Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 160/2007 van 19 december 2007 Rolnummer 4158 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 3, § 1, 3° en 4°, van het koninklijk besluit nr. 143 van 30 december 1982 tot vaststelling van de voorwaarden waaraan d Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de rechter(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 160/2007 van 19 december 2007 Rolnummer 4158 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 3, § 1, 3° en 4°, van het koninklijk besluit nr. 143 van 30 december 1982 tot vaststelling van de voorwaarden waaraan d Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de rechter(...) Uittreksel uit arrest nr. 160/2007 van 19 december 2007 Rolnummer 4158 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 3, § 1, 3° en 4°, van het koninklijk besluit nr. 143 van 30 december 1982 tot vaststelling van de voorwaarden waaraan d Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de rechter(...)
GRONDWETTELIJK HOF GRONDWETTELIJK HOF
Uittreksel uit arrest nr. 160/2007 van 19 december 2007 Uittreksel uit arrest nr. 160/2007 van 19 december 2007
Rolnummer 4158 Rolnummer 4158
In zake : de prejudiciële vraag over artikel 3, § 1, 3° en 4°, van het In zake : de prejudiciële vraag over artikel 3, § 1, 3° en 4°, van het
koninklijk besluit nr. 143 van 30 december 1982 tot vaststelling van koninklijk besluit nr. 143 van 30 december 1982 tot vaststelling van
de voorwaarden waaraan de laboratoria moeten voldoen voor de de voorwaarden waaraan de laboratoria moeten voldoen voor de
tegemoetkoming van de ziekteverzekering voor verstrekkingen van tegemoetkoming van de ziekteverzekering voor verstrekkingen van
klinische biologie, zoals vervangen bij de wet van 30 december 1988, klinische biologie, zoals vervangen bij de wet van 30 december 1988,
in de versie vóór de wijziging ervan bij de wet van 24 mei 2005, in de versie vóór de wijziging ervan bij de wet van 24 mei 2005,
gesteld door de Raad van State. gesteld door de Raad van State.
Het Grondwettelijk Hof, Het Grondwettelijk Hof,
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en M. Bossuyt, en de
rechters R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, rechters R. Henneuse, E. De Groot, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe,
J.-P. Moerman, E. Derycke en J. Spreutels, bijgestaan door de griffier J.-P. Moerman, E. Derycke en J. Spreutels, bijgestaan door de griffier
P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior,
wijst na beraad het volgende arrest : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Bij arrest nr. 168.090 van 21 februari 2007 in zake de bvba « Bij arrest nr. 168.090 van 21 februari 2007 in zake de bvba «
Laboratoire de biologie et de radio-immunologie cliniques » (BIORIM), Laboratoire de biologie et de radio-immunologie cliniques » (BIORIM),
in staat van faillissement, tegen de Belgische Staat en in in staat van faillissement, tegen de Belgische Staat en in
aanwezigheid van Jean-Claude Leunis en van Fernand Ullens de Schooten, aanwezigheid van Jean-Claude Leunis en van Fernand Ullens de Schooten,
waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 5 maart waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 5 maart
2007, heeft de Raad van State de volgende prejudiciële vraag gesteld : 2007, heeft de Raad van State de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« Voert artikel 3, § 1, 3° en 4°, van het koninklijk besluit nr. 143 « Voert artikel 3, § 1, 3° en 4°, van het koninklijk besluit nr. 143
van 30 december 1982 tot vaststelling van de voorwaarden waaraan de van 30 december 1982 tot vaststelling van de voorwaarden waaraan de
laboratoria moeten voldoen voor de tegemoetkoming van de laboratoria moeten voldoen voor de tegemoetkoming van de
ziekteverzekering voor verstrekkingen van klinische biologie, ziekteverzekering voor verstrekkingen van klinische biologie,
vervangen bij de wet van 30 december 1988, in de versie ervan vóór de vervangen bij de wet van 30 december 1988, in de versie ervan vóór de
wijziging ervan bij de wet van 24 mei 2005, doordat het bepaalt dat de wijziging ervan bij de wet van 24 mei 2005, doordat het bepaalt dat de
laboratoria die het beoogt, moeten worden uitgebaat door één of meer laboratoria die het beoogt, moeten worden uitgebaat door één of meer
personen gemachtigd om verstrekkingen van klinische biologie uit te personen gemachtigd om verstrekkingen van klinische biologie uit te
voeren, of door een burgerlijke vennootschap die de vorm heeft voeren, of door een burgerlijke vennootschap die de vorm heeft
aangenomen van een besloten vennootschap met beperkte aangenomen van een besloten vennootschap met beperkte
aansprakelijkheid, een vennootschap onder firma of een coöperatieve aansprakelijkheid, een vennootschap onder firma of een coöperatieve
vennootschap en waarvan de vennoten, zaakvoerders en bestuurders vennootschap en waarvan de vennoten, zaakvoerders en bestuurders
uitsluitend bestaan uit personen die gemachtigd zijn om verstrekkingen uitsluitend bestaan uit personen die gemachtigd zijn om verstrekkingen
van klinische biologie uit te voeren, een met de artikelen 10 en 11 van klinische biologie uit te voeren, een met de artikelen 10 en 11
van de Grondwet onbestaanbaar verschil in behandeling in tussen die van de Grondwet onbestaanbaar verschil in behandeling in tussen die
personen en diegenen die die hoedanigheid niet hebben, of tussen de personen en diegenen die die hoedanigheid niet hebben, of tussen de
vennootschappen waarvan de vennoten, zaakvoerders en bestuurders die vennootschappen waarvan de vennoten, zaakvoerders en bestuurders die
hoedanigheid hebben en die waarvan de vennoten, zaakvoerders en hoedanigheid hebben en die waarvan de vennoten, zaakvoerders en
bestuurders die hoedanigheid niet hebben ? ». bestuurders die hoedanigheid niet hebben ? ».
(...) (...)
II. In rechte II. In rechte
(...) (...)
B.1.1. Artikel 3 van het koninklijk besluit nr. 143 van 30 december B.1.1. Artikel 3 van het koninklijk besluit nr. 143 van 30 december
1982 tot vaststelling van de voorwaarden waaraan de laboratoria moeten 1982 tot vaststelling van de voorwaarden waaraan de laboratoria moeten
voldoen voor de tegemoetkoming van de ziekteverzekering voor voldoen voor de tegemoetkoming van de ziekteverzekering voor
verstrekkingen van klinische biologie bepaalde, in de versie ervan die verstrekkingen van klinische biologie bepaalde, in de versie ervan die
van toepassing is op het aan de verwijzende rechter voorgelegde van toepassing is op het aan de verwijzende rechter voorgelegde
geschil : geschil :
« § 1. Het laboratorium moet worden uitgebaat : « § 1. Het laboratorium moet worden uitgebaat :
1° hetzij door een of meer behandelende geneesheren die uitsluitend in 1° hetzij door een of meer behandelende geneesheren die uitsluitend in
het kader van hun praktijk en met het oog op diagnose bij hun eigen het kader van hun praktijk en met het oog op diagnose bij hun eigen
patiënten met de hulp van derden verstrekkingen van klinische biologie patiënten met de hulp van derden verstrekkingen van klinische biologie
uitvoeren; uitvoeren;
2° hetzij door een burgerlijke vennootschap die de vorm heeft 2° hetzij door een burgerlijke vennootschap die de vorm heeft
aangenomen van een besloten vennootschap met beperkte aangenomen van een besloten vennootschap met beperkte
aansprakelijkheid, een vennootschap onder firma of een coöperatieve aansprakelijkheid, een vennootschap onder firma of een coöperatieve
vennootschap en waarvan de vennoten, zaakvoerders en bestuurders vennootschap en waarvan de vennoten, zaakvoerders en bestuurders
uitsluitend bestaan uit personen vermeld onder 1° van deze paragraaf; uitsluitend bestaan uit personen vermeld onder 1° van deze paragraaf;
3° hetzij door een of meer personen gemachtigd om verstrekkingen van 3° hetzij door een of meer personen gemachtigd om verstrekkingen van
klinische biologie uit te voeren, die effectief in dit laboratorium klinische biologie uit te voeren, die effectief in dit laboratorium
dergelijke verstrekkingen uitvoeren en die geen voorschrijvende dergelijke verstrekkingen uitvoeren en die geen voorschrijvende
geneesheren zijn; geneesheren zijn;
4° hetzij door een burgerlijke vennootschap die de vorm heeft 4° hetzij door een burgerlijke vennootschap die de vorm heeft
aangenomen van een besloten vennootschap met beperkte aangenomen van een besloten vennootschap met beperkte
aansprakelijkheid, een vennootschap onder firma of een coöperatieve aansprakelijkheid, een vennootschap onder firma of een coöperatieve
vennootschap en waarvan de vennoten, zaakvoerders en bestuurders vennootschap en waarvan de vennoten, zaakvoerders en bestuurders
uitsluitend bestaan uit personen vermeld onder 3° van deze paragraaf; uitsluitend bestaan uit personen vermeld onder 3° van deze paragraaf;
5° hetzij door een natuurlijke persoon of een rechtspersoon die een 5° hetzij door een natuurlijke persoon of een rechtspersoon die een
ziekenhuis uitbaat en indien het laboratorium voor het ziekenhuis ziekenhuis uitbaat en indien het laboratorium voor het ziekenhuis
functioneert; functioneert;
6° hetzij door een universitaire instelling of een openbaar bestuur, 6° hetzij door een universitaire instelling of een openbaar bestuur,
in zover zij een activiteit organiseren van medische verzorging in zover zij een activiteit organiseren van medische verzorging
waarvoor het laboratorium functioneert; waarvoor het laboratorium functioneert;
7° hetzij door een rechtspersoon van privaat recht zonder winstoogmerk 7° hetzij door een rechtspersoon van privaat recht zonder winstoogmerk
die, op verzoek van de overheid, opdrachten van wetenschappelijk die, op verzoek van de overheid, opdrachten van wetenschappelijk
onderzoek uitvoert waarvoor het laboratorium functioneert; onderzoek uitvoert waarvoor het laboratorium functioneert;
8° hetzij door een rechtspersoon van privaat recht zonder winstoogmerk 8° hetzij door een rechtspersoon van privaat recht zonder winstoogmerk
die uitsluitend een activiteit organiseert van medische verzorging die uitsluitend een activiteit organiseert van medische verzorging
waarvoor het laboratorium functioneert en op voorwaarde dat het waarvoor het laboratorium functioneert en op voorwaarde dat het
laboratorium door de rechtspersoon reeds werd uitgebaat op 26 februari laboratorium door de rechtspersoon reeds werd uitgebaat op 26 februari
1980; 1980;
9° hetzij door een burgerlijke vennootschap die de vorm heeft 9° hetzij door een burgerlijke vennootschap die de vorm heeft
aangenomen van een coöperatieve vennootschap waarvan de vennoten aangenomen van een coöperatieve vennootschap waarvan de vennoten
uitsluitend bestaan uit huisartsen en die uitsluitend een activiteit uitsluitend bestaan uit huisartsen en die uitsluitend een activiteit
organiseert van medische verzorging waarvoor het laboratorium organiseert van medische verzorging waarvoor het laboratorium
functioneert en op voorwaarde dat het laboratorium door de functioneert en op voorwaarde dat het laboratorium door de
vennootschap reeds werd uitgebaat op 26 februari 1980. vennootschap reeds werd uitgebaat op 26 februari 1980.
[...] [...]
§ 3. De uitbaters van een laboratorium bedoeld in § 1, 1° of 3° van § 3. De uitbaters van een laboratorium bedoeld in § 1, 1° of 3° van
dit artikel moeten aan volgende voorwaarden voldoen : dit artikel moeten aan volgende voorwaarden voldoen :
1° zij mogen slechts één laboratorium uitbaten; 1° zij mogen slechts één laboratorium uitbaten;
2° zij mogen noch lid noch vennoot zijn van een andere rechtspersoon, 2° zij mogen noch lid noch vennoot zijn van een andere rechtspersoon,
noch rechtstreeks, noch onrechtstreeks titels, die al dan niet noch rechtstreeks, noch onrechtstreeks titels, die al dan niet
kapitaal vertegenwoordigen, bezitten in een vennootschap, waarvan het kapitaal vertegenwoordigen, bezitten in een vennootschap, waarvan het
maatschappelijk doel in verband staat met de geneeskunst - onder meer maatschappelijk doel in verband staat met de geneeskunst - onder meer
de uitbating van een laboratorium van klinische biologie, het de uitbating van een laboratorium van klinische biologie, het
vervaardigen van farmaceutische produkten, de produktie of de levering vervaardigen van farmaceutische produkten, de produktie of de levering
van geneeskundige apparatuur of prothesen, de produktie of de van geneeskundige apparatuur of prothesen, de produktie of de
uitbating van informatica-apparatuur die in verband staat met de uitbating van informatica-apparatuur die in verband staat met de
geneeskunst - of de levering van goederen of diensten aan de geneeskunst - of de levering van goederen of diensten aan de
beoefenaars van de geneeskunst. Zij mogen noch de hoedanigheid hebben beoefenaars van de geneeskunst. Zij mogen noch de hoedanigheid hebben
van orgaan, noch lid zijn van een orgaan, noch de vennoten, organen of van orgaan, noch lid zijn van een orgaan, noch de vennoten, organen of
leden van organen van deze vennootschappen vertegenwoordigen. Deze leden van organen van deze vennootschappen vertegenwoordigen. Deze
bepalingen mogen door de Koning worden uitgebreid tot andere bepalingen mogen door de Koning worden uitgebreid tot andere
rechtspersonen of vennootschappen; rechtspersonen of vennootschappen;
[...] [...]
§ 4. De vennootschappen die een laboratorium uitbaten bedoeld in § 1, § 4. De vennootschappen die een laboratorium uitbaten bedoeld in § 1,
2° en 4°, van dit artikel, moeten aan de volgende voorwaarden voldoen 2° en 4°, van dit artikel, moeten aan de volgende voorwaarden voldoen
: :
1° zij mogen slechts één laboratorium uitbaten. Bovendien moeten zij 1° zij mogen slechts één laboratorium uitbaten. Bovendien moeten zij
de uitbating van een laboratorium tot enig maatschappelijk doel de uitbating van een laboratorium tot enig maatschappelijk doel
hebben. Deze laatste voorwaarde is slechts van toepassing op de hebben. Deze laatste voorwaarde is slechts van toepassing op de
vennootschappen bedoeld in artikel 3, § 1, 4°; vennootschappen bedoeld in artikel 3, § 1, 4°;
2° zij mogen noch lid, noch vennoot zijn van een andere rechtspersoon 2° zij mogen noch lid, noch vennoot zijn van een andere rechtspersoon
waarvan het maatschappelijk doel de uitbating van een laboratorium van waarvan het maatschappelijk doel de uitbating van een laboratorium van
klinische biologie is, noch rechtstreeks of onrechtstreeks beschikken klinische biologie is, noch rechtstreeks of onrechtstreeks beschikken
over titels, die al dan niet kapitaal vertegenwoordigen in een andere over titels, die al dan niet kapitaal vertegenwoordigen in een andere
vennootschap die hetzelfde maatschappelijk doel heeft, noch de vennootschap die hetzelfde maatschappelijk doel heeft, noch de
hoedanigheid hebben van orgaan of lid zijn van een orgaan van een hoedanigheid hebben van orgaan of lid zijn van een orgaan van een
andere rechtspersoon of vennootschap die hetzelfde maatschappelijk andere rechtspersoon of vennootschap die hetzelfde maatschappelijk
doel heeft; zij mogen geen vennoot, orgaan of lid van een orgaan doel heeft; zij mogen geen vennoot, orgaan of lid van een orgaan
vertegenwoordigen van een andere rechtspersoon of vennootschap waarvan vertegenwoordigen van een andere rechtspersoon of vennootschap waarvan
het maatschappelijk doel de uitbating van een laboratorium van het maatschappelijk doel de uitbating van een laboratorium van
klinische biologie is; klinische biologie is;
[...] ». [...] ».
B.1.2. De formulering van artikel 3, § 1, 3° en 4°, waarop de B.1.2. De formulering van artikel 3, § 1, 3° en 4°, waarop de
prejudiciële vraag betrekking heeft, is die welke eraan werd gegeven prejudiciële vraag betrekking heeft, is die welke eraan werd gegeven
bij artikel 17 van de programmawet van 30 december 1988. bij artikel 17 van de programmawet van 30 december 1988.
B.2. Uit artikel 5 van het koninklijk besluit nr. 78 van 10 november B.2. Uit artikel 5 van het koninklijk besluit nr. 78 van 10 november
1967 betreffende de uitoefening van de geneeskunst, de verpleegkunde, 1967 betreffende de uitoefening van de geneeskunst, de verpleegkunde,
de paramedische beroepen en de geneeskundige commissies, volgt dat de de paramedische beroepen en de geneeskundige commissies, volgt dat de
personen die zijn gemachtigd om verstrekkingen van klinische biologie personen die zijn gemachtigd om verstrekkingen van klinische biologie
uit te voeren (die worden beoogd in het voormelde artikel 3, § 1, 3°), uit te voeren (die worden beoogd in het voormelde artikel 3, § 1, 3°),
de geneesheren zijn, de apothekers en de licentiaten in de de geneesheren zijn, de apothekers en de licentiaten in de
scheikundige wetenschappen. scheikundige wetenschappen.
B.3. Het Hof wordt ondervraagd over de bestaanbaarheid van het B.3. Het Hof wordt ondervraagd over de bestaanbaarheid van het
voormelde artikel 3, § 1, 3° en 4°, met de artikelen 10 en 11 van de voormelde artikel 3, § 1, 3° en 4°, met de artikelen 10 en 11 van de
Grondwet doordat het een verschil in behandeling invoert tussen de Grondwet doordat het een verschil in behandeling invoert tussen de
geneesheren, apothekers en licentiaten in de scheikundige geneesheren, apothekers en licentiaten in de scheikundige
wetenschappen, en de andere economische actoren doordat alleen de wetenschappen, en de andere economische actoren doordat alleen de
laboratoria voor klinische biologie die door de eerstgenoemden worden laboratoria voor klinische biologie die door de eerstgenoemden worden
uitgebaat, de tegemoetkoming kunnen genieten van de ziekte- en uitgebaat, de tegemoetkoming kunnen genieten van de ziekte- en
invaliditeitsverzekering voor de verstrekkingen die zij leveren. invaliditeitsverzekering voor de verstrekkingen die zij leveren.
B.4.1. Op de terechtzitting van 7 november 2007 heeft de eerste B.4.1. Op de terechtzitting van 7 november 2007 heeft de eerste
tussenkomende partij voor de Raad van State de tekst bezorgd van vier tussenkomende partij voor de Raad van State de tekst bezorgd van vier
prejudiciële vragen, waarvan zij vraagt dat ze worden gesteld aan het prejudiciële vragen, waarvan zij vraagt dat ze worden gesteld aan het
Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen, en die betrekking Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen, en die betrekking
hebben op de overeenstemming van de in het geding zijnde bepalingen hebben op de overeenstemming van de in het geding zijnde bepalingen
met de artikelen 43, 49, 56 en 86 van het EG-Verdrag. met de artikelen 43, 49, 56 en 86 van het EG-Verdrag.
B.4.2. Volgens artikel 43 van het EG-Verdrag zijn beperkingen van de B.4.2. Volgens artikel 43 van het EG-Verdrag zijn beperkingen van de
vrijheid van vestiging voor onderdanen van een lidstaat op het vrijheid van vestiging voor onderdanen van een lidstaat op het
grondgebied van een andere lidstaat verboden. Overeenkomstig artikel grondgebied van een andere lidstaat verboden. Overeenkomstig artikel
49 zijn beperkingen op het vrij verrichten van diensten binnen de 49 zijn beperkingen op het vrij verrichten van diensten binnen de
Gemeenschap verboden ten aanzien van de onderdanen der lidstaten die Gemeenschap verboden ten aanzien van de onderdanen der lidstaten die
in een ander land zijn gevestigd dan dat waarin degene is gevestigd in een ander land zijn gevestigd dan dat waarin degene is gevestigd
ten behoeve van wie de dienst wordt verricht. Volgens artikel 56 van ten behoeve van wie de dienst wordt verricht. Volgens artikel 56 van
het EG-Verdrag zijn beperkingen van het kapitaalverkeer en beperkingen het EG-Verdrag zijn beperkingen van het kapitaalverkeer en beperkingen
van het betalingsverkeer tussen lidstaten onderling en tussen van het betalingsverkeer tussen lidstaten onderling en tussen
lidstaten en derde Staten verboden. lidstaten en derde Staten verboden.
B.4.3. De bvba « BIORIM » is een in België gevestigde vennootschap B.4.3. De bvba « BIORIM » is een in België gevestigde vennootschap
naar Belgisch recht, en de eerste tussenkomende partij voor de Raad naar Belgisch recht, en de eerste tussenkomende partij voor de Raad
van State is van Belgische nationaliteit; zij beklagen zich erover dat van State is van Belgische nationaliteit; zij beklagen zich erover dat
zij enkel onder de voorwaarden die zijn vastgesteld door de bepalingen zij enkel onder de voorwaarden die zijn vastgesteld door de bepalingen
waarover het Hof wordt ondervraagd, een laboratorium voor klinische waarover het Hof wordt ondervraagd, een laboratorium voor klinische
biologie mogen uitbaten. Nu die rechtsverhoudingen volledig zijn biologie mogen uitbaten. Nu die rechtsverhoudingen volledig zijn
gesitueerd binnen de interne sfeer van een lidstaat, kunnen de gesitueerd binnen de interne sfeer van een lidstaat, kunnen de
verzoekende partijen zich niet beroepen op de voormelde artikelen 43, verzoekende partijen zich niet beroepen op de voormelde artikelen 43,
49 en 56 (HvJ, 16 november 1995, C-152/94, Van Buynder, Jur. 1995, p. 49 en 56 (HvJ, 16 november 1995, C-152/94, Van Buynder, Jur. 1995, p.
I-3981). I-3981).
B.4.4. Artikel 86 van het EG-Verdrag is te dezen niet van toepassing B.4.4. Artikel 86 van het EG-Verdrag is te dezen niet van toepassing
omdat de ondernemingen die door de in het geding zijnde bepalingen omdat de ondernemingen die door de in het geding zijnde bepalingen
worden beoogd, geen openbare ondernemingen zijn, noch ondernemingen worden beoogd, geen openbare ondernemingen zijn, noch ondernemingen
waaraan lidstaten bijzondere of uitsluitende rechten verlenen. waaraan lidstaten bijzondere of uitsluitende rechten verlenen.
B.4.5. Er is geen aanleiding om de gesuggereerde prejudiciële vragen B.4.5. Er is geen aanleiding om de gesuggereerde prejudiciële vragen
te stellen. te stellen.
B.5. Het komt de wetgever toe de voorwaarden vast te stellen waaraan B.5. Het komt de wetgever toe de voorwaarden vast te stellen waaraan
de laboratoria moeten voldoen om de tegemoetkoming van de de laboratoria moeten voldoen om de tegemoetkoming van de
ziekteverzekering te genieten met betrekking tot verstrekkingen van ziekteverzekering te genieten met betrekking tot verstrekkingen van
klinische biologie. Daarbij mag hij echter geen verschillen in klinische biologie. Daarbij mag hij echter geen verschillen in
behandeling invoeren die niet redelijk zouden kunnen worden behandeling invoeren die niet redelijk zouden kunnen worden
verantwoord. verantwoord.
B.6. De beperking waaruit het verschil in behandeling voortvloeit dat B.6. De beperking waaruit het verschil in behandeling voortvloeit dat
ter toetsing aan het Hof is voorgelegd, was reeds opgenomen in artikel ter toetsing aan het Hof is voorgelegd, was reeds opgenomen in artikel
3, § 1, 3° en 4°, van het koninklijk besluit nr. 143, vóór de 3, § 1, 3° en 4°, van het koninklijk besluit nr. 143, vóór de
wijziging ervan bij de programmawet van 30 december 1988. In het wijziging ervan bij de programmawet van 30 december 1988. In het
verslag aan de Koning werd het volgende aangegeven : verslag aan de Koning werd het volgende aangegeven :
« Dit besluit heeft tot doel strengere voorwaarden op te leggen aan de « Dit besluit heeft tot doel strengere voorwaarden op te leggen aan de
laboratoria voor klinische biologie in het raam van de tegemoetkoming laboratoria voor klinische biologie in het raam van de tegemoetkoming
van de ziekteverzekering. De Regering meent dat het dringend geboden van de ziekteverzekering. De Regering meent dat het dringend geboden
is een einde te stellen aan bepaalde mistoestanden en de financiële is een einde te stellen aan bepaalde mistoestanden en de financiële
toestand van de verzekering geneeskundige verzorging te beveiligen toestand van de verzekering geneeskundige verzorging te beveiligen
tegen onverantwoorde uitgaven voor deze verstrekkingen. tegen onverantwoorde uitgaven voor deze verstrekkingen.
Uit de praktijk is immers gebleken dat de overheid op dit ogenblik Uit de praktijk is immers gebleken dat de overheid op dit ogenblik
niet gewapend is om op te treden tegen personen die het kapitaal niet gewapend is om op te treden tegen personen die het kapitaal
bezitten om een laboratorium op te richten en die met vindingrijke bezitten om een laboratorium op te richten en die met vindingrijke
methodes hun investering doen renderen, met als gevolg dat de methodes hun investering doen renderen, met als gevolg dat de
prestaties op een onverantwoorde wijze worden opgedreven. prestaties op een onverantwoorde wijze worden opgedreven.
De Orde der geneesheren en der apothekers hebben strikte richtlijnen De Orde der geneesheren en der apothekers hebben strikte richtlijnen
uitgevaardigd en sommige raden hebben strenge sancties toegepast. uitgevaardigd en sommige raden hebben strenge sancties toegepast.
De bestaande wetgeving biedt evenwel geen voldoende basis om De bestaande wetgeving biedt evenwel geen voldoende basis om
doeltreffend op te treden tegen misbruiken gepleegd door personen die doeltreffend op te treden tegen misbruiken gepleegd door personen die
een laboratorium voor klinische biologie uitbaten en die niet onder een laboratorium voor klinische biologie uitbaten en die niet onder
het tuchtrecht vallen. het tuchtrecht vallen.
Tevens moet vermeden worden dat voorschrijvende artsen zich in hun Tevens moet vermeden worden dat voorschrijvende artsen zich in hun
voorschrijvingsgedrag bewust of onbewust laten beïnvloeden door voorschrijvingsgedrag bewust of onbewust laten beïnvloeden door
rechtstreekse of onrechtstreekse voordelen lijk dit te vrezen is met rechtstreekse of onrechtstreekse voordelen lijk dit te vrezen is met
bepaalde huidige structuren en vormen van organisatie van de medische bepaalde huidige structuren en vormen van organisatie van de medische
verzorging. Dit zijn de voornaamste redenen waarom dit besluit aan de verzorging. Dit zijn de voornaamste redenen waarom dit besluit aan de
handtekening van Uwe Majesteit wordt voorgelegd. handtekening van Uwe Majesteit wordt voorgelegd.
De voornaamste maatregelen om commercialisatie af te remmen die in de De voornaamste maatregelen om commercialisatie af te remmen die in de
huidige tekst opgenomen werden, zijn : huidige tekst opgenomen werden, zijn :
- strenge bepalingen aangaande de exploitant : de regel is dat de - strenge bepalingen aangaande de exploitant : de regel is dat de
exploitant hetzij onder de disciplinaire bevoegdheid van de Orde valt, exploitant hetzij onder de disciplinaire bevoegdheid van de Orde valt,
hetzij een instelling zonder winstoogmerk is, bedrijvig in de sector hetzij een instelling zonder winstoogmerk is, bedrijvig in de sector
van de medische verzorging; [...] » (Belgisch Staatsblad , 12 januari van de medische verzorging; [...] » (Belgisch Staatsblad , 12 januari
1983, p. 435). 1983, p. 435).
Hetzelfde verslag vermeldde dat de laboratoria bedoeld in artikel 3, § Hetzelfde verslag vermeldde dat de laboratoria bedoeld in artikel 3, §
1, 3° en 4°, de laboratoria waren die uitsluitend onderzoeken 1, 3° en 4°, de laboratoria waren die uitsluitend onderzoeken
uitvoeren op voorschrift van geneesheren-derden : uitvoeren op voorschrift van geneesheren-derden :
« Bij 3° en 4° moet opgemerkt worden dat onderscheidene vormen van « Bij 3° en 4° moet opgemerkt worden dat onderscheidene vormen van
rechtspersonen mogelijk zijn. Het moet echter duidelijk verstaan rechtspersonen mogelijk zijn. Het moet echter duidelijk verstaan
worden dat alle organen van de rechtspersoon, nl. al wie in de worden dat alle organen van de rechtspersoon, nl. al wie in de
besluitvorming van de rechtspersoon kan tussenkomen of verbintenissen besluitvorming van de rechtspersoon kan tussenkomen of verbintenissen
aangaan, aan de gestelde voorwaarden moet voldoen, onder welke aangaan, aan de gestelde voorwaarden moet voldoen, onder welke
benaming zij ook optreden, en als beoefenaar van de geneeskunst moeten benaming zij ook optreden, en als beoefenaar van de geneeskunst moeten
gekend zijn : als het gaat om rechtspersonen met aandeelhouders, gekend zijn : als het gaat om rechtspersonen met aandeelhouders,
kunnen enkel aandelen op naam in aanmerking komen voor lidmaatschap kunnen enkel aandelen op naam in aanmerking komen voor lidmaatschap
van statutaire organen zoniet kan niet worden nagegaan of het van statutaire organen zoniet kan niet worden nagegaan of het
uitsluitend gaat om personen bedoeld in 1° en 3° van artikel 3 » uitsluitend gaat om personen bedoeld in 1° en 3° van artikel 3 »
(Belgisch Staatsblad , 12 januari 1983, p. 436). (Belgisch Staatsblad , 12 januari 1983, p. 436).
B.7. Artikel 3 werd niet in werking gesteld vóór de vervanging ervan B.7. Artikel 3 werd niet in werking gesteld vóór de vervanging ervan
bij de wet van 30 december 1988 (Parl. St., Kamer, 1988-1989, nr. bij de wet van 30 december 1988 (Parl. St., Kamer, 1988-1989, nr.
609/1, p. 13); bij de aanneming van die laatste wet heeft de wetgever 609/1, p. 13); bij de aanneming van die laatste wet heeft de wetgever
de keuzes die waren gemaakt in het koninklijk besluit nr. 143, niet de keuzes die waren gemaakt in het koninklijk besluit nr. 143, niet
opnieuw ter discussie gesteld (ibid., pp. 13 en volgende), maar heeft opnieuw ter discussie gesteld (ibid., pp. 13 en volgende), maar heeft
hij vastgesteld dat de proliferatie van analyses in die sector van de hij vastgesteld dat de proliferatie van analyses in die sector van de
klinische biologie, die het gevolg was van een chaotische toename van klinische biologie, die het gevolg was van een chaotische toename van
commerciële praktijken van bepaalde privélaboratoria, een bedreiging commerciële praktijken van bepaalde privélaboratoria, een bedreiging
vormde voor het financieel evenwicht van het stelsel van de vormde voor het financieel evenwicht van het stelsel van de
geneeskundige verzorging (ibid., nr. 609/23, pp. 5, 6 en 31). geneeskundige verzorging (ibid., nr. 609/23, pp. 5, 6 en 31).
B.8. De wetgever kon ervan uitgaan dat het beperken van de B.8. De wetgever kon ervan uitgaan dat het beperken van de
hoedanigheid van de natuurlijke personen die gemachtigd zijn om een hoedanigheid van de natuurlijke personen die gemachtigd zijn om een
laboratorium uit te baten (artikel 3, § 1, 3°) of die zich associëren laboratorium uit te baten (artikel 3, § 1, 3°) of die zich associëren
om er een uit te baten (artikel 3, § 1, 4°), op grond van hun om er een uit te baten (artikel 3, § 1, 4°), op grond van hun
beroepsopleiding van geneesheer, apotheker of licentiaat in de beroepsopleiding van geneesheer, apotheker of licentiaat in de
scheikundige wetenschappen, van die aard was dat de noodzakelijkheid scheikundige wetenschappen, van die aard was dat de noodzakelijkheid
van de analyses van klinische biologie op adequate wijze kon worden van de analyses van klinische biologie op adequate wijze kon worden
ingeschat en dat het risico dat zij enkel aan commerciële imperatieven ingeschat en dat het risico dat zij enkel aan commerciële imperatieven
zouden beantwoorden, werd beperkt. Doordat de vakbekwaamheid van de zouden beantwoorden, werd beperkt. Doordat de vakbekwaamheid van de
betrokkenen en de omstandigheid dat zij doorgaans de doelstellingen betrokkenen en de omstandigheid dat zij doorgaans de doelstellingen
van de volksgezondheid in aanmerking nemen evenveel waarborgen vormen van de volksgezondheid in aanmerking nemen evenveel waarborgen vormen
waarmee het financiële doel van de wetgever kan worden bereikt, heeft waarmee het financiële doel van de wetgever kan worden bereikt, heeft
die laatste geen discriminerende maatregel genomen door de personen die laatste geen discriminerende maatregel genomen door de personen
die niet de vereiste opleiding hebben, niet toe te staan een die niet de vereiste opleiding hebben, niet toe te staan een
laboratorium voor klinische biologie uit te baten of zich te laboratorium voor klinische biologie uit te baten of zich te
associëren om dat te doen. associëren om dat te doen.
B.9. Het is juist dat, ingevolge een met redenen omkleed advies dat op B.9. Het is juist dat, ingevolge een met redenen omkleed advies dat op
17 juli 2002 door de Commissie van de Europese Gemeenschappen werd 17 juli 2002 door de Commissie van de Europese Gemeenschappen werd
uitgebracht met toepassing van artikel 226 (het vroegere artikel 169) uitgebracht met toepassing van artikel 226 (het vroegere artikel 169)
van het EG-Verdrag, de wet van 24 mei 2005 het koninklijk besluit nr. van het EG-Verdrag, de wet van 24 mei 2005 het koninklijk besluit nr.
143 heeft gewijzigd. Doordat de Commissie met name oordeelde dat de in 143 heeft gewijzigd. Doordat de Commissie met name oordeelde dat de in
het geding zijnde beperking, die vervat is in artikel 3, § 1, 3° en het geding zijnde beperking, die vervat is in artikel 3, § 1, 3° en
4°, strijdig was met het beginsel van vrijheid van vestiging die door 4°, strijdig was met het beginsel van vrijheid van vestiging die door
het Verdrag wordt gewaarborgd (Parl. St., Kamer, 2003-2004, DOC het Verdrag wordt gewaarborgd (Parl. St., Kamer, 2003-2004, DOC
51-1014/001, pp. 4 en 17; DOC 51-1014/003, p. 4; DOC 51-1014/009, p. 51-1014/001, pp. 4 en 17; DOC 51-1014/003, p. 4; DOC 51-1014/009, p.
4), werd bij artikel 5 van de wet van 24 mei 2005 artikel 3, § 1, 4), werd bij artikel 5 van de wet van 24 mei 2005 artikel 3, § 1,
gewijzigd om de vereiste te schrappen van de machtiging om gewijzigd om de vereiste te schrappen van de machtiging om
verstrekkingen van klinische biologie uit te voeren, waarbij vanaf dan verstrekkingen van klinische biologie uit te voeren, waarbij vanaf dan
de voorschrijvende geneesheren de enige natuurlijke personen zijn die de voorschrijvende geneesheren de enige natuurlijke personen zijn die
geen laboratorium mogen uitbaten, noch zich associëren om dat te doen. geen laboratorium mogen uitbaten, noch zich associëren om dat te doen.
Een wettelijke bepaling zou niettemin niet strijdig kunnen worden Een wettelijke bepaling zou niettemin niet strijdig kunnen worden
verklaard met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet enkel omdat zij verklaard met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet enkel omdat zij
wordt vervangen door een nieuwe regel. Het grondwettelijk beginsel van wordt vervangen door een nieuwe regel. Het grondwettelijk beginsel van
gelijkheid en niet-discriminatie verzet er zich immers niet tegen dat gelijkheid en niet-discriminatie verzet er zich immers niet tegen dat
de wetgever terugkomt op zijn oorspronkelijke doelstellingen om er de wetgever terugkomt op zijn oorspronkelijke doelstellingen om er
andere na te streven. In het algemeen moet de overheid haar beleid andere na te streven. In het algemeen moet de overheid haar beleid
kunnen aanpassen aan de wisselende vereisten van het algemeen belang. kunnen aanpassen aan de wisselende vereisten van het algemeen belang.
Welnu, tijdens de parlementaire voorbereiding van de wet van 24 mei Welnu, tijdens de parlementaire voorbereiding van de wet van 24 mei
2005 werd vastgesteld dat de commerciële misbruiken in de sector van 2005 werd vastgesteld dat de commerciële misbruiken in de sector van
de laboratoria waren stopgezet en dat de uitgaven in die sector onder de laboratoria waren stopgezet en dat de uitgaven in die sector onder
controle waren dankzij een reeks maatregelen : controle waren dankzij een reeks maatregelen :
« Men kan dus besluiten dat het koninklijk besluit nummer 143 uit een « Men kan dus besluiten dat het koninklijk besluit nummer 143 uit een
ander tijdskader dateert. Noch op budgettair vlak, noch op het vlak ander tijdskader dateert. Noch op budgettair vlak, noch op het vlak
van het functioneren van de laboratoria zijn er nog structurele van het functioneren van de laboratoria zijn er nog structurele
problemen » (Parl. St., Kamer, 2003-2004, DOC 51-1014/003, p. 4; in problemen » (Parl. St., Kamer, 2003-2004, DOC 51-1014/003, p. 4; in
dezelfde zin, DOC 51-1014/009, p. 4). dezelfde zin, DOC 51-1014/009, p. 4).
B.10. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. B.10. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.
Om die redenen, Om die redenen,
het Hof het Hof
zegt voor recht : zegt voor recht :
Artikel 3, § 1, 3° en 4°, van het koninklijk besluit nr. 143 van 30 Artikel 3, § 1, 3° en 4°, van het koninklijk besluit nr. 143 van 30
december 1982 tot vaststelling van de voorwaarden waaraan de december 1982 tot vaststelling van de voorwaarden waaraan de
laboratoria moeten voldoen voor de tegemoetkoming van de laboratoria moeten voldoen voor de tegemoetkoming van de
ziekteverzekering voor verstrekkingen van klinische biologie, ziekteverzekering voor verstrekkingen van klinische biologie,
vervangen bij de wet van 30 december 1988, in de versie ervan die vervangen bij de wet van 30 december 1988, in de versie ervan die
voorafgaat aan de wijziging ervan bij de wet van 24 mei 2005, schendt voorafgaat aan de wijziging ervan bij de wet van 24 mei 2005, schendt
de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet.
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989, op de openbare
terechtzitting van 19 december 2007. terechtzitting van 19 december 2007.
De griffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux. P.-Y. Dutilleux.
De voorzitter, De voorzitter,
M. Melchior. M. Melchior.
^