Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Besluit Van De Regering Van De Franse Gemeenschap van 03/02/1997
← Terug naar "Besluit van de Regering van de Franse Gemeenschap tot instelling van een examencommissie van de Franse Gemeenschap voor het toekennen van de graden van kandidaat in de handelswetenschappen, van licentiaat in de handels- en financiële wetenschappen, van licentiaat in de handels- en consulaire wetenschappen, van licentiaat in de handels- en bestuurswetenschappen, van handelsingenieur "
Besluit van de Regering van de Franse Gemeenschap tot instelling van een examencommissie van de Franse Gemeenschap voor het toekennen van de graden van kandidaat in de handelswetenschappen, van licentiaat in de handels- en financiële wetenschappen, van licentiaat in de handels- en consulaire wetenschappen, van licentiaat in de handels- en bestuurswetenschappen, van handelsingenieur Arrêté du Gouvernement de la Communauté française instituant un jury de la Communauté française pour conférer les grades de candidat en sciences commerciales, de licencié(e) en sciences commerciales et financières, de licencié(e) en sciences commerciales et consulaires, de licencié(e) en sciences commerciales et administratives, d'ingénieur commercial
MINISTERIE VAN DE FRANSE GEMEENSCHAP MINISTERE DE LA COMMUNAUTE FRANÇAISE
3 FEBRUARI 1997. Besluit van de Regering van de Franse Gemeenschap tot 3 FEVRIER 1997. Arrêté du Gouvernement de la Communauté française
instelling van een examencommissie van de Franse Gemeenschap voor het instituant un jury de la Communauté française pour conférer les grades
toekennen van de graden van kandidaat in de handelswetenschappen, van de candidat(e) en sciences commerciales, de licencié(e) en sciences
licentiaat in de handels- en financiële wetenschappen, van licentiaat commerciales et financières, de licencié(e) en sciences commerciales
in de handels- en consulaire wetenschappen, van licentiaat in de et consulaires, de licencié(e) en sciences commerciales et
handels- en bestuurswetenschappen, van handelsingenieur administratives, d'ingénieur commercial
De Regering van de Franse Gemeenschap, Le Gouvernement de la Communauté française,
Gelet op het decreet van 5 augustus 1995 houdende de algemene Vu le décret du 5 août 1995 fixant l'organisation générale de
organisatie van het hoger onderwijs in hogescholen, inzonderheid op l'enseignement supérieur en Hautes Ecoles, notamment l'article 43,
artikel 43, gewijzigd bij het decreet van 9 september 1996 en modifié par le décret du 9 septembre 1996 et, partiellement, annulé
gedeeltelijk vernietigd door het arrest van het Arbitragehof nr. 43/96 van 2 juli 1996; par l'arrêt de la Cour d'arbitrage, n° 43/96 du 2 juillet 1996;
Gelet op het koninklijk besluit van 17 september 1934 tot vaststelling Vu l'arreté royal du 17 septembre 1934 fixant les conditions de la
van de voorwaarden voor het toekennen van het diploma van licentiaat
in de handelswetenschappen, gewijzigd bij de koninklijke besluiten van collation du diplôme de licencié en sciences commerciales, modifié par
10 januari 1957, 30 juni 1961 en 14 december 1962 en bij het besluit les arrêtés royaux des 10 janvier 1957, 30 juin 1961 et 14 décembre
van de Executieve van de Franse Gemeenschap van 13 mei 1991; 1962 et l'arrêté de l'Exécutif de la Communauté française du 13 mai
Gelet op het koninklijk besluit van 18 september 1934 tot vaststelling 1991; Vu l'arrêté royal du 18 septembre 1934 fixant les conditions de la
van de voorwaarden voor het toekennen van het diploma van
handelsingenieur, gewijzigd bij het besluit van de Executieve van de collation du diplôme d'ingénieur commercial, modifié par l'arrêté de
Franse Gemeenschap van 13 mei 1991; l'Exécutif de la Communauté française du 13 mai 1991;
Gelet op het advies van de Inspecteur van Financiën, gegeven op 21 Vu l'avis de l'lnspecteur des Finances, donné le 21 mars 1996;
maart 1996; Gelet op het akkoord van de Minister van Begroting, gegeven op 10 juli 1996; Vu l'accord du Ministre du Budget, donné le 10 juillet 1996;
Gelet op de beraadslaging van de Regering van de Franse Gemeenschap Vu la délibération du Gouvernement de la Communauté française du 2
van 2 december 1996 over de aanvraag om advies binnen de termijn van décembre 1996 sur la demande d'avis dans le délai d'un mois;
een maand; Gelet op het advies van de Raad van State, gegeven op 18 december Vu l'avis du Conseil d'Etat, donné le 18 décembre 1996, en application
1996, met toepassing van artikel 84, lid 1, 1°, van de gecoördineerde de l'article 84, alinéa 1er, 1°, des lois coordonnées sur le Conseil
wetten op de Raad van State; d'Etat;
Op de voordracht van de Minister van Hoger Onderwijs, Wetenschappelijk Sur la proposition du Ministre de l'Enseignement supérieur, de la
Onderzoek, Sport en Internationale Betrekkingen, Recherche scientifique, du Sport et des Relations internationales,
Besluit Arrete :
HOOFDSTUK I. Zetel en samenstelling van de examencommissie CHAPITRE Ier. Siège et composition du jury

Artikel 1.Er wordt een examencommissie voor hoger onderwijs van de

Article 1er.Il est créé un jury d'enseignement supérieur de la
Franse Gemeenschap opgericht, belast met het toekennen van de graden Communauté française chargé de conférer les grades de candidat(e) en
van kandidaat in de handelswetenschappen, van licentiaat in de sciences commerciales, de licencié(e) en sciences commerciales et
handels- en financièle wetenschappen, van licentiaat in de handels- en financières, de licencié(e) en sciences commerciales et consulaires,
consulaire wetenschappen, van licentiaat in de handels- en de licencié(e) en sciences commerciales et administratives,
bestuurswetenschappen, van handelsingenieur. d'ingénieur commercial.
De examencommissie is ingedeeld in evenveel afdelingen als er graden Le jury est divisé en autant de sections qu'il y a de grades en vue
zijn waarvoor inschrijvingen werden opgenomen: desquels des inscriptions ont été prises :
1° kandidaat in de handelswetenschappen; 1° candidat(e) en sciences commerciales;
2° licentiaat in de handels- en financiële wetenschappen; 2° licencié(e) en sciences commerciales et financières;
3° licentiaat in de handels- en consulaire wetenschappen; 3° licencié(e) en sciences commerciales et consulaires;
4° licentiaat in de handels- en bestuurswetenschappen; 4° licencié(e) en sciences commerciales et administratives;
5° handelsingenieur. 5° ingénieur commercial.
De zetel van de examencommissie is gevestigd in het arrondissement Le siège du jury est situé dans l'arrondissement de
Brussel-Hoofdstad. De examencommissie kan eveneens examens buiten dat Bruxelles-Capitale. Le jury peut également organiser des examens en
arrondissement organiseren, in geval van noodzaak. dehors de cet arrondissement, si les nécessités l'exigent.

Art. 2.Elke afdeling van de examencommissie, zoals bepaald in artikel

Art. 2.Chaque subdivision du jury, telle que définie à l'article 1er,
1, leden 2 en 3, is samengesteld uit: alinéas 2 et 3, est composée :
1° de voorzitter en de ondervoorzitter; 1° du président et du vice-président;
2° de secretaris en de adjunct-secretaris; 2° du secrétaire et du secrétaire adjoint
3° leden. 3° de membres.

Art. 3.1. De voorzitter en de ondervoorzitter worden gekozen uit de

Art. 3.1er Le président et le vice-président sont choisis parmi les
leden van de inspectiedienst van het door de Franse Gemeenschap membres du service de l'Inspection de l'enseignement secondaire
georganiseerde hoger secundair onderwijs en niet-universitair hoger supérieur et de l'enseignement supérieur non universitaire organisés
onderwijs of uit de leden van het bestuurspersoneel van de par la Communauté française ou parmi le personnel directeur des
inrichtingen voor hoger onderwijs die in actieve dienst zijn of in établissements d'enseignement supérieur, en activité de service ou
ruste gesteld zijn. retraités.
2. De leden worden gekozen uit de leden van het universitair 2 Les membres sont choisis parmi les membres du personnel enseignant
onderwijzend personeel en van het hoger onderwijs die in actieve universitaire et de l'enseignement supérieur en activité de service ou
dienst zijn of in ruste gesteld zijn. retraités.
Zij worden voor de helft gekozen uit het personeel van het officieel Ils sont choisis pour moitié dans le personnel de l'enseignement
onderwijs en voor de helft uit het personeel van het vrij onderwijs. officiel et pour moitié dans le personnel de l'enseignement libre.
3. De secretaris en de adjunct-secretaris worden bij voorkeur onder de 3 Le secrétaire et le secrétaire adjoint sont choisis de préférence
leden gekozen, op de voordracht van de voorzitter. parmi les membres et sur proposition du président.
Wanneer zij niet onder de leden van de examencommissie worden gekozen, Lorsqu'ils ne sont pas choisis parmi les membres du jury, le
hebben de secretaris en de adjunct-secretaris een raadgevende stem. secrétaire et le secrétaire adjoint ont voix consultative.

Art. 4.De voorzitter, ondervoorzitter, secretaris, adjunct-secretaris

Art. 4.Les président, vice-président, secrétaire, secrétaire adjoint
en leden worden voor een periode van twee jaar benoemd door de et membres sont nommés pour une période de deux ans par le Ministre
Minister tot wiens bevoegdheid het hoger onderwijs behoort. ayant l'enseignement supérieur dans ses attributions.

Art. 5.Voor elke examenzittijd stelt de voorzitter de in artikel 1,

Art. 5.Avant chaque session d'examen, le président désigne les
lid 2 bedoelde leden van de examencommissie aan met inachtneming van membres du jury visés à l'article 1er, alinéa 2, en se conformant aux
de volgende regels: règles suivantes :
1° De in artikel 2, 1° en 2° bedoelde leden hebben zitting in elk van 1° Les membres visés à l'article 2, 1° et 2°, siègent dans chacune des
de afdelingen van de examencommissie; divisions du jury;
2° Ieder lid van de examencommissie dat belast is met het ondervragen 2° Tout membre du jury qui est chargé d'interroger des candidats siège
van de examinandi heeft zitting in de afdeling die bevoegd is voor het dans la division compétente pour l'épreuve considérée.
betrokken examengedeelte.
HOOFDSTUK II. Werking van de examencommissie CHAPITRE II. Fonctionnement du jury

Art. 6.De voorzitter zorgt voor de regelmatigheid van de examens en

Art. 6.Le président veille à la régularité des examens et préside les
zit de beraadslagingen voor. délibérations.
Bij afwezigheid of verhindering van de voorzitter, wordt deze in En cas d'absence ou d'empêchement du président, celui-ci est remplacé
eerste orde door de ondervoorzitter en in tweede orde door het oudste en premier ordre, par le vice-président et, en second ordre, par le
aanwezige lid vervangen. membre présent le plus âgé.

Art. 7.De secretaris roept de examinandi op, houdt de geschriften en

Art. 7.Le secrétaire convoque les candidats, tient les écritures et
de processen-verbaal bij. Bij afwezigheid van de secretaris wordt deze door de adjunct-secretaris vervangen.

Art. 8.De examencommissie beraadslaagt per afdeling en per studiejaar, met gesloten deuren, over de uitslag van de examens en over elk probleem dat opgeworpen wordt door de voorzitter of door ten minste vijf leden. De aanwezigheid van de meerderheid van de leden van de aldus samengestelde examencommissie is vereist om te kunnen beraadslagen en beslissen. Is het vereiste quorum bij de eerste vergadering van de examencommissie niet bereikt, dan beraadslaagt en beslist deze bij de tweede vergadering geldig indien ten minste 25% van haar leden aanwezig is. Het minimumaantal aanwezige leden mag echter geenszins lager zijn dan vijf, de voorzitter inbegrepen. De beslissingen worden bij meerderheid van stemmen van de aanwezige leden getroffen. Bij staking van stemmen, is die van de voorzitter beslissend. Het lid van de examencommissie is alleen stemgerechtigd in de afdeling binnen dewelke hij zitting heeft indien hij er voor de betrokken zittijd de examinandi heeft ondervraagd.

Art. 9.Geen lid van de examencommissie mag het examen afnemen, of aan de beraadslaging deelnemen, noch tot enige beslissing bijdragen betreffende een examinandus van wie hij echtgenoot, bloed- of aanverwant tot en met de vierde graad is. Bevindt de voorzitter zich in het in lid 1 bedoelde geval, wordt hij in eerste orde door de ondervoorzitter en in tweede orde door het oudste aanwezige lid vervangen.

 les procès-verbaux. En cas d'absence du secrétaire, celui-ci est remplacé par le secrétaire adjoint.

Art. 8.Le jury délibère par section et par année d'études, à huis clos, sur les résultats des examens et sur toute question soulevée par le président ou par cinq membres au moins. La présence de la majorité des membres du jury ainsi constitué est requise pour délibérer. Si le quorum requis n'est pas atteint à la première réunion du jury ainsi constitué, celui-ci délibère valablement à la seconde réunion lorsqu'au moins 25 % de ses membres sont présents. Toutefois, le nombre minimal de membres présents ne peut en aucun cas être inférieur à cinq, président compris. Les décisions sont prises à la majorité des voix des membres présents. En cas de partage des voix, celle du président est prépondérante. Le membre du jury ne possède de voix délibérative dans la section au sein de laquelle il siège que si pour la session considérée, il y a interrogé des candidats.

Art. 9.Aucun membre du jury ne peut faire subir l'examen, ni prendre part à la délibération, ni contribuer à une quelconque décision, lorsque le candidat est son conjoint, un parent ou en allié jusque et y compris le quatrième degré. Si le président se trouve dans le cas visé à l'alinéa 1er, il est remplacé, en premier ordre, par le vice-président et, en second ordre, par le membre présent le plus âgé.

Art. 10.De notulen van de zittingen worden in een register

Art. 10.Les procès-verbaux des séances sont consignés dans un
ingeschreven. Zij worden door de voorzitter, de secretaris en de registre. Ils sont signés par le président, le secrétaire et les
aanwezige leden ondertekend. De notulenregisters gelden tevens als membres présents. Les registres des procès-verbaux tiennent lieu de
presentie-registers. registres de présences.
Dat archief wordt door de Algemene Directie Hoger Onderwijs bewaard. Ces archives sont conservées par la Direction générale de l'Enseignement supérieur.
HOOFDSTUK III. Organisatie van de examens CHAPITRE III. Organisation des examens
Afdeling 1. Examenzittijden en toelatingsvoorwaarden Section 1re. Sessions d'examens et conditions d'admission

Art. 11.Twee examenzittijden vinden jaarlijks plaats; het examen is

Art. 11.Deux sessions d'examen ont lieu annuellement, l'examen étant
het geheel van de examengedeelten van eenzelfde studiejaar; het l'ensemble des épreuves d'une même année d'études, l'épreuve étant
examengedeelte heeft tot doel de kennis in een bepaald vak te controleren. l'opération de contrôle de connaissances pour une matière déterminée.
De Minister tot wiens bevoegdheid het hoger onderwijs behoort, of Le Ministre ayant l'Enseignement supérieur dans ses attributions ou
diens gemachtigde, stelt de datums en de gedetailleerde volgorde voor son délégué fixe les dates et l'ordre détaillé de chaque session.
elke zittijd vast.

Art. 12.Eenieder kan zich voor het examen aanmelden, ongeacht de

Art. 12.Toute personne peut se présenter aux examens, sans
plaats waar hij gestudeerd heeft. distinction du lieu o· elle a étudié.

Art. 13.Niemand wordt tot het eerste examen van de kandidatuur

Art. 13.Nul n'est admis au premier examen de candidature s'il ne
toegelaten als hij de voorwaarden niet vervult om toegang te hebben remplit les conditions requises pour l'admission dans l'enseignement
tot het hoger onderwijs van het lange type met volledig leerplan. supérieur de type long et de plein exercice.
Niemand wordt tot het tweede examen van de kandidatuur toegelaten Nul n'est admis au second examen de candidature s'il n'est porteur
indien hij geen getuigschrift kan voorleggen waaruit blijkt dat hij d'un certificat constatant, que, depuis une année académique au moins,
sedert ten minste een academiejaar voor het eerste examen van de kandidatuur geslaagd is. Niemand wordt tot het eerste examen van licentiaat of tot het eerste examen dat tot de graad van handelsingenieur leidt, toegelaten, als hij geen getuigschrift kan voorleggen waaruit blijkt dat hij sedert ten minste een academiejaar voor het tweede examen van de kandidatuur geslaagd is. Niemand wordt tot het tweede examen van licentiaat of tot het tweede examen dat tot de graad van handelsingenieur leidt, toegelaten, als hij geen getuigschrift kan voorleggen waaruit blijkt dat hij sedert ten minste een academiejaar voor het eerste licentiaatsexamen of het eerste examen van die graad geslaagd is. Niemand wordt tot het derde examen van de graad van handelsingenieur toegelaten, als hij geen getuigschrift kan voorleggen waaruit blijkt dat hij sedert ten minste een academiejaar voor het tweede examen van die graad geslaagd is. il a réussi le premier examen de candidature. Nul n'est admis au premier examen de la licence ou au premier examen menant au grade d'ingénieur commercial s'il n'est porteur d'un certificat constatant que, depuis une année académique au moins, il a réussi le deuxième examen de candidature. Nul n'est admis au deuxième examen de la licence ou au deuxième examen menant au grade d'ingénieur commercial, s'il n'est porteur d'un certificat constatant que, depuis une année académique au moins, il a réussi le premier examen de licence ou le premier examen de ce grade. Nul n'est admis au troisième examen du grade d'ingénieur commercial, s'il n'est porteur d'un certificat constatant que, depuis une année académique au moins, il a réussi le deuxième examen de ce grade.
De door een door de Franse Gemeenschap georganiseerd of gesubsidieerd Les candidats ajournés par un Institut supérieur de commerce, organisé
Hoger Handelsinstituut verdaagde examinandi kunnen zich niet meer ou subventionné par la Communauté française, ne peuvent plus se
tijdens dezelfde zittijd aanmelden voor de examencommisie van de présenter au cours de la même session devant le jury de la Communauté
Franse Gemeenschap. française.
De door een door de Franse Gemeenschap georganiseerd of gesubsidieerd Les candidats refusés par un Institut supérieur de commerce, organisé
Hoger Handelsinstituut afgewezen examinandi kunnen zich pas na één ou subventionné par la Communauté française, ne peuvent se présenter
academiejaar voor de examencommissie van de Franse Gemeenschap qu'après l'expiration d'une année académique devant le jury de la
aanmelden. Communauté française.

Art. 14.Niemand mag zich meer dan viermaal voor de examengedeelten

Art. 14.Nul n'est autorisé à s'inscrire à plus de quatre reprises aux
van hetzelfde examen van de examencommissie laten inschrijven. De épreuves du même examen du jury. Toutefois le Ministre ou son délégué
Minister, of zijn gemachtigde, kan, na gunstig advies van de beperkte peut, sur avis favorable du jury restreint tel que défini à l'article
examencommissie zoals bepaald in artikel 25, lid 3, een bijkomende 25, alinéa 3, autoriser une inscription supplémentaire aux deux
inschrijving toelaten voor de twee zittijden van eenzelfde studiejaar, sessions d'une même année d'études, lorsque les circonstances
wanneer de ingeroepen buitengewone omstandigheden dit rechtvaardigen. exceptionnelles invoquées le justifient.
Afdeling 2. Inschrijvingen Section 2. Inscriptions

Art. 15.Jaarlijks wordt een oproep tot de kandidaten in het Belgisch

Art. 15.Un appel aux candidats est publié chaque année au Moniteur
Staatsblad bekendgemaakt. De inschrijvingstermijnen zijn daarin belge. Les périodes d'inscription y sont précisées.
vermeld.

Art. 16.De inschrijvingsaanvragen worden schriftelijk en aangetekend

Art. 16.Les demandes d'inscription sont adressées par écrit et sous
gezonden aan de directeur-generaal Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk pli recommandé au Directeur général de l'Enseignement supérieur et de
Onderzoek. la Recherche scientifique.
Buiten de gestelde termijn wordt geen inschrijvingsaanvraag aanvaard. Aucune demande d'inscription ne sera reçue en dehors des délais fixés.

Art. 17.De inschrijvingsformulieren worden bezorgd op eenvoudige

Art. 17.Les formulaires d'inscription sont fournis sur simple demande
aanvraag, gericht aan de Algemene Directie Hoger Onderwijs en adressée à la Direction générale de l'Enseignement supérieur et de
Wetenschappelijk Onderzoek. Recherche scientifique.

Art. 18.Bij de inschrijving moeten de examinandi de volgende stukken

Art. 18.Lors de l'inscription, les candidats doivent fournir les
overleggen of de volgende gegevens vermelden: documents ou renseignements suivants :
1° een behoorlijk ingevuld, gedateerd en ondertekend inschrijvingsformulier; 1° un formulaire d'inscription dûment complété, daté et signé;
2° een uittreksel uit de akte van geboorte; 2° un extrait d'acte de naissance;
3° het origineel van het bewijs van betaling van het inschrijvingsgeld 3° l'original de la preuve de paiement du droit d'inscription tel que
bedoeld bij artikel 17 van het besluit van de Executieve van de Franse prévu à l'article 17 de l'arrêté de l'Exécutif de la Communauté
Gemeenschap van 13 mei 1991 tot instelling van een examencommissie van française du 13 mai 1991 instituant un jury de la Communauté française
de Franse Gemeenschap voor het toekennen van de graden van kandidaat pour conférer les grades de candidat en sciences commerciales, de
in de handelswetenschappen, van licentiaat in de handels- en licencié en sciences commerciales et financières, de licencié en
financiële wetenschappen, van licentiaat in de handels- en consulaire sciences commerciales et consulaires, de licencié en sciences
wetenschappen, van licentiaat in de handels- en bestuurswetenschappen, commerciales et administratives et d'ingénieur commercial.
van handelsingenieur;
4° de vermelding van het programma van een hoger handelsinstituut, 4° l'indication du programme d'un institut supérieur de commerce,
georganiseerd of gesubsidieerd door de Franse Gemeenschap, waarover de organisé ou subventionné par la Communauté française, sur lequel le
examinandus wenst ondervraagd te worden; candidat désire être interrogé;
5° de juiste vermelding van het studiejaar, de talen en de eventuele 5° l'indication précise de l'année d'études, des langues et des
keuzevakken waarover het examen zou worden afgelegd; options éventuelles sur lesquelles porte l'examen;
6° voor de examinandus van het eerste examen van de kandidatuur, het 6° pour le candidat au premier examen de candidature, la copie
met het origineel voor eensluidend verklaard afschrift van het of van certifiée conforme à l'original du ou des titres prévus à l'article
de bij artikel 13, lid 1 bedoelde bekwaamheidsbewijs(-zen) of, bij 13, alinéa 1er ou, à défaut, un ou des certificats provisoires, étant
ontstentenis daarvan, van een of meer voorlopige attesten, met dien entendu que la délibération concernant le candidat ne peut avoir lieu
verstande dat de beraadslaging betreffende de examinandus pas plaats que sur présentation du ou des titres dûment homologués conformément
zal vinden na overlegging van het (de) bekwaamheidsbewijs(zen),
behoorlijk gehomologeerd overeenkomstig de artikelen 9 en 10 van de aux articles 9 et 10 des lois sur la collation de grades académiques
wetten op het toekennen van de academische graden en en het programma
van de universitaire examens, gecoördineerd op 31 december 1949, of et le programme des examens universitaires, coordonnées le 31 décembre
van het officieel attest van gelijkwaardigheid van het in het
buitenland behaalde bekwaamheidsbewijs of de in het buitenland 1949, ou du certificat officiel d'équivalence du ou des titres obtenus
behaalde bekwaamheidsbewijzen. à l'étranger;
Voor de examinandus van de examens van de volgende jaren, het met het Pour le candidat aux examens des années suivantes, la copie certifiée
origineel voor eensluidend verklaard afschrift van het attest waaruit conforme à l'original du certificat attestant qu'il a subi avec succès
blijkt dat hij geslaagd is voor het examen over de leerstof van het l'examen sur les matières de l'année d'études antérieure ainsi que les
vorige studiejaar, alsook de lijst met de overeenkomstige punten; listes de points correspondantes;
7° het afschrift van een identiteitsstuk. 7° la copie d'une pièce d'identité.
Bij het afleggen van het eerste examengedeelte, is het overleggen van Lors du passage de la première épreuve, la présentation du document
het origineel stuk vereist, en, voor de examinandi van buitenlandse original est exigée et, pour les candidats de nationalité étrangère,
nationaliteit, het origineel van de geldig verklaarde verblijfsvisa of -vergunning; l'original du visa ou du permis de séjour, en ordre de validité;
8° voor de inschrijving voor het eindexamen licentiaat of ingenieur, 8° pour l'inscription à l'examen final de licence ou d'ingéniorat, le
het onderwerp van de scriptie die zij wensen te verdedigen, samen met sujet du mémoire qu'ils souhaitent défendre, accompagné d'un court
een korte beschrijving. descriptif.
Afdeling 3. Leerstof Section 3. Matières de l'examen

Art. 19.De stof van het examen is de leerstof van het programma van

Art. 19.Les matières de l'examen sont celles figurant au programme de
het lopende academiejaar in de door de Franse Gemeenschap l'année académique en cours dans les instituts supérieurs de commerce
georganiseerde of gesubsidieerde hogere handelsinstituten, door de organisés ou subventionnés par la Communauté française, choisi par le
examinandus gekozen. candidat.
Afdeling 4. Verloop van de examengedeelten Section 4. Déroulement des épreuves

Art. 20.De voorzitter opent en sluit de zittijd, bepaalt de regeling

Art. 20.Le président ouvre et clôture les sessions, arrête l'ordre
van de werkzaamheden, roept de leden bijeen en treft alle maatregelen des travaux, convoque les membres et prend toutes dispositions utiles
voor het verloop van de examengedeelten. au déroulement des épreuves.
De voorzitter kan de leden laten bijeenroepen door de secretaris. Le président peut déléguer son pouvoir de convocation au secrétaire.

Art. 21.De voorzitter bepaalt de vakken waarover het examengedeelte

Art. 21.Le président détermine les matières donnant lieu à une
schriftelijk of mondeling wordt afgenomen. épreuve écrite ou à une épreuve orale.

Art. 22.De schriftelijke examengedeelten hebben plaats met gesloten deuren. De examinandi staan onder toezicht van de leden die door de voorzitter daartoe aangewezen werden en mogen niet in communicatie treden met andere examinandi, noch met personen buiten de examenzaal. Het schriftelijk werk mag geen enkele aanwijzing bevatten waardoor de examinandus geïdentificeerd kan worden. Het nazien en beoordelen in onderlinge overeenkomst van de schriftelijke werken wordt door de voorzitter opgedragen aan een gelijk aantal leden van het officieel en van het vrij onderwijs.

Art. 23.De mondelinge examengedeelten worden in het openbaar afgenomen.

Art. 22.Les épreuves écrites se déroulent à huis clos. Les candidats sont surveillés par des membres désignés par le président et ne peuvent avoir aucune communication entre eux, ni avec l'extérieur. Le travail écrit ne peut porter aucune indication de nature à identifier les candidats. Le président charge un nombre égal de membres de l'enseignement officiel et de l'enseignement libre de corriger et de noter d'un commun accord les travaux écrits.

Art. 23.Les épreuves orales sont publiques.

Art. 24.Bij vastgesteld bedrog wordt de examinandus onmiddellijk

Art. 24.Le jury ajourne ou refuse immédiatement le candidat convaincu
verdaagd of afgewezen tijdens de eerste zittijd, afgewezen tijdens de de fraude en première session; dans le même cas, il le refuse en
tweede zittijd. deuxième session.
Afdeling 5. Bekrachtiging van de examens Section 5. Sanction des examens

Art. 25.Er wordt een proces-verbaal van de uitslag van de beraadslaging opgemaakt, met vermelding van de graad van de verdienste van de examinandus. Het bevestigt dat de reglementsbepalingen betreffende de openbaarheid van het examen en de studieduur nageleefd werden. Het wordt in het openbaar voorgelezen. In geval van betwisting betreffende een materièle vergissing moet de voorzitter of zijn gemachtigde daarvan ten hoogste vier werkdagen na de openbare proclamatie van de examenuitslagen in kennis worden gesteld. Hij roept dan een beperkte examencommissie bijeen, bestaande uit de voorzitter, de secretaris en twee leden van de examencommissie die beraadslaagd heeft, met name één lid uit het officieel onderwijs en één lid uit het vrij onderwijs.

Art. 25.Il est dressé procès-verbal du résultat de la délibération. Ce procès-verbal mentionne le mérite du candidat, il atteste que les prescriptions réglementaires quant à la publicité de l'examen et à la durée des études ont été observées. Il en est donné lecture publiquement. En cas de contestation relative à une erreur matérielle, le président ou son délégué, saisi dans un délai maximum de quatre jours ouvrables après la proclamation publique des résultats, réunit un jury restreint composé du président, du secrétaire et de deux membres du jury de délibération, dont l'un appartient à l'enseignement officiel et l'autre à l'enseignement libre.
Die beperkte examencommissie spreekt zich binnen 48 uur uit over de betwisting.

Art. 26.1. Examinandi die niet op voldoende wijze geantwoord hebben, worden door de examencommissie verdaagd of afgewezen tijdens de eerste zittijd, afgewezen tijdens de tweede. De verdaagde examinandus mag zich in de tweede zittijd aanmelden. De afgewezen examinandus mag zich pas na afloop van een academiejaar opnieuw aanmelden. 2. De examinandus die voor een examenzittijd regelmatig ingeschreven is en niet alle examengedeelten aflegt waarvan hij geen vrijstelling heeft gekregen, wordt afgewezen. 3. Indien hij evenwel, bij de eerste zittijd, een verhinderingsgrond aanvoert die de examencommissie geldig acht, wordt hij verontschuldigd en gelijkgesteld met de zonder vrijstelling verdaagde examinandi.

Art. 27.Onverminderd lid 2, om voor het examen op voldoende wijze, met onderscheiding, met grote onderscheiding of met de grootste onderscheiding te slagen, moet de examinandus voor elk vak de helft van de punten behalen en respectief 60, 70, 80 of 90 % van de punten. De examencommissie beraadslaagt collegiaal en in laatste aanleg over het slagen, het verdagen of het afwijzen van de andere examinandi alsook over het toekennen van de meldingen. Voor de bepaling van de examenuitslagen, stelt de examencommissie een

 Ce jury restreint statue sur le cas litigieux dans un délai de quarante-huit heures.

Art. 26.1er. Les candidats qui n'ont pas répondu de manière satisfaisante sont ajournés ou refusés par le jury en première session et refusés en deuxième session. Le candidat ajourné peut se représenter en seconde session. Le candidat refusé ne peut se représenter qu'à l'expiration d'une année académique. 2. Le candidat qui, régulièrement inscrit à une session d'examen ne présente pas l'ensemble des épreuves dont il n'est pas dispensé, est refusé. 3. Si, toutefois, il invoque, lors de la première session, un motif d'empêchement que le jury juge légitime, il est excusé et assimilé aux candidats ajournés sans dispenses.

Art. 27.Sous réserve de l'alinéa 2, pour réussir l'examen d'une manière satisfaisante avec distinction, avec grande distinction ou avec la plus grande distinction, le candidat doit obtenir la moitié des points dans chaque branche et, respectivement, les soixante, septante, quatre-vingts et nonante pour cent des points. Le jury délibère collégialement et souverainement sur la réussite, l'ajournement ou le refus des autres candidats ainsi que sur l'attribution des mentions.
wegingscoëfficiënt voor de uitslag van elk examengedeelte vast. Die Pour la détermination des résultats de l'examen, le jury fixe un
coëfficiënten worden voor het begin van de zittijd medegedeeld. coefficient de pondération aux résultats de chaque épreuve. Ces

Art. 28.1. Aan de examinandus die in Belgiè of in het buitenland

 coefficients sont communiqués avant le début de la session.
geslaagd is voor één of meer jaren hoger onderwijs, kan de Minister

Art. 28.1er. En cas de réussite en Belgique ou à l'étranger d'une ou
tot wiens bevoegdheid het hoger onderwijs behoort, of zijn plusieurs années d'études d'enseignement supérieur, des dispenses
gemachtigde, vrijstelling verlenen van examengedeelten, na advies van d'épreuves peuvent être accordées par le Ministre ayant l'enseignement
de Inspectie van het hoger onderwijs. supérieur dans ses attributions ou son délégué, après avis de
2. Voor de tweede zittijd, kan de examencommissie de door haar l'lnspection de l'Enseignement supérieur.
verdaagde examinandus vrijstellen van de examengedeelten waarvoor hij 2. Pour la seconde session, le jury peut dispenser le candidat qu'il
ten minste 60 % van de punten heeft behaald, voor zover deze alle examengedeelten van de eerste zittijd heeft afgelegd en zich voor hetzelfde programma aanmeldt. 3. De examencommissie kan vrijstelling van bepaalde examengedeelten verlenen aan de examinandus die gezakt is voor de examencommissie en zich er het jaar daarop opnieuw voor inschrijft om zich voor hetzelfde studiejaar aan te melden, binnen de hierna vermelde perken en onder de hierna vermelde voorwaarden: 1° de examinandus moet zich voor ten minste een volledige zittijd hebben aangemeld, behoudens vrijstelling van bepaalde examengedeelten, ajourne de représenter les épreuves réussies avec 60 % des points au moins, pour autant que celui-ci ait participé à l'ensemble des épreuves de la première session et présente le même programme d'établissement. 3. Le jury peut dispenser de certaines épreuves le candidat qui, ayant échoué au jury, s'y réinscrit l'année suivante pour y présenter la même année d'études, dans les limites et conditions énoncées ci-après : 1° le candidat doit avoir présenté au moins une session complète, sauf dispenses accordées pour certaines épreuves et avoir obtenu au moins
en ten minste 50 % van de punten hebben behaald; 50 % du total des points;
2° de examinandus moet zich voor hetzelfde programma aanmelden; 2° le candidat doit présenter le même programme;
3° de punten behaald voor de examengedeelten waarvoor een aanvraag om 3° les notes obtenues pour les épreuves faisant l'objet d'une demande
vrijstelling wordt ingediend, moeten gelijk zijn aan ten minste 12/20; de dispense doivent être égales à 12/20 au moins;
4° de punten waarvoor een eventuele vrijstelling wordt verleend, 4° l'importance des points faisant l'objet d'une éventuelle dispense
kunnen niet hoger zijn dan een vierde van het totaal van de punten van ne peut excéder le quart du total des points de l'examen.
het examen.

Art. 29.De diploma's worden gesteld op de wijze bepaald door de

Art. 29.Les diplômes sont rédigés de la manière fixée par le Ministre
Minister tot wiens bevoegdheid het hoger onderwijs behoort. ayant l'enseignement supérieur dans ses attributions.
Ze vermelden de vakken van het examen en bevestigen dat de Ils mentionnent les matières qui ont fait l'objet de l'examen et
reglementsvoorschriften betreffende de duur van de studie en de attestent que les prescriptions réglementaires quant à la durée des
openbaarheid van de examens nageleefd werden. études et à la publicité de l'examen ont été observées.
Ze worden ondertekend door de leden van de examencommissie en Ils sont signés par les membres du jury et attestent que le candidat a
vermelden dat het examen afgelegd werd op voldoende wijze, met subi l'examen d'une manière satisfaisante, avec distinction, avec
onderscheiding, grote onderscheiding of de grootste onderscheiding. grande distinction ou avec la plus grande distinction.

Art. 30.Een uittreksel uit het register van de uitslagen van de

Art. 30.Un extrait du registre des délibérations confirmant qu'un
beraadslagingen, waaruit blijkt dat een diploma uitgereikt werd, kan
worden bekomen op voorlegging van het ontvangstbewijs van de storting diplôme a été délivré, peut être obtenu sur production du récépissé
van 250 (tweehonderd vijftig) frank op de rekening van de d'un versement de 250 (deux cent cinquante) francs au compte du
rekenplichtige van de ontvangsten van het Ministerie van Onderwijs, Comptable des Recettes du Ministère de l'Education, de la Recherche et
Onderzoek en Vorming. de la Formation.
HOOFDSTUK IV. Slotbepalingen CHAPITRE IV. Dispositions finales

Art. 31.De leden van de examencommissie ontvangen als vacatiegeld:

Art. 31.Les membres du jury reçoivent une indemnité de vacation fixée
1° 225 frank per dag voor de voorzitter en de ondervoorzitter comme suit : 1° le président et le vice-président : 225 francs par jour;
2° 200 frank per dag voor de secretaris en de adjunct-secretaris 2° le secrétaire et le secrétaire adjoint : 200 francs par jour;
3° 165 frank per dag voor de leden. 3° les membres : 165 francs par jour.
Als de dag meer dan zes uur duurt, wordt elk overuur bezoldigd als Si la journée dépasse six heures, l'heure supplémentaire est rémunérée
volgt: de la manière suivante :
1° 45 frank voor de voorzitter en de ondervoorzitter 1° pour le président et le vice-président : 45 francs;
2° 40 frank voor de secretaris en de adjunct-secretaris 2° pour le secrétaire et le secrétaire adjoint : 40 francs;
3° 30 frank voor de leden. 3° pour les membres : 30 francs.

Art. 32.Het bedrag van de vergoedingen verschuldigd aan de

Art. 32.Le montant des indemnités dues au président, au
voorzitter, de ondervoorzitter, de secretaris, de adjunct-secretaris vice-président, au secrétaire, au secrétaire adjoint et aux membres du
en de leden voor reis- en verblijfkosten wordt respectievelijk chef des frais de route et de séjour est respectivement calculé
berekend overeenkomstig het koninklijk besluit van 18 januari 1965 conformément à l'arrêté royal du 18 janvier 1965 portant
houdende algemene regeling inzake reiskosten en het koninklijk besluit réglementation générale en matière de frais de parcours et l'arrêté
van 24 december 1964 tot vaststelling van de vergoedingen wegens royal du 24 décembre 1964 fixant les indemnités pour frais de séjour
verblijfkosten toegekend aan de leden van het personeel der des membres du personnel des ministères, étant entendu que leur"
ministeries, met dien verstande dat hun "administratieve standplaats"
de plaats blijft waar zij de betrekking bekleden, vereist bij artikel résidence administrative " reste le lieu o· ils occupent l'emploi
3 van dit besluit, en dat zij geacht worden ingedeeld te zijn in rang requis par l'article 3 du présent arrêté et qu'ils sont réputés
14. classés dans le rang 14.
Het begrip "administratieve standplaats" is niet van toepassing op de La notion de résidence administrative ne s'applique pas aux membres
in ruste gestelde leden. retraités.

Art. 33.Het besluit van de Executieve van de Franse Gemeenschap van

Art. 33.L'arrêté de l'Exécutif de la Communauté française du 13 mai
13 mei 1991 tot instelling van een examencommissie van de Franse 1991 instituant un jury de la Communauté française pour conférer les
Gemeenschap voor het toekennen van de graden van kandidaat in de
handelswetenschappen, van licentiaat in de handels- en financièle grades de candidat en sciences commerciales, de licencié en sciences
wetenschappen, van licentiaat in de handels- en consulaire commerciales et financières, de licencié en sciences commerciales et
wetenschappen, van licentiaat in de handels- en bestuurswetenschappen, consulaires, de licencié en sciences commerciales et administratives
van handelsingenieur, wordt opgeheven, met uitzondering van artikel 17 et d'ingénieur commercial est abrogé à l'exception de l'article 17 qui
dat betrekking heeft op het inschrijvingsgeld. vise le droit d'inscription.

Art. 34.Dit besluit heeft uitwerking met ingang van 1 januari 1997.

Art. 34.Le présent arrêté produit ses effets le 1er janvier 1997.

Art. 35.De Minister tot wiens bevoegdheid het hoger onderwijs

Art. 35.Le Ministre ayant l'enseignement supérieur dans ses
behoort, is belast met de uitvoering van dit besluit. attributions est chargé de l'exécution du présent arrêté.
Brussel, 3 februari 1997. Bruxelles, le 3 février 1997.
Vanwege de Regering van de Franse Gemeenschap : Par le Gouvernement de la Communauté française :
De Minister van Hoger Onderwijs, Wetenschappelijk Onderzoek, Sport en Le Ministre de l'Enseignement supérieur, de la Recherche scientifique,
Internationale Betrekkingen, du Sport et des Relations internationales,
W. ANCION W. ANCION
^