GRONDWETTELIJK HOF

Uittreksel uit arrest nr. 119/2023 van 14 september 2023 Rolnummer 7844 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 22 van de wet van 15 juni 1935Relevante gevonden documenten type wet prom. 15/06/1935 pub. 11/10/2011 numac 2011000619 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet op het gebruik der talen in gerechtszaken Officieuze coördinatie in het Duits sluiten « op het gebruik der talen in gerechtszaken », gesteld door een onderzoeksrechter van de Franstalige Rechtbank van eerste aanleg te Brussel.

Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit rechter T. Giet, waarnemend voorzitter, voorzitter L. Lavrysen, en de rechters J. Moerman, M. Pâques, E. Bribosia, W. Verrijdt en K. Jadin, bijgestaan door de griffier N. Dupont, onder voorzitterschap van rechter T. Giet, wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging Bij beschikking van 7 juni 2022, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 28 juli 2022, heeft een onderzoeksrechter van de Franstalige Rechtbank van eerste aanleg te Brussel de volgende prejudiciële vraag gesteld : « Schendt artikel 22 van de wet van 15 juni 1935Relevante gevonden documenten type wet prom. 15/06/1935 pub. 11/10/2011 numac 2011000619 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet op het gebruik der talen in gerechtszaken Officieuze coördinatie in het Duits sluiten op het gebruik der talen in gerechtszaken de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in zoverre het enkel aan de personen die de taal van de procedure niet verstaan, de mogelijkheid biedt om de vertaling te verkrijgen van stukken die niet in die taal zijn opgesteld ? ». (...) III. In rechte (...) B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 22 van de wet van 15 juni 1935Relevante gevonden documenten type wet prom. 15/06/1935 pub. 11/10/2011 numac 2011000619 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet op het gebruik der talen in gerechtszaken Officieuze coördinatie in het Duits sluiten « op het gebruik der talen in gerechtszaken » (hierna : de wet van 15 juni 1935Relevante gevonden documenten type wet prom. 15/06/1935 pub. 11/10/2011 numac 2011000619 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet op het gebruik der talen in gerechtszaken Officieuze coördinatie in het Duits sluiten).

Zoals vervangen bij artikel 16 van de wet van 28 oktober 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 28/10/2016 pub. 24/11/2016 numac 2016009563 bron federale overheidsdienst justitie Wet houdende verdere omzetting van de Richtlijn 2010/64/EU van het Europees Parlement en de Raad van 20 oktober 2010 betreffende het recht op vertolking en vertaling in strafprocedures en van de Richtlijn 2012/29/EU van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 tot vaststelling van minimumnormen voor de rechten, de ondersteuning en de bescherming van slachtoffers van strafbare feiten, en ter vervanging van Kaderbesluit 2001/220/JBZ type wet prom. 28/10/2016 pub. 08/06/2017 numac 2017012322 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende verdere omzetting van de Richtlijn 2010/64/EU van het Europees Parlement en de Raad van 20 oktober 2010 betreffende het recht op vertolking en vertaling in strafprocedures en van de Richtlijn 2012/29/EU van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 tot vaststelling van minimumnormen voor de rechten, de ondersteuning en de bescherming van slachtoffers van strafbare feiten, en ter vervanging van Kaderbesluit 2001/220/JBZ. - Duitse vertaling sluiten « houdende verdere omzetting van de Richtlijn 2010/64/EU van het Europees Parlement en de Raad van 20 oktober 2010 betreffende het recht op vertolking en vertaling in strafprocedures en van de Richtlijn 2012/29/EU van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 tot vaststelling van minimumnormen voor de rechten, de ondersteuning en de bescherming van slachtoffers van strafbare feiten, en ter vervanging van Kaderbesluit 2001/220/JBZ » (hierna : de wet van 28 oktober 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 28/10/2016 pub. 24/11/2016 numac 2016009563 bron federale overheidsdienst justitie Wet houdende verdere omzetting van de Richtlijn 2010/64/EU van het Europees Parlement en de Raad van 20 oktober 2010 betreffende het recht op vertolking en vertaling in strafprocedures en van de Richtlijn 2012/29/EU van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 tot vaststelling van minimumnormen voor de rechten, de ondersteuning en de bescherming van slachtoffers van strafbare feiten, en ter vervanging van Kaderbesluit 2001/220/JBZ type wet prom. 28/10/2016 pub. 08/06/2017 numac 2017012322 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende verdere omzetting van de Richtlijn 2010/64/EU van het Europees Parlement en de Raad van 20 oktober 2010 betreffende het recht op vertolking en vertaling in strafprocedures en van de Richtlijn 2012/29/EU van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 tot vaststelling van minimumnormen voor de rechten, de ondersteuning en de bescherming van slachtoffers van strafbare feiten, en ter vervanging van Kaderbesluit 2001/220/JBZ. - Duitse vertaling sluiten), bepaalt artikel 22 van de wet van 15 juni 1935Relevante gevonden documenten type wet prom. 15/06/1935 pub. 11/10/2011 numac 2011000619 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet op het gebruik der talen in gerechtszaken Officieuze coördinatie in het Duits sluiten : « De verdachte, de beklaagde, de veroordeelde of de burgerlijke partij die de taal van de procedure niet verstaat, kan de onderzoeksrechter of het openbaar ministerie, naargelang van de stand van de procedure, verzoeken om de vertaling naar een taal die hij of zij verstaat van andere documenten dan deze waarvan reeds in de vertaling wordt voorzien in het Wetboek van strafvordering.

Het verzoekschrift wordt met redenen omkleed en houdt keuze van woonplaats in België in, indien de verzoeker er zijn woonplaats niet heeft. Het wordt neergelegd op de griffie van de rechtbank van eerste aanleg of op het secretariaat van het parket en wordt ingeschreven in een daartoe bestemd register. Het verzoekschrift is enkel ontvankelijk indien de stukken waarvan de vertaling wordt gevraagd, erin worden vermeld en het ondertekend is door de betrokkene of door zijn advocaat.

De onderzoeksrechter of het openbaar ministerie doet uitspraak uiterlijk vijftien dagen na de inschrijving van het verzoekschrift in het register. De met redenen omklede beslissing wordt per faxpost, bij een ter post aangetekende brief of langs elektronische weg ter kennis gebracht van de verzoeker of van zijn advocaat binnen acht dagen na de beslissing.

Het verzoek kan geheel of gedeeltelijk worden toegestaan. De vertaling wordt beperkt tot de passages van het dossier die essentieel zijn om te waarborgen dat de verzoeker zijn rechten effectief kan uitoefenen.

De vertaling wordt verstrekt binnen een redelijke termijn.

Het verzoekschrift is niet meer ontvankelijk na verloop van acht dagen, hetzij na de betekening van het arrest tot verwijzing naar het hof van assisen of van de dagvaarding om te verschijnen ter terechtzitting van de politierechtbank of van de correctionele rechtbank zitting houdend in eerste aanleg, hetzij na de oproeping bij proces-verbaal overeenkomstig artikel 216quater van het Wetboek van strafvordering.

Hetzelfde recht wordt erkend, voor de rechtscolleges in hoger beroep, voor stukken waar nog geen vertaling voor werd gevraagd.

De kosten van vertaling zijn ten laste van de Staat ».

B.2.1. Uit de procedurestukken blijkt dat de situatie voor de verwijzende onderzoeksrechter, een gerechtelijk onderzoek betreft dat in het Nederlands werd aangevat. Op grond van artikel 16, § 2, van de wet van 15 juni 1935Relevante gevonden documenten type wet prom. 15/06/1935 pub. 11/10/2011 numac 2011000619 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet op het gebruik der talen in gerechtszaken Officieuze coördinatie in het Duits sluiten heeft de verdachte persoon verzocht om de taal van de procedure te veranderen naar het Frans. De raadkamer van de Nederlandstalige Rechtbank van eerste aanleg te Brussel heeft dat verzoek ingewilligd. De verdachte persoon vraagt de verwijzende onderzoeksrechter dat de stukken van het dossier van het gerechtelijk onderzoek die in het Nederlands zijn opgesteld, voortaan worden vertaald in het Frans.

Het Hof beperkt zijn onderzoek tot die situatie.

B.2.2. Uit de bewoordingen van de prejudiciële vraag en uit hetgeen in B.2.1 is vermeld, blijkt dat het Hof, enerzijds, de verdachten die de taal van de procedure niet verstaan en, anderzijds, de verdachten die de oorspronkelijke taal van de procedure niet verstaan en die, ingevolge een wijziging van de taal van de procedure in de loop van het gerechtelijk onderzoek, de nieuwe taal van de procedure verstaan, met elkaar dient te vergelijken. De verdachten die tot de eerste categorie behoren, kunnen op grond van de in het geding zijnde bepaling verzoeken om de vertaling van de essentiële documenten van het dossier. In de interpretatie van de verwijzende onderzoeksrechter kunnen de verdachten die tot de tweede categorie behoren, op grond van de in het geding zijnde bepaling niet verzoeken om de vertaling van de essentiële documenten van het dossier die in de oorspronkelijke taal van de procedure werden opgesteld.

Aan het Hof wordt een vraag gesteld over de bestaanbaarheid van dat verschil in behandeling met het door de artikelen 10 en 11 van de Grondwet gewaarborgde beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie.

B.3. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is.

Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende middelen en het beoogde doel.

B.4. Zoals in de parlementaire voorbereiding van de wet van 28 oktober 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 28/10/2016 pub. 24/11/2016 numac 2016009563 bron federale overheidsdienst justitie Wet houdende verdere omzetting van de Richtlijn 2010/64/EU van het Europees Parlement en de Raad van 20 oktober 2010 betreffende het recht op vertolking en vertaling in strafprocedures en van de Richtlijn 2012/29/EU van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 tot vaststelling van minimumnormen voor de rechten, de ondersteuning en de bescherming van slachtoffers van strafbare feiten, en ter vervanging van Kaderbesluit 2001/220/JBZ type wet prom. 28/10/2016 pub. 08/06/2017 numac 2017012322 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende verdere omzetting van de Richtlijn 2010/64/EU van het Europees Parlement en de Raad van 20 oktober 2010 betreffende het recht op vertolking en vertaling in strafprocedures en van de Richtlijn 2012/29/EU van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 tot vaststelling van minimumnormen voor de rechten, de ondersteuning en de bescherming van slachtoffers van strafbare feiten, en ter vervanging van Kaderbesluit 2001/220/JBZ. - Duitse vertaling sluiten wordt aangegeven (Parl. St., Kamer, 2015-2016, DOC 54-2029/001, pp. 24-29 en pp. 42-43), draagt de in het geding zijnde bepaling onder meer bij tot het omzetten van de artikelen 3 en 4 van de richtlijn 2010/64/EU van het Europees Parlement en de Raad van 20 oktober 2010 « betreffende het recht op vertolking en vertaling in strafprocedures », die ertoe strekken aan de verdachten en aan de beklaagden die de taal van de strafprocedure niet verstaan, het recht te waarborgen op de kosteloze vertaling van de processtukken die essentieel zijn om te garanderen dat zij hun recht van verdediging kunnen uitoefenen en om het eerlijke verloop van de procedure te waarborgen.

B.5. In de parlementaire voorbereiding van de wet van 28 oktober 2016Relevante gevonden documenten type wet prom. 28/10/2016 pub. 24/11/2016 numac 2016009563 bron federale overheidsdienst justitie Wet houdende verdere omzetting van de Richtlijn 2010/64/EU van het Europees Parlement en de Raad van 20 oktober 2010 betreffende het recht op vertolking en vertaling in strafprocedures en van de Richtlijn 2012/29/EU van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 tot vaststelling van minimumnormen voor de rechten, de ondersteuning en de bescherming van slachtoffers van strafbare feiten, en ter vervanging van Kaderbesluit 2001/220/JBZ type wet prom. 28/10/2016 pub. 08/06/2017 numac 2017012322 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet houdende verdere omzetting van de Richtlijn 2010/64/EU van het Europees Parlement en de Raad van 20 oktober 2010 betreffende het recht op vertolking en vertaling in strafprocedures en van de Richtlijn 2012/29/EU van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 tot vaststelling van minimumnormen voor de rechten, de ondersteuning en de bescherming van slachtoffers van strafbare feiten, en ter vervanging van Kaderbesluit 2001/220/JBZ. - Duitse vertaling sluiten wordt niet de kwestie aangesneden van hoe de woorden « die de taal van de procedure niet verstaat » die in het eerste lid van de in het geding zijnde bepaling worden gebruikt, moeten worden geïnterpreteerd, wanneer de taal van de procedure wordt gewijzigd in de loop van het gerechtelijk onderzoek met toepassing van artikel 16, § 2, van de wet van 15 juni 1935Relevante gevonden documenten type wet prom. 15/06/1935 pub. 11/10/2011 numac 2011000619 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet op het gebruik der talen in gerechtszaken Officieuze coördinatie in het Duits sluiten.

Zoals de partijen opmerken, moet de in het geding zijnde bepaling, in een dergelijke situatie, in die zin worden geïnterpreteerd dat zij betrekking heeft op de verdachte die niet de taal verstaat die de taal van de procedure was op het ogenblik waarop de essentiële documenten waarvan de vertaling wordt gevraagd, werden opgesteld. In die interpretatie kan op grond van de in het geding zijnde bepaling de verdachte die de oorspronkelijke taal van de procedure niet verstaat en die, ingevolge een wijziging van de taal van de procedure in de loop van het gerechtelijk onderzoek met toepassing van artikel 16, § 2, van de wet van 15 juni 1935Relevante gevonden documenten type wet prom. 15/06/1935 pub. 11/10/2011 numac 2011000619 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet op het gebruik der talen in gerechtszaken Officieuze coördinatie in het Duits sluiten, de nieuwe taal van de procedure verstaat, verzoeken om de vertaling van de essentiële documenten van het dossier die, vóór die taalwijziging, in de oorspronkelijke taal van de procedure werden opgesteld.

B.6. Daaruit volgt dat het in het geding zijnde verschil in behandeling onbestaande is.

B.7. Artikel 22 van de wet van 15 juni 1935Relevante gevonden documenten type wet prom. 15/06/1935 pub. 11/10/2011 numac 2011000619 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet op het gebruik der talen in gerechtszaken Officieuze coördinatie in het Duits sluiten is bestaanbaar met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet.

Om die redenen, het Hof zegt voor recht : Artikel 22 van de wet van 15 juni 1935Relevante gevonden documenten type wet prom. 15/06/1935 pub. 11/10/2011 numac 2011000619 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Wet op het gebruik der talen in gerechtszaken Officieuze coördinatie in het Duits sluiten « op het gebruik der talen in gerechtszaken » schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet.

Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/01/1989 pub. 18/02/2008 numac 2008000108 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet op het Arbitragehof sluiten op het Grondwettelijk Hof, op 14 september 2023.

De griffier, N. Dupont De wnd. voorzitter, T. Giet