Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Arrest van --
← Terug naar "Uittreksel uit arrest nr. 177/2019 van 14 november 2019 Rolnummer 6871 In zake : het beroep tot vernietiging van het decreet van het Waalse Gewest van 12 oktober 2017 « houdende instemming met het samenwerkingsakkoord van 30 maart 2017 tussen Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters J.-P(...)"
Uittreksel uit arrest nr. 177/2019 van 14 november 2019 Rolnummer 6871 In zake : het beroep tot vernietiging van het decreet van het Waalse Gewest van 12 oktober 2017 « houdende instemming met het samenwerkingsakkoord van 30 maart 2017 tussen Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters J.-P(...) Extrait de l'arrêt n° 177/2019 du 14 novembre 2019 Numéro du rôle : 6871 En cause : le recours en annulation du décret de la Région wallonne du 12 octobre 2017 « portant assentiment à l'accord de coopération conclu le 30 mars 2017 entre la Ré La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges J.-P. Moerm(...)
GRONDWETTELIJK HOF COUR CONSTITUTIONNELLE
Uittreksel uit arrest nr. 177/2019 van 14 november 2019 Extrait de l'arrêt n° 177/2019 du 14 novembre 2019
Rolnummer 6871 Numéro du rôle : 6871
In zake : het beroep tot vernietiging van het decreet van het Waalse En cause : le recours en annulation du décret de la Région wallonne du
Gewest van 12 oktober 2017 « houdende instemming met het 12 octobre 2017 « portant assentiment à l'accord de coopération conclu
samenwerkingsakkoord van 30 maart 2017 tussen het Waalse Gewest en de le 30 mars 2017 entre la Région wallonne et la Communauté germanophone
Duitstalige Gemeenschap betreffende de organisatie van de lokale
verkiezingen van 14 oktober 2018 op het grondgebied van het Duitse concernant l'organisation des élections locales du 14 octobre 2018 sur
taalgebied », ingesteld door de gemeente Jurbeke. le territoire de la région de langue allemande », introduit par la
commune de Jurbise.
Het Grondwettelijk Hof, La Cour constitutionnelle,
samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges J.-P.
J.-P. Moerman, T. Merckx-Van Goey, T. Giet, R. Leysen en M. Pâques, Moerman, T. Merckx-Van Goey, T. Giet, R. Leysen et M. Pâques, assistée
bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter F. Daoût, du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président F. Daoût,
wijst na beraad het volgende arrest : après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant :
I. - Onderwerp van het beroep en rechtspleging I. - Objet du recours et procédure
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 5 maart 2018 Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 5
ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 8 maart
2018, heeft de gemeente Jurbeke, bijgestaan en vertegenwoordigd door mars 2018 et parvenue au greffe le 8 mars 2018, la commune de Jurbise,
Mr. J. Laurent en Mr. C. Servais, advocaten bij de balie te Brussel, assistée et représentée par Me J. Laurent et Me C. Servais, avocats au
beroep tot vernietiging ingesteld van het decreet van het Waalse barreau de Bruxelles, a introduit un recours en annulation du décret
Gewest van 12 oktober 2017 « houdende instemming met de la Région wallonne du 12 octobre 2017 « portant assentiment à
samenwerkingsakkoord van 30 maart 2017 tussen het Waalse Gewest en de l'accord de coopération conclu le 30 mars 2017 entre la Région
Duitstalige Gemeenschap betreffende de organisatie van de lokale wallonne et la Communauté germanophone concernant l'organisation des
verkiezingen van 14 oktober 2018 op het grondgebied van het Duitse élections locales du 14 octobre 2018 sur le territoire de la région de
taalgebied » (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 24 oktober 2017). langue allemande » (publié au Moniteur belge du 24 octobre 2017).
(...) (...)
II. - In rechte II. - En droit
(...) (...)
Ten aanzien van het bestreden decreet en de context ervan Quant au décret attaqué et à son contexte
B.1.1. Het enige artikel van het decreet van het Waalse Gewest van 12 B.1.1. L'article unique du décret de la Région wallonne du 12 octobre
oktober 2017 « houdende instemming met het samenwerkingsakkoord van 30 2017 « portant assentiment à l'accord de coopération conclu le 30 mars
maart 2017 tussen het Waalse Gewest en de Duitstalige Gemeenschap 2017 entre la Région wallonne et la Communauté germanophone concernant
betreffende de organisatie van de lokale verkiezingen van 14 oktober l'organisation des élections locales du 14 octobre 2018 sur le
2018 op het grondgebied van het Duitse taalgebied » bepaalt : territoire de la région de langue allemande » dispose :
« Instemming wordt betuigd met het samenwerkingsakkoord van 30 maart « Assentiment est donné à l'accord de coopération conclu le 30 mars
2017 tussen het Waalse Gewest en de Duitstalige Gemeenschap 2017 entre la Région wallonne et la Communauté germanophone concernant
betreffende de organisatie van de lokale verkiezingen van 14 oktober l'organisation des élections locales du 14 octobre 2018 sur le
2018 op het grondgebied van het Duitse taalgebied ». territoire de la région de langue allemande ».
B.1.2. Het opschrift van het decreet van 12 oktober 2017, het enige B.1.2. L'intitulé du décret du 12 octobre 2017, son article unique et
artikel ervan en het daarbij gevoegde samenwerkingsakkoord dragen l'accord de coopération qui y est annexé portent erronément la date du
verkeerdelijk de datum van 30 maart 2017 in plaats van de datum van 13 30 mars 2017 au lieu de la date du 13 juillet 2017.
juli 2017. Uit de parlementaire voorbereiding van dat decreet blijkt dat het bij Il ressort des travaux préparatoires de ce décret que l'accord de
het ontwerpdecreet gevoegde samenwerkingsakkoord is gesloten op 13 coopération joint au projet de décret a été conclu le 13 juillet 2017
juli 2017 en niet op 30 maart 2017 (Parl. St., Waals Parlement, et non le 30 mars 2017 (Doc. parl., Parlement wallon, 2016-2017, n°
2016-2017, nr. 874/1, pp. 6-21). De inhoud van het 874/1, pp. 6-21). Le contenu de l'accord de coopération publié au
samenwerkingsakkoord dat in het Belgisch Staatsblad is bekendgemaakt,
stemt overeen met hetwelk is gesloten op 13 juli 2017. Moniteur belge correspond à celui conclu le 13 juillet 2017.
B.1.3. Het samenwerkingsakkoord van 13 juli 2017 heeft betrekking op B.1.3. L'accord de coopération du 13 juillet 2017 porte sur les
de organisatie van de gelijktijdige gemeenteraads- en modalités d'organisation des élections simultanées communales et
provincieraadsverkiezingen die gezamenlijk worden gehouden door het provinciales organisées conjointement par la Région wallonne et la
Waalse Gewest en de Duitstalige Gemeenschap op 14 oktober 2018 op het Communauté germanophone le 14 octobre 2018 sur le territoire de la
grondgebied van het Duitse taalgebied (artikel 1, § 1, eerste lid) « région de langue allemande (article 1er, § 1er, alinéa 1er), « sans
zonder afbreuk te doen aan de bevoegdheid van het Waalse Gewest en van préjudice de la compétence de la Région wallonne et de la Communauté
de Duitstalige Gemeenschap om, elk wat hen betreft, te regelen : 1° de germanophone de régler, chacune pour ce qui la concerne : 1° les
bepalingen ten gronde die respectievelijk van toepassing zijn op de dispositions de fond applicables respectivement aux élections
provincieraads- en gemeenteraadsverkiezingen en die geen betrekking provinciales et communales et qui ne portent pas sur l'organisation au
hebben op de organisatie in de strikte zin van de gelijktijdige
verkiezingen bedoeld in het eerste lid » (artikel 1, § 1, tweede lid, sens strict des élections simultanées visées à l'alinéa 1er » (article
1°). Het bepaalt met name dat de gelijktijdige gemeenteraads- en 1er, § 1er, alinéa 2, 1°). Il prévoit notamment que les élections
provincieraadsverkiezingen van 14 oktober 2018 op het grondgebied van simultanées communales et provinciales du 14 octobre 2018 ont lieu,
het Duitse taalgebied plaatshebben via het systeem van elektronische sur le territoire de langue allemande, selon le système de vote
stemming met papieren bewijsstuk (artikel 2). électronique avec preuve papier (article 2).
Het onderwerp ervan is beperkt tot de gezamenlijke organisatie van de Son objet est circonscrit à l'organisation conjointe des élections
lokale verkiezingen van 14 oktober 2018 : locales du 14 octobre 2018 :
« Dat samenwerkingsakkoord neemt de vorm aan van een tot de lokale « Cet accord de coopération se présente comme une expérience pilote,
verkiezingen van 14 oktober 2018 beperkt proefproject dat het voorwerp circonscrite aux élections locales du 14 octobre 2018, qui fera
zal uitmaken van een aan de beide Parlementen voor te leggen evaluatie l'objet d'une évaluation à présenter devant les deux Parlements »
» (Parl. St., Waals Parlement, 2016-2017, nr. 874/1, p. 3). (Doc. parl., Parlement wallon, 2016-2017, n° 874/1, p. 3).
B.1.4. De Duitstalige Gemeenschap heeft met het samenwerkingsakkoord B.1.4. La Communauté germanophone a donné assentiment à l'accord de
van 13 juli 2017 ingestemd bij een decreet van 23 oktober 2017 « coopération du 13 juillet 2017 par un décret du 23 octobre 2017 «
houdende instemming met het samenwerkingsakkoord tussen het Waalse portant assentiment à l'Accord de coopération conclu entre la Région
Gewest en de Duitstalige Gemeenschap over de lokale verkiezingen van wallonne et la Communauté germanophone concernant l'organisation des
14 oktober 2018 op het grondgebied van het Duitse taalgebied ». élections locales du 14 octobre 2018 sur le territoire de la région de
langue allemande ».
B.1.5. Met artikel 45 van het decreet van het Waalse Gewest van 9 B.1.5. Par l'article 45 du décret de la Région wallonne du 9 mars 2017
maart 2017 « houdende wijziging van bepaalde bepalingen van het « modifiant certaines dispositions du Code de la démocratie locale et
Wetboek van de plaatselijke democratie en de decentralisatie » heeft de la décentralisation relatives aux élections locales », le
de decreetgever, voor de gemeenten van het Franse taalgebied, de législateur décrétal a abrogé, pour les communes de la région de
artikelen L4211-1 tot L4261-7 opgeheven, die boek II van het vierde langue française, les articles L4211-1 à L4261-7 qui composaient le
deel van het Waalse Wetboek van de plaatselijke democratie en de livre II de la quatrième partie du Code de la démocratie locale et de
decentralisatie (hierna : WWPDD) vormden, betreffende een systeem voor la décentralisation (ci-après : CWADEL) relatifs à un système de «
« geautomatiseerde stemming » dat onder meer werkt met een leespen vote automatisé » fonctionnant notamment avec un crayon optique
(vroeger artikel L4211-2, § 1, van het WWPDD). Die techniek voor het (ancien article L4211-2, § 1er, du CWADEL). Cette technique de vote
stemmen wordt hierna aangegeven als « elektronische stemming met est désignée ci-après « vote électronique avec crayon optique ». En
leespen ». Krachtens het vroegere artikel L4211-1 van het WWPDD kon de vertu de l'ancien article L4211-1 du CWADEL, le Gouvernement wallon
Waalse Regering, enerzijds, de gemeenten van het Franse taalgebied pouvait désigner, d'une part, les communes de la région de langue
aanwijzen waarin de gemeenteraadsverkiezingen werden georganiseerd via française dans lesquelles les élections communales étaient organisées
het systeem van de « elektronische stemming met leespen » en, au moyen du système de « vote électronique avec crayon optique » et,
anderzijds, de gemeenten van het Franse taalgebied en de gemeenten van d'autre part, les communes de la région de langue française et les
het Duitse taalgebied waarin de provincieraadsverkiezingen communes de la région de langue allemande dans lesquelles les
georganiseerd werden via hetzelfde systeem. élections provinciales étaient organisées au moyen du même système.
Bij zijn arrest nr. 115/2018 van 20 september 2018 heeft het Hof het Par son arrêt n° 115/2018 du 20 septembre 2018, la Cour a rejeté le
beroep tot vernietiging verworpen dat door de gemeente Jurbeke was recours en annulation introduit par la commune de Jurbise contre
ingesteld tegen artikel 45 van het decreet van 9 maart 2017. l'article 45 du décret du 9 mars 2017.
Ten aanzien van het belang Quant à l'intérêt
B.2.1. De Waalse Regering en de Regering van de Duitstalige B.2.1. Le Gouvernement wallon et le Gouvernement de la Communauté
Gemeenschap betwisten het belang van de verzoekende partij om in germanophone contestent l'intérêt à agir de la partie requérante au
rechte op te treden om de reden dat een eventuele vernietiging van het motif qu'une annulation éventuelle du décret attaqué n'affecterait pas
bestreden decreet haar situatie niet zou raken. la situation de celle-ci.
B.2.2. De verzoekende partij verantwoordt haar belang bij het beroep B.2.2. La partie requérante justifie son intérêt au recours en
door aan te voeren dat zij als gemeente ertoe gehouden is de invoquant qu'en tant que commune, elle est tenue d'organiser les
verkiezingen te organiseren overeenkomstig de bepalingen van het WWPDD élections conformément aux dispositions du CWADEL et que l'accord de
en dat het samenwerkingsakkoord van 13 juli 2017 te haren aanzien coopération du 13 juillet 2017 est discriminatoire à son égard.
discriminerend is.
Uit de uiteenzetting van het enige middel blijkt dat de verzoekende Il ressort de l'exposé du moyen unique que la partie requérante fait
partij aanklaagt dat artikel 2 van het samenwerkingsakkoord van 13 grief à l'article 2 de l'accord de coopération du 13 juillet 2017 de
juli 2017 enkel de gemeenten van het Duitse taalgebied, en niet de permettre aux seules communes de la région de langue allemande, et non
gemeenten van het Franse taalgebied, de mogelijkheid biedt de aux communes de la région de langue française, d'organiser les
provincieraadsverkiezingen te organiseren volgens de techniek van élections provinciales selon la technique de vote électronique avec
elektronische stemming met papieren bewijsstuk. preuve papier.
B.2.3. De Grondwet en de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof vereisen dat elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die een beroep tot vernietiging instelt, doet blijken van een belang. Van het vereiste belang doen slechts blijken de personen wier situatie door de bestreden norm rechtstreeks en ongunstig zou kunnen worden geraakt. Opdat de verzoekende partij van het vereiste belang doet blijken, is niet vereist dat een eventuele vernietiging haar een onmiddellijk voordeel zou opleveren. De omstandigheid dat zij, als gevolg van de vernietiging van het bestreden decreet, opnieuw een kans zou krijgen dat haar situatie in gunstigere zin wordt geregeld, volstaat om haar belang bij het bestrijden ervan te verantwoorden. B.2.3. La Constitution et la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle imposent à toute personne physique ou morale qui introduit un recours en annulation de justifier d'un intérêt. Ne justifient de l'intérêt requis que les personnes dont la situation pourrait être affectée directement et défavorablement par la norme attaquée. Pour que la partie requérante justifie de l'intérêt requis, il n'est pas nécessaire qu'une éventuelle annulation lui procure un avantage direct. La circonstance qu'elle obtienne une nouvelle chance de voir sa situation réglée plus favorablement à la suite de l'annulation du décret attaqué suffit à justifier son intérêt à attaquer celui-ci.
B.2.4. Het samenwerkingsakkoord van 13 juli 2017, waarbij aan het B.2.4. L'accord de coopération du 13 juillet 2017, auquel le décret
bestreden decreet instemming wordt verleend, was enkel van toepassing attaqué donne assentiment, n'était applicable qu'aux élections
op de gelijktijdige gemeenteraads- en provincieraadsverkiezingen van 14 oktober 2018 die werden georganiseerd op het grondgebied van het Duitse taalgebied (artikel 2). Het was niet van toepassing op de gelijktijdige lokale verkiezingen van 14 oktober 2018 die werden georganiseerd in de gemeente Jurbeke, die behoort tot het grondgebied van het Franse taalgebied. De provincieraadsverkiezingen van 14 oktober 2018 in de gemeenten van het Franse taalgebied werden geregeld bij boek I van het vierde deel van het WWPDD, dat de organisatie van die verkiezingen regelt volgens de techniek van stemming met potlood en papier. De gemeente Jurbeke wordt aldus niet rechtstreeks en ongunstig geraakt door het samenwerkingsakkoord waarbij aan het bestreden decreet instemming wordt verleend. De mogelijke vernietiging van het bestreden decreet zou geen enkele weerslag kunnen hebben op de situatie van de verzoekende partij en zou haar evenmin de kans bieden dat haar situatie in een meer gunstige zin wordt geregeld. B.2.5. De verzoekende partij doet niet blijken van het vereiste belang. Het beroep tot vernietiging is niet ontvankelijk. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus gewezen in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, op 14 november 2019. De griffier, De voorzitter, communales et provinciales simultanées du 14 octobre 2018 organisées sur le territoire de la région de langue allemande (article 2). Il n'était pas applicable aux élections locales simultanées du 14 octobre 2018 organisées dans la commune de Jurbise, qui relève du territoire de la région de langue française. Les élections provinciales du 14 octobre 2018 dans les communes de la région de langue française ont été régies par le livre Ier de la quatrième partie du CWADEL, qui règle les modalités d'organisation de ces élections selon la technique de vote papier. Ainsi, la commune de Jurbise n'est pas affectée directement et défavorablement par l'accord de coopération auquel le décret attaqué donne assentiment. L'annulation éventuelle du décret attaqué ne pourrait avoir aucun effet sur la situation de la partie requérante et ne pourrait pas davantage lui donner une chance de voir sa situation réglée plus favorablement. B.2.5. La partie requérante ne justifie pas de l'intérêt requis. Le recours en annulation est irrecevable. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi rendu en langue française, en langue néerlandaise et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 14 novembre 2019. Le greffier, Le président,
P.-Y. Dutilleux F. Daoût P.-Y. Dutilleux F. Daoût
^