← Retour vers "Circulaire. - Cohabitation légale instaurée par la loi du 23 novembre 1998 "
| Circulaire. - Cohabitation légale instaurée par la loi du 23 novembre 1998 | Omzendbrief. - Wettelijke samenwoning, ingevoerd door de wet van 23 november 1998 |
|---|---|
| MINISTERE DE L'INTERIEUR | MINISTERIE VAN BINNENLANDSE ZAKEN |
| 1er DECEMBRE 1999. - Circulaire. - Cohabitation légale instaurée par | 1 DECEMBER 1999. - Omzendbrief. - Wettelijke samenwoning, ingevoerd |
| la loi du 23 novembre 1998 | door de wet van 23 november 1998 |
| Aux utilisateurs du Registre national, | Aan de gebruikers van het Rijksregister, |
| Au Collège des Bourgmestre et Echevins, | Aan het College van Burgemeester en Schepenen, |
| A l'attention du service de population, | Ter attentie van de bevolkingsdienst, |
| A. Généralités | A. Algemeenheden |
| La loi du 23 novembre 1998, publiée au Moniteur belge du 12 janvier | De wet van 23 november 1998, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad |
| 1999, a modifié le Code civil en vue de l'instauration de la | van 12 januari 1999, heeft het Burgerlijk Wetboek gewijzigd door de |
| cohabitation légale (insertion au livre III du Code civil d'un titre | invoering van de wettelijke samenwoning (invoeging van een titel Vbis, |
| Vbis intitulé « De la cohabitation légale », articles 1475 à 1479 du Code civil). La loi précitée entre prochainement en vigueur. Le législateur a ainsi entendu donner la possibilité d'officialiser les situations de cohabitation pour assurer aux cohabitants une sécurité juridique relative. Par cohabitation légale, il y a lieu d'entendre la situation de vie commune de deux personnes ayant fait la déclaration de cohabitation légale auprès de l'Officier de l'état civil du domicile commun. Ladite déclaration est faite au moyen d'un écrit, remis contre | met als opschrift « Wettelijke samenwoning », artikelen 1475 tot 1479, in boek III van het Burgerlijk Wetboek). Voornoemde wet treedt binnenkort in werking. De wetgever biedt op deze manier de mogelijkheid een officieel karakter te geven aan de vormen van samenwoning ten einde een relatieve juridische zekerheid te verzekeren voor de samenwonenden. Onder wettelijke samenwoning wordt verstaan de toestand van samenleven van twee personen die de verklaring van wettelijke samenwoning hebben afgelegd bij de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeenschappelijke woonplaats. De verklaring wordt afgelegd door middel van een geschrift dat tegen |
| récépissé à l'Officier de l'état civil, qui contient les informations | ontvangstbewijs wordt overhandigd aan de ambtenaar van de burgerlijke |
| suivantes : | stand. Dat geschrift bevat de volgende gegevens : |
| 1° la date de la déclaration; | 1° de datum van de verklaring; |
| 2° le nom, les prénoms, lieu et date de naissance; | 2° de naam, de voornamen, geboorteplaats en -datum; |
| 3° le domicile commun; | 3° de gemeenschappelijke woonplaats; |
| 4° la mention de la volonté des parties de cohabiter légalement; | 4° de vermelding van de wil van beide partijen om wettelijk samen te |
| 5° la mention de ce que les deux parties ont pris connaissance | wonen; 5° de vermelding dat beide partijen vooraf kennis hebben genomen van |
| préalablement du contenu des articles 1475 à 1479 du Code civil | de inhoud van de artikelen 1475 tot 1479 van het Burgerlijk Wetboek, |
| die het statuut van wettelijke samenwoning regelen; | |
| réglant le statut de cohabitation; | 6° in voorkomend geval, de vermelding van de overeenkomst die is |
| 6° le cas échéant, la mention de la convention visée à l'article 1478 | bedoeld in artikel 1478 van het Burgerlijk Wetboek, namelijk : de |
| du Code civil, à savoir : la convention passée en la forme authentique | overeenkomst tussen de partijen die in authentieke vorm wordt verleden |
| devant notaire conclue entre les parties, en vue d'organiser | voor de notaris, tot regeling van de modaliteiten van de wettelijke |
| subsidiairement à la loi les modalités de cohabitation légale. | samenwoning subsidiair aan de wet. |
| L'officier de l'état civil vérifie si les deux parties satisfont aux | De ambtenaar van de burgerlijke stand gaat na of beide partijen |
| conditions légales régissant la cohabitation légale et acte, dans l'affirmative, la déclaration dans le registre de la population. Le dépôt de la déclaration de cohabitation légale suppose que les parties possèdent la capacité juridique de contracter et ne soient pas liées par un mariage ou par une autre cohabitation légale (condition relative à l'absence de cohabitation légale à vérifier à l'avenir). Ce nouveau statut de cohabitation légale non assimilable à un mariage ou à un sous-mariage crée toutefois des obligations et des droits particuliers. Par le seul fait de la cohabitation légale, les cohabitants légaux contribuent aux charges de la vie commune en proportion de leurs facultés. De même, toute dette contractée par l'un des cohabitants pour les besoins de la vie commune et des enfants qu'il éduque oblige solidairement l'autre cohabitant. Toutefois, celui-ci n'est pas tenu des dettes excessives eu égard aux ressources des cohabitants. Les articles 215, 220, § 1er, et 224, § 1er du Code civil s'appliquent au statut de cohabitation légale (impossibilité pour un des cohabitants de disposer entre vifs ou à titre onéreux ou gratuit, sans l'accord de l'autre cohabitant, des droits qu'il possède sur l'immeuble servant de logement principal - interdiction pour l'un des cohabitants d'hypothéquer seul l'immeuble servant de logement principal - impossibilité pour un des cohabitants de disposer, entre vifs, à titre gratuit ou à titre onéreux, des meubles meublants garnissant l'immeuble servant de logement principal - droit au bail de l'immeuble loué par l'un ou l'autre cohabitant - représentation du cohabitant interdit dans l'impossibilité de manifester sa volonté par l'autre cohabitant pour les actes précités - possibilité d'annuler certains actes accomplis sans le concours d'un des cohabitants). La loi instaurant la cohabitation légale détermine également les modalités selon lesquelles la cohabitation légale prend fin (mariage, décès, de commun accord ou unilatéralement : dépôt d'une déclaration écrite auprès de l'Officier de l'état civil - jugement). En cas de cessation de la cohabitation légale, l'Officier de l'état | voldoen aan de wettelijke voorwaarden inzake de wettelijke samenwoning en maakt in bevestigend geval melding van de verklaring in het bevolkingsregister. Het afleggen van de verklaring van wettelijke samenwoning veronderstelt dat de partijen juridisch bekwaam zijn om contracten aan te gaan, en dat zij niet verbonden zijn door een huwelijk of door een andere wettelijke samenwoning (voorwaarde betreffende de afwezigheid van wettelijke samenwoning, te controleren in de toekomst). Het nieuwe statuut van wettelijke samenwoning dat niet kan gelijkgesteld worden met een huwelijk of ondertrouw brengt niettemin bijzondere rechten en verplichtingen mee. Door het enkele feit van de wettelijke samenwoning dragen de wettelijke samenwonenden bij in de lasten van het samenleven naar evenredigheid van hun mogelijkheden. Op dezelfde wijze verbindt iedere schuld, die door een der wettelijke samenwonenden wordt aangegaan ten behoeve van het samenleven en van de kinderen die door hen opgevoed worden, de andere samenwonende hoofdelijk. Deze is echter niet aansprakelijk voor schulden die, gelet op de bestaansmiddelen van de samenwonenden, buitensporig zijn. De artikelen 215, 220, § 1, en 224, § 1 van het Burgerlijk Wetboek zijn eveneens van toepassing op het statuut van de wettelijke samenwoning (onmogelijkheid voor een van de samenwonenden om, zonder de instemming van de andere samenwonende, onder de levenden onder bezwarende titel of gratis, te beschikken over de rechten die hij bezit op het onroerend goed dat als voornaamste woning dient - verbod voor een van de samenwonenden om, alleen, het onroerend goed dat als voornaamste woning dient met een hypotheek te bezwaren - onmogelijkheid voor een van de samenwonenden om te beschikken, onder de levenden, onder bezwarende titel of gratis, over het huisraad dat aanwezig is in het onroerend goed dat als voornaamste woning dient - het recht op de huur van het onroerend goed dat door een van de samenwonenden werd gehuurd - vertegenwoordiging van de samenwonende die onbekwaamverklaard is of die in de onmogelijkheid is zijn wil te kennen te geven door de andere samenwonende voor voornoemde handelingen - mogelijkheid tot nietigverklaring van bepaalde handelingen die werden verricht zonder de medewerking van een van de samenwonenden). De wet tot invoering van de wettelijke samenwoning bepaalt eveneens de modaliteiten volgens dewelke de wettelijke samenwoning ophoudt (huwelijk, overlijden, in onderlinge overeenstemming of éénzijdig : neerleggen van een schriftelijke verklaring bij de ambtenaar van de burgerlijke stand - vonnis). In geval van beëindiging van de wettelijke samenwoning maakt de |
| civil acte la cessation de la cohabitation légale dans le registre de | ambtenaar van de burgerlijke stand hiervan melding in het |
| la population. | bevolkingsregister. |
| B. Modifications réglementaires | B. Wijzigingen aan de reglementering |
| En vertu de la loi instaurant la cohabitation légale, une nouvelle | Op grond van de wet tot invoering van de wettelijke samenwoning moet |
| information doit être introduite dans les registres de la population. | een nieuwe informatie worden bijgevoegd in de bevolkingsregisters. |
| Cette information doit également être accessible aux tiers dans | Deze informatie moet in bepaalde gevallen eveneens toegankelijk zijn |
| certaines conditions. | voor derden. |
| Une modification de l'arrêté royal du 16 juillet 1992 déterminant de | Een wijziging van het koninklijk besluit van 16 juli 1992, dat op |
| manière limitative les informations mentionnées dans les registres de | limitatieve wijze de informatie vastlegt die in de bevolkingsregisters |
| la population (Moniteur belge du 15 août 1992) est donc nécessaire | wordt opgenomen (Belgisch Staatsblad van 15 augustus 1992), is |
| (ajout de la déclaration de cohabitation légale). | bijgevolg noodzakelijk (toevoeging van de verklaring van wettelijke |
| De même, l'arrêté du 16 juillet 1992 relatif à la communication des | samenwoning). Op dezelfde wijze moet het koninklijk besluit van 16 juli 1992 |
| informations contenues dans les registres de la population et dans le | betreffende het verkrijgen van informatie uit de bevolkingsregisters |
| registre des étrangers (Moniteur belge du 15 août 1992) doit être | en uit het vreemdelingenregister (Belgisch Staatsblad van 15 augustus |
| 1992) worden aangepast om de mededeling van de informatie met | |
| adapté pour assurer vis-à-vis des tiers la publicité de l'information | betrekking tot de wettelijke samenwoning ten opzichte van derden |
| relative à la cohabitation légale (compléter l'article 4, alinéa 1er, | mogelijk te maken (aanvulling van artikel 4, eerste lid, tweede zin, |
| 2e phrase, par les mots « et de la déclaration de cohabitation légale | met de woorden "en de verklaring van de wettelijke samenwoning"). Deze |
| »). Cette dernière disposition constituant une exception à la | laatste bepaling houdt een uitzondering in op de beperking van de |
| limitation des informations accessibles aux tiers. | informatie die voor derden toegankelijk is. |
| C. Modification des instructions générales du 7 octobre 1992 | C. Wijziging aan de Algemene Onderrichtingen van 7 oktober 1992 |
| Dans les instructions générales du 7 octobre 1992 concernant la tenue | In de Algemene Onderrichtingen van 7 oktober 1992 betreffende het |
| houden van de bevolkingsregisters en het vreemdelingenregister | |
| des registres de la population et des étrangers (Moniteur belge du 15 | (Belgisch Staatsblad van 15 oktober 1992) moet in hoofdstuk II |
| octobre 1992), il y a lieu d'ajouter au chapitre II relatif aux | betreffende de informatie die in de registers opgenomen wordt, een |
| informations mentionnées dans les registres, un numéro 52bis libellé | nummer 52bis ingevoegd worden dat luidt als volgt : |
| comme suit : « La déclaration de cohabitation légale. La date à introduire est | « De verklaring van de wettelijke samenwoning. De in te voeren datum |
| celle à laquelle l'Officier de l'état civil acte la déclaration dans | is deze waarop de ambtenaar van de burgerlijke stand de verklaring |
| le registre de la population, après vérification des conditions de la | vermeldt in het bevolkingsregister, na onderzoek van de voorwaarden |
| cohabitation légale. » | voor de wettelijke samenwoning. » |
| Au chapitre III, n° 55, § 3, des mêmes instructions, il convient | In hoofdstuk III, nummer 55, § 3, van diezelfde onderrichtingen moet |
| d'introduire la mention suivante entre l'information 121 et 130 : « | de volgende informatie worden opgenomen tussen 121 en 130 : "123 |
| 123 (CL) Cohabitation légale ». | (W.S.) Wettelijke samenwoning." |
| Ten slotte moet in hoofdstuk VIII van de Algemene Onderrichtingen van | |
| Enfin, au chapitre VIII des instructions générales du 7 octobre 1992 | 7 oktober 1992 (Het verkrijgen van informatie uit de registers) bij |
| (Communication des informations contenues dans les registres), le n° | |
| 110ter inséré par la circulaire du 14 octobre 1996 (Moniteur belge du | het nummer 110ter, ingevoegd door de omzendbrief van 14 oktober 1996 |
| 31 octobre 1996), il est nécessaire d'ajouter un quatrième tiret : « | (Belgisch Staatsblad van 31 oktober 1996), een vierde gedachtestreep |
| la déclaration de cohabitation légale actée dans le registre de la | toegevoegd worden : "de verklaring van de wettelijke samenwoning die |
| population par l'Officier de l'état civil ». | door de ambtenaar van de burgerlijke stand in het bevolkingsregister |
| werd vermeld". | |
| Pour l'enregistrement de l'information relative à la cohabitation | Ten einde de informatie met betrekking tot de wettelijke samenwoning |
| légale au Registre national des personnes physiques, un T.I. 123 est | te kunnen opnemen in het Rijksregister van de natuurlijke personen |
| désormais prévu. | wordt voorzien in een I.T. 123. |
| D. Structures du T.I. 123 | D. Structuren van het I.T. 123 |
| 1. L'introduction de l'information peut être structurée comme suit : | 1. Het invoeren van de informatie kan op de volgende manieren gebeuren : |
| Structure 1 | Structuur 1 |
| Pour la consultation du tableau, voir image | Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld |
| E. Contrôles | E. Controles |
| L'information relative à la cohabitation légale comporte un | De informatie met betrekking tot de wettelijke samenwoning wordt |
| historique. | bijgehouden in historiek. |
| L'ordre chronologique des TI 123 doit être respecté. | De chronologische volgorde in het I.T. 123 moet gerespecteerd worden. |
| Toutes les dates introduites doivent être réelles et postérieures au | Er mogen enkel reële datums ingevoerd worden die na 31 december 1999 |
| 31 décembre 1999. | liggen. |
| Les dates d'enregistrement de la cohabitation légale doivent être | De datum van de inschrijving van de wettelijke samenwoning moet later |
| supérieures aux dates relatives aux déclarations. Les dates de | zijn dan de datum betreffende de verklaring. De datum van de |
| notification ou de signification de la déclaration de cessation de la | betekening of de kennisgeving van de verklaring van de beëindiging van |
| cohabitation légale doivent être supérieures aux dates relatives aux | de wettelijke samenwoning moet later zijn dan de datum betreffende de |
| déclarations de cessation. | verklaring van de beëindiging. |
| Le numéro national d'identification du Registre national doit être un | Het identificatienummer van het Rijksregister moet een reëel nummer |
| numéro réel repris au Registre national. | zijn dat is opgenomen in het Rijksregister. |
| L'introduction d'une cessation de la cohabitation légale suppose | Het invoeren van de beëindiging van een wettelijke samenwoning |
| l'existence préalable dans le dossier d'une déclaration de | veronderstelt de voorafgaande aanwezigheid in het dossier van een |
| cohabitation légale active. | actieve verklaring van wettelijke samenwoning. |
| Une déclaration de cohabitation légale ne peut être introduite qu'en | Een verklaring van wettelijke samenwoning kan slechts worden ingevoerd |
| absence de mariage ou d'une information active relative à une | bij afwezigheid van een huwelijk of van een actieve informatie met |
| cohabitation légale dans le chef des cohabitants ou de l'un d'eux. | betrekking tot de wettelijke samenwoning. |
| Les cohabitants doivent vivre en commun à la même adresse (contrôle TI 001 et TI 020). | De samenwoning moeten samenleven op hetzelfde adres (controle I.T. 001 en I.T. 020). |
| Ancien TI 111 (statut de la personne représentée ou assistée) avec les | Een oud I.T. 111 (statuut van de persoon die vertegenwoordigd of |
| codes 61, 63, 67 ou 69 ne peut être présent dans les dossiers des deux | bijgestaan wordt) met de codes 61, 63, 67 of 69 kan niet voorkomen in |
| cohabitants. | de dossiers van de twee samenwonenden. |
| Les deux cohabitants ne peuvent être mineurs (moins de 18 ans), sauf | De twee samenwonenden mogen niet minderjarig zijn (minder dan 18 |
| si leurs dossiers comportent un TI 111 avec code 50 (émancipation). | jaar), tenzij hun dossier een I.T. 111 bevat met code 50 (emancipatie). |
| Les présentes instructions sont communiquées dès maintenant aux | Deze onderrichtingen worden vanaf nu aan de gemeenten en aan sommige |
| communes et à certains utilisateurs du Registre national des personnes | gebruikers van het Rijksregister van de Natuurlijke personen |
| physiques pour leur permettre une adaptation de leurs programmes, | medegedeeld teneinde een aanpassing van hun programma's mogelijk te |
| avant la date d'entrée en vigueur effective du statut de cohabitation | maken vóór de datum van de effectieve inwerkingtreding van het statuut |
| légale. | van wettelijke samenwoning. |
| Pour le Ministre de l'Intérieur : | Namens de Minister van Binnenlandse Zaken : |
| Le Directeur général, | De Directeur-Generaal, |
| L. Vanneste. | L. Vanneste. |