FEDERALE OVERHEIDSDIENST JUSTITIE

Oproep tot het indienen van een kandidatuur voor de uitbating van transitiehuizen (in Vlaanderen, Wallonië en Brussel) Inleiding De Ministerraad keurde op 18 november 2016 de aanpassing aan het Masterplan Gevangenissen en internering goed. Met dit plan wil de regering de overbevolking in de gevangenissen terugdringen en de infrastructuur vernieuwen. Ze wil ook de infrastructuur beter aanpassen aan de re-integratie van gedetineerden en alternatieven voor de klassieke strafuitvoering bieden.

Het gedifferentieerd detentiebeleid voorziet ook ruimte voor transitiehuizen. Dit zijn kleinschalige projecten (van minimaal twaalf, maximaal zeventien plaatsen) waarbij bepaalde veroordeelden (geselecteerd op basis van een aantal criteria) tegen het einde van hun straf de kans krijgen om het laatste deel van de straf door te brengen in een transitiehuis. Daarbij moeten ze intens worden bijgestaan en begeleid om erna terug en beter te kunnen functioneren in de maatschappij.

Het Masterplan verduidelijkt dit als volgt: "Niet elke gedetineerde heeft een profiel dat een opsluiting in een hoog beveiligde inrichting noodzakelijk maakt. Daarnaast is een veel gehoorde klacht dat de overgang van de gevangenis naar de buitenwereld te abrupt verloopt, gedetineerden zijn onvoldoende voorbereid op diverse domeinen met alle mogelijke gevolgen, niet in het minst wat betreft het risico op recidive. Daarom wordt voorgesteld om een project op te starten rond transitiehuizen. Een concept dat o.i. beter kan bijdragen om de re-integratie te bevorderen en recidive te verminderen." Een transitiehuis is een kleinschalig project waarbij een veroordeelde, die hiervoor geselecteerd wordt door de Minister of zijn gemachtigde, rekening houdend met de voorwaarden en tegenaanwijzingen zoals in de wet voorzien, de kans krijgt om deze door te brengen in een aangepaste infrastructuur waar gewerkt wordt rond een aantal principes zoals zelfstandig wonen, werk zoeken, het sociaal netwerk herstellen en een nieuw evenwicht vinden buiten beveiligde muren.

Anders gezegd: vanuit een filosofie van een inclusief beleid wat de toegankelijkheid van de reguliere maatschappelijke diensten betreft.

Hiervoor is enerzijds een integraal begeleidingstraject nodig en anderzijds ook een grotere vrijheid van komen en gaan. Het is de bedoeling de veroordeelde te begeleiden en te ondersteunen om terug een eigen plek te vinden binnen de samenleving. De veroordeelde wordt voorbereid om zelfstandig te wonen, werken en functioneren binnen de maatschappij.

Hiervoor zullen ook de nodige samenwerkingsvormen moeten aangegaan worden in het kader van de regionale bevoegdheden inzake hulp- en dienstverlening aan de gedetineerden, waarbij in het bijzonder het accent ligt op de gebieden vormingscentra, CAW, VDAB, justitieel welzijnswerk, etc...

De wettelijke basis werd gecreëerd via de wet van 11 juli 2018Relevante gevonden documenten type wet prom. 11/07/2018 pub. 18/07/2018 numac 2018040294 bron federale overheidsdienst justitie Wet houdende diverse bepalingen in strafzaken sluiten houdende diverse bepalingen in strafzaken (publicatie Belgisch Staatsblad 18 juli 2018).

Het verblijf in een transitiehuis als strafuitvoeringsmodaliteit werd opgenomen in de wet van 17 mei 2006Relevante gevonden documenten type wet prom. 17/05/2006 pub. 15/06/2006 numac 2006009456 bron federale overheidsdienst justitie Wet betreffende de externe rechtspositie van de veroordeelden tot een vrijheidsstraf en de aan het slachtoffer toegekende rechten in het raam van de strafuitvoeringsmodaliteiten (2) sluiten betreffende de externe rechtspositie van de veroordeelden tot een vrijheidsstraf en de aan het slachtoffer toegekende rechten in het raam van de strafuitvoeringsmodaliteiten.

De randvoorwaarden bij de exploitatie van een transitiehuis worden bepaald in het Koninklijk besluit van 22 juli 2019Relevante gevonden documenten type koninklijk besluit prom. 22/07/2019 pub. 07/08/2019 numac 2019030797 bron federale overheidsdienst justitie Koninklijk besluit tot bepaling van de normen voor de erkenning als transitiehuis en houdende de exploitatievoorwaarden voor een transitiehuis sluiten tot bepaling van de normen voor de erkenning als transitiehuis en houdende de exploitatievoorwaarden voor een transitiehuis.

Na evaluatie van het proefproject besloot de Ministerraad op 11 juni 2021 om over te gaan tot uitbreiding van het aantal plaatsen naar 100.

Kandidaat-exploitanten kunnen in reactie op deze oproep hun interesse kenbaar maken om één of meerdere transitiehuizen te openen.

De uitbating wordt voorzien voor drie jaar en kan mits een positieve evaluatie en voor zover de budgettaire middelen beschikbaar zijn, worden verlengd. De financiering zal gebeuren door middel van een vooraf bepaalde subsidie, geregeld bij afzonderlijk koninklijk besluit.

Het transitiehuis situeert zich bij voorkeur in een stedelijke context. Dit faciliteert de toegang tot hulp- en dienstverlening, het openbaar vervoer, en is een sterk ondersteunende factor inzake de reclassering.

De penitentiaire inrichting waar het transitiehuis aan verbonden zal zijn, blijft eindverantwoordelijke voor het beheer van het detentiedossier.

Bij het toekennen van de opdrachten wordt gewaakt over een evenwichtige spreiding van de transitiehuizen over Vlaanderen en Wallonië, waarbij mogelijk één transitiehuis in Brussel wordt voorzien.

Voorwaarden voor het indienen van kandidaturen De procedure verloopt in twee fasen.

In een eerste fase wordt een beperkt kandidaatstellingsdossier verwacht.

Deze kandidatuur omvat een motivatiebrief en voorstelling van de inschrijver.

Hierin wordt de motivatie voor de kandidaatstelling uiteengezet, alsook de algemene visie op het exploiteren van een transitiehuis.

Er wordt aangegeven of de kandidaat reeds beschikt over een locatie, een site op het oog heeft, dan wel nog zoekende is. Ev. foto's worden toegevoegd.

Daarnaast omvat dit dossier een omschrijving van de organisatie die zich wenst in te schrijven. Ook de ev. partners met wie zal worden samengewerkt worden voorgesteld, evenals hun rol in de eventuele exploitatie.

De aangeleverde informatie zal integraal in overweging worden genomen om te bepalen of men kan deelnemen aan het vervolg (tweede fase) van de procedure.

Hierbij zullen de weerhouden kandidaten - ondersteund door de administratie - de kans krijgen het dossier verder uit te werken en te concretiseren, aan de hand van meer gedetailleerde opdrachtdocumenten.

Procedure Om organisaties maximaal de kans te geven in te schrijven voor dit project, wordt geen eindtermijn verbonden aan deze oproep. ? Geïnteresseerde kandidaten kunnen per mail een dossier indienen ter attentie van de heer directeur-generaal van de penitentiaire inrichtingen via het volgende adres: els.decat@just.fgov.be.

Uw kandidatuur is definitief na ontvangst van een ontvangstbevestiging. ? Vervolgens zal een expertencomité binnen de FOD Justitie deze kandidatuur analyseren. ? Uiterlijk één maand na indienen van de kandidatuur ontvangt de kandidaat per mail een bericht over de al dan niet aanvaarding van de kandidatuur. ? De weerhouden kandidaten zullen vervolgens worden uitgenodigd om een volledig dossier in te dienen. Hiertoe zal men een leidraad ontvangen. ? Dit tweede dossier zal voorwerp zijn van onderhandeling. ? Na het bereiken van overeenstemming over de inhoud en wanneer het dossier voldoende concreet is, worden de finale kandidaturen - in chronologische volgorde van realisatie - voorgelegd aan de adviserende en beslissende instanties: ? Het finaal dossier zal voor advies worden voorgelegd aan de Inspectie van Financiën en de Staatssecretaris van Begroting. ? Uiteindelijk zal de Ministerraad een gemotiveerde beslissing nemen over het al dan niet aanvaarden van de kandidatuur. ? Deze oproep wordt afgesloten wanneer de 100 voorziene plaatsen worden gerealiseerd. ? De overheid behoudt zich het recht voor de (deel)opdracht niet te gunnen.

Bijkomende informatie kan verkregen worden via katleen.druyts@just.fgov.be.

De Minister van Justitie en de Noordzee, V. VANQUICKENBORNE