← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 150/2019 van 24 oktober 2019 Rolnummer 6922 In zake : het
beroep tot vernietiging van de wet van 19 september 2017 « tot wijziging van artikel 39/73-1 van de wet
van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het gr Het
Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. L(...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 150/2019 van 24 oktober 2019 Rolnummer 6922 In zake : het beroep tot vernietiging van de wet van 19 september 2017 « tot wijziging van artikel 39/73-1 van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het gr Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. L(...) | Extrait de l'arrêt n° 150/2019 du 24 octobre 2019 Numéro du rôle : 6922 En cause : le recours en annulation de la loi du 19 septembre 2017 « modifiant l'article 39/73-1 de la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au territoire, le séjour, l'éta La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen(...) |
|---|---|
| GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
| Uittreksel uit arrest nr. 150/2019 van 24 oktober 2019 | Extrait de l'arrêt n° 150/2019 du 24 octobre 2019 |
| Rolnummer 6922 | Numéro du rôle : 6922 |
| In zake : het beroep tot vernietiging van de wet van 19 september 2017 | En cause : le recours en annulation de la loi du 19 septembre 2017 « |
| « tot wijziging van artikel 39/73-1 van de wet van 15 december 1980 | modifiant l'article 39/73-1 de la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès |
| betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging | |
| en de verwijdering van vreemdelingen », ingesteld door de « Ordre des | au territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des |
| barreaux francophones et germanophone ». | étrangers », introduit par l'Ordre des barreaux francophones et |
| germanophone. | |
| Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
| samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. | composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen, |
| Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey, | J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. |
| P. Nihoul, T. Giet, R. Leysen, J. Moerman en M. Pâques, bijgestaan | Nihoul, T. Giet, R. Leysen, J. Moerman et M. Pâques, assistée du |
| door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter | greffier F. Meersschaut, présidée par le président F. Daoût, |
| F. Daoût, wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging | I. Objet du recours et procédure |
| Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 4 mei 2018 | Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 4 |
| ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 7 mei 2018, | mai 2018 et parvenue au greffe le 7 mai 2018, l'Ordre des barreaux |
| heeft de « Ordre des barreaux francophones et germanophone », | francophones et germanophone, assisté et représenté par Me S. Sarolea |
| bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. S. Sarolea en Mr. J. Hardy, | et Me. J. Hardy, avocats au barreau du Brabant wallon, a introduit un |
| advocaten bij de balie van Waals-Brabant, beroep tot vernietiging | |
| ingesteld van de wet van 19 september 2017 « tot wijziging van artikel | recours en annulation de la loi du 19 septembre 2017 « modifiant |
| 39/73-1 van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het | l'article 39/73-1 de la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au |
| grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van | territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers |
| vreemdelingen » (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 6 | » (publiée au Moniteur belge du 6 novembre 2017). |
| november 2017). | |
| (...) | (...) |
| II. In rechte | II. En droit |
| (...) | (...) |
| B.1.1. De verzoekende partij leidt een enig middel af uit de | B.1.1. La partie requérante prend un moyen unique de la violation, par |
| schending, door artikel 2 van de wet van 19 september 2017 « tot | l'article 2 de la loi du 19 septembre 2017 « modifiant l'article |
| wijziging van artikel 39/73-1 van de wet van 15 december 1980 | 39/73-1 de la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au territoire, le |
| betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging | |
| en de verwijdering van vreemdelingen » (hierna : de wet van 19 | séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers » (ci-après : |
| september 2017), van de artikelen 10, 11 en 191 van de Grondwet, al | la loi du 19 septembre 2017), des articles 10, 11 et 191 de la |
| Constitution, lus isolément ou en combinaison avec les articles 3, 6, | |
| dan niet in samenhang gelezen met de artikelen 3, 6, 8 en 13 van het | 8 et 13 de la Convention européenne des droits de l'homme et avec les |
| Europees Verdrag voor de rechten van de mens en met de artikelen 4, 7 | articles 4, 7 et 47 de la Charte des droits fondamentaux de l'Union européenne. |
| en 47 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. | Elle reproche en substance au nouveau régime de sanction pour recours |
| Zij verwijt de nieuwe sanctieregeling wegens onrechtmatig beroep voor | abusif devant le Conseil du contentieux des étrangers (ci-après : le |
| de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (hierna : de Raad) in hoofdzaak | Conseil) de violer le principe d'égalité et de non-discrimination |
| dat zij het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie dat is | |
| gewaarborgd bij de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang | garanti par les articles 10 et 11 de la Constitution, lus en |
| gelezen met de voormelde artikelen van het Europees Verdrag voor de | combinaison avec les articles précités de la Convention européenne des |
| rechten van de mens en van het Handvest van de grondrechten van de | droits de l'homme et de la Charte des droits fondamentaux de l'Union |
| Europese Unie, schendt, dat zij op onevenredige wijze afbreuk doet aan | européenne, de porter une atteinte disproportionnée au droit au |
| het recht op eerbiediging van het privé- en gezinsleven, aan het recht | respect de la vie privée et familiale, au droit à un recours effectif, |
| op een daadwerkelijk rechtsmiddel en het recht op een eerlijke | |
| procedure, aan de rechten van de verdediging en aan het recht om niet | au droit à une procédure équitable, aux droits de la défense, ainsi |
| te worden onderworpen aan onmenselijke of vernederende behandelingen. | qu'au droit de ne pas être soumis à des traitements inhumains et dégradants. |
| B.1.2. Artikel 2 van de wet van 19 september 2017 bepaalt : | B.1.2. L'article 2 de la loi du 19 septembre 2017 dispose : |
| « Artikel 39/73-1 van de wet van 15 december 1980 betreffende de | « L'article 39/73-1 de la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au |
| toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de | territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers, |
| verwijdering van vreemdelingen, ingevoegd bij de wet van 29 december 2010, wordt vervangen als volgt : ' Wanneer er aanwijzingen zijn dat het ingestelde beroep kennelijk onrechtmatig is dan brengt de Raad deze vaststelling, bij de behandeling van dit beroep, ambtshalve in de debatten. Zij stelt de ter terechtzitting aanwezige partijen in staat om hun bemerkingen hieromtrent te laten gelden en kan hiertoe, zo nodig, de zitting schorsen. De Raad kan, zo nodig, ook uitspraak doen over het ingestelde beroep en in haar arrest een nieuwe zittingsdatum bepalen met het oog op verdere debatten inzake het kennelijk onrechtmatig karakter van het beroep. In elke kennisgeving van een beschikking tot vaststelling van de rechtsdag, wordt de aandacht gevestigd op een mogelijk onderzoek naar het rechtmatig karakter van het beroep door melding van onderhavig artikel. De Raad kan een geldboete opleggen telkens zij oordeelt dat een beroep kennelijk onrechtmatig werd ingesteld. Het arrest dat de geldboete uitspreekt, geldt in elk geval als op tegenspraak gewezen. | inséré par la loi du 29 décembre 2010 est remplacé par ce qui suit : ' Lorsque des indices font apparaître que le recours introduit est manifestement abusif, le Conseil inclut d'office ce constat dans les discussions lors de l'examen de ce recours. Il permet aux parties présentes à l'audience de faire valoir leurs observations en la matière et peut, à cette fin, suspendre l'audience s'il échet. Le Conseil peut, au besoin, également se prononcer sur le recours introduit et, dans son arrêt, fixer une nouvelle date d'audience en vue de poursuivre les débats sur le caractère manifestement abusif du recours. Dans la notification d'une ordonnance de fixation d'audience, il est attiré l'attention sur la possible ouverture d'une enquête quant au caractère non abusif du recours par la mention du présent article. Le Conseil peut imposer une amende chaque fois qu'il estime qu'un recours manifestement abusif a été introduit. L'arrêt qui prononce l'amende est en tout cas réputé contradictoire. |
| Het bedrag van de geldboete, met een minimum van 125 euro en een | Le montant de l'amende, s'élevant au minimum à 125 euros et au maximum |
| maximum van 2.500 euro, wordt bepaald door de Raad. | à 2.500 euros, est déterminé par le Conseil. |
| Elk jaar op 1 januari, worden de in het vijfde lid bepaalde bedragen | Chaque année au 1er janvier, les montants visés à l'alinéa 5 sont |
| van rechtswege aangepast aan de evolutie van het indexcijfer van de | adaptés de plein droit à l'évolution de l'indice des prix à la |
| consumptieprijzen volgens de volgende formule : het basisbedrag, | consommation selon la formule suivante: le montant de base, multiplié |
| vermenigvuldigd met de nieuwe index en gedeeld door de oorspronkelijke | par le nouvel indice et divisé par l'indice de départ. Le nouvel |
| index. De nieuwe index is de index van de consumptieprijzen van de | indice est l'indice des prix à la consommation du mois de décembre de |
| maand december van het jaar voorafgaand aan het jaar waarin de | l'année précédant l'année dans laquelle les montants conformément à |
| bedragen overeenkomstig het vijfde lid worden aangepast. De | l'alinéa 5 sont adaptés. L'indice de départ est l'indice du mois de |
| oorspronkelijke index is de index van november 2017. Het bekomen resultaat wordt afgerond naar de hogere euro indien het deel in decimalen groter of gelijk is aan vijftig cent. De afronding gebeurt naar de lagere euro indien het deel in decimalen kleiner is dan vijftig cent. De Koning bepaalt bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, de nadere regels inzake de inning van de geldboete. Het arrest waarin het kennelijk onrechtmatig karakter van het beroep wordt vastgesteld en een eventuele geldboete wordt opgelegd, wordt, in het geval de verzoekende partij werd bijgestaan door een advocaat, ook ter kennis gebracht van de bevoegde stafhouder en de voorzitter van | novembre 2017. Le résultat obtenu est arrondi à l'euro supérieur si la partie décimale est supérieure ou égale à cinquante cents. Il est arrondi à l'euro inférieur si la partie décimale est inférieure à cinquante cents. Le Roi fixe par arrêté délibéré en Conseil des ministres les modalités de perception de l'amende. L'arrêt prononçant le caractère manifestement abusif du recours et imposant éventuellement une amende est, si la partie requérante était assistée d'un avocat, également notifié au bâtonnier compétent et au |
| het bureau voor juridische bijstand ' ». | président du bureau d'aide juridique ». |
| B.2.1. De Minsterraad voert aan dat het beroep niet ontvankelijk is | B.2.1. Le Conseil des ministres excipe de l'irrecevabilité ratione |
| ratione materiae in zoverre het de artikelen 3, 6, 8 en 13 van het | materiae du recours en ce qu'il vise les articles 3, 6, 8 et 13 de la |
| Europees Verdrag voor de rechten van de mens en de artikelen 4, 7 en | Convention européenne des droits de l'homme et les articles 4, 7 et 47 |
| 47 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, | de la Charte des droits fondamentaux de l'Union européenne, pris |
| afzonderlijk beschouwd, beoogt, omdat die internationale normen op | isolément, dès lors que ces normes internationales ne sont pas, en |
| zich geen referentienormen zijn voor het Hof. Hij voegt eraan toe dat | soi, des normes de référence pour la Cour. Il ajoute que le moyen |
| het middel niet aangeeft hoe die bepalingen door de bestreden bepaling | n'indique pas la manière dont ces dispositions seraient violées par la |
| zouden zijn geschonden. | disposition attaquée. |
| B.2.2. Uit het verzoekschrift en de uiteenzetting in elk van de | B.2.2. Il ressort de la requête et des développements dans chacune des |
| onderdelen van het enige middel blijkt dat, enerzijds, de verzoekende | branches du moyen unique que, d'une part, la partie requérante |
| articule à plusieurs reprises l'examen des dispositions | |
| partij het onderzoek van de internationale bepalingen waarvan zij de | internationales dont elle invoque la violation avec les articles 10, |
| schending aanvoert meermaals verbindt met de artikelen 10, 11 en 191 | 11 et 191 de la Constitution et que, d'autre part, elle expose en quoi |
| van de Grondwet, en dat, anderzijds, zij uiteenzet hoe de bestreden | la disposition attaquée viole les dispositions de la Convention |
| bepaling de bepalingen van het Europees Verdrag voor de rechten van de | européenne des droits de l'homme et celles de la Charte des droits |
| mens en die van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie schendt. | fondamentaux de l'Union européenne. |
| De exceptie ratione materiae wordt verworpen. | L'exception ratione materiae est rejetée. |
| B.2.3. De Ministerraad voert eveneens aan dat het beroep niet | B.2.3. Le Conseil des ministres excipe également de l'irrecevabilité |
| ontvankelijk is ratione temporis in zoverre de verzoekende partij het | ratione temporis du recours en ce que la partie requérante remettrait |
| beginsel zelf van een geldboete wegens kennelijk onrechtmatig beroep | |
| opnieuw in het geding zou brengen, terwijl de bestreden bepaling enkel | en cause le principe même de l'amende pour recours manifestement |
| « een herziening » inhoudt van de nadere regels van de bestaande | abusif, alors que la disposition attaquée ne ferait que « réviser » |
| procedure die de Raad in staat stelt zulk een geldboete op te leggen. | les modalités de la procédure existante qui permet au Conseil |
| d'infliger une telle amende. | |
| B.2.4. Uit de tekst van het voormelde artikel 2 van de wet van 19 | B.2.4. Il ressort expressément du texte de l'article 2, précité, de la |
| september 2017 blijkt uitdrukkelijk dat de bestreden bepaling artikel | loi du 19 septembre 2017, que la disposition attaquée « remplace » |
| 39/73-1 van de wet van 15 december 1980 « betreffende de toegang tot | l'article 39/73-1 de la loi du 15 décembre 1980 « sur l'accès au |
| het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van | territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers |
| vreemdelingen » (hierna : de wet van 15 december 1980), zoals het werd | » (ci-après : la loi du 15 décembre 1980), tel qu'il avait été inséré |
| ingevoegd bij de wet van 29 december 2010, « vervangt ». De wetgever | par la loi du 29 décembre 2010. Non seulement, en effet, le |
| heeft immers niet alleen de mogelijkheid om een geldboete wegens | législateur a formulé autrement la possibilité de prononcer une amende |
| kennelijk onrechtmatig beroep uit te spreken anders geformuleerd, maar | pour recours manifestement abusif, mais il a en outre modifié le |
| heeft bovendien de regeling van die geldboete gewijzigd, enerzijds, | régime de cette amende, d'une part, en décrivant la procédure |
| door de voor de Raad van toepassing zijnde procedure alsook de | applicable devant le Conseil ainsi que la mise en oeuvre des modalités |
| tenuitvoerlegging van de nadere regels inzake inning van de geldboete | de perception de l'amende par le Roi et, d'autre part, en énumérant |
| door de Koning te beschrijven en, anderzijds, door in de parlementaire | dans les travaux préparatoires une série d'hypothèses qui pourraient |
| voorbereiding een reeks hypothesen op te sommen die de Raad ertoe | |
| zouden kunnen brengen zulk een geldboete uit te spreken. | conduire le Conseil à prononcer pareille amende. |
| De exceptie ratione temporis wordt verworpen. | L'exception ratione temporis est rejetée. |
| B.3.1. De memorie van toelichting bij de bestreden bepaling preciseert : | B.3.1. L'exposé des motifs de la disposition attaquée précise : |
| « Voorliggend ontwerp wenst de strijd tegen kennelijk onrechtmatige | « L'actuel projet entend lutter contre les recours manifestement |
| beroepen bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen aan te gaan. Het | abusifs introduits devant le Conseil du contentieux des étrangers. Il |
| past binnen het regeerakkoord van 9 oktober 2014 waarin inzake asiel- | s'inscrit dans l'accord du 9 octobre 2014 qui prévoit que ' la lutte |
| en migratie wordt gesteld dat de strijd tegen misbruik wordt verder | contre les abus sera poursuivie par le maintien d'un juste équilibre |
| gezet, door een juist evenwicht aan te houden tussen rechten en | entre les droits et les devoirs et dans le respect de ceux qui |
| plichten met respect voor zowel zij die komen als zij die verwelkomen. | accueillent et de ceux qui arrivent '. |
| Huidig artikel 39/73-1 van de wet van 15 december 1980 betreffende de | L'article 39/73-1 de la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au |
| toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de | territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers |
| verwijdering van vreemdelingen (hierna : Vreemdelingenwet) voorziet in | (ci-après : la loi sur les étrangers) prévoit la possibilité, pour le |
| de mogelijkheid voor de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (hierna : | Conseil du contentieux des étrangers (ci-après : le Conseil), |
| de Raad) tot het opleggen van een geldboete wegens een kennelijk | d'imposer une amende du chef d'un recours manifestement abusif. Le |
| onrechtmatig beroep. Huidig wetsontwerp beoogt de bestaande procedure | présent projet de loi vise à simplifier la procédure existante et à la |
| te vereenvoudigen en efficiënter te maken, terwijl de rechten van | rendre plus efficace, tout en garantissant pleinement les droits de la |
| verdediging toch maximaal worden gegarandeerd. Tevens worden criteria | |
| in de memorie van toelichting vastgelegd voor het bepalen van het | défense. Par ailleurs, des critères sont fixés dans l'exposé des |
| bedrag van de geldboete. | motifs pour déterminer le montant de l'amende. |
| Door de bestaande procedure te vereenvoudigen en efficiënter te maken, | En simplifiant la procédure existante et en la rendant plus efficace, |
| wordt [beoogd] dat rechters meer gebruik zullen maken van deze door de | les juges devraient davantage se servir de cette possibilité offerte |
| wet geboden mogelijkheid om misbruiken te bestrijden en op deze wijze | par la loi pour lutter contre les abus et réduire ainsi leur nombre. |
| het aantal misbruiken terug te dringen. | |
| Het oude artikel 39/73-1 voorzag, in het geval er sprake is van een | Dans le cas d'un recours introduit de manière abusive, l'ancien |
| kennelijk onrechtmatig beroep, de mogelijkheid om de beroepsprocedure | article 39/73-1 prévoyait de clore la procédure de recours par un |
| af te sluiten met een arrest waarbij de partijen nog worden opgeroepen | arrêt convoquant à nouveau les parties pour un autre débat sur |
| voor een bijkomend debat omtrent het eventueel opleggen van een | l'éventuelle imposition d'une amende. |
| geldboete. Het nieuwe artikel 39/73-1 geeft de Raad de mogelijkheid om het debat | Le nouvel article 39/73-1 donne au Conseil la possibilité de mener un |
| aangaande de al dan niet kennelijke onrechtmatigheid van het beroep en het opleggen van een geldboete, te voeren tijdens de terechtzitting waarbij het beroep wordt behandeld, er dient bijgevolg geen bijkomende zitting meer te worden georganiseerd. Daarnaast worden nu ook criteria in de memorie van toelichting vastgelegd aan de hand waarvan de rechter de hoogte van het bedrag van de opgelegde boete dient te bepalen. De aard van de vastgestelde onregelmatigheid en impact die het onrechtmatige beroep heeft gehad of kon hebben, worden als uitgangspunt genomen bij het bepalen van de geldboete. Tenslotte wordt in het nieuwe artikel 39/73-1 ook de bestaande praktijk om een afschrift van het arrest waarin een geldboete wordt opgelegd ter kennis van de bevoegde stafhouder te brengen, opgenomen in de wet. Immers, de vaststelling dat een beroep kennelijk onrechtmatig is, kan ook gevolgen hebben voor de advocaat van verzoekende partij. Deze zal immers geen aanspraak meer kunnen maken op de toekenning van een vergoeding in het kader van de juridische | débat sur l'éventualité d'un recours introduit de manière abusive et sur l'imposition d'une amende pendant l'audience au cours de laquelle le recours est examiné. Il n'est donc plus nécessaire d'organiser une audience supplémentaire. En outre, des critères ont à présent été fixés dans l'exposé des motifs afin que le juge puisse déterminer le montant exact de l'amende infligée. Pour déterminer ces critères, il a été décidé de se baser sur la nature de l'irrégularité constatée et sur l'impact que le recours abusif a eu ou a pu avoir. Enfin, le nouvel article 39/73-1 comprend à présent également la pratique existante selon laquelle une copie de l'arrêt prononçant une amende doit également être notifiée au bâtonnier compétent. Le fait que le Conseil constate qu'un recours a manifestement été introduit abusivement peut en effet aussi avoir des conséquences pour l'avocat qui, après avoir été consulté par la partie requérante, a introduit le recours. Cet avocat ne pourra plus réclamer l'octroi d'une indemnisation dans le cadre de l'aide juridique de deuxième ligne (cf. |
| tweedelijnsbijstand (cf. het ministerieel besluit van 19 juli 2016 tot | l'arrêté ministériel du 19 juillet 2016 fixant la nomenclature des |
| vaststelling van de nomenclatuur van de punten voor prestaties | points pour les prestations effectuées par les avocats chargés de |
| verricht door advocaten belast met gedeeltelijk of volledig kosteloze | l'aide juridique de deuxième ligne partiellement ou complètement |
| juridische tweedelijnsbijstand) bovendien kunnen de vaststellingen die | gratuite), et les constatations du Conseil peuvent éventuellement |
| door de Raad werden gedaan ook een reden vormen om een tuchtprocedure | constituer une raison d'engager une procédure disciplinaire » (Doc. |
| op te starten » (Parl. St., Kamer, 2016-2017, DOC 54-2491/001, pp. 3 | parl., Chambre, 2016-2017, DOC 54-2491/001, pp. 3 et 4). |
| en 4). B.3.2. De door de bestreden bepaling vastgestelde sanctieregeling | B.3.2. Le régime de sanction établi par la disposition attaquée vise à |
| heeft tot doel kennelijk onrechtmatige beroepen in het | |
| vreemdelingencontentieux te ontmoedigen door de procedure te | décourager les recours manifestement abusifs dans le contentieux des |
| vereenvoudigen, en maakt het aldus mogelijk een geldboete wegens | étrangers en simplifiant la procédure et permet ainsi d'infliger une |
| onrechtmatig beroep op te leggen tijdens de terechtzitting waarop het | amende pour recours abusif pendant l'audience au cours de laquelle le |
| beroep wordt behandeld. De parlementaire voorbereiding vermeldt in dat | recours est examiné. Les travaux préparatoires mentionnent à ce sujet |
| verband : « Het is bijgevolg niet langer vereist om, zoals het oude artikel 39/73-1 voorzag, de beroepsprocedure af te sluiten met een arrest waarbij de partijen nog worden opgeroepen voor een bijkomend debat omtrent het eventueel opleggen van een geldboete. Deze vereenvoudiging dringt zich op nu uit de praktijk is gebleken dat artikel 39/73-1 nauwelijks wordt toegepast. Sedert 2011 werden slechts twintig arresten uitgesproken waarbij een geldboete werd opgelegd. Gezien de grote werkdruk bij de Raad en het feit dat de kosten verbonden aan het organiseren van een afzonderlijke terechtzitting vaak hoger zijn dan het bedrag van de geldboete die kan worden opgelegd, werd de stap om de partijen nogmaals op te roepen met het oog op het opleggen van een geldboete, in sommige gevallen, ook al is er sprake van een kennelijk onrechtmatig beroep, niet meer gezet » | : « Il n'est donc plus nécessaire, comme l'ancien article 39/73-1 le prévoyait, de clore la procédure d'appel par un arrêt convoquant à nouveau les parties pour un autre débat sur l'éventuelle imposition d'une amende. Cette simplification s'impose dès lors que la pratique a montré que l'article 39/73-1 est peu appliqué. Depuis 2011, seuls vingt arrêts prononçant une amende ont été rendus. Compte tenu de la charge de travail considérable du Conseil et du fait que les coûts liés à l'organisation d'une audience distincte dépassent souvent le montant de l'amende qui peut être imposée, les parties ne sont plus à nouveau convoquées en vue d'imposer une amende dans certains cas, même s'il |
| (ibid., p. 5). | est manifestement question d'un recours abusif » (ibid., p. 5). |
| B.4. De eerste drie onderdelen van het enige middel zijn afgeleid uit | B.4. Les trois premières branches du moyen unique sont prises de la |
| de schending, door het bestreden artikel 2 van de wet van 19 september | violation, par l'article 2, attaqué, de la loi du 19 septembre 2017, |
| 2017, van de artikelen 10, 11 en 191 van de Grondwet, al dan niet in | des articles 10, 11 et 191 de la Constitution, lus isolément ou en |
| samenhang gelezen met onder meer artikel 6 van het Europees Verdrag | combinaison, notamment, avec l'article 6 de la Convention européenne |
| voor de rechten van de mens en met artikel 47 van het Handvest van de | des droits de l'homme et avec l'article 47 de la Charte des droits |
| grondrechten van de Europese Unie. | fondamentaux de l'Union européenne. |
| De verzoekende partij oordeelt dat de door de bestreden bepaling | La partie requérante considère que le régime de l'amende pour recours |
| ingevoerde regeling van de geldboete wegens onrechtmatig | administratif abusif mis en place par la disposition attaquée porte |
| administratief beroep op onevenredige wijze afbreuk doet aan het recht | une atteinte disproportionnée au droit à un recours effectif. |
| op een daadwerkelijk rechtsmiddel. | |
| Zij voert in eerste instantie aan dat, in tegenstelling tot hetgeen | Elle soutient d'abord que, contrairement à ce que la Cour a jugé par |
| het Hof heeft geoordeeld bij zijn arrest nr. 88/2012 van 12 juli 2012 en in tegenstelling tot het advies van de Raad van State dat aan het wetsontwerp voorafging, artikel 2 van de wet van 19 september 2017 de Raad niet verplicht om een tweede terechtzitting vast te stellen teneinde het kennelijk onrechtmatige karakter van het beroep te onderzoeken. Zij voegt eraan toe dat de uitoefening van de rechten van verdediging vooral in het gedrang wordt gebracht door de bestreden bepaling doordat, enerzijds, het de Raad toekomt te beslissen of een tweede terechtzitting dient te worden vastgesteld en doordat, anderzijds, het diezelfde Raad is die moet oordelen over het kennelijk onrechtmatige karakter van het beroep. De verzoekende partij voert ook aan dat het begrip « kennelijk onrechtmatig beroep » vaag en onduidelijk zou zijn en daardoor aanleiding zou geven tot discriminatie. Zij voegt eraan toe dat de bestreden bepaling het recht op een eerlijk proces en de rechten van verdediging zou schenden, meer bepaald omdat de beslissing om een sanctie op te leggen kan worden genomen na afloop van één enkele terechtzitting, bij een arrest dat wordt geacht op tegenspraak te zijn gewezen, zonder dat voorafgaand aan die terechtzitting voldoende informatie moest worden gegeven. | son arrêt n° 88/2012 du 12 juillet 2012 et contrairement à l'avis du Conseil d'Etat qui a précédé le projet de loi, l'article 2 de la loi du 19 septembre 2017 n'oblige pas le Conseil à fixer une seconde audience pour examiner le caractère manifestement abusif du recours. Elle ajoute que l'exercice des droits de la défense est particulièrement compromis par la disposition attaquée dès lors que, d'une part, c'est au Conseil qu'il appartient de décider s'il y a lieu de fixer une seconde audience et que, d'autre part, c'est ce même Conseil qui doit juger du caractère manifestement abusif du recours. La partie requérante soutient aussi que la notion de « recours manifestement abusif » serait floue et incertaine et serait de ce fait source de discrimination. Elle ajoute que la disposition attaquée violerait le droit à un procès équitable et les droits de la défense, notamment parce que la décision d'imposer une sanction peut être prise à l'issue d'une seule audience, par un arrêt réputé contradictoire, sans qu'une information suffisante et préalable à cette audience ait dû être donnée. |
| B.5.1. Vóór de vervanging ervan bij de bestreden bepaling, bepaalde | B.5.1. Avant son remplacement par la disposition attaquée, l'article |
| artikel 39/73-1 van de wet van 15 september 1980 : | 39/73-1 de la loi du 15 septembre 1980 disposait : |
| « Als de Raad vindt dat een geldboete wegens kennelijk onrechtmatig | « Si le Conseil estime qu'une amende pour recours manifestement abusif |
| beroep verantwoord kan zijn, bepaalt het arrest daartoe een terechtzitting op een nabije datum. Het arrest wordt betekend aan de partijen. Het arrest dat de geldboete uitspreekt, geldt in elk geval als op tegenspraak gewezen. De geldboete gaat van 125 tot 2 500 euro. De Koning past elk jaar deze bedragen aan ingevolge de evolutie van het indexcijfer van de consumptieprijzen. De Koning bepaalt bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, de nadere modaliteiten inzake de inning van de geldboete ». B.5.2. Bij zijn arrest nr. 88/2012 van 12 juli 2012 heeft het Hof geoordeeld : « B.22.1. Het fundamentele recht op toegang tot een rechter omvat niet het recht om de bestaande procedures voor kennelijk onrechtmatige doeleinden aan te wenden. Om reden van het feit dat een geldboete wegens kennelijk onrechtmatig beroep een beperking van dat grondrecht kan vormen, dient dat begrip evenwel restrictief te worden geïnterpreteerd. Aan een verzoeker zou geen geldboete mogen worden opgelegd om de enkele reden dat het beroep dat hij heeft ingesteld, maar erg weinig kansen had om tot een gunstige beslissing te leiden; de - zelfs theoretische - mogelijkheid dat een beslissing wordt uitgesproken die hem genoegdoening schenkt, volstaat om het beroep niet als zijnde ' kennelijk onrechtmatig ' te kwalificeren. B.22.2. In dat opzicht is de Raad van State van oordeel dat ' het uitspreken van een geldboete wegens kennelijk onrechtmatig beroep een beperking vormt van het grondrecht om in rechte te treden [en] dat het | peut être justifiée, l'arrêt qu'il prononce en ce sens fixe une audience à une date rapprochée. L'arrêt est notifié aux parties. L'arrêt qui prononce l'amende est en tout cas réputé contradictoire. L'amende peut être de 125 à 2.500 euros. Chaque année, le Roi adapte ces montants en fonction de l'évolution de l'indice des prix à la consommation. Le Roi fixe par arrêté délibéré en Conseil des ministres, les modalités relatives au recouvrement de l'amende ». B.5.2. Par son arrêt n° 88/2012 du 12 juillet 2012, la Cour a jugé : « B.22.1. Le droit fondamental d'accès au juge ne comprend pas le droit d'utiliser les procédures existantes à des fins manifestement abusives. Toutefois, en raison de la limitation de ce droit fondamental que peut constituer l'imposition d'une amende pour recours manifestement abusif, cette notion doit faire l'objet d'une interprétation restrictive. Un requérant ne pourrait se voir infliger une amende pour la seule raison que le recours qu'il a introduit n'avait que très peu de chances d'aboutir à une décision favorable; la possibilité, même théorique, qu'une décision lui donnant satisfaction soit prononcée suffit à faire échapper le recours à la qualification de ' manifestement abusif '. B.22.2. En ce sens, le Conseil d'Etat considère que ' le prononcé d'une amende pour recours manifestement abusif constitue une limitation du droit fondamental d'ester en justice [et] que, de ce fait, la notion de ' recours manifestement abusif ' inscrite à |
| in artikel 37 van de gecoördineerde wetten op de Raad van State | l'article 37 des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat doit être |
| opgenomen begrip " kennelijk onrechtmatig beroep " zodoende | |
| restrictief moet worden geïnterpreteerd ' (arrest nr. 123.211 van 22 | interprétée restrictivement ' (arrêt no 123.211 du 22 septembre 2003) |
| september 2003) en dat daaruit wordt afgeleid dat het recht op toegang | |
| tot een rechter ' enkel [...] beperkingen kan kennen indien het een | et qu'il s'en déduit que le droit d'accès au juge ne peut ' connaître |
| kennelijk misbruik betreft ' (arrest nr. 126.770 van 23 december | de limitation que si l'abus est manifeste ' (arrêt n° 126.770 du 23 |
| 2003). Hij preciseert dat ' het enkele feit dat de verzoeker voor zijn | décembre 2003). Il précise que ' le seul fait que le requérant défende |
| rechten opkomt en beslissingen bestrijdt die hij onwettig acht, [...] | ses droits et attaque des décisions qu'il juge irrégulières n'est en |
| in elk geval geen kennelijk onrechtmatig beroep [oplevert] ' (arrest | tout cas pas constitutif d'un recours manifestement abusif ' (arrêt n° |
| nr. 207.185 van 2 september 2010). In de rechtspraak van de Raad van | 207.185 du 2 septembre 2010). La jurisprudence du Conseil d'Etat |
| State wordt eveneens aangegeven dat een kennelijk onrechtmatig beroep | indique encore que constitue un recours manifestement abusif le |
| het beroep is dat is ingesteld ' niet in de - zij het ijle - hoop te | recours introduit ' non dans l'espoir, fût-il ténu, d'obtenir ce que |
| verkrijgen wat de wet toestaat dat het verschaft, maar enkel om aan | la loi permet qu'il procure, mais dans l'unique but de conférer une |
| een situatie van onregelmatig verblijf een bedrieglijke schijn van | apparence litigieuse fallacieuse à une situation de séjour irrégulière |
| geschil te verlenen ' (arrest nr. 126.770 van 23 december 2003), of | ' (arrêt n° 126.770 du 23 décembre 2003), ou un recours ' qui tend |
| een beroep ' dat kennelijk ertoe strekt de tenuitvoerlegging van een | manifestement à retarder l'exécution d'une décision administrative de |
| overduidelijk legitieme administratieve beslissing te vertragen of dat | toute évidence légitime ou qui n'est manifestement pas introduit dans |
| kennelijk niet is ingesteld teneinde een beslissing over de grond zelf | le but d'obtenir une décision sur le fond même de la prétention ' |
| van de aanspraak te verkrijgen ' (arresten nrs. 136.149 van 15 oktober | (arrêts n° 136.149 du 15 octobre 2004 et n° 176.452 du 6 novembre |
| 2004 en 176.452 van 6 november 2007). | 2007). |
| Het proceduremisbruik kan ' ten aanzien van de verzoekers [worden | L'abus de procédure peut être déduit ' dans le chef des requérants |
| afgeleid] uit kwade trouw, uit een oogmerk om te schaden of te | |
| misleiden of uit een uit de lucht gegrepen en kennelijk ongegronde | d'une mauvaise foi, d'un but de nuire ou de tromper ou d'une |
| argumentatie ' wanneer het dossier ' laakbare praktijken [aan het | argumentation fantaisiste et manifestement mal fondée ' lorsque le |
| licht brengt] die persoonlijk toe te schrijven zijn ' aan de | dossier révèle ' des manoeuvres répréhensibles qui sont |
| verzoekers (arrest nr. 136.149 van 15 oktober 2004), een ' poging om | personnellement imputables ' aux requérants (arrêt n° 136.149 du 15 |
| de Raad van State te misleiden door een nagemaakt document voor te | octobre 2004), une ' tentative de tromper le Conseil d'Etat en |
| leggen ' (arrest nr. 176.452 van 6 november 2007) of wanneer het | produisant un document contrefait ' (arrêt n° 176.452 du 6 novembre |
| 2007) ou lorsque le recours ' repose sur des déclarations mensongères | |
| beroep ' op leugenachtige verklaringen berust waarvoor [de verzoekende | dont [la requérante] porte seule la responsabilité ' (arrêt n° 175.786 |
| partij] als enige verantwoordelijk is ' (arrest nr. 175.786 van 16 oktober 2007). Ten slotte heeft de Raad van State nog de gelegenheid gehad te preciseren dat een ' geldboete, zoals elke sanctie, van nature enkel de persoon kan treffen die de handeling heeft gesteld die de sanctie beoogt te bestraffen; dat niemand kan worden gestraft voor een misdrijf dat hij niet heeft gepleegd of waaraan hij niet bewust en vrij heeft meegewerkt ' en dat uit dat fundamentele beginsel wordt afgeleid dat de geldboete wegens onrechtmatig beroep niet aan de verzoeker kan worden opgelegd wanneer hij, gezien het feit dat hij niet op de hoogte was van het Belgisch recht en gezien het feit dat hij vertrouwen in zijn advocaat heeft gehad, in de onmogelijkheid verkeerde dat karakter aan het licht te brengen (arrest nr. 126.770 | du 16 octobre 2007). Enfin, le Conseil d'Etat a encore eu l'occasion de préciser qu'une ' amende, comme toute sanction, ne peut, par nature, frapper que la personne qui a commis l'acte que la sanction tend à réprimer; que nul ne peut être sanctionné pour une infraction qu'il n'a pas commise ou à laquelle il n'a pas sciemment et librement collaboré ' et qu'il se déduit de ce principe fondamental que l'amende pour recours abusif ne peut être infligée au requérant lorsqu'il lui était impossible, vu sa méconnaissance du droit belge et le fait qu'il a fait confiance à son avocat, de déceler ce caractère (arrêt n° |
| van 23 december 2003). | 126.770 du 23 décembre 2003). |
| B.22.3. Uit het voorafgaande vloeit voort dat de geldboete wegens kennelijk onrechtmatig beroep enkel aan een verzoeker kan worden opgelegd wanneer het rechtscollege vaststelt dat het beroep te kwader trouw wordt ingesteld of met een oogmerk om te schaden of te misleiden of voortvloeit uit laakbare praktijken, die rechtstreeks aan de verzoeker zelf zijn toe te schrijven of dat het beroep niet wordt ingesteld om het doel te verkrijgen dat de wet toestaat dat het verschaft. B.23.1. Bovendien voorziet de bestreden bepaling erin dat een terechtzitting moet plaatsvinden, tijdens welke de verzoeker de gelegenheid moet hebben om zich nader te verklaren over het onrechtmatige karakter van zijn beroep, zodat de inachtneming van het beginsel van de tegenspraak te dezen wordt verzekerd. B.23.2. Bijgevolg doet de bestreden bepaling niet op onevenredige wijze afbreuk aan de rechten die zijn gewaarborgd bij de in het middel aangehaalde bepalingen. | B.22.3. Il découle de ce qui précède que l'amende pour recours manifestement abusif ne peut être infligée à un requérant que lorsque la juridiction constate que le recours est introduit de mauvaise foi ou dans un but de nuire ou de tromper ou résulte de manoeuvres répréhensibles, qui sont directement imputables au requérant lui-même ou que le recours n'est pas introduit dans le but d'obtenir la fin que la loi permet qu'il procure. B.23.1. Par ailleurs, la disposition attaquée prévoit qu'une audience doit avoir lieu, au cours de laquelle le requérant doit avoir l'occasion de s'expliquer sur le caractère abusif de son recours, de sorte que le respect du principe du contradictoire est assuré en l'espèce. B.23.2. En conséquence, la disposition attaquée ne porte pas une atteinte disproportionnée aux droits garantis par les dispositions citées au moyen. |
| B.24. Het tweede middel in de zaak nr. 5175 is niet gegrond ». | B.24. Le deuxième moyen dans l'affaire n° 5175 n'est pas fondé ». |
| B.6.1. In zijn advies nr. 61.103/4 van 27 maart 2017 over het | B.6.1. Dans son avis n° 61.103/4 du 27 mars 2017 sur l'avant-projet de |
| voorontwerp van wet, formuleert de Raad van State de volgende opmerkingen : | loi, le Conseil d'Etat formule les observations suivantes : |
| « De huidige versie van artikel 39/73-1 van de wet van 15 december | « En sa version actuelle, l'article 39/73-1 de la loi du 15 décembre |
| 1980 ' betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de | 1980 ' sur l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et |
| vestiging en de verwijdering van vreemdelingen ' bepaalt uitdrukkelijk | l'éloignement des étrangers ' prévoit expressément la tenue d'une |
| dat een speciale terechtzitting wordt gehouden over de vraag of de | audience spécifique dédiée au bien-fondé de l'infliction de la |
| sanctie waarin het voorziet moet worden opgelegd, waarbij de | |
| verzoekende partij dus op voorhand in kennis is gesteld van de | sanction qu'il prévoit, infliction dont l'éventualité aura donc été |
| mogelijkheid dat een sanctie wordt opgelegd. Het Grondwettelijk Hof | signalée par avance à la partie requérante. Dans son arrêt n° 88/2012 |
| heeft in zijn arrest nr. 88/2012 van 12 juli 2012 aanvaard dat de | du 12 juillet 2012, la Cour constitutionnelle a admis la |
| aldus opgevatte bepaling grondwettelijk is, en heeft zijn conclusie | constitutionnalité de la disposition ainsi conçue en fondant sa |
| onder meer gebaseerd op de overweging dat die bepaling ' erin | conclusion, entre autres, sur la considération que celle-ci ' prévoit |
| [voorziet] dat een terechtzitting moet plaatsvinden, tijdens welke de | qu'une audience doit avoir lieu, au cours de laquelle le requérant |
| verzoeker de gelegenheid moet hebben om zich nader te verklaren over | doit avoir l'occasion de s'expliquer sur le caractère abusif de son |
| het onrechtmatige karakter van zijn beroep, zodat de inachtneming van | recours, de sorte que le respect du contradictoire est assuré en |
| het beginsel van de tegenspraak te dezen wordt verzekerd '. | l'espèce '. |
| In de voorliggende bepaling vervalt de noodzaak om een dergelijke | Le dispositif à l'examen supprime la nécessité de tenir une telle |
| extra terechtzitting te houden. In de bespreking van die bepaling | audience supplémentaire. Le commentaire de la disposition concernée |
| staat dat ' de Raad steeds de mogelijkheid [heeft] om een zitting te | précise que ' le Conseil a toujours la possibilité de suspendre ou de |
| schorsen of een kort uitstel te verlenen om aan de verzoekende partij | reporter l'audience à brève échéance afin de donner le temps à la |
| de tijd te geven zijn verdediging te organiseren of om een verzoekende | partie requérante d'organiser sa défense ou de donner l'opportunité à |
| partij die niet is verschenen, alsnog de kans te geven zijn standpunt | la partie requérante qui n'a pas comparu d'exposer son point de vue |
| uiteen te zetten aangaande de kennelijk onrechtmatigheid van het | concernant le caractère manifestement abusif du recours et |
| geding en de eventuele geldboete '. Gelet op de beginselen die in het | l'éventuelle amende '. Cependant, et eu égard aux principes en cause, |
| geding zijn, spreekt het echter vanzelf dat de schorsing of het | il va de soi que dans les hypothèses ainsi envisagées par le |
| uitstel van de terechtzitting in de gevallen die aldus in de | commentaire de la disposition - lesquelles doivent être appréciées in |
| bespreking worden bedoeld - en die in concreto moeten worden | concreto -, la suspension de l'audience ou son report est de droit et |
| beoordeeld - van rechtswege geldt en niet louter een mogelijkheid is. | ne constitue donc pas une simple faculté. Le commentaire sera |
| De bespreking moet in die zin nader worden gepreciseerd » (Parl. St., | davantage précisé en ce sens » (Doc. parl., Chambre, 2016-2017, DOC |
| Kamer, 2016-2017, DOC 54-2491/001, pp. 20 en 21). | 54-2491/001, pp. 20 et 21). |
| B.6.2. De parlementaire voorbereiding betreffende het bestreden | B.6.2. Les travaux préparatoires relatifs à l'article 2, attaqué, |
| artikel 2 vermeldt : | mentionnent : |
| « De rechten van verdediging komen hierbij niet in het gedrang. | « Les droits de la défense ne sont pas compromis. Les parties auront |
| Partijen zullen immers tijdens de terechtzitting de mogelijkheid | de toute façon la possibilité de prendre position, lors de l'audience, |
| krijgen om een standpunt in te nemen inzake de elementen die wijzen op | sur les éléments démontrant le caractère manifestement abusif du |
| het kennelijk onrechtmatig karakter van het ingestelde beroep. Het | recours. Le principe du contradictoire est ainsi assuré. En outre, |
| beginsel van de tegenspraak wordt aldus verzekerd. Bovendien kan | |
| slechts worden besloten tot het bestaan van een ' kennelijk ' | l'existence d'un recours ' manifestement ' abusif ne se justifie que |
| onrechtmatig beroep wanneer de Raad vaststelt ' dat het beroep te | si le Conseil constate ' que le recours est introduit de mauvaise foi |
| kwader trouw wordt ingesteld of met een oogmerk om te schaden of te | ou dans un but de nuire ou de tromper ou résulte de manoeuvres |
| misleiden of voortvloeit uit laakbare praktijken, die rechtstreeks aan | répréhensibles, qui sont directement imputables au requérant lui-même |
| de verzoeker zelf zijn toe te schrijven of dat het beroep niet wordt | ou que le recours n'est pas introduit dans le but d'obtenir la fin que |
| ingesteld om het doel te verkrijgen dat de wet toestaat dat het | |
| verschaft ' (GwH 12 juli 2012, nr. 88/2012, B.22.3). Het betreft | la loi permet qu'il procure ' (Cour const., 12 juillet 2012, n° |
| derhalve duidelijke zaken waarover weinig discussie kan bestaan » | 88/2012, B.22.3). Il s'agit donc d'affaires évidentes prêtant peu à |
| (ibid., p. 6). | discussion » (ibid., p. 6). |
| In dezelfde parlementaire voorbereiding wordt nog het volgende vermeld : | Les mêmes travaux préparatoires mentionnent encore : |
| « De staatssecretaris geeft een overzicht van de wanpraktijken : | « Le secrétaire d'Etat donne un aperçu des pratiques abusives : |
| - meervoudige asielaanvragen zonder dat nieuwe elementen worden | - demandes d'asile multiples en l'absence de nouveaux éléments à |
| aangebracht; | avancer; |
| - herhaalde aanvragen over artikel 9bis zonder nieuwe elementen; | - demandes répétées sur la base de l'article 9bis en l'absence de |
| nouveaux éléments; | |
| - herhaalde aanvragen over artikel 9ter zonder nieuwe elementen; | - demandes répétées sur la base de l'article 9ter en l'absence de |
| nouveaux éléments; | |
| - aanvragen voor gezinshereniging vanuit de gesloten centra met als | - demandes de regroupement familial au départ de centres fermés dans |
| enig oogmerk de uitwijzing te voorkomen of op te schorten; | le seul but de prévenir ou de reporter l'expulsion; |
| - herhaalde visumaanvragen voor kort of lang verblijf waarbij geen | - demandes répétées de visa pour un séjour de courte ou de longue |
| enkel nieuw element wordt aangebracht en waarbij geen rekening wordt | durée sans que de nouveaux éléments soient avancés et sans qu'il soit |
| gehouden met de weigeringsmotieven van de eerdere beslissing; | tenu compte des motifs de refus justifiant la décision précédente; |
| - beroepen zonder ontwikkelde middelen; | - recours sans développement de moyens; |
| - gebruik van copy-paste in beroepen waardoor de feiten in casu niet | - utilisation du copier/coller dans des recours, si bien qu'in casu |
| meer correct zijn (bv. enkel de naam wordt gewijzigd). | les faits ne sont plus corrects (seul le nom est modifié, par |
| Ten slotte zijn er ook gevallen waarbij de RVV een beschikking neemt | exemple). Enfin, dans certains cas, le Conseil du contentieux des étrangers |
| waarin gesteld wordt dat het beroep omwille van een aantal redenen zal | prend une ordonnance précisant que le recours est rejeté pour une |
| worden verworpen en het dossier bijgevolg schriftelijk kan worden | série de raisons et que, par conséquent, le dossier peut être finalisé |
| afgehandeld. De verzoekende partij kan dan vragen om gehoord te | par écrit. La partie requérante pourra dans ce cas demander à être |
| worden. In die vraag moet geantwoord worden op de elementen uit de | entendue. Dans cette demande, il faut répondre aux éléments de |
| beschikking. Het gebeurt dan echter vaak dat de advocaat enkel | l'ordonnance. Il est toutefois fréquent que l'avocat ne renvoie qu'à |
| verwijst naar het verzoekschrift. Die praktijk heeft enkel tot doel om | l'ordonnance. Cette pratique a uniquement pour but d'accumuler des |
| pro deo punten te vergaren. In het nieuwe pro deo systeem is deze vorm | points pro deo. Cette forme d'abus ne sera toutefois plus possible |
| van misbruik evenwel niet langer mogelijk » (Parl. St., Kamer, | dans le nouveau système pro deo » (Doc. parl., Chambre, 2016-2017, DOC |
| 2016-2017, DOC 54-2491/004, p. 20). | 54-2491/004, p. 20). |
| Ten aanzien van de inachtneming van de rechten van de verdediging en van het beginsel van tegenspraak B.6.3. Met de bestreden bepaling wilde de wetgever de procedure waarin was voorzien om de strijd aan te gaan tegen het instellen van kennelijk onrechtmatige beroepen voor de Raad, vereenvoudigen en efficiënter maken. Het door de wetgever nagestreefde dubbele doel, namelijk de kosten verminderen die verbonden zijn aan de organisatie van een specifieke terechtzitting die enkel gewijd is aan het onderzoek van het kennelijk onrechtmatige karakter van het beroep en aldus de werklast van de Raad verlichten, is legitiem. B.6.4. Om die doelstellingen te bereiken, bepaalt het bestreden artikel 2, tweede lid, onder meer dat de Raad zich reeds op de terechtzitting die gewijd is aan het onderzoek ten gronde van het beroep, kan uitspreken over het kennelijk onrechtmatige karakter van dat beroep en, in voorkomend geval, de geldboete zoals bepaald in artikel 2, vierde lid, kan opleggen en aldus een einde kan maken aan de procedure die bij hem is ingesteld. Die maatregelen zijn redelijk verantwoord ten aanzien van het nagestreefde dubbele doel. | Quant au respect des droits de la défense et du principe du contradictoire B.6.3. Par la disposition attaquée, le législateur a voulu simplifier et rendre plus efficace la procédure prévue pour lutter contre l'introduction, devant le Conseil, de recours manifestement abusifs. Le double objectif poursuivi par le législateur, à savoir réduire les coûts liés à l'organisation d'une audience spécifique consacrée au seul examen du caractère manifestement abusif du recours et soulager ainsi la charge de travail du Conseil, est légitime. B.6.4. Pour atteindre ces objectifs, l'article 2, alinéa 2, attaqué, prévoit entre autres que le Conseil peut se prononcer, dès l'audience consacrée à l'examen au fond du recours, sur le caractère manifestement abusif de ce recours et, le cas échéant, imposer l'amende prévue à l'article 2, alinéa 4, et mettre ainsi un terme à la procédure engagée devant lui. Ces mesures sont raisonnablement justifiées eu égard au double objectif poursuivi. |
| B.6.5. Het Hof dient evenwel te onderzoeken of de bestreden bepaling | B.6.5. La Cour doit cependant examiner si la disposition attaquée ne |
| niet op onevenredige wijze afbreuk doet aan de rechten van | porte pas atteinte disproportionnée aux droits de la défense. |
| verdediging. Uit de in B.3.1 en in B.6.2 geciteerde memorie van toelichting blijkt dat de wetgever de rechten van verdediging heeft willen vrijwaren en dat hij heeft verwezen naar het voormelde arrest van het Hof nr. 88/2012 en naar de voorbeelden die het Hof als kennelijk onrechtmatige beroepen heeft aangemerkt. Bovendien bepaalt artikel 2, tweede lid, dat de ter terechtzitting aanwezige partijen de mogelijkheid moeten krijgen om hun opmerkingen te laten gelden. Daartoe kan de Raad beslissen om de zitting te schorsen, of kan hij in zijn arrest een nieuwe rechtsdag vaststellen met het oog op verdere debatten inzake het al dan niet kennelijk onrechtmatige karakter van het beroep. Ook al wordt die mogelijkheid overgelaten aan de Raad, toch wordt zij aangewend onder het toezicht van de Raad van State in geval van een cassatieberoep. Ten aanzien van het voorafgaandelijk informeren van de verzoeker B.7. Wat betreft het verstrekken van voorafgaande informatie aan de verzoeker en aan diens advocaat, vóór de terechtzitting voor de Raad, bepaalt het bestreden artikel 2, derde lid, van de wet van 19 september 2017 dat « in elke kennisgeving van een beschikking tot | Il ressort de l'exposé des motifs cité en B.3.1 et en B.6.2 que le législateur a voulu préserver les droits de la défense et qu'il a renvoyé à l'arrêt n° 88/2012 précité de la Cour et aux exemples qu'elle a considérés comme étant des recours manifestement abusifs. En outre, l'article 2, alinéa 2, prévoit que les parties présentes à l'audience doivent être en mesure de faire valoir leurs observations. A cet effet, le Conseil peut décider de suspendre l'audience ou fixer, dans son arrêt, une nouvelle audience en vue de poursuivre les débats sur le caractère manifestement abusif ou non du recours. Si cette faculté est laissée à la discrétion du Conseil, elle est néanmoins exercée sous le contrôle du Conseil d'Etat en cas de recours en cassation. Quant à l'information préalable du requérant B.7. En ce qui concerne l'information préalable du requérant et de son avocat, avant l'audience devant le Conseil, l'article 2, alinéa 3, attaqué, de la loi du 19 septembre 2017 prévoit que « dans la |
| vaststelling van de rechtsdag, [...] de aandacht [wordt] gevestigd op | notification d'une ordonnance de fixation d'audience, il est attiré |
| een mogelijk onderzoek naar het rechtmatig karakter van het beroep | l'attention sur la possible ouverture d'une enquête quant au caractère |
| door melding van onderhavig artikel ». | non abusif du recours par mention du présent article ». |
| Een dergelijke kennisgeving vereist niet dat uitdrukkelijke informatie | Pareille notification n'exige pas l'information explicite du requérant |
| wordt gegeven aan de verzoeker of aan diens advocaat over het feit dat | ou de son avocat quant au fait que le Conseil envisage, dans son cas |
| de Raad in zijn bijzondere geval overweegt om de sanctie toe te | particulier, de faire application de la sanction, ni quant aux motifs |
| passen, noch over de redenen waarom hij dat zou overwegen. Het feit | pour lesquels il l'envisagerait. L'absence de pareille information |
| dat de bestreden bepaling niet voorziet in dergelijke informatie, kan | prévue par la disposition attaquée peut mettre le requérant et son |
| voor de verzoeker en voor diens advocaat problemen opleveren voor de | avocat en difficulté pour la préparation effective de leurs moyens de |
| effectieve voorbereiding van hun verweermiddelen. | défense. |
| Ook al vermeldt de parlementaire voorbereiding dat « in elke | Même si les travaux préparatoires mentionnent que l'attention qui sera |
| kennisgeving van een beschikking tot vaststelling van de rechtsdag [op | attirée dans la notification sur l'existence de la disposition |
| gestandaardiseerde wijze] [...] de aandacht [zal] gevestigd worden op | attaquée se fera « de manière standardisée dans chaque notification |
| [het bestaan van de bestreden bepaling] » (Parl. St., Kamer, | d'une ordonnance de fixation d'audience » (Doc. parl., Chambre, |
| 2016-2017, DOC 54-2491/004, p. 6), toch moet de bestreden bepaling in | 2016-2017, DOC 54-2491/004, p. 6), la disposition attaquée doit |
| die zin worden geïnterpreteerd dat zij de Raad verplicht om in die | s'interpréter comme imposant au Conseil de préciser dans cette |
| kennisgeving de voor de zaak specifieke redenen te preciseren waarom | notification les motifs, propres à l'espèce, pour lesquels il envisage |
| hij overweegt om zich uit te spreken over het kennelijk onrechtmatige | de statuer sur le caractère manifestement abusif du recours. |
| karakter van het beroep. | |
| B.8. Onder voorbehoud van de in B.7 vermelde interpretatie, is het | B.8. Sous réserve de l'interprétation mentionnée en B.7, le moyen |
| enige middel, in zijn tweede en derde onderdeel, niet gegrond. | unique, en ses deuxième et troisième branches, n'est pas fondé. |
| Ten aanzien van de geldboete | Quant à l'amende |
| B.9. In een vierde onderdeel verwijt de verzoekende partij het | B.9. Dans une quatrième branche, la partie requérante reproche à |
| bestreden artikel 2 van de wet van 19 september 2017 toe te staan dat | l'article 2, attaqué, de la loi du 19 septembre 2017 de permettre que |
| het bedrag van de sanctie wordt bepaald rekening houdend met de schade | le montant de la sanction soit déterminé compte tenu du préjudice que |
| die de overheidsinstantie zou hebben geleden en na haar advies te | l'autorité publique aurait subi et après avoir recueilli son avis et |
| hebben ingewonnen, en zulks met schending van de artikelen 10 en 11 | ce, en violation des articles 10 et 11 de la Constitution, lus en |
| van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 8 van het Europees | combinaison avec l'article 8 de la Convention européenne des droits de |
| Verdrag voor de rechten van de mens en met artikel 7 van het Handvest | l'homme et avec l'article 7 de la Charte des droits fondamentaux de |
| van de grondrechten van de Europese Unie, enerzijds, en met artikel 3 | l'Union européenne, d'une part, et avec l'article 3 de la Convention |
| van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens en met artikel 4 | européenne des droits de l'homme et avec l'article 4 de la Charte des |
| van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, anderzijds. | droits fondamentaux de l'Union européenne, d'autre part. |
| B.10.1. De parlementaire voorbereiding vermeldt het volgende : | B.10.1. Les travaux préparatoires mentionnent ce qui suit : |
| « Aangaande het bedrag van de geldboete, wordt verduidelijkt dat het | « En ce qui concerne le montant de l'amende il est précisé que la |
| bepalen van het bedrag toekomt aan de rechter. Hierbij kan de rechter | fixation de ce montant revient au juge. Comme point de départ pour |
| niet enkel rekening houden met de financiële mogelijkheden van de | fixer l'amende le juge peut non seulement tenir compte des |
| verzoekende partij, doch bijvoorbeeld ook met de aard van de | possibilités financières de la partie requérante, mais aussi par |
| vastgestelde onregelmatigheid en de impact die het onrechtmatige | exemple de la nature de l'irrégularité constatée et l'impact que le |
| beroep heeft gehad of kon hebben. | recours abusif a eu ou a pu avoir. |
| Elementen die kunnen leiden tot het opleggen van een hogere boete zijn | Les éléments qui pourraient mener à l'imposition d'une amende plus |
| bijvoorbeeld het manifest verkeerd voorstellen van de situatie, in de | élevée sont par exemple la présentation manifestement incorrecte de la |
| procedurestukken, het verhullen van feiten of het afleggen van leugenachtige verklaringen om de Raad te misleiden en het onrechtmatig karakter van het beroep te verhullen. Er kan tevens een zwaardere geldboete worden opgelegd gelet op de impact van het kennelijk onrechtmatig beroep op de Raad en de tegenpartij. Bijvoorbeeld : - indien de procedure waarvan het kennelijk onrechtmatig karakter werd vastgesteld de Raad noopte om een zitting buiten de kantooruren of op een zeer korte termijn te organiseren. Hierdoor wordt immers de organisatie van de Raad en de behandeling van rechtmatig ingestelde beroepen in het gedrang gebracht; - het bestuur diende ingevolge het kennelijk onrechtmatig ingestelde | situation, la production de déclarations manifestement fausses afin d'induire en erreur le Conseil et de dissimuler le caractère abusif du recours. Une amende plus lourde peut également être imposée vu l'impact du recours manifestement abusif sur le Conseil et la partie défenderesse. Par exemple : - si la procédure dont le caractère manifestement abusif a été établi a contraint le Conseil à organiser une audience en dehors des heures de bureau ou à très court terme. Ainsi l'organisation du Conseil et l'examen des recours introduits légitimement sont compromis. - l'administration a dû suspendre l'exécution d'une décision en |
| beroep de tenuitvoerlegging van een beslissing in laatste instantie | dernier ressort en raison d'un recours manifestement abusif » (Doc. |
| stop te zetten » (Parl. St., Kamer, 2016-2017, DOC 54-2491/001, p. 8). B.10.2. In beginsel mag de geldboete die kan worden opgelegd wegens kennelijk onrechtmatig beroep enkel een oneigenlijk gebruik van het gerecht als openbare dienst bestraffen. Zij verschilt in die zin van de schadevergoeding die aan een procespartij kan worden toegekend om de materiële of morele schade die verbonden is aan een tergend en roekeloos geding, te herstellen. Aldus kan de bestreden bepaling, in tegenstelling tot hetgeen is vermeld in de parlementaire voorbereiding, niet worden geïnterpreteerd in die zin dat zij de Raad toestaat om rekening te houden met de impact van het beroep op de verwerende partij. Onder voorbehoud van die interpretatie, is het vierde middel niet gegrond. Ten aanzien van de kennisgeving van het arrest aan de stafhouder en aan het bureau voor juridische bijstand B.11.1. In het vijfde onderdeel van het middel wordt de bestreden bepaling die erin voorziet dat de Raad aan de bevoegde stafhouder en aan de voorzitter van het bureau voor juridische bijstand kennis geeft van het arrest waarin het kennelijk onrechtmatig karakter van het beroep wordt vastgesteld, niet alleen verweten dat die kennisgeving de | parl., Chambre, 2016-2017, DOC 54-2491/001, p. 8). B.10.2. Dans son principe même, l'amende qui peut être infligée pour recours manifestement abusif ne peut sanctionner qu'un usage abusif du service public de la justice. Elle se distingue en ce sens des dommages et intérêts qui peuvent être alloués à une partie à un procès pour réparer le dommage matériel ou moral lié à une procédure téméraire et vexatoire. Ainsi, contrairement à ce qui est dit dans les travaux préparatoires, la disposition attaquée ne peut pas s'interpréter comme permettant au Conseil de tenir compte de l'impact du recours sur la partie défenderesse. Sous réserve de cette interprétation, le quatrième moyen n'est pas fondé. Quant à la notification de l'arrêt au bâtonnier et au bureau d'aide juridique B.11.1. Dans la cinquième branche du moyen, il est reproché à la disposition attaquée qui prévoit que le Conseil notifie au bâtonnier compétent et au président du bureau d'aide juridique l'arrêt prononçant le caractère manifestement abusif du recours que, non seulement, cette notification pourrait atteindre la réputation de |
| reputatie van de advocaat zou kunnen aantasten, maar ook dat zij ertoe | l'avocat, mais aussi qu'elle pourrait conduire les avocats à ne plus |
| zou kunnen leiden dat advocaten de belangen van bepaalde verzoekers | oser défendre les intérêts de certains requérants devant le Conseil, |
| niet langer durven te verdedigen voor de Raad, wat afbreuk zou doen | ce qui porterait atteinte aux droits des justiciables. |
| aan de rechten van de rechtzoekenden. | B.11.2. La notification attaquée, qui a pour but de responsabiliser |
| B.11.2. De bestreden kennisgeving, die tot doel heeft ook de advocaat | aussi l'avocat du requérant, ne signifie pas que l'avocat est |
| van de verzoeker te responsabiliseren, betekent niet dat de advocaat | automatiquement sanctionné par les autorités disciplinaires de l'Ordre |
| automatisch wordt bestraft door de tuchtoverheden van de Orde van | des avocats, celles-ci restant maîtres de l'opportunité de cette |
| advocaten, die bevoegd blijven om te beslissen over de opportuniteit | sanction. Quant à la possibilité qu'une sanction financière soit prise |
| van die sanctie. Wat betreft de mogelijkheid dat een financiële | |
| sanctie wordt opgelegd door het bureau voor juridische bijstand aan | par le bureau d'aide juridique à l'égard d'un avocat qui sera |
| een advocaat die in het kader van de juridische tweedelijnsbijstand is | intervenu au titre de l'aide juridique de seconde ligne dans un |
| opgetreden in een beroep dat als kennelijk onrechtmatig wordt | |
| beschouwd, geeft artikel 508/8 van het Gerechtelijk Wetboek aan de | recours jugé manifestement abusif, l'article 508/8 du Code judiciaire |
| Raad van de Orde de bevoegdheid om toe te zien op de doeltreffendheid | donne au Conseil de l'Ordre la compétence de contrôler l'effectivité |
| en de kwaliteit van de door de advocaten verrichte prestaties in het | et la qualité des prestations effectuées par les avocats au titre de |
| kader van de juridische bijstand, zodat de eventuele toepassing van | l'aide juridique, de sorte que l'application éventuelle d'une sanction |
| een geldelijke sanctie evenmin automatisch is en uitsluitend onder de | pécuniaire n'est pas non plus automatique et ressort de la seule |
| bevoegdheid valt van de Raad van de Orde waartoe de advocaat behoort. | compétence du Conseil de l'Ordre dont relève l'avocat. |
| Het middel, in zijn vijfde onderdeel, is niet gegrond. | Le moyen, en sa cinquième branche, n'est pas fondé. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof, | la Cour, |
| onder voorbehoud van de in B.7 en in B.10.2 vermelde interpretaties, | sous réserve des interprétations mentionnées en B.7 et en B.10.2, |
| verwerpt het beroep. | rejette le recours. |
| Aldus gewezen in het Frans, het Nederlands en het Duits, | Ainsi rendu en langue française, en langue néerlandaise et en langue |
| overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op | allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier |
| het Grondwettelijk Hof, op 24 oktober 2019. | 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 24 octobre 2019. |
| De griffier, | Le greffier, |
| F. Meersschaut | F. Meersschaut |
| De voorzitter, | Le président, |
| F. Daoût | F. Daoût |