de desbetreffende verpleegkundige handelingen en het ter zake geldende kwalitatieve kader worden strikt geregeld bij de gecoördineerde wet van 10 mei 2015Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009276 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009275 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009277 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent sluiten betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen.

Als gevolg van de stijgende toename van het aantal COVID-19-patiënten die verpleegkundige zorg nodig hebben en door het toenemend ziekteverlet in de beroepsgroep van de verpleeg- en zorgkundigen is er dringend nood aan een tijdelijke maatregel die de mogelijkheid biedt kwaliteitsvolle en veilige verpleegkundige zorg zoveel mogelijk te blijven garanderen tijdens deze pandemie. Mochten er te weinig verpleeg- en zorgkundigen beschikbaar zijn, dan zal men, naargelang de evolutie van de pandemie, ook een beroep moeten kunnen doen op andere gezondheidszorgbeoefenaars of op derden, die volgens de huidige wetgeving niet bevoegd zijn om verpleegkundige handelingen te stellen, noch om de geneeskunst uit te oefenen.

Dit wetsvoorstel heeft tot doel een kader te scheppen dat het stellen van verpleegkundige handelingen door daartoe alsnog niet bevoegde personen regelt, waarbij erop wordt toegezien dat de zorg in een veilig en kwaliteitsvol kader aan de patiënt wordt verstrekt. Het gaat er in wezen om tijdens de hele duur van de pandemie voldoende personeel aan het bed van de patiënten te hebben zodat zij de nodige zorg kunnen krijgen en het verstrekken van de zorg kan worden bestendigd.

Het is belangrijk te erkennen dat in het kader van de huidige crisis de verpleegkundige beroepsgroep de motor van de bestrijding van het virus vormt en dat in de praktijk de verpleegkundigen de crisis onder controle houden. Dit wetsvoorstel beoogt dan ook de verpleegkundigen zoveel mogelijk te ondersteunen bij het vervullen van deze taak, zonder te raken aan hun autonomie en aan hun beroepsidentiteit. Die twee aspecten zijn immers essentieel om tijdens deze pandemie aan de patiënten kwaliteitsvolle zorg te bieden » (Parl. St., Kamer, 2020-2021, DOC 55-1618/001, pp. 1 en 3-4).

B.2.2. Bij de behandeling van het wetsvoorstel in de commissie voor Gezondheid en Gelijke Kansen heeft de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid de bestreden wet voorgesteld als een uitzonderlijke en tijdelijke maatregel die wordt verantwoord door het spoedeisende karakter en ter beschikking wordt gesteld van het zorgpersoneel met het grootste respect voor dat personeel : « De minister [...] dankt de leden die het initiatief tot het wetsvoorstel hebben genomen, op een zeer dramatisch moment in de huidige gezondheidscrisis. In de tweede golf die het land nu doormaakt, tellen we sinds 28 september al 2 338 overlijdens. Op 2 november 2020 werden er 191 overlijdens geteld, in een onvolledige telling. Op 4 november werden er, in een zeer onvolledige telling, 133 doden geteld. Die koele cijfers doen helaas reeds vermoeden dat de tweede golf van de pandemie zal leiden tot duizenden overlijdens.

Achter elk overlijden gaat een enorm menselijk leed schuil, maar ook een enorm leed voor al het zorgpersoneel dat erbij betrokken is. Niet alleen verplegend personeel, maar ook schoonmakers en ander personeel kijken machteloos toe bij een ziekte die we niet goed onder controle hebben. Daarbovenop kan men zich afvragen of er nog mensen zullen sterven omdat er simpelweg onvoldoende handen aan het bed beschikbaar zijn.

De minister erkent dat de vele frustraties die hem vanuit de sector en de vakbonden ter ore komen terecht zijn. Er zit heel wat verkeerd in onze gezondheidszorg, die nochtans tot de beste ter wereld hoort. De politiek moet daarom met antwoorden komen. De minister gaat dan ook, enerzijds, het engagement aan om de fundamentele problemen waarmee de sector kampt aan te pakken. Anderzijds moeten er nu urgente maatregelen worden genomen. [...] er [is] momenteel geen tekort aan materiaal of lokalen, maar aan mensen. Het voorliggende voorstel wil daarvoor een snelle oplossing bieden. Het toestaan van de delegatie van verpleegkundige handelingen aan niet-bevoegde personen is een noodmaatregel om zuurstof te geven aan de medische teams die in de vuurlinie staan. Het is geen maatregel die in normale omstandigheden zou worden ingevoerd. Bovendien wordt deze noodmaatregel niet opgelegd, maar als mogelijkheid ter beschikking gesteld aan het personeel, met het grootste respect voor de professionaliteit van de beroepsbeoefenaars.

Het is absoluut de bedoeling dat de verpleegkundigen zelf de controle en de leiding zullen blijven behouden. Het is zeker niet de bedoeling dat de nieuwe krachten - die steeds een zorgprofiel moeten hebben - op eigen houtje zorg zullen toedienen in een kamer. De tijdelijke noodmaatregel heeft zeker niet de bedoeling om het beroep van verpleegkundige uit te hollen.

Het zorgpersoneel zal echter samenwerken in een zorgteam, onder deskundige leiding van de verpleegkundigen. Alleen zij zullen bepalen wanneer en waar welke handelingen zullen worden gesteld. Zij zijn daarvoor opgeleid. [...] Het initiatief dat nu vanuit de commissie wordt genomen, mag niet worden gelezen als het miskennen van de terechte frustraties van een beroepsgroep of het ontlopen van verantwoordelijkheid. De minister pleit er dan ook voor om in de volgende dagen goed te luisteren naar de verpleegkundigen en zorgkundigen en een diepgaande dialoog met de sector aan te gaan. De maatschappij staat immers in het krijt bij deze verpleegkundigen » (Parl. St., Kamer, 2020-2021, DOC 55-1618/003, pp. 4-6). « [De minister] onderstreept [...] dat de maatregel preventief van aard is en de zorgsector de mogelijkheid biedt om er gebruik van te maken. Er wordt geenszins een verplichting opgelegd. De voorgestelde regeling kan dan ook onmogelijk worden gezien als een gebrek aan respect voor de sector. [Hij] herhaalt dat die zelf best geplaatst is om te oordelen wie waar kan worden ingezet. [...] [...] Er wordt opnieuw benadrukt dat het om een vrijwillig toe te passen maatregel gaat en dat er in overleg met de sector zal worden bepaald welke handelingen best worden uitgesloten van het toepassingsgebied » (ibid., p. 20).

B.2.3. Uit het voorgaande blijkt dat de bestreden wet ertoe strekt het verpleegkundig personeel te ondersteunen binnen de strikte context van een vastgestelde noodsituatie op gezondheidsvlak waarbij, in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie, de verpleegkundigen niet meer in een voldoende aantal beschikbaar zouden zijn. De bij de bestreden wet ingevoerde bepalingen zijn opgevat als een « noodmaatregel om zuurstof te geven aan de medische teams die in de vuurlinie staan » (Parl. St., Kamer, 2020-2021, DOC 55-1618/003, p. 4). Het betreft een niet-verplichte maatregel die ter beschikking wordt gesteld van het zorgpersoneel en waarvan dat personeel op vrijwillige basis gebruik kan maken.

Ten aanzien van het enige middel B.3.1. Het enige middel is afgeleid uit de schending, door de bestreden wet, van de artikelen 10, 11 en 23 van de Grondwet, in samenhang gelezen met de richtlijn 2005/36/EG van het Europees Parlement en de Raad van 7 september 2005 « betreffende de erkenning van beroepskwalificaties », met de wet betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen, gecoördineerd op 10 mei 2015 (hierna : de gecoördineerde wet van 10 mei 2015Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009276 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009275 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009277 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent sluiten), inzonderheid met de artikelen 45 en volgende ervan, met de wet van 22 augustus 2002Relevante gevonden documenten type wet prom. 22/08/2002 pub. 28/09/2002 numac 2002022739 bron ministerie van sociale zaken, volksgezondheid en leefmilieu Wet tot bekrachtiging van het koninklijk besluit van 4 juli 2001 betreffende de erkenning van beroepsorganisaties van beoefenaars van een niet-conventionele praktijk of van een praktijk die in aanmerking kan komen om als niet-conventionele praktijk gekwalificeerd te worden sluiten « betreffende de rechten van de patiënt », inzonderheid met artikel 5 ervan, met het koninklijk besluit nr. 78 van 10 november 1967 « betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen », inzonderheid met de artikelen 21quater en 21octies ervan, en met de algemene beginselen van rechtszekerheid en gewettigd vertrouwen.

B.3.2. Wetskrachtige normen, behoudens wanneer zij bepalingen bevatten die de bevoegdheden tussen de Staat, de gemeenschappen en de gewesten verdelen, behoren niet tot de normen waaraan het Hof een andere wetskrachtige norm vermag te toetsen. In beginsel staat immers niets eraan in de weg dat een bepaling van wetgevende aard afwijkt van een andere bepaling van dezelfde aard.

In zoverre het is afgeleid uit de schending van de wet van 22 augustus 2002Relevante gevonden documenten type wet prom. 22/08/2002 pub. 28/09/2002 numac 2002022739 bron ministerie van sociale zaken, volksgezondheid en leefmilieu Wet tot bekrachtiging van het koninklijk besluit van 4 juli 2001 betreffende de erkenning van beroepsorganisaties van beoefenaars van een niet-conventionele praktijk of van een praktijk die in aanmerking kan komen om als niet-conventionele praktijk gekwalificeerd te worden sluiten, van de gecoördineerde wet van 10 mei 2015Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009276 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009275 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009277 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent sluiten en van het koninklijk besluit nr. 78 van 10 november 1967, is het enige middel onontvankelijk.

Voorts zetten de verzoekende partijen niet uiteen in welk opzicht de bestreden wet een schending zou inhouden van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met de richtlijn 2005/36/EG. Het Hof onderzoekt het middel bijgevolg in zoverre het is afgeleid uit de schending van de artikelen 10, 11 en 23 van de Grondwet.

Wat betreft het eerste onderdeel van het enige middel B.4. In een eerste onderdeel van het enige middel voeren de verzoekende partijen aan dat de wet van 6 november 2020Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/11/2020 pub. 06/11/2020 numac 2020010457 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn type wet prom. 06/11/2020 pub. 19/02/2021 numac 2021030260 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn. - Duitse vertaling sluiten de verpleegkundigen en de andere beoefenaars van een gezondheidszorgberoep op dezelfde wijze behandelt door aan andere beoefenaars van een gezondheidszorgberoep dan de verpleegkundigen de mogelijkheid te bieden om verpleegkundige activiteiten uit te oefenen.

B.5. De Ministerraad betwist dat de verpleegkundigen en de andere beoefenaars van een gezondheidszorgberoep op dezelfde wijze worden behandeld, aangezien de bestreden wet het de andere beoefenaars van een gezondheidszorgberoep niet mogelijk maakt om verpleegkundige handelingen te stellen onder dezelfde voorwaarden als de verpleegkundigen.

B.6. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is. Dat beginsel verzet er zich overigens tegen dat categorieën van personen, die zich ten aanzien van de betwiste maatregel in wezenlijk verschillende situaties bevinden, op identieke wijze worden behandeld, zonder dat daarvoor een redelijke verantwoording bestaat.

Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende middelen en het beoogde doel.

B.7. Volgens artikel 2 van de wet van 6 november 2020Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/11/2020 pub. 06/11/2020 numac 2020010457 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn type wet prom. 06/11/2020 pub. 19/02/2021 numac 2021030260 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn. - Duitse vertaling sluiten mogen, in het kader van de COVID-19-coronavirusepidemie, de in artikel 46 van de gecoördineerde wet van 10 mei 2015Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009276 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009275 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009277 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent sluiten bedoelde verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die daartoe bij of krachtens die wet niet bevoegd zijn, op voorwaarde dat aan een aantal cumulatieve voorwaarden is voldaan. Hoewel de aldus verleende machtiging betrekking heeft op de categorie van personen « die daartoe bij of krachtens die wet niet bevoegd zijn », heeft de grief van de verzoekende partijen uitsluitend betrekking op de machtiging in zoverre die wordt verleend aan de beoefenaars van de gezondheidszorgberoepen andere dan de verpleegkundigen. Bijgevolg beperkt het Hof zijn onderzoek tot de grief zoals hij door de verzoekende partijen wordt aangevoerd.

B.8.1. De reglementering van de gezondheidszorgberoepen strekt ertoe de kwaliteit van de zorg en de veiligheid van de patiënten te waarborgen, door erover te waken dat de zorg wordt verstrekt door beoefenaars met het vereiste diploma, binnen een wettelijk kader, onder het toezicht van de bevoegde overheden inzake volksgezondheid en mits strikte voorwaarden worden nageleefd, op straffe van strafrechtelijke sancties.

B.8.2. Artikel 45 van de gecoördineerde wet van 10 mei 2015Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009276 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009275 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009277 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent sluiten bepaalt de titels en opleidingen waarover elke persoon die de verpleegkunde wenst uit te oefenen in de zin van artikel 46 van dezelfde wet, minstens dient te beschikken.

B.8.3. Met betrekking tot de uitoefening van de verpleegkunde bepaalt artikel 46 van de de gecoördineerde wet van 10 mei 2015Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009276 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009275 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009277 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent sluiten : « § 1. Onder uitoefening van de verpleegkunde wordt verstaan het vervullen van de volgende activiteiten : 1° a) het observeren, het herkennen en het vastleggen van de gezondheidsstatus zowel op psychisch, fysiek als sociaal vlak;b) het omschrijven van verpleegproblemen;c) het bijdragen aan de medische diagnose door de arts en aan het uitvoeren van de voorgeschreven behandeling;d) het informeren en adviseren van de patiënt en zijn familie;e) het voortdurend bijstaan, uitvoeren en helpen uitvoeren van handelingen, waardoor de verpleegkundige het behoud, de verbetering en het herstel van de gezondheid van gezonde en zieke personen en groepen beoogt;f) het verlenen van stervensbegeleiding en begeleiding bij de verwerking van het rouwproces;g) het zelfstandig kunnen treffen van urgente levensreddende maatregelen en het kunnen handelen in crisis- en rampensituaties;h) het analyseren van de kwaliteit van de zorg met als doelstelling de eigen beroepsuitoefening als verpleegkundige te verbeteren.2° de technisch-verpleegkundige verstrekkingen waarvoor geen medisch voorschrift nodig is, alsook deze waarvoor wel een medisch voorschrift nodig is. Die verstrekkingen kunnen verband houden met de diagnosestelling door de arts of door de tandarts, de uitvoering van een door de arts of door de tandarts voorgeschreven behandeling of met het nemen van maatregelen inzake preventieve geneeskunde; 3° de handelingen die door een arts of door de tandarts kunnen worden toevertrouwd overeenkomstig artikel 23, § 1, tweede en derde lid. § 2. De verpleegkundige verstrekkingen bedoeld in paragraaf 1, 1°, 2°, en 3°, worden opgetekend in een verpleegkundig dossier. § 3. De Koning kan overeenkomstig de bepalingen van artikel 141, de lijst vaststellen van de in paragraaf 1 bedoelde verstrekkingen, alsook de regelen voor de uitvoering ervan en de desbetreffende bekwaamheidsvereisten ».

B.8.4. Luidens artikel 46, § 1, heeft de uitoefening van de verpleegkunde bijgevolg betrekking op drie categorieën van activiteiten : (1) de in het 1° bedoelde basisactiviteiten, (2) de technisch-verpleegkundige verstrekkingen waarvoor al dan niet een medisch voorschrift nodig is, en (3) de medische handelingen die door een arts of door een tandarts worden toevertrouwd.

B.9.1. Volgens artikel 2 van de wet van 6 november 2020Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/11/2020 pub. 06/11/2020 numac 2020010457 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn type wet prom. 06/11/2020 pub. 19/02/2021 numac 2021030260 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn. - Duitse vertaling sluiten mogen in het kader van de COVID-19-coronavirusepidemie de in artikel 46 van de gecoördineerde wet van 10 mei 2015Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009276 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009275 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009277 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent sluiten bedoelde activiteiten worden uitgeoefend door personen die daartoe bij of krachtens die wet niet bevoegd zijn, op voorwaarde dat aan een aantal cumulatieve voorwaarden is voldaan. Artikel 3, § 1, van de voormelde wet sluit een aantal activiteiten uit van die welke door artikel 2 zijn toegestaan. Volgens artikel 3, § 2, kan de Koning de lijst van de uitgesloten activiteiten nog uitbreiden, wat inmiddels is gebeurd bij het in B.1.2 vermelde koninklijk besluit van 13 december 2020Relevante gevonden documenten type koninklijk besluit prom. 13/12/2020 pub. 30/12/2020 numac 2020044539 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Koninklijk besluit tot uitvoering van het artikel 3, § 2 van de wet van 6 november 2020 om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn type koninklijk besluit prom. 13/12/2020 pub. 26/10/2021 numac 2021022205 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Koninklijk besluit tot uitvoering van het artikel 3, § 2 van de wet van 6 november 2020 om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten.

B.9.2. In tegenstelling tot de verpleegkundigen die de in artikel 46 van de gecoördineerde wet van 10 mei 2015Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009276 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009275 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009277 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent sluiten vermelde handelingen zonder onderscheid mogen stellen, mogen de personen die daartoe door de bestreden wet worden gemachtigd, slechts die verpleegkundige handelingen stellen die bij die wet of bij een koninklijk besluit dat ter uitvoering ervan wordt genomen, niet zijn verboden.

B.9.3. In het geval de daartoe gemachtigde personen verpleegkundige activiteiten mogen vervullen zoals bedoeld in artikel 46 van de gecoördineerde wet van 10 mei 2015Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009276 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009275 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009277 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent sluiten, dient bovendien te zijn voldaan aan een aantal cumulatieve voorwaarden.

B.9.4. In de eerste plaats geldt de machtiging die hun door artikel 2 wordt verleend slechts in het kader van de COVID-19-coronavirusepidemie. Aldus strekt de wet van 6 november 2020Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/11/2020 pub. 06/11/2020 numac 2020010457 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn type wet prom. 06/11/2020 pub. 19/02/2021 numac 2021030260 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn. - Duitse vertaling sluiten ertoe het verpleegkundig personeel te ondersteunen binnen de strikte context van een vastgestelde noodsituatie op gezondheidsvlak.

B.9.5. Voorts kan enkel een beroep gedaan worden op de wettelijk niet-bevoegde personen wanneer, bij ontstentenis van een voldoende aantal wettelijk bevoegde personen om de in artikel 46 van de gecoördineerde wet van 10 mei 2015Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009276 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009275 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009277 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent sluiten bedoelde activiteiten te verrichten - vastgesteld door de verantwoordelijke arts of de verantwoordelijke verpleegkundige, of bij hun afwezigheid door de federale gezondheidsinspecteur - de epidemie het noodzakelijk maakt om die activiteiten te verrichten. De bestreden wet vermeldt uitdrukkelijk dat de mobilisatie van niet-wettelijk bevoegde personen het laatste redmiddel is na uitputting van alle andere bestaande middelen om wettelijk bevoegde personen te mobiliseren (artikel 2, 1°).

Aldus is vereist dat de verpleegkundigen niet meer in een voldoende aantal beschikbaar zouden zijn. De bij de bestreden wet ingevoerde bepalingen zijn opgevat als een « noodmaatregel om zuurstof te geven aan de medische teams die in de vuurlinie staan » (Parl. St., Kamer, 2020-2021, DOC 55-1618/003, p. 4). Het betreft een niet-verplichte maatregel die ter beschikking wordt gesteld van het zorgpersoneel en waarvan dat personeel op vrijwillige basis gebruik kan maken.

B.9.6. De wet van 6 november 2020Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/11/2020 pub. 06/11/2020 numac 2020010457 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn type wet prom. 06/11/2020 pub. 19/02/2021 numac 2021030260 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn. - Duitse vertaling sluiten omlijnt verder strikt het kader binnen hetwelk verpleegkundige activiteiten kunnen worden toevertrouwd aan personen die daartoe krachtens de gecoördineerde wet van 10 mei 2015Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009276 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009275 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009277 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent sluiten niet bevoegd zijn.

Die activiteiten worden prioritair toevertrouwd aan « de personen wier opleiding het dichtst aansluit bij [die] van verpleegkundige », naargelang « de behoeften aan verplegend personeel in het kader waarin de zorg wordt verstrekt » en « de complexiteit van de te verstrekken verpleegkundige zorg » (artikel 2, 2°). De verantwoordelijke arts of verpleegkundige beslist over de verdeling van de door de wet gemachtigde personen binnen een gestructureerd zorgteam, aangestuurd door een coördinerend verpleegkundige (artikel 2, 3°). De coördinerend verpleegkundige van het gestructureerde zorgteam bepaalt de activiteiten die hij toevertrouwt en de personen van het team aan wie hij ze toevertrouwt, rekening houdend met hun opleidingen en hun vaardigheden (artikel 2, 4°).

De door de wet gemachtigde personen volgen voorafgaand een opleiding, die wordt gegeven door een verpleegkundige of een arts, « zowel wat de uitoefening van de activiteiten betreft als inzake de maatregelen ter bescherming van de gezondheid die nodig zijn om de activiteiten uit te oefenen ». Die opleiding wordt aangepast aan hun kennis en hun vaardigheden (artikel 2, 5°).

De activiteiten worden uitgeoefend onder het toezicht van de coördinerend verpleegkundige, die bereikbaar moet zijn zonder noodzakelijkerwijs fysiek aanwezig te zijn (artikel 2, 6°).

B.10.1. In tegenstelling tot de personen die bij of krachtens de gecoördineerde wet van 10 mei 2015Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009276 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009275 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009277 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent sluiten niet bevoegd zijn om de activiteiten bedoeld in artikel 46 van die wet te verrichten, mogen de verpleegkundigen die activiteiten autonoom verrichten of wanneer ze hun worden toevertrouwd door een arts of een tandarts.

B.10.2. Uit het bovenstaande blijkt dat de personen die gemachtigd kunnen worden om activiteiten te verrichten zoals bedoeld in artikel 46 van de gecoördineerde wet van 10 mei 2015Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009276 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009275 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009277 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent sluiten, noch wat de aard van die activiteiten, noch wat de duur ervan, noch wat het kader betreft binnen hetwelk ze mogen worden uitgevoerd, op dezelfde wijze worden behandeld als de verpleegkundigen die beschikken over het wettelijk vereiste diploma.

B.10.3. De voorwaarden waaronder de activiteiten bedoeld in artikel 46 van de gecoördineerde wet van 10 mei 2015Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009276 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009275 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009277 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent sluiten kunnen worden uitgeoefend door de personen die daartoe door de bestreden wet worden gemachtigd, verschillen fundamenteel van die waaronder die activiteiten kunnen worden verricht door verpleegkundigen. Waar de verzoekende partijen er in het eerste onderdeel van het enige middel van uitgaan dat de beide categorieën van personen door de wet van 6 november 2020Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/11/2020 pub. 06/11/2020 numac 2020010457 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn type wet prom. 06/11/2020 pub. 19/02/2021 numac 2021030260 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn. - Duitse vertaling sluiten gelijk worden behandeld, steunen zij bijgevolg op een verkeerd uitgangspunt.

B.11. Het eerste onderdeel van het enige middel is niet gegrond.

Wat betreft het tweede onderdeel van het enige middel B.12. In een tweede onderdeel van het enige middel voeren de verzoekende partijen aan dat de bestreden wet een aanzienlijke achteruitgang van het beschermingsniveau van het recht op bescherming van de gezondheid, bedoeld in artikel 23, derde lid, 2°, van de Grondwet, teweegbrengt, zonder dat die achteruitgang wordt verantwoord door redenen van algemeen belang.

B.13. Artikel 23 van de Grondwet bepaalt dat ieder het recht heeft om een menswaardig leven te leiden. Daartoe waarborgen de onderscheiden wetgevers, rekening houdend met de overeenkomstige plichten, de economische, sociale en culturele rechten, waarvan ze de voorwaarden voor de uitoefening bepalen. Artikel 23 van de Grondwet bepaalt niet wat die rechten, waarvan enkel het beginsel wordt uitgedrukt, impliceren, waarbij elke wetgever ermee is belast die rechten te waarborgen, overeenkomstig het tweede lid van dat artikel, rekening houdend met de overeenkomstige plichten.

Artikel 23 van de Grondwet bevat een standstill-verplichting die eraan in de weg staat dat de bevoegde wetgever het beschermingsniveau dat wordt geboden door de van toepassing zijnde wetgeving, in aanzienlijke mate vermindert zonder dat daarvoor redenen zijn die verband houden met het algemeen belang.

B.14.1. Met de wet van 6 november 2020Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/11/2020 pub. 06/11/2020 numac 2020010457 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn type wet prom. 06/11/2020 pub. 19/02/2021 numac 2021030260 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn. - Duitse vertaling sluiten heeft de wetgever, teneinde het zorgpersoneel ondersteuning te bieden tijdens een ernstige gezondheidscrisis, een maatregel van preventieve aard genomen die de zorgsector de mogelijkheid biedt er gebruik van te maken, zonder daartoe enige verplichting op te leggen. De wet bepaalt uitdrukkelijk dat de mobilisatie van niet-wettelijk bevoegde personen het laatste redmiddel is. Aldus wordt het aan het zorgpersoneel overgelaten in welke mate van die maatregel gebruik zal worden gemaakt.

B.14.2. Zoals is vermeld in B.9.2, kunnen de personen die bij of krachtens de wet niet bevoegd zijn om de verpleegkundige activiteiten bedoeld in artikel 46 van de gecoördineerde wet van 10 mei 2015Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009276 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009275 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009277 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent sluiten uit te oefenen, deze activiteiten op grond van de bestreden wet slechts uitoefenen wanneer de wet of de uitvoeringsbesluiten hun dat niet verbieden, waarmee wordt beoogd de meest risicovolle en gespecialiseerde activiteiten aan de verpleegkundigen voor te behouden. Het optreden van de door de wet gemachtigde personen gebeurt binnen een gestructureerd zorgteam, nadat ze daartoe de noodzakelijk opleiding hebben gevolgd en onder het toezicht van een coördinerend verpleegkundige.

B.14.3. In de parlementaire voorbereiding van de wet van 6 november 2020Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/11/2020 pub. 06/11/2020 numac 2020010457 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn type wet prom. 06/11/2020 pub. 19/02/2021 numac 2021030260 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn. - Duitse vertaling sluiten wordt gewezen op de centrale rol die de coördinerend verpleegkundige bekleedt in de begeleiding van de activiteiten die zijn gedelegeerd aan niet-wettelijk bevoegde personen krachtens diezelfde wet : « De coördinerend verpleegkundige moet per lid van het gestructureerde zorgteam inschatten en bepalen welke verpleegkundige handelingen kunnen gesteld worden door of toevertrouwd worden aan niet-verpleegkundigen binnen dat team (' gedelegeerde verantwoordelijkheid '). De coördinerend verpleegkundige baseert zich hiervoor op de individuele bekwaamheid van de leden van het gestructureerde zorgteam. Het spreekt voor zich dat ook de niet-verpleegkundige op wie men op die manier een beroep wil doen, zelf moet oordelen of hij over de nodige bekwaamheid beschikt om de betrokken verpleegkundige activiteiten uit te oefenen.

Het verpleegkundig, geïntegreerd klinisch redeneren, het opstellen en bijhouden van het zorgplan en het rapporteren over de verstrekte zorg blijven steeds gecentraliseerd bij de coördinerend verpleegkundige, alsook het recht tot delegeren en het opleiden inzake verpleegkundige handelingen.

Met andere woorden, het gestructureerde zorgteam verstrekt, onder het toezicht en de supervisie van een verpleegkundige, de geïntegreerde zorg en dit in afstemming met (of op voorschrift van) een arts in het geval van door een arts toevertrouwde medische handelingen (C-handelingen).

De coördinerend verpleegkundige blijft eindverantwoordelijke voor het gestructureerde zorgteam en voor de gedelegeerde taken.

Bij de planning van de zorg zal de verpleegkundige een karakterisering van de betrokken patiënt en een risicoanalyse van de context uitvoeren. Rekening houdend daarmee wordt bepaald of de zorg al dan niet door een niet-verpleegkundige kan verstrekt worden » (Parl. St., Kamer, 2020-2021, DOC 55-1618/001, pp. 5-6).

B.14.4. Met betrekking tot de opleiding die de door de wet gemachtigde personen krijgen, wordt nog vermeld : « Om de zorgkwaliteit te waarborgen, volgen de door dit wetsvoorstel gemachtigde personen een opleiding die zowel op de specifieke verpleegkundige activiteiten die ze zullen moeten uitoefenen als op de sanitaire veiligheid van de zorgcontext betrekking heeft.

De coördinerend verpleegkundige verzekert zich ervan dat er effectief voldoende kennis en expertise is en voorziet in voorkomend geval in een aangepaste opleiding naargelang de vooropleiding en de vaardigheden van de personen aan wie de taken gedelegeerd worden » (ibid., p. 6). « [...] het wetsvoorstel regelt bewust op zeer algemene wijze de opleiding, precies omwille van de grote variatie en ook omdat het gaat om een uiterst dringende regeling. Er wordt ook onderstreept dat het niet de bedoeling is dat deze opleiding gepaard gaat met administratieve beslommeringen » (Parl. St., Kamer, 2020-2021, DOC 55-1618/003, p. 21).

B.15. Uit het voorgaande volgt dat de wet van 6 november 2020Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/11/2020 pub. 06/11/2020 numac 2020010457 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn type wet prom. 06/11/2020 pub. 19/02/2021 numac 2021030260 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn. - Duitse vertaling sluiten slechts tijdelijk van toepassing is en als bedoeling heeft om bij te dragen aan het beheersen van de acute fase van een uitzonderlijk ernstige gezondheidscrisis. Zij beoogt meer bepaald het overbevraagde verpleegkundige personeel te ontlasten door tijdelijk en onder strikte voorwaarden toe te laten dat de in artikel 46 van de gecoördineerde wet van 10 mei 2015Relevante gevonden documenten type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009276 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009275 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent type wet prom. 10/05/2015 pub. 01/07/2015 numac 2015009277 bron federale overheidsdienst justitie Wet die naturalisaties verleent sluiten bedoelde handelingen ook kunnen worden gesteld door personen die daarvoor wettelijk niet bevoegd zijn. Daarmee wil zij de ziekte-uitval die het gevolg zou kunnen zijn van een structurele overbelasting van het verplegend personeel tijdens de huidige gezondheidscrisis vermijden, aangezien veeleer een dergelijke situatie van aard zou zijn de volksgezondheid in het gedrang te brengen dan de bestreden maatregelen.

De wet van 6 november 2020Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/11/2020 pub. 06/11/2020 numac 2020010457 bron federale overheidsdienst volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn type wet prom. 06/11/2020 pub. 19/02/2021 numac 2021030260 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet om toe te staan dat in het kader van de coronavirus-COVID-19-epidemie verpleegkundige activiteiten worden uitgeoefend door personen die wettelijk daartoe niet bevoegd zijn. - Duitse vertaling sluiten heeft daarentegen geenszins als gevolg dat die handelingen ook na afloop van de geldigheidsduur ervan, laat staan na afloop van die gezondheidscrisis, nog zouden mogen worden gesteld door personen die daarvoor wettelijk niet bevoegd zijn.

In die omstandigheden vermindert zij het beschermingsniveau van het recht op bescherming van de gezondheid niet, maar beschermt zij dat recht veeleer. Bijgevolg dient het Hof niet te onderzoeken of zij wordt verantwoord door redenen van algemeen belang.

B.16. Het tweede onderdeel van het enige middel is niet gegrond.

Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep.

Aldus gewezen in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/01/1989 pub. 18/02/2008 numac 2008000108 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet op het Arbitragehof sluiten op het Grondwettelijk Hof, op 1 april 2021.

De griffier, F. Meersschaut De voorzitter, F. Daoût