Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 88/2019 van 28 mei 2019 Rolnummers 6931 en 6954 In zake : de beroepen tot vernietiging van de artikelen 11 en 26 van de wet van 6 maart 2018 ter verbetering van de verkeersveiligheid Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters L. L(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 88/2019 van 28 mei 2019 Rolnummers 6931 en 6954 In zake : de beroepen tot vernietiging van de artikelen 11 en 26 van de wet van 6 maart 2018 ter verbetering van de verkeersveiligheid Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters L. L(...) Extrait de l'arrêt n° 88/2019 du 28 mai 2019 Numéros du rôle : 6931 et 6954 En cause : les recours en annulation des articles 11 et 26 de la loi du 6 mars 2018 relative à l'amélioration de la sécurité routière La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges L. Lavrysen(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 88/2019 van 28 mei 2019 Extrait de l'arrêt n° 88/2019 du 28 mai 2019
Rolnummers 6931 en 6954 Numéros du rôle : 6931 et 6954
In zake : de beroepen tot vernietiging van de artikelen 11 en 26 van En cause : les recours en annulation des articles 11 et 26 de la loi
de wet van 6 maart 2018 ter verbetering van de verkeersveiligheid du 6 mars 2018 relative à l'amélioration de la sécurité routière
(wijzigingen van artikel 38 van de wet betreffende de politie over het (modifications de l'article 38 de la loi relative à la police de la
wegverkeer, gecoördineerd bij het koninklijk besluit van 16 maart circulation routière, coordonnée par l'arrêté royal du 16 mars 1968),
1968), ingesteld door O. V.D.E. en door J. D.A. introduits par O. V.D.E. et par J. D.A.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters L. composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges L. Lavrysen,
Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey, P.
P. Nihoul, T. Giet, R. Leysen, J. Moerman en M. Pâques, bijgestaan Nihoul, T. Giet, R. Leysen, J. Moerman et M. Pâques, assistée du
door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Alen,
A. Alen, wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de beroepen en rechtspleging I. Objet des recours et procédures
a. Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 23 mei a. Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le
2018 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 24 mei 23 mai 2018 et parvenue au greffe le 24 mai 2018, O. V.D.E., assisté
2018, heeft O. V.D.E., bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. L. De et représenté par Me L. De Groote, avocat au barreau de Gand, a
Groote, advocaat bij de balie te Gent, beroep tot vernietiging introduit un recours en annulation des articles 11 et 26 de la loi du
ingesteld van de artikelen 11 en 26 van de wet van 6 maart 2018 ter 6 mars 2018 relative à l'amélioration de la sécurité routière
verbetering van de verkeersveiligheid (wijzigingen van artikel 38 van (modifications de l'article 38 de la loi relative à la police de la
de wet betreffende de politie over het wegverkeer, gecoördineerd bij
het koninklijk besluit van 16 maart 1968), bekendgemaakt in het circulation routière, coordonnée par l'arrêté royal du 16 mars 1968),
Belgisch Staatsblad van 15 maart 2018. publiée au Moniteur belge du 15 mars 2018.
Bij hetzelfde verzoekschrift vorderde de verzoekende partij eveneens Par la même requête, la partie requérante demandait également la
de schorsing van dezelfde wetsbepalingen. Bij het arrest nr. 137/2018 suspension des mêmes dispositions légales. Par l'arrêt n° 137/2018 du
van 11 oktober 2018, bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 11 11 octobre 2018, publié au Moniteur belge du 11 mars 2019, la Cour a
maart 2019, heeft het Hof de vordering tot schorsing verworpen. rejeté la demande de suspension.
Die zaak is ingeschreven onder nummer 6931 van de rol van het Hof. Cette affaire est inscrite sous le numéro 6931 du rôle de la Cour.
b. Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 18 juni b. Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le
2018 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 19
juni 2018, heeft J. D.A., bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. G. 18 juin 2018 et parvenue au greffe le 19 juin 2018, J. D.A., assisté
Schouppe, advocaat bij de balie te Dendermonde, beroep tot et représenté par Me G. Schouppe, avocat au barreau de Termonde, a
vernietiging ingesteld van dezelfde wetsartikelen. introduit un recours en annulation des mêmes articles de loi.
Bij hetzelfde verzoekschrift vorderde de verzoekende partij eveneens Par la même requête, la partie requérante demandait également la
de schorsing van dezelfde wetsbepalingen. Bij het arrest nr. 130/2018 suspension des mêmes dispositions légales. Par l'arrêt n° 130/2018 du
van 4 oktober 2018, bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 26 4 octobre 2018, publié au Moniteur belge du 26 novembre 2018, la Cour
november 2018, heeft het Hof de vordering tot schorsing verworpen. a rejeté la demande de suspension.
Die zaak is ingeschreven onder nummer 6954 van de rol van het Hof. Cette affaire est inscrite sous le numéro 6954 du rôle de la Cour.
Bij beschikking van 17 oktober 2018 heeft het Hof de zaken samengevoegd. Par ordonnance du 17 octobre 2018, la Cour a joint les affaires.
De Ministerraad, bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. E. Jacubowitz Le Conseil des ministres, assisté et représenté par Me E. Jacubowitz
en Mr. A. Poppe, advocaten bij de balie te Brussel, heeft memories et Me A. Poppe, avocats au barreau de Bruxelles, a introduit des
ingediend, de verzoekende partij in de zaak nr. 6931 heeft een memorie mémoires, la partie requérante dans l'affaire n° 6931 a introduit un
van antwoord ingediend en de Ministerraad heeft ook een memorie van mémoire en réponse et le Conseil des ministres a également introduit
wederantwoord ingediend. un mémoire en réplique.
Bij beschikking van 22 november 2018 heeft het Hof, na de Par ordonnance du 22 novembre 2018, la Cour, après avoir entendu les
rechters-verslaggevers R. Leysen en T. Giet te hebben gehoord, beslist : juges-rapporteurs R. Leysen et T. Giet, a décidé :
- dat de zaken niet in staat van wijzen zijn, - que les affaires n'étaient pas en état;
- d'inviter toutes les parties à prendre attitude, dans un mémoire
- alle partijen uit te nodigen in een uiterlijk op 14 december 2018 in complémentaire à introduire le 14 décembre 2018 au plus tard, dont
te dienen aanvullende memorie, waarvan zij een kopie laten toekomen elles feraient parvenir une copie aux autres parties dans le même
aan de andere partijen binnen dezelfde termijn, een standpunt in te délai, au sujet de l'incidence, sur les présents recours, du
nemen over de weerslag voor de onderhavige beroepen, zowel wat betreft remplacement de l'article 38, § 6, attaqué, de la loi relative à la
het belang van de verzoekende partijen als wat betreft de grond van de police de la circulation routière par l'article 2 de la loi du 2
zaak, van de vervanging van het bestreden artikel 38, § 6, van de septembre 2018 « modifiant la loi du 16 mars 1968 relative à la police
Wegverkeerswet door artikel 2 van de wet van 2 september 2018 « tot de la circulation routière, en ce qui concerne la confiscation et
wijziging van de wet van 16 maart 1968 betreffende de politie over het l'immobilisation des véhicules », tant en ce qui concerne l'intérêt
wegverkeer wat de verbeurdverklaring en immobilisering van voertuigen betreft ». des parties requérantes que le fond de l'affaire.
De verzoekende partij in de zaak nr. 6931 en de Ministerraad hebben La partie requérante dans l'affaire n° 6931 et le Conseil des
een aanvullende memorie ingediend. ministres ont introduit un mémoire complémentaire.
(...) (...)
II. In rechte II. En droit
(...) (...)
Ten aanzien van de bestreden bepalingen Quant aux dispositions attaquées
B.1. De verzoekende partijen in de zaken nrs. 6931 en 6954 vorderen de B.1. Les parties requérantes dans les affaires nos 6931 et 6954
vernietiging van de artikelen 11 en 26 van de wet van 6 maart 2018 ter demandent l'annulation des articles 11 et 26 de la loi du 6 mars 2018
relative à l'amélioration de la sécurité routière (ci-après : la loi
verbetering van de verkeersveiligheid (hierna : de wet van 6 maart du 6 mars 2018). Il ressort toutefois des requêtes que seuls l'article
2018). Uit de verzoekschriften blijkt evenwel dat enkel artikel 11,
6°, en artikel 26, eerste lid, van de voormelde wet worden beoogd. Het 11, 6°, et l'article 26, alinéa 1er, de la loi précitée sont visés. La
Hof beperkt zijn onderzoek bijgevolg tot die bepalingen. Cour limite donc son examen à ces dispositions.
B.2.1. De wet van 6 maart 2018 wijzigt onder meer de wet betreffende B.2.1. La loi du 6 mars 2018 modifie entre autres la loi relative à la
de politie over het wegverkeer, gecoördineerd bij het koninklijk police de la circulation routière, coordonnée par l'arrêté royal du 16
besluit van 16 maart 1968 (hierna : de Wegverkeerswet). Ze bevat mars 1968 (ci-après : la loi relative à la police de la circulation
verscheidene maatregelen die tot doel hebben het aantal verkeersdoden routière). Elle contient diverses mesures qui visent à faire baisser
le nombre de tués sur les routes. Une de ces mesures concerne un
te doen dalen. Een van die maatregelen is een strengere aanpak van traitement plus sévère pour les récidivistes (Doc. parl., Chambre,
recidive (Parl. St., Kamer, 2017-2018, DOC 54-2868/001, pp. 3 en 5). 2017-2018, DOC 54-2868/001, pp. 3 et 5).
B.2.2. Artikel 38, § 6, van de Wegverkeerswet regelt de « gekruiste » B.2.2. L'article 38, § 6, de la loi relative à la police de la
recidive. Bij het herhaald plegen van zware verkeersovertredingen moet circulation routière traite de la récidive « croisée ». En cas de
de rechter een verval van het recht tot het besturen van een récidive d'infractions graves, le juge doit imposer une déchéance du
motorvoertuig opleggen van minimum drie, zes of negen maanden droit de conduire un véhicule à moteur de minimum trois, six ou neuf
naargelang er sprake is van een enkelvoudige, tweevoudige of mois, selon qu'il est question d'une récidive simple, double ou
drievoudige recidive. Tevens is de rechter verplicht om het herstel triple. Le juge est également toujours tenu de subordonner la
van het recht tot sturen altijd afhankelijk te maken van het slagen réintégration dans le droit de conduire à la réussite d'un examen
voor een theoretisch en een praktisch examen en voor een geneeskundig théorique et d'un examen pratique, ainsi que d'un examen médical et
en een psychologisch onderzoek. d'un examen psychologique.
B.2.3. Vóór de wijziging bij artikel 11 van de wet van 6 maart 2018, B.2.3. Avant sa modification par l'article 11 de la loi du 6 mars
bepaalde artikel 38, § 6, van de Wegverkeerswet : 2018, l'article 38, § 6, de la loi relative à la police de la
circulation routière, disposait :
« Behoudens in geval van artikel 37/1, eerste lid, moet de rechter het « Sauf dans le cas visé à l'article 37/1, alinéa 1er, le juge doit
verval van het recht tot het besturen van een motorvoertuig van ten prononcer la déchéance du droit de conduire un véhicule à moteur pour
minste 3 maanden uitspreken, en het herstel van het recht tot sturen une période de 3 mois au moins, et subordonner la réintégration dans
afhankelijk maken van het slagen voor de vier examens en onderzoeken le droit de conduire à la réussite des quatre examens visés au § 3,
bedoeld in § 3, eerste lid, wanneer de schuldige, in de periode van 3 alinéa 1er, si le coupable, dans la période de 3 ans à compter du jour
jaar te rekenen van de dag van de uitspraak van een vorig veroordelend du prononcé d'un précédent jugement de condamnation coulé en force de
vonnis dat in kracht van gewijsde is gegaan voor één van de
overtredingen bedoeld in de artikelen 29, § 1, eerste lid, 29, § 3, chose jugée du chef de l'une des infractions visées aux articles 29, §
derde lid, 30, §§ 1, 2 en 3, 33, §§ 1 en 2, 34, § 2, 35, 37, 37bis, § 1er, alinéa 1er, 29, § 3, alinéa 3, 30, §§ 1er, 2 et 3, 33, §§ 1er et
1, 48 en 62bis, opnieuw één van deze overtredingen begaat. 2, 34, § 2, 35, 37, 37bis, § 1er, 48 et 62bis, commet à nouveau l'une
de ces infractions.
Wanneer de schuldige binnen 3 jaar te rekenen van de dag van de Si le coupable, dans les 3 ans à compter du jour du prononcé d'un
uitspraak van een vorig veroordelend vonnis dat in kracht van gewijsde précédent jugement de condamnation coulé en force de chose jugée du
is gegaan voor één van de in het eerste lid bedoelde overtredingen, chef de l'une des infractions visées à l'alinéa 1er, commet à nouveau
twee van deze overtredingen opnieuw begaat, bedraagt het verval van deux de ces infractions, la déchéance du droit de conduire un véhicule
het recht tot het besturen van een motorvoertuig ten minste 6 maanden à moteur est de 6 mois au moins et la réintégration dans le droit de
en is het herstel van het recht tot sturen afhankelijk van het slagen conduire est subordonnée à la réussite des quatre examens visés au §
voor de vier examens en onderzoeken bedoeld in § 3, eerste lid. 3, alinéa 1er.
Wanneer de schuldige binnen 3 jaar te rekenen van de dag van de Si le coupable, dans les 3 ans à compter du jour du prononcé d'un
uitspraak van een vorig veroordelend vonnis dat in kracht van gewijsde
is gegaan voor één van de in het eerste lid bedoelde overtredingen, précédent jugement de condamnation coulé en force de chose jugée du
drie of meer van deze overtredingen opnieuw begaat, bedraagt het chef de l'une des infractions visées à l'alinéa 1er, commet à nouveau
verval van het recht tot het besturen van een motorvoertuig ten minste trois ou plus de ces infractions, la déchéance du droit de conduire un
9 maanden en is het herstel van het recht tot sturen afhankelijk van véhicule à moteur est de 9 mois au moins et la réintégration dans le
het slagen voor de vier examens en onderzoeken bedoeld in § 3, eerste droit de conduire est subordonnée à la réussite des quatre examens
lid ». visés au § 3, alinéa 1er ».
B.2.4. Artikel 11, 6°, van de wet van 6 maart 2018 vervangt artikel B.2.4. A compter du 15 février 2018, l'article 11, 6°, de la loi du 6
38, § 6, van de Wegverkeerswet, met ingang van 15 februari 2018, als mars 2018 remplace l'article 38, § 6, de la loi relative à la police
volgt : de la circulation routière par la disposition suivante :
« De rechter moet het verval van het recht tot het besturen van een « Le juge doit prononcer la déchéance du droit de conduire un véhicule
motorvoertuig van ten minste drie maanden uitspreken en het herstel à moteur pour une période de trois mois au moins et subordonner la
van het recht tot sturen afhankelijk maken van het slagen voor de vier réintégration dans le droit de conduire à la réussite des quatre
examens en onderzoeken bedoeld in § 3, eerste lid, wanneer de examens visés au § 3, alinéa 1er, si le coupable, dans la période de
schuldige, in de periode van drie jaar te rekenen van de dag van de trois ans à compter du jour du prononcé d'un précédent jugement de
uitspraak van een vorig veroordelend vonnis dat in kracht van gewijsde condamnation coulé en force de chose jugée du chef de l'une ou plus
is gegaan voor één of meer van de overtredingen bedoeld in de des infractions visées aux articles 29, § 1er, alinéa 1er, 29, § 3,
artikelen 29, § 1, eerste lid, 29, § 3, derde lid, 30, §§ 1, 2 en 3, alinéa 3, 30, §§ 1er, 2 et 3, 33, §§ 1er et 2, 34, § 2, 35, 37, 37bis,
33, §§ 1 en 2, 34, § 2, 35, 37, 37bis, § 1, 48, 62bis of artikel 22 van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen opnieuw wordt veroordeeld voor één van deze overtredingen. Wanneer de schuldige binnen drie jaar te rekenen van de dag van de uitspraak van een vorig veroordelend vonnis, waarin toepassing is gemaakt van het eerste lid, en dat in kracht van gewijsde is gegaan voor één van de in het eerste lid bedoelde overtredingen, opnieuw veroordeeld wordt voor één of meer van deze overtredingen, bedraagt het verval van het recht tot het besturen van een motorvoertuig ten minste zes maanden en is het herstel van het recht tot sturen afhankelijk van het slagen voor de vier examens en onderzoeken bedoeld in § 3, eerste lid. Wanneer de schuldige binnen drie jaar te rekenen van de dag van de uitspraak van een vorig veroordelend vonnis, waarin toepassing is gemaakt van het tweede lid, en dat in kracht van gewijsde is gegaan voor één van de in het eerste lid bedoelde overtredingen, opnieuw veroordeeld wordt voor één of meer van deze overtredingen, bedraagt het verval van het recht tot het besturen van een motorvoertuig ten § 1er, 48, 62bis ou à l'article 22 de la loi du 21 novembre 1989 relative à l'assurance obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules automoteurs, est à nouveau condamné du chef de l'une de ces infractions. Si le coupable, dans les trois ans à compter du jour du prononcé d'un précédent jugement de condamnation dans lequel il est fait application de l'alinéa 1er, et lequel est coulé en force de chose jugée du chef de l'une des infractions visées à l'alinéa 1er, est à nouveau condamné du chef d'une ou plusieurs de ces infractions, la déchéance du droit de conduire un véhicule à moteur est de six mois au moins et la réintégration dans le droit de conduire est subordonnée à la réussite des quatre examens visés au § 3, alinéa 1er. Si le coupable, dans les trois ans à compter du jour du prononcé d'un précédent jugement de condamnation dans lequel il est fait application de l'alinéa 2, et lequel est coulé en force de chose jugée du chef de l'une des infractions visées à l'alinéa 1er, est à nouveau condamné du chef d'une ou plus de ces infractions, la déchéance du droit de
minste negen maanden en is het herstel van het recht tot sturen conduire un véhicule à moteur est de neuf mois au moins et la
afhankelijk van het slagen voor de vier examens en onderzoeken bedoeld réintégration dans le droit de conduire est subordonnée à la réussite
in § 3, eerste lid ». des quatre examens visés au § 3, alinéa 1er ».
B.2.5. De parlementaire voorbereiding vermeldt met betrekking tot die B.2.5. Les travaux préparatoires indiquent, en ce qui concerne cette
wijziging : modification :
« Paragraaf 6 van artikel 38 handelt over de ' gekruiste ' recidive : « Le paragraphe 6 de l'article 38 traite de la récidive ' croisée ' :
het herhaald plegen van één van de zes zwaarste overtredingen (zonder la répétition d'une des six infractions les plus graves (sans que cela
dat dit steeds dezelfde overtreding moet zijn) wordt strenger
bestraft. Aan dit lijstje van zes zwaarste overtredingen wordt een doive toujours être la même infraction) est plus sévèrement punie. A
zevende toegevoegd, namelijk het rijden zonder gedekt te zijn door een cette petite liste des six infractions les plus graves, une septième
burgerrechtelijke aansprakelijkheidsverzekering, zoals beteugeld in est ajoutée, à savoir conduire sans être couvert par une assurance en
artikel 22 van de wet betreffende de verplichte responsabilité civile, comme sanctionné à l'article 22 de la loi
aansprakelijkheidsverzekering inzake motorvoertuigen. Anderzijds wordt relative à l'assurance obligatoire de la responsabilité en matière de
de strengere bestraffing van recidive niet langer uitgesloten in geval véhicules automoteurs. D'autre part, la sanction plus sévère de la
de rechter toepassing maakt van artikel 37/1. In geval van récidive n'est désormais plus exclue au cas où le juge fait
alcoholrecidive is de rechter dus verplicht om de bepaling van artikel application de l'article 37/1. En cas de récidive en matière d'alcool,
le juge est donc obligé d'appliquer cumulativement les articles 37/1
37/1 en de bepaling van artikel 38, § 6, cumulatief toe te passen : et 38, § 6 : un récidiviste en matière d'alcool sera premièrement
een alcoholrecidivist zal eerst minstens drie maanden verval ondergaan condamné à au moins trois mois de déchéance et à repasser les quatre
en de vier herstelexamens moeten afleggen, om daarna - mits hij examens de réintégration, pour ensuite en cas de réintégration au
hersteld is in het recht tot sturen - minstens een jaar met een droit de conduire devoir conduire au moins une année avec un
alcoholslot te rijden (of gedurende die periode geen motorvoertuig te éthylotest antidémarrage (ou de ne pas conduire de véhicule à moteur
besturen). De formulering van paragraaf 6 werd licht aangepast om durant cette période). La formulation du paragraphe 6 est légèrement
interpretatieproblemen uit te sluiten; het principe van enkelvoudige adaptée afin d'exclure des problèmes d'interprétation; le principe de
recidive geldt in geval er een nieuwe veroordeling is binnen de drie la récidive simple s'applique en cas de nouvelle condamnation dans les
jaar na een eerste definitieve veroordeling. Er is enkel sprake van trois années qui suivent une première condamnation. Il n'est question
dubbele recidive indien de rechter opnieuw veroordeelt nadat er reeds de double récidive que si le juge condamne à nouveau après qu'il y ait
twee definitieve veroordelingen zijn. Voordat er sprake kan zijn van déjà eu deux condamnations définitives. Pour qu'il y ait triple
een trippele recidive zijn drie eerdere veroordelingen vereist. Het is récidive, trois condamnations précédentes sont exigées. Ce n'est donc
dus niet het aantal nieuwe overtredingen dat in aanmerking moet worden pas le nombre de nouvelles infractions qui est pris en compte pour
genomen om het soort recidive te bepalen (enkelvoudig, dubbelvoudig, définir le type de récidive (simple, double ou triple), mais bien le
dan wel drievoudig), maar wel het aantal voorafgaande definitieve nombre de condamnations définitives précédentes » (Doc. parl.,
veroordelingen » (Parl. St., Kamer, 2017-2018, DOC 54-2868/001, pp. 24-25). Chambre, 2017-2018, DOC 54-2868/001, pp. 24-25).
B.2.6. Krachtens die regeling, waarop de beroepen tot vernietiging B.2.6. En vertu de cette réglementation, sur laquelle portent les
betrekking hebben, wordt niet langer het aantal nieuwe overtredingen recours en annulation, ce n'est désormais plus le nombre de nouvelles
in aanmerking genomen om de graad van recidive te bepalen, maar wel infractions qui est pris en considération pour déterminer le degré de
het aantal nieuwe veroordelingen. récidive, mais bien le nombre de nouvelles condamnations.
B.2.7. De wet van 6 maart 2018 is bekendgemaakt in het Belgisch B.2.7. La loi du 6 mars 2018 a été publiée au Moniteur belge du 15
Staatsblad van 15 maart 2018. Met betrekking tot de inwerkingtreding mars 2018. En ce qui concerne l'entrée en vigueur de la présente loi,
bepaalt artikel 26 van die wet : son article 26 dispose :
« Deze wet treedt in werking op 15 februari 2018, met uitzondering van « La présente loi entre en vigueur le 15 février 2018, à l'exception
de artikelen 10, 14, 16 en 20, en artikel 25, 2°, die in werking des articles 10, 14, 16 et 20, et de l'article 25, 2°, qui entrent en
treden op 1 juli 2018. vigueur le 1er juillet 2018.
Artikel 37/1, § 1, van de gecoördineerde wetten van 16 maart 1968 L'article 37/1, § 1er, de la loi relative à la police de la
betreffende de politie over het wegverkeer, zoals vervangen bij circulation routière, coordonnée le 16 mars 1968, tel que remplacé par
artikel 10, geldt enkel voor de feiten gepleegd na de inwerkingtreding l'article 10, ne s'applique qu'aux faits commis après son entrée en
ervan ». vigueur ».
Met uitzondering van de artikelen 10, 14, 16, 20 en 25, 2°, die in A l'exception des articles 10, 14, 16, 20 et 25, 2°, qui sont entrés
werking zijn getreden op 1 juli 2018, heeft de wet van 6 maart 2018 en vigueur le 1er juillet 2018, la loi du 6 mars 2018 a donc un effet
derhalve terugwerkende kracht. rétroactif.
B.3.1. Bij artikel 2 van de wet van 2 september 2018 « tot wijziging B.3.1. L'article 2 de la loi du 2 septembre 2018 « modifiant la loi du
van de wet van 16 maart 1968 betreffende de politie over het 16 mars 1968 relative à la police de la circulation routière, en ce
wegverkeer wat de verbeurdverklaring en immobilisering van voertuigen qui concerne la confiscation et l'immobilisation des véhicules »
betreft » (hierna : de wet van 2 september 2018) werd artikel 38, § 6, (ci-après : la loi du 2 septembre 2018) a à nouveau remplacé l'article
van de Wegverkeerswet opnieuw vervangen als volgt : 38, § 6, de la loi relative à la police de la circulation routière par la disposition suivante :
« De rechter moet het verval van het recht tot het besturen van een « Le juge doit prononcer la déchéance du droit de conduire un véhicule
motorvoertuig van ten minste drie maanden uitspreken en het herstel à moteur pour une période de trois mois au moins et subordonner la
van het recht tot sturen afhankelijk maken van het slagen voor de vier réintégration dans le droit de conduire à la réussite des quatre
examens en onderzoeken bedoeld in § 3, eerste lid, wanneer de examens visés au § 3, alinéa 1er, si le coupable, après une
schuldige, na een veroordeling met toepassing van de artikelen 29, § condamnation par application des articles 29, § 1er, alinéa 1er, 29, §
1, eerste lid, 29, § 3, derde lid, 30, §§ 1, 2 en 3, 33, §§ 1 en 2, 3, alinéa 3, 30, §§ 1er, 2 et 3, 33, §§ 1er et 2, 34, § 2, 35, 37,
34, § 2, 35, 37, 37bis, § 1, 48, 62bis of artikel 22 van de wet van 21 37bis, § 1er, 48, 62bis ou à l'article 22 de la loi du 21 novembre
november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering 1989 relative à l'assurance obligatoire de la responsabilité en
inzake motorrijtuigen, één van deze bepalingen binnen drie jaar te
rekenen van de dag van de uitspraak van een vorig veroordelend vonnis matière de véhicules automoteurs, viole à nouveau une de ces
dat in kracht van gewijsde is gegaan, opnieuw overtreedt. dispositions dans les trois ans à compter du jour du prononcé d'un
In geval van herhaling binnen drie jaar na een veroordeling waarin précédent jugement de condamnation coulé en force de chose jugée.
toepassing is gemaakt van het eerste lid, en die in kracht van En cas de récidive dans les trois ans à compter d'une condamnation
gewijsde is gegaan voor één van de in het eerste lid bedoelde dans laquelle il est fait application de l'alinéa 1er, et laquelle est
overtredingen, bedraagt het verval van het recht tot het besturen van coulée en force de chose jugée du chef de l'une des infractions visées
een motorvoertuig ten minste zes maanden en is het herstel van het à l'alinéa 1er, la déchéance du droit de conduire un véhicule à moteur
recht tot sturen afhankelijk van het slagen voor de vier examens en est de six mois au moins et la réintégration dans le droit de conduire
onderzoeken bedoeld in § 3, eerste lid. est subordonnée à la réussite des quatre examens visés au § 3, alinéa
In geval van nieuwe herhaling binnen drie jaar na een veroordeling 1er. En cas de nouvelle récidive dans les trois ans à compter d'une
waarin toepassing is gemaakt van het tweede lid of dit lid, en die in condamnation dans laquelle il est fait application de l'alinéa 2 ou du
kracht van gewijsde is gegaan voor één van de in het eerste lid présent alinéa et laquelle est coulée en force de chose jugée du chef
bedoelde overtredingen, bedraagt het verval van het recht tot het de l'une des infractions visées à l'alinéa 1er, la déchéance du droit
besturen van een motorvoertuig ten minste negen maanden en is het de conduire un véhicule à moteur est de neuf mois au moins et la
herstel van het recht tot sturen afhankelijk van het slagen voor de réintégration dans le droit de conduire est subordonnée à la réussite
vier examens en onderzoeken bedoeld in § 3, eerste lid ». des quatre examens visés au § 3, alinéa 1er ».
B.3.2. De parlementaire voorbereiding vermeldt met betrekking tot die B.3.2. Les travaux préparatoires mentionnent, en ce qui concerne cette
wijziging : modification :
« Paragraaf 6 van artikel 38 handelt over de ' gekruiste ' recidive : « Le paragraphe 6 de l'article 38 traite de la récidive ' croisée ' :
het herhaald plegen van de zwaarste overtredingen (zonder dat dit la répétition d'une des infractions les plus graves (sans que cela
steeds dezelfde overtreding moet zijn) wordt strenger bestraft. doive toujours être la même infraction) est plus sévèrement punie.
Artikel 38, § 6, gaf in de rechtsleer en de rechtspraak aanleiding tot L'article 38, § 6, a donné lieu à une multitude de problèmes
d'interprétation dans la doctrine et la jurisprudence, ce à quoi la
tal van interpretatieproblemen, en daaraan wou de wet van 6 maart 2018 loi du 6 mars 2018 a voulu remédier, en dépit d'une jurisprudence
verhelpen, ondanks eerdere duidelijke rechtspraak van het Hof van antérieure claire de la Cour de cassation. Pour pouvoir faire
Cassatie. Om toepassing te kunnen maken van artikel 38, § 6, WPW is application de l'article 38, § 6, de la loi sur la circulation
het niet meer het aantal nieuwe overtredingen dat in aanmerking moet routière, ce n'est plus le nombre de nouvelles infractions qui doit
être pris en considération, mais bien la condamnation définitive
worden genomen, maar wel de eerdere definitieve veroordeling voor een antérieure pour une des infractions de roulage visées à l'article 38,
van de verkeersmisdrijven opgenomen in artikel 38, § 6, WPW voor de § 6, de la loi précitée pour l'application de l'article 38, § 6,
toepassing van artikel 38, § 6, eerste lid, 1, WPW. Bij een of alinéa 1er, de la loi précitée. En cas d'une ou de plusieurs
meerdere vroegere definitieve veroordelingen waarin toepassing werd condamnations définitives précédentes dans le cadre desquelles
gemaakt van artikel 38, § 6, zal dan toepassing worden gemaakt van l'article 38, § 6, a été appliqué, il sera fait application de
artikel 38, § 6, eerste, tweede of derde lid WPW, al naargelang de l'article 38, § 6, alinéa 1er, 2 ou 3 de la loi précitée, en fonction
concrete situatie. de la situation concrète.
Wat in de nieuwe wet echter onduidelijkheid veroorzaakt, is het feit Le fait que la loi fixe désormais comme condition que le coupable doit
dat de wet thans als vereiste stelt dat de schuldige binnen drie jaar avoir été condamné à nouveau dans les trois ans pour un des faits
opnieuw moet worden veroordeeld voor een van de feiten omschreven in visés à l'article 38, § 6, suscite un manque de clarté dans la
artikel 38, § 6. Bij herhalingsregels wordt echter in principe de nouvelle loi. En ce qui concerne les règles en matière de récidive,
datum van het plegen van het nieuwe misdrijf in aanmerking gekomen. toutefois, c'est en principe la date de la commission de la nouvelle
Dit is logisch, aangezien de datum waarop het nieuwe verkeersmisdrijf infraction qui entre en ligne de compte. C'est logique, puisque la
werd gepleegd, duidelijk bepaalbaar is. De datum waarop de date à laquelle la nouvelle infraction de roulage a été commise est
veroordeling voor het nieuwe verkeersmisdrijf, dat aanleiding geeft clairement déterminable. Il est difficile, voire impossible, de
tot toepassing van de herhalingsregeling, wordt uitgesproken, is déterminer la date à laquelle sera prononcée la condamnation pour la
moeilijk, zo niet onmogelijk bepaalbaar. Allicht zal de tekst van nouvelle infraction de roulage qui donne lieu à l'application du
artikel 38, § 6, sommigen er toe aanzetten allerlei middelen aan te régime de la récidive. La rédaction de l'article 38, § 6, incitera
wenden om de datum van veroordeling te proberen uit te stellen, om te très probablement certains à mettre en oeuvre toutes sortes de moyens
ontsnappen aan de toepassing van de herhalingsregeling. pour tenter de reporter la date de condamnation afin d'échapper à
l'application du régime de la récidive.
Vandaar dat dit amendement nu niet spreekt over veroordelingen, maar C'est la raison pour laquelle le présent amendement parle, non pas de
condamnations, mais de la commission d'infractions. L'amendement se
over het begaan van overtredingen. In die zin leunt het amendement rapproche en ce sens plus étroitement du régime de la récidive déjà
nauwer aan bij de al bestaande herhalingsregeling van artikel 36 van existant et prévu à l'article 36 de la loi sur la circulation routière
de wegverkeerswet en bij het gemeenrecht » (Parl. St., Kamer, et dans le droit commun » (Doc. parl., Chambre, 2017-2018, DOC
2017-2018, DOC 54-1820/004, p. 3). 54-1820/004, p. 3).
B.3.3. De wet van 2 september 2018 werd bekendgemaakt in het Belgisch B.3.3. La loi du 2 septembre 2018 a été publiée au Moniteur belge du 2
Staatsblad van 2 oktober 2018 en is in werking getreden op 12 oktober octobre 2018 et est entrée en vigueur le 12 octobre 2018.
2018. B.3.4. Ingevolge de nieuwe wijziging wordt in artikel 38, § 6, van de B.3.4. Du fait de la nouvelle modification, c'est, dans l'article 38,
Wegverkeerswet opnieuw de datum van het plegen van een nieuwe § 6, de la loi relative à la police de la circulation routière, la
overtreding in aanmerking genomen om te bepalen of er sprake is van date à laquelle a été commise une nouvelle infraction qui est prise en
recidive. Ten aanzien van de ontvankelijkheid considération pour déterminer s'il est question de récidive.
Quant à la recevabilité
B.4.1. In hun verzoekschrift voeren de verzoekende partijen tot B.4.1. A l'appui de leur intérêt, les parties requérantes font valoir,
staving van hun belang aan dat ze verwikkeld zijn in een dans leur requête, qu'elles sont impliquées dans une procédure pénale
strafprocedure waarin de rechter toepassing zou dienen te maken van dans laquelle le juge devrait appliquer l'article 38, § 6, de la loi
artikel 38, § 6, van de Wegverkeerswet, zoals gewijzigd bij artikel 11 relative à la police de la circulation routière, tel qu'il a été
van de wet van 6 maart 2018. Zoals is vermeld in B.3, werd artikel 38, § 6, van de Wegverkeerswet modifié par l'article 11 de la loi du 6 mars 2018.
inmiddels opnieuw vervangen bij artikel 2 van de wet van 2 september Comme il est dit en B.3, l'article 2 de la loi du 2 septembre 2018,
2018, die in werking is getreden op 12 oktober 2018. qui est entré en vigueur le 12 octobre 2018, a entre-temps à nouveau
B.4.2. Bij beschikking van 28 november 2018 heeft het Hof de partijen remplacé l'article 38, § 6, de la loi relative à la police de la circulation routière.
uitgenodigd een standpunt in te nemen over de weerslag voor de B.4.2. Par ordonnance du 28 novembre 2018, la Cour a invité les
onderhavige beroepen, zowel wat betreft het belang van de verzoekende parties à prendre attitude au sujet de l'incidence sur les présents
partijen als wat betreft de grond van de zaak, van de vervanging van recours du remplacement de l'article 38, § 6, attaqué, de la loi
het bestreden artikel 38, § 6, van de Wegverkeerswet door artikel 2 relative à la police de la circulation routière par l'article 2 de la
van de wet van 2 september 2018. loi du 2 septembre 2018, tant en ce qui concerne l'intérêt des parties
requérantes qu'en ce qui concerne le fond de l'affaire.
B.4.3. Volgens de Ministerraad dienen de verzoekende partijen niet B.4.3. Selon le Conseil des ministres, les parties requérantes doivent
enkel te doen blijken van een belang bij de indiening van hun beroep non seulement justifier d'un intérêt à l'introduction de leur recours
tot vernietiging maar dient hun belang behouden te blijven tot op het en annulation, mais leur intérêt doit aussi subsister jusqu'au
ogenblik van de uitspraak van het arrest. Nu het bestreden artikel 38, prononcé de l'arrêt. Les parties requérantes ne justifieraient plus
d'un intérêt à l'annulation des dispositions attaquées de la loi du 6
§ 6, van de Wegverkeerswet niet op de verzoekende partijen werd mars 2018, dès lors que l'article 38, § 6, attaqué, de la loi relative
à la police de la circulation routière n'a pas été appliqué aux
parties requérantes et, qu'entre-temps, il a été remplacé par
toegepast en inmiddels werd vervangen bij artikel 2 van de wet van 2 l'article 2 de la loi du 2 septembre 2018, qui est entrée en vigueur
september 2018, die in werking is getreden op 12 oktober 2018, zouden le 12 octobre 2018.
de verzoekende partijen geen belang meer hebben bij de vernietiging
van de bestreden bepalingen van de wet van 6 maart 2018.
Wat betreft de zaak nr. 6931 En ce qui concerne l'affaire n° 6931
B.5.1. In haar aanvullende memorie doet de verzoekende partij in de B.5.1. Dans son mémoire complémentaire, la partie requérante dans
zaak nr. 6931 afstand van het tweede middel, dat betrekking heeft op l'affaire n° 6931 se désiste du second moyen qui porte sur la
het verval van het recht tot sturen. déchéance du droit de conduire.
Dat middel is afgeleid uit een schending van de artikelen 12 en 14 van Ce moyen est pris de la violation des articles 12 et 14 de la
de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 7 van het Europees Constitution, lus en combinaison avec l'article 7 de la Convention
Verdrag voor de rechten van de mens, doordat de bestreden bepalingen européenne des droits de l'homme, en ce que les dispositions attaquées
met terugwerkende kracht een nieuwe grond van bijzondere herhaling ont introduit, avec effet rétroactif, une nouvelle cause de récidive
hebben ingevoerd die tot een verzwaring van de straf van het verval spéciale qui alourdirait la peine de la déchéance du droit de
tot sturen zou leiden. Ingevolge de vervanging van artikel 38, § 6, conduire. A la suite du remplacement de l'article 38, § 6, de la loi
van de Wegverkeerswet bij artikel 2 van de wet van 2 september 2018 is relative à la police de la circulation routière par l'article 2 de la
die grond van herhaling evenwel opnieuw afgeschaft, wat de verzoekende loi du 2 septembre 2018, cette cause de récidive a toutefois été à
partij ertoe brengt afstand te doen van het middel. nouveau supprimée, ce qui amène la partie requérante à se désister du
B.5.2. Niets belet te dezen dat het Hof de afstand toewijst. moyen. B.5.2. Rien n'empêche en l'espèce la Cour de décréter le désistement.
B.5.3. Uit de aanvullende memorie blijkt voorts dat de verzoekende B.5.3. Par ailleurs, il ressort du mémoire complémentaire qu'à la
partij, ingevolge de wijziging van de bestreden bepalingen bij de wet van 2 september 2018, ten gronde nog enkel kritiek heeft op de verplichting die aan de rechter wordt opgelegd om in geval van recidive het herstel van het recht tot sturen afhankelijk te maken van het slagen voor een theoretisch en een praktisch examen en van een geneeskundig en een psychologisch onderzoek en dat zij niet de kritiek handhaaft die betrekking had op het verval van het recht tot sturen. Bijgevolg moet ervan worden uitgegaan dat de verzoekende partij ook afstand doet van dat onderdeel van het eerste middel, dat overigens nauw samenhangt met het tweede middel. B.5.4. In haar aanvullende memorie voert de verzoekende partij aan dat zij nog wel een actueel belang zou hebben bij haar beroep tot suite de la modification des dispositions attaquées par la loi du 2 septembre 2018, la critique formulée, quant au fond, par la partie requérante, ne porte plus que sur l'obligation qui est imposée au juge de subordonner, en cas de récidive, la réintégration dans le droit de conduire à la réussite d'un examen théorique et d'un examen pratique, ainsi que d'un examen médical et d'un examen psychologique, et que la partie requérante ne maintient pas la critique qui portait sur la déchéance du droit de conduire. Par conséquent, il faut considérer que la partie requérante se désiste également de cette branche du premier moyen, qui est d'ailleurs étroitement liée au second moyen. B.5.4. Dans son mémoire complémentaire, la partie requérante fait valoir qu'elle justifierait encore, pour sa part, d'un intérêt actuel
vernietiging, in zoverre artikel 38, § 6, van de Wegverkeerswet de à son recours en annulation, en ce que l'article 38, § 6, de la loi
rechter die het verval van het recht tot sturen uitspreekt, ertoe relative à la police de la circulation routière contraint le juge qui
verplicht het herstel van dat recht afhankelijk te maken van het prononce la déchéance du droit de conduire à subordonner la
resultaat van de voormelde examens en onderzoeken. réintégration dans ce droit à la réussite des quatre examens précités.
La partie requérante estime qu'elle conserve son intérêt, dès lors que
Aangezien het huidige artikel 38, § 6, van de Wegverkeerswet, zoals l'article 38, § 6, actuel, de la loi relative à la police de la
vervangen bij de wet van 2 september 2018, voor wat het opleggen van circulation routière, tel qu'il a été remplacé par la loi du 2
septembre 2018 est, en ce qui concerne le fait d'imposer ces mesures,
die maatregelen betreft, identiek is aan het bestreden artikel 38, § identique à l'article 38, § 6, attaqué, tel qu'il a été remplacé par
6, zoals vervangen bij de wet van 6 maart 2018, is de verzoekende la loi du 6 mars 2018.
partij van oordeel dat zij haar belang behoudt.
Zij wijst er voorts op dat artikel 38, § 6, van de Wegverkeerswet, Elle souligne également que l'article 38, § 6, de la loi relative à la
voor wat betreft de bedoelde maatregelen, in elk van de drie versies police de la circulation routière, en ce qui concerne les mesures
die bestaan hebben tijdens haar strafrechtelijke vervolging, dezelfde visées, imposait, dans chacune des trois versions qui ont existé
verplichting oplegde aan de rechter en in dezelfde mate ongrondwettig pendant qu'elle était poursuivie au pénal, la même obligation au juge
was of is. et était ou est inconstitutionnel dans la même mesure.
B.6.1. Artikel 38, § 6, van de Wegverkeerswet in de versie die werd B.6.1. L'article 38, § 6, de la loi relative à la police de la
bestreden door de verzoekende partij, werd inmiddels vervangen bij circulation routière, dans la version attaquée par la partie
artikel 2 van de wet van 2 september 2018. requérante, a entre-temps été remplacé par l'article 2 de la loi du 2
septembre 2018.
B.6.2. Het Hof onderzoekt evenwel het beroep ten gronde omdat de B.6.2. La Cour examine toutefois le recours quant au fond parce que la
verzoekende partij doet blijken van een voldoende belang, rekening partie requérante justifie d'un intérêt suffisant, compte tenu du fait
houdend met het feit dat zij er recht op heeft dat haar geschil kan qu'elle a droit à ce que son litige puisse être tranché, malgré le
worden beslecht, niettegenstaande het wetgevingsproces dat erin processus législatif qui consiste à remplacer une disposition attaquée
bestaat een bestreden bepaling te vervangen door een andere, die par une autre disposition, dont le contenu est toutefois le même en ce
evenwel dezelfde inhoud heeft wat betreft de verplichting voor de qui concerne l'obligation, pour le juge, de subordonner, en cas de
rechter om bij recidive het herstel van het recht op sturen récidive, la réintégration dans le droit de conduire à la réussite
afhankelijk te maken van het slagen voor een theoretisch en een d'un examen théorique et d'un examen pratique, ainsi que d'un examen
praktisch examen en van een geneeskundig en een psychologisch médical et d'un examen psychologique.
onderzoek. Op grond van artikel 26, § 2, van de bijzondere wet van 6 januari 1989 Sur la base de l'article 26, § 2, de la loi spéciale du 6 janvier 1989
op het Grondwettelijk Hof dient de rechter bij wie de zaak van de sur la Cour constitutionnelle, le juge saisi par la partie requérante
verzoekende partij aanhangig is geen prejudiciële vraag te stellen ne doit pas poser une question préjudicielle relative à l'article 38,
over het gewijzigde artikel 38, § 6, van de Wegverkeerswet wanneer het § 6, modifié, de la loi relative à la police de la circulation
Hof reeds uitspraak heeft gedaan over een beroep met een identiek routière si la Cour a déjà statué sur un recours ayant un objet
onderwerp. identique.
B.6.3. De verzoekende partij in de zaak nr. 6931 behoudt derhalve een B.6.3. La partie requérante dans l'affaire n° 6931 conserve donc un
belang bij haar beroep tot vernietiging van artikel 38, § 6, van de intérêt à son recours en annulation de l'article 38, § 6, de la loi
relative à la police de la circulation routière, tel qu'il a été
Wegverkeerswet, zoals vervangen bij de artikelen 11 en 26 van de wet remplacé par les articles 11 et 26 de la loi du 6 mars 2018, en ce que
van 6 maart 2018, in zoverre die bepaling het herstel van het recht op cette disposition subordonne la réintégration dans le droit de
sturen afhankelijk maakt van het resultaat van de voormelde examens en conduire à la réussite des quatre examens précités.
onderzoeken. Wat betreft de zaak nr. 6954 En ce qui concerne l'affaire n° 6954
B.7.1. Het enige middel in de zaak nr. 6954 is afgeleid uit de B.7.1. Le moyen unique dans l'affaire n° 6954 est pris de la violation
schending van de artikelen 12 en 14 van de Grondwet, in samenhang des articles 12 et 14 de la Constitution, lus en combinaison avec
gelezen met artikel 7 van het Europees Verdrag voor de rechten van de l'article 7 de la Convention européenne des droits de l'homme, en ce
mens, doordat de bestreden bepalingen met terugwerkende kracht een que les dispositions attaquées ont introduit, avec effet rétroactif,
nieuwe grond van bijzondere herhaling hebben ingevoerd die tot een une nouvelle cause de récidive spéciale qui alourdirait la peine de la
verzwaring van de straf van het verval tot sturen zou leiden. déchéance du droit de conduire.
B.7.2. Het bestreden artikel 11, 6°, van de wet van 6 maart 2018 is B.7.2. L'article 11, 6°, attaqué, de la loi du 6 mars 2018 est entré
met terugwerkende kracht in werking getreden op 15 februari 2018, en vigueur avec effet rétroactif le 15 février 2018, alors que
terwijl het misdrijf waarvoor de verzoekende partij wordt vervolgd, l'infraction pour laquelle la partie requérante est poursuivie a été
werd gepleegd op 3 september 2017. commise le 3 septembre 2017.
B.7.3. De verzoekende partij is niet ingegaan op het verzoek van het B.7.3. La partie requérante n'a pas donné suite à la demande faite par
Hof om een aanvullende memorie in te dienen met betrekking tot de la Cour d'introduire un mémoire complémentaire en ce qui concerne
weerslag van de vervanging van de bestreden bepaling op haar belang en l'incidence du remplacement de la disposition attaquée sur son intérêt
op de grond van de zaak. et sur le fond de l'affaire.
Aldus toont zij niet aan dat de bestreden bepalingen, na de vervanging Elle ne démontre donc pas que les dispositions attaquées, après avoir
ervan bij de wet van 2 september 2018, haar nog rechtstreeks en été remplacées par la loi du 2 septembre 2018, pourraient encore
ongunstig zouden kunnen raken in de strafzaak waarin zij was l'affecter directement et défavorablement dans l'affaire pénale dans
verwikkeld op het ogenblik van de indiening van haar beroep en doet laquelle elle était impliquée au moment de l'introduction de son
zij niet blijken van het vereiste belang bij de vernietiging ervan. recours et elle ne justifie pas de l'intérêt requis à l'annulation de
B.8. Bijgevolg is het beroep in de zaak nr. 6954 niet ontvankelijk. ces dispositions. B.8. Par conséquent, le recours dans l'affaire n° 6954 est irrecevable.
Ten gronde Quant au fond
B.9. Het eerste en het derde onderdeel van het eerste middel in de B.9. Le premier moyen dans l'affaire n° 6931, en ses première et
zaak nr. 6931 zijn afgeleid uit de schending door artikel 11, 6°, van troisième branches, est pris de la violation des articles 10 et 11 de
de wet van 2 september 2018, van de artikelen 10 en 11 van de la Constitution par l'article 11, 6°, de la loi du 2 septembre 2018,
Grondwet, in zoverre de rechter wordt verplicht om in geval van en ce que le juge doit toujours, dans le cas d'une récidive,
recidive het herstel van het recht tot sturen steeds afhankelijk te subordonner la réintégration dans le droit de conduire à la réussite
maken van het slagen voor een theoretisch en een praktisch examen en d'un examen théorique et d'un examen pratique, ainsi que d'un examen
voor een geneeskundig en een psychologisch onderzoek. In het bijzonder médical et d'un examen psychologique. La partie requérante souligne en
wijst de verzoekende partij erop dat hierdoor een niet-verantwoord particulier qu'il en résulterait une différence de traitement non
verschil in behandeling zou ontstaan tussen personen naargelang zij justifiée entre des personnes, selon qu'elles sont poursuivies ou
voor overtredingen die onder de recidiveregeling vallen, al dan niet condamnées, par actes séparés ou non, pour des infractions qui
afzonderlijk worden vervolgd of veroordeeld. Zij voert aan dat de relèvent de la réglementation en matière de récidive. Elle fait valoir
wetgever zou moeten voorzien in een beoordelingsbevoegdheid voor de que le législateur devrait conférer un pouvoir d'appréciation au juge,
rechter, zodat deze in alle onafhankelijkheid zou kunnen oordelen of de sorte que celui-ci puisse juger en toute indépendance s'il est
het noodzakelijk is die examens en onderzoeken te bevelen, rekening nécessaire d'ordonner ces quatre examens, compte tenu des
houdend met de specifieke omstandigheden en de eventueel reeds circonstances spécifiques et des mesures éventuellement déjà
uitgevoerde maatregelen. exécutées.
B.10.1. Artikel 38, § 6, van de Wegverkeerswet, zoals vervangen bij B.10.1. L'article 38, § 6, de la loi relative à la police de la
circulation routière, tel qu'il a été remplacé par l'article 11, 6°,
artikel 11, 6°, van de wet van 6 maart 2018, bepaalt dat de rechter de la loi du 6 mars 2018, prévoit qu'à la suite d'une déchéance du
het herstel van het recht tot sturen, naar aanleiding van een verval droit de conduire qui est imposée à un conducteur ayant commis à
tot het recht tot sturen dat wordt opgelegd bij het herhaald plegen plusieurs reprises des infractions graves au code de la route, le juge
van zware verkeersovertredingen, afhankelijk moet maken van het slagen doit subordonner la réintégration dans le droit de conduire à la
voor de vier examens en onderzoeken bedoeld in § 3, eerste lid. réussite des quatre examens visés au paragraphe 3, alinéa 1er.
B.10.2. Artikel 38, § 3, van de Wegverkeerswet bepaalt : B.10.2. L'article 38, § 3, de la loi relative à la police de la
circulation routière dispose :
« De rechter kan het herstel in het recht tot sturen afhankelijk maken « Le juge peut subordonner la réintégration dans le droit de conduire
van het slagen voor een of meer van de hiernavermelde examens en à la condition d'avoir satisfait à un ou plusieurs des examens cités
onderzoeken : ci-après :
1° een theoretisch examen; 1° un examen théorique;
2° een praktisch examen; 2° un examen pratique;
3° een geneeskundig onderzoek; 3° un examen médical;
4° een psychologisch onderzoek; 4° un examen psychologique;
5° een specifieke opleiding bepaald door de Koning ». 5° une formation spécifique déterminée par le Roi ».
B.11.1. In tegenstelling tot het verval van het recht tot sturen is de B.11.1. Contrairement à la déchéance du droit de conduire,
verplichting om te slagen voor een theoretisch en een praktisch examen l'obligation de réussir un examen théorique et un examen pratique,
en voor een geneeskundig en een psychologisch onderzoek om het herstel ainsi qu'un examen médical et un examen psychologique en vue d'obtenir
in het recht tot sturen te verkrijgen nadat het verval van het recht la réintégration dans le droit de conduire après avoir été déchu par
tot sturen bij vonnis is uitgesproken, geen strafrechtelijke sanctie, jugement du droit de conduire constitue non pas une sanction pénale,
maar een preventieve beveiligingsmaatregel die een doel van algemeen mais une mesure préventive de sûreté poursuivant un objectif d'intérêt
belang nastreeft. Die examens en onderzoeken maken het immers mogelijk na te gaan of de medische en psychologische toestand van gevaarlijke bestuurders, voldoet aan de wettelijke minimumnormen voor het besturen van een voertuig in alle veiligheid, teneinde het risico van herhaling te beperken en de verkeersveiligheid te waarborgen. B.11.2. De verplichting om te slagen voor de voormelde examens en onderzoeken beoogt dus niet de recidiverende bestuurder te bestraffen, maar de maatschappij tegen onverantwoord verkeersgedrag te beschermen. De maatregel beoogt te waarborgen dat een bestuurder over de vereiste bekwaamheden en kwalificaties beschikt om zich in het verkeer te begeven. B.12.1. De wetgever handelt niet kennelijk onredelijk wanneer hij, in een poging om het aantal verkeersdoden te beperken en de maatschappij tegen onverantwoord verkeersgedrag te beschermen, het herstel van het recht tot sturen, naar aanleiding van een verval van het recht tot sturen bij het herhaald plegen van zware verkeersovertredingen, afhankelijk maakt van het slagen voor een theoretisch en een praktisch examen en voor een geneeskundig en een psychologisch onderzoek, zonder daarbij een beoordelingsbevoegdheid toe te kennen aan de rechter. In tegenstelling tot wat de verzoekende partij beweert, wordt aldus geen afbreuk gedaan aan het algemeen beginsel van de onafhankelijkheid van général. Ces examens permettent en effet de vérifier que l'état médical et psychologique de conducteurs dangereux répond aux normes minimales légales requises pour la conduite d'un véhicule en toute sécurité, de manière à limiter le risque de récidive et à garantir la sécurité routière. B.11.2. L'obligation de réussir les examens précités vise donc non pas à sanctionner le conducteur récidiviste, mais à protéger la société contre les comportements injustifiés dans la circulation. La mesure vise à garantir qu'un conducteur dispose des capacités et des qualifications requises pour circuler sur la voie publique. B.12.1. Le législateur n'agit pas de manière manifestement déraisonnable lorsque, pour tenter de limiter le nombre de tués sur les routes et pour protéger la société contre des comportements injustifiés dans la circulation, il subordonne la réintégration dans le droit de conduire faisant suite à une déchéance du droit de conduire imposée à un conducteur ayant commis à plusieurs reprises des infractions graves au code de la route à la réussite d'un examen théorique et d'un examen pratique, ainsi que d'un examen médical et d'un examen psychologique, sans pour autant conférer un pouvoir d'appréciation au juge. Contrairement à ce que la partie requérante affirme, il n'est pas porté atteinte au principe général de
de rechter, zoals gewaarborgd bij artikel 151 van de Grondwet, bij l'indépendance du juge, tel qu'il est garanti par l'article 151 de la
artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens en bij Constitution, par l'article 6 de la Convention européenne des droits
artikel 14 van het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en de l'homme et par l'article 14 du Pacte international relatif aux
politieke rechten. droits civils et politiques.
B.12.2. De verzoekende partij verwijt de bestreden bepaling in het B.12.2. La partie requérante reproche en particulier à la disposition
bijzonder dat zij tot een niet-verantwoord verschil in behandeling zou attaquée de faire naître une différence de traitement non justifiée
leiden tussen bestuurders die zich schuldig hebben gemaakt aan het entre des conducteurs qui se sont rendus coupables d'avoir commis des
herhaald plegen van zware verkeersovertredingen, naargelang het infractions graves au code de la route de façon répétée, selon que le
openbaar ministerie hen voor die overtredingen samen dan wel ministère public les cite par un seul et même acte ou par actes
afzonderlijk dagvaardt of naargelang de rechter al dan niet toepassing séparés pour répondre de ces infractions, ou selon que le juge fait
maakt van artikel 65 van het Strafwetboek, dat de eendaadse samenloop application ou non de l'article 65 du Code pénal, qui règle le
regelt. concours idéal d'infractions.
B.12.3. Dat verschil in behandeling kan evenwel niet worden B.12.3. Cette différence de traitement ne peut toutefois être imputée
toegeschreven aan de bestreden bepaling. Het kan het gevolg zijn van à la disposition attaquée. Elle peut découler des circonstances de
de feitelijke omstandigheden waarin de overtredingen hebben fait dans lesquelles les infractions ont été commises ou de l'exercice
plaatsgevonden of van de uitoefening door het openbaar ministerie of par le ministère public ou par le juge du pouvoir d'appréciation dont
door de rechter, van de beleidsvrijheid waarover zij beschikken ils disposent respectivement pour citer à comparaître ou pour faire
respectievelijk bij de dagvaarding of bij de toepassing van artikel 65 application de l'article 65 du Code pénal.
van het Strafwetboek. B.13. Het eerste middel in de zaak nr. 6931, in zijn eerste en derde onderdeel, is niet gegrond. Om die redenen, het Hof verwerpt de beroepen. Aldus gewezen in het Nederlands, het Frans en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, op 28 mei 2019. De griffier, P.-Y. Dutilleux De voorzitter, B.13. Le premier moyen dans l'affaire n° 6931, en ses première et troisième branches, n'est pas fondé. Par ces motifs, la Cour rejette les recours. Ainsi rendu en langue néerlandaise, en langue française et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 28 mai 2019. Le greffier, P.-Y. Dutilleux Le président,
A. Alen A. Alen
^