Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 152/2019 van 24 oktober 2019 Rolnummer : 6967 In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 66 en 67 van de programmawet van 25 december 2017, ingesteld door de cvba « Engie CC ». Het Grondwettelijk Hof, I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging Bij verzoe"
Uittreksel uit arrest nr. 152/2019 van 24 oktober 2019 Rolnummer : 6967 In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 66 en 67 van de programmawet van 25 december 2017, ingesteld door de cvba « Engie CC ». Het Grondwettelijk Hof, I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging Bij verzoe Uittreksel uit arrest nr. 152/2019 van 24 oktober 2019 Rolnummer : 6967 In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 66 en 67 van de programmawet van 25 december 2017, ingesteld door de cvba « Engie CC ». Het Grondwettelijk Hof, I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging Bij verzoe
GRONDWETTELIJK HOF GRONDWETTELIJK HOF
Uittreksel uit arrest nr. 152/2019 van 24 oktober 2019 Uittreksel uit arrest nr. 152/2019 van 24 oktober 2019
Rolnummer : 6967 Rolnummer : 6967
In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 66 en 67 van de In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 66 en 67 van de
programmawet van 25 december 2017, ingesteld door de cvba « Engie CC programmawet van 25 december 2017, ingesteld door de cvba « Engie CC
». ».
Het Grondwettelijk Hof, Het Grondwettelijk Hof,
samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L.
Lavrysen, J.-P. Moerman, P. Nihoul, T. Giet en J. Moerman, bijgestaan Lavrysen, J.-P. Moerman, P. Nihoul, T. Giet en J. Moerman, bijgestaan
door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter
F. Daoût, F. Daoût,
wijst na beraad het volgende arrest : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 28 juni 2018 Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 28 juni 2018
ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 29 juni ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 29 juni
2018, heeft de cvba « Engie CC », bijgestaan en vertegenwoordigd door 2018, heeft de cvba « Engie CC », bijgestaan en vertegenwoordigd door
Mr. D. Garabedian, advocaat bij het Hof van Cassatie, en Mr. P. Mr. D. Garabedian, advocaat bij het Hof van Cassatie, en Mr. P.
Geerebaert, advocaat bij de balie te Brussel, beroep tot vernietiging Geerebaert, advocaat bij de balie te Brussel, beroep tot vernietiging
ingesteld van de artikelen 66 en 67 van de programmawet van 25 ingesteld van de artikelen 66 en 67 van de programmawet van 25
december 2017 (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 29 december 2017 (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 29
december 2017). december 2017).
(...) (...)
II. In rechte II. In rechte
(...) (...)
Ten aanzien van de bestreden bepalingen Ten aanzien van de bestreden bepalingen
B.1.1. De artikelen 66 en 67 van de programmawet van 25 december 2017 B.1.1. De artikelen 66 en 67 van de programmawet van 25 december 2017
(hierna : de wet van 25 december 2017), die hoofdstuk 3 (« (hierna : de wet van 25 december 2017), die hoofdstuk 3 («
Activeringsbijdrage ») van titel 3 (« Werk ») vormen, bepalen : Activeringsbijdrage ») van titel 3 (« Werk ») vormen, bepalen :
«

Art. 66.Artikel 38 van de wet van 29 juni 1981 houdende de algemene

 «

Art. 66.Artikel 38 van de wet van 29 juni 1981 houdende de algemene
beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers, laatstelijk beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers, laatstelijk
gewijzigd bij de wet van 18 april 2017, wordt aangevuld met een gewijzigd bij de wet van 18 april 2017, wordt aangevuld met een
paragraaf 3septdecies, luidende : paragraaf 3septdecies, luidende :
' § 3septdecies. De werkgevers waarop de wet van 5 december 1968 ' § 3septdecies. De werkgevers waarop de wet van 5 december 1968
betreffende de collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire betreffende de collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire
comités van toepassing is, en de autonome overheidsbedrijven bedoeld comités van toepassing is, en de autonome overheidsbedrijven bedoeld
in de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige in de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige
economische overheidsbedrijven zijn onder de hierna vermelde economische overheidsbedrijven zijn onder de hierna vermelde
voorwaarden een bijzondere activeringsbijdrage verschuldigd, die voorwaarden een bijzondere activeringsbijdrage verschuldigd, die
bestemd is voor het Globaal Beheer, voor hun werknemers die geen bestemd is voor het Globaal Beheer, voor hun werknemers die geen
enkele prestatie leveren tijdens een volledig kwartaal bij dezelfde enkele prestatie leveren tijdens een volledig kwartaal bij dezelfde
werkgever, met uitzondering van de wettelijke volledige schorsingen werkgever, met uitzondering van de wettelijke volledige schorsingen
van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst, en in het geval van van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst, en in het geval van
vrijstelling van prestaties tijdens de periode van opzegging als vrijstelling van prestaties tijdens de periode van opzegging als
bedoeld in artikel 37 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de bedoeld in artikel 37 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de
arbeidsovereenkomsten. arbeidsovereenkomsten.
De bijdrage is niet verschuldigd voor de werknemers die in een De bijdrage is niet verschuldigd voor de werknemers die in een
mechanisme van volledige vrijstelling van prestaties gestapt zijn voor mechanisme van volledige vrijstelling van prestaties gestapt zijn voor
28 september 2017. 28 september 2017.
Deze is evenmin verschuldigd voor de werknemers die in een mechanisme Deze is evenmin verschuldigd voor de werknemers die in een mechanisme
van volledige vrijstelling van prestaties stappen in toepassing van van volledige vrijstelling van prestaties stappen in toepassing van
een collectieve arbeidsovereenkomst van bepaalde duur afgesloten en een collectieve arbeidsovereenkomst van bepaalde duur afgesloten en
neergelegd op de griffie van de Algemene Directie Collectieve neergelegd op de griffie van de Algemene Directie Collectieve
Arbeidsbetrekkingen van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeidsbetrekkingen van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid,
Arbeid en Sociaal Overleg vóór 28 september 2017, of in het geval van Arbeid en Sociaal Overleg vóór 28 september 2017, of in het geval van
de overheidsbedrijven in toepassing van een regeling afgesloten in het de overheidsbedrijven in toepassing van een regeling afgesloten in het
paritair comité in de zin van de wet van 21 maart 1991 betreffende de paritair comité in de zin van de wet van 21 maart 1991 betreffende de
hervorming van sommige economische overheidsbedrijven vóór 28 hervorming van sommige economische overheidsbedrijven vóór 28
september 2017. september 2017.
Het percentage van de toepasselijke bijdrage wordt bepaald in functie Het percentage van de toepasselijke bijdrage wordt bepaald in functie
van de leeftijd van de werknemer op het ogenblik waarop zijn werkgever van de leeftijd van de werknemer op het ogenblik waarop zijn werkgever
hem van elke prestatie vrijstelt, en deze wordt als volgt berekend : hem van elke prestatie vrijstelt, en deze wordt als volgt berekend :
- voor de werknemers die van prestaties vrijgesteld zijn vooraleer de - voor de werknemers die van prestaties vrijgesteld zijn vooraleer de
leeftijd van 55 jaar te hebben bereikt, bedraagt de bijdrage 20 pct. leeftijd van 55 jaar te hebben bereikt, bedraagt de bijdrage 20 pct.
van het brutokwartaalloon, met een minimum van 300 euro; van het brutokwartaalloon, met een minimum van 300 euro;
- voor de werknemers die van prestaties vrijgesteld zijn na de - voor de werknemers die van prestaties vrijgesteld zijn na de
leeftijd van 55 jaar en vooraleer de leeftijd van 58 jaar te hebben leeftijd van 55 jaar en vooraleer de leeftijd van 58 jaar te hebben
bereikt, bedraagt de bijdrage 18 pct. van het brutokwartaalloon, met bereikt, bedraagt de bijdrage 18 pct. van het brutokwartaalloon, met
een minimum van 300 euro; een minimum van 300 euro;
- voor de werknemers die van prestaties vrijgesteld zijn na de - voor de werknemers die van prestaties vrijgesteld zijn na de
leeftijd van 58 jaar en vooraleer de leeftijd van 60 jaar te hebben leeftijd van 58 jaar en vooraleer de leeftijd van 60 jaar te hebben
bereikt, bedraagt de bijdrage 16 pct. van het brutokwartaalloon, met bereikt, bedraagt de bijdrage 16 pct. van het brutokwartaalloon, met
een minimum van 300 euro; een minimum van 300 euro;
- voor de werknemers die van prestaties vrijgesteld zijn na de - voor de werknemers die van prestaties vrijgesteld zijn na de
leeftijd van 60 jaar en vooraleer de leeftijd van 62 jaar te hebben leeftijd van 60 jaar en vooraleer de leeftijd van 62 jaar te hebben
bereikt, bedraagt de bijdrage 15 pct. van het brutokwartaalloon, met bereikt, bedraagt de bijdrage 15 pct. van het brutokwartaalloon, met
een minimum van 225,60 euro; een minimum van 225,60 euro;
- voor de werknemers die van prestaties vrijgesteld zijn na de - voor de werknemers die van prestaties vrijgesteld zijn na de
leeftijd van 62 jaar, bedraagt de bijdrage 10 pct. van het leeftijd van 62 jaar, bedraagt de bijdrage 10 pct. van het
brutokwartaalloon, met een minimum van 225,60 euro. brutokwartaalloon, met een minimum van 225,60 euro.
In afwijking van het voorgaande lid, wordt, indien de werknemer In afwijking van het voorgaande lid, wordt, indien de werknemer
gedurende de periode van vrijstelling van prestaties de verplichting gedurende de periode van vrijstelling van prestaties de verplichting
had om een opleiding te volgen die georganiseerd wordt door zijn had om een opleiding te volgen die georganiseerd wordt door zijn
werkgever voor tenminste 15 dagen gedurende een periode van vier werkgever voor tenminste 15 dagen gedurende een periode van vier
opeenvolgende kwartalen, het bijdragepercentage verminderd met 40 pct. opeenvolgende kwartalen, het bijdragepercentage verminderd met 40 pct.
gedurende de betreffende vier kwartalen. gedurende de betreffende vier kwartalen.
De werkgever wordt vrijgesteld van de bijdrage bedoeld in het eerste De werkgever wordt vrijgesteld van de bijdrage bedoeld in het eerste
en vierde lid, indien de werknemer gedurende de eerste vier kwartalen en vierde lid, indien de werknemer gedurende de eerste vier kwartalen
van vrijstelling van prestaties daadwerkelijk een opleiding van vrijstelling van prestaties daadwerkelijk een opleiding
georganiseerd door zijn werkgever, verplicht heeft gevolgd, waarvan de georganiseerd door zijn werkgever, verplicht heeft gevolgd, waarvan de
kostprijs tenminste 20 pct. bedraagt van het brutojaarloon waarop hij kostprijs tenminste 20 pct. bedraagt van het brutojaarloon waarop hij
voor de vrijstelling van prestaties recht had. voor de vrijstelling van prestaties recht had.
Alle opleidingen worden in aanmerking genomen zoals bedoeld in de Alle opleidingen worden in aanmerking genomen zoals bedoeld in de
artikelen 9, a) en b), en 17 van de wet van 5 maart 2017 betreffende artikelen 9, a) en b), en 17 van de wet van 5 maart 2017 betreffende
werkbaar en wendbaar werk, evenals de initiële beroepsopleiding. werkbaar en wendbaar werk, evenals de initiële beroepsopleiding.
De werkgever moet het bewijs leveren aan de Algemene Directie van het De werkgever moet het bewijs leveren aan de Algemene Directie van het
Toezicht op de Sociale Wetten van de Federale Overheidsdienst Toezicht op de Sociale Wetten van de Federale Overheidsdienst
Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg dat de betreffende Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg dat de betreffende
werknemer de voornoemde opleiding daadwerkelijk heeft gevolgd. Eenmaal werknemer de voornoemde opleiding daadwerkelijk heeft gevolgd. Eenmaal
per jaar stelt deze dienst de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid per jaar stelt deze dienst de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid
hiervan in kennis overeenkomstig de modaliteiten te bepalen door de hiervan in kennis overeenkomstig de modaliteiten te bepalen door de
betrokken administraties. betrokken administraties.
De voornoemde bijdrage is niet verschuldigd wanneer de werknemer die De voornoemde bijdrage is niet verschuldigd wanneer de werknemer die
volledig van prestaties werd vrijgesteld gedurende het volledige volledig van prestaties werd vrijgesteld gedurende het volledige
kwartaal een nieuwe, minstens een derde berekend op basis van [een] kwartaal een nieuwe, minstens een derde berekend op basis van [een]
voltijds equivalent, tewerkstelling aanvat, hetzij bij een of meerdere voltijds equivalent, tewerkstelling aanvat, hetzij bij een of meerdere
andere werkgever(s), hetzij in de hoedanigheid van zelfstandige. andere werkgever(s), hetzij in de hoedanigheid van zelfstandige.
De Koning bepaalt bij een besluit vastgesteld na overleg in de De Koning bepaalt bij een besluit vastgesteld na overleg in de
ministerraad overlegd wat wordt verstaan onder het aanvangen van een ministerraad overlegd wat wordt verstaan onder het aanvangen van een
nieuwe, minstens een derde tewerkstelling in de hoedanigheid van nieuwe, minstens een derde tewerkstelling in de hoedanigheid van
zelfstandige. zelfstandige.
De werkgever die aan zijn werknemer een volledige vrijstelling van De werkgever die aan zijn werknemer een volledige vrijstelling van
prestaties heeft verleend, is de voormelde bijdrage opnieuw prestaties heeft verleend, is de voormelde bijdrage opnieuw
verschuldigd wanneer en van zodra de werknemer de tewerkstelling of de verschuldigd wanneer en van zodra de werknemer de tewerkstelling of de
tewerkstellingen bedoeld in het vorig lid niet langer uitoefent. tewerkstellingen bedoeld in het vorig lid niet langer uitoefent.
De bepalingen van de algemene regeling van de sociale zekerheid der De bepalingen van de algemene regeling van de sociale zekerheid der
werknemers als bedoeld in de wet van 27 juni 1969 tot herziening van werknemers als bedoeld in de wet van 27 juni 1969 tot herziening van
de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke
zekerheid der arbeiders en in de wet van 29 juni 1981 houdende de zekerheid der arbeiders en in de wet van 29 juni 1981 houdende de
algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers, met name algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers, met name
wat betreft de aangiften met verantwoording van de bijdragen, de wat betreft de aangiften met verantwoording van de bijdragen, de
betalingstermijnen, de toepassing van de burgerlijke sancties en de betalingstermijnen, de toepassing van de burgerlijke sancties en de
strafbepalingen, het toezicht, de bevoegde rechter ingeval van strafbepalingen, het toezicht, de bevoegde rechter ingeval van
betwisting, de verjaring inzake rechtsvorderingen, het voorrecht en de betwisting, de verjaring inzake rechtsvorderingen, het voorrecht en de
mededeling van het bedrag van de schuldvordering van de Rijksdienst mededeling van het bedrag van de schuldvordering van de Rijksdienst
voor Sociale Zekerheid, zijn van toepassing. '. voor Sociale Zekerheid, zijn van toepassing. '.

Art. 67.Dit hoofdstuk treedt in werking op 1 januari 2018 ».

Art. 67.Dit hoofdstuk treedt in werking op 1 januari 2018 ».
B.1.2. Uit de parlementaire voorbereiding blijkt dat de wetgever, met B.1.2. Uit de parlementaire voorbereiding blijkt dat de wetgever, met
de bestreden bepalingen, tot doel had oudere werknemers op de de bestreden bepalingen, tot doel had oudere werknemers op de
arbeidsmarkt te behouden en daartoe de vrijstellingen van prestaties arbeidsmarkt te behouden en daartoe de vrijstellingen van prestaties
te ontmoedigen : te ontmoedigen :
« In het kader van een aantal recente herstructureringen werd « In het kader van een aantal recente herstructureringen werd
vastgesteld dat alsmaar meer werkgevers een beroep deden op een vastgesteld dat alsmaar meer werkgevers een beroep deden op een
mechanisme dat erin bestond om ' oude ' werknemers van prestaties vrij mechanisme dat erin bestond om ' oude ' werknemers van prestaties vrij
te stellen, waarbij deze hun loon geheel of gedeeltelijk bleven te stellen, waarbij deze hun loon geheel of gedeeltelijk bleven
ontvangen zonder dat de werkgever en zijn werknemer zich inschreven in ontvangen zonder dat de werkgever en zijn werknemer zich inschreven in
het mechanisme van het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag. het mechanisme van het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag.
De laatste jaren werden deze mechanismen namelijk strikter gemaakt en De laatste jaren werden deze mechanismen namelijk strikter gemaakt en
werden de verschuldigde bijdragen versterkt om de vervroegde werden de verschuldigde bijdragen versterkt om de vervroegde
uittreding van deze werknemers uit de arbeidsmarkt te ontraden. Hier uittreding van deze werknemers uit de arbeidsmarkt te ontraden. Hier
neemt de werkgever ook de kost op zich van (een deel van) het loon dat neemt de werkgever ook de kost op zich van (een deel van) het loon dat
nog betaald moet worden, met inbegrip van de ' klassieke ' bijdragen, nog betaald moet worden, met inbegrip van de ' klassieke ' bijdragen,
en dit totdat de werknemer de pensioenleeftijd bereikt. [...] en dit totdat de werknemer de pensioenleeftijd bereikt. [...]
Hoewel dit mechanisme geen discriminatie op basis van de leeftijd Hoewel dit mechanisme geen discriminatie op basis van de leeftijd
vormt, [moet] evenwel worden vastgesteld dat het ertoe leidt dat de vormt, [moet] evenwel worden vastgesteld dat het ertoe leidt dat de
oudste werknemers niet meer aan de arbeidsmarkt deelnemen. Het gaat om oudste werknemers niet meer aan de arbeidsmarkt deelnemen. Het gaat om
een verlies aan menselijk potentieel en om de versterking van de oude een verlies aan menselijk potentieel en om de versterking van de oude
mentaliteit die er in bestaat te denken dat het beter is deze personen mentaliteit die er in bestaat te denken dat het beter is deze personen
thuis te laten zitten en ze correct te vergoeden, eerder dan ze uit te thuis te laten zitten en ze correct te vergoeden, eerder dan ze uit te
nodigen zich te heroriënteren, met name via opleidingen, zodat ze een nodigen zich te heroriënteren, met name via opleidingen, zodat ze een
nieuwe kans krijgen om zich op de arbeidsmarkt te integreren. nieuwe kans krijgen om zich op de arbeidsmarkt te integreren.
Om dit soort praktijken te beperken, wordt, vanaf 1 januari 2018, een Om dit soort praktijken te beperken, wordt, vanaf 1 januari 2018, een
activeringsbijdrage met de volgende kenmerken ingesteld : activeringsbijdrage met de volgende kenmerken ingesteld :
[...] [...]
De tekst preciseert het toepassingsgebied in de tijd van betreffende De tekst preciseert het toepassingsgebied in de tijd van betreffende
bijdrage. Deze is niet verschuldigd voor de werknemers die in een bijdrage. Deze is niet verschuldigd voor de werknemers die in een
mechanisme van volledige vrijstelling van prestaties zijn gestapt voor mechanisme van volledige vrijstelling van prestaties zijn gestapt voor
28 september 2017 en evenmin voor de werknemers die in een mechanisme 28 september 2017 en evenmin voor de werknemers die in een mechanisme
van volledige vrijstelling van prestaties stappen in toepassing van van volledige vrijstelling van prestaties stappen in toepassing van
een collectieve arbeidsovereenkomst van bepaalde duur gesloten in het een collectieve arbeidsovereenkomst van bepaalde duur gesloten in het
bevoegde paritair orgaan en neergelegd op de griffie van de Algemene bevoegde paritair orgaan en neergelegd op de griffie van de Algemene
Directie Collectieve Arbeidsbetrekkingen vóór 28 september 2017 » Directie Collectieve Arbeidsbetrekkingen vóór 28 september 2017 »
(Parl. St., Kamer, 2017-2018, DOC 54-2746/001, pp. 22 tot 24). (Parl. St., Kamer, 2017-2018, DOC 54-2746/001, pp. 22 tot 24).
B.1.3. De bestreden bepalingen voeren een activeringsbijdrage in die B.1.3. De bestreden bepalingen voeren een activeringsbijdrage in die
verschuldigd is door de werkgever in het geval dat een werknemer geen verschuldigd is door de werkgever in het geval dat een werknemer geen
enkele prestatie gedurende een volledig kwartaal levert bij dezelfde enkele prestatie gedurende een volledig kwartaal levert bij dezelfde
werkgever. In geval van vrijstelling van prestaties tijdens de werkgever. In geval van vrijstelling van prestaties tijdens de
opzeggingsperiode en tijdens de wettelijke volledige schorsingen van opzeggingsperiode en tijdens de wettelijke volledige schorsingen van
de uitvoering van de arbeidsovereenkomst, is die bijdrage evenwel niet de uitvoering van de arbeidsovereenkomst, is die bijdrage evenwel niet
verschuldigd. verschuldigd.
Het bedrag van de bijdrage hangt af van de leeftijd van de werknemer Het bedrag van de bijdrage hangt af van de leeftijd van de werknemer
en bedraagt 10 tot 20 % van zijn brutokwartaalloon : hoe ouder de en bedraagt 10 tot 20 % van zijn brutokwartaalloon : hoe ouder de
werknemer is, hoe minder hoog de te betalen bijdrage is. Bovendien werknemer is, hoe minder hoog de te betalen bijdrage is. Bovendien
wordt in verminderings- en vrijstellingsmechanismen voorzien wanneer wordt in verminderings- en vrijstellingsmechanismen voorzien wanneer
de werknemer opleidingen volgt tijdens de periode van vrijstelling van de werknemer opleidingen volgt tijdens de periode van vrijstelling van
prestaties. prestaties.
Die bijdrage is verschuldigd tot op het ogenblik waarop het recht van Die bijdrage is verschuldigd tot op het ogenblik waarop het recht van
de werknemer om met pensioen te gaan zich opent. de werknemer om met pensioen te gaan zich opent.
Ten gronde Ten gronde
B.2. De verzoekende partij leidt een enig middel af uit de schending, B.2. De verzoekende partij leidt een enig middel af uit de schending,
door de bestreden bepalingen, van de artikelen 10 en 11 van de door de bestreden bepalingen, van de artikelen 10 en 11 van de
Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 2 van het Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 2 van het
Burgerlijk Wetboek en met het beginsel van de niet-retroactiviteit van Burgerlijk Wetboek en met het beginsel van de niet-retroactiviteit van
de wetten, met het rechtszekerheidsbeginsel en met het de wetten, met het rechtszekerheidsbeginsel en met het
vertrouwensbeginsel. vertrouwensbeginsel.
Zij voert in essentie aan dat de artikelen 66 en 67 van de wet van 25 Zij voert in essentie aan dat de artikelen 66 en 67 van de wet van 25
december 2017 een overgangsregeling invoeren die onverantwoorde december 2017 een overgangsregeling invoeren die onverantwoorde
verschillen in behandeling instelt ten nadele van de werkgevers van verschillen in behandeling instelt ten nadele van de werkgevers van
werknemers die in een mechanisme van volledige vrijstelling van werknemers die in een mechanisme van volledige vrijstelling van
prestaties zijn gestapt na 27 september 2017 maar vóór de bekendmaking prestaties zijn gestapt na 27 september 2017 maar vóór de bekendmaking
van de wet, op 29 december 2017, alsook ten nadele van de werkgevers van de wet, op 29 december 2017, alsook ten nadele van de werkgevers
die een collectieve overeenkomst die voorziet in een regeling van die een collectieve overeenkomst die voorziet in een regeling van
vrijstelling van prestaties, hebben gesloten en op de griffie van de vrijstelling van prestaties, hebben gesloten en op de griffie van de
FOD Werkgelegenheid hebben neergelegd na 27 september 2017 maar vóór FOD Werkgelegenheid hebben neergelegd na 27 september 2017 maar vóór
de bekendmaking van de wet, op 29 december 2017. de bekendmaking van de wet, op 29 december 2017.
Door de scharnierdatum vast te stellen op 28 september 2017 in plaats Door de scharnierdatum vast te stellen op 28 september 2017 in plaats
van op de dag van de bekendmaking van de bestreden wet in het Belgisch van op de dag van de bekendmaking van de bestreden wet in het Belgisch
Staatsblad, zou de wetgever aldus een onverantwoord verschil in Staatsblad, zou de wetgever aldus een onverantwoord verschil in
behandeling in het leven hebben geroepen ten nadele van de twee behandeling in het leven hebben geroepen ten nadele van de twee
categorieën van werkgevers van werknemers die, aangezien zij tussen 28 categorieën van werkgevers van werknemers die, aangezien zij tussen 28
september 2017 en 29 december 2017 in het vrijstellingsmechanisme zijn september 2017 en 29 december 2017 in het vrijstellingsmechanisme zijn
gestapt, ertoe zijn gehouden de activeringsbijdrage te betalen, in gestapt, ertoe zijn gehouden de activeringsbijdrage te betalen, in
tegenstelling tot de werkgevers wier werknemers in het tegenstelling tot de werkgevers wier werknemers in het
vrijstellingsmechanisme zijn gestapt of de werkgevers die een vrijstellingsmechanisme zijn gestapt of de werkgevers die een
collectieve overeenkomst hebben gesloten en neergelegd vóór 28 collectieve overeenkomst hebben gesloten en neergelegd vóór 28
september 2017, die die betaling niet moeten verrichten. Het is niet september 2017, die die betaling niet moeten verrichten. Het is niet
het retroactieve karakter dat de verzoekende partij aan de bestreden het retroactieve karakter dat de verzoekende partij aan de bestreden
bepalingen verwijt, maar de keuze om de scharnierdatum vast te stellen bepalingen verwijt, maar de keuze om de scharnierdatum vast te stellen
op 28 september 2017, zijnde vóór de bekendmaking van de wet in het op 28 september 2017, zijnde vóór de bekendmaking van de wet in het
Belgisch Staatsblad, op 29 december 2017. Die keuze zou het beginsel Belgisch Staatsblad, op 29 december 2017. Die keuze zou het beginsel
van gelijkheid en niet-discriminatie, alsook het rechtszekerheids- en van gelijkheid en niet-discriminatie, alsook het rechtszekerheids- en
vertrouwensbeginsel schenden. vertrouwensbeginsel schenden.
B.3. De Ministerraad doet gelden dat de bestreden bepalingen niet B.3. De Ministerraad doet gelden dat de bestreden bepalingen niet
retroactief zijn en dat zij onmiddellijk van toepassing zijn. Artikel retroactief zijn en dat zij onmiddellijk van toepassing zijn. Artikel
67 van de wet van 25 december 2017 bepaalt immers dat de bestreden 67 van de wet van 25 december 2017 bepaalt immers dat de bestreden
bepalingen pas op 1 januari 2018 in werking treden en dat de eerste bepalingen pas op 1 januari 2018 in werking treden en dat de eerste
activeringsbijdragen bijgevolg pas verschuldigd zijn in geval van een activeringsbijdragen bijgevolg pas verschuldigd zijn in geval van een
volledige vrijstelling van werkzaamheden tijdens het eerste kwartaal volledige vrijstelling van werkzaamheden tijdens het eerste kwartaal
van 2018. van 2018.
B.4. Er dient te worden onderzocht of de activeringsbijdrage, zoals B.4. Er dient te worden onderzocht of de activeringsbijdrage, zoals
zij krachtens de artikelen 66 en 67 van de wet van 25 december 2017 zij krachtens de artikelen 66 en 67 van de wet van 25 december 2017
van toepassing is, ten aanzien van het doel en de nadere regels ervan, van toepassing is, ten aanzien van het doel en de nadere regels ervan,
als retroactief dient te worden aangemerkt. als retroactief dient te worden aangemerkt.
B.5. Een regel moet als retroactief worden gekwalificeerd wanneer hij B.5. Een regel moet als retroactief worden gekwalificeerd wanneer hij
van toepassing is op feiten, handelingen en toestanden die definitief van toepassing is op feiten, handelingen en toestanden die definitief
waren voltrokken op het ogenblik dat hij in werking is getreden. waren voltrokken op het ogenblik dat hij in werking is getreden.
Te dezen is de activeringsbijdrage verschuldigd door werkgevers van Te dezen is de activeringsbijdrage verschuldigd door werkgevers van
werknemers die, via individuele of collectieve overeenkomsten, in het werknemers die, via individuele of collectieve overeenkomsten, in het
mechanisme van volledige vrijstelling zijn gestapt tussen 28 september mechanisme van volledige vrijstelling zijn gestapt tussen 28 september
2017 en 29 december 2017, met andere woorden vóór de datum van 2017 en 29 december 2017, met andere woorden vóór de datum van
bekendmaking van de wet van 25 december 2017 in het Belgisch bekendmaking van de wet van 25 december 2017 in het Belgisch
Staatsblad en vóór de inwerkingtreding ervan, op 1 januari 2018. Staatsblad en vóór de inwerkingtreding ervan, op 1 januari 2018.
Zoals zij bij de bestreden overgangsbepalingen en datum van Zoals zij bij de bestreden overgangsbepalingen en datum van
inwerkingtreding van de wet van 25 december 2017 wordt geregeld, is de inwerkingtreding van de wet van 25 december 2017 wordt geregeld, is de
invoering van de activeringsbijdrage niet retroactief. De eerste invoering van de activeringsbijdrage niet retroactief. De eerste
activeringsbijdragen zijn immers pas verschuldigd vanaf het eerste activeringsbijdragen zijn immers pas verschuldigd vanaf het eerste
kwartaal van 2018 door de werkgevers wier werknemers in een mechanisme kwartaal van 2018 door de werkgevers wier werknemers in een mechanisme
van volledige vrijstelling zijn gestapt. van volledige vrijstelling zijn gestapt.
B.6.1. De activeringsbijdrage vormt een maatregel die ertoe strekt de B.6.1. De activeringsbijdrage vormt een maatregel die ertoe strekt de
werkgevers te responsabiliseren die gebruikmaken van de volledige werkgevers te responsabiliseren die gebruikmaken van de volledige
vrijstelling van prestaties voor oudere werknemers en die tegelijk hun vrijstelling van prestaties voor oudere werknemers en die tegelijk hun
loon behouden. De activeringsbijdrage maakt deel uit van een geheel loon behouden. De activeringsbijdrage maakt deel uit van een geheel
van ruimere maatregelen die ertoe strekken oudere werknemers aan het van ruimere maatregelen die ertoe strekken oudere werknemers aan het
werk te houden, omdat zij een belangrijk menselijk potentieel werk te houden, omdat zij een belangrijk menselijk potentieel
uitmaken. Daarenboven wordt met die bijdrage ook een budgettair doel uitmaken. Daarenboven wordt met die bijdrage ook een budgettair doel
nagestreefd. Aangezien de vrijstellingen van prestaties vaak gepaard nagestreefd. Aangezien de vrijstellingen van prestaties vaak gepaard
gaan met minder hoge bezoldigingen, lijdt de sociale zekerheid immers gaan met minder hoge bezoldigingen, lijdt de sociale zekerheid immers
een verlies, dat bovendien wordt vergroot door het feit dat de een verlies, dat bovendien wordt vergroot door het feit dat de
werkgever van oudere werknemers recht heeft op een vermindering van de werkgever van oudere werknemers recht heeft op een vermindering van de
werkgeversbijdrage (de zogenaamde « doelgroepvermindering voor oudere werkgeversbijdrage (de zogenaamde « doelgroepvermindering voor oudere
werknemers »). De activeringsbijdrage beoogt aldus het verlies werknemers »). De activeringsbijdrage beoogt aldus het verlies
gedeeltelijk te compenseren. gedeeltelijk te compenseren.
B.6.2. Hoewel die legitieme doelstellingen verantwoorden dat de B.6.2. Hoewel die legitieme doelstellingen verantwoorden dat de
bestreden bepalingen van toepassing zijn op de volledige bestreden bepalingen van toepassing zijn op de volledige
vrijstellingen van prestaties die tussen 28 september 2017 en 29 vrijstellingen van prestaties die tussen 28 september 2017 en 29
december 2017 tussen een werkgever en een werknemer zijn december 2017 tussen een werkgever en een werknemer zijn
overeengekomen, alsook op de collectieve overeenkomsten die in een overeengekomen, alsook op de collectieve overeenkomsten die in een
regeling van vrijstelling van prestaties voorzien en die tussen 28 regeling van vrijstelling van prestaties voorzien en die tussen 28
september 2017 en 29 december 2017 op de griffie van de FOD september 2017 en 29 december 2017 op de griffie van de FOD
Werkgelegenheid zijn neergelegd, moet worden onderzocht of de keuze om Werkgelegenheid zijn neergelegd, moet worden onderzocht of de keuze om
de scharnierdatum vast te stellen op 28 september 2017 niet op de scharnierdatum vast te stellen op 28 september 2017 niet op
discriminerende wijze, in vergelijking met andere categorieën van discriminerende wijze, in vergelijking met andere categorieën van
werkgevers, afbreuk doet aan het recht op rechtszekerheid en aan de werkgevers, afbreuk doet aan het recht op rechtszekerheid en aan de
inachtneming van het beginsel van het gewettigd vertrouwen ten aanzien inachtneming van het beginsel van het gewettigd vertrouwen ten aanzien
van de werkgevers op wie de overgangsbepalingen betrekking hebben. van de werkgevers op wie de overgangsbepalingen betrekking hebben.
B.6.3. Het wetsontwerp dat tot de bestreden wet heeft geleid, dateert B.6.3. Het wetsontwerp dat tot de bestreden wet heeft geleid, dateert
van 31 oktober 2017; het werd ingediend in de Kamer van van 31 oktober 2017; het werd ingediend in de Kamer van
volksvertegenwoordigers op 6 november 2017 en aangenomen op 21 volksvertegenwoordigers op 6 november 2017 en aangenomen op 21
december 2017; de wet werd op 29 december 2017 bekendgemaakt. december 2017; de wet werd op 29 december 2017 bekendgemaakt.
Op 26 juli 2017 heeft het beginsel van de activeringsbijdrage het Op 26 juli 2017 heeft het beginsel van de activeringsbijdrage het
voorwerp uitgemaakt van een mededeling op de website van de FOD voorwerp uitgemaakt van een mededeling op de website van de FOD
Werkgelegenheid, waarin werd vermeld : Werkgelegenheid, waarin werd vermeld :
« [...] Daarnaast zullen bedrijven die oudere werknemers inactief « [...] Daarnaast zullen bedrijven die oudere werknemers inactief
thuis zetten en doorbetalen, een activeringsbijdrage moeten betalen. thuis zetten en doorbetalen, een activeringsbijdrage moeten betalen.
Daarnaast worden ze verplicht om voor die werknemers vormingen te Daarnaast worden ze verplicht om voor die werknemers vormingen te
voorzien. De regering wil bedrijven met die maatregel aanmoedigen om voorzien. De regering wil bedrijven met die maatregel aanmoedigen om
oudere werknemers te herscholen eerder dan ze betaald thuis te zetten oudere werknemers te herscholen eerder dan ze betaald thuis te zetten
» »
(http://www.krispeeters.be/portfolio/akkoord-zorgt-voor-méér-jobs-en-méér-koopkracht). (http://www.krispeeters.be/portfolio/akkoord-zorgt-voor-méér-jobs-en-méér-koopkracht).
De aankondiging van de bedoeling van de Regering via een mededeling De aankondiging van de bedoeling van de Regering via een mededeling
kan de ontstentenis van een wet, te dezen van de bestreden artikelen kan de ontstentenis van een wet, te dezen van de bestreden artikelen
66 en 67 van de wet van 25 december 2017, die de enige zijn waarin met 66 en 67 van de wet van 25 december 2017, die de enige zijn waarin met
zekerheid wordt gepreciseerd waaruit het mechanisme van de zekerheid wordt gepreciseerd waaruit het mechanisme van de
activeringsbijdrage, de toepassingswijze ervan, de overgangsbepalingen activeringsbijdrage, de toepassingswijze ervan, de overgangsbepalingen
en de datum van inwerkingtreding van die nieuwe bepalingen bestaan, en de datum van inwerkingtreding van die nieuwe bepalingen bestaan,
niet compenseren. niet compenseren.
Daarenboven wordt de keuze om de scharnierdatum vast te stellen op 28 Daarenboven wordt de keuze om de scharnierdatum vast te stellen op 28
september 2017 niet verantwoord. Hoewel kan worden aangenomen dat de september 2017 niet verantwoord. Hoewel kan worden aangenomen dat de
activeringsbijdrage niet verschuldigd is door de werkgevers van activeringsbijdrage niet verschuldigd is door de werkgevers van
werknemers die vóór die datum in een mechanisme van volledige werknemers die vóór die datum in een mechanisme van volledige
vrijstelling van prestaties zijn gestapt, om reden dat zij het bestaan vrijstelling van prestaties zijn gestapt, om reden dat zij het bestaan
van het bij de artikelen 66 en 67 van de wet van 25 december 2017 van het bij de artikelen 66 en 67 van de wet van 25 december 2017
ingevoerde mechanisme van de activeringsbijdrage niet konden kennen, ingevoerde mechanisme van de activeringsbijdrage niet konden kennen,
verantwoordt zulks niet dat de werkgevers van werknemers die tussen 28 verantwoordt zulks niet dat de werkgevers van werknemers die tussen 28
september 2017 en de datum van bekendmaking van de bestreden september 2017 en de datum van bekendmaking van de bestreden
bepalingen in het Belgisch Staatsblad op 29 december 2017 in een bepalingen in het Belgisch Staatsblad op 29 december 2017 in een
mechanisme van vrijstelling van prestaties zijn gestapt, ertoe zijn mechanisme van vrijstelling van prestaties zijn gestapt, ertoe zijn
gehouden die bijdrage te betalen. Net zoals de ingevolge de gehouden die bijdrage te betalen. Net zoals de ingevolge de
overgangsbepalingen vrijgestelde werkgevers konden die werkgevers overgangsbepalingen vrijgestelde werkgevers konden die werkgevers
immers niet met zekerheid weten welke de toepassingswijze van de wet immers niet met zekerheid weten welke de toepassingswijze van de wet
in hun situatie zouden zijn. in hun situatie zouden zijn.
De door de Ministerraad gegeven verantwoording volgens welke de De door de Ministerraad gegeven verantwoording volgens welke de
werkgevers op de hoogte zouden zijn gebracht van het mechanisme van de werkgevers op de hoogte zouden zijn gebracht van het mechanisme van de
activeringsbijdrage via de mededeling die op 26 juli 2017 door de activeringsbijdrage via de mededeling die op 26 juli 2017 door de
minister van Werk is gepubliceerd, in tegenstelling tot de werkgevers minister van Werk is gepubliceerd, in tegenstelling tot de werkgevers
die niet door de overgangsbepaling zijn gedekt, is des te minder die niet door de overgangsbepaling zijn gedekt, is des te minder
relevant daar de werkgevers van werknemers die tussen 25 juli 2017 en relevant daar de werkgevers van werknemers die tussen 25 juli 2017 en
28 september 2017 in een mechanisme van volledige vrijstelling van 28 september 2017 in een mechanisme van volledige vrijstelling van
prestaties zijn gestapt, de vrijstelling van de betaling van de prestaties zijn gestapt, de vrijstelling van de betaling van de
bijdrage toch genieten, terwijl ook zij kennis hadden kunnen nemen van bijdrage toch genieten, terwijl ook zij kennis hadden kunnen nemen van
de mededeling van 26 juli 2017. de mededeling van 26 juli 2017.
Daaruit vloeit voort dat doordat de bestreden bepalingen van Daaruit vloeit voort dat doordat de bestreden bepalingen van
toepassing zijn op de werkgevers die overeenkomsten inzake toepassing zijn op de werkgevers die overeenkomsten inzake
vrijstelling van prestaties hebben gesloten of die op de griffie van vrijstelling van prestaties hebben gesloten of die op de griffie van
het ministerie van Tewerkstelling collectieve overeenkomsten met het ministerie van Tewerkstelling collectieve overeenkomsten met
betrekking tot het mechanisme van volledige vrijstelling van betrekking tot het mechanisme van volledige vrijstelling van
prestaties hebben neergelegd tussen 28 september 2017 en 29 december prestaties hebben neergelegd tussen 28 september 2017 en 29 december
2017, zij die werkgevers verschillend behandelen en zonder dat enige 2017, zij die werkgevers verschillend behandelen en zonder dat enige
verantwoording wordt gegeven voor de keuze om de scharnierdatum vast verantwoording wordt gegeven voor de keuze om de scharnierdatum vast
te stellen op 28 september 2017, ten opzichte van de werkgevers van te stellen op 28 september 2017, ten opzichte van de werkgevers van
werknemers die vóór die datum in een mechanisme van volledige werknemers die vóór die datum in een mechanisme van volledige
vrijstelling van prestaties zijn gestapt, en in het bijzonder ten vrijstelling van prestaties zijn gestapt, en in het bijzonder ten
opzichte van de werkgevers die dergelijke akkoorden tussen 26 juli opzichte van de werkgevers die dergelijke akkoorden tussen 26 juli
2017 en 28 september 2017 hebben gesloten. Daarenboven behandelen 2017 en 28 september 2017 hebben gesloten. Daarenboven behandelen
dezelfde overgangsbepalingen de werkgevers die individuele of dezelfde overgangsbepalingen de werkgevers die individuele of
collectieve overeenkomsten hebben gesloten tussen 28 september 2017 en collectieve overeenkomsten hebben gesloten tussen 28 september 2017 en
29 december 2017 en de werkgevers die die overeenkomsten hebben 29 december 2017 en de werkgevers die die overeenkomsten hebben
gesloten na de bekendmaking van de bestreden bepalingen in het gesloten na de bekendmaking van de bestreden bepalingen in het
Belgisch Staatsblad, op dezelfde wijze zonder dat daarvoor een Belgisch Staatsblad, op dezelfde wijze zonder dat daarvoor een
redelijke verantwoording bestaat. redelijke verantwoording bestaat.
In die mate is het middel gegrond. In die mate is het middel gegrond.
B.7. Het tweede en het derde lid van paragraaf 3septdecies van artikel B.7. Het tweede en het derde lid van paragraaf 3septdecies van artikel
38 van de wet van 29 juni 1981 « houdende de algemene beginselen van 38 van de wet van 29 juni 1981 « houdende de algemene beginselen van
de sociale zekerheid voor werknemers », zoals aangevuld bij artikel 66 de sociale zekerheid voor werknemers », zoals aangevuld bij artikel 66
van de programmawet van 25 december 2017, dienen te worden vernietigd van de programmawet van 25 december 2017, dienen te worden vernietigd
in zoverre de vrijstellingen van de bijdrage die erin worden beoogd, in zoverre de vrijstellingen van de bijdrage die erin worden beoogd,
niet van toepassing zijn op de werknemers die in een mechanisme van niet van toepassing zijn op de werknemers die in een mechanisme van
volledige vrijstelling van prestaties zijn gestapt met toepassing van volledige vrijstelling van prestaties zijn gestapt met toepassing van
een individuele of een collectieve arbeidsovereenkomst die tussen 28 een individuele of een collectieve arbeidsovereenkomst die tussen 28
september 2017 en 29 december 2017 is gesloten. september 2017 en 29 december 2017 is gesloten.
Om die redenen, Om die redenen,
het Hof het Hof
vernietigt artikel 38, § 3septdecies, tweede en derde lid, van de wet vernietigt artikel 38, § 3septdecies, tweede en derde lid, van de wet
van 29 juni 1981 « houdende de algemene beginselen van de sociale van 29 juni 1981 « houdende de algemene beginselen van de sociale
zekerheid voor werknemers », zoals aangevuld bij artikel 66 van de zekerheid voor werknemers », zoals aangevuld bij artikel 66 van de
programmawet van 25 december 2017, in zoverre de vrijstellingen van de programmawet van 25 december 2017, in zoverre de vrijstellingen van de
bijdrage die erin worden beoogd, niet van toepassing zijn op de bijdrage die erin worden beoogd, niet van toepassing zijn op de
werknemers die in een mechanisme van volledige vrijstelling van werknemers die in een mechanisme van volledige vrijstelling van
prestaties zijn gestapt met toepassing van een individuele of prestaties zijn gestapt met toepassing van een individuele of
collectieve arbeidsovereenkomst die tussen 28 september 2017 en 29 collectieve arbeidsovereenkomst die tussen 28 september 2017 en 29
december 2017 is gesloten. december 2017 is gesloten.
Aldus gewezen in het Frans, het Nederlands en het Duits, Aldus gewezen in het Frans, het Nederlands en het Duits,
overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op
het Grondwettelijk Hof, op 24 oktober 2019. het Grondwettelijk Hof, op 24 oktober 2019.
De griffier, De griffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
De voorzitter, De voorzitter,
F. Daoût F. Daoût
^