9 JULI 2023. - Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 30 maart 2023, gesloten in het Paritair Subcomité voor de Vlaamse sector van de beschutte werkplaatsen, de sociale werkplaatsen en de maatwerkbedrijven, betreffende het recht op deconnectie (1)

FILIP, Koning der Belgen, Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.

Gelet op de wet van 5 december 1968Relevante gevonden documenten type wet prom. 05/12/1968 pub. 22/05/2009 numac 2009000346 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende de collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten betreffende de collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, inzonderheid op artikel 28;

Gelet op het verzoek van het Paritair Subcomité voor de Vlaamse sector van de beschutte werkplaatsen, de sociale werkplaatsen en de maatwerkbedrijven;

Op de voordracht van de Minister van Werk, Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Artikel 1.Algemeen verbindend wordt verklaard de als bijlage overgenomen collectieve arbeidsovereenkomst van 30 maart 2023, gesloten in het Paritair Subcomité voor de Vlaamse sector van de beschutte werkplaatsen, de sociale werkplaatsen en de maatwerkbedrijven, betreffende het recht op deconnectie.

Art. 2.De minister bevoegd voor Werk is belast met de uitvoering van dit besluit.

Gegeven te Brussel, 9 juli 2023.

FILIP Van Koningswege : De Minister van Werk, P.-Y. DERMAGNE _______ Nota (1) Verwijzing naar het Belgisch Staatsblad : Wet van 5 december 1968Relevante gevonden documenten type wet prom. 05/12/1968 pub. 22/05/2009 numac 2009000346 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet betreffende de collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten, Belgisch Staatsblad van 15 januari 1969. Bijlage Paritair Subcomité voor de Vlaamse sector van de beschutte werkplaatsen, de sociale werkplaatsen en de maatwerkbedrijven Collectieve arbeidsovereenkomst van 30 maart 2023 Recht op deconnectie (Overeenkomst geregistreerd op 17 april 2023 onder het nummer 179040/CO/327.01) Toepassingsgebied

Artikel 1.Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op de werkgevers en werknemers van de ondernemingen die ressorteren onder het Paritair Subcomité voor de Vlaamse sector van de beschutte werkplaatsen, de sociale werkplaatsen en de maatwerkbedrijven.

Deze collectieve arbeidsovereenkomst wordt gesloten in toepassing van de artikelen 16, 17, 17/1 en 17/2 van de wet van 26 maart 2018Relevante gevonden documenten type wet prom. 26/03/2018 pub. 30/03/2018 numac 2018011490 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet betreffende de versterking van de economische groei en de sociale cohesie sluiten betreffende de versterking van de economische groei en de sociale cohesie, zoals gewijzigd door de artikelen 29 tot 32 van de wet van 3 oktober 2022 houdende diverse arbeidsbepalingen (Belgisch Staatsblad van 10 november 2022).

De sociale partners brengen het recht op deconnectie in herinnering met het oog op het respecteren van de rust- en verlofperiodes en met het oog op het vrijwaren van de balans tussen het werk- en het privéleven en dit voor het geheel van de werknemers van het Paritair Subcomité voor de Vlaamse sector van de beschutte werkplaatsen, de sociale werkplaatsen en de maatwerkbedrijven.

Toepassing

Art. 2.In uitvoering van de artikelen 16 tot en met 17/2 van de wet van 26 maart 2018Relevante gevonden documenten type wet prom. 26/03/2018 pub. 30/03/2018 numac 2018011490 bron federale overheidsdienst kanselarij van de eerste minister Wet betreffende de versterking van de economische groei en de sociale cohesie sluiten betreffende de versterking van de economische groei en de sociale cohesie, zijn de artikelen 3 tot en met 6 van deze collectieve arbeidsovereenkomst van toepassing op werkgevers en werknemers die ressorteren onder het Paritair Subcomité voor de Vlaamse sector van de beschutte werkplaatsen, de sociale werkplaatsen en de maatwerkbedrijven (PSC 327.01) vallen, en dit binnen de grenzen bepaald in de artikelen 16 tot en met 17/2 van bovenvermelde wet.

Bepalingen over het recht op deconnectie

Art. 3.Onder het "recht op deconnectie" verstaat men : 1. Het recht van de werknemer om niet bereikbaar te zijn op zijn professionele digitale tools buiten de overeengekomen individuele werkuren.De werknemer is onder meer niet verplicht kennis te nemen van e-mails die aan hem gericht zouden zijn en/of erop te antwoorden buiten diens individuele normale werkuren of tijdens weekends of vrije/afwezigheidsdagen. Hetzelfde geldt voor professionele oproepen, sms'en of andere digitale berichten. De uitzonderingen op dit principe zijn : - de werknemers die een functie uitoefenen waarvan uit de aard en de verloning blijkt dat er ook bereikbaarheid kan worden verwacht buiten de normale werkuren; - functies waarvoor uitzonderlijk andere overeenkomsten zouden zijn gesloten met de werknemer. De werkgever informeert het CPBW over het aantal overeenkomsten die in toepassing van deze bepaling worden gesloten; - overmacht (situaties zoals bepaald door artikel 26, § 1 van de arbeids wet van 16 maart 1971Relevante gevonden documenten type wet prom. 16/03/1971 pub. 28/10/1998 numac 1998000346 bron ministerie van binnenlandse zaken Arbeidswet - Duitse vertaling sluiten); 2. Het engagement dat werknemers zich onthouden, voor zover mogelijk en tenzij aangetoond is dat er sprake is van overmacht, van het nemen van contact met hun collega's om professionele redenen buiten de werkuren, tijdens rusttijden, vakantie, verlof en schorsing van de arbeidsovereenkomst.Overmacht is een situatie zoals bepaald door artikel 26, § 1 van de arbeids wet van 16 maart 1971Relevante gevonden documenten type wet prom. 16/03/1971 pub. 28/10/1998 numac 1998000346 bron ministerie van binnenlandse zaken Arbeidswet - Duitse vertaling sluiten; 3. De werknemer kan niet gesanctioneerd worden voor (digitale) onbereikbaarheid buiten zijn werkuren of periodes van gewettigde afwezigheid.

Art. 4.Analyse en preventie De analyse van het risico op overmatige connectie en de preventie ervan binnen de onderneming maken deel uit van de verplichtingen van de onderneming op het gebied van welzijn op het werk en de preventie van psychosociale risico's in overeenstemming met : - de wet van 4 augustus 1996Relevante gevonden documenten type wet prom. 04/08/1996 pub. 08/06/2005 numac 2005015073 bron federale overheidsdienst buitenlandse zaken, buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking Wet houdende instemming met de Overeenkomst tussen het Koninkrijk België en de Republiek Gabon tot het vermijden van dubbele belasting en tot het voorkomen van het ontgaan van belasting inzake belastingen naar het inkomen en naar het vermogen, ondertekend te Brussel op 14 januari 1993 type wet prom. 04/08/1996 pub. 21/10/1999 numac 1999015088 bron ministerie van buitenlandse zaken, buitenlandse handel en internationale samenwerking Wet houdende instemming met het Protocol tussen de regering van het Koninkrijk België en de regering van de Franse Republiek betreffende het kraamgeld, ondertekend te Brussel op 26 april 1993 sluiten betreffende het welzijn van de werknemers en haar uitvoeringsbesluiten; - de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 72.

Maatregelen met oog op deconnectie kaderen in de preventie van psychosociale risico's. Het CPBW ziet toe op de implementatie en de toepassing ervan en evalueert de getroffen maatregelen en stelt op basis van de noden aanpassingen voor. Daartoe wordt dit minstens één keer per jaar geagendeerd op het CPBW. De bevindingen van het CPBW worden kenbaar gemaakt aan de werknemers via de gebruikelijke kanalen.

Art. 5.Praktische modaliteiten en richtlijnen voor de toepassing door de werknemer van diens recht om niet bereikbaar te zijn buiten zijn werkuren : - Werkgevers en werknemers zullen erover waken om niet buiten de normale individuele werkuren contact op te nemen met hun collega's over professionele onderwerpen, tenzij om uitzonderlijke en onvoorziene redenen die een actie vereisen die niet kan wachten tot de volgende werkperiode; - De werknemer kan er geen nadeel van ondervinden als hij buiten zijn normale werkuren de telefoon niet opneemt of werkgerelateerde berichten niet leest; - Aangezien de professionele en individuele behoeften zeer uiteenlopend kunnen zijn, wordt aanbevolen om per team of afdeling standpunten uit te wisselen met betrekking tot de problematiek van deconnectie en het gebruik van digitale communicatie-middelen om hun eigen werking vast te stellen. Het doel van deze aanbeveling is om overeenstemming te bereiken over de concrete communicatiemethoden- en middelen die moeten worden gebruikt, zowel in gewone omstandigheden als bij uitzondering in geval van nood; - De werknemer zorgt ervoor dat hij zijn vakantie- en verlofperiodes goed voorbereidt door zijn collega's tijdig op de hoogte te brengen van zijn afwezigheid en door zijn taken toe te vertrouwen aan back-ups en hen alle nodige uitleg en informatie te geven. Hij wordt hierin ondersteund door zijn leidinggevende. Het verlof wordt opgenomen en georganiseerd in overleg tussen de werknemer en de werkgever; - De werknemer zorgt er ook voor dat zijn agenda up-to-date blijft zodat zijn collega's hiervan op de hoogte zijn en zijn vrije tijd kunnen respecteren; - Leidinggevenden waken met oog op het garanderen van het recht op deconnectie over een goede planning en werkbelasting rekening houdend met de voorziene arbeidstijd en uurroosters; - Leidinggevenden waken over de correcte naleving van de richtlijnen over het gebruik van digitale hulpmiddelen in het kader van het recht op deconnectie.

Art. 6.Vorming- en sensibiliseringsacties voor werknemers en leidinggevenden met betrekking tot het verstandig gebruik maken van digitale hulpmiddelen en de risico's die verbonden zijn aan overmatige connectie : - De sectorale sociale partners engageren zich om in het sectorale opleidingsaanbod een initiatief op te nemen over de risico's verbonden aan overmatige connectie, en over goede praktijken verbonden aan een beredeneerd en evenwichtig gebruik van digitale instrumenten (zoals mobiele telefoon, smartphone, e-mails,...); - De onderneming zal informatie- en bewustmakingsacties organiseren voor leidinggevenden en alle werknemers om hen te informeren over de risico's en best practices met betrekking tot het gebruik van digitale tools. Het is belangrijk dat duidelijk wordt uitgelegd waarom het belangrijk is om te deconnecteren; - Leidinggevenden gaan het gesprek aan binnen hun team/afdeling rond evenwicht tussen werk en privéleven en zorgen ervoor dat het werkkader toelaat om overmatige connectie te voorkomen; - Periodiek (minstens 1 keer per jaar) wordt de situatie geëvalueerd en op de agenda van het bevoegde overlegorgaan geplaatst; - Een voorbeeld van een praktijk die zou kunnen worden geïntegreerd in een beleid inzake het recht op deconnectie om het gewenste gedrag aan te moedigen, is het voorzien van afwezigheidsberichten waarin wordt vermeld met wie contact moet worden opgenomen bij afwezigheid van de werknemer; - Probleemaanpak : bij oneigenlijk gebruik van digitale tools maken de werknemers gebruik van de geëigende meldingskanalen zoals hun leidinggevende, de interne of externe preventieadviseur, de vertrouwenspersoon of hun vakbondsafgevaardigde; - Evaluatie : de sociale partners komen overeen om eind 2024 de toepassing van deze overeenkomst in de sector te evalueren.

Slotbepalingen en inwerkingtreding

Art. 7.§ 1. Deze collectieve arbeidsovereenkomst treedt in werking op 30 maart 2023 en wordt aangegaan voor onbepaalde duur. § 2. Deze collectieve arbeidsovereenkomst kan door elk van de partijen worden opgezegd met in achtneming van een opzeggingstermijn van drie maanden. De opzegging wordt bij een ter post aangetekende brief gericht aan de voorzitter van het paritair subcomité.

Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 9 juli 2023.

De Minister van Werk, P.-Y. DERMAGNE