GRONDWETTELIJK HOF

Uittreksel uit arrest nr. 70/2020 van 14 mei 2020 Rolnummer 7146 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 4, § 2, 21°, derde lid, van het decreet van het Waalse Gewest van 19 januari 2017 « betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders », ingevoegd bij artikel 168, 3°, van het programmadecreet van 17 juli 2018Relevante gevonden documenten type programmadecreet prom. 17/07/2018 pub. 08/10/2018 numac 2018070047 bron waalse overheidsdienst Programmadecreet houdende verschillende maatregelen inzake tewerkstelling, vorming, economie, industrie, onderzoek, innovatie, digitale technologieën, leefmilieu, ecologische overgang, ruimtelijke ordening, openbare werken, mobiliteit en vervoer, energie, klimaat, luchthavenbeleid, toerisme, landbouw, natuur, bossen, plaatselijke besturen en huisvesting sluiten « houdende verschillende maatregelen inzake tewerkstelling, vorming, economie, industrie, onderzoek, innovatie, digitale technologieën, leefmilieu, ecologische overgang, ruimtelijke ordening, openbare werken, mobiliteit en vervoer, energie, klimaat, luchthavenbeleid, toerisme, landbouw, natuur, bossen, plaatselijke besturen en huisvesting », ingesteld door de cvba « Association Intercommunale d'Electricité du Sud du Hainaut » en anderen.

Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters J.-P. Moerman, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, R. Leysen, J. Moerman, M. Pâques en Y. Kherbache, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter F. Daoût, wijst na beraad het volgende arrest : I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 18 maart 2019 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 19 maart 2019, is beroep tot vernietiging ingesteld van artikel 4, § 2, 21°, derde lid, van het decreet van het Waalse Gewest van 19 januari 2017 « betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders », ingevoegd bij artikel 168, 3°, van het programmadecreet van 17 juli 2018Relevante gevonden documenten type programmadecreet prom. 17/07/2018 pub. 08/10/2018 numac 2018070047 bron waalse overheidsdienst Programmadecreet houdende verschillende maatregelen inzake tewerkstelling, vorming, economie, industrie, onderzoek, innovatie, digitale technologieën, leefmilieu, ecologische overgang, ruimtelijke ordening, openbare werken, mobiliteit en vervoer, energie, klimaat, luchthavenbeleid, toerisme, landbouw, natuur, bossen, plaatselijke besturen en huisvesting sluiten « houdende verschillende maatregelen inzake tewerkstelling, vorming, economie, industrie, onderzoek, innovatie, digitale technologieën, leefmilieu, ecologische overgang, ruimtelijke ordening, openbare werken, mobiliteit en vervoer, energie, klimaat, luchthavenbeleid, toerisme, landbouw, natuur, bossen, plaatselijke besturen en huisvesting » (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 8 oktober 2018) door de cvba « Association Intercommunale d'Electricité du Sud du Hainaut », de stad Beaumont, de stad Chimay, de stad Couvin, de gemeente Momignies, de gemeente Sivry-Rance en de gemeente Froidchapelle, bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. J. Bourtembourg en Mr. N. Fortemps, advocaten bij de balie te Brussel. (...) II. In rechte (...) Ten aanzien van de bestreden bepaling en de context ervan B.1. Het decreet van het Waalse Gewest van 19 januari 2017 « betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders » (hierna : het decreet van 19 januari 2017Relevante gevonden documenten type decreet prom. 19/01/2017 pub. 31/01/2017 numac 2017200510 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders type decreet prom. 19/01/2017 pub. 31/01/2017 numac 2017200512 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende wijziging van Boek I en Boek II van het Milieuwetboek sluiten) legt het juridische kader vast dat van toepassing is op de totstandkoming van de tariefmethodologie en van de tarieven inzake de distributie van gas en elektriciteit.

Artikel 168, 3°, van het programmadecreet van 17 juli 2018Relevante gevonden documenten type programmadecreet prom. 17/07/2018 pub. 08/10/2018 numac 2018070047 bron waalse overheidsdienst Programmadecreet houdende verschillende maatregelen inzake tewerkstelling, vorming, economie, industrie, onderzoek, innovatie, digitale technologieën, leefmilieu, ecologische overgang, ruimtelijke ordening, openbare werken, mobiliteit en vervoer, energie, klimaat, luchthavenbeleid, toerisme, landbouw, natuur, bossen, plaatselijke besturen en huisvesting sluiten « houdende verschillende maatregelen inzake tewerkstelling, vorming, economie, industrie, onderzoek, innovatie, digitale technologieën, leefmilieu, ecologische overgang, ruimtelijke ordening, openbare werken, mobiliteit en vervoer, energie, klimaat, luchthavenbeleid, toerisme, landbouw, natuur, bossen, plaatselijke besturen en huisvesting » (hierna : het programmadecreet van 17 juli 2018Relevante gevonden documenten type programmadecreet prom. 17/07/2018 pub. 08/10/2018 numac 2018070047 bron waalse overheidsdienst Programmadecreet houdende verschillende maatregelen inzake tewerkstelling, vorming, economie, industrie, onderzoek, innovatie, digitale technologieën, leefmilieu, ecologische overgang, ruimtelijke ordening, openbare werken, mobiliteit en vervoer, energie, klimaat, luchthavenbeleid, toerisme, landbouw, natuur, bossen, plaatselijke besturen en huisvesting sluiten) heeft in artikel 4, § 2, 21°, van het voormelde decreet van 19 januari 2017Relevante gevonden documenten type decreet prom. 19/01/2017 pub. 31/01/2017 numac 2017200510 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders type decreet prom. 19/01/2017 pub. 31/01/2017 numac 2017200512 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende wijziging van Boek I en Boek II van het Milieuwetboek sluiten een derde lid ingevoegd, dat bepaalt : « In afwijking van het vorig lid worden de tarieven voor het doorfactureren van de kosten van de openbare dienstverplichtingen en de toeslagen met betrekking tot de vervoertarieven in het hele Waalse Gewest aangepast ».

Het is die bepaling die door de verzoekende partijen wordt bestreden.

B.2.1. Wat de elektriciteit betreft, wijst artikel 6, § 1, VII, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980Relevante gevonden documenten type wet prom. 08/08/1980 pub. 11/12/2007 numac 2007000980 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet tot hervorming der instellingen. - Officieuze coördinatie in het Duits sluiten tot hervorming der instellingen, zoals gewijzigd bij de bijzondere wet van 6 januari 2014, aan de gewesten de bevoegdheid toe om de distributienettarieven voor elektriciteit te reguleren en te controleren. Die bevoegdheid betreft alle tarieven in verband met de elektriciteitsdistributie.

De federale overheid is bevoegd gebleven om de tarieven vast te leggen voor de levering van elektriciteit alsook de tarieven van de netten die een transmissiefunctie hebben voor de plaatselijke of gewestelijke transmissie van elektriciteit (Elia) en die uitgebaat worden door dezelfde beheerder als het transmissienet, ook al zijn de gewesten bevoegd voor de plaatselijke transmissie van elektriciteit door middel van netten waarvan de nominale spanning lager is dan of gelijk is aan 70 000 volt.

Sinds 1 juli 2014 is de Waalse Commissie voor Energie (« Commission wallonne pour l'Energie », hierna : CWaPE) in het Waalse Gewest de bevoegde autoriteit om de prijzen van de gas- en elektriciteitsdistributie te controleren (artikel 12 van het decreet van het Waalse Gewest van 11 april 2014 « tot wijziging van het decreet van 12 april 2001Relevante gevonden documenten type decreet prom. 12/04/2001 pub. 01/05/2001 numac 2001027238 bron ministerie van het waalse gewest Decreet betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt sluiten betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt »).

B.2.2. Het is in die hoedanigheid dat de CWaPE de methodologie bepaalt die door de distributienetbeheerders moet worden gevolgd om hun prijzen vast te stellen, overeenkomstig het voormelde decreet van het Waalse Gewest van 12 april 2001.

In een op 24 oktober 2016 gepubliceerde studie pleitte de CWaPE ervoor een mechanisme van tariefperequatie in te stellen. Op 17 juli 2017 heeft de CWaPE de beslissing « CD-17g17-CWaPE-0107 » genomen met betrekking tot de tariefmethodologie die van toepassing is op de gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders die in het Waalse Gewest actief zijn voor de gereguleerde periode 2019-2023.

In de memorie van toelichting bij het programmadecreet van 17 juli 2018Relevante gevonden documenten type programmadecreet prom. 17/07/2018 pub. 08/10/2018 numac 2018070047 bron waalse overheidsdienst Programmadecreet houdende verschillende maatregelen inzake tewerkstelling, vorming, economie, industrie, onderzoek, innovatie, digitale technologieën, leefmilieu, ecologische overgang, ruimtelijke ordening, openbare werken, mobiliteit en vervoer, energie, klimaat, luchthavenbeleid, toerisme, landbouw, natuur, bossen, plaatselijke besturen en huisvesting sluiten wordt, in verband met het bestreden artikel 168, vermeld : « Die bepaling strekt ertoe te preciseren dat de doorberekening van de tarieven voor het doorfactureren van de kosten voor het gebruik van het transmissienet het voorwerp uitmaakt van een perequatie voor het geheel van de distributienetbeheerders die zijn aangesloten op eenzelfde transmissienet. Aldus zal de doorberekening van die tarieven het voorwerp moeten uitmaken van een perequatie voor het geheel van de distributienetbeheerders die zijn aangesloten op eenzelfde transmissienet. Indien twee transmissienetten naast elkaar bestaan, zou de doorberekening van de tarieven voor het doorfactureren van die kosten het voorwerp uitmaken van een perequatie, per transmissienet, voor het geheel van de distributienetbeheerders. De distributienetbeheerder zal, gelet op de andere decreetsbepalingen, de doorberekening van de tarieven voor het doorfactureren van de transmissiekosten voor zijn net niettemin uniform moeten maken (uniforme doorfacturering van het gemiddelde van de verschillende doorberekende transmissietarieven).

Ook wordt gepreciseerd dat, onverminderd die perequatie per transmissienetbeheerder, de doorberekening van de openbaredienstverplichtingen en de daarop betrekking hebbende toeslagen betreffende het transmissienet het voorwerp uitmaken van een perequatie voor heel Wallonië en, bijgevolg, het geheel van de distributienetbeheerders die actief zijn op het grondgebied ervan. Dat wordt verantwoord door het feit dat de openbaredienstverplichtingen en de toeslagen met betrekking tot het transmissienet niet zijn verbonden aan het beheer en de tarieven van de ene of de andere transmissienetbeheerder » (Parl. St., Waals Parlement, 2017-2018, nr. 1142/1, p. 44).

Aldus worden bij het bestreden artikel 168 twee mechanismen ingevoerd in artikel 4, § 2, 21°, van het decreet van 19 januari 2017Relevante gevonden documenten type decreet prom. 19/01/2017 pub. 31/01/2017 numac 2017200510 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders type decreet prom. 19/01/2017 pub. 31/01/2017 numac 2017200512 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende wijziging van Boek I en Boek II van het Milieuwetboek sluiten : enerzijds, een mechanisme van perequatie van de tarieven voor het doorfactureren van de eigenlijke kosten voor het gebruik van het transmissienet (« netkosten »), dat enkel van toepassing is op de distributienetbeheerders die rechtstreeks zijn aangesloten op een transmissienet beheerd door dezelfde transmissienetbeheerder of beheerder van het plaatselijke transmissienet, en, anderzijds, een mechanisme van perequatie van de tarieven voor het doorfactureren van de openbaredienstverplichtingen en de tarieftoeslagen met betrekking tot de transmissietarieven, dat van toepassing is in het hele Waalse Gewest.

Ten aanzien van de ontvankelijkheid B.3.1. De Waalse Regering betwist het belang om in rechte te treden van de eerste verzoekende partij, de cvba « Association Intercommunale d'Electricité du Sud du Hainaut » (hierna : de « AIESH »), om de reden dat zij door de bestreden bepaling niet rechtstreeks zou worden geraakt, enerzijds, omdat het perequatiemechanisme van toepassing is op het geheel van de distributienetgebruikers die actief zijn op het grondgebied van het Waalse Gewest en niet rechtstreeks van toepassing is op de distributienetbeheerders en, anderzijds, omdat zij niet aantoont in welk opzicht de bestreden maatregel de uitvoering van de opdrachten van openbare dienst die haar zijn opgedragen, rechtstreeks zou raken.

De Waalse Regering betwist ook het belang om in rechte te treden van de zes verzoekende gemeenten, aangezien die niet aantonen in welk opzicht de bestreden maatregel afbreuk zou doen aan het gemeentelijk belang om de reden dat hij al hun inwoners zou benadelen.

B.3.2. De Grondwet en de bijzondere wet van 6 januari 1989Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/01/1989 pub. 18/02/2008 numac 2008000108 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet op het Arbitragehof sluiten op het Grondwettelijk Hof vereisen dat elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die een beroep tot vernietiging instelt, doet blijken van een belang. Van het vereiste belang doen slechts blijken de personen wier situatie door de bestreden norm rechtstreeks en ongunstig zou kunnen worden geraakt.

B.3.3. In zoverre de bestreden bepaling de verplichting verankert voor de distributienetbeheerders om het principe in acht te nemen van de perequatie van de tarieven voor het doorfactureren van de openbaredienstverplichtingen en de tarieftoeslagen met betrekking tot de transmissietarieven in het gehele Waalse Gewest, kan zij de situatie van de eerste verzoekende partij, die een distributienetbeheerder is die actief is op een gedeelte van het grondgebied van het Waalse Gewest, rechtstreeks en ongunstig raken. De eerste verzoekende partij moet immers, in het geval dat de eindafnemers die op haar distributienet zijn aangesloten, hun facturen niet betalen, met toepassing van het principe van de tariefcascade, de kosten betalen die verbonden zijn aan de openbaredienstverplichtingen en de tarieftoeslagen.

Die verzoekende partij beschikt dus over het vereiste belang.

B.3.4. Daar het belang van de eerste verzoekende partij vaststaat, is het niet nodig het belang van de andere verzoekende partijen om in rechte te treden, te onderzoeken.

Ten gronde Wat het eerste middel betreft B.4. Het eerste middel is afgeleid uit de schending van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met het beginsel van een billijke kostenoorzakelijkheid bij de bepaling van de tarieven voor het gebruik van het transmissienet dat is verankerd in de richtlijn 2009/72/EG van het Europees Parlement en de Raad van 13 juli 2009 « betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne markt voor elektriciteit en tot intrekking van Richtlijn 2003/54/EG » (hierna : de richtlijn 2009/72/EG).

De verzoekende partijen doen in hoofdzaak gelden dat de kosten van de openbaredienstverplichtingen en de tarieftoeslagen met betrekking tot de transmissietarieven kleiner zijn voor de gebruikers van de « AIESH », die voor 75 % van haar net een beroep doet op de transmissienetbeheerder naar Frans recht « Réseau de Transport d'Electricité ».

De bestreden bepaling, die voorziet in een perequatie van het doorfactureren van die kosten op het gehele grondgebied van het Waalse Gewest, zou een discriminatie doen ontstaan tussen de « AIESH » en haar gebruikers, die lasten voor de transmissie van elektriciteit moeten dragen waarvan zij het voordeel niet zouden genieten, en de andere distributienetbeheerders en gebruikers die van stroom worden voorzien door alleen de transmissienetbeheerder « Elia ». Dezelfde bepaling zou ook een verschil in behandeling doen ontstaan tussen de distributienetgebruikers van de « AIESH », die bijdragen aan de bijzondere kosten die verbonden zijn aan de bevoorrading van het net door de vennootschap naar Frans recht « Réseau de Transport d'Electricité », en de distributienetgebruikers van de andere distributienetbeheerders van het Waalse Gewest, die niet bijdragen aan die kosten. De bestreden maatregel zou aldus in strijd zijn met het beginsel van een billijke kostenoorzakelijkheid dat bij de voormelde richtlijn wordt gewaarborgd.

B.5. De overwegingen 35 en 36 van de richtlijn 2009/72/EG bepalen : « 35. Om ervoor te zorgen dat alle marktspelers, waaronder nieuwe deelnemers, daadwerkelijk toegang tot de markt hebben, zijn niet-discriminerende balanceringsmechanismen nodig die de kosten weerspiegelen. [...] 36. De nationale regulerende instanties moeten in staat zijn de tarieven of de methoden voor de berekening van de tarieven vast te stellen of goed te keuren op basis van een voorstel van de transmissiesysteembeheerder(s), of van de distributiesysteembeheerder(s), dan wel op basis van een voorstel dat is overeengekomen tussen deze systeembeheerder(s) en de gebruikers van het net.Bij de uitvoering van deze taken moeten de nationale regulerende instanties ervoor zorgen dat de transmissie- en distributietarieven niet-discriminerend zijn en een weerspiegeling van de kosten vormen, en rekening houden met de op lange termijn, marginale vermeden netkosten van gedistribueerde productie en vraagzijdebeheersmaatregelen ».

Artikel 15, lid 7, van dezelfde richtlijn bepaalt : « De door transmissiesysteembeheerders vastgestelde regels voor het balanceren van het elektriciteitsnet, waaronder de regels voor de tarieven die zij de gebruikers van hun systeem in rekening brengen voor onbalans van energie, zijn objectief, transparant en niet-discriminerend. De voorwaarden, met inbegrip van de regels en tarieven, voor het verlenen van dergelijke diensten door transmissiesysteembeheerders worden volgens een methode die in overeenstemming is met artikel 37, lid 6, vastgesteld op een niet-discriminerende wijze die de kosten weerspiegelt. De voorwaarden worden bekendgemaakt ».

B.6.1. Zoals in B.2.2 is vermeld, stelt artikel 4, § 2, 21°, van het decreet van 19 januari 2017Relevante gevonden documenten type decreet prom. 19/01/2017 pub. 31/01/2017 numac 2017200510 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders type decreet prom. 19/01/2017 pub. 31/01/2017 numac 2017200512 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende wijziging van Boek I en Boek II van het Milieuwetboek sluiten, naar gelang van de aard van de in aanmerking genomen kosten, twee verschillende perequatiemechanismen in.

Volgens het principe van de tariefcascade bepaalt artikel 4, § 2, 21°, tweede lid, dat door de verzoekende partijen niet wordt bestreden, dat de eigenlijke kosten van het gebruik van het transmissienet (« netkosten ») door de transmissienetbeheerder aan de eindafnemers en aan de distributienetbeheerders worden gefactureerd volgens tarieven die zijn goedgekeurd door de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (hierna : de CREG) voor « Elia » en door de « Commission de Régulation de l'Energie » voor de vennootschap naar Frans recht « Réseau de Transport d'Electricité ».

Volgens hetzelfde principe bepaalt het bestreden artikel 4, § 2, 21°, derde lid, dat de openbaredienstverplichtingen en de tarieftoeslagen met betrekking tot de transmissietarieven, met inbegrip van de plaatselijke transmissie, aan de eindafnemers en aan de distributienetgebruikers worden gefactureerd volgens een perequatie die is ingesteld op het gehele grondgebied van het Waalse Gewest.

B.6.2. Op federaal niveau hebben de openbaredienstverplichtingen betrekking op de aansluiting van de offshore windmolenparken (artikel 7, § 2, van de wet van 29 april 1999Relevante gevonden documenten type wet prom. 29/04/1999 pub. 11/05/1999 numac 1999011160 bron ministerie van economische zaken Wet betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt sluiten « betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt »), de federale groenestroomcertificaten (artikel 7, § 1) en de strategische reserve (artikel 7octies).

Op het niveau van het Waalse Gewest zijn de openbare dienstverplichtingen steunmaatregelen voor hernieuwbare energie (artikel 42bis van het decreet van het Waalse Gewest van 12 april 2001 « betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt »).

Op federaal niveau zijn de tarieftoeslagen opgenomen in de federale bijdrage (artikel 21bis, § 1, van de voormelde wet van 29 april 1999Relevante gevonden documenten type wet prom. 29/04/1999 pub. 11/05/1999 numac 1999011160 bron ministerie van economische zaken Wet betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt sluiten), die strekt tot de financiering van de werkingskosten van de CREG (artikel 21bis, § 1, derde lid, 2°), van de verplichtingen die voortvloeien uit de denuclearisatie van bepaalde sites gelegen in Mol-Dessel (artikel 21bis, § 1, derde lid, 1°), van de maatschappelijke maatregelen waarin is voorzien bij de wet van 4 september 2002 « houdende toewijzing van een opdracht aan de openbare centra voor maatschappelijk welzijn inzake de begeleiding en de financiële maatschappelijke steunverlening aan de meest hulpbehoevenden inzake energielevering » (artikel 21bis, § 1, derde lid, 3°), en van de reële nettokosten die voortvloeien uit de toepassing van de maximumprijzen voor de levering van elektriciteit aan beschermde residentiële klanten met een laag inkomen of in een onzekere situatie (artikel 21bis, § 1, derde lid, 5°).

Op het niveau van het Waalse Gewest is de van toepassing zijnde tarieftoeslag de toeslag die verbonden is aan de bezetting van het openbaar domein (artikel 20 van het voormelde decreet van 12 april 2001Relevante gevonden documenten type decreet prom. 12/04/2001 pub. 01/05/2001 numac 2001027238 bron ministerie van het waalse gewest Decreet betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt sluiten).

B.6.3. Het verschil tussen het mechanisme voor het doorfactureren van de « netkosten » en het mechanisme dat van toepassing is op het doorfactureren van de « exogene » kosten wordt verantwoord door het feit dat de eerste inzonderheid afhangen van de technische specifieke kenmerken van het transmissienet dat hen bevoorraadt.

Te dezen is de eerste verzoekende partij, de « AIESH », bij wie 75 % van de elektriciteit die zij verdeelt, wordt afgenomen van een ander netwerk dan dat van « Elia », slechts onderworpen aan het mechanisme van de perequatie van de tarieven voor het eigenlijke doorfactureren van de kosten voor het gebruik van het transmissienet naar verhouding van de elektriciteit die wordt afgenomen van het transmissienet van « Elia ».

B.6.4. Wat het mechanisme voor het doorfactureren van de « exogene » kosten betreft, dat wil zeggen het mechanisme dat van toepassing is op de openbaredienstverplichtingen en de tarieftoeslagen, is het verantwoord dat de perequatie is ingesteld op het gehele grondgebied van het Waalse Gewest.

Zoals in B.6.2 is vermeld, zijn die kosten immers noch de weerspiegeling van het gebruik van het transmissienet, noch van het beheer ervan. Daaruit volgt dat het redelijk verantwoord is dat ten aanzien van de doelstelling om een methodologie aan te nemen die strekt tot de geleidelijke harmonisering van de kostprijs van de openbaredienstverplichtingen en van de gewestelijke openbare heffingen door ernaar te streven de kosten te rationaliseren en de investeringen te behouden, de perequatie wordt ingesteld op het gehele grondgebied van het Waalse Gewest en zonder onderscheid van toepassing is op alle gebruikers van het Waalse Gewest.

In tegenstelling tot hetgeen de verzoekende partijen voorhouden, doen de openbaredienstverplichtingen en de tarieftoeslagen de distributienetgebruikers van de « AIESH » geen transmissiekosten dragen waarvan zij niet het voordeel zouden genieten. De openbaredienstverplichtingen en de tarieftoeslagen zijn « exogene » kosten die, hoewel zij bovenop de « netkosten » komen, zich daarvan fundamenteel onderscheiden, waarbij de eerste worden veroorzaakt door het vervullen van de opdrachten van federaal of gewestelijk algemeen belang.

Het loutere feit dat de distributienetgebruikers van de « AIESH » op het Belgische grondgebied kWh verbruiken, ongeacht overigens de transmissienetbeheerder die de distributienetbeheerder van stroom voorziet, impliceert dat die gebruikers bijdragen aan de openbaredienstverplichtingen en aan de tarieftoeslagen zoals alle gebruikers die in het Waalse Gewest op het transmissienet van « Elia » zijn aangesloten.

Die maatregel is daarenboven in overeenstemming met de aangehaalde overweging 36 van de richtlijn 2009/72/EG, waarvan de schending door de verzoekende partijen wordt aangevoerd en die de nationale regulerende instanties aanmaant om ervoor te zorgen dat « de transmissie- en distributietarieven niet-discriminerend zijn en een weerspiegeling van de kosten vormen [...] ».

B.6.5. Wat de schending van het beginsel van een « billijke kostenoorzakelijkheid » betreft, beginsel volgens hetwelk met de kosten een realiteitsbeginsel in acht dient te worden genomen, wordt bij dat beginsel aan de regulerende instanties niet de verplichting opgelegd een exacte overeenstemming tussen de kosten en de tarieven te waarborgen.

Dienaangaande dient te worden vastgesteld dat de decreetgever het beginsel van een billijke kostenoorzakelijkheid in acht heeft genomen door het mechanisme voor het doorfactureren van de « netkosten » te onderscheiden van het mechanisme voor het doorfactureren van de « exogene » kosten. Daarenboven is het, ten aanzien van de openbaredienstverplichtingen en de tarieftoeslagen, redelijk verantwoord dat de eindafnemers bijdragen aan het energiebeleid dat in het algemeen belang wordt gevoerd, alsook aan de openbare financiering van de steun die in het kader van de levering van energie aan de OCMW's en aan de minstbedeelden wordt toegekend. In voorkomend geval kunnen de distributienetgebruikers van de « AIESH », zoals alle andere gebruikers in het Waalse Gewest, het voordeel van die individuele steun genieten.

B.6.6. De tarieftoeslag die verbonden is aan de retributie wegens bezetting van het openbaar domein, is ingesteld bij artikel 20 van het voormelde decreet van 12 april 2001Relevante gevonden documenten type decreet prom. 12/04/2001 pub. 01/05/2001 numac 2001027238 bron ministerie van het waalse gewest Decreet betreffende de organisatie van de gewestelijke elektriciteitsmarkt sluiten en niet bij de bestreden bepaling.

B.7. Het eerste middel is niet gegrond Wat het tweede middel betreft B.8. Het tweede middel is afgeleid uit de schending van de artikelen 10 en 11, in samenhang gelezen met artikel 170, § 2, van de Grondwet, dat het beginsel van de wettigheid van de belasting inhoudt.

De verzoekende partijen gaan in hoofdzaak ervan uit dat de wijziging die bij de bestreden bepaling is aangebracht in de tariefmethodologie die van toepassing is op de distributienetbeheerders, een belasting instelt ten laste van alle gebruikers in het Waalse Gewest.

De aldus door de decreetgever ingestelde belasting zou discriminerend zijn in zoverre geen rekening zou zijn gehouden met de bijdragecapaciteit van de belastingplichtigen. De verzoekende partijen betogen dienaangaande dat de gebruikers van het net van de « AIESH » door die nieuwe belasting het meest zullen worden getroffen, aangezien die een meer kwetsbare bevolking vormen in vergelijking met die bediend door de andere Waalse beheerders van het distributienet.

B.9. In tegenstelling tot hetgeen de verzoekende partijen voorhouden, heeft de bestreden bepaling als enig doel de methodologie voor het doorfactureren van de kosten van de openbaredienstverplichtingen en de tarieftoeslagen met betrekking tot de transmissie vast te leggen. Zij stelt geen enkele nieuwe heffing in, aangezien al die kosten, zoals in B.6.2 is vermeld, bij vroegere wettelijke of decretale bepalingen zijn vastgelegd. Aldus volstaat het, zonder dat het nodig is zich uit te spreken over de vraag of die kosten belastingen dan wel retributies zijn, vast te stellen dat bij de bestreden maatregel de methodologie voor het doorfactureren van die kosten ter perequatie van de reeds bestaande verplichtingen en lasten die reeds vroeger aan de distributienetbeheerders werden doorgefactureerd, slechts wordt omkaderd op een wijze die verschilt van die waarin was voorzien vóór de invoeging ervan, bij het bestreden decreet, in het decreet van 19 januari 2017Relevante gevonden documenten type decreet prom. 19/01/2017 pub. 31/01/2017 numac 2017200510 bron waalse overheidsdienst Decreet betreffende de tariefmethodologie die van toepassing is op gas- en elektriciteitsdistributienetbeheerders type decreet prom. 19/01/2017 pub. 31/01/2017 numac 2017200512 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende wijziging van Boek I en Boek II van het Milieuwetboek sluiten.

B.10. Het tweede middel is niet gegrond.

Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep.

Aldus gewezen in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/01/1989 pub. 18/02/2008 numac 2008000108 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet op het Arbitragehof sluiten op het Grondwettelijk Hof, op 14 mei 2020.

De griffier, P.-Y. Dutilleux De voorzitter, F. Daoût