Uittreksel uit arrest nr. 22/2003 van 12 februari 2003 Rolnummer 2329 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 21 van de wetten op de vergoedingspensioenen, samengeordend op 5 oktober 1948, vóór de wijziging ervan bij de wet van Het Arbitragehof, samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters L. Fra(...) | Extrait de l'arrêt n° 22/2003 du 12 février 2003 Numéro du rôle : 2329 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 21 des lois sur les pensions de réparation, coordonnées le 5 octobre 1948, avant sa modification par la loi du La Cour d'arbitrage, composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges L. François, (...) |
---|---|
ARBITRAGEHOF | COUR D'ARBITRAGE |
Uittreksel uit arrest nr. 22/2003 van 12 februari 2003 | Extrait de l'arrêt n° 22/2003 du 12 février 2003 |
Rolnummer 2329 | Numéro du rôle : 2329 |
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 21 van de wetten | En cause : la question préjudicielle relative à l'article 21 des lois |
op de vergoedingspensioenen, samengeordend op 5 oktober 1948, vóór de | sur les pensions de réparation, coordonnées le 5 octobre 1948, avant |
wijziging ervan bij de wet van 17 juli 1991, en artikel 22 van | sa modification par la loi du 17 juillet 1991, et à l'article 22 des |
dezelfde samengeordende wetten, zoals vervangen bij de wet van 7 juni | mêmes lois coordonnées, tel qu'il a été remplacé par la loi du 7 juin |
1989 « houdende instelling van nieuwe maatregelen van de | 1989 instaurant de nouvelles mesures en faveur des victimes de la |
oorlogsslachtoffers », gesteld door de Raad van State. | guerre, posée par le Conseil d'Etat. |
Het Arbitragehof, | La Cour d'arbitrage, |
samengesteld uit de voorzitters M. Melchior en A. Arts, en de rechters | composée des présidents M. Melchior et A. Arts, et des juges L. |
L. François, P. Martens, M. Bossuyt, A. Alen en J.-P. Moerman, | François, P. Martens, M. Bossuyt, A. Alen et J.-P. Moerman, assistée |
bijgestaan door de griffier L. Potoms, onder voorzitterschap van voorzitter M. Melchior, | du greffier L. Potoms, présidée par le président M. Melchior, |
wijst na beraad het volgende arrest : | après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : |
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag | I. Objet de la question préjudicielle |
Bij arrest nr. 102.425 van 8 januari 2002 in zake de Belgische Staat | Par arrêt no 102.425 du 8 janvier 2002 en cause de l'Etat belge contre |
tegen X, waarvan de expeditie ter griffie van het Arbitragehof is | X, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour d'arbitrage le |
ingekomen op 24 januari 2002, heeft de Raad van State de volgende | 24 janvier 2002, le Conseil d'Etat a posé la question préjudicielle |
prejudiciële vraag gesteld : | suivante : |
« Schenden artikel 21 van de wetten op de vergoedingspensioenen, | « L'article 21 des lois sur les pensions de réparation, coordonnées le |
samengeordend op 5 oktober 1948, zoals van toepassing vóór de | 5 octobre 1948, tel qu'il était applicable avant sa modification par |
wijziging ervan bij artikel 2 van de wet van 17 juli 1991, wat het | l'article 2 de la loi du 17 juillet 1991, en ce qui concerne la |
vergoedingspensioen voor de langstlevende echtgenoot van een invalide | pension de réparation du conjoint survivant d'un invalide militaire, |
militair betreft, en artikel 22 van dezelfde samengeordende wetten, | et l'article 22 des mêmes lois coordonnées, tel qu'il a été remplacé |
vervangen en gewijzigd bij de artikelen 9, 1o, en 19 van de wet van 7 | et modifié par les articles 9, 1o, et 19 de la loi du 7 juin 1989 |
juni 1989 ' houdende instelling van nieuwe maatregelen van de | |
oorlogsslachtoffers ', junctis , enerzijds, artikel 1 van de wet van | instaurant de nouvelles mesures en faveur des victimes de la guerre, |
24 april 1958 tot toekenning, onder sommige voorwaarden, van een | combinés, d'une part, avec l'article 1er de la loi du 24 avril 1958 |
pensioen aan de weduwen die na het schadelijk feit in het huwelijk | accordant, sous certaines conditions, une pension aux veuves de guerre |
qui ont épousé après le fait dommageable un bénéficiaire des lois sur | |
zijn getreden met een gerechtigde van de wetten op de | les pensions de réparation, créant une rente de combattant et de |
vergoedingspensioenen, tot het instellen van een strijdersrente en een | captivité en faveur des combattants, des prisonniers politiques et des |
gevangenschapsrente ten voordele van de strijders, de politieke | prisonniers de guerre de 1940-1945 et réalisant certains ajustements |
gevangenen en de krijgsgevangenen van 1940-1945 en ter verwezenlijking | en matière de rente pour chevrons de front, tel que cet article a été |
van sommige aanpassingen inzake frontstrepen, gewijzigd bij artikel 13 | |
van de wet van 17 juli 1975 tot wijziging en aanvulling van de | modifié par l'article 13 de la loi du 17 juillet 1975 modifiant et |
wetgeving betreffende de oorlogspensioenen en -renten, en van de | complétant la législation relative aux pensions et rentes de guerre et |
wetgeving betreffende de rustpensioenen van de personeelsleden van de | la législation relative aux pensions de retraite des agents du secteur |
openbare sector, bij artikel 17 van de wet van 9 juli 1976 tot | public, par l'article 17 de la loi du 9 juillet 1976 modifiant et |
wijziging en aanvulling van de wetgeving betreffende de | complétant la législation relative aux pensions et rentes de guerre et |
oorlogspensioenen en -renten en de als pensioen geldende | à l'allocation tenant lieu de pension en faveur de certains anciens |
tegemoetkoming ten behoeve van zekere gewezen militairen en tot | |
aanpassing van de wetgeving betreffende vermelde pensioenen en renten | militaires et adaptant la législation relative auxdites pensions et |
aan sommige gewijzigde artikelen van het Burgerlijk Wetboek en het | rentes aux modifications apportées à certains articles du Code civil |
Gerechtelijk Wetboek, en bij artikel 10, 1o, van de wet van 7 juni | et du Code judiciaire et par l'article 10, 1o, de la loi du 7 juin |
1989 ' houdende instelling van nieuwe maatregelen van de | 1989 instaurant de nouvelles mesures en faveur des victimes de la |
oorlogsslachtoffers ', en, anderzijds, artikel 15 van de wet van 4 | guerre, et combinés, d'autre part, avec l'article 15 de la loi du 4 |
juni 1982 tot wijziging van de pensioenregeling der oorlogsweduwen, | juin 1982 réformant le régime de pension des veuves de guerre, tel que |
gewijzigd bij de artikelen 23, 3o, en 27, 10o, van de wet van 7 juni | cet article a été modifié par les articles 23, 3o, et 27, 10o, de la |
1989 ' houdende instelling van nieuwe maatregelen van de | loi du 7 juin 1989 instaurant de nouvelles mesures en faveur des |
oorlogsslachtoffers ' alsook bij artikel 31 van de wet van 18 mei 1998 | victimes de la guerre ainsi que par l'article 31 de la loi du 18 mai |
tot wijziging van de wetgeving betreffende de oorlogspensioenen en | 1998 modifiant la législation relative aux pensions et aux rentes de |
-renten, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in zoverre de voormelde | guerre, violent-ils les articles 10 et 11 de la Constitution en ce que |
bepalingen niet hetzelfde pensioen toekennen aan de langstlevende | les dispositions précitées n'accordent pas la même pension aux |
echtgenoten van een vóór 1 januari 1982 overleden oorlogsinvalide | conjoints survivants d'un invalide de guerre décédé avant le 1er |
naargelang het huwelijk werd gesloten vóór of na het schadelijke feit | janvier 1982 selon que le mariage a été contracté antérieurement ou |
dat de oorzaak van de invaliditeit is ? » | postérieurement au fait dommageable à l'origine de l'invalidité ? » |
(...) | (...) |
IV. In rechte | IV. En droit |
(...) | (...) |
Ten aanzien van de in het geding zijnde bepalingen | Quant aux dispositions en cause |
B.1.1. De artikelen 21 en 22 van de wetten op de | B.1.1. Les articles 21 et 22 des lois sur les pensions de réparation, |
vergoedingspensioenen, samengeordend op 5 oktober 1948, waarop de | coordonnées le 5 octobre 1948, sur lesquels porte la question |
prejudiciële vraag betrekking heeft, stelden, in de formulering die | préjudicielle, énonçaient, dans la rédaction qui leur avait été donnée |
daaraan werd gegeven bij de in die vraag bedoelde bepalingen : | par les dispositions visées par cette question : |
« Art. 21.De langstlevende echtgenoot van een persoon die het |
« Art. 21.Le conjoint survivant d'une personne susceptible de |
voordeel van titel I kan genieten, kan aanspraak maken op een pensioen | bénéficier du titre Ier peut prétendre à une pension à condition que |
op voorwaarde dat hun huwelijk dagtekent van vóór het aan de dienst of | leur mariage soit antérieur au fait dommageable imputable au service, |
de geleverde prestaties te wijten schadelijk feit en dat bevonden | ou aux prestations fournies et qu'il soit reconnu que le décès du |
wordt dat het overlijden van de echtgenoot het rechtstreeks gevolg is | conjoint est la conséquence directe du fait dommageable invoqué. |
van het aangevoerde schadelijk feit. | |
Art. 22.§ 1. Het jaarlijks bedrag van het pensioen bedoeld in artikel |
Art. 22.§ 1er. Le taux annuel de la pension visée à l'article 21 est |
21 wordt bepaald op 351 836 frank. | fixé à 351 836 francs. |
§ 2. Behalve in het geval dat het slachtoffer door het schadelijk feit | § 2. Sauf dans le cas où la victime a été tuée par le fait dommageable |
werd gedood of binnen de vijf jaar na het schadelijk feit aan de | ou est décédée dans les cinq ans du fait dommageable, des suites de |
gevolgen van een kwetsuur, traumatisme of ongeval in de zin van | blessure, de traumatisme, ou d'accident au sens de l'article 4, les |
artikel 4 overleed, kunnen de commissies voor vergoedingspensioenen | commissions des pensions de réparation peuvent décider de ramener le |
beslissen het in § 1 bepaalde bedrag terug te brengen tot 229 532 frank, wanneer ze oordelen dat uit de toedracht der zaak blijkt dat het overlijden in werkelijkheid voor minstens een vierde werd veroorzaakt door vreemde factoren die zich na het schadelijk feit hebben voorgedaan. Het pensioen wordt verplicht teruggebracht tot dit bedrag wanneer het overlijden zich meer dan vijftien jaar maar minder dan vijfentwintig jaar na het schadelijk feit voordoet. Wanneer het overlijden voor minstens de helft aan vreemde factoren te wijten is of zich vijfentwintig jaar of meer na het schadelijk feit voordoet, wordt het in § 1 bepaalde bedrag teruggebracht tot 153 016 frank. » B.1.2. In de prejudiciële vraag worden de beide voormelde bepalingen | taux prévu au § 1er à 229 532 francs lorsqu'elles estiment qu'il résulte des faits de la cause que des facteurs étrangers, postérieurs au fait dommageable, sont intervenus pour un quart au moins dans les causes réelles du décès, la pension étant obligatoirement ramenée à ce taux lorsque le décès se situe plus de quinze ans, mais moins de vingt-cinq ans après le fait dommageable. Lorsque des facteurs étrangers interviennent pour une moitié au moins ou que le décès se situe vingt-cinq ans ou plus après le fait dommageable, le taux prévu au § 1er est ramené à 153 016 francs. » B.1.2. La question préjudicielle combine les deux dispositions |
gelezen in samenhang met twee andere bepalingen die door de Raad van | précitées avec deux autres dispositions que le Conseil d'Etat prend en |
State in overweging worden genomen in de formulering die eraan was | considération dans la rédaction qui leur avait été donnée par les |
gegeven in de in de prejudiciële vraag bedoelde bepalingen. | dispositions visées par la question préjudicielle. |
De eerste bepaling is artikel 1 van de wet van 24 april 1958 « tot | La première est l'article 1er de la loi du 24 avril 1958 accordant, |
toekenning, onder sommige voorwaarden, van een pensioen aan de weduwen | sous certaines conditions, une pension aux veuves d'un bénéficiaire |
die na het schadelijk feit in het huwelijk zijn getreden met een | |
gerechtigde van de wetten op de vergoedingspensioenen, tot het | des lois sur les pensions de réparation, créant une rente de |
instellen van een strijdersrente en een gevangenschapsrente ten | combattant et de captivité en faveur des combattants, des prisonniers |
voordele van de strijders, de politieke gevangenen en de | politiques et des prisonniers de guerre de 1940-1945 et réalisant |
krijgsgevangenen van 1940-1945 en ter verwezenlijking van sommige | certains ajustements en matière de rente pour chevrons de front, |
aanpassingen inzake frontstrepen ». In die formulering stelde dat | veuves qui ont épousé ce bénéficiaire après le fait dommageable. Dans |
artikel : | ladite rédaction, cet article énonçait : |
« Art. 1.§ 1. Mogen hun rechten doen gelden op een pensioen, waarvan |
« Art. 1er.§ 1er. Peuvent faire valoir leurs titres à une pension |
het jaarlijks bedrag wordt vastgesteld op 52 068 frank : | dont le taux annuel est fixé à 52 068 francs : |
1o de weduwen die met één der bij de artikelen 49, 50 en 51 van de op | 1o les veuves qui ont épousé une des personnes visées aux articles 49, |
5 oktober 1948 samengeordende wetten op de vergoedingspensioenen, | 50 et 51 des lois sur les pensions de réparation coordonnées le 5 |
alsmede bij de artikelen 2 en 57, § 1, van dezelfde samengeordende | octobre 1948, ainsi qu'aux articles 2 et 57, § 1er, des mêmes lois |
wetten, bedoelde personen in het huwelijk zijn getreden en de | coordonnées, et qui ont pu se réclamer de l'article 1er, alinéa 1er, |
toepassing van artikel 1, eerste lid, van deze wetten hebben kunnen | |
inroepen, mits het huwelijk werd aangegaan hetzij binnen de termijn | desdites lois, pour autant que le mariage ait été contracté soit dans |
van vijf jaar te rekenen van de datum van de terugkeer van de | le délai de cinq ans à compter de la date de la rentrée de l'époux |
echtgenoot in zijn haardstede, hetzij vóór 1 juli 1961 indien het niet | dans ses foyers, soit avant le 1er juillet 1961 s'il n'a pas été contracté dans ledit délai. |
binnen de voornoemde termijn werd aangegaan. | Dans ce dernier cas, la veuve dont le mariage a été contracté après le |
In dit laatste geval bekomt de weduwe die na 28 september 1950 in het | 28 septembre 1950 ne pourra bénéficier de la pension qu'à partir du |
huwelijk is getreden, het genot van het pensioen slechts vanaf de | premier jour du mois qui suit celui au cours duquel elle atteint l'âge |
eerste dag van de maand volgend op die waarin zij de leeftijd van 45 | de 45 ans. |
jaar bereikt. | |
2o De weduwen die ten laatste vijf jaar na het schadelijk feit in het | 2o Les veuves qui ont épousé au plus tard cinq ans après le fait |
huwelijk getreden zijn met één der personen, bedoeld bij artikel 57, § | dommageable une des personnes visées à l'article 57, § 2, des mêmes |
2, van dezelfde wetten, vervangen door de wet van 26 juli 1952. | lois, remplacé par la loi du 26 juillet 1952. |
3o De weduwen die binnen de vijf jaar na zijn terugkeer in België en | 3o Les veuves qui ont épousé dans les cinq ans de sa rentrée en |
uiterlijk op 17 juli 1960, in het huwelijk zijn getreden met een | Belgique, et au plus tard le 17 juillet 1960, un militaire ayant |
militair die deelgenomen heeft aan de veldtocht in Korea. | participé à la campagne de Corée. |
§ 2. De weduwe moet bewijzen : | § 2. La veuve doit établir : |
1o indien dit niet vroeger bij gelegenheid van een door de overledene | 1o Si la reconnaissance n'en a pas eu lieu antérieurement à l'occasion |
ingediende aanvraag om invaliditeitspensioen is erkend, dat de | d'une demande de pension d'invalidité introduite par le défunt, que la |
kwetsuur, de ziekte of haar verergering waaraan zij het overlijden van | blessure, la maladie ou son aggravation à laquelle elle attribue le |
haar echtgenoot toeschrijft, te wijten is aan het feit van de dienst, | décès de son mari est due au fait du service de la captivité ou des |
de gevangenschap of de volbrachte prestaties in de zin van artikel 2 | prestations accomplies au sens de l'article 2 des lois coordonnées sur |
van de samengeordende wetten op de vergoedingspensioenen; | les pensions de réparation; |
2o dat er een geheel of gedeeltelijk oorzakelijk verband bestaat | 2o Qu'il existe une relation totale ou partielle de cause à effet |
tussen bedoelde kwetsuur, bedoelde ziekte of haar verergering en het overlijden. | entre ladite blessure, la maladie ou son aggravation et le décès. |
§ 3. Kunnen op het bij dit artikel voorziene pensioen geen aanspraak maken : | § 3. Ne peuvent prétendre à la pension prévue par le présent article : |
De weduwen wier huwelijk niet ten minste één jaar heeft geduurd. | Les veuves dont le mariage n'a pas duré un an au moins. |
§ 4. De in artikel 45 van de samengeordende wetten op de vergoedingspensioenen voorziene commissiën beslissen over de op grond van onderhavig artikel ingediende pensioenaanvragen. Wanneer zij vaststellen dat vreemde factoren, daterend van na het schadelijk feit, voor een vierde of voor de helft zijn tussengekomen in de wezenlijke oorzaken van het overlijden, verminderen zij het pensioen met een vierde of met de helft. Deze verminderingen worden van ambtswege toegepast als het overlijden onderscheidenlijk vijftien en vijf en twintig jaar na het schadelijk feit plaats heeft. § 5. Dit artikel doet geen afbreuk aan de toepassing van het bepaalde | § 4. Les commissions prévues à l'article 45 des lois sur les pensions de réparation statuent sur les demandes de pension introduites à la faveur du présent article. Lorsqu'elles constatent que des facteurs étrangers, postérieurs au fait dommageable sont intervenus pour un quart ou pour la moitié dans les causes réelles du décès, elles réduisent la pension d'un quart ou de moitié. Ces réductions sont appliquées d'office lorsque le décès a lieu respectivement quinze et vingt-cinq ans après le fait dommageable. § 5. Le présent article ne porte pas préjudice à l'application des |
van artikel 24 van de samengeordende wetten op de | dispositions de l'article 24 des lois coordonnées sur les pensions de |
vergoedingspensioenen, aangevuld door het enig artikel van de wet van 22 december 1949. » | réparation, complété par l'article unique de la loi du 22 décembre 1949. » |
De tweede bepaling is artikel 15 van de wet van 4 juni 1982 tot | La seconde disposition est l'article 15 de la loi du 4 juin 1982 |
wijziging van de pensioenregeling der oorlogsweduwen, die, in de in | réformant le régime de pension des veuves de guerre, qui, dans la |
overweging genomen formulering, luidde : | rédaction prise en considération, énonçait : |
« Art. 15.§ 1. De onderhavige wet treedt in werking op 1 januari |
« Art. 15.§ 1er. La présente loi entre en vigueur le 1er janvier |
1982. | 1982. |
§ 2. [...] | § 2. [...] |
§ 3. De echtgenoten en wezen van de in artikel 1 bedoelde invaliden | § 3. Les conjoints et orphelins d'invalides visés à l'article 1er et |
vanaf 1 januari 1982, kunnen uit hoofde van deze invalide geen | décédés à partir du 1er janvier 1982 ne peuvent, du chef de cet |
aanspraak maken op het oorlogspensioen voorzien in de samengeordende | invalide, prétendre à la pension de guerre prévue par les lois |
wetten op de militaire pensioenen, de samengeordende wetten op de | coordonnées sur les pensions militaires, les lois coordonnées sur les |
vergoedingspensioenen, de wet van 24 april 1958 of die van 8 juli | pensions de réparation, la loi du 24 avril 1958 ou celle du 8 juillet |
1970; het voordeel van het pensioen voorzien in artikel 24 van de | 1970; néanmoins, le bénéfice de la pension prévue à l'article 24 des |
samengeordende wetten op de vergoedingspensioenen of in artikel 20 van | lois coordonnées sur les pensions de réparation ou à l'article 20 de |
de wet van 8 juli 1970 blijft niettemin behouden ten gunste van de | la loi du 8 juillet 1970 reste maintenu en faveur des conjoints non |
niet-hertrouwde echtgenoten en de wezen. » | remariés et des orphelins. » |
Ten aanzien van het onderwerp van het verschil in behandeling | Quant à l'objet de la différence de traitement |
B.2.1. Het voormelde artikel 21 van de op 5 oktober 1948 | B.2.1. L'article 21 des lois coordonnées du 5 octobre 1948, précité, |
gecoördineerde wetten, waarbij voor de langstlevende echtgenoten van | qui avait ouvert aux conjoints survivants des invalides militaires le |
invalide militairen het recht op een pensioen werd geopend, op | droit à une pension à condition, notamment, que le mariage soit |
voorwaarde met name dat het huwelijk dateerde van vóór het feit dat de | |
invaliditeit heeft veroorzaakt, werd gewijzigd bij artikel 1 van de | antérieur au fait ayant causé l'invalidité, fut modifié par l'article |
wet van 17 juli 1991, die de voorwaarde dat het huwelijk moet | 1er de la loi du 17 juillet 1991 : celle-ci supprime cette condition |
dagtekenen van vóór het schadelijke feit heeft opgeheven (Parl. St. , | |
Senaat, 1990-1991, nr. 1133-1, p. 2) door aan dat artikel de volgende | d'antériorité du mariage (Doc. parl. , Sénat, 1990-1991, no 1133-1, p. |
formulering te geven : | 2) en donnant à cet article la rédaction suivante : |
« Art. 21.De langstlevende echtgenoot van een persoon die het |
« Art. 21.Le conjoint survivant d'une personne susceptible de |
voordeel van titel I kan genieten, kan aanspraak maken op een pensioen | bénéficier du titre Ier peut prétendre à une pension à la condition |
op voorwaarde dat bevonden wordt dat het overlijden van de echtgenoot | qu'il soit reconnu que le décès du conjoint est la conséquence directe |
het rechtstreeks gevolg is van het aangevoerde schadelijk feit. | du fait dommageable invoqué. |
Indien het huwelijk na het schadelijk feit gesloten werd, is het | En cas de mariage contracté après le fait dommageable, l'alinéa |
eerste lid slechts van toepassing voor zover het huwelijk minder dan | premier ne s'applique que pour autant que le mariage ait été contracté |
tien jaar na het schadelijk feit gesloten werd en het ten minste één | moins de dix ans après le fait dommageable et qu'il ait duré un an |
jaar geduurd heeft. » | minimum. » |
B.2.2. De aldus gewijzigde tekst van artikel 21 maakt geen onderscheid | B.2.2. Le texte de l'article 21 ainsi modifié ne distingue pas entre |
tussen de langstlevende echtgenoten van invalide militairen in | les conjoints survivants d'invalides militaires du temps de paix et |
vredestijd en de langstlevende echtgenoten van invalide militairen in | les conjoints survivants d'invalides militaires du temps de guerre. |
oorlogstijd. De Raad van State, die zich in het verwijzingsarrest | |
baseert op de parlementaire voorbereiding van de wet van 17 juli 1991, | Mais, se fondant sur les travaux préparatoires de la loi du 17 juillet |
is echter van mening dat artikel 1 van die wet tot wijziging van dat | 1991, le Conseil d'Etat estime, dans l'arrêt de renvoi, que l'article |
artikel 21 enkel betrekking heeft op de langstlevende echtgenoten van | 1er de cette loi modifiant cet article 21 ne concerne que les |
invalide militairen in vredestijd. | conjoints survivants d'invalides militaires du temps de paix. |
Daaruit volgt dat, in die interpretatie, de voorwaarde dat het | Il s'ensuit que, dans cette interprétation, la condition d'antériorité |
huwelijk moet dagtekenen van vóór het schadelijke feit behouden werd | du mariage fut maintenue en ce qui concerne les conjoints survivants |
wat betreft de langstlevende echtgenoten van invalide militairen in oorlogstijd. | d'invalides militaires du temps de guerre. |
B.2.3. De wet van 24 april 1958 en de wet van 4 juni 1982 - die | B.2.3. La loi du 24 avril 1958 et la loi du 4 juin 1982 - cette |
laatste vereist niet dat, in tegenstelling tot de wetten van 1948 en | dernière, contrairement aux lois de 1948 et de 1958, n'exigeant pas |
1958, er een oorzakelijk verband wordt aangetoond tussen het | |
oorlogsfeit dat aan de oorsprong ligt van de invaliditeit, en het | que soit établi le lien de causalité entre le fait de guerre à |
overlijden - hebben weliswaar het recht op een pensioen geopend dat | l'origine de l'invalidité et le décès - ont certes ouvert le droit à |
niet afhankelijk is van de datum van het huwelijk maar de Raad van | une pension qui n'est pas fonction de la date du mariage mais le |
State stelt in het verwijzingsarrest vast dat de uitkeringen waarin | Conseil d'Etat constate dans l'arrêt a quo que les prestations que ces |
die wetten voorzien, minder hoog zijn dan die welke waarin wordt | lois prévoient sont moindres que celles prévues par les lois |
voorzien in de gecoördineerde wetten van 5 oktober 1948, en dat | coordonnées du 5 octobre 1948, ce sur quoi les parties s'accordent |
daarover de partijen het ook eens zijn. | également. |
B.2.4. In zoverre artikel 15, § 3, van de wet van 4 juni 1982 de | B.2.4. En tant qu'il interdit aux bénéficiaires de la loi du 4 juin |
begunstigden van die wet verbiedt aanspraak te maken op het in de op 5 | 1982 de prétendre à la pension prévue par les lois coordonnées du 5 |
oktober 1948 samengeordende wetten bedoelde pensioen wanneer de | octobre 1948 lorsque l'invalide est décédé après le 1er janvier 1982, |
invalide overleden is na 1 januari 1982, heeft het weliswaar, zoals in | l'article 15, § 3, de cette loi du 4 juin 1982 a certes pour |
de prejudiciële vraag wordt vastgesteld, tot gevolg dat identieke | conséquence, comme le constate la question préjudicielle, que des |
uitkeringen in dat geval worden toegekend aan de langstlevende | prestations identiques sont dans ce cas octroyées au conjoint |
echtgenoot, ongeacht de datum van het huwelijk. In de in het geding | survivant, quelle que soit la date du mariage. Mais il reste que les |
zijnde bepalingen wordt evenwel een verschil in behandeling | dispositions en cause maintiennent une différence de traitement en ce |
gehandhaafd wat betreft de langstlevende echtgenoten van de invaliden | qui concerne les conjoints survivants des invalides du temps de guerre |
in oorlogstijd die overleden zijn vóór 1 januari 1982 : diegenen wier | décédés avant le 1er janvier 1982 : ceux dont le mariage précède le |
huwelijk dateert van vóór het feit dat de invaliditeit heeft | fait générateur de l'invalidité bénéficient, en vertu des lois |
veroorzaakt genieten, krachtens de op 5 oktober 1948 samengeordende | coordonnées du 5 octobre 1948, d'une pension d'un niveau plus élevé |
wetten, een hoger pensioen dan het pensioen dat krachtens de wet van | |
24 april 1958 wordt toegekend aan diegenen wier huwelijk dateert van | que celle attribuée, en vertu de la loi du 24 avril 1958, à ceux dont |
na het feit dat de invaliditeit heeft veroorzaakt. | le mariage a suivi le fait générateur de l'invalidité. |
Ten gronde | Quant au fond |
B.3.1. De redenen die, zonder rekening te houden met de datum van het | B.3.1. Les raisons qui ont conduit à octroyer, sans avoir égard à la |
huwelijk, ertoe hebben geleid dat eenzelfde pensioen wordt toegekend | date du mariage, une pension identique aux conjoints survivants des |
aan de langstlevende echtgenoten van de invalide militairen in | |
vredestijd (wet van 17 juli 1991) en de langstlevende echtgenoten van | invalides militaires du temps de paix (loi du 17 juillet 1991) comme |
de invalide militairen in oorlogstijd die zijn overleden na 1 januari | aux conjoints survivants des invalides militaires du temps de guerre |
1982 (wet van 4 juni 1982), verzetten zich ertegen dat het verantwoord | décédés après le 1er janvier 1982 (loi du 4 juin 1982) s'opposent à ce |
wordt geacht dat de datum van het huwelijk, wat betreft de | qu'il soit considéré comme justifié que la date du mariage crée, en ce |
langstlevende echtgenoten van de invalide militairen in oorlogstijd | qui concerne les conjoints survivants des invalides militaires du |
die zijn overleden vóór 1 januari 1982, het verschil in behandeling in | temps de guerre décédés avant le 1er janvier 1982, la différence de |
het leven roept dat ter toetsing aan het Hof wordt voorgelegd : | traitement soumise au contrôle de la Cour : les dispositions en cause |
aangezien de in het geding zijnde bepalingen ertoe strekken de door de | visant à réparer les dommages subis par les militaires (et par leurs |
militairen (en hun rechthebbenden) door de oorlog geleden schade te | ayants droit) du fait de la guerre, la circonstance que leur mariage |
herstellen, verantwoordt de omstandigheid dat hun huwelijk zou dateren | serait postérieur ou antérieur à ceux de ces dommages qui auraient |
van vóór of na de schade die een invaliditeit zou hebben veroorzaakt | causé une invalidité ouvrant un droit à une pension de réparation ne |
die een recht op een vergoedingspensioen opent, niet dat aan hun | justifie pas qu'un sort différent soit fait à leurs ayants droit. |
rechthebbenden een verschillend lot zou worden voorbehouden. Het is | C'est en effet déjà en considérant que la guerre, dont résulte le fait |
immers reeds omdat de wetgever oordeelde dat de oorlog, waaruit het | dommageable ayant créé l'invalidité, avait pu retarder des mariages |
schadelijke feit voortvloeit dat de invaliditeit heeft veroorzaakt, | que le législateur avait octroyé aux intéressés le bénéfice de la |
huwelijken vermocht uit te stellen, dat hij aan de betrokkenen het | |
voordeel van het in de wet van 24 april 1958 bedoelde pensioen had | pension prévue par la loi du 24 avril 1958 : |
toegekend : « Herhaalde malen hebben de groeperingen van oorlogsinvaliden en van | « A différentes reprises, les groupements d'invalides de guerre et |
rechthebbenden een wijziging aan deze wetgeving gevraagd ten voordele | d'ayants droit ont réclamé une modification à cette législation en |
van de weduwen die na het schadelijk feit met een oorlogsslachtoffer | faveur des veuves qui avaient épousé une victime de la guerre après le |
in het huwelijk waren getreden. | fait dommageable. |
Tot staving van hun eis riepen zij de gevallen in van de verloofden | Ils invoquaient, à l'appui de leur revendication, le cas des fiancées |
van 1939-1940 die gedurende verscheidene jaren op de terugkeer van een | de 1939-1940 qui ont attendu pendant plusieurs années le retour d'un |
krijgsgevangene hebben gewacht vooraleer in het huwelijk te kunnen | prisonnier de guerre avant de pouvoir contracter mariage. |
treden. De Regering heeft geoordeeld op deze wens voor een categorie van | Le Gouvernement a estimé pouvoir répondre à ce voeu concernant une |
personen wier lot stellig belangstelling verdient, te mogen ingaan | catégorie de personnes dont le sort est certainement digne d'intérêt, |
door, te hunnen voordele, een pensioen te voorzien zo het overlijden | en prévoyant en leur faveur une pension lorsque le décès du mari est |
van de echtgenoot te wijten is aan het feit van de oorlog. » (Parl. | dû au fait de la guerre. » (Doc. parl. , Chambre, 1957-1958, no 887/1, |
St. , Kamer, 1957-1958, nr. 887/1, p. 2) | p. 2) B.3.2. Sans doute le Conseil des ministres fait-il valoir que la loi |
B.3.2. De Ministerraad doet weliswaar gelden dat de wet van 4 juni 1982, waarin geen onderscheid wordt gemaakt op basis van de datum van het huwelijk, doordat zij niet langer vereist dat een oorzakelijk verband wordt aangetoond tussen het oorlogsfeit en het overlijden, ertoe strekt een inkomen te garanderen aan de langstlevende echtgenoot veeleer dan die echtgenoot het in de samengeordende wetten van 1948 bedoelde herstel toe te kennen. Niettemin blijft het feit dat die wet het stelsel van de samengeordende wetten heeft gehandhaafd voor de rechthebbenden van de invaliden die zijn overleden vóór 1 januari 1982; de omstandigheid dat verscheidene stelsels naast elkaar bestaan, waarvan de toepassingsvoorwaarden (te dezen, de datum van overlijden | du 4 juin 1982, qui ne fait pas de distinction en fonction de la date du mariage, tend, en n'exigeant plus que soit établi le lien de causalité entre le fait de guerre et le décès, à assurer un revenu au conjoint survivant plutôt qu'à lui accorder la réparation prévue par les lois coordonnées de 1948. Mais il reste que cette loi a maintenu le régime des lois coordonnées pour les ayants droit des invalides décédés avant le 1er janvier 1982; la circonstance que coexistent plusieurs régimes, dont les conditions d'application (en l'espèce, |
al dan niet voorafgaand aan 1982 en het oorzakelijk verband tussen het | date du décès antérieure ou non à 1982 et lien de causalité entre les |
oorlogsfeit en het overlijden) of de gevolgen op verschillende wijze | faits de guerre et le décès) ou les effets sont régis de manière |
worden geregeld, is niet van dien aard dat ze het in het geding zijnde | différente, n'est pas de nature à justifier la différence de |
verschil in behandeling kan verantwoorden. | traitement mise en cause. |
B.3.3. De prejudiciële vraag dient bevestigend te worden beantwoord. | B.3.3. La question préjudicielle appelle une réponse positive. |
Om die redenen, | Par ces motifs, |
het Hof | la Cour |
zegt voor recht : | dit pour droit : |
Artikel 21 van de wetten op de vergoedingspensioenen, samengeordend op | L'article 21 des lois sur les pensions de réparation, coordonnées le 5 |
5 oktober 1948, zoals van toepassing vóór de wijziging ervan bij | octobre 1948, tel qu'il était applicable avant sa modification par |
artikel 2 van de wet van 17 juli 1991, wat het vergoedingspensioen | l'article 2 de la loi du 17 juillet 1991, en ce qui concerne la |
voor de langstlevende echtgenoot van een invalide militair betreft, en | pension de réparation du conjoint survivant d'un invalide militaire, |
artikel 22 van dezelfde samengeordende wetten, zoals vervangen en | et l'article 22 des mêmes lois coordonnées, tel qu'il a été remplacé |
gewijzigd bij de artikelen 9, 1o, en 19 van de wet van 7 juni 1989 « | et modifié par les articles 9, 1o, et 19 de la loi du 7 juin 1989 |
houdende instelling van nieuwe maatregelen van de oorlogsslachtoffers | instaurant de nouvelles mesures en faveur des victimes de la guerre, |
», schenden de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. | violent les articles 10 et 11 de la Constitution. |
Aldus uitgesproken in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig | Ainsi prononcé en langue française et en langue néerlandaise, |
artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het | conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur |
Arbitragehof, op de openbare terechtzitting van 12 februari 2003. | la Cour d'arbitrage, à l'audience publique du 12 février 2003. |
De griffier, | Le greffier, |
L. Potoms. | L. Potoms. |
De voorzitter, | Le président, |
M. Melchior. | M. Melchior. |