GRONDWETTELIJK HOF

Uittreksel uit arrest nr. 177/2019 van 14 november 2019 Rolnummer 6871 In zake : het beroep tot vernietiging van het decreet van het Waalse Gewest van 12 oktober 2017 « houdende instemming met het samenwerkingsakkoord van 30 maart 2017 tussen het Waalse Gewest en de Duitstalige Gemeenschap betreffende de organisatie van de lokale verkiezingen van 14 oktober 2018 op het grondgebied van het Duitse taalgebied », ingesteld door de gemeente Jurbeke.

Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters J.-P. Moerman, T. Merckx-Van Goey, T. Giet, R. Leysen en M. Pâques, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter F. Daoût, wijst na beraad het volgende arrest : I. - Onderwerp van het beroep en rechtspleging Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 5 maart 2018 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 8 maart 2018, heeft de gemeente Jurbeke, bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. J. Laurent en Mr. C. Servais, advocaten bij de balie te Brussel, beroep tot vernietiging ingesteld van het decreet van het Waalse Gewest van 12 oktober 2017 « houdende instemming met samenwerkingsakkoord van 30 maart 2017 tussen het Waalse Gewest en de Duitstalige Gemeenschap betreffende de organisatie van de lokale verkiezingen van 14 oktober 2018 op het grondgebied van het Duitse taalgebied » (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 24 oktober 2017). (...) II. - In rechte (...) Ten aanzien van het bestreden decreet en de context ervan B.1.1. Het enige artikel van het decreet van het Waalse Gewest van 12 oktober 2017 « houdende instemming met het samenwerkingsakkoord van 30 maart 2017 tussen het Waalse Gewest en de Duitstalige Gemeenschap betreffende de organisatie van de lokale verkiezingen van 14 oktober 2018 op het grondgebied van het Duitse taalgebied » bepaalt : « Instemming wordt betuigd met het samenwerkingsakkoord van 30 maart 2017 tussen het Waalse Gewest en de Duitstalige Gemeenschap betreffende de organisatie van de lokale verkiezingen van 14 oktober 2018 op het grondgebied van het Duitse taalgebied ».

B.1.2. Het opschrift van het decreet van 12 oktober 2017Relevante gevonden documenten type decreet prom. 12/10/2017 pub. 25/10/2017 numac 2017205407 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met het samenwerkingsakkoord van 14 juli 2016 tussen de Vlaamse Gemeenschap, het Waalse Gewest, de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie en de Duitstalige Gemeenschap betreffende de aan de kinderbijslagregelgeving aan te brengen wijzigingen type decreet prom. 12/10/2017 pub. 20/10/2017 numac 2017205392 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met het samenwerkingsakkoord tussen de Federale Staat, het Vlaams Gewest, het Waals Gewest, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap en de Duitstalige Gemeenschap betreffende de gedeeltelijke omzetting van Richtlijn 2014/61/EU van het Europees Parlement en de Raad van 15 mei 2014 inzake maatregelen ter verlaging van de kosten van de aanleg van elektronische communicatienetwerken met hoge snelheid type decreet prom. 12/10/2017 pub. 25/10/2017 numac 2017205410 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende instemming met het samenwerkingsakkoord van 17 juni 2016 tussen de Vlaamse Gemeenschap, het Waalse Gewest, de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie en de Duitstalige Gemeenschap houdende omzetting in de gezinsbijslagwetgeving van Richtlijn 2011/98/EU van het Europees Parlement en de Raad van 13 december 2011 betreffende één enkele aanvraagprocedure voor een gecombineerde vergunning voor onderdanen van derde landen om te verblijven en te werken op het grondgebied van een lidstaat, alsmede inzake een gemeenschappelijk pakket rechten voor werknemers uit derde landen die legaal in een lidstaat verblijven sluiten, het enige artikel ervan en het daarbij gevoegde samenwerkingsakkoord dragen verkeerdelijk de datum van 30 maart 2017 in plaats van de datum van 13 juli 2017.

Uit de parlementaire voorbereiding van dat decreet blijkt dat het bij het ontwerpdecreet gevoegde samenwerkingsakkoord is gesloten op 13 juli 2017 en niet op 30 maart 2017 (Parl. St., Waals Parlement, 2016-2017, nr. 874/1, pp. 6-21). De inhoud van het samenwerkingsakkoord dat in het Belgisch Staatsblad is bekendgemaakt, stemt overeen met hetwelk is gesloten op 13 juli 2017.

B.1.3. Het samenwerkingsakkoord van 13 juli 2017 heeft betrekking op de organisatie van de gelijktijdige gemeenteraads- en provincieraadsverkiezingen die gezamenlijk worden gehouden door het Waalse Gewest en de Duitstalige Gemeenschap op 14 oktober 2018 op het grondgebied van het Duitse taalgebied (artikel 1, § 1, eerste lid) « zonder afbreuk te doen aan de bevoegdheid van het Waalse Gewest en van de Duitstalige Gemeenschap om, elk wat hen betreft, te regelen : 1° de bepalingen ten gronde die respectievelijk van toepassing zijn op de provincieraads- en gemeenteraadsverkiezingen en die geen betrekking hebben op de organisatie in de strikte zin van de gelijktijdige verkiezingen bedoeld in het eerste lid » (artikel 1, § 1, tweede lid, 1°). Het bepaalt met name dat de gelijktijdige gemeenteraads- en provincieraadsverkiezingen van 14 oktober 2018 op het grondgebied van het Duitse taalgebied plaatshebben via het systeem van elektronische stemming met papieren bewijsstuk (artikel 2).

Het onderwerp ervan is beperkt tot de gezamenlijke organisatie van de lokale verkiezingen van 14 oktober 2018 : « Dat samenwerkingsakkoord neemt de vorm aan van een tot de lokale verkiezingen van 14 oktober 2018 beperkt proefproject dat het voorwerp zal uitmaken van een aan de beide Parlementen voor te leggen evaluatie » (Parl. St., Waals Parlement, 2016-2017, nr. 874/1, p. 3).

B.1.4. De Duitstalige Gemeenschap heeft met het samenwerkingsakkoord van 13 juli 2017 ingestemd bij een decreet van 23 oktober 2017 « houdende instemming met het samenwerkingsakkoord tussen het Waalse Gewest en de Duitstalige Gemeenschap over de lokale verkiezingen van 14 oktober 2018 op het grondgebied van het Duitse taalgebied ».

B.1.5. Met artikel 45 van het decreet van het Waalse Gewest van 9 maart 2017 « houdende wijziging van bepaalde bepalingen van het Wetboek van de plaatselijke democratie en de decentralisatie » heeft de decreetgever, voor de gemeenten van het Franse taalgebied, de artikelen L4211-1 tot L4261-7 opgeheven, die boek II van het vierde deel van het Waalse Wetboek van de plaatselijke democratie en de decentralisatie (hierna : WWPDD) vormden, betreffende een systeem voor « geautomatiseerde stemming » dat onder meer werkt met een leespen (vroeger artikel L4211-2, § 1, van het WWPDD). Die techniek voor het stemmen wordt hierna aangegeven als « elektronische stemming met leespen ». Krachtens het vroegere artikel L4211-1 van het WWPDD kon de Waalse Regering, enerzijds, de gemeenten van het Franse taalgebied aanwijzen waarin de gemeenteraadsverkiezingen werden georganiseerd via het systeem van de « elektronische stemming met leespen » en, anderzijds, de gemeenten van het Franse taalgebied en de gemeenten van het Duitse taalgebied waarin de provincieraadsverkiezingen georganiseerd werden via hetzelfde systeem.

Bij zijn arrest nr. 115/2018 van 20 september 2018 heeft het Hof het beroep tot vernietiging verworpen dat door de gemeente Jurbeke was ingesteld tegen artikel 45 van het decreet van 9 maart 2017Relevante gevonden documenten type decreet prom. 09/03/2017 pub. 27/03/2017 numac 2017201586 bron waalse overheidsdienst Decreet houdende wijziging van bepaalde bepalingen van het Wetboek van de Plaatselijke Democratie en de Decentralisatie sluiten.

Ten aanzien van het belang B.2.1. De Waalse Regering en de Regering van de Duitstalige Gemeenschap betwisten het belang van de verzoekende partij om in rechte op te treden om de reden dat een eventuele vernietiging van het bestreden decreet haar situatie niet zou raken.

B.2.2. De verzoekende partij verantwoordt haar belang bij het beroep door aan te voeren dat zij als gemeente ertoe gehouden is de verkiezingen te organiseren overeenkomstig de bepalingen van het WWPDD en dat het samenwerkingsakkoord van 13 juli 2017 te haren aanzien discriminerend is.

Uit de uiteenzetting van het enige middel blijkt dat de verzoekende partij aanklaagt dat artikel 2 van het samenwerkingsakkoord van 13 juli 2017 enkel de gemeenten van het Duitse taalgebied, en niet de gemeenten van het Franse taalgebied, de mogelijkheid biedt de provincieraadsverkiezingen te organiseren volgens de techniek van elektronische stemming met papieren bewijsstuk.

B.2.3. De Grondwet en de bijzondere wet van 6 januari 1989Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/01/1989 pub. 18/02/2008 numac 2008000108 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet op het Arbitragehof sluiten op het Grondwettelijk Hof vereisen dat elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die een beroep tot vernietiging instelt, doet blijken van een belang. Van het vereiste belang doen slechts blijken de personen wier situatie door de bestreden norm rechtstreeks en ongunstig zou kunnen worden geraakt.

Opdat de verzoekende partij van het vereiste belang doet blijken, is niet vereist dat een eventuele vernietiging haar een onmiddellijk voordeel zou opleveren. De omstandigheid dat zij, als gevolg van de vernietiging van het bestreden decreet, opnieuw een kans zou krijgen dat haar situatie in gunstigere zin wordt geregeld, volstaat om haar belang bij het bestrijden ervan te verantwoorden.

B.2.4. Het samenwerkingsakkoord van 13 juli 2017, waarbij aan het bestreden decreet instemming wordt verleend, was enkel van toepassing op de gelijktijdige gemeenteraads- en provincieraadsverkiezingen van 14 oktober 2018 die werden georganiseerd op het grondgebied van het Duitse taalgebied (artikel 2). Het was niet van toepassing op de gelijktijdige lokale verkiezingen van 14 oktober 2018 die werden georganiseerd in de gemeente Jurbeke, die behoort tot het grondgebied van het Franse taalgebied.

De provincieraadsverkiezingen van 14 oktober 2018 in de gemeenten van het Franse taalgebied werden geregeld bij boek I van het vierde deel van het WWPDD, dat de organisatie van die verkiezingen regelt volgens de techniek van stemming met potlood en papier. De gemeente Jurbeke wordt aldus niet rechtstreeks en ongunstig geraakt door het samenwerkingsakkoord waarbij aan het bestreden decreet instemming wordt verleend.

De mogelijke vernietiging van het bestreden decreet zou geen enkele weerslag kunnen hebben op de situatie van de verzoekende partij en zou haar evenmin de kans bieden dat haar situatie in een meer gunstige zin wordt geregeld.

B.2.5. De verzoekende partij doet niet blijken van het vereiste belang. Het beroep tot vernietiging is niet ontvankelijk.

Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep.

Aldus gewezen in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989Relevante gevonden documenten type wet prom. 06/01/1989 pub. 18/02/2008 numac 2008000108 bron federale overheidsdienst binnenlandse zaken Bijzondere wet op het Arbitragehof sluiten op het Grondwettelijk Hof, op 14 november 2019.

De griffier, De voorzitter, P.-Y. Dutilleux F. Daoût