← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 141/2019 van 17 oktober 2019 Rolnummer 6899 In zake : het
beroep tot vernietiging van artikel 67 van de wet van 18 september 2017 « tot voorkoming van het witwassen
van geld en de financiering van terrorisme en tot b Het
Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters T. M(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 141/2019 van 17 oktober 2019 Rolnummer 6899 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 67 van de wet van 18 september 2017 « tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot b Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters T. M(...) | Extrait de l'arrêt n° 141/2019 du 17 octobre 2019 Numéro du rôle : 6899 En cause : le recours en annulation de l'article 67 de la loi du 18 septembre 2017 « relative à la prévention du blanchiment de capitaux et du financement du terrorisme e La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges T. Merckx-V(...) |
---|---|
GRONDWETTELIJK HOF | COUR CONSTITUTIONNELLE |
Uittreksel uit arrest nr. 141/2019 van 17 oktober 2019 | Extrait de l'arrêt n° 141/2019 du 17 octobre 2019 |
Rolnummer 6899 | Numéro du rôle : 6899 |
In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 67 van de wet van 18 | En cause : le recours en annulation de l'article 67 de la loi du 18 |
september 2017 « tot voorkoming van het witwassen van geld en de | septembre 2017 « relative à la prévention du blanchiment de capitaux |
financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van | et du financement du terrorisme et à la limitation de l'utilisation |
contanten », ingesteld door de vzw « Federatie van de Belgische | des espèces », introduit par l'ASBL « Fédération belge de la |
recuperatie van Ferro- en Non-Ferro Metalen » en anderen. | récupération des métaux ferreux et non ferreux » et autres. |
Het Grondwettelijk Hof, | La Cour constitutionnelle, |
samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters T. | composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges T. |
Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, J. Moerman en M. Pâques, | Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, J. Moerman et M. Pâques, assistée |
bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter F. Daoût, | du greffier F. Meersschaut, présidée par le président F. Daoût, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging | I. Objet du recours et procédure |
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 6 april 2018 | Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 6 |
ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 9 april | avril 2018 et parvenue au greffe le 9 avril 2018, un recours en |
2018, is beroep tot vernietiging ingesteld van artikel 67 van de wet | annulation de l'article 67 de la loi du 18 septembre 2017 « relative à |
van 18 september 2017 « tot voorkoming van het witwassen van geld en | la prévention du blanchiment de capitaux et du financement du |
de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van | terrorisme et à la limitation de l'utilisation des espèces » (publiée |
contanten » (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 6 oktober | au Moniteur belge du 6 octobre 2017) a été introduit par l'ASBL « |
2017) door de vzw « Federatie van de Belgische recuperatie van Ferro- | Fédération belge de la récupération des métaux ferreux et non ferreux |
en Non-Ferro Metalen », de bvba « De Cocker Geert », de bvba « De Knop | », la SPRL « De Cocker Geert », la SPRL « De Knop Recycling », la SPRL |
Recycling », de bvba « Tribel Metals », de nv « Schrootbedrijf A. De | « Tribel Metals », la SA « Schrootbedrijf A. De Rooy en Zoon », la |
Rooy en Zoon », de bvba « Transmétaux », de bvba « Vermetal », de nv « | SPRL « Transmétaux », la SPRL « Vermetal », la SA « Casier Recycling |
Casier Recycling », de bvba « Degels-Metal », de nv « Vanhees Metalen | », la SPRL « Degels-Metal », la SA « Vanhees Metalen », la SPRL « |
», de bvba « Scraps Trading & Recycling - S.T.R. », de nv « | Scraps Trading & Recycling - S.T.R. », la SA « Recuperatie- en |
Recuperatie- en Transportmaatschappij », de bvba « Mayers Metals », de | Transportmaatschappij », la SPRL « Mayers Metals », la SA « Barchon |
nv « Barchon Metal Vannerum », de bvba « Waasland Recycling », de bvba | Metal Vannerum », la SPRL « Waasland Recycling », la SPRL « Petereyns |
« Petereyns Oude Metalen », de bvba « Van den Brouck - De Sutter », de | Oude Metalen », la SPRL « Van den Brouck - De Sutter », la SPRL « |
bvba « Kabel Recycling Company », de bvba « Recupbat », de nv « SoHoW | Kabel Recycling Company », la SPRL « Recupbat », la SA « SoHoW », la |
», de nv « Abo Global Trading » en de cvba « A.A. IJzerland », | SA « Abo Global Trading » et la SCRL « A.A. IJzerland », assistées et |
bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. B. Martens en Mr. A. Delfosse, | représentées par Me B. Martens et Me A. Delfosse, avocats au barreau |
advocaten bij de balie te Brussel. | de Bruxelles. |
(...) | (...) |
II. In rechte | II. En droit |
(...) | (...) |
Ten aanzien van de bestreden bepaling | Quant à la disposition attaquée |
B.1.1. De verzoekende partijen vorderen de vernietiging van artikel 67 | B.1.1. Les parties requérantes demandent l'annulation de l'article 67 |
van de wet van 18 september 2017 « tot voorkoming van het wiswassen | de la loi du 18 septembre 2017 « relative à la prévention du |
van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het | blanchiment de capitaux et du financement du terrorisme et à la |
gebruik van contanten », dat bepaalt : | limitation de l'utilisation des espèces », qui dispose : |
« § 1. Voor de toepassing van dit artikel wordt verstaan onder : | « § 1er. Pour l'application du présent article, on entend par : |
1° ' consument ' : iedere natuurlijke persoon die handelt voor | 1° ' consommateur ' : toute personne physique qui agit à des fins qui |
doeleinden buiten het kader van zijn commerciële, industriële of | n'entrent pas dans le cadre de son activité commerciale, industrielle, |
ambachtelijke activiteit of een vrij beroep; | artisanale ou libérale; |
2° ' edele stoffen ' : goud, platina, zilver, palladium; | 2° ' matières précieuses ' : or, platine, argent, palladium; |
3° ' oude metalen ' : alle gebruikte en gerecupereerde metalen stukken; 4° ' koperkabels ' : alle koperkabels geleverd, onder welke vorm en samenstelling ook, al dan niet gestript of versneden, vermalen of vermengd met andere materialen of voorwerpen, met uitzondering van flexibele koperkabels die deel uitmaken van een toestel. § 2. Onafhankelijk van het totale bedrag kan er geen enkele betaling of schenking in contanten worden verricht of ontvangen voor meer dan 3 000 euro of de tegenwaarde ervan in een andere munteenheid, in het kader van een verrichting of een geheel van verrichtingen waartussen een verband lijkt te bestaan. Behalve in geval van openbare verkoop, uitgevoerd onder het toezicht van een gerechtsdeurwaarder, kan een persoon die geen consument is geen enkel bedrag in contanten betalen bij aankoop van oude metalen, koperkabels of goederen die edele stoffen bevatten, tenzij deze edele stoffen slechts in kleine hoeveelheid en enkel omwille van hun noodzakelijke fysische eigenschappen aanwezig zijn, van een andere persoon. In afwijking van het tweede lid, kan een persoon die geen consument | 3° ' vieux métaux ' : toutes pièces métalliques usagées ou récupérées; 4° ' câbles de cuivre ': tous câbles de cuivre livrés, sous quelque forme et composition que ce soit, qu'ils soient ou non dénudés, coupés, broyés ou mélangés à d'autres matériaux ou objets, à l'exception de câbles de cuivre flexibles faisant partie d'un appareil. § 2. Indépendamment du montant total, un paiement ou un don ne peut être effectué ou reçu en espèces au-delà de 3 000 euros, ou leur équivalent dans une autre devise, dans le cadre d'une opération ou d'un ensemble d'opérations qui semblent liées. Sauf en cas de vente publique effectuée sous la supervision d'un huissier de justice, une personne qui n'est pas un consommateur ne peut payer aucun montant en espèces lorsqu'elle achète des vieux métaux, des câbles en cuivre ou des biens contenant des matières précieuses à une autre personne, à moins que ces matières précieuses ne soient présentes en faible quantité seulement et uniquement en raison de leurs propriétés physiques nécessaires. Par dérogation à l'alinéa 2, une personne qui n'est pas un |
is, slechts tot een bedrag van 500 euro in contanten betalen bij | consommateur ne peut payer qu'un montant jusqu'à concurrence de 500 |
aankoop van oude metalen of goederen die edele stoffen bevatten, | euros en espèces lorsqu'elle achète des vieux métaux ou des biens |
tenzij deze edele stoffen slechts in kleine hoeveelheid en enkel | contenant des matières précieuses à une personne qui est un |
omwille van hun noodzakelijke fysische eigenschappen aanwezig zijn, | consommateur, à moins que ces matières précieuses ne soient présentes |
en faible quantité seulement et uniquement en raison de leurs | |
van een persoon die een consument is. In dat geval dienen die personen | propriétés physiques nécessaires. Dans ce cas, ces personnes doivent |
over te gaan tot identificatie en registratie van de persoon die zich | procéder à l'identification et l'enregistrement de la personne qui se |
met de bedoelde metalen of goederen die edele stoffen bevatten, | présente avec les métaux ou les biens contenant des matières |
aanbiedt. | précieuses. |
De bepaling voorzien in het eerste lid is niet van toepassing : | La disposition prévue à l'alinéa 1er ne s'applique pas : |
1° op de verkoop van onroerende goederen bedoeld in artikel 66; | 1° aux ventes de biens immobiliers, visées à l'article 66; |
2° verrichtingen tussen consumenten; | 2° aux opérations entre consommateurs; |
3° op de onderworpen entiteiten bedoeld in artikel 5, § 1, 1°, 3°, 4°, | 3° aux entités assujetties visées à l'article 5, § 1er, 1°, 3°, 4°, |
6°, 7°, 10° en 16°, evenals de andere natuurlijke of rechtspersonen | 6°, 7°, 10° et 16°, ainsi qu'aux autres personnes physiques ou morales |
wanneer zij verrichtingen uitvoeren met deze entiteiten. | lorsqu'elles effectuent des opérations avec ces entités. |
§ 3. Betalingen of schenkingen worden geacht uitgevoerd of ontvangen | § 3. Lorsque les pièces comptables présentées, y compris les extraits |
te zijn in contanten indien de voorgelegde boekhoudkundige stukken, | de comptes bancaires, ne permettent pas de déterminer comment ont été |
waaronder bankrekeninguittreksels, niet toelaten om te bepalen hoe de | effectués ou reçus des paiements ou des dons, ceux-ci sont présumés |
betalingen of schenkingen werden uitgevoerd of ontvangen. | avoir été effectués ou reçus en espèces. |
Behoudens tegenbewijs, wordt elke betaling of schenking in contanten | Sauf preuve contraire, tout paiement ou don en espèces est présumé se |
geacht op Belgisch grondgebied verricht te zijn en, bijgevolg, | dérouler sur le territoire belge et, par conséquent, soumis aux |
onderworpen aan de bepalingen van dit artikel wanneer ten minste één | dispositions du présent article, lorsqu'au moins une des parties |
van de partijen in België woont of er een activiteit uitoefent ». | réside en Belgique ou y exerce une activité ». |
B.1.2. Die bepaling voorziet in een totaalverbod op de overdracht in | B.1.2. Cette disposition prévoit une interdiction générale de |
contanten boven een bedrag van 3 000 euro voor alle verrichtingen | transfert en espèces au-delà d'un montant de 3 000 euros pour toutes |
onder personen die geen consument zijn (hierna « professionele | les transactions entre personnes qui ne sont pas des consommateurs |
handelaars » genoemd). Een vergelijkbaar verbod was reeds opgenomen in | (dénommées ci-après : les « professionnels »). Une interdiction |
artikel 21 van de wet van 11 januari 1993 « tot voorkoming van het | similaire était déjà prévue par l'article 21 de la loi du 11 janvier |
gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld en de | 1993 « relative à la prévention de l'utilisation du système financier |
financiering van terrorisme ». De bestreden bepaling verstrengt dat | aux fins du blanchiment de capitaux et du financement du terrorisme ». |
La disposition attaquée rend cette interdiction plus stricte pour les | |
verbod voor de verrichtingen met betrekking tot oude metalen, | transactions concernant des vieux métaux, des câbles de cuivre ou des |
koperkabels of goederen die edele stoffen bevatten, die in beginsel | biens contenant des matières précieuses, qui ne peuvent en principe |
niet langer het voorwerp mogen uitmaken van betalingen in contanten | plus faire l'objet de paiements en espèces lors de leur achat par un |
wanneer de aankoop ervan gebeurt door een professionele handelaar. | professionnel. Toutefois, pour les achats de vieux métaux ou de biens |
Wanneer een professionele handelaar oude metalen of goederen die edele | contenant des matières précieuses par un professionnel à un |
stoffen bevatten, aankoopt van een consument, zijn de betalingen in | consommateur, les paiements en espèces sont encore autorisés à |
contanten evenwel nog toegestaan tot een bedrag van 500 euro. | concurrence d'un montant de 500 euros. |
B.1.3. In de kamercommissie voor de Financiën en de Begroting heeft de | B.1.3. Le ministre a exposé, en commission des Finances et du Budget |
minister uiteengezet : | de la Chambre : |
« De wet van 2010 stelde enerzijds een identificatieplicht in voor de | « La loi de 2010, d'une part, imposait une obligation d'identification |
professionele aankopen van edele metalen of oude metalen die in | pour les achats professionnels de métaux précieux ou de vieux métaux |
contanten betaald worden en anderzijds werd een cashverbod ingevoerd | payés en espèces, et, d'autre part, instaurait une interdiction de |
voor de aankoop van koperkabels teneinde het hoofd te kunnen bieden | paiement en espèces pour l'achat de câbles de cuivre, et ce, dans le |
aan de talrijke koperdiefstallen. In de wet van 29 december 2010 werden diamanten niet opgenomen bij edele metalen, oude metalen, enz. De verstrenging in voorliggend wetsontwerp bestaat uit : - Het cashverbod voor koperkabels uitbreiden naar edele en oude metalen; - Bovendien werd aan edele stoffen het metaal ' palladium ' toegevoegd. Dit cashverbod drong zich vooreerst op n.a.v. de vaststelling dat er aanzienlijke witwasoperaties gebeurden door middel van transacties met goud en het feit dat de CFI en de FOC Economie hebben vastgesteld dat er sinds de prijsverhogingen van goud in 2012 enorme hoeveelheden goud, in baren werden doorverkocht tegen contanten. Het totale cashverbod op oude metalen, koperkabels en edele stoffen werd gegrond geacht gelet op het verhoogde risico op het witwassen van geld en heling die werd vastgesteld met betrekking tot deze goederen. Het sluit bovendien aan bij het Nationaal Veiligheidsplan 2016-2019 met betrekking tot de eigendomscriminaliteit, met name door bij te dragen tot een geïntegreerde aanpak van heling en tot een gerichte bestuurlijke aanpak van rondtrekkende dadergroepen door de controle van handelszaken waar vermoedelijk gestolen goederen doorverkocht | but de lutter contre les nombreux vols de cuivre. Dans la loi du 29 décembre 2010, les diamants n'ont pas été repris parmi les métaux précieux, les vieux métaux, etc. Le durcissement de la réglementation proposé dans le projet de loi à l'examen consiste : à étendre l'interdiction de paiement en espèces applicable aux câbles de cuivre aux métaux précieux et aux vieux métaux; et [...] à ajouter le palladium à la liste des matières précieuses. La nécessité de cette interdiction de paiement en espèces est tout d'abord apparue lorsqu'il a été constaté que de vastes opérations de blanchiment s'effectuaient par le biais de transactions utilisant l'or comme valeur d'échange. Cette interdiction s'est également imposée lorsque la CTIF et le SPF Economie ont constaté que depuis le renchérissement de l'or en 2012, d'énormes quantités d'or, sous forme de lingots, avaient été échangées contre de l'argent liquide. L'interdiction totale de paiement en espèces pour les vieux métaux, les câbles de cuivre et les matières précieuses a été jugée justifiée au regard du risque accru de blanchiment d'argent et de recel manifestement posé par ces biens. Cette interdiction s'inscrit en outre dans le cadre du Plan national de sécurité 2016-2019 en ce qui concerne la criminalité contre les biens, dès lors qu'elle contribue à une approche intégrée de la lutte contre le recel et à une approche administrative ciblée des groupes d'auteurs itinérants grâce au renforcement du contrôle des commerces où des biens volés sont |
worden, te verhogen » (Parl. St., Kamer, 2016-2017, DOC 54-2566/003, | susceptibles d'être revendus » (Doc. parl., Chambre, 2016-2017, DOC |
pp. 13-14). | 54-2566/003, pp. 13-14). |
Ten aanzien van het enige middel | Quant au moyen unique |
Wat het eerste onderdeel betreft | En ce qui concerne la première branche |
B.2. In het eerste onderdeel van het enige middel verwijten de | B.2. Par la première branche du moyen unique, les parties requérantes |
verzoekende partijen de bestreden bepaling een discriminerend verschil | font grief à la disposition attaquée d'établir une différence de |
in behandeling in te voeren tussen, enerzijds, de professionele | traitement discriminatoire entre, d'une part, les professionnels dont |
handelaars wier activiteit betrekking heeft op de handel in oude | l'activité porte sur le commerce de vieux métaux, de câbles de cuivre |
metalen, koperkabels of goederen die edele stoffen bevatten en, | ou de biens contenant des matières précieuses et, d'autre part, les |
anderzijds, de professionele handelaars wier activiteit betrekking | professionnels dont l'activité porte sur le commerce d'autres biens et |
heeft op de handel in andere goederen en wordt uitgeoefend in een | se déploie dans un secteur dans lequel les paiements en espèces sont |
sector waar frequent in contanten wordt betaald. De professionele | fréquents. Les professionnels appartenant à la première catégorie ne |
handelaars die behoren tot de eerste categorie kunnen de verrichtingen | peuvent régler en espèces les transactions qu'ils concluent entre eux |
die zij onder elkaar doen, niet in contanten regelen en zij kunnen, | et ils ne peuvent, lorsqu'ils achètent des vieux métaux ou des biens |
wanneer zij oude metalen of goederen die edele stoffen bevatten van | contenant des matières précieuses à des consommateurs, payer le prix |
consumenten aankopen, de prijs slechts tot een bedrag van 500 euro in | en espèces qu'à concurrence d'un montant de 500 euros. En revanche, |
contanten betalen. De professionele handelaars van de tweede categorie | les professionnels appartenant à la seconde catégorie peuvent régler |
kunnen de verrichtingen die zij onder elkaar en met consumenten doen, | en espèces les transactions qu'ils concluent entre eux et avec des |
daarentegen tot een bedrag van 3 000 euro in contanten regelen. | consommateurs jusqu'à un montant de 3 000 euros. |
B.3. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit | B.3. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas |
dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt | qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de |
ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust | personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et |
en het redelijk verantwoord is. | qu'elle soit raisonnablement justifiée. |
Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld | L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant |
rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel | compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la |
en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van | nature des principes en cause; le principe d'égalité et de |
gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat | non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas |
er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de | de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés |
aangewende middelen en het beoogde doel. | et le but visé. |
B.4.1. Het in B.2 omschreven verschil in behandeling berust op de aard | B.4.1. La différence de traitement décrite en B.2 repose sur la nature |
van het goed dat het voorwerp van de verrichting vormt. Een dergelijk | du bien qui constitue l'objet de la transaction. Un tel critère est |
criterium is objectief. Het Hof moet nagaan of het relevant is in het | objectif. La Cour doit examiner si ce critère est pertinent eu égard à |
licht van het door de bestreden bepaling nagestreefde doel en of het | l'objectif poursuivi par la disposition attaquée et s'il est |
evenredig is met dat doel. | proportionné à cet objectif. |
B.4.2. In het algemeen draagt de beperking van het gebruik van | B.4.2. De manière générale, la limitation de l'utilisation des espèces |
contanten bij tot het legitieme doel dat bestaat in het voorkomen van | participe à l'objectif légitime de prévention du blanchiment de |
het witwassen van geld. Meer bepaald is het « totaalverbod om voor | capitaux. Plus particulièrement, l'« interdiction totale de paiement |
oude metalen, koperkabels of goederen die edele stoffen bevatten in | en espèces, par un acheteur autre qu'un consommateur, de vieux métaux, |
contanten te betalen door een aankoper die geen consument is, [...] | de câbles de cuivre ou d'objets contenant des matières précieuses, se |
gegrond, gelet op het verhoogde risico op het witwassen van geld en de | justifie vu [le] risque accru de blanchiment de capitaux et de recel |
heling die werd vastgesteld met betrekking tot deze goederen » (Parl. | observé en ce qui concerne ces objets » (Doc. parl., Chambre, |
St., Kamer, 2016-2017, DOC 54-2566/001, p. 200). | 2016-2017, DOC 54-2566/001, p. 200). |
B.5.1. Wanneer de wetgever vaststelt dat een economische sector of een | B.5.1. Lorsque le législateur constate qu'un secteur économique ou un |
bepaalde commerciële markt in het bijzonder wordt blootgesteld aan het | marché commercial déterminé est particulièrement exposé au risque de |
risico van frauduleuze verrichtingen of dat die regelmatig wordt | transactions frauduleuses ou qu'il est régulièrement utilisé pour |
gebruikt om de opbrengst van onwettige activiteiten te verhelen, staat | dissimuler le produit d'activités illicites, il lui revient de prendre |
het aan hem de maatregelen te nemen die nodig zijn om die fenomenen te | les mesures qui s'imposent pour lutter contre ces phénomènes. |
bestrijden. B.5.2. Uit de in B.4.2 aangehaalde memorie van toelichting met | B.5.2. Il ressort de l'exposé des motifs relatif à la disposition |
betrekking tot de bestreden bepaling en uit de antwoorden van de | attaquée cité en B.4.2 et des réponses du ministre en commission de la |
minister in de kamercommissie zoals weergegeven in B.1.3, blijkt dat | Chambre reproduites en B.1.3 que le législateur a considéré que les |
de wetgever ervan is uitgegaan dat de verrichtingen met betrekking tot | transactions portant sur des vieux métaux, des câbles de cuivre ou des |
oude metalen, koperkabels of voorwerpen die edele stoffen bevatten, | objets contenant des matières précieuses présentaient un risque plus |
een groter risico vormden dan de verrichtingen met betrekking tot | important que les transactions portant sur d'autres objets au regard |
andere voorwerpen in het licht van het door de wet nagestreefde doel. | de l'objectif poursuivi par la loi. Le critère sur lequel repose la |
Het criterium waarop het aangeklaagde verschil in behandeling berust, | différence de traitement dénoncée est dès lors pertinent par rapport à |
is derhalve relevant ten opzichte van het nagestreefde doel. | l'objectif poursuivi. |
B.5.3. Voor het overige kan het gegeven dat andere economische | B.5.3. Pour le surplus, la circonstance que d'autres secteurs |
sectoren eveneens betrokken zouden kunnen zijn bij het fenomeen van | économiques pourraient également être concernés par le phénomène du |
het witwassen van geld afkomstig uit illegale activiteiten, de | blanchiment d'argent provenant d'activités illégales n'est pas de |
bestreden bepaling niet onverantwoord maken. De wetgever vermocht | nature à priver la disposition attaquée de sa justification. Le |
immers redelijkerwijs ervan uit te gaan dat strengere maatregelen | législateur a en effet pu raisonnablement considérer qu'il s'imposait |
dienden te worden genomen om de strijd tegen dat fenomeen in de | de prendre des mesures plus strictes pour lutter contre ce phénomène |
betrokken sector aan te binden, zonder daarom het toepassingsgebied | dans le secteur concerné, sans pour autant étendre le champ |
van de bepaling uit te breiden tot andere sectoren die, in het licht | d'application de la disposition à d'autres secteurs présentant |
van het risico dat hij wilde bestrijden, andere kenmerken vertonen. | d'autres caractéristiques, eu regard au risque qu'il entendait combattre. |
B.6. Ten slotte heeft de bestreden bepaling geen onevenredige gevolgen | B.6. Enfin, la disposition attaquée n'entraîne pas des conséquences |
voor de professionele handelaars van de beoogde sector die hun | disproportionnées pour les professionnels du secteur visé, qui ne |
verrichtingen niet in contanten kunnen regelen. De elektronische | peuvent régler leurs transactions en espèces. En effet, les moyens de |
betaalmiddelen of de betaling via bankoverschrijving zijn vandaag | paiement par voie électronique ou par virement bancaire sont à l'heure |
immers wijdverspreid en kunnen courant worden gebruikt door de | actuelle très répandus et peuvent être couramment utilisés par les |
professionele handelaars en de consumenten, zodat er toegankelijke | professionnels et par les consommateurs, de sorte qu'il existe des |
alternatieven bestaan voor de betaling in contanten. | alternatives accessibles au paiement en espèces. |
B.7. Voor het overige zijn de grieven waarin de bestreden bepaling | B.7. Pour le surplus, les griefs faits à la disposition attaquée de |
wordt verweten zonder verantwoording te voorzien in een identieke | |
behandeling van, ten eerste, de professionele handelaars van de sector | traiter de manière identique, sans justification, premièrement, les |
van de oude metalen en de professionele handelaars van de sector van | professionnels du secteur des vieux métaux et les professionnels du |
de goederen die edele stoffen bevatten, ten tweede, de professionele | secteur des biens contenant des matières précieuses, deuxièmement, les |
handelaars van de subsectoren van de goederen die goud, platina, | professionnels des sous-secteurs des biens contenant de l'or, du |
zilver en palladium bevatten en, ten derde, de « rondtrekkende | platine, de l'argent et du palladium et, troisièmement, les « |
aankopers met een dubieus verleden » en de « oprechte en betrouwbare | acheteurs itinérants au passé douteux » et les « commerçants locaux, |
lokale handelaars », voor het eerst geuit in de memorie van antwoord | sérieux et fiables », sont exprimés pour la première fois dans le |
van de verzoekende partijen. Zij dienen dus als nieuwe middelen te | mémoire en réponse des parties requérantes. Ils doivent être |
worden beschouwd en zijn derhalve niet ontvankelijk. | considérés comme des moyens nouveaux et sont en conséquence |
irrecevables. | |
Wat het tweede onderdeel betreft | En ce qui concerne la deuxième branche |
B.8. In het tweede onderdeel van het enige middel verwijten de | B.8. Par la deuxième branche du moyen unique, les parties requérantes |
verzoekende partijen de bestreden bepaling afbreuk te doen aan de | font grief à la disposition attaquée de porter atteinte à la liberté |
vrijheid van ondernemen, die verankerd zou zijn in artikel 23 van de | d'entreprendre, qui serait consacrée par l'article 23 de la |
Grondwet, in de artikelen II.3 en II.4 van het Wetboek van economisch | Constitution, par les articles II.3 et II.4 du Code de droit |
recht en in artikel 16 van het Handvest van de grondrechten van de | économique et par l'article 16 de la Charte des droits fondamentaux de |
Europese Unie. | l'Union européenne. |
B.9.1. Artikel 23, derde lid, 1°, van de Grondwet bepaalt : | B.9.1. L'article 23, alinéa 3, 1°, de la Constitution dispose : |
« Die rechten omvatten inzonderheid : | « Ces droits comprennent notamment : |
1° het recht op arbeid en op de vrije keuze van beroepsarbeid in het | 1° le droit au travail et au libre choix d'une activité |
raam van een algemeen werkgelegenheidsbeleid dat onder meer gericht is | professionnelle dans le cadre d'une politique générale de l'emploi, |
op het waarborgen van een zo hoog en stabiel mogelijk | visant entre autres à assurer un niveau d'emploi aussi stable et élevé |
werkgelegenheidspeil, het recht op billijke arbeidsvoorwaarden en een | que possible, le droit à des conditions de travail et à une |
billijke beloning, alsmede het recht op informatie, overleg en | rémunération équitables, ainsi que le droit d'information, de |
collectief onderhandelen ». | consultation et de négociation collective ». |
Die bepaling vermeldt het recht op de vrije keuze van beroepsarbeid | Cette disposition inclut le droit au libre choix d'une activité |
onder de economische, sociale en culturele rechten. | professionnelle parmi les droits économiques, sociaux et culturels. |
B.9.2. Uit de parlementaire voorbereiding van artikel 23 van de | B.9.2. Il ressort des travaux préparatoires de l'article 23 de la |
Grondwet blijkt dat de Grondwetgever de vrijheid van handel en | Constitution que le Constituant n'a pas entendu consacrer la liberté |
nijverheid of de vrijheid van ondernemen niet heeft willen verankeren | de commerce et d'industrie ou la liberté d'entreprendre dans les |
in de begrippen « recht op arbeid » en « vrije keuze van beroepsarbeid | notions de « droit au travail » et de « libre choix d'une activité |
» (Parl. St., Senaat, BZ 1991-1992, nr. 100-2/3°, p. 15; nr. 100-2/4°, | professionnelle » (Doc. parl., Sénat, SE 1991-1992, n° 100-2/3°, p. |
pp. 93 tot 99; nr. 100-2/9°, pp. 3 tot 10). Eenzelfde benadering | 15; n° 100-2/4°, pp. 93 à 99; n° 100-2/9°, pp. 3 à 10). Une telle |
blijkt eveneens uit de indiening van verschillende voorstellen tot « | approche découle également du dépôt de différentes propositions de « |
herziening van artikel 23, derde lid, van de Grondwet, teneinde het | révision de l'article 23, alinéa 3, de la Constitution, en vue de le |
aan te vullen met een 6°, ter vrijwaring van de vrijheid van handel en | compléter par un 6° garantissant la liberté de commerce et d'industrie |
nijverheid » (Parl. St., Senaat, 2006-2007, nr. 3-1930/1; Senaat, BZ | » (Doc. parl., Sénat, 2006-2007, n° 3-1930/1; Sénat, SE 2010, n° |
2010, nr. 5-19/1; Kamer, 2014-2015, DOC 54-0581/001). | 5-19/1; Chambre, 2014-2015, DOC 54-0581/001). |
B.10.1. De wet van 28 februari 2013 die artikel II.3 van het Wetboek | B.10.1. La loi du 28 février 2013, qui a introduit l'article II.3 du |
van economisch recht heeft ingevoerd, heeft het zogenaamde decreet | Code de droit économique, a abrogé le décret dit d'Allarde des 2-17 |
d'Allarde van 2-17 maart 1791 opgeheven. Dat decreet, dat de vrijheid | mars 1791. Ce décret, qui garantissait la liberté de commerce et |
van handel en nijverheid waarborgde, heeft het Hof meermaals in zijn | d'industrie, a régulièrement servi de norme de référence à la Cour |
toetsing aan de artikelen 10 en 11 van de Grondwet betrokken. | dans son contrôle du respect des articles 10 et 11 de la Constitution. |
B.10.2. De vrijheid van ondernemen, bedoeld in artikel II.3 van het | B.10.2. La liberté d'entreprendre, visée par l'article II.3 du Code de |
Wetboek van economisch recht, moet worden uitgeoefend « met | droit économique, doit s'exercer « dans le respect des traités |
inachtneming van de in België van kracht zijnde internationale | |
verdragen, van het algemeen normatief kader van de economische unie en | internationaux en vigueur en Belgique, du cadre normatif général de |
de monetaire eenheid zoals vastgesteld door of krachtens de | l'union économique et de l'unité monétaire tel qu'établi par ou en |
internationale verdragen en de wet » (artikel II.4 van hetzelfde | vertu des traités internationaux et de la loi » (article II.4 du même |
Wetboek). | Code). |
De vrijheid van ondernemen dient derhalve in samenhang te worden | La liberté d'entreprendre doit par conséquent être lue en combinaison |
gelezen met de toepasselijke bepalingen van het Europese Unierecht, | avec les dispositions de droit de l'Union européenne applicables, |
alsook met artikel 6, § 1, VI, derde lid, van de bijzondere wet van 8 | ainsi qu'avec l'article 6, § 1er, VI, alinéa 3, de la loi spéciale du |
augustus 1980 tot hervorming der instellingen, waaraan, als | 8 août 1980 de réformes institutionnelles, au regard duquel la Cour |
bevoegdheidverdelende regel, het Hof rechtstreeks vermag te toetsen. | peut effectuer directement un contrôle, en tant que règle répartitrice |
Ten slotte wordt de vrijheid van ondernemen eveneens gewaarborgd door | de compétences. Enfin, la liberté d'entreprendre est également garantie par l'article |
artikel 16 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. | 16 de la Charte des droits fondamentaux de l'Union européenne. |
B.10.3. Het Hof dient de bestreden bepaling derhalve te toetsen aan de | B.10.3. Par conséquent, la Cour doit contrôler la disposition attaquée |
artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met de | au regard des articles 10 et 11 de la Constitution, combinés avec la |
vrijheid van ondernemen. | liberté d'entreprendre. |
B.11. De vrijheid van ondernemen kan niet als een absolute vrijheid | B.11. La liberté d'entreprendre ne peut être conçue comme une liberté |
worden opgevat. Zij belet niet dat de bevoegde wetgever de economische | absolue. Elle ne fait pas obstacle à ce que le législateur compétent |
bedrijvigheid van personen en ondernemingen regelt. De wetgever zou | règle l'activité économique des personnes et des entreprises. Le |
pas onredelijk optreden indien hij de vrijheid van ondernemen zou | législateur n'interviendrait de manière déraisonnable que s'il |
beperken zonder dat daartoe enige noodzaak bestaat of indien die | limitait la liberté d'entreprendre sans aucune nécessité ou si cette |
beperking onevenredig zou zijn met het nagestreefde doel. | limitation était disproportionnée au but poursuivi. |
B.12.1. Zoals is vermeld in B.4.2, is de bestreden bepaling | B.12.1. Comme il est dit en B.4.2, la disposition attaquée est |
verantwoord door het doel dat erin bestaat de strijd aan te binden | justifiée par l'objectif de lutter contre le blanchiment de capitaux |
et contre le recel. | |
tegen het witwassen van geld en tegen heling. | B.12.2. A supposer que l'interdiction des paiements en espèces lors de |
B.12.2. In de veronderstelling dat het verbod op betalingen in | l'achat par des professionnels de vieux métaux, de câbles de cuivre ou |
contanten bij de aankoop, door professionele handelaars, van oude | de biens contenant des matières précieuses constitue une atteinte à la |
metalen, koperkabels of goederen die edele stoffen bevatten, een aantasting van de vrijheid van ondernemen vormt, dan zou die aantasting eveneens, om de redenen die zijn uiteengezet in B.5.2 en in B.6, redelijk verantwoord zijn door het voormelde doel. Wat het derde onderdeel betreft B.13. In het derde onderdeel van het enige middel verwijten de verzoekende partijen de bestreden bepaling op onverantwoorde wijze afbreuk te doen aan het eigendomsrecht, gewaarborgd bij artikel 16 van de Grondwet, bij artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten van de mens en bij artikel 17 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. B.14. De bestreden bepaling leidt tot geen enkele beroving van eigendom, noch van de beoogde goederen, noch van de contanten waarvan de professionele handelaars van de betrokken sector eigenaar zijn. Zij houdt evenmin een beperking in van het vrije genot van die goederen, daar de beoogde professionele handelaars de contanten die zij bezitten, vrij kunnen plaatsen op een bankrekening en hun verrichtingen kunnen regelen door een betalingsverkeer op die rekening. Voor het overige zetten de verzoekende partijen niet uiteen hoe het verbod op de vereffening, in contanten, van de verrichtingen die door de bestreden bepaling worden beoogd, afbreuk zou doen aan het eigendomsrecht van de professionele handelaars van de betrokken sector. B.15. Het enige middel is in geen van zijn onderdelen gegrond. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus gewezen in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, op 17 oktober 2019. De griffier, F. Meersschaut De voorzitter, | liberté d'entreprendre, cette atteinte serait également raisonnablement justifiée par l'objectif précité, pour les motifs exposés en B.5.2 et en B.6. En ce qui concerne la troisième branche B.13. Par la troisième branche du moyen unique, les parties requérantes font grief à la disposition attaquée de porter une atteinte injustifiée au droit de propriété, garanti par l'article 16 de la Constitution, par l'article 1er du Premier protocole additionnel à la Convention européenne des droits de l'homme et par l'article 17 de la Charte des droits fondamentaux de l'Union européenne. B.14. La disposition attaquée n'entraîne une privation de propriété ni des biens visés, ni des espèces dont les professionnels du secteur concerné sont propriétaires. Elle ne comporte pas davantage de limitation de la libre jouissance de ces biens, dès lors que les professionnels visés ont le loisir de déposer les espèces qu'ils détiennent sur un compte bancaire et de régler leurs transactions par mouvements sur ce compte. Pour le surplus, les parties requérantes n'exposent pas en quoi l'interdiction d'acquitter en espèces les transactions visées par la disposition attaquée porterait atteinte au droit de propriété des professionnels du secteur concerné. B.15. Le moyen unique n'est fondé en aucune de ses branches. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi rendu en langue française, en langue néerlandaise et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 17 octobre 2019. Le greffier, F. Meersschaut Le président, |
F. Daoût | F. Daoût |