Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 62/2019 van 8 mei 2019 Rolnummer 6878 In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 23 en 43 van de wet van 22 juli 1970 op de ruilverkaveling van landeigendommen uit kracht van de wet, gesteld door het Ho Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters J.-P(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 62/2019 van 8 mei 2019 Rolnummer 6878 In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 23 en 43 van de wet van 22 juli 1970 op de ruilverkaveling van landeigendommen uit kracht van de wet, gesteld door het Ho Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters J.-P(...) Uittreksel uit arrest nr. 62/2019 van 8 mei 2019 Rolnummer 6878 In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 23 en 43 van de wet van 22 juli 1970 op de ruilverkaveling van landeigendommen uit kracht van de wet, gesteld door het Ho Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters J.-P(...)
GRONDWETTELIJK HOF GRONDWETTELIJK HOF
Uittreksel uit arrest nr. 62/2019 van 8 mei 2019 Uittreksel uit arrest nr. 62/2019 van 8 mei 2019
Rolnummer 6878 Rolnummer 6878
In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 23 en 43 van In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 23 en 43 van
de wet van 22 juli 1970 op de ruilverkaveling van landeigendommen uit de wet van 22 juli 1970 op de ruilverkaveling van landeigendommen uit
kracht van de wet, gesteld door het Hof van Cassatie. kracht van de wet, gesteld door het Hof van Cassatie.
Het Grondwettelijk Hof, Het Grondwettelijk Hof,
samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters
J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, R. Leysen en M. Pâques, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, R. Leysen en M. Pâques,
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van
voorzitter A. Alen, voorzitter A. Alen,
wijst na beraad het volgende arrest : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Bij arrest van 22 februari 2018 in zake Maria Mattheussen en Marc Bij arrest van 22 februari 2018 in zake Maria Mattheussen en Marc
Bolckmans, August Verstraelen en Marc Verstraelen en Luc Jansen tegen Bolckmans, August Verstraelen en Marc Verstraelen en Luc Jansen tegen
het ruilverkavelingscomité Zondereigen, waarvan de expeditie ter het ruilverkavelingscomité Zondereigen, waarvan de expeditie ter
griffie van het Hof is ingekomen op 23 maart 2018, heeft het Hof van griffie van het Hof is ingekomen op 23 maart 2018, heeft het Hof van
Cassatie de volgende prejudiciële vraag gesteld : Cassatie de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« Schenden de artikelen 23 en 43 van de Ruilverkavelingswet van 22 « Schenden de artikelen 23 en 43 van de Ruilverkavelingswet van 22
juli 1970 de artikelen 10 en 11 van de Gecoördineerde Grondwet voor juli 1970 de artikelen 10 en 11 van de Gecoördineerde Grondwet voor
zover artikel 23, twaalfde lid zo moet gelezen worden dat het een zover artikel 23, twaalfde lid zo moet gelezen worden dat het een
cassatieberoep door elke belanghebbende uitsluit tegen een vonnis in cassatieberoep door elke belanghebbende uitsluit tegen een vonnis in
laatste aanleg van de vrederechter op grond van voormeld artikel 23 of laatste aanleg van de vrederechter op grond van voormeld artikel 23 of
43, waardoor een onderscheid wordt gemaakt met de mogelijkheid die 43, waardoor een onderscheid wordt gemaakt met de mogelijkheid die
elke belanghebbende partij bij een vonnis of arrest volgens het gemeen elke belanghebbende partij bij een vonnis of arrest volgens het gemeen
recht heeft om cassatieberoep in te stellen tegen een in laatste recht heeft om cassatieberoep in te stellen tegen een in laatste
aanleg gewezen beslissing ? ». aanleg gewezen beslissing ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. In rechte
(...) (...)
B.1.1. De prejudiciële vraag betreft de artikelen 23 en 43 van de wet B.1.1. De prejudiciële vraag betreft de artikelen 23 en 43 van de wet
van 22 juli 1970 op de ruilverkaveling van landeigendommen uit kracht van 22 juli 1970 op de ruilverkaveling van landeigendommen uit kracht
van de wet (hierna : de wet van 22 juli 1970), zoals van toepassing in van de wet (hierna : de wet van 22 juli 1970), zoals van toepassing in
het Vlaamse Gewest. het Vlaamse Gewest.
Uit de zaak voor het verwijzende rechtscollege blijkt dat de vraag in Uit de zaak voor het verwijzende rechtscollege blijkt dat de vraag in
het bijzonder betrekking heeft op artikel 23, eerste en twaalfde lid, het bijzonder betrekking heeft op artikel 23, eerste en twaalfde lid,
en artikel 43, § 1, eerste, tweede en vijfde lid, van de wet van 22 en artikel 43, § 1, eerste, tweede en vijfde lid, van de wet van 22
juli 1970, die bepalen : juli 1970, die bepalen :
«

Art. 23.Ieder belanghebbende kan de vaststelling van de waarden

 «

Art. 23.Ieder belanghebbende kan de vaststelling van de waarden
betwisten. Hij kan eveneens de vaststelling van de oppervlakte van betwisten. Hij kan eveneens de vaststelling van de oppervlakte van
zijn kavels betwisten, doch enkel wanneer het comité voor een kavel zijn kavels betwisten, doch enkel wanneer het comité voor een kavel
een andere oppervlakte heeft vastgesteld dan diegene die blijkt uit de een andere oppervlakte heeft vastgesteld dan diegene die blijkt uit de
kadastrale stukken, of wanneer het comité in zijn lijsten de kadastrale stukken, of wanneer het comité in zijn lijsten de
kadastrale oppervlakte van een kavel heeft overgenomen dan wanneer het kadastrale oppervlakte van een kavel heeft overgenomen dan wanneer het
kadaster in zijn stukken geen rekening heeft gehouden met een in kadaster in zijn stukken geen rekening heeft gehouden met een in
kracht van gewijsde gegane rechterlijke beslissing die de oppervlakte kracht van gewijsde gegane rechterlijke beslissing die de oppervlakte
van die kavel heeft vastgesteld of voor een kavel een oppervlakte van die kavel heeft vastgesteld of voor een kavel een oppervlakte
vermeldt die ten minste twee pct kleiner is dan ofwel de oppervlakte vermeldt die ten minste twee pct kleiner is dan ofwel de oppervlakte
vermeld in een akte met vaste dagtekening ofwel de door natrekking vermeld in een akte met vaste dagtekening ofwel de door natrekking
gewijzigde oppervlakte. Die twee pct worden berekend voor eenzelfde gewijzigde oppervlakte. Die twee pct worden berekend voor eenzelfde
geheel waarvan eenzelfde belanghebbende alleen of in onverdeeldheid geheel waarvan eenzelfde belanghebbende alleen of in onverdeeldheid
ofwel eigenaar, ofwel blote eigenaar of vruchtgebruiker is. ofwel eigenaar, ofwel blote eigenaar of vruchtgebruiker is.
[...] [...]
Tegen het vonnis is, behalve verzet, geen beroep mogelijk, Tegen het vonnis is, behalve verzet, geen beroep mogelijk,
onverminderd de bevoegdheid van de procureur-generaal bij het Hof van onverminderd de bevoegdheid van de procureur-generaal bij het Hof van
Cassatie om zich te voorzien wegens machtsoverschrijding of in het Cassatie om zich te voorzien wegens machtsoverschrijding of in het
belang van de wet, overeenkomstig artikel 1091 van het Gerechtelijk belang van de wet, overeenkomstig artikel 1091 van het Gerechtelijk
Wetboek ». Wetboek ».
«

Art. 43.§ 1. Ieder belanghebbende kan de oppervlakten betwisten van

 «

Art. 43.§ 1. Ieder belanghebbende kan de oppervlakten betwisten van
de nieuwe kavels die hem in elke waardezone worden toegewezen, de de nieuwe kavels die hem in elke waardezone worden toegewezen, de
berekening van de globale waarden en van de opleg die er uit berekening van de globale waarden en van de opleg die er uit
voortspruit, het bedrag van de vergoedingen wegens meer- of voortspruit, het bedrag van de vergoedingen wegens meer- of
minderwaarden evenals de vergoeding voor gebruiksverlies. minderwaarden evenals de vergoeding voor gebruiksverlies.
Kan eveneens door ieder belanghebbende worden betwist het aandeel in Kan eveneens door ieder belanghebbende worden betwist het aandeel in
de kosten dat hem overeenkomstig de bepalingen van artikel 40, eerste de kosten dat hem overeenkomstig de bepalingen van artikel 40, eerste
en tweede lid, ten laste wordt gelegd. en tweede lid, ten laste wordt gelegd.
[...] [...]
De bepalingen van artikel 23, leden drie, vier en zes tot twaalf, zijn De bepalingen van artikel 23, leden drie, vier en zes tot twaalf, zijn
van toepassing op de hiervoren bedoelde rechtsvorderingen ». van toepassing op de hiervoren bedoelde rechtsvorderingen ».
Het Hof beperkt zijn onderzoek tot die bepalingen. Het Hof beperkt zijn onderzoek tot die bepalingen.
B.1.2. In de prejudiciële vraag wordt het Hof verzocht zich uit te B.1.2. In de prejudiciële vraag wordt het Hof verzocht zich uit te
spreken over de bestaanbaarheid van die bepalingen met de artikelen 10 spreken over de bestaanbaarheid van die bepalingen met de artikelen 10
en 11 van de Grondwet, « voor zover artikel 23, twaalfde lid, zo moet en 11 van de Grondwet, « voor zover artikel 23, twaalfde lid, zo moet
gelezen worden dat het een cassatieberoep door elke belanghebbende gelezen worden dat het een cassatieberoep door elke belanghebbende
uitsluit tegen een vonnis in laatste aanleg van de vrederechter op uitsluit tegen een vonnis in laatste aanleg van de vrederechter op
grond van voormeld artikel 23 of 43 ». grond van voormeld artikel 23 of 43 ».
B.2.1. De ruilverkaveling uit kracht van de wet, zoals geregeld bij de B.2.1. De ruilverkaveling uit kracht van de wet, zoals geregeld bij de
wet van 22 juli 1970, streeft hoofdzakelijk naar een verbetering van wet van 22 juli 1970, streeft hoofdzakelijk naar een verbetering van
de economische exploitatie van de agrarische infrastructuur, in de economische exploitatie van de agrarische infrastructuur, in
beginsel door ruiling van versnipperde en verspreid liggende gronden beginsel door ruiling van versnipperde en verspreid liggende gronden
met het oog op het vormen van aaneensluitende en regelmatige kavels. met het oog op het vormen van aaneensluitende en regelmatige kavels.
Een ruilverkaveling kan gepaard gaan met het uitvoeren van bepaalde Een ruilverkaveling kan gepaard gaan met het uitvoeren van bepaalde
werken die betrekking kunnen hebben op onder meer de aanleg en werken die betrekking kunnen hebben op onder meer de aanleg en
verbetering van wegen, de waterbeheersing en de landschapszorg, verbetering van wegen, de waterbeheersing en de landschapszorg,
evenals met andere maatregelen van landinrichting (artikel 62 van de evenals met andere maatregelen van landinrichting (artikel 62 van de
wet van 22 juli 1970). wet van 22 juli 1970).
B.2.2. Indien de Vlaamse Regering beslist dat zal worden overgegaan B.2.2. Indien de Vlaamse Regering beslist dat zal worden overgegaan
tot ruilverkaveling van de goederen aangeduid op het door de bevoegde tot ruilverkaveling van de goederen aangeduid op het door de bevoegde
minister vastgestelde kavelplan, wordt een ruilverkavelingscomité minister vastgestelde kavelplan, wordt een ruilverkavelingscomité
opgericht (artikel 65 van de wet van 22 juli 1970). Het opgericht (artikel 65 van de wet van 22 juli 1970). Het
ruilverkavelingscomité, dat rechtspersoonlijkheid heeft, beraadslaagt ruilverkavelingscomité, dat rechtspersoonlijkheid heeft, beraadslaagt
en beslist over alles wat de uitvoering van de ruilverkaveling betreft en beslist over alles wat de uitvoering van de ruilverkaveling betreft
(artikel 66 van dezelfde wet). Aldus maakt het comité een kavelplan (artikel 66 van dezelfde wet). Aldus maakt het comité een kavelplan
op, waarbij voor elke eigenaar, vruchtgebruiker en gebruiker en voor op, waarbij voor elke eigenaar, vruchtgebruiker en gebruiker en voor
elke kavel zowel de oppervlakte als de waarde van de ingebrachte elke kavel zowel de oppervlakte als de waarde van de ingebrachte
kavels worden vastgesteld, evenals een herverkavelingsplan, waarbij de kavels worden vastgesteld, evenals een herverkavelingsplan, waarbij de
nieuwe kavels aan de betrokken eigenaars, vruchtgebruikers en nieuwe kavels aan de betrokken eigenaars, vruchtgebruikers en
gebruikers worden toegewezen en de vergoedingen voor meer- en gebruikers worden toegewezen en de vergoedingen voor meer- en
minderwaarden en voor gebruiksverlies worden vastgesteld (artikelen minderwaarden en voor gebruiksverlies worden vastgesteld (artikelen
26, 34 en 69 van dezelfde wet). Het ruilverkavelingscomité wordt 26, 34 en 69 van dezelfde wet). Het ruilverkavelingscomité wordt
daarin bijgestaan door een commissie van advies, evenals door de daarin bijgestaan door een commissie van advies, evenals door de
Vlaamse Landmaatschappij (artikelen 15 en 67 van dezelfde wet, in Vlaamse Landmaatschappij (artikelen 15 en 67 van dezelfde wet, in
samenhang gelezen met artikel 18octies van het decreet van 21 december samenhang gelezen met artikel 18octies van het decreet van 21 december
1988 houdende oprichting van de Vlaamse Landmaatschappij). 1988 houdende oprichting van de Vlaamse Landmaatschappij).
B.2.3. Krachtens de artikelen 23 en 43 van de wet van 22 juli 1970 B.2.3. Krachtens de artikelen 23 en 43 van de wet van 22 juli 1970
kunnen de belanghebbenden de daarin vermelde beslissingen van het kunnen de belanghebbenden de daarin vermelde beslissingen van het
ruilverkavelingscomité, die betrekking hebben op de vaststelling van ruilverkavelingscomité, die betrekking hebben op de vaststelling van
de oppervlakten en de waarden van de ingebrachte en de nieuw de oppervlakten en de waarden van de ingebrachte en de nieuw
toegekende kavels evenals op de toegekende vergoedingen, bij de toegekende kavels evenals op de toegekende vergoedingen, bij de
vrederechter betwisten. Krachtens artikel 23, twaalfde lid, van de wet vrederechter betwisten. Krachtens artikel 23, twaalfde lid, van de wet
van 22 juli 1970, waarnaar artikel 43, § 1, vijfde lid, verwijst, is van 22 juli 1970, waarnaar artikel 43, § 1, vijfde lid, verwijst, is
tegen het vonnis van de vrederechter, behalve verzet, geen beroep tegen het vonnis van de vrederechter, behalve verzet, geen beroep
mogelijk, onverminderd de bevoegdheid van de procureur-generaal bij mogelijk, onverminderd de bevoegdheid van de procureur-generaal bij
het Hof van Cassatie om zich te voorzien wegens machtsoverschrijding het Hof van Cassatie om zich te voorzien wegens machtsoverschrijding
of in het belang van de wet. of in het belang van de wet.
B.3. Het verwijzende rechtscollege wenst van het Hof te vernemen of de B.3. Het verwijzende rechtscollege wenst van het Hof te vernemen of de
in het geding zijnde artikelen 23 en 43 van de wet van 22 juli 1970 in het geding zijnde artikelen 23 en 43 van de wet van 22 juli 1970
bestaanbaar zijn met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in die bestaanbaar zijn met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in die
interpretatie dat de belanghebbende geruilkavelden geen voorziening in interpretatie dat de belanghebbende geruilkavelden geen voorziening in
cassatie kunnen instellen tegen een op grond van die bepalingen in cassatie kunnen instellen tegen een op grond van die bepalingen in
laatste aanleg gewezen vonnis van de vrederechter. laatste aanleg gewezen vonnis van de vrederechter.
De prejudiciële vraag noopt tot een vergelijking van die situatie van De prejudiciële vraag noopt tot een vergelijking van die situatie van
de geruilkavelden met die van andere rechtzoekenden, die krachtens het de geruilkavelden met die van andere rechtzoekenden, die krachtens het
gemeen recht wel een voorziening in cassatie kunnen instellen tegen in gemeen recht wel een voorziening in cassatie kunnen instellen tegen in
laatste aanleg gewezen beslissingen. laatste aanleg gewezen beslissingen.
B.4. In tegenstelling tot wat de Vlaamse Regering aanvoert, bevinden B.4. In tegenstelling tot wat de Vlaamse Regering aanvoert, bevinden
de in de prejudiciële vraag beoogde categorieën van personen zich in de in de prejudiciële vraag beoogde categorieën van personen zich in
situaties die voldoende vergelijkbaar zijn, wat de mogelijkheid situaties die voldoende vergelijkbaar zijn, wat de mogelijkheid
betreft om een voorziening in cassatie in te stellen tegen een in betreft om een voorziening in cassatie in te stellen tegen een in
laatste aanleg gewezen beslissing. laatste aanleg gewezen beslissing.
Het feit dat de ruilverkaveling betrekking zou hebben op het algemeen Het feit dat de ruilverkaveling betrekking zou hebben op het algemeen
belang, terwijl de geschillen die ressorteren onder de belang, terwijl de geschillen die ressorteren onder de
gemeenrechtelijke procedure louter private belangen zouden betreffen, gemeenrechtelijke procedure louter private belangen zouden betreffen,
kan weliswaar een element zijn in de beoordeling van de redelijkheid kan weliswaar een element zijn in de beoordeling van de redelijkheid
en evenredigheid van het verschil in behandeling, maar het kan niet en evenredigheid van het verschil in behandeling, maar het kan niet
volstaan om tot de niet-vergelijkbaarheid te besluiten. volstaan om tot de niet-vergelijkbaarheid te besluiten.
B.5. Het verschil in behandeling tussen bepaalde categorieën van B.5. Het verschil in behandeling tussen bepaalde categorieën van
personen dat voortvloeit uit de toepassing van verschillende personen dat voortvloeit uit de toepassing van verschillende
procedureregels in verschillende omstandigheden houdt op zich geen procedureregels in verschillende omstandigheden houdt op zich geen
discriminatie in. Van discriminatie zou slechts sprake zijn indien het discriminatie in. Van discriminatie zou slechts sprake zijn indien het
verschil in behandeling dat voortvloeit uit de toepassing van die verschil in behandeling dat voortvloeit uit de toepassing van die
procedureregels een onevenredige beperking van de rechten van de procedureregels een onevenredige beperking van de rechten van de
daarbij betrokken personen met zich zou meebrengen. daarbij betrokken personen met zich zou meebrengen.
B.6. Het cassatieberoep is een buitengewoon rechtsmiddel waardoor een B.6. Het cassatieberoep is een buitengewoon rechtsmiddel waardoor een
partij in de mogelijkheid wordt gesteld om, wegens schending van de partij in de mogelijkheid wordt gesteld om, wegens schending van de
wet of wegens overtreding van hetzij substantiële, hetzij op straffe wet of wegens overtreding van hetzij substantiële, hetzij op straffe
van nietigheid voorgeschreven vormen, de vernietiging te vorderen van van nietigheid voorgeschreven vormen, de vernietiging te vorderen van
een in laatste aanleg gewezen beslissing. Het Hof van Cassatie treedt een in laatste aanleg gewezen beslissing. Het Hof van Cassatie treedt
daarbij niet in de beoordeling van de zaken zelf. daarbij niet in de beoordeling van de zaken zelf.
B.7. Noch uit artikel 13 van de Grondwet, noch uit enige andere B.7. Noch uit artikel 13 van de Grondwet, noch uit enige andere
grondwets- of verdragsbepaling vloeit een recht op een cassatieberoep grondwets- of verdragsbepaling vloeit een recht op een cassatieberoep
voort. voort.
B.8.1. De uitsluiting van rechtsmiddelen tegen het vonnis van de B.8.1. De uitsluiting van rechtsmiddelen tegen het vonnis van de
vrederechter was reeds neergelegd in de wet van 25 juni 1956 op de vrederechter was reeds neergelegd in de wet van 25 juni 1956 op de
ruilverkaveling van landeigendommen uit kracht van de wet, vervangen ruilverkaveling van landeigendommen uit kracht van de wet, vervangen
bij de wet van 22 juli 1970, gewijzigd bij de wet van 11 augustus bij de wet van 22 juli 1970, gewijzigd bij de wet van 11 augustus
1978. Het door die bepaling nagestreefde doel werd als volgt 1978. Het door die bepaling nagestreefde doel werd als volgt
verantwoord : verantwoord :
« Voor de procedure die uitgewerkt wordt in artikel 20 heeft men zich « Voor de procedure die uitgewerkt wordt in artikel 20 heeft men zich
laten leiden door de wet van 3 Februari 1947 betreffende de procedure laten leiden door de wet van 3 Februari 1947 betreffende de procedure
voor onteigening ten algemenen nutte in hoogdringende omstandigheden. voor onteigening ten algemenen nutte in hoogdringende omstandigheden.
Elke belanghebbende, in de breedste zin van het woord, kan de bepaling Elke belanghebbende, in de breedste zin van het woord, kan de bepaling
van de oppervlakten en van de waarden betwisten door het comité voor van de oppervlakten en van de waarden betwisten door het comité voor
de vrederechter te dagen. Deze beslist in laatste aanleg. Het enig de vrederechter te dagen. Deze beslist in laatste aanleg. Het enig
toegelaten verhaal is de voorziening in verbreking in het belang der toegelaten verhaal is de voorziening in verbreking in het belang der
wet door de Procureur Generaal bij het Hof van Verbreking. wet door de Procureur Generaal bij het Hof van Verbreking.
Men zou kunnen aanvoeren dat de belanghebbenden verstoken blijven van Men zou kunnen aanvoeren dat de belanghebbenden verstoken blijven van
de dubbele rechtspraak; in werkelijkheid evenwel is het comité ter de dubbele rechtspraak; in werkelijkheid evenwel is het comité ter
zake een onafhankelijk en onpartijdig lichaam en zijn beslissingen zake een onafhankelijk en onpartijdig lichaam en zijn beslissingen
bieden zodanige waarborgen van objectiviteit dat men ze kan beschouwen bieden zodanige waarborgen van objectiviteit dat men ze kan beschouwen
als zijnde genomen in eerste aanleg » (Parl. St., Senaat, 1954-1955, als zijnde genomen in eerste aanleg » (Parl. St., Senaat, 1954-1955,
nr. 27, p. 13). nr. 27, p. 13).
Uit de parlementaire voorbereiding van de wet van 22 juli 1970, die de Uit de parlementaire voorbereiding van de wet van 22 juli 1970, die de
wet van 25 juni 1956 heeft vervangen, blijkt voorts dat de wetgever « wet van 25 juni 1956 heeft vervangen, blijkt voorts dat de wetgever «
een bijzondere aandacht [heeft] besteed aan een sneller verloop van de een bijzondere aandacht [heeft] besteed aan een sneller verloop van de
verkavelingsprocedure », en evenzeer erover bekommerd was « een verkavelingsprocedure », en evenzeer erover bekommerd was « een
maximale rechtszekerheid te waarborgen aan de belanghebbende maximale rechtszekerheid te waarborgen aan de belanghebbende
eigenaars, vruchtgebruikers, gebruikers en houders van zakelijke eigenaars, vruchtgebruikers, gebruikers en houders van zakelijke
rechten » (Parl. St., Kamer, 1969-1970, nr. 250/6, p. 8). De rechten » (Parl. St., Kamer, 1969-1970, nr. 250/6, p. 8). De
parlementaire voorbereiding vermeldt nog : parlementaire voorbereiding vermeldt nog :
« De ruilverkaveling is een ingewikkelde operatie. Er komen « De ruilverkaveling is een ingewikkelde operatie. Er komen
noodzakelijkerwijze een aantal verrichtingen aan te pas welke onder noodzakelijkerwijze een aantal verrichtingen aan te pas welke onder
geen voorwendsel mogen worden achterwege gelaten. Er is geen geen voorwendsel mogen worden achterwege gelaten. Er is geen
ruilverkaveling denkbaar zonder een nauwkeurig onderzoek van de ruilverkaveling denkbaar zonder een nauwkeurig onderzoek van de
inbreng van ieder der betrokken eigenaars, vruchtgebruikers en inbreng van ieder der betrokken eigenaars, vruchtgebruikers en
gebruikers; zonder een herverdeling waardoor aan ieder van de gebruikers; zonder een herverdeling waardoor aan ieder van de
betrokkenen een aandeel wordt teruggegeven van dezelfde waarde als betrokkenen een aandeel wordt teruggegeven van dezelfde waarde als
zijn inbreng; en meestal zonder weg- en afwateringswerken om de zijn inbreng; en meestal zonder weg- en afwateringswerken om de
agrarische structuur van de bij de ruilverkaveling betrokken goederen agrarische structuur van de bij de ruilverkaveling betrokken goederen
te verbeteren. te verbeteren.
Bij elke fase van dat werk moet noodzakelijkerwijze een onderzoek Bij elke fase van dat werk moet noodzakelijkerwijze een onderzoek
worden ingesteld om de betrokkenen in de gelegenheid te stellen hun worden ingesteld om de betrokkenen in de gelegenheid te stellen hun
opmerkingen naar voren te brengen, die, indien ze gegrond zijn en door opmerkingen naar voren te brengen, die, indien ze gegrond zijn en door
het comité worden aanvaard, dit laatste ertoe verplichten de het comité worden aanvaard, dit laatste ertoe verplichten de
opgemaakte plannen te herzien. opgemaakte plannen te herzien.
Dat alles vergt tijd. Dat alles vergt tijd.
Maar dat is een reden te meer om te pogen komaf te maken met al wat de Maar dat is een reden te meer om te pogen komaf te maken met al wat de
afloop van de verrichtingen kan vertragen » (ibid., p. 11). afloop van de verrichtingen kan vertragen » (ibid., p. 11).
« De aan de procedureregelen voorgestelde wijzigingen hebben tot doel « De aan de procedureregelen voorgestelde wijzigingen hebben tot doel
te komen tot een procedure die de rechten van de verdediging te komen tot een procedure die de rechten van de verdediging
eerbiedigt en tegelijk snel de [lees : en] doeltreffend is en eerbiedigt en tegelijk snel de [lees : en] doeltreffend is en
verhindert dat gebeurlijke geschillen het normale verloop van de verhindert dat gebeurlijke geschillen het normale verloop van de
ruilverkavelingsverrichtingen belemmeren » (ibid., pp. 39-40). ruilverkavelingsverrichtingen belemmeren » (ibid., pp. 39-40).
B.8.2. De ruilverkaveling strekt ertoe, in het algemeen belang, te B.8.2. De ruilverkaveling strekt ertoe, in het algemeen belang, te
komen tot een betere exploitatie van de landeigendommen. De specifieke komen tot een betere exploitatie van de landeigendommen. De specifieke
kenmerken van die operatie verantwoorden dat de wetgever heeft kenmerken van die operatie verantwoorden dat de wetgever heeft
voorzien in bijzondere regels die op verschillende punten afwijken van voorzien in bijzondere regels die op verschillende punten afwijken van
het gemeen recht, teneinde de behandeling van de geschillen die het gemeen recht, teneinde de behandeling van de geschillen die
ontstaan in het kader van de ruilverkavelingsverrichtingen te ontstaan in het kader van de ruilverkavelingsverrichtingen te
versnellen en aldus zo snel mogelijk rechtszekerheid te bieden. versnellen en aldus zo snel mogelijk rechtszekerheid te bieden.
Er dient daarbij rekening te worden gehouden met het feit dat de Er dient daarbij rekening te worden gehouden met het feit dat de
ruilverkaveling een complexe operatie uitmaakt waarbij een regeling ruilverkaveling een complexe operatie uitmaakt waarbij een regeling
betreffende één fase, die door bepaalde belanghebbenden als betreffende één fase, die door bepaalde belanghebbenden als
discriminerend wordt ervaren, een onderdeel vormt van een algehele discriminerend wordt ervaren, een onderdeel vormt van een algehele
regeling die kan voorzien in de door de overheid te bekostigen regeling die kan voorzien in de door de overheid te bekostigen
inrichtingswerken in het voordeel van de geruilkavelden. inrichtingswerken in het voordeel van de geruilkavelden.
B.8.3. De uitsluiting van het cassatieberoep tegen het vonnis dat door B.8.3. De uitsluiting van het cassatieberoep tegen het vonnis dat door
de vrederechter op grond van de artikelen 23 en 43 van de wet van 22 de vrederechter op grond van de artikelen 23 en 43 van de wet van 22
juli 1970 wordt gewezen, is relevant om het door de wetgever juli 1970 wordt gewezen, is relevant om het door de wetgever
nagestreefde doel te verwezenlijken dat erin bestaat de procedure van nagestreefde doel te verwezenlijken dat erin bestaat de procedure van
de ruilverkaveling te versnellen teneinde de betrokkenen zo snel de ruilverkaveling te versnellen teneinde de betrokkenen zo snel
mogelijk rechtszekerheid te bieden. mogelijk rechtszekerheid te bieden.
B.8.4. De wetgever heeft daarbij erover gewaakt de rechten van B.8.4. De wetgever heeft daarbij erover gewaakt de rechten van
verdediging van de belanghebbenden te eerbiedigen. Laatstgenoemden verdediging van de belanghebbenden te eerbiedigen. Laatstgenoemden
beschikken in elke belangrijke fase van de ruilverkaveling over de beschikken in elke belangrijke fase van de ruilverkaveling over de
mogelijkheid om, ter gelegenheid van een openbaar onderzoek, hun mogelijkheid om, ter gelegenheid van een openbaar onderzoek, hun
bezwaren mee te delen (zie onder meer de artikelen 6, 21, 35 en 42 van bezwaren mee te delen (zie onder meer de artikelen 6, 21, 35 en 42 van
de wet van 22 juli 1970). Het ruilverkavelingscomité onderzoekt die de wet van 22 juli 1970). Het ruilverkavelingscomité onderzoekt die
bezwaren en beslist daarover, na het advies van de commissie van bezwaren en beslist daarover, na het advies van de commissie van
advies te hebben gevraagd (artikelen 22, 35 en 42 van dezelfde wet). advies te hebben gevraagd (artikelen 22, 35 en 42 van dezelfde wet).
Die commissie bestaat uit zes tot tien leden van wie twee leden Die commissie bestaat uit zes tot tien leden van wie twee leden
betrokken eigenaars of vruchtgebruikers zijn en twee leden betrokken betrokken eigenaars of vruchtgebruikers zijn en twee leden betrokken
gebruikers zijn (artikel 15 van dezelfde wet). Indien het gebruikers zijn (artikel 15 van dezelfde wet). Indien het
ruilverkavelingscomité het niet eens is met het gunstig advies van de ruilverkavelingscomité het niet eens is met het gunstig advies van de
commissie van advies betreffende één of meer bezwaren van een commissie van advies betreffende één of meer bezwaren van een
belanghebbende, dient het de betrokkene op te roepen om hem te horen belanghebbende, dient het de betrokkene op te roepen om hem te horen
(artikelen 22, 35 en 42 van dezelfde wet). (artikelen 22, 35 en 42 van dezelfde wet).
De in de artikelen 23 en 43 van de wet van 22 juli 1970 vermelde De in de artikelen 23 en 43 van de wet van 22 juli 1970 vermelde
beslissingen van het ruilverkavelingscomité inzake de vaststelling van beslissingen van het ruilverkavelingscomité inzake de vaststelling van
bepaalde waarden en vergoedingen kunnen vervolgens voor de bepaalde waarden en vergoedingen kunnen vervolgens voor de
vrederechter worden betwist, overeenkomstig de in die bepalingen vrederechter worden betwist, overeenkomstig de in die bepalingen
neergelegde procedure. De in het geding zijnde bepalingen sluiten neergelegde procedure. De in het geding zijnde bepalingen sluiten
weliswaar uit dat, behoudens verzet, rechtsmiddelen tegen het vonnis weliswaar uit dat, behoudens verzet, rechtsmiddelen tegen het vonnis
van de vrederechter worden aangewend. De procureur-generaal bij het van de vrederechter worden aangewend. De procureur-generaal bij het
Hof van Cassatie beschikt echter wel over de mogelijkheid om zich te Hof van Cassatie beschikt echter wel over de mogelijkheid om zich te
voorzien wegens machtsoverschrijding of in het belang van de wet. voorzien wegens machtsoverschrijding of in het belang van de wet.
De belanghebbenden blijven voorts gerechtigd om op basis van de De belanghebbenden blijven voorts gerechtigd om op basis van de
artikelen 1382 en volgende van het Burgerlijk Wetboek een artikelen 1382 en volgende van het Burgerlijk Wetboek een
schadevergoeding te vorderen voor de schade die zij zouden bewijzen schadevergoeding te vorderen voor de schade die zij zouden bewijzen
geleden te hebben door machtsmisbruik en machtsafwending of door een geleden te hebben door machtsmisbruik en machtsafwending of door een
foutieve beslissing van het ruilverkavelingscomité. De bevoegde foutieve beslissing van het ruilverkavelingscomité. De bevoegde
rechtbank is dan krachtens de haar door artikel 159 van de Grondwet rechtbank is dan krachtens de haar door artikel 159 van de Grondwet
opgedragen wettigheidscontrole bevoegd om na te gaan of dat comité opgedragen wettigheidscontrole bevoegd om na te gaan of dat comité
zich van zijn taak heeft gekweten overeenkomstig de zich van zijn taak heeft gekweten overeenkomstig de
zorgvuldigheidsnormen die besloten zijn in de artikelen 1382 en zorgvuldigheidsnormen die besloten zijn in de artikelen 1382 en
volgende van het Burgerlijk Wetboek. volgende van het Burgerlijk Wetboek.
Bovendien kunnen de eindbeslissingen van het ruilverkavelingscomité, Bovendien kunnen de eindbeslissingen van het ruilverkavelingscomité,
in zoverre het administratieve rechtshandelingen betreft, met een in zoverre het administratieve rechtshandelingen betreft, met een
beroep voor de Raad van State worden bestreden. beroep voor de Raad van State worden bestreden.
B.8.5. Gelet op de specifieke en complexe aard van de ruilverkaveling B.8.5. Gelet op de specifieke en complexe aard van de ruilverkaveling
en de door de wetgever nagestreefde doelstelling om de geruilkavelden en de door de wetgever nagestreefde doelstelling om de geruilkavelden
zo snel mogelijk rechtszekerheid te verschaffen, en rekening houdende zo snel mogelijk rechtszekerheid te verschaffen, en rekening houdende
met de waarborgen die aan de belanghebbenden worden geboden om hun met de waarborgen die aan de belanghebbenden worden geboden om hun
bezwaren te doen gelden en de beslissingen van het bezwaren te doen gelden en de beslissingen van het
ruilverkavelingscomité te betwisten, doet de uitsluiting van het ruilverkavelingscomité te betwisten, doet de uitsluiting van het
cassatieberoep tegen de vonnissen van de vrederechter op grond van de cassatieberoep tegen de vonnissen van de vrederechter op grond van de
in het geding zijnde bepalingen niet op onevenredige wijze afbreuk aan in het geding zijnde bepalingen niet op onevenredige wijze afbreuk aan
de rechten van de betrokkenen. de rechten van de betrokkenen.
B.9. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.9. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.
Om die redenen, Om die redenen,
het Hof het Hof
zegt voor recht : zegt voor recht :
De artikelen 23 en 43 van de wet van 22 juli 1970 op de De artikelen 23 en 43 van de wet van 22 juli 1970 op de
ruilverkaveling van landeigendommen uit kracht van de wet schenden de ruilverkaveling van landeigendommen uit kracht van de wet schenden de
artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet.
Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof,
op 8 mei 2019. op 8 mei 2019.
De griffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
De voorzitter, De voorzitter,
A. Alen A. Alen
^