GRONDWETTELIJK HOF

Uittreksel uit arrest nr. 60/2019 van 8 mei 2019 Rolnummer 6859 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 57ter/1 van de organieke wet van 8 juli 1976Relevante gevonden documenten type wet prom. 08/07/1976 pub. 18/04/2016 numac 2016000231 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Organieke wet betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn. - Officieuze coördinatie in het Duits van de versie toepasselijk op de inwoners van het Duitse taalgebied sluiten betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, zoals hersteld bij artikel 25 van de wet van 8 mei 2013, gesteld door de Raad van State.

Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, J. Moerman en M. Pâques, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter F. Daoût, wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging Bij arrest nr. 240.689 van 8 februari 2018 in zake het openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn van Andenne tegen de Belgische Staat, tussenkomende partij : de stad Andenne, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 26 februari 2018, heeft de Raad van State de volgende prejudiciële vraag gesteld : « Schendt artikel 57ter/1 van de organieke wet van 8 juli 1976Relevante gevonden documenten type wet prom. 08/07/1976 pub. 18/04/2016 numac 2016000231 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Organieke wet betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn. - Officieuze coördinatie in het Duits van de versie toepasselijk op de inwoners van het Duitse taalgebied sluiten betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met de artikelen 12 en 14 ervan alsook met het beginsel van de wettigheid van de straffen, in zoverre het aan de Koning de bevoegdheid delegeert om de nadere regels en de bestemming te bepalen van de financiële sancties die moeten worden opgelegd indien het OCMW geen lokale opvanginitiatieven opricht, zonder dat in de wet zelf de essentiële elementen van de strafbaarstelling worden vastgesteld, zoals de straffen die kunnen worden opgelegd en de toepasbare procedureregels ? ». (...) III. In rechte (...) B.1.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 57ter/1 van de organieke wet van 8 juli 1976Relevante gevonden documenten type wet prom. 08/07/1976 pub. 18/04/2016 numac 2016000231 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Organieke wet betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn. - Officieuze coördinatie in het Duits van de versie toepasselijk op de inwoners van het Duitse taalgebied sluiten betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, dat bepaalt : « Om te zorgen voor een evenwichtige spreiding van de opvangplaatsen over de gemeenten, is het O.C.M.W. verplicht lokale opvanginitiatieven op te richten als bedoeld in artikel 64 van de wet van 12 januari 2007Relevante gevonden documenten type wet prom. 12/01/2007 pub. 07/05/2007 numac 2007002066 bron programmatorische federale overheidsdienst maatschappelijke integratie, armoedebestrijding en sociale economie Wet betreffende de opvang van asielzoekers en van bepaalde andere categorieën van vreemdelingen type wet prom. 12/01/2007 pub. 19/10/2007 numac 2007000860 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende de opvang van asielzoekers en van bepaalde andere categorieën van vreemdelingen sluiten betreffende de opvang van asielzoekers en van bepaalde andere categorieën van vreemdelingen. De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, de criteria voor die spreiding, rekening houdend met de specifieke situatie van elke gemeente. Dat spreidingsplan treedt in werking vanaf een door de Koning bepaalde datum, bij een besluit, vastgesteld na overleg in de Ministerraad. Indien het O.C.M.W. geen lokale opvanginitiatieven opricht, kan het een financiële sanctie opgelegd krijgen, waarvan de nadere regels en de bestemming door de Koning worden bepaald bij een besluit, vastgesteld na overleg in de Ministerraad ».

B.1.2. De in het geding zijnde bepaling is in de wet van 8 juli 1976Relevante gevonden documenten type wet prom. 08/07/1976 pub. 18/04/2016 numac 2016000231 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Organieke wet betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn. - Officieuze coördinatie in het Duits van de versie toepasselijk op de inwoners van het Duitse taalgebied sluiten ingevoerd bij artikel 25 van de wet van 8 mei 2013 « tot wijziging van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen, van de wet van 12 januari 2007Relevante gevonden documenten type wet prom. 12/01/2007 pub. 07/05/2007 numac 2007002066 bron programmatorische federale overheidsdienst maatschappelijke integratie, armoedebestrijding en sociale economie Wet betreffende de opvang van asielzoekers en van bepaalde andere categorieën van vreemdelingen type wet prom. 12/01/2007 pub. 19/10/2007 numac 2007000860 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende de opvang van asielzoekers en van bepaalde andere categorieën van vreemdelingen sluiten betreffende de opvang van asielzoekers en van bepaalde andere categorieën van vreemdelingen en van de organieke wet van 8 juli 1976Relevante gevonden documenten type wet prom. 08/07/1976 pub. 18/04/2016 numac 2016000231 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Organieke wet betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn. - Officieuze coördinatie in het Duits van de versie toepasselijk op de inwoners van het Duitse taalgebied sluiten betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn ».

In de verantwoording van het amendement dat aan de oorsprong ligt van die bepaling, wordt vermeld : « Overeenkomstig het regeerakkoord verschaft deze bepaling een wettelijke grondslag voor het opzetten van een spreidingsplan voor materiële hulp. Deze bepaling zal pas ten uitvoer worden gelegd indien de Ministerraad constateert dat het vrijwillige spreidingsplan niet volstaat » (Parl. St., Kamer, 2012-2013, DOC 53-2555/002, p. 2).

In de Kamercommissie heeft de staatssecretaris voor Asiel en Migratie bevestigd dat het amendement strookt met het regeerakkoord. Zij heeft eraan toegevoegd : « Die tekst zorgt voor een eventueel pressiemiddel, doordat hij de regering de middelen verstrekt om aan de hand van een spreidingsplan van de materiële steun in te spelen op een crisissituatie in de opvang. In sommige gevallen worden zelfs geldboetes opgelegd » (Parl.

St., Kamer, 2012-2013, DOC 53-2555/004, p. 31).

B.2.1. Het Hof wordt verzocht de bestaanbaarheid te onderzoeken van artikel 57ter/1 van de wet van 8 juli 1976Relevante gevonden documenten type wet prom. 08/07/1976 pub. 18/04/2016 numac 2016000231 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Organieke wet betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn. - Officieuze coördinatie in het Duits van de versie toepasselijk op de inwoners van het Duitse taalgebied sluiten met het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie, in samenhang gelezen met de artikelen 12 en 14 van de Grondwet en met het beginsel van de wettigheid van de straffen, in zoverre het een delegatie aan de Koning bevat die betrekking heeft op het bepalen van de nadere regels en van de bestemming van de financiële sanctie waarin het voorziet. Die sanctie kan worden opgelegd aan het OCMW dat nalaat het aantal opvangplaatsen voor asielzoekers op te richten dat is vastgelegd krachtens het door de Koning aan te nemen plan voor spreiding over de gemeenten.

B.2.2. Artikel 12, tweede lid, van de Grondwet bepaalt : « Niemand kan worden vervolgd dan in de gevallen die de wet bepaalt en in de vorm die zij voorschrijft ».

B.2.3. Artikel 14 van de Grondwet bepaalt : « Geen straf kan worden ingevoerd of toegepast dan krachtens de wet ».

B.3. Artikel 7, lid 1, van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens bepaalt : « Niemand kan worden veroordeeld wegens een handelen of nalaten, dat geen strafbaar feit naar nationaal of internationaal recht uitmaakte ten tijde dat het handelen of nalaten geschiedde. Evenmin zal een zwaardere straf worden opgelegd dan die welke ten tijde van het begaan van het strafbare feit van toepassing was ».

B.4. De financiële sanctie beoogd in de in het geding zijnde bepaling is door de wetgever niet opgevat als een strafrechtelijke sanctie en zij valt niet onder het strafrecht. In tegenstelling tot hetgeen de verzoekende en de tussenkomende partij voor de verwijzende rechter beweren, heeft zij niet als voorwerp of tot doel een bij de wet verboden gedraging te bestraffen maar wel de OCMW's ertoe aan te zetten zich te houden aan het spreidingsplan door op hun grondgebied in opvangplaatsen voor asielzoekers te voorzien.

De artikelen 12 en 14 van de Grondwet zijn dus niet erop van toepassing.

B.5. Zonder dat het noodzakelijk is te onderzoeken of de in het geding zijnde bepaling zou kunnen worden geacht te voorzien in een « strafbaar feit » in de zin van artikel 7, lid 1, van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, dient daarenboven te worden opgemerkt dat die verdragsbepaling de wetgever niet verbiedt om aan de Koning de bevoegdheid te delegeren om de nadere regels en de bestemming van een financiële sanctie te bepalen.

B.6. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.

Om die redenen, het Hof zegt voor recht : Artikel 57ter/1 van de organieke wet van 8 juli 1976Relevante gevonden documenten type wet prom. 08/07/1976 pub. 18/04/2016 numac 2016000231 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Organieke wet betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn. - Officieuze coördinatie in het Duits van de versie toepasselijk op de inwoners van het Duitse taalgebied sluiten betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, zoals hersteld bij artikel 25 van de wet van 8 mei 2013, schendt niet de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met de artikelen 12 en 14 ervan alsook met het beginsel van de wettigheid van de straffen.

Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/01/1989 pub. 18/02/2008 numac 2008000108 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet op het Arbitragehof sluiten op het Grondwettelijk Hof, op 8 mei 2019.

De griffier, P.-Y. Dutilleux De voorzitter, F. Daoût