Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 119/2023 van 14 september 2023 Rolnummer 7844 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 22 van de wet van 15 juni 1935 « op het gebruik der talen in gerechtszaken », gesteld door een onderzoeksrechter van d Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit rechter T. Giet, waarnemend voorzitter, voorzitter L. L(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 119/2023 van 14 september 2023 Rolnummer 7844 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 22 van de wet van 15 juni 1935 « op het gebruik der talen in gerechtszaken », gesteld door een onderzoeksrechter van d Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit rechter T. Giet, waarnemend voorzitter, voorzitter L. L(...) Extrait de l'arrêt n° 119/2023 du 14 septembre 2023 Numéro du rôle : 7844 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 22 de la loi du 15 juin 1935 « concernant l'emploi des langues en matière judiciaire », posée par un juge d'i La Cour constitutionnelle, composée du juge T. Giet, faisant fonction de président, du président(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 119/2023 van 14 september 2023 Extrait de l'arrêt n° 119/2023 du 14 septembre 2023
Rolnummer 7844 Numéro du rôle : 7844
In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 22 van de wet van En cause : la question préjudicielle relative à l'article 22 de la loi
15 juni 1935 « op het gebruik der talen in gerechtszaken », gesteld du 15 juin 1935 « concernant l'emploi des langues en matière
door een onderzoeksrechter van de Franstalige Rechtbank van eerste judiciaire », posée par un juge d'instruction du Tribunal de première
aanleg te Brussel. instance francophone de Bruxelles.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit rechter T. Giet, waarnemend voorzitter, voorzitter L. composée du juge T. Giet, faisant fonction de président, du président
Lavrysen, en de rechters J. Moerman, M. Pâques, E. Bribosia, W. L. Lavrysen, et des juges J. Moerman, M. Pâques, E. Bribosia, W.
Verrijdt en K. Jadin, bijgestaan door de griffier N. Dupont, onder Verrijdt et K. Jadin, assistée du greffier N. Dupont, présidée par le
voorzitterschap van rechter T. Giet, juge T. Giet,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging I. Objet de la question préjudicielle et procédure
Bij beschikking van 7 juni 2022, waarvan de expeditie ter griffie van Par ordonnance du 7 juin 2022, dont l'expédition est parvenue au
het Hof is ingekomen op 28 juli 2022, heeft een onderzoeksrechter van greffe de la Cour le 28 juillet 2022, un juge d'instruction du
de Franstalige Rechtbank van eerste aanleg te Brussel de volgende Tribunal de première instance francophone de Bruxelles a posé la
prejudiciële vraag gesteld : question préjudicielle suivante :
« Schendt artikel 22 van de wet van 15 juni 1935 op het gebruik der « L'article 22 de la loi du 15/06/1935 concernant l'emploi des langues
talen in gerechtszaken de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in en matière judiciaire, viole-t-il les articles 10 et 11 de la
zoverre het enkel aan de personen die de taal van de procedure niet Constitution en ce qu'il permet uniquement aux personnes qui ne
verstaan, de mogelijkheid biedt om de vertaling te verkrijgen van comprennent pas la langue de la procédure d'obtenir la traduction de
stukken die niet in die taal zijn opgesteld ? ». pièces qui ne sont pas rédigées dans cette langue ? ».
(...) (...)
III. In rechte III. En droit
(...) (...)
B.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 22 van de wet B.1. La question préjudicielle porte sur l'article 22 de la loi du 15
van 15 juni 1935 « op het gebruik der talen in gerechtszaken » (hierna juin 1935 « concernant l'emploi des langues en matière judiciaire »
: de wet van 15 juni 1935). (ci-après : la loi du 15 juin 1935).
Zoals vervangen bij artikel 16 van de wet van 28 oktober 2016 « Tel qu'il a été remplacé par l'article 16 de la loi du 28 octobre 2016
houdende verdere omzetting van de Richtlijn 2010/64/EU van het « complétant la transposition de la Directive 2010/64/UE du Parlement
Europees Parlement en de Raad van 20 oktober 2010 betreffende het européen et du Conseil du 20 octobre 2010 relative au droit à
recht op vertolking en vertaling in strafprocedures en van de l'interprétation et à la traduction dans le cadre des procédures
Richtlijn 2012/29/EU van het Europees Parlement en de Raad van 25 pénales et de la Directive 2012/29/UE du Parlement européen et du
oktober 2012 tot vaststelling van minimumnormen voor de rechten, de Conseil du 25 octobre 2012 établissant des normes minimales concernant
ondersteuning en de bescherming van slachtoffers van strafbare feiten, les droits, le soutien et la protection des victimes de la criminalité
en ter vervanging van Kaderbesluit 2001/220/JBZ » (hierna : de wet van et remplaçant la décision-cadre 2001/220/JAI » (ci-après : la loi du
28 oktober 2016), bepaalt artikel 22 van de wet van 15 juni 1935 : 28 octobre 2016), l'article 22 de la loi du 15 juin 1935 dispose :
« De verdachte, de beklaagde, de veroordeelde of de burgerlijke partij die de taal van de procedure niet verstaat, kan de onderzoeksrechter of het openbaar ministerie, naargelang van de stand van de procedure, verzoeken om de vertaling naar een taal die hij of zij verstaat van andere documenten dan deze waarvan reeds in de vertaling wordt voorzien in het Wetboek van strafvordering. Het verzoekschrift wordt met redenen omkleed en houdt keuze van woonplaats in België in, indien de verzoeker er zijn woonplaats niet heeft. Het wordt neergelegd op de griffie van de rechtbank van eerste aanleg of op het secretariaat van het parket en wordt ingeschreven in een daartoe bestemd register. Het verzoekschrift is enkel ontvankelijk indien de stukken waarvan de vertaling wordt gevraagd, erin worden vermeld en het ondertekend is door de betrokkene of door zijn advocaat. De onderzoeksrechter of het openbaar ministerie doet uitspraak uiterlijk vijftien dagen na de inschrijving van het verzoekschrift in het register. De met redenen omklede beslissing wordt per faxpost, bij een ter post aangetekende brief of langs elektronische weg ter kennis gebracht van de verzoeker of van zijn advocaat binnen acht dagen na de beslissing. Het verzoek kan geheel of gedeeltelijk worden toegestaan. De vertaling wordt beperkt tot de passages van het dossier die essentieel zijn om te waarborgen dat de verzoeker zijn rechten effectief kan uitoefenen. De vertaling wordt verstrekt binnen een redelijke termijn. Het verzoekschrift is niet meer ontvankelijk na verloop van acht dagen, hetzij na de betekening van het arrest tot verwijzing naar het « L'inculpé, le prévenu, le condamné ou la partie civile qui ne comprend pas la langue de la procédure peut demander au juge d'instruction ou au ministère public, en fonction de l'état de la procédure, la traduction dans une langue comprise d'autres documents que ceux dont la traduction est déjà prévue dans le Code d'instruction criminelle. La requête est motivée et contient élection de domicile en Belgique si le requérant n'y a pas son domicile. Elle est déposée au greffe du tribunal de première instance ou au secrétariat du parquet et est inscrite dans un registre spécialement prévu à cet effet. La requête n'est recevable que si elle indique les pièces dont la traduction est demandée et qu'elle est signée par l'intéressé ou par son avocat. Le juge d'instruction ou le ministère public statue au plus tard quinze jours après l'inscription de la requête dans le registre. La décision motivée est notifiée au requérant ou à son avocat, par télécopie, par lettre recommandée à la poste ou par voie électronique dans un délai de huit jours à dater de la décision. La requête peut être entièrement ou partiellement accueillie. La traduction est limitée aux passages du dossier qui sont essentiels pour garantir que le requérant puisse exercer ses droits de manière effective. La traduction est fournie dans un délai raisonnable. La requête n'est plus recevable après les huit jours qui suivront soit
hof van assisen of van de dagvaarding om te verschijnen ter la signification de l'arrêt de renvoi devant la Cour d'assises ou de
terechtzitting van de politierechtbank of van de correctionele la citation à comparaître à l'audience du tribunal de police ou du
rechtbank zitting houdend in eerste aanleg, hetzij na de oproeping bij tribunal correctionnel siégeant en premier degré, soit la convocation
proces-verbaal overeenkomstig artikel 216quater van het Wetboek van par procès-verbal conformément à l'article 216quater du Code
strafvordering. d'instruction criminelle.
Hetzelfde recht wordt erkend, voor de rechtscolleges in hoger beroep, Le même droit est reconnu devant les juridictions d'appel pour les
voor stukken waar nog geen vertaling voor werd gevraagd. pièces dont une traduction n'a pas encore été demandée.
De kosten van vertaling zijn ten laste van de Staat ». Les frais de traduction sont à charge de l'Etat ».
B.2.1. Uit de procedurestukken blijkt dat de situatie voor de B.2.1. Il ressort des pièces de la procédure que la situation devant
verwijzende onderzoeksrechter, een gerechtelijk onderzoek betreft dat le juge d'instruction a quo concerne une instruction qui a été entamée
in het Nederlands werd aangevat. Op grond van artikel 16, § 2, van de en néerlandais. Sur la base de l'article 16, § 2, de la loi du 15 juin
wet van 15 juni 1935 heeft de verdachte persoon verzocht om de taal 1935, la personne inculpée a demandé le changement de langue de la
van de procedure te veranderen naar het Frans. De raadkamer van de procédure vers le français. La chambre du conseil du Tribunal de
Nederlandstalige Rechtbank van eerste aanleg te Brussel heeft dat première instance néerlandophone de Bruxelles a fait droit à cette
verzoek ingewilligd. De verdachte persoon vraagt de verwijzende demande. La personne inculpée demande désormais au juge d'instruction
onderzoeksrechter dat de stukken van het dossier van het gerechtelijk a quo que les pièces du dossier de l'instruction qui ont été rédigées
onderzoek die in het Nederlands zijn opgesteld, voortaan worden en néerlandais soient traduites en français.
vertaald in het Frans.
Het Hof beperkt zijn onderzoek tot die situatie. La Cour limite son examen à cette situation.
B.2.2. Uit de bewoordingen van de prejudiciële vraag en uit hetgeen in B.2.2. Il ressort du libellé de la question préjudicielle et de ce qui
B.2.1 is vermeld, blijkt dat het Hof, enerzijds, de verdachten die de est dit en B.2.1 que la Cour doit comparer, d'une part, les inculpés
taal van de procedure niet verstaan en, anderzijds, de verdachten die qui ne comprennent pas la langue de la procédure et, d'autre part, les
de oorspronkelijke taal van de procedure niet verstaan en die, inculpés qui ne comprennent pas la langue initiale de la procédure et
ingevolge een wijziging van de taal van de procedure in de loop van qui, à la suite d'un changement de langue de la procédure en cours
het gerechtelijk onderzoek, de nieuwe taal van de procedure verstaan, d'instruction, comprennent la nouvelle langue de la procédure. Les
met elkaar dient te vergelijken. De verdachten die tot de eerste inculpés relevant de la première catégorie peuvent demander, sur la
categorie behoren, kunnen op grond van de in het geding zijnde base de la disposition en cause, la traduction des documents
bepaling verzoeken om de vertaling van de essentiële documenten van essentiels du dossier. Dans l'interprétation du juge d'instruction a
het dossier. In de interpretatie van de verwijzende onderzoeksrechter quo, les inculpés relevant de la seconde catégorie ne peuvent pas
kunnen de verdachten die tot de tweede categorie behoren, op grond van demander, sur la base de la disposition en cause, la traduction des
de in het geding zijnde bepaling niet verzoeken om de vertaling van de documents essentiels du dossier qui ont été établis dans la langue
essentiële documenten van het dossier die in de oorspronkelijke taal initiale de la procédure.
van de procedure werden opgesteld. La Cour est interrogée sur la compatibilité de cette différence de
Aan het Hof wordt een vraag gesteld over de bestaanbaarheid van dat traitement avec le principe d'égalité et de non-discrimination garanti
verschil in behandeling met het door de artikelen 10 en 11 van de par les articles 10 et 11 de la Constitution.
Grondwet gewaarborgde beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie.
B.3. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit B.3. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas
dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de
ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et
en het redelijk verantwoord is. qu'elle soit raisonnablement justifiée.
Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant
rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la
en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van nature des principes en cause; le principe d'égalité et de
gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas
er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés
aangewende middelen en het beoogde doel. et le but visé.
B.4. Zoals in de parlementaire voorbereiding van de wet van 28 oktober B.4. Comme les travaux préparatoires de la loi du 28 octobre 2016
2016 wordt aangegeven (Parl. St., Kamer, 2015-2016, DOC 54-2029/001, l'indiquent (Doc. parl., Chambre, 2015-2016, DOC 54-2029/001, pp.
pp. 24-29 en pp. 42-43), draagt de in het geding zijnde bepaling onder 24-29 et pp. 42-43), la disposition en cause contribue, entre autres,
meer bij tot het omzetten van de artikelen 3 en 4 van de richtlijn à transposer les articles 3 et 4 de la directive 2010/64/UE du
2010/64/EU van het Europees Parlement en de Raad van 20 oktober 2010 « Parlement européen et du Conseil du 20 octobre 2010 « relative au
betreffende het recht op vertolking en vertaling in strafprocedures », droit à l'interprétation et à la traduction dans le cadre des
die ertoe strekken aan de verdachten en aan de beklaagden die de taal procédures pénales », qui visent à garantir aux suspects et aux
van de strafprocedure niet verstaan, het recht te waarborgen op de personnes poursuivies qui ne comprennent pas la langue de la procédure
kosteloze vertaling van de processtukken die essentieel zijn om te pénale concernée le droit à la traduction gratuite des documents
garanderen dat zij hun recht van verdediging kunnen uitoefenen en om essentiels pour leur permettre d'exercer leurs droits de défense et
het eerlijke verloop van de procedure te waarborgen. pour garantir le caractère équitable de la procédure.
B.5. In de parlementaire voorbereiding van de wet van 28 oktober 2016 B.5. Les travaux préparatoires de la loi du 28 octobre 2016 n'abordent
wordt niet de kwestie aangesneden van hoe de woorden « die de taal van pas la question de l'interprétation que doivent recevoir les mots «
de procedure niet verstaat » die in het eerste lid van de in het qui ne comprend pas la langue de la procédure », employés à l'alinéa 1er
geding zijnde bepaling worden gebruikt, moeten worden geïnterpreteerd,
wanneer de taal van de procedure wordt gewijzigd in de loop van het de la disposition en cause, lorsque la langue de la procédure fait
gerechtelijk onderzoek met toepassing van artikel 16, § 2, van de wet l'objet d'un changement en cours d'instruction en application de
van 15 juni 1935. Zoals de partijen opmerken, moet de in het geding zijnde bepaling, in l'article 16, § 2, de la loi du 15 juin 1935.
een dergelijke situatie, in die zin worden geïnterpreteerd dat zij Comme le relèvent les parties, dans une telle situation, la
betrekking heeft op de verdachte die niet de taal verstaat die de taal disposition en cause doit être interprétée comme visant l'inculpé qui
van de procedure was op het ogenblik waarop de essentiële documenten ne comprend pas la langue qui était celle de la procédure au moment où
waarvan de vertaling wordt gevraagd, werden opgesteld. In die les documents essentiels dont la traduction est demandée ont été
interpretatie kan op grond van de in het geding zijnde bepaling de établis. Dans cette interprétation, la disposition en cause permet à
verdachte die de oorspronkelijke taal van de procedure niet verstaat l'inculpé qui ne comprend pas la langue initiale de la procédure et
en die, ingevolge een wijziging van de taal van de procedure in de qui, à la suite d'un changement de langue de la procédure en cours
loop van het gerechtelijk onderzoek met toepassing van artikel 16, §
2, van de wet van 15 juni 1935, de nieuwe taal van de procedure d'instruction en application de l'article 16, § 2, de la loi du 15
verstaat, verzoeken om de vertaling van de essentiële documenten van juin 1935, comprend la nouvelle langue de la procédure de demander la
het dossier die, vóór die taalwijziging, in de oorspronkelijke taal traduction des documents essentiels du dossier qui, avant ce
van de procedure werden opgesteld. changement de langue, ont été établis dans la langue initiale de la procédure.
B.6. Daaruit volgt dat het in het geding zijnde verschil in B.6. Il s'ensuit que la différence de traitement en cause est
behandeling onbestaande is. inexistante.
B.7. Artikel 22 van de wet van 15 juni 1935 is bestaanbaar met de B.7. L'article 22 de la loi du 15 juin 1935 est compatible avec les
artikelen 10 en 11 van de Grondwet. articles 10 et 11 de la Constitution.
Om die redenen, Par ces motifs,
het Hof la Cour
zegt voor recht : dit pour droit :
Artikel 22 van de wet van 15 juni 1935 « op het gebruik der talen in L'article 22 de la loi du 15 juin 1935 « concernant l'emploi des
gerechtszaken » schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. langues en matière judiciaire » ne viole pas les articles 10 et 11 de
Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel la Constitution. Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise,
65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur
op 14 september 2023. la Cour constitutionnelle, le 14 septembre 2023.
De griffier, Le greffier,
N. Dupont N. Dupont
De wnd. voorzitter, Le président f.f.,
T. Giet T. Giet
^