Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêté Royal du 25/03/2018
← Retour vers "Arrêté royal rendant obligatoire la convention collective de travail du 28 juin 2017, conclue au sein de la Commission paritaire du spectacle, relative à l'exécution de la convention collective de travail n° 103, conclue le 27 juin 2012 au sein du Conseil national du travail et modifiée par la convention collective de travail n° 103ter, instaurant un système de crédit-temps, de diminution de carrière et d'emplois de fin de carrière "
Arrêté royal rendant obligatoire la convention collective de travail du 28 juin 2017, conclue au sein de la Commission paritaire du spectacle, relative à l'exécution de la convention collective de travail n° 103, conclue le 27 juin 2012 au sein du Conseil national du travail et modifiée par la convention collective de travail n° 103ter, instaurant un système de crédit-temps, de diminution de carrière et d'emplois de fin de carrière Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 28 juni 2017, gesloten in het Paritair Comité voor het vermakelijkheidsbedrijf, betreffende de uitvoering van de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 103, gesloten op 27 juni 2012 in de Nationale Arbeidsraad en gewijzigd door de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 103ter, tot invoering van een stelsel van tijdskrediet, loopbaanvermindering en landingsbanen
SERVICE PUBLIC FEDERAL EMPLOI, TRAVAIL ET CONCERTATION SOCIALE FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG
25 MARS 2018. - Arrêté royal rendant obligatoire la convention 25 MAART 2018. - Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt
collective de travail du 28 juin 2017, conclue au sein de la verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 28 juni 2017,
gesloten in het Paritair Comité voor het vermakelijkheidsbedrijf,
Commission paritaire du spectacle, relative à l'exécution de la betreffende de uitvoering van de collectieve arbeidsovereenkomst nr.
convention collective de travail n° 103, conclue le 27 juin 2012 au 103, gesloten op 27 juni 2012 in de Nationale Arbeidsraad en gewijzigd
sein du Conseil national du travail et modifiée par la convention
collective de travail n° 103ter, instaurant un système de door de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 103ter, tot invoering van
crédit-temps, de diminution de carrière et d'emplois de fin de een stelsel van tijdskrediet, loopbaanvermindering en landingsbanen
carrière (1) (1)
PHILIPPE, Roi des Belges, FILIP, Koning der Belgen,
A tous, présents et à venir, Salut. Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
Vu la loi du 5 décembre 1968 sur les conventions collectives de Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve
travail et les commissions paritaires, notamment l'article 28; arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, inzonderheid op artikel
Vu la demande de la Commission paritaire du spectacle; 28; Gelet op het verzoek van het Paritair Comité voor het
vermakelijkheidsbedrijf;
Sur la proposition du Ministre de l'Emploi, Op de voordracht van de Minister van Werk,
Nous avons arrêté et arrêtons : Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Article 1er.Est rendue obligatoire la convention collective de

Artikel 1.Algemeen verbindend wordt verklaard de als bijlage

travail du 28 juin 2017, reprise en annexe, conclue au sein de la overgenomen collectieve arbeidsovereenkomst van 28 juni 2017, gesloten
in het Paritair Comité voor het vermakelijkheidsbedrijf, betreffende
Commission paritaire du spectacle, relative à l'exécution de la de uitvoering van de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 103, gesloten
convention collective de travail n° 103, conclue le 27 juin 2012 au op 27 juni 2012 in de Nationale Arbeidsraad en gewijzigd door de
sein du Conseil national du travail et modifiée par la convention
collective de travail n° 103ter, instaurant un système de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 103ter, tot invoering van een
crédit-temps, de diminution de carrière et d'emplois de fin de carrière. stelsel van tijdskrediet, loopbaanvermindering en landingsbanen.

Art. 2.Le ministre qui a l'Emploi dans ses attributions est chargé de

Art. 2.De minister bevoegd voor Werk is belast met de uitvoering van

l'exécution du présent arrêté. dit besluit.
Donné à Bruxelles, le 25 mars 2018. Gegeven te Brussel, 25 maart 2018.
PHILIPPE FILIP
Par le Roi : Van Koningswege :
Le Ministre de l'Emploi, De Minister van Werk,
K. PEETERS K. PEETERS
_______ _______
Note Nota
(1) Référence au Moniteur belge : (1) Verwijzing naar het Belgisch Staatsblad :
Loi du 5 décembre 1968, Moniteur belge du 15 janvier 1969. Wet van 5 december 1968, Belgisch Staatsblad van 15 januari 1969.
Annexe Bijlage
Commission paritaire du spectacle Paritair Comité voor het vermakelijkheidsbedrijf
Convention collective de travail du 28 juin 2017 Collectieve arbeidsovereenkomst van 28 juni 2017
Exécution de la convention collective de travail n° 103, conclue le 27 Uitvoering van de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 103, gesloten op
juin 2012 au sein du Conseil national du travail et modifiée par la 27 juni 2012 in de Nationale Arbeidsraad en gewijzigd door de
convention collective de travail n° 103ter, instaurant un système de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 103ter, tot invoering van een
crédit-temps, de diminution de carrière et d'emplois de fin de stelsel van tijdskrediet, loopbaanvermindering en landingsbanen
carrière (Convention enregistrée le 2 août 2017 sous le numéro (Overeenkomst geregistreerd op 2 augustus 2017 onder het nummer
140757/CO/304) 140757/CO/304)

Article 1er.La présente convention collective de travail est conclue

Artikel 1.Deze collectieve arbeidsovereenkomst wordt gesloten ter

en exécution de la convention collective de travail n° 103, instaurant uitvoering van de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 103, tot
un système de crédit-temps, de diminution de carrière et d'emplois de invoering van een stelsel van tijdskrediet, loopbaanvermindering en
fin de carrière, conclue le 27 juin 2012 au sein du Conseil national landingsbanen, gesloten op 27 juni 2012 in de Nationale Arbeidsraad
du travail (convention collective de travail n° 103 du Conseil (collectieve arbeidsovereenkomst nr. 103 van de Nationale Arbeidsraad)
national du travail) (arrêté royal du 25 août 2012, Moniteur belge du (koninklijk besluit van 25 augustus 2012, Belgisch Staatsblad van 31
31 août 2012) et de l'arrêté royal du 30 décembre 2014 modifiant augustus 2012) en van het koninklijk besluit van 30 december 2014 tot
l'arrêté royal du 12 décembre 2001 pris en exécution du chapitre IV de wijziging van het koninklijk besluit van 12 december 2001 genomen ter
la loi du 10 août 2001 relative à la conciliation entre l'emploi et la uitvoering van hoofdstuk IV van de wet van 10 augustus 2001
qualité de vie concernant le système du crédit-temps, de la diminution betreffende de verzoening van werkgelegenheid en kwaliteit van het
leven betreffende het stelsel van tijdskrediet, loopbaanvermindering
de carrière et de la réduction des prestations de travail à mi-temps, en vermindering van de arbeidsprestaties tot een halftijdse
Moniteur belge du 31 décembre 2014. betrekking, Belgisch Staatsblad van 31 december 2014.

Art. 2.§ 1er. La présente convention collective de travail s'applique

Art. 2.§ 1. Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op

à l'ensemble des employeurs et travailleurs ressortissant à la alle werkgevers en werknemers die ressorteren onder het Paritair
Commission paritaire du spectacle. Comité voor het vermakelijkheidsbedrijf.
Par "travailleurs", on entend : le personnel ouvrier et employé, tant Onder "werknemers" wordt verstaan : het mannelijk en vrouwelijk
masculin que féminin. werklieden- en bediendepersoneel.
§ 2. En exécution de l'article 2, § 3 de la convention collective de § 2. Ter uitvoering van artikel 2, § 3 van de collectieve
travail n° 103 du Conseil national du travail, le personnel de arbeidsovereenkomst nr. 103 van de Nationale Arbeidsraad, kunnen het
direction et le personnel dirigeant, tels que définis dans le cadre directiepersoneel en het leidinggevend personeel, zoals bepaald in het
des élections sociales, peuvent bénéficier des droits découlant de la kader van de sociale verkiezingen, de rechten genieten die
convention collective de travail n° 103 du Conseil national du travail voortvloeien uit de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 103 van de
et de la présente convention collective de travail, moyennant accord Nationale Arbeidsraad en uit deze collectieve arbeidsovereenkomst, met
de l'employeur. het akkoord van de werkgever.

Art. 3.Crédit-temps avec motif

Art. 3.Tijdskrediet met motief

§ 1er. Les travailleurs visés à l'article 2 ont droit à un § 1. De in artikel 2 bedoelde werknemers hebben recht op een voltijds
crédit-temps à temps plein ou à une diminution de carrière à mi-temps tijdskrediet, halftijdse of 1/5de loopbaanvermindering, overeenkomstig
ou d'1/5ème selon les modalités suivantes : volgende modaliteiten : a) Om voor hun kind te zorgen tot de leeftijd van acht jaar; in geval
a) Pour prendre soin de leur enfant jusqu'à l'âge de 8 ans; en cas van adoptie kan de schorsing van de arbeidsprestaties of vermindering
d'adoption, la suspension ou la diminution des prestations de travail van de arbeidsprestaties aanvangen vanaf de inschrijving in het
peut débuter à partir de l'inscription au registre de la population ou bevolkings- of het vreemdelingenregister van de gemeente waar de
des étrangers de la commune où le travailleur est domicilié : une werknemer zijn woonplaats heeft : maximaal 15 maanden voltijdse
diminution de carrière à temps plein de maximum 15 mois, de 26 mois de loopbaanvermindering, 26 maanden halftijdse loopbaanvermindering en
diminution de carrière à mi-temps ou de 51 mois de crédit-temps 1/5ème. maximaal 51 maanden 1/5-tijdse loopbaanvermindering.
Cette période doit être prise par période minimale de 3 mois lorsqu'il Deze periode moet worden opgenomen per minimumperiode van 3 maanden
s'agit d'un crédit-temps à temps plein ou d'une diminution de carrière als het een voltijds tijdskrediet of halftijdse loopbaanvermindering
à mi-temps et par période minimale de 6 mois lorsqu'il s'agit d'une betreft en per minimumperiode van 6 maanden als het een 1/5de
diminution de carrière d'1/5ème. loopbaanvermindering betreft.
La période pour laquelle la suspension ou la réduction des prestations De periode waarvoor de schorsing of de vermindering van de
de travail a été demandée ou la période pour laquelle la prolongation arbeidsprestaties werd gevraagd of de periode waarvoor de verlenging
a été demandée doit débuter avant le moment où l'enfant atteint l'âge werd gevraagd, moet aanvangen vóór het tijdstip waarop het kind acht
de huit ans. jaar wordt.
Le travailleur fournit à l'employeur, au plus tard au moment où la De werknemer verstrekt aan de werkgever uiterlijk op het ogenblik
suspension ou la réduction des prestations de travail prend cours, le waarop de schorsing of de vermindering van de arbeidsprestaties
ou les documents attestant de l'évènement qui ouvre le droit prévu à ingaan, het document of de documenten tot staving van de gebeurtenis
l'article 3, § 1er, a); die het recht doet ontstaan, zoals bepaald in artikel 3, § 1, a);
b) Pour l'octroi de soins palliatifs, tels que définis à l'article b) Voor het verlenen van palliatieve verzorging, zoals gedefinieerd in
100bis, § 2 de la loi de redressement du 22 janvier 1985 : une artikel 100bis, § 2 van de herstelwet van 22 januari 1985 : maximaal
diminution de carrière à temps plein, mi-temps ou de 1/5ème temps pendant 51 mois au maximum. 51 maanden voltijdse, halftijdse of 1/5-tijdse loopbaanvermindering.
Cette période doit être prise par période minimale d'un mois et peut, Deze periode moet worden opgenomen per minimumperiode van één maand en
par patient, être prolongée d'un mois. kan per patiënt met één maand worden verlengd.
Le travailleur fournit à l'employeur, au plus tard au moment où la De werknemer verstrekt aan de werkgever uiterlijk op het ogenblik
suspension ou la réduction des prestations de travail prend cours, une waarop de schorsing of de vermindering van de arbeidsprestaties
attestation délivrée par le médecin traitant de la personne qui ingaan, een attest afgeleverd door de behandelende geneesheer van de
nécessite des soins palliatifs, dont il ressort que le travailleur a persoon die palliatieve verzorging behoeft en waaruit blijkt dat de
déclaré être disposé à donner ces soins palliatifs, sans que werknemer zich bereid heeft verklaard deze palliatieve verzorging te
l'identité du patient y soit mentionnée. Si le travailleur souhaite verlenen, zonder dat hierbij de identiteit van de patiënt wordt
faire usage de la prolongation d'un mois de la période, il doit à vermeld. In geval de werknemer wenst gebruik te maken van de
verlenging van de periode met één maand, dient hij opnieuw een
nouveau fournir la même attestation à l'employeur; dergelijk attest af te leveren aan de werkgever;
c) Pour l'assistance ou l'octroi de soins à un membre du ménage ou de c) Voor het verlenen van bijstand of verzorging aan een zwaar ziek
la famille gravement malade, tel que défini aux articles 3 et 4 de gezins- of familielid zoals gedefinieerd in de artikelen 3 en 4 van
l'arrêté royal du 10 août 1998 instaurant un droit à l'interruption de het koninklijk besluit van 10 augustus 1998 tot invoering van een
carrière pour l'assistance ou l'octroi de soins à un membre du ménage recht op loopbaanonderbreking voor bijstand of verzorging van een
ou de la famille gravement malade : une diminution de carrière à
temps-plein, mi-temps ou de 1/5ème temps pendant 51 mois au maximum. zwaar ziek gezins- of familielid : maximaal 51 maanden voltijdse,
Cette période peut seulement être prise par période minimale d'un mois halftijdse of 1/5-tijdse loopbaanvermindering.
et par période maximale de trois mois. Deze periode kan enkel worden opgenomen per minimumperiode van één
Le travailleur fournit à l'employeur, au plus tard au moment où la maand en een maximumperiode van drie maanden.
suspension ou la réduction des prestations de travail prend cours, une De werknemer verstrekt aan de werkgever uiterlijk op het ogenblik
attestation délivrée par le médecin traitant du membre du ménage ou du waarop de schorsing of de vermindering van de arbeidsprestaties
membre de la famille gravement malade, dont il ressort que le ingaan, een attest afgeleverd door de behandelende geneesheer van het
travailleur a déclaré être disposé à assister ou à donner des soins à zwaar ziek gezins- of familielid waaruit blijkt dat de werknemer zich
la personne gravement malade et sur laquelle le médecin traitant bereid heeft verklaard bijstand of verzorging te verlenen aan de zwaar
indique si les besoins en matière de soins requièrent effectivement zieke persoon en waarop de behandelende arts aanduidt of de
une interruption ou une diminution de carrière à temps plein, à zorgbehoefte daadwerkelijk een voltijdse, halftijdse of 1/5de
mi-temps ou d'1/5ème, à côté de l'éventuelle assistance onderbreking of loopbaanvermindering behoeft, naast de eventuele
professionnelle dont le membre du ménage ou de la famille peut professionele ondersteuning waarop het gezins- of familielid kan
bénéficier; rekenen;
d) Pour l'octroi de soins prodigués à leur enfant handicapé jusqu'à d) Om zorg te dragen voor hun kind met een handicap tot de leeftijd
l'âge de 21 ans : une diminution de carrière à temps plein, mi-temps van 21 jaar : maximaal 51 maanden voltijdse, halftijdse of 1/5-tijdse
ou de 1/5ème temps pendant 51 mois au maximum. loopbaanvermindering.
Cette période doit être prise par période minimale de 3 mois lorsqu'il Deze periode moet worden opgenomen per minimumperiode van 3 maanden
s'agit d'un crédit-temps à temps plein ou d'une diminution de carrière als het een voltijds tijdskrediet of halftijdse loopbaanvermindering
à mi-temps et par période minimale de 6 mois lorsqu'il s'agit d'une betreft en per minimumperiode van 6 maanden als het een 1/5de
diminution de carrière d'1/5ème. loopbaanvermindering betreft.
La période pour laquelle la suspension ou la réduction des prestations De periode waarvoor de schorsing of de vermindering van de
de travail a été demandée ou la période pour laquelle la prolongation arbeidsprestaties werd gevraagd of de periode waarvoor de verlenging
a été demandée doit débuter avant le moment où l'enfant atteint l'âge de 21 ans. werd gevraagd, moet aanvangen vóór het tijdstip waarop het kind 21 jaar wordt.
De werknemer verstrekt aan de werkgever uiterlijk op het ogenblik
Le travailleur fournit à l'employeur, au plus tard au moment où la waarop de schorsing of de vermindering van de arbeidsprestaties
suspension ou la réduction des prestations de travail prend cours, une ingaan, een attest dat de lichamelijke of geestelijke ongeschiktheid
attestation de l'incapacité physique ou mentale d'au moins 66 p.c. ou van ten minste 66 pct. aantoont of de aandoening die leidt tot een
de l'affection qui a pour conséquence qu'au moins 4 points sont erkenning van minstens 4 punten in pijler 1 van de medisch-sociale
reconnus dans le pilier 1 de l'échelle médico-sociale au sens de la schaal in de zin van de regelgeving met betrekking tot de
réglementation relative aux allocations familiales; kinderbijslag;
e) Pour l'assistance ou l'octroi de soins à leur enfant mineur e) Voor het verlenen van bijstand of verzorging aan hun minderjarig
gravement malade ou à un enfant mineur gravement malade considéré zwaar ziek kind of aan een minderjarig zwaar ziek kind dat gezinslid
comme membre du ménage, tel que défini à l'article 4 de l'arrêté royal is zoals gedefinieerd in artikel 4 van het koninklijk besluit van 10
du 10 août 1998 instaurant un droit à l'interruption de carrière pour augustus 1998 tot invoering van een recht op loopbaanonderbreking voor
l'assistance ou l'octroi de soins à un membre du ménage ou de la
famille gravement malade : une diminution de carrière à temps plein, bijstand of verzorging van een zwaar ziek gezins- of familielid :
mi-temps ou de 1/5ème temps pendant 51 mois au maximum. Cette période doit être prise par période minimale d'un mois et par période maximale de trois mois. La période pour laquelle la suspension ou la réduction des prestations de travail a été demandée ou la période pour laquelle la prolongation a été demandée doit débuter avant le moment où l'enfant atteint l'âge de la majorité. Le travailleur fournit à l'employeur, au plus tard au moment où la suspension ou la réduction des prestations de travail prend cours, une attestation délivrée par le médecin traitant de son enfant mineur maximaal 51 maanden voltijdse, halftijdse of 1/5-tijdse loopbaanvermindering. Deze periode moet worden opgenomen per minimumperiode van één maand en maximumperiode van drie maanden. De periode waarvoor de schorsing of de vermindering van de arbeidsprestaties werd gevraagd of de periode van verlenging wordt gevraagd, moet aanvangen vóór het tijdstip waarop het kind meerderjarig wordt. De werknemer verstrekt aan de werkgever uiterlijk op het ogenblik waarop de schorsing of de vermindering van de arbeidsprestaties ingaan, een attest afgeleverd door de behandelende geneesheer van hun
gravement malade ou de l'enfant mineur gravement malade, dont il of het minderjarig zwaar ziek kind waaruit blijkt dat de werknemer
ressort que le travailleur a déclaré être disposé à assister ou à zich bereid heeft verklaard bijstand of verzorging te verlenen aan de
donner des soins à la personne gravement malade. zwaar zieke persoon.
§ 2. Les travailleurs visés à l'article 2 ont droit à un crédit-temps § 2. De in artikel 2 bedoelde werknemers hebben recht op maximaal 12
à temps plein pendant 12 mois au maximum ou à une diminution de maanden voltijdse loopbaanvermindering; maximaal 18 maanden halftijdse
carrière à mi-temps pendant 18 mois au maximum ou d'1/5ème pendant 36 loopbaanvermindering en maximaal 36 maanden 1/5-tijdse
mois au maximum pour suivre une formation. loopbaanvermindering voor het volgen van een opleiding.
Cette période doit être prise par période minimale de trois mois Deze periode moet worden opgenomen per minimumperiode van 3 maanden
lorsqu'il s'agit d'un crédit-temps à temps plein ou d'une diminution als het een voltijds tijdskrediet of halftijdse loopbaanvermindering
de carrière à mi-temps et par période minimale de 6 mois lorsqu'il betreft en per minimumperiode van 6 maanden als het een 1/5de
loopbaanvermindering betreft.
s'agit d'une diminution de carrière d'1/5ème. De werknemer verstrekt aan de werkgever uiterlijk op het ogenblik
Le travailleur fournit à l'employeur, au plus tard au moment où la waarop de schorsing of de vermindering van de arbeidsprestaties
suspension ou la réduction des prestations de travail prend cours, la ingaan, het bewijs dat hij zijn arbeidsprestaties schorst of
preuve qu'il suspend ou réduit ses prestations de travail : vermindert :
- pour suivre une formation reconnue par les communautés ou par le - om een door de gemeenschappen of de sector erkende opleiding te
secteur, comptant au moins 360 heures ou 27 crédits par an ou 120 volgen die minstens 360 uren of 27 studiepunten per jaar of 120 uren
heures ou 9 crédits par trimestre scolaire ou par période of 9 studiepunten per schooltrimester of per ononderbroken periode van
ininterrompue de trois mois; drie maanden telt;
- pour suivre un enseignement prodigué dans un centre d'éducation de - om onderwijs te volgen verstrekt in een centrum voor basiseducatie
base ou une formation axée sur l'obtention d'un diplôme ou d'un of een opleiding gericht op het behalen van een diploma of
certificat d'enseignement secondaire, pour lesquels la limite est getuigschrift van secundair onderwijs, waarbij de grens wordt
fixée à 300 heures par an ou 100 heures par trimestre scolaire ou par vastgesteld op 300 uren per jaar of 100 uren per schooltrimester of
période ininterrompue de trois mois. per ononderbroken periode van drie maanden.
La communauté ou l'institution de formation atteste sur la preuve que
le travailleur est valablement inscrit à une formation de cette durée De gemeenschap of de opleidingsinstelling bevestigt op het bewijs dat
ou de cette importance. Le travailleur doit introduire auprès de de werknemer geldig is ingeschreven voor een opleiding met deze
l'employeur, dans les 20 jours civils après chaque trimestre, une tijdsduur of omvang. Binnen de 20 kalenderdagen na elk kwartaal moet
attestation qui fournit la preuve d'une présence régulière à la de werknemer bij de werkgever een attest indienen dat het bewijs
formation dans le courant du trimestre. Les jours de congé scolaire levert van regelmatige aanwezigheid van opleiding in dat kwartaal. De
pendant la période de formation ou qui suivent cette période, sont dagen schoolvakantie in de loop van of aansluitend op een periode van
assimilés à des jours de présence régulière à une formation. La opleiding worden gelijkgesteld met regelmatige aanwezigheid bij een
présence régulière signifie que le travailleur ne peut pas s'absenter opleiding. Regelmatige aanwezigheid betekent dat de werknemer niet
irrégulièrement pendant plus d'un dixième de la durée de la formation meer dan één tiende van de duur van de opleiding in dat kwartaal
dans le courant du trimestre. ongewettigd afwezig mag zijn.
§ 3. Het recht op tijdskrediet zoals bedoeld in § 1, a), b) en c) en §
§ 3. Le droit au crédit-temps visé au § 1er, a), b) et c) et au § 2 ne 2 kan niet worden opgenomen in combinatie met een niet-toegelaten
peut pas être pris en combinaison avec une activité salariée ou
indépendante non autorisée que le travailleur entame ou élargit. bezoldigde of zelfstandige activiteit die de werknemer aanvangt of
§ 4. Les conventions collectives de travail qui ont été conclues avant uitbreidt. § 4. De collectieve arbeidsovereenkomsten die, vóór de
l'entrée en vigueur de la présente convention collective de travail au inwerkingtreding van onderhavige collectieve arbeidsovereenkomst, op
niveau du secteur ou de l'entreprise, dans le cadre de l'article 3, §
2 de la convention collective de travail n° 77bis, restent en vigueur sector- of ondernemingsniveau, in het kader van artikel 3, § 2 van de
collectieve arbeidsovereenkomst nr. 77bis, werden gesloten, blijven
pour l'application du présent paragraphe. gelden voor de toepassing van deze paragraaf.
§ 5. Par dérogation aux périodes minimales visées aux § 1er et § 2, § 5. In afwijking van bovenvermelde minimumperioden in § 1 en § 2, kan
l'éventuel solde restant peut être pris pour une période plus courte. het eventueel overblijvend saldo voor een kortere periode worden opgenomen.
§ 6. Le droit à 36 et 51 mois n'est pas imputé proportionnellement en § 6. Het recht van 36 en 51 maanden wordt niet proportioneel verrekend
cas de prise en formule à temps partiel. bij het opnemen van een deeltijdse formule.
§ 7. Les périodes mentionnées aux § 1er et § 2 ne peuvent pas s'élever § 7. De perioden vermeld in § 1 en § 2 mogen samen niet meer dan 51
à plus de 51 mois au total. maanden bedragen.

Art. 4.Conditions d'ancienneté et d'emploi pour le crédit-temps avec

Art. 4.Anciënniteits- en tewerkstellingsvoorwaarden voor het

motif tijdskrediet met motief
§ 1er. Conformément à l'article 3 de la présente convention collective § 1. Overeenkomstig artikel 3 van deze collectieve
de travail, les travailleurs visés à l'article 2 peuvent : arbeidsovereenkomst, kunnen de werknemers bedoeld in artikel 2 :
1° suspendre complètement leurs prestations de travail quel que soit 1° hun arbeidsprestaties volledig schorsen ongeacht het arbeidsstelsel
le régime de travail dans lequel ils sont occupés dans l'entreprise au waarin zij tewerkgesteld zijn in de onderneming op het ogenblik van de
moment de l'avertissement écrit opéré conformément à l'article 12 de schriftelijke kennisgeving gedaan overeenkomstig artikel 12 van de
la convention collective de travail n° 103 du Conseil national du travail; collectieve arbeidsovereenkomst nr. 103 van de Nationale Arbeidsraad;
2° réduire à mi-temps leurs prestations de travail pour autant qu'ils 2° hun arbeidsprestaties met de helft verminderen voor zover zij ten
soient occupés au moins aux 3/4 d'un temps plein dans l'entreprise minste 3/4de van een voltijdse betrekking tewerkgesteld zijn in de
pendant les 12 mois qui précèdent l'avertissement écrit opéré onderneming gedurende de 12 maanden die voorafgaan aan de
conformément à l'article 12 de la convention collective de travail n° schriftelijke kennisgeving gedaan overeenkomstig artikel 12 van de
103 du Conseil national du travail; collectieve arbeidsovereenkomst nr. 103 van de Nationale Arbeidsraad;
3° réduire leurs prestations de travail à concurrence d'un jour ou de 3° hun arbeidsprestaties verminderen ten belope van één dag of twee
deux demi-jours par semaine pour autant qu'ils soient occupés halve dagen per week voor zover zij gewoonlijk tewerkgesteld zijn in
habituellement dans un régime de travail réparti sur cinq jours ou een arbeidsstelsel verdeeld over vijf dagen of meer en dat zij
plus et qu'ils soient occupés à temps plein pendant les 12 mois qui voltijds tewerkgesteld zijn gedurende de 12 maanden die voorafgaan aan
précèdent l'avertissement écrit opéré conformément à l'article 12 de de schriftelijke kennisgeving gedaan overeenkomstig artikel 12 van de
la convention collective de travail n° 103 du Conseil national du travail. collectieve arbeidsovereenkomst nr. 103 van de Nationale Arbeidsraad.
§ 2. Pour bénéficier du droit complémentaire à 36 ou 51 mois de § 2. Om het recht te genieten op 36 of 51 maanden voltijds
crédit-temps à temps plein ou de diminution de carrière à mi-temps ou tijdskrediet of halftijdse of 1/5de loopbaanvermindering bedoeld in
d'1/5ème visé à l'article 3 de la présente convention collective de artikel 3 van deze collectieve arbeidsovereenkomst, moet de werknemer
travail, le travailleur doit avoir été lié par contrat de travail à verbonden geweest zijn door een arbeidsovereenkomst aan de werkgever
l'employeur pendant les 24 mois qui précèdent l'avertissement écrit gedurende de 24 maanden die voorafgaan aan de schriftelijke
effectué conformément à l'article 12 de la convention collective de kennisgeving gedaan overeenkomstig artikel 12 van de collectieve
travail n° 103 du Conseil national du travail. arbeidsovereenkomst nr. 103 van de Nationale Arbeidsraad.
§ 3. Par dérogation au § 2, les conditions susmentionnées ne § 3. In afwijking van § 2 zijn de bovenvermelde voorwaarden niet van
s'appliquent pas aux travailleurs qui prennent leur crédit-temps à toepassing op de werknemers die hun voltijds tijdskrediet of hun
temps plein ou leur diminution de carrière à mi-temps ou d'1/5ème, halftijdse of 1/5de loopbaanvermindering, bedoeld in artikel 3,
visés à l'article 3, immédiatement après un congé parental tel que onmiddellijk na een ouderschapsverlof nemen zoals bepaald bij het
défini par l'arrêté royal du 29 octobre 1997 relatif à l'introduction koninklijk besluit van 29 oktober 1997 betreffende de invoering van
d'un droit au congé parental dans le cadre d'une interruption de la een recht op ouderschapsverlof in het kader van een onderbreking van
carrière professionnelle et par la convention collective de travail n° de beroepsloopbaan en door de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 64,
64, et qui ont épuisé leurs droits en application de cet arrêté royal en die hun rechten hebben opgebruikt met toepassing van dit koninklijk
ou de la convention collective de travail n° 64 pour tous les enfants besluit of van de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 64 voor alle
bénéficiaires. gerechtigde kinderen.

Art. 5.Dispositions communes du crédit-temps avec motif

Art. 5.Gemeenschappelijke bepalingen van het tijdskrediet met motief

§ 1er. Les périodes visées à l'article 3 de la présente convention § 1. De periodes bedoeld in artikel 3 van deze collectieve
collective de travail ne peuvent pas s'élever à plus de 51 mois au total. arbeidsovereenkomst mogen in totaal niet meer dan 51 maanden bedragen.
§ 2. Par dérogation aux périodes minimales visées à l'article 3 de la § 2. In afwijking van de minimumperiodes bedoeld in artikel 3 van deze
présente convention collective de travail, l'éventuel solde restant collectieve arbeidsovereenkomst, kan het eventuele overblijvende saldo
peut être pris pour une période plus courte. worden opgenomen voor een kortere periode.
§ 3. Ne sont pas imputées sur la durée de 36 ou 51 mois visée à § 3. Worden niet aangerekend voor de duur van 36 of 51 maanden bedoeld
l'article 3 de la présente convention collective de travail, les in artikel 3 van deze collectieve arbeidsovereenkomst, de periodes van
périodes de suspension ou de réduction des prestations de travail en schorsing of van vermindering van de arbeidsprestaties met toepassing
application : :
- de l'arrêté royal du 22 mars 1995 relatif au congé pour soins - van het koninklijk besluit van 22 maart 1995 betreffende het
palliatifs, portant exécution de l'article 100bis, § 4 de la loi de palliatief verlof, houdende uitvoering van artikel 100bis, § 4 van de
redressement du 22 janvier 1985 portant des dispositions sociales et herstelwet van 22 januari 1985 houdende sociale bepalingen en tot
modifiant l'arrêté royal du 2 janvier 1991 relatif à l'octroi wijziging van het koninklijk besluit van 2 januari 1991 betreffende de
d'allocations d'interruption; toekenning van onderbrekingsuitkeringen;
- de la convention collective de travail n° 64 du 29 avril 1997 - van de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 64 van 29 april 1997 tot
instituant un droit au congé parental; instelling van een recht op ouderschapsverlof;
- de l'arrêté royal du 29 octobre 1997 relatif à l'introduction d'un - van het koninklijk besluit van 29 oktober 1997 tot invoering van een
droit au congé parental dans le cadre d'une interruption de la recht op ouderschapsverlof in het kader van een onderbreking van de
carrière professionnelle; beroepsloopbaan;
- de l'arrêté royal du 10 août 1998 instaurant un droit à - van het koninklijk besluit van 10 augustus 1998 tot invoering van
l'interruption de carrière pour l'assistance ou l'octroi de soins à un een recht op loopbaanonderbreking voor bijstand of verzorging van een
membre du ménage ou de la famille gravement malade. zwaar ziek gezins- of familielid.

Art. 6.Droit aux emplois de fin de carrière

Art. 6.Recht op landingsbanen

§ 1er. Les travailleurs visés à l'article 2 qui sont âgés de 55 ans et § 1. De werknemers bedoeld in artikel 2 die 55 jaar en ouder zijn,
plus ont droit sans durée maximale à : hebben zonder maximumduur recht op :
1° une diminution de carrière d'1/5ème à concurrence d'un jour par 1° een loopbaanvermindering van 1/5de ten belope van één dag per week
semaine ou deux demi-jours couvrant la même durée pour autant qu'ils of twee halve dagen die dezelfde duur omvatten voor zover zij
soient occupés dans un régime de travail réparti sur cinq jours ou tewerkgesteld zijn in een arbeidsstelsel verdeeld over vijf dagen of
plus. meer.
Cette période doit être prise par période minimale de six mois; Deze periode moet worden genomen per minimumperiode van zes maanden;
2° une diminution de carrière sous la forme d'une réduction des 2° een loopbaanvermindering in de vorm van een vermindering van de
prestations de travail à mi-temps. arbeidsprestaties tot een halftijdse betrekking.
Cette période doit être prise par période minimale de trois mois. Deze periode moet worden genomen per minimumperiode van drie maanden.
§ 2. Par dérogation au § 1er, l'âge est abaissé à 50 ans pour les § 2. In afwijking van § 1 wordt de leeftijd verlaagd tot 50 jaar voor
travailleurs visés à l'article 2 qui réduisent leurs prestations de de werknemers bedoeld in artikel 2 die hun voltijdse arbeidsprestaties
travail à temps plein à concurrence d'un jour ou deux demi-jours par verminderen ten belope van één dag of twee halve dagen per week en die
semaine et qui satisfont à la condition suivante : aan de volgende voorwaarde voldoen :
- antérieurement, ils ont effectué une carrière professionnelle d'au
moins 28 ans, comme fixé dans la convention collective de travail n° - vroeger hebben zij een beroepsloopbaan doorlopen van ten minste 28
103 du Conseil national du travail. jaar, zoals vastgesteld in de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 103
van de Nationale Arbeidsraad.

Art. 7.Conditions d'ancienneté et d'emploi pour l'emploi de fin de

Art. 7.Anciënniteits- en tewerkstellingsvoorwaarden voor de

carrière landingsbaan
Pour bénéficier du droit à un emploi de fin de carrière visé à
l'article 6 de la présente convention collective de travail, le Om recht te hebben op een landingsbaan bedoeld in artikel 6 van deze
collectieve arbeidsovereenkomst, moet de werknemer overeenkomstig
travailleur doit, conformément à l'article 10 de la convention artikel 10 van de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 103 van de
collective de travail n° 103 du Conseil national du travail, réunir Nationale Arbeidsraad, tegelijkertijd aan de volgende voorwaarden
simultanément les conditions suivantes : voldoen :
- Atteindre la condition d'âge au moment de la prise de cours - De leeftijdsvoorwaarde bereiken op het ogenblik van de gewenste
souhaitée de l'exercice du droit; aanvang van de uitoefening van het recht;
- Compter une carrière de 25 ans comme salarié, comme fixé dans la - Een loopbaan van 25 jaar achter de rug hebben als loontrekkende,
convention collective de travail n° 103 du Conseil national du zoals vastgesteld in de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 103 van de
travail, à l'exception de l'emploi de fin de carrière visé à l'article Nationale Arbeidsraad, met uitzondering van de landingsbaan bedoeld in
8, § 2, deuxième tiret de la présente convention collective de travail artikel 8, § 2, tweede streepje van deze collectieve
n° 103 du Conseil national du travail, pour lequel une carrière de 28 arbeidsovereenkomst nr. 103 van de Nationale Arbeidsraad, waarvoor een
ans est requise, conformément à la convention collective de travail n° loopbaan van 28 jaar vereist is, overeenkomstig de collectieve
103 du Conseil national du travail; arbeidsovereenkomst nr. 103 van de Nationale Arbeidsraad;
- Verbonden geweest zijn door een arbeidsovereenkomst aan de werkgever
- Avoir été lié par un contrat de travail à l'employeur pendant les 24 gedurende de 24 maanden die voorafgaan aan de schriftelijke
mois qui précèdent l'avertissement écrit opéré conformément à kennisgeving gedaan overeenkomstig artikel 12 van de collectieve
l'article 12 de la convention collective de travail n° 103 du Conseil arbeidsovereenkomst nr. 103 van de Nationale Arbeidsraad. In afwijking
national du travail. Par dérogation, ce délai peut encore être réduit kan deze termijn nog in onderlinge overeenstemming tussen de werknemer
d'un commun accord entre le travailleur et l'employeur; en de werkgever worden verminderd;
- Pour bénéficier du droit à un emploi de fin de carrière à mi-temps, - Om recht te hebben op een halftijdse landingsbaan, moet de werknemer
le travailleur doit avoir été occupé au moins aux 3/4 d'un temps plein ten minste 3/4de van een voltijdse betrekking tewerkgesteld zijn
dans l'entreprise pendant les 24 mois qui précèdent l'avertissement geweest in de onderneming gedurende de 24 maanden die voorafgaan aan
écrit opéré conformément à l'article 12 de la convention collective de de schriftelijke kennisgeving gedaan overeenkomstig artikel 12 van de
travail n° 103 du Conseil national du travail; collectieve arbeidsovereenkomst nr. 103 van de Nationale Arbeidsdraad;
- Pour bénéficier d'une réduction de carrière d'1/5ème dans le cadre - Om recht te hebben op een loopbaanvermindering van 1/5de in het
du droit à un emploi de fin de carrière, le travailleur doit avoir été kader van het recht op een landingsbaan, moet de werknemer
occupé dans un régime de travail réparti sur cinq jours ou plus et tewerkgesteld zijn geweest in een arbeidsstelsel verdeeld over vijf
avoir été occupé à temps plein ou aux 4/5èmes d'un emploi à temps dagen of meer en voltijds tewerkgesteld zijn geweest of 4/5de van een
plein dans le cadre de la convention collective de travail n° 77bis, voltijdse betrekking in het kader van de collectieve
conclue le 19 décembre 2001 au sein du Conseil national du travail, arbeidsovereenkomst nr. 77bis, gesloten op 19 december 2001 in de
modifiée en dernier lieu par la convention collective de travail n° Nationale Arbeidsraad, in laatste instantie gewijzigd door de
77septies du 2 juin 2010 (arrêté royal du 16 août 2010) ou de la collectieve arbeidsovereenkomst nr. 77septies van 2 juni 2010
(koninklijk besluit van 16 augustus 2010) of van de collectieve
convention collective de travail n° 103 du Conseil national du arbeidsovereenkomst nr. 103 van de Nationale Arbeidsraad, gedurende de
travail, pendant les 24 mois qui précèdent l'avertissement écrit opéré 24 maanden die voorafgaan aan de schriftelijke kennisgeving gedaan
conformément à l'article 12 de la convention collective de travail n° overeenkomstig artikel 12 van de collectieve arbeidsovereenkomst nr.
103 du Conseil national du travail. 103 van de Nationale Arbeidsraad.

Art. 8.Régime pour les employeurs comptant maximum 10 travailleurs

Art. 8.Stelsel voor de werkgevers die maximaal 10 werknemers tewerkstellen

Pour l'exercice des droits visés aux articles 3 et 6, l'assentiment de Voor de uitoefening van de rechten bedoeld in de artikelen 3 en 6 is
l'employeur est requis si celui-ci emploie au maximum 10 travailleurs de goedkeuring van de werkgever vereist als deze maximaal 10
au 30 juin de l'année précédant l'année durant laquelle la werknemers tewerkstelt op 30 juni van het jaar dat voorafgaat aan het
jaar tijdens hetwelk de schriftelijke kennisgeving wordt verzonden,
notification écrite est adressée, conformément à l'article 12 de la overeenkomstig artikel 12 van de collectieve arbeidsovereenkomst nr.
convention collective de travail n° 103 du Conseil national du travail du 27 juin 2012. 103 van de Nationale Arbeidsraad van 27 juni 2012.

Art. 9.Mécanisme de priorité et de planification

Art. 9.Prioriteits- en planningsmechanisme

Lorsqu'au sein d'une entreprise ou d'un service, le nombre des Wanneer in een onderneming of een dienst, het aantal werknemers die
travailleurs qui exercent ou exerceront simultanément le droit au tegelijkertijd het recht uitoefenen of zullen uitoefenen op voltijds
crédit-temps à temps plein, à la diminution de carrière à mi-temps ou tijdskrediet, op halftijdse of 1/5de loopbaanvermindering, zoals
d'1/5ème, comme visé aux articles 3 et 6, ainsi que des travailleurs bedoeld in de artikelen 3 en 6, alsook werknemers die hun
qui interrompent leur carrière professionnelle conformément à la loi
de redressement du 22 janvier 1985 contenant des dispositions sociales beroepsloopbaan onderbreken overeenkomstig de herstelwet van 22
ou aux articles 3, 6 et 9 de la convention collective de travail n° januari 1985 houdende sociale bepalingen of in de artikelen 3, 6 en 9
77bis, dépasse les 5 p.c. du nombre total des travailleurs occupés van de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 77bis, meer bedraagt dan 5
pct. van het totaal aantal werknemers die tewerkgesteld zijn in de
dans l'entreprise ou le service, une mécanisme de priorité et de onderneming of de dienst, wordt een prioriteits- en
planification est appliqué pour les absents, afin de garantir la planningsmechanisme toegepast voor de afwezigen, teneinde de
continuité de l'organisation du travail. continuïteit van de arbeidsorganisatie te waarborgen.
Le calcul de ce seuil s'effectue conformément à l'article 16 de la De berekening van deze drempel gebeurt overeenkomstig artikel 16 van
convention collective de travail n° 103, conclue le 27 juin 2012 au de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 103, gesloten op 27 juni 2012
sein de Conseil national du travail. in de Nationale Arbeidsraad.

Art. 10.Disposition générale

Art. 10.Algemene bepaling

Pour tout ce qui n'est pas réglé explicitement par la présente Voor alles wat niet uitdrukkelijk geregeld is door deze collectieve
convention collective de travail, la convention collective de travail arbeidsovereenkomst, is de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 103 van
n° 103 du 27 juin 2012 du Conseil national du travail est d'application. 27 juni 2012 van de Nationale Arbeidsraad van toepassing.

Art. 11.Entrée en vigueur

Art. 11.Inwerkingtreding

La présente convention collective de travail remplace la convention Deze collectieve arbeidsovereenkomst vervangt de collectieve
collective du 22 janvier 2016 (132343/CO/304). Elle prend cours le 1er overeenkomst van 22 januari 2016 (132343/CO/304). Zij treedt in
juillet 2017 et est conclue pour une durée indéterminée. Elle peut werking op 1 juli 2017 en wordt gesloten voor onbepaalde tijd. Zij kan
être dénoncée par chacune des parties, moyennant un délai de préavis worden opgezegd door elke partij, met een opzeggingstermijn van zes
de six mois, notifié par une lettre recommandée à la poste, adressée maanden, betekend per ter post aangetekende brief gericht aan de
au président de la commission paritaire. voorzitter van het paritair comité.
Les premières demandes et les demandes de prolongation notifiées à De eerste aanvragen en de aanvragen tot verlenging betekend aan de
l'employeur avant le 1er juillet 2017 sur la base de la convention werkgever vóór 1 juli 2017 op basis van de collectieve
collective de travail du 21 mai 2014 (numéro d'enregistrement : arbeidsovereenkomst van 21 mei 2014 (registratienummer : 123964),
123964), rendue obligatoire par arrêté royal du 26 octobre 2015, algemeen verbindend verklaard bij koninklijk besluit van 26 oktober
continuent à relever du champ d'application de la convention 2015, blijven onder het toepassingsgebied vallen van de collectieve
collective de travail du 22 janvier 2016. Pour les nouvelles demandes arbeidsovereenkomst van 22 januari 2016. Voor de nieuwe aanvragen
introduites après le 1er juillet 2017, cette convention collective de ingediend na 1 juli 2017, vervangt deze collectieve
travail remplace la convention collective de travail du 22 janvier arbeidsovereenkomst de collectieve arbeidsovereenkomst van 22 januari
2016. 2016.
Vu pour être annexé à l'arrêté royal du 25 mars 2018. Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 25 maart
Le Ministre de l'Emploi, 2018. De Minister van Werk,
K. PEETERS K. PEETERS
^