← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 93/2006 van 7 juni 2006 Rolnummer 3787 In zake : de prejudiciële
vragen over artikel 29bis van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering
inzake motorrijtuigen, zoals gewij Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts,
en de rechters P. Mart(...)"
| Uittreksel uit arrest nr. 93/2006 van 7 juni 2006 Rolnummer 3787 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 29bis van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, zoals gewij Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters P. Mart(...) | Extrait de l'arrêt n° 93/2006 du 7 juin 2006 Numéro du rôle : 3787 En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 29bis de la loi du 21 novembre 1989 relative à l'assurance obligatoire de la responsabilité en matière de véhic La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. Martens, M.(...) |
|---|---|
| ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
| Uittreksel uit arrest nr. 93/2006 van 7 juni 2006 | Extrait de l'arrêt n° 93/2006 du 7 juin 2006 |
| Rolnummer 3787 | Numéro du rôle : 3787 |
| In zake : de prejudiciële vragen over artikel 29bis van de wet van 21 | En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 29bis de |
| november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering | la loi du 21 novembre 1989 relative à l'assurance obligatoire de la |
| responsabilité en matière de véhicules automoteurs, tel qu'il a été | |
| inzake motorrijtuigen, zoals gewijzigd bij de wet van 19 januari 2001, | modifié par la loi du 19 janvier 2001, posées par la Cour d'appel de |
| gesteld door het Hof van Beroep te Bergen. | Mons. |
| Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
| samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters | composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges P. |
| P. Martens, M. Bossuyt, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. | Martens, M. Bossuyt, L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. |
| Moerman, E. Derycke en J. Spreutels, bijgestaan door de griffier P.-Y. | Moerman, E. Derycke et J. Spreutels, assistée du greffier P.-Y. |
| Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, | Dutilleux, présidée par le président M. Melchior, |
| wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
| I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging | I. Objet des questions préjudicielles et procédure |
| Bij arrest van 4 oktober 2005 in zake S. Moury en anderen tegen de NV | Par arrêt du 4 octobre 2005 en cause de S. Moury et autres contre la |
| « N.M.B.S. Holding », waarvan de expeditie ter griffie van het | SA « S.N.C.B. Holding », dont l'expédition est parvenue au greffe de |
| Arbitragehof is ingekomen op 11 oktober 2005, heeft het Hof van Beroep | la Cour d'arbitrage le 11 octobre 2005, la Cour d'appel de Mons a posé |
| te Bergen de volgende prejudiciële vragen gesteld : | les questions préjudicielles suivantes : |
| - « Is het nieuwe artikel 29bis van de wet van 21 november 1989 | - « L'article 29bis nouveau de la loi du 21 novembre 1989 relative à |
| betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering strijdig met | |
| de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in zoverre het de | l'assurance obligatoire n'est-il pas contraire aux articles 10 et 11 |
| schadevergoeding voor de personen die betrokken zijn bij een ongeval | |
| dat zich voordoet op een eigen bedding van de N.M.B.S., en die voor de | de la Constitution en ce qu'il traite de manière différente |
| personen die betrokken zijn bij een ongeval dat zich voordoet op | l'indemnisation des personnes impliquées dans un accident se déroulant |
| plaatsen die toegankelijk zijn voor het verkeer, namelijk de openbare | sur un site propre de la S.N.C.B., et les personnes impliquées dans un |
| weg, en de niet publieke terreinen die echter toegankelijk zijn voor | accident se déroulant sur les lieux accessibles à la circulation, à |
| een aantal personen, verschillend behandelt, rekening houdend met de | savoir la voie publique, et les terrains non publics mais ouverts à un |
| uitbreiding van de toepassingssfeer van artikel 29bis tot de | certain nombre de personnes, compte tenu de l'extension du champ |
| voertuigen die aan spoorstaven gebonden zijn ? »; | d'application de l'article 29bis aux véhicules liés à une voie ferrée |
| - « Schendt artikel 29bis, § 1, tweede lid, van de wet van 21 november | ? »; - « L'article 29bis, § 1er, alinéa 2, de la loi du 21 novembre 1989, |
| 1989, zoals gewijzigd bij de wet van 19 januari 2001, de artikelen 10 | telle que modifiée par la loi du 19 janvier 2001, viole-t-il les |
| en 11 van de Grondwet, indien het zo wordt geïnterpreteerd dat het de | articles 10 et 11 de la Constitution s'il est interprété comme |
| treinen, wanneer zij aan een overweg de openbare weg kruisen, uitsluit | excluant du régime d'indemnisation des usagers faibles de la route, |
| van de regeling van de schadevergoeding voor de zwakke weggebruikers ? | les trains lorsqu'ils croisent la voie publique à un passage à niveau |
| ». | ? ». |
| (...) | (...) |
| III. In rechte | III. En droit |
| (...) | (...) |
| T en aanzien van de in het geding zijnde bepaling | Quant à la disposition en cause |
| B.1. Artikel 29bis, § 1, van de wet van 21 november 1989 « betreffende | B.1. L'article 29bis, § 1er, de la loi du 21 novembre 1989 « relative |
| de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen », | à l'assurance obligatoire de responsabilité en matière de véhicules |
| zoals gewijzigd bij de wet van 19 januari 2001, bepaalt : | automoteurs », tel qu'il a été modifié par la loi du 19 janvier 2001, |
| « Bij een verkeersongeval waarbij een of meer motorrijtuigen betrokken | dispose : « En cas d'accident de la circulation impliquant un ou plusieurs |
| zijn, op de plaatsen bedoeld in artikel 2, § 1, wordt, met uitzondering van de stoffelijke schade en de schade geleden door de bestuurder van elk van de betrokken motorrijtuigen, alle schade geleden door de slachtoffers en hun rechthebbenden en voortvloeiend uit lichamelijke letsels of het overlijden, met inbegrip van de kledijschade, hoofdelijk vergoed door de verzekeraars die de aansprakelijkheid van de eigenaar, de bestuurder of de houder van de motorrijtuigen overeenkomstig deze wet dekken. Deze bepaling is ook van toepassing indien de schade opzettelijk werd veroorzaakt door de bestuurder. Bij een verkeersongeval waarbij een motorrijtuig is betrokken dat aan | véhicules automoteurs, aux endroits visés à l'article 2, § 1er, et à l'exception des dégâts matériels et des dommages subis par le conducteur de chaque véhicule automoteur impliqué, tous les dommages subis par les victimes et leurs ayants droit et résultant de lésions corporelles ou du décès, y compris les dégâts aux vêtements, sont réparés solidairement par les assureurs qui, conformément à la présente loi, couvrent la responsabilité du propriétaire, du conducteur ou du détenteur des véhicules automoteurs. La présente disposition s'applique également si les dommages ont été causés volontairement par le conducteur. En cas d'accident de la circulation impliquant un véhicule automoteur |
| spoorstaven is gebonden, rust de verplichting tot schadevergoeding die | lié à une voie ferrée, l'obligation de réparer les dommages prévue à |
| in het voorgaande lid is bepaald, op de eigenaar van het motorrijtuig. | l'alinéa précédent incombe au propriétaire de ce véhicule. |
| [...] ». | [...] ». |
| Ten gronde | Quant au fond |
| B.2.1. De verwijzende rechter stelt aan het Hof twee prejudiciële | B.2.1. La Cour est saisie par le juge a quo de deux questions |
| vragen. | préjudicielles. |
| De eerste daarvan heeft betrekking op de vraag of de in het geding | La première porte sur le point de savoir si la disposition en cause |
| zijnde bepaling strijdig is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, | n'est pas contraire aux articles 10 et 11 de la Constitution, en ce |
| in zoverre zij de schadevergoedingsregeling waarin zij voorziet zou | qu'elle limiterait le régime d'indemnisation qu'elle prévoit aux seuls |
| beperken tot enkel de ongevallen die zich voordoen op een plaats die | accidents survenus sur un lieu accessible à la circulation, au sens de |
| toegankelijk is voor het verkeer, in de zin van artikel 2, § 1, van de voormelde wet van 21 november 1989, namelijk de openbare weg, terreinen die toegankelijk zijn voor het publiek en terreinen die slechts toegankelijk zijn voor een zeker aantal personen die het recht hebben om er te komen, met uitsluiting van de ongevallen die zich voordoen op een eigen bedding van de N.M.B.S. In de tweede prejudiciële vraag wordt het Hof gevraagd naar het verschil in behandeling dat door de in het geding zijnde bepaling in het leven wordt geroepen indien die bepaling zo wordt geïnterpreteerd dat zij de verkeersongevallen waarbij een trein betrokken is wanneer die een openbare weg kruist, niet uitsluit van de erbij ingevoerde | l'article 2, § 1er, de la loi du 21 novembre 1989 précitée, à savoir la voie publique, les terrains ouverts au public et les terrains non publics mais ouverts à un certain nombre de personnes ayant le droit de les fréquenter, à l'exclusion des accidents qui se sont produits sur un site propre de la S.N.C.B. La seconde question préjudicielle interroge la Cour sur la différence de traitement créée par la disposition en cause si celle-ci est interprétée comme excluant, du régime d'indemnisation qu'elle instaure, les accidents de circulation impliquant un train croisant la |
| schadevergoedingsregeling. | voie publique à un passage à niveau. |
| B.2.2. Uit de feiten van de zaak en uit de verwijzingsbeslissing | B.2.2. Il ressort des faits de la cause et de la décision de renvoi |
| blijkt dat het ongeval betrekking heeft op een kind dat door een trein | que l'accident concerne un enfant happé par un train alors qu'il |
| werd gegrepen, terwijl het te voet een overweg overstak waarvan de | traversait à pied un passage à niveau aux barrières fermées et aux |
| slagbomen gesloten waren en de seinlichten op rood stonden. | signaux lumineux en phase rouge. |
| Het Hof, dat de draagwijdte van de prejudiciële vragen moet | La Cour, qui doit déterminer la portée des questions préjudicielles en |
| vaststellen op grond van de elementen vervat in de | fonction des éléments contenus dans la décision de renvoi, limitera |
| verwijzingsbeslissing, zal zijn onderzoek tot die situatie beperken. | son examen à cette situation. |
| Daaruit volgt dat het onderzoek van de eerste prejudiciële vraag | Il s'ensuit que l'examen de la première question préjudicielle se |
| samenvalt met dat van de tweede vraag. | confond avec celui de la seconde. |
| B.3. Artikel 29bis, § 1, tweede lid, van de in het geding zijnde wet, | B.3. L'article 29bis, § 1er, alinéa 2, de la loi en cause, tel qu'il a |
| zoals het is ingevoegd bij de wet van 19 januari 2001, voert uitdrukkelijk een verplichting tot schadevergoeding in ten aanzien van de eigenaar van een motorrijtuig dat aan spoorstaven is gebonden en bij een verkeersongeval betrokken is. B.4. De verwijzende rechter interpreteert die bepaling in die zin dat zij de verkeersongevallen waarbij een trein betrokken is wanneer die een openbare weg kruist, uitsluit van de erbij ingevoerde schadevergoedingsregeling. Bij het voorbijrijden van een trein zou de overweg immers onttrokken zijn aan de openbare weg en een privaat terrein vormen. De in het geding zijnde bepaling zou echter enkel van toepassing zijn op de | été inséré par la loi du 19 janvier 2001, instaure expressément une obligation d'indemnisation dans le chef du propriétaire du véhicule automoteur lié à une voie ferrée et impliqué dans un accident de la circulation. B.4. Le juge a quo interprète cette disposition en ce sens qu'elle exclut du régime d'indemnisation qu'elle prévoit les accidents de circulation impliquant un train qui croise la voie publique à un passage à niveau. Lors du passage d'un train, le passage à niveau serait en effet soustrait à la voie publique pour constituer un terrain privé. Or, la disposition en cause ne serait applicable qu'aux endroits visés à |
| plaatsen bedoeld in artikel 2, § 1. | l'article 2, § 1er. |
| Het Hof onderzoekt de in het geding zijnde bepaling in die | C'est dans cette interprétation que la Cour examine la disposition en |
| interpretatie. | cause. |
| B.5. In de motieven van het arrest nr. 158/2003 heeft het Hof gesteld : | B.5. Dans les motifs de l'arrêt n° 158/2003, la Cour a considéré que : |
| « Het gegeven dat treinen in een eigen bedding rijden kan weliswaar | « La circonstance que les trains roulent en site propre peut certes |
| verantwoorden dat die spoorvoertuigen in de regel niet onder de toepassing van het algemeen reglement van de politie op het wegverkeer vallen maar die vaststelling is niet van die aard dat op voldoende wijze kan worden aangetoond dat spoorvoertuigen, wanneer zij van de openbare weg gebruik maken of de openbare weg geheel of gedeeltelijk kruisen, een risico met zich meebrengen dat zodanig kleiner zou zijn dat het instellen van een fundamenteel verschillende schadevergoedingsregeling zou kunnen worden verantwoord ». Het Hof heeft daaruit besloten dat, in zoverre artikel 29bis van de | justifier que ces véhicules sur rails n'entrent, en règle générale, pas dans le champ d'application du règlement général sur la police de la circulation routière, mais ce constat n'est pas de nature à démontrer à suffisance que les véhicules sur rails, lorsqu'ils font usage de la voie publique ou croisent entièrement ou partiellement la voie publique, impliquent un risque moindre à un point tel qu'il se justifierait de prévoir un régime de réparation des dommages fondamentalement différent ». La Cour en a conclu qu'en tant qu'il excluait les trains du régime d'indemnisation qu'il prévoyait lorsqu'ils faisaient usage de la voie publique ou la croisaient partiellement ou entièrement, l'article |
| wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte | 29bis de la loi du 21 novembre 1989 relative à l'assurance obligatoire |
| aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen, vóór de wijziging | de la responsabilité en matière de véhicules automoteurs, avant sa |
| ervan bij de wet van 19 januari 2001, de treinen uitsloot van de | modification par la loi du 19 janvier 2001, violait les articles 10 et |
| schadevergoedingsregeling waarin het voorzag wanneer zij van de | |
| openbare weg gebruik maken of de openbare weg geheel of gedeeltelijk | |
| kruisen, het de artikelen 10 en 11 van de Grondwet schond. | 11 de la Constitution. |
| B.6. De omstandigheid dat het wegverkeer tijdelijk verboden wordt door | B.6. La circonstance que la circulation sur la chaussée soit |
| het neerlaten van de veiligheidsbarrières, wat tot gevolg zou hebben | temporairement interdite, par l'abaissement des barrières de sécurité, |
| dat het betrokken stuk steenweg een gewoon privé-terrein zou worden, | ce qui aurait pour effet de disqualifier le tronçon de la chaussée |
| is niet van die aard dat het spoorverkeer daardoor volkomen wordt | concernée en un terrain privé, n'est pas de nature à isoler |
| afgezonderd van het verkeer op de openbare weg. Die omstandigheid | complètement la circulation sur la voie ferrée de celle sur la voirie |
| brengt dus niet minder risico teweeg dan het normale wegverkeer, in | publique. Cette circonstance n'engendre donc pas un risque moindre que |
| het bijzonder bij het naderen van een kruispunt, ongeacht of dat | la circulation routière normale, spécialement à l'approche d'un |
| kruispunt al dan niet is uitgerust met verkeerslichten. | carrefour, que celui-ci soit ou non muni de feux de signalisation. |
| B.7. Daaruit volgt dat de in het geding zijnde bepaling, in die zin | B.7. Il s'ensuit qu'interprétée comme excluant du régime |
| geïnterpreteerd dat ze de verkeersongevallen waarbij een trein | d'indemnisation qu'elle prévoit les accidents de circulation |
| betrokken is wanneer die een openbare weg kruist, uitsluit van de | impliquant un train qui croise la voie publique à un passage à niveau, |
| erbij ingevoerde schadevergoedingsregeling, de artikelen 10 en 11 van | la disposition en cause viole les articles 10 et 11 de la |
| de Grondwet schendt. | Constitution. |
| B.8. Zoals de verwijzende rechter opmerkt, kan evenwel een andere | B.8. Comme le relève le juge a quo, une autre interprétation de |
| interpretatie van artikel 29bis, § 1, tweede lid, van de wet van 21 | l'article 29bis, § 1er, alinéa 2, de la loi du 21 novembre 1989 est |
| november 1989 worden overwogen, volgens welke het de | |
| verkeersongevallen waarbij een trein betrokken is wanneer die een | toutefois envisageable, selon laquelle cette disposition n'exclurait |
| openbare weg kruist, niet zou uitsluiten van de erbij ingevoerde | pas, du régime d'indemnisation qu'elle établit, les accidents de |
| schadevergoedingsregeling. | |
| Zonder dat het Hof zich dient uit te spreken over de vraag of het stuk | circulation impliquant un train croisant la voie publique à un passage à niveau. |
| steenweg dat wordt doorkruist door de spoorweg al dan niet een | Sans avoir à se prononcer sur le point de savoir si le tronçon de |
| openbare weg is, stelt het vast dat, in tegenstelling tot artikel | chaussée, traversé par les rails, constitue ou non une voie publique, |
| 29bis, § 1, eerste lid, het tweede lid van die bepaling de erbij | la Cour constate que, à la différence de l'article 29bis, § 1er, |
| ingevoerde schadevergoedingsregeling niet beperkt tot de plaatsen | alinéa 1er, l'alinéa 2 de cette disposition ne limite pas le régime |
| bedoeld in artikel 2, § 1. | d'indemnisation aux seuls endroits visés à l'article 2, § 1er. |
| Om die redenen, | Par ces motifs, |
| het Hof | la Cour |
| zegt voor recht : | dit pour droit : |
| - Interprété en ce sens qu'il exclut les accidents de la circulation | |
| impliquant un train du régime d'indemnisation qu'il prévoit lorsque ce | |
| train croise une voie publique, l'article 29bis, § 1er, alinéa 2, de | |
| - Artikel 29bis, § 1, tweede lid, van de wet van 21 november 1989 | la loi du 21 novembre 1989 relative à l'assurance obligatoire de la |
| betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake | responsabilité en matière de véhicules automoteurs, inséré par la loi |
| motorrijtuigen, ingevoegd bij de wet van 19 januari 2001, in die zin | du 19 janvier 2001, viole les articles 10 et 11 de la Constitution. |
| geïnterpreteerd dat het de verkeersongevallen waarbij een trein | - Interprété en ce sens qu'il n'exclut pas les accidents de la |
| betrokken is wanneer die een openbare weg kruist, uitsluit van de | circulation impliquant un train du régime d'indemnisation qu'il |
| erbij ingevoerde schadevergoedingsregeling, schendt de artikelen 10 en | prévoit lorsque ce train croise une voie publique, l'article 29bis, § |
| 11 van de Grondwet. - Artikel 29bis, § 1, tweede lid, van de wet van 21 november 1989 | 1er, alinéa 2, de la loi du 21 novembre 1989 relative à l'assurance |
| betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake | obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules automoteurs, |
| motorrijtuigen, ingevoegd bij de wet van 19 januari 2001, in die zin | inséré par la loi du 19 janvier 2001, ne viole pas les articles 10 et |
| geïnterpreteerd dat het de verkeersongevallen waarbij een trein | |
| betrokken is wanneer die een openbare weg kruist, niet uitsluit van de | |
| erbij ingevoerde schadevergoedingsregeling, schendt de artikelen 10 en | |
| 11 van de Grondwet niet. | 11 de la Constitution. |
| Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, |
| artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
| Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 7 juni 2006. | la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 7 juin 2006. |
| De griffier, | Le greffier, |
| P.-Y. Dutilleux. | P.-Y. Dutilleux. |
| De voorzitter, | Le président, |
| M. Melchior. | M. Melchior. |