FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

Gemeenschappelijke verklaring inzake een nieuwe rol van het ziekenhuis in het zorglandschap 1. Gedeelde uitdagingen Wij, de ondertekenende partijen, onderschrijven gezamenlijk de noodzaak van een hertekende rol van de ziekenhuizen in het zorglandschap.De gewijzigde behoeften en verwachtingen van de patiënt die nopen tot hervorming zijn genoegzaam bekend: een vergrijzende bevolking, meer chronische pathologieën, toename van multimorbiditeit en de medische en technologische ontwikkelingen. Internationale vergelijkingen geven aan dat er in België nog ruimte is voor optimalisatie als het gaat over het aanbod aan voorzieningen voor acute behandelingen, over de verblijfsduur in die voorzieningen en inzake outcome van bepaalde behandelingen.

Het is het gezamenlijke doel van de ondertekenende partijen om er voor te zorgen dat in 2025 het ziekenhuis zijn vernieuwde rol in het zorglandschap ten volle opneemt en daarom moeten ingrijpende hervormingen worden ingezet. De beleidsbeslissingen die door de verschillende bestuursniveaus de komende maanden en jaren genomen worden, zullen immers doorslaggevend zijn voor het realiseren en welslagen van een hervorming.

De nieuwe rol van het ziekenhuis moet worden vertaald in en ondersteund door een hervormde ziekenhuisfinanciering en adequate reglementering en instrumentarium op het vlak van erkenning, programmatie en planning. De verslechterende financiële situatie van heel wat Belgische ziekenhuizen en de verschuivingen in het zorglandschap verhogen het dringend karakter van een hervorming. De bestaande financiële en menselijke middelen moeten efficiënter ingezet worden. De hervorming is geen besparingsverhaal.

De gewijzigde verdeling van de bevoegdheden na de zesde staatshervorming zorgt er voor dat een coherent ziekenhuisbeleid maar gevoerd kan worden wanneer de verschillende bevoegde bestuursniveaus hun beleidsvisies afstemmen en samenwerken bij de uitvoering van deze visies. Meer dan ooit is overleg tussen de deelstaten en met de federale overheid absoluut noodzakelijk om belangrijke bijsturingen in de ziekenhuissector en het zorglandschap te realiseren. 2. Doel van de verklaring Deze gemeenschappelijke verklaring beoogt twee doelen: 1.Een gedeelde visie inzake ziekenhuisbeleid ontwikkelen met het oog op het afstemmen van het aanbod op de behoeften, rekening houdend met de eigen realiteit en specificiteit van Gemeenschappen/Gewesten.

Hierbij moet het mogelijk zijn om afspraken te maken op maat van een gemeenschap/gewest.

Een gedeelde visie is noodzakelijk om een logische samenhang van de sturende instrumenten waarover de verschillende bestuursniveaus beschikken (vb. erkenning, programmatie, financiering, planning, ...) te behouden.

Gezien de uitdagingen en gezien de budgettaire situatie moeten meer dan ooit tevoren divergerende krachten tussen bestuursniveaus vermeden worden. 2. Een politiek signaal naar de ziekenhuissector geven dat hun problemen gezamenlijk aangepakt worden over de bestuursniveaus heen.3. Onderschreven principes We verklaren volgende leidende principes te hanteren bij de beslissingen die we nemen ten aanzien van de ziekenhuissector: - De patiënt staat centraal in het gezondheidsbeleid: het perspectief en de behoeften en verwachtingen van de patiënt determineren het verantwoorde zorgaanbod;het principe van de vrije keuze van de patiënt wordt hierbij gerespecteerd; - Een verdere verbetering van de kwaliteit en ervaring van zorg voor de patiënt als ultieme toetssteen; - Netwerkvorming en samenwerking tussen ziekenhuizen ; o heroriëntatie van een ziekenhuisaanbod met een ziekenhuisinfrastructuur aangepast aan geobjectiveerde behoeften; o Aandacht voor de wisselwerking tussen de ziekenhuizen (acute en psychiatrische), voorzieningen van revalidatie, extramurale en transmurale zorgvormen; o Taakafspraken binnen en tussen netwerken van basisziekenhuizen, referentieziekenhuizen en universitaire ziekenhuizen; o Een concentratie van hooggespecialiseerde ziekenhuiszorg (o.m. dure, complexe, zeldzame behandelingen en technologie); o Vermijden van onnodige en onnodig lange ziekenhuisopnames; - Netwerkvorming en samenwerking tussen ziekenhuizen en andere zorgverleners en zorgvoorzieningen met het oog op het beantwoorden aan de behoeften aan geïntegreerde zorg van de patiënt, waarbij verschillende zorgepisodes naadloos op elkaar aansluiten; - Ruimte geven aan sociaal ondernemerschap en aan innovatie in de organisatie van de zorg; - Systematisch overleg met alle betrokken belanghebbenden. De overheden benaderen deze belanghebbenden vanuit een filosofie van vertrouwen en spreken hen aan op hun verantwoordelijkheid. 4. Engagementen - Het belang van netwerking, samenwerking en taakafspraken tussen ziekenhuizen onderling en tussen ziekenhuizen en andere zorgvormen binnen het zorglandschap wordt onderschreven.Waar nuttig en aangewezen kunnen taakafspraken ook gemaakt worden tussen voorzieningen en zorgvormen die onder de bevoegdheid vallen van verschillende bestuursniveaus. Het begrippenkader gehanteerd binnen de verschillende bestuursniveaus dient evenwel te worden verduidelijkt.

Zodoende worden incongruenties bij het reglementair verankeren door alle bestuursniveaus vermeden. Waar nuttig en aangewezen zullen dergelijke netwerken en taakafspraken ook gemaakt worden tussen ziekenhuizen (of met andere zorgvormen) die behoren tot de bevoegdheid van verschillende deelstaten; - Vertrekkend vanuit de behoeften moet worden nagegaan welke herschikking van het ziekenhuisaanbod noodzakelijk is en welke andere zorgvormen aangewezen zijn (vb. meer chronische zorg voorzieningen).

Ten dien einde zal er een overleg met de Gemeenschappen/Gewesten georganiseerd worden, inzonderheid met betrekking tot de financiële impact van deze herschikkingen. In dit kader kan verwezen worden naar artikel 47/9, § 5 van de Bijzonder Wet van 16 januari 1989Relevante gevonden documenten type wet prom. 16/01/1989 pub. 06/11/2008 numac 2008000907 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet betreffende de financiering van de Gemeenschappen en de Gewesten. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten betreffende de financiering van de Gemeenschappen en de Gewesten dat voorziet in de mogelijkheid om een samenwerkingsakkoord te sluiten. - De federale overheid voorziet een ziekenhuisfinanciering die verantwoorde zorg voor de patiënt correct vergoedt, aanzet tot kwaliteitsverhoging en efficiëntie, en aangepast is aan de nieuwe rol van het ziekenhuis en het streven naar samenwerking en netwerkvorming.

De deelstaten hebben de bevoegdheid om een beleid en stuurinstrumenten te ontwikkelen, die een referentiekader vormen voor de planning van toekomstige investeringen in de ziekenhuisinfrastructuur en voor de toewijzing van plannings- en erkenningsvergunningen.. Elk nieuw infrastructuurproject wordt door de bevoegde deelstaat afgetoetst aan de visie op het toekomstig ziekenhuislandschap.

De bouw van nieuwe ziekenhuissites en de financiering ervan zal zich inschrijven in deze oefening van optimalisatie, van betere samenwerking en van concentratie. - Over het delen van gegevens tussen ziekenhuizen en met andere zorgactoren, alsook het verminderen van de registratielast voor ziekenhuizen wordt er tussen het federale niveau en de deelstaten een afsprakenkader voorbereid. Op die manier kan een administratieve vereenvoudiging doorgevoerd worden waardoor de ziekenhuizen het personeel en andere middelen die op die manier vrijgemaakt worden, kunnen inzetten voor daadwerkelijke zorgtaken.

Het uitwerken van een elektronisch patiëntendossier is een belangrijke succesfactor bij de verwezenlijking van een doorgedreven samenwerking tussen zorgactoren en voor het terugdringen van de registratielast.

Voor deze realisatie wordt verwezen naar de verdere uitwerking van de roadmap eGezondheid. - Kwaliteit van de zorg borgen, ondersteunen en bevorderen, is een verantwoordelijkheid van alle bestuursniveaus. De verschillende initiatieven zullen overlegd worden opdat ze elkaar aanvullen en wederzijds versterken. - Een ruime set van actoren heeft een belang én een verantwoordelijkheid op het vlak van de hervorming van de ziekenhuizen: het betreft onder meer de ziekenhuiskoepels, zorgverstrekkers, ziekenfondsen, sociale partners, overheden, patiënten, industrie, verzekeraars, .... Al deze actoren worden uitgenodigd om deel te nemen aan de hervorming en aangesproken op hun verantwoordelijkheid. - De patiënt moet in elk facet en in elke fase van de hierboven geschetste hervormingen centraal staan. Zij mag geen nadelen ondervinden van de verdeling van de bevoegdheden en moet in alle omstandigheden kwaliteitsvolle zorg krijgen in een continuüm van naadloos op elkaar aansluitende zorgsettings en -episodes die de verschillende bestuursniveaus doorkruisen. - Met het oog op een coherent beleid bij het hertekenen van de rol van het ziekenhuis in het zorglandschap, is transparantie nodig van de initiatieven die door de verschillende bestuursniveaus terzake worden genomen.

Binnen de schoot van de IKW "ziekenhuizen" van de Interministeriële Conferentie "Volksgezondheid" kunnen er technische werkgroepen opgericht worden om bepaalde thema's van deze gemeenschappelijke verklaring verder uit te diepen.

Aldus gesloten te Brussel, op 29 juni 2015.

Pour l'Etat fédéral, Voor de Federale Staat, M. DE BLOCK, Ministre des Affaires Sociales et de la Santé publique, Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Voor de Vlaamse Gemeenschap en het Vlaams Gewest, J. VANDEURZEN, Vlaams Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Pour la Région Wallonne, M. PREVOT, Ministre des Travaux publics, de la Santé, de l'Action sociale et du Patrimoine, Pour la Communauté française, R. DEMOTTE, Ministre-Président de la Fédération Wallonie-Bruxelles, J. MILQUET, Vice-Présidente du Gouvernement de la Fédération Wallonie-Bruxelles, Ministre de l'Education, de la Culture et de l'Enfance Pour la Commission communautaire commune de Bruxelles-Capitale, Voor de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie van Brussel-Hoofdstad, D. GOSUIN, Membre du Collège réuni de la Commission communautaire commune (COCOM), chargé de la Politique de la Santé, de la Fonction publique, des Finances, du Budget, du Patrimoine et des Relations extérieures G. VANHENGEL, Lid van het Verenigd College van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie, belast met Gezondheidsbeleid Pour le collège de la Commission communautaire française de Bruxelles-Capitale, Voor het College van de Franse Gemeenschapscommissie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, C. JODOGNE, Membre du Collège de la Commission communautaire française, compétente pour la Politique de Santé Für die Deutschsprachige Gemeinschaft, Pour la Communauté germanophone, A. ANTONIADIS, Minister der Deutschsprachigen Gemeinschaft für Familie, Gesundheit und Soziales,