Uittreksel uit arrest nr. 52/2019 van 4 april 2019 Rolnummers 6782, 6784, 6785 en 6786 In zake : de beroepen tot gehele of gedeeltelijke vernietiging van het decreet van het Waalse Gewest van 18 mei 2017 tot wijziging van de artikelen 3, 15 en 16 en tot invoeging van een artikel 45ter in de wet van 14 augustus 1986 betreffende de bescherming en het welzijn der dieren, ingesteld door de vzw « Coördinatie Comité van Joodse Organisaties van België. Section belge du Congrès juif mondial et Congrès juif européen » en anderen, door het Centraal Israëlitisch Consistorie van België en anderen, door de vzw « Mosquée Arrahma - Association de foi et pratique de la religion islamique de Marchienne-au-Pont » en anderen en door het Executief van de Moslims van België en anderen.

Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters L. Lavrysen, J.-P. Snappe, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, R. Leysen, J. Moerman en M. Pâques, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter A. Alen, wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de beroepen en rechtspleging a. Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 28 november 2017 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 29 november 2017, is beroep tot vernietiging ingesteld van de artikelen 2 en 3 van het decreet van het Waalse Gewest van 18 mei 2017 tot wijziging van de artikelen 3, 15 en 16 en tot invoeging van een artikel 45ter in de wet van 14 augustus 1986 betreffende de bescherming en het welzijn der dieren (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 1 juni 2017) door de vzw « Coördinatie Comité van Joodse Organisaties van België.Section belge du Congrès juif mondial et Congrès juif européen », Yohan Benizri, Liliane Seidman en Jacques Grunicky, bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. E. Cloots en Mr. S. Sottiaux, advocaten bij de balie te Antwerpen. b. Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 28 november 2017 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 30 november 2017, is beroep tot vernietiging ingesteld van hetzelfde decreet door het Centraal Israëlitisch Consistorie van België, de « Communauté Israélite de Waterloo et du Brabant Sud », de « Communauté Israélite de Charleroi », de « Communauté Israélite de Liège ", de « Communauté Israélite d'Arlon », de Israëlitische Gemeente van Antwerpen Machsike Hadass, de Israëlitische Gemeente van Antwerpen Shomre Hadass, Albert Guigui, Jacob Benzennou, Joshua Nejman, Eric Globen, Isaac Weiss, de bvba « Hodaya », Bluma Friedman, Penina Soudry en Jeannine Béatrice Wisnia, bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr.E. Jacubowitz, Mr. C. Caillet en Mr. E. Maes, advocaten bij de balie te Brussel. c. Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 30 november 2017 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 1 december 2017, is beroep tot vernietiging ingesteld van hetzelfde decreet door de vzw « Mosquée Arrahma - Association de foi et pratique de la religion islamique de Marchienne-au-Pont », de vzw « Assakina », de vzw « Association de Foi et de Pratique de la Religion islamique de Charleroi », de vzw « Association de foi et de pratique de la religion islamique », de bvba « Assakina », de bvba « Goraya », de bvba « Nassiri », de bvba « Halal New Gourmet », de bvba « Ryfy », de cvba « Gilly Bazar », Abderrahim Lahssini, Boujemâ Zahiri, Samir Allali en Mohamed-Anis Ben Hmouda, bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr.D. Philippe, Mr. I. Akrouh en Mr. M. Clément de Cléty, advocaten bij de balie te Brussel. d. Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 30 november 2017 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 4 december 2017, is beroep tot vernietiging ingesteld van hetzelfde decreet door het Executief van de Moslims van België, de Coördinatieraad van de islamitische instellingen van België, de ivzw « Internationale vereniging Diyanet van België », de vzw « Islamitische Federatie van België », de vzw « Rassemblement des Musulmans de Belgique », de vzw « Union des mosquées de la Province de Liège », de vzw « Unie van Moskeeën en Islamitische verenigingen van Limburg », Hasan Batakli, Tahar Chahbi en Semsettin Ugurlu, bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr.J. Roets, advocaat bij de balie te Antwerpen.

Die zaken, ingeschreven onder de nummers 6782, 6784, 6785 en 6786 van de rol van het Hof, werden samengevoegd. (...) II. In rechte (...) B.1. De verzoekende partijen in de zaken nrs. 6782, 6784, 6785 en 6786 vorderen de gehele, dan wel gedeeltelijke vernietiging van het decreet van het Waalse Gewest van 18 mei 2017 « tot wijziging van de artikelen 3, 15 en 16 en tot invoeging van een artikel 45ter in de wet van 14 augustus 1986 betreffende de bescherming en het welzijn der dieren », dat bepaalt : «

Artikel 1.In artikel 3 van de wet van 14 augustus 1986 betreffende de bescherming en het welzijn der dieren worden volgende wijzigingen aangebracht : 1° de nrs.13 en 14 worden vervangen door wat volgt : ' 13. Doden : elk opzettelijk toegepast procedé dat de dood van een dier veroorzaakt; 14. Slachten : het doden van dieren bestemd voor menselijk verbruik; '; 2° er wordt een punt 14.1 ingevoegd, luidend als volgt : ' 14.1. Verdoven : elk opzettelijk toegepast procedé dat een pijnloos bewustzijns- en gevoeligheidsverlies veroorzaakt, met inbegrip van elk procedé waarbij de dood onmiddellijk intreedt; '.

Art. 2.Artikel 15 van dezelfde wet wordt vervangen als volgt : '

Art. 15.Een gewerveld dier mag slechts worden gedood door een persoon die daarvoor de nodige kennis en bekwaamheid heeft en volgens de meest selectieve, de snelste en de minst pijnlijke methode.

Een gewerveld dier wordt enkel gedood na verdoving of bedwelming, behoudens : 1° overmacht;2° beoefenen van jacht of visvangst;3° bestrijding van schadelijke organismen. Indien het doden van dieren het voorwerp uitmaakt van bijzondere slachtmethodes, voorgeschreven door de ritus van een eredienst, moet het bedwelmingsprocedé omkeerbaar zijn en mag het niet de dood van het dier tot gevolg hebben. '.

Art. 3.Artikel 16 van dezelfde wet wordt vervangen als volgt : '

Art. 16.De Regering stelt de voorwaarden en de nadere regels vast voor : 1° de bekwaamheid van het personeel werkzaam in de slachthuizen en van de personen die deelnemen aan het doden van de dieren, met inbegrip van het invoeren van vormingen en examens, evenals het afleveren, het intrekken en het opschorten van in dat kader afgeleverde getuigschriften;2° de kwalificatie van de personen die gemachtigd zijn om het doden van een dier uit te voeren;3° de controle van de slachtvoorwaarden;4° de bouw, inrichting en uitrusting van slachthuizen;5° het gebruik van producten of materieel bestemd voor het doden van dieren.'.

Art. 4.In hoofdstuk XII van dezelfde wet wordt een artikel 45ter ingevoegd, luidend als volgt : ' Art 45ter. Tot 31 augustus 2019 is artikel 15 niet van toepassing op slachtingen voorgeschreven door de ritus van een eredienst.

De Regering kan voorzien in de controleprocedure en -voorwaarden waarbij aangetoond wordt dat het slachten ondernomen wordt in het kader van de ritus van een eredienst. '.

Art. 5.Dit decreet treedt in werking op 1 juni 2018 ».

B.2. Vóór de wijzigingen doorgevoerd bij het bestreden decreet, voorzag de wet van 14 augustus 1986 voor de slachtingen voorgeschreven door de ritus van een eredienst, in een uitzondering op de principiële plicht het dier voorafgaand te verdoven.

Het bestreden decreet heft die uitzondering op, zij het dat daarbij wordt voorzien in een overgangsperiode tot en met 31 augustus 2019, tijdens welke het voorschrift betreffende de verdoving van het dier niet van toepassing is op slachtingen voorgeschreven door de ritus van een eredienst (artikel 45ter van de wet van 14 augustus 1986, zoals ingevoegd bij artikel 4 van het bestreden decreet).

B.3. De kritiek van de verzoekende partijen ten aanzien van het bestreden decreet, zoals die blijkt uit de door hen aangevoerde middelen, heeft betrekking op de opheffing van de voormelde uitzondering.

B.4. Artikel 24, eerste lid, 1°, van het Waalse decreet van 4 oktober 2018Relevante gevonden documenten type decreet prom. 04/10/2018 pub. 31/12/2018 numac 2018015578 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende het Waalse Dierenwelzijnwetboek sluiten » betreffende het Waalse Dierenwelzijnwetboek » bepaalt : « Opgeheven worden : 1° met uitzondering van de artikelen 20 tot en met 30/1, de wet van 14 augustus 1986 betreffende de bescherming en het welzijn der dieren, laatst gewijzigd bij het decreet van 18 mei 2017 ». Krachtens artikel 28 van het decreet van 4 oktober 2018Relevante gevonden documenten type decreet prom. 04/10/2018 pub. 31/12/2018 numac 2018015578 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende het Waalse Dierenwelzijnwetboek sluiten treedt die bepaling in werking op 1 januari 2019.

B.5. Uit het voorgaande volgt dat de bestreden bepalingen zijn opgeheven met ingang van 1 januari 2019.

Gelet op het bij het bestreden artikel 4 in de wet van 14 augustus 1986 ingevoegde artikel 45ter, hebben de bestreden bepalingen, wat het door de verzoekende partijen bekritiseerde element ervan betreft, nooit uitwerking gehad.

B.6. De beroepen zijn derhalve zonder voorwerp geworden.

Om die redenen, het Hof verwerpt de beroepen.

Aldus gewezen in het Nederlands, het Frans en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/01/1989 pub. 18/02/2008 numac 2008000108 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet op het Arbitragehof sluiten op het Grondwettelijk Hof, op 4 april 2019.

De griffier, F. Meersschaut De voorzitter, A. Alen