FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

27 JUNI 2016. - Protocolakkoord gesloten tussen de federale regering en de overheden bedoeld in de artikelen 128, 130, 135 en 138 van de Grondwet, over de ontwikkeling en de implementatie van het BelRAI-instrument in 2016

Overwegende de Gemeenschappelijke Verklaring over de ontwikkeling en de implementatie van de BelRAI, goedgekeurd op de Interministeriële Conferentie van 19 oktober 2015, waarin de federale overheid en de deelstaten de beleidslijnen bepaald hebben voor de toekomstige ontwikkeling en implementatie van het BelRAI-instrument Overwegende dat de weerhouden beleidslijnen het volgende als doel hebben : 1. optimaliseren van de technische ontwikkeling van het instrument en een optimale gebruiksvriendelijkheid van het instrument waarborgen waarbij dubbele inbreng van gegevens zoveel mogelijk wordt vermeden 2.gefaseerd uitbreiden van het gebruik van het instrument naar heel de doelpopulatie (kwetsbare personen) 3. de tool permanent aanvullen/bijsturen 4.de implementatie ondersteunen en aanmoedigen 5. het instrument in een stevig juridisch kader plaatsen 6.een efficiënte communicatie uitwerken naar de actoren die betrokken zijn bij de ontwikkeling en de implementatie van het instrument 7. oprichten van een governance-structuur aangepast aan de uitdagingen van het actieplan Overwegende de beslissing van de Interministeriële Conferentie Volksgezondheid in het kader van actiepunt 8 van het protocolakkoord dat de doelstellingen bepaalt inzake e-Gezondheid voor de jaren 2015 tot 2018, om BelRAI te weerhouden als uniform evaluatie-instrument en om met dit doel : - BelRAI te veralgemenen voor alle kwetsbare personen in België die complexe en multidimensionele problemen vertonen (medisch probleem en/of mobiliteitsprobleem, voeding, hygiëne, handicap,...) - over een informatica-tool te beschikken die gebruiksvriendelijk is en aangepast kan worden aan de omgeving van de terreinactoren en die de multidisciplinaire samenwerking faciliteert De federale overheid en de overheden van de Gemeenschappen/Gewesten engageren zich om in 2016 de hieronder beschreven specifieke acties uit te voeren ter ondersteuning van de verderzetting van de ontwikkeling en de implementatie van het BelRAI-instrument.

Maatregelen voor de verderzetting van de ontwikkeling van het BelRAI-instrument Op basis van de resultaten van de PICT-studie die door de FOD Volksgezondheid gefinancierd werd, over een instrument dat beoogt om palliatieve patiënten voldoende vroeg te identificeren, engageren de federale overheid en de deelstaten zich om de vraag wetenschappelijk te laten onderzoeken over het gebruik van dit instrument als `screener' voor patiënten die eventueel een uitgebreidere evaluatie door de BelRAI Palliative Care nodig hebben.

De doelstelling is om te beschikken over een instrument dat snel en gebruiksvriendelijk op een betrouwbare manier kan aangeven of het starten van een palliatieve benadering relevant is.

De wetenschappelijke benadering moet toelaten om convergenties en eventuele divergenties aan te tonen in de informatie die nodig is voor het gebruik van de PICT- en BelRAI-instrumenten, zonder afbreuk te doen aan het wetenschappelijk gevalideerd karakter ervan.

Als de conclusies van deze studie leiden tot het integreren van PICT in het BelRAI-instrument als screener voor palliatieve patiënten, zullen de voor dit gebruik noodzakelijke ICT-ontwikkelingen gepland worden.

De kosten van de studie zullen gedekt worden door het RIZIV-budget.

In opvolging van de studie van 2009, gefinancierd door de FOD Volksgezondheid, om de aanvaardbaarheid en het nut om de instrumenten RAI Mental Health en RAI Community te integreren in het BelRAI-instrument te testen, engageren de federale overheid en de deelstaten zich om de vertalingen van 2009 (in Frans en Nederlands) te actualiseren en te valideren.

In een eerste fase zal deze validatie geconcretiseerd worden in het kader van pilootprojecten in Vlaanderen, met ondersteuning van medewerkers voor BelRAI op federaal niveau.

De werkingskosten van de pilootprojecten zullen opgenomen worden door de Vlaamse Gemeenschap.

De kosten die eventueel ontstaan door nieuwe ICT-ontwikkelingen in verband met de BelRAI-webapplicatie zullen gedekt worden door het RIZIV-budget.

Maatregelen voor de verderzetting van de implementatie van het BelRAI-instrument Sinds 2005 is het BelRAI-instrument aangevuld met een module `screener', bedoeld om vlug kwetsbare patiënten te identificeren voor wie een volledige BelRAI-evaluatie nodig zou zijn. Vlaanderen, Wallonië en Brussel zullen elk pilootprojecten ontwikkelen om de screener te testen : - in Vlaanderen : in het kader van een piloootproject in regio Dendermonde, i.s.m. de diensten gezinszorg en aanvullende thuiszorg (DGAT), de woonzorgcentra (WZC), de centra voor kortverblijf (CVK), de dagverzorgingscentra (DVC), de diensten maatschappelijk werk van de Mutualiteiten en de OCMW's. - in Wallonië : in het kader van pilootprojecten in samenwerking met de Diensten voor gezinshulp en hulp aan ouderen, en de coördinatiecentra voor diensten voor thuishulp. - in Brussel : in het kader van de implementatie van de autonomie-verzekering en het beleid in verband met gezinshulp (bevoegdheden van de ministers voor welzijn), zal voor de sector van de rusthuizen prioriteit gegeven worden aan de implementatie van een uniek elektronisch dossier. In dit beleid zal de reflectie rond BelRAI geïntegreerd worden.

De kosten voor organisatie en werking van de pilootprojecten zullen ten laste genomen worden door de betrokken Gemeenschap/Gewest.

De federale overheid zal evenwel tussenkomen ter ondersteuning van de projecten door : - de ontwikkeling van een app voor de toegang van het instrument op mobiele apparaten : ontwikkeling van de specificaties van het product en openbare aanbesteding - uitwerking van een korte opleidingsmodule voor opleiding van gebruikers voor hert gebruik van de screener (technische en inhoudelijke aspecten) en ter beschikking stellen van praktische informatie op de BelRAI `wiki'-site Deze initiatieven worden ten laste genomen in het RIZIV-budget.

De wijze van aanpak voor de implementatie van BelRAI in de regelgeving binnen de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging gaat uit van : - de matrix in de machtiging van het sectoraal comité waarbij per gezondheidszorgberoep aangeduid wordt over welke informatie een verstrekker kan beschikken - het aantal CAP's (knipperlichten bij de opmaak van een zorgplan) die rechtstreeks bepaalde zorgverstrekkers aanbelangen.

Op basis hiervan wordt vastgesteld dat het voornamelijk de artsen, de verpleegkundigen en de kinesitherapeuten zijn die het instrument intensief kunnen gebruiken. Dit geldt eveneens voor de psychologen.

Voor de apothekers, de tandartsen, de logopedisten, de diëtisten en in het kader van revalidatieprogramma's ook de maatschappelijk assistenten is het instrument eveneens zeer interessant maar dan in mindere mate t.a.v. artsen, verpleegkundigen en kinesitherapeuten.

Op basis van deze vaststelling wordt voor de implementatie van BelRAI binnen de verplichte verzekering voorrang gegeven aan de artsen, verpleegkundigen, kinesitherapeuten en wijkgezondheidscentra. Wat de psychologen betreft wordt de implementatie in beraad gehouden.

In een eerste tijd wordt ervoor gezorgd dat de medewerkers binnen de administratie die een ondersteunende rol vervullen bij het overleg rond de nomenclatuur en regelgeving geïnformeerd en gedocumenteerd zullen worden omtrent de mogelijkheden van BelRAI t.a.v. de artsen, de verpleegkundigen, de kinesitherapeuten en de wijkgezondheidscentra. De aandacht daarbij gaat vooral naar het geïntegreerd gebruik van dit instrument, waarbij enerzijds de Triple Aim doelstellingen worden nagestreefd (betere gezondheid, grotere tevredenheid van de patiënt en efficiëntere inzet van de middelen) en anderzijds de attractiviteit voor het zorgberoep wordt verhoogd.

In een volgende fase zal de implementatie van BelRAI besproken worden in de betrokken technische raden (artsen en kinesitherapeuten), in de overeenkomstencommissie verpleegkundigen en in de commissie wijkgezondheidscentra. Ook daar kan beroep worden gedaan op externen om de waarde en het gebruik van het instrument toe te lichten in de context van geïntegreerde zorg.

De voorstellen uit die raden en commissie zullen vervolgens worden voorgelegd aan de reeds opgerichte werkgroep binnen het Verzekeringscomité van het RIZIV. Op dat niveau wordt onderzocht welke voorstellen kunnen overgemaakt worden aan de beleidscel van de Minister van Sociale Zaken die kaderen in een systeem van geïntegreerde zorg en in lijn zijn met het plan e-gezondheid.

De voorstellen van het Verzekeringscomité worden geformuleerd tegen eind 2016.

Buiten de gezondheidszorg moet de toegang mogelijk zijn voor het gebruik van de BeLRAI in woonzorgcentra, Diensten voor Gezinszorg en aanvullende thuiszorg, de centra voor kortverblijf (CVK), de dagverzorgingscentra (DVC), de diensten maatschappelijk werk van de Mutualiteiten en de OCMW's, onder andere voor de zorgverzekering en later ook de THAB. Maatregelen voor de hosting en het onderhoud van de web-applicatie en de gegevensbank en maatregelen voor begeleiding Om de integratie van de applicatie BelRAI in de professionele software van de beroepsbeoefenaars te bevorderen, zal een `cookbook' ter beschikking gesteld worden van de software-leveranciers vanaf oktober 2016.

De wens om het gebruik van het BelRAI-instrument te bevorderen zal gepaard gaan met een stijging van het aantal verbindingen met de database en een groter volume aan gegevens.

Technische aanpassingen, die initieel ontwikkeld waren in het kader van pilootprojecten, zullen aangebracht worden in de webservice om het gebruik door de professionele software van de software-firma's te ondersteunen.

Parallel hieraan zal een `demo'-applicatie ontwikkeld worden ter ondersteuning van de opleidingsinitiatieven van de professionelen.

De toekomstige hosting van de applicatie en de database met het oog op de uitbreiding van het gebruik van het instrument moet ook voor eind 2016 opgelost worden. Deze oplossing zal onderzocht worden in overeenstemming met de doelstellingen en beleidslijnen van het Actieplan e-Gezondheid 2015-2018. Oplossingen op lange termijn zullen moeten voorgesteld worden om te beantwoorden aan de moeilijkheden op technisch en juridisch vlak (toegang tot de database voor de gebruikers, gebruik van gegevens in het kader van het beleid van de vesrchillende overheden,...).

De initiatieven die genomen moeten worden voor de hosting en het onderhoud van de applicatie en de database zullen financieel ondersteund worden in het kader van het RIZIV-budget.

Maatregelen om de ondersteuning van van de gebruikers van het instrument te bevorderen : Naast het `demo'platform dat beschikbaar zal zijn in de zomer van 2016, moeten e-learning modules ontwikkeld worden met het oog op vlotte, eenvormige en correcte toepassing van de diverse schalen BeLRAI. De e-learning modules zullen onder andere volgende elementen inhouden : - technische elementen voor het gebruik van het instrument : toegang tot de applicatie, toegang tot de database - elementen mbt verantwoordelijkheid van de gebruikers : toegangsmatrix, respect voor privacy, delegaties tussen verstrekkers,... - specifieke kenmerken en doelstellingen van de verschillende RAI-instrumenten in functie van de plaats van behandeling van de patiënt of in functie van hun gezondheidstoestand (RAI home care, palliative care, mental health,...) - gebruiksmodaliteiten van de resultaten die door het instrument gegenereerd worden met het oog op multidisciplinair werken - gebruiksmogelijkheden van de gegevens in een instelling of groep van instellingen met het oog op analyse of benchmarking De ontwikkeling van dergelijke e-learning modules zal gebeuren op basis van ervaringen in het buitenland en op basis van de ervaringen van de gebruikers van BelRAI (zie users group hieronder). De keuze van de te weerhouden formule voor België moet gemaakt worden in de zomer van 2016 om de inhoud te kunnen concretiseren vanaf het najaar.

De e-learning modules moeten zoals de andere ondersteuning voor de gebruikers van het instrument (handleidingen, wikisite,...) eveneens beschikbaar zijn in het Duits.

Een users group, zoals voorzien in de Gemeenschappelijke Verklaring van oktober 2015, zal opgericht worden vanaf september 2016. De eerste opdracht van deze groep zal ter ondersteuning dienen voor de luiken opleiding, e-learning en app,...

De initiatieven die genomen moeten worden in het kader van de ondersteuning van de gebruikers zullen financieel ondersteund worden door het RIZIV-budget.

Maatregelen voor de governance van het BelRAI-project : Om de punten hierboven uit te werken en om de werkzaamheden verder te zetten voor de technische, wetenschappelijke en juridische aspecten in verband met de ontwikkeling en de implementatie van het BelRAI-instrument, moet voorzien worden in samenwerking met (tweetalige) personen met zowel technische als wetenschappelijke competenties. In het tweede semester van 2016 zullen twee medewerkers (elk 0,6 FTE) aangeworven worden, gefinancierd door het RIZIV-budget : een projectleider en een wetenschappelijk expert.

De projectleider zal meer bepaald belast worden met de hieronder genoemde elementen, in functie van de prioriteiten en de timing die zullen bepaald worden in de IKW `chronische ziekten' : - De optimalisering van het softwareprogramma BelRAI, van de opleiding en van de voorgestelde diensten dankzij de Users Group - Het gebruik van BelRAI opnemen in de communautaire, gewestelijke en federale beleidslijnen teneinde de BelRAI-screener, de module Thuiszorg (HC) en de modules Rustoorden (LTCF), Ziekenhuis (AC) en Palliative Care (PC), te ontplooien - De opleiding in het basiscurriculum van de gezondheids- en welzijnsactoren en in de navorming verzekeren - ontwikkeling van e-learningmodules - Een communicatieplan activeren waarin alle actoren worden samengebracht (incl. nieuwe website, helpdesk en vertaling van de documentatie voor de gebruikers in het Duits); - Het opstellen en meedelen aan de software-uitgevers van een lastenboek (redactie en verspreiding van een cookbook) - Bevorderen van de integratie in de professionele softwareprogramma's; - Een app (gratis downloadbaar) laten ontwikkelen en ter beschikking stellen voor het gebruik van de BelRAI-screener in interactie met de databank - Implementeren van de sleutelcomponenten van de applicatiearchitectuur en van de functionele architectuur (centrale database, webapplicatie en webservice, lokale databases o.a. bij de deelstaten, datawarehouse, identificatie en authenticatie van de gebruikers, backups, ...) De wetenschappelijke BelRAI-expert zal de opvolging opnemen van de hieronder genoemde elementen, in functie van de prioriteiten en de timing bepaald in de IKW `chronische ziekten' : - De uitbreiding van BelRAI met de module BelRAI screener en verder progressieve uitrol van de modules BelRAI Home Care (HC), Long Term Care Facilities (LTCF), Acute Care (AC), Palliative Care (PC) voor alle kwetsbare personen in geval van een positieve screening - De analyse van de relevantie van het ontwikkelen en implementeren van de modules Mental Health + Community Mental Health en een specifieke Mental Health-screener indien nodig, met de professionelen van het werkveld en de overheid (+ analyse van de aanpassingen van het instrument die nodig zijn om de modules in te voeren) - De analyse van de relevantie van het ontwikkelen en implementeren van de modules "Personen met een handicap", "Kinderen en jongeren", "Post Acute Care", "Emergency Department Care" en "Revalidation", met de professionelen van het werkveld en de overheid (+ analyse van de aanpassingen van het instrument die nodig zijn om de modules in te voeren) - Geven van opleiding en bieden van ondersteuning aan medewerkers binnen de administraties (federaal en deelstaten) rond het gebruik van BelRAI bij geïntegreerde zorg - Ontwikkeling van een wetenschappelijke inhoud voor de e-learningmodules rond het gebruik van BelRAI als instrument binnen geïntegreerde zorg - Activeren van een communicatieplan waarin alle actoren worden samengebracht - Nieuwe website en helpdesk.

Deze twee medewerkers zullen ondersteuning bieden aan de initiatieven van de Interministeriële Conferentie, via de werkgroep `chronische ziekten' en kunnen in dit kader hun expertise aanleveren in specifieke initiatieven van de deelstaten.

Aldus gesloten te Brussel op 27 juni 2016.

Voor de Federale Staat : Mevr. M. DE BLOCK, Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid.

Voor de Vlaamse Gemeenschap en het Vlaams Gewest : J. VANDEURZEN, Vlaams Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin.

Pour la Région Wallonne : M. PREVOT, Ministre des Travaux publics, de la Santé, de l'Action sociale et du Patrimoine.

Pour la Communauté française : R. DEMOTTE, Ministre-Président de la Fédération Wallonie-Bruxelles.

Mme A. GREOLI, Vice-président, Ministre de la Culture et de l'Enfance.

Pour la Commission communautaire commune de Bruxelles-Capitale : Voor de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie van Brussel-Hoofdstad : D. GOSUIN, Membre du Collège réuni, compétent pour la politique de la Santé, les Finances, le Budget, la Fonction publique, le Patrimoine et les Relations extérieures G. VANHENGEL, Lid van het Verenigd College, bevoegd voor het Gezondheidsbeleid, de Financiën, de Begroting, het Openbaar Ambt, het Patrimonium en de Externe Betrekkingen.

Pour le Collège de la Commission communautaire française de Bruxelles-Capitale : Voor het College van de Franse Gemeenschapscommissie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest : Mme C. JODOGNE, Membre du Collège de la Commission communautaire française, compétente pour la Politique de Santé.

Für die Deutschsprachige Gemeinschaft : Pour la Communauté germanophone : A. ANTONIADIS, Minister der Deutschsprachigen Gemeinschaft für Familie, Gesundheit und Soziales