Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 54/2021 du 1 er avril 2021 Numéros du rôle : 7356, 7357 et 7358 En cause: les questions préjudicielles relatives à l'article 35ter, § 1 er et § 2, alinéa 1 er , a), b) et c),de la l La Cour constitutionnelle, composée des présidents L. Lavrysen et F. Daoût, et des juges T. Merc(...)"
Extrait de l'arrêt n° 54/2021 du 1 er avril 2021 Numéros du rôle : 7356, 7357 et 7358 En cause: les questions préjudicielles relatives à l'article 35ter, § 1 er et § 2, alinéa 1 er , a), b) et c),de la l La Cour constitutionnelle, composée des présidents L. Lavrysen et F. Daoût, et des juges T. Merc(...) Uittreksel uit arrest nr. 54/2021 van 1 april 2021 Rolnummers 7356, 7357 en 7358 In zake: de prejudiciële vragen betreffende artikel 35ter, § 1 en § 2, eerste lid, a), b) en c), van de wet van 26 maart 1971 « op de bescherming van d Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en F. Daoût, en de rechters (...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 54/2021 du 1er avril 2021 Uittreksel uit arrest nr. 54/2021 van 1 april 2021
Numéros du rôle : 7356, 7357 et 7358 Rolnummers 7356, 7357 en 7358
En cause: les questions préjudicielles relatives à l'article 35ter, § In zake: de prejudiciële vragen betreffende artikel 35ter, § 1 en § 2,
1er et § 2, alinéa 1er, a), b) et c),de la loi du 26 mars 1971 « sur eerste lid, a), b) en c), van de wet van 26 maart 1971 « op de
la protection des eaux de surface contre la pollution », posées par le bescherming van de oppervlaktewateren tegen verontreiniging », gesteld
Tribunal de première instance de Flandre orientale, division Gand. door de Rechtbank van eerste aanleg Oost-Vlaanderen, afdeling Gent.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents L. Lavrysen et F. Daoût, et des juges T. samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en F. Daoût, en de
Merckx-Van Goey, T. Giet, R. Leysen, M. Pâques et T. Detienne, rechters T. Merckx-Van Goey, T. Giet, R. Leysen, M. Pâques en T.
assistée du greffier F. Meersschaut, présidée par le président L. Detienne, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder
Lavrysen, voorzitterschap van voorzitter L. Lavrysen,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet des questions préjudicielles et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging
Par trois jugements du 20 janvier 2020, dont les expéditions sont Bij drie vonnissen van 20 januari 2020, waarvan de expedities ter
parvenues au greffe de la Cour le 6 février 2020, le Tribunal de griffie van het Hof zijn ingekomen op 6 februari 2020, heeft de
première instance de Flandre orientale, division Gand, a posé la Rechtbank van eerste aanleg Oost-Vlaanderen, afdeling Gent, de
question préjudicielle suivante : volgende prejudiciële vraag gesteld :
« Les articles 35ter, § 1er, et 35ter, § 2, alinéa 1er, a) à c), de la « Schenden de artikelen 35ter, § 1 en 35ter, § 2, eerste lid, a)
loi du 26 mars 1971 sur la protection des eaux de surface contre la t.e.m. c) van de Oppervlaktewaterenwet, waarin de waterheffing op
pollution, dans lesquels la taxe sur la pollution des eaux est
calculée, sur la base de la formule ordinaire, pour les redevables, grond van de reguliere formule wordt berekend voor heffingsplichtigen,
visés à l'article 35quinquies et à l'article 35septies de la loi du 26 bedoeld in artikel 35quinquies en artikel 35septies
mars 1971, (1) qui sont raccordés à un réseau hydrographique public et Oppervlaktewaterenwet, die ofwel (1) aangesloten zijn op het openbaar
qui sont obligés d'épurer eux-mêmes et de déverser dans les eaux de hydrografisch net en verplicht zijn hun afvalwater zelf te zuiveren en
surface, ou bien (2) qui disposent d'une autorisation de déversement in oppervlaktewater te lozen, ofwel (2) beschikken over een
comportant des normes pour le déversement dans des eaux de surface lozingsvergunning met normen voor lozen in de gewone
ordinaires et qui déversent dans les égouts publics non reliés à une oppervlaktewateren en die lozen in de openbare riolering die niet
installation publique opérationnelle d'épuration des eaux usées, dans aangesloten is op een operationele openbare
une voie d'évacuation artificielle pour eaux pluviales ou dans une afvalwaterzuiveringsinstallatie, een kunstmatige afvoerweg voor
conduite d'effluents de droit privé ou public qui débouche dans une hemelwater, of een openbare of privaatrechtelijke effluentleiding die
eau de surface, ou encore (3) dont l'établissement n'est pas situé uitmondt in oppervlaktewater, of (3) waarvan de inrichting niet
dans la zone de cinquante mètres autour du système des égouts publics gelegen is in de zone van vijftig meter rond het stelsel van de
et des collecteurs, qui est relié à une installation publique openbare riolering en collectoren dat aangesloten is op een
opérationnelle d'épuration des eaux usées ou qui est relié à une operationele openbare afvalwaterzuiveringsinstallatie of wordt
installation publique d'épuration des eaux usées sur la base du plan aangesloten op een openbare afvalwaterzuiveringsinstallatie op basis
de zonage, violent-ils les articles 10 et 11 de la Constitution, lus van het zoneringsplan, de artikelen 10 en 11 Grondwet, al dan niet
ou non en combinaison avec les articles 170 et 172 de la Constitution, samen gelezen met de artikelen 170 en 172 van de Grondwet, in zoverre
en ce qu'aucune distinction n'est établie entre, d'une part, geen onderscheid wordt gemaakt tussen enerzijds de exploitant die
l'exploitant qui dispose d'un permis d'environnement dont toutes les beschikt over een milieuvergunning waarvan alle componenten met
composantes relatives à la situation de déversement ont été exécutées betrekking tot de lozingssituatie werden uitgevoerd en anderzijds de
et, d'autre part, l'exploitant qui dispose d'un permis d'environnement exploitant die beschikt over een milieuvergunning, maar waarvan het
mais dont la partie du permis relative à la situation de déversement onderdeel van de vergunning dat betrekking heeft op de lozingssituatie
n'est, durant la période de taxe concernée, pas encore opérationnelle gedurende de betrokken heffingsperiode nog niet operationeel is en
et n'est dès lors pas exécutoire ? ». bijgevolg niet uitvoerbaar is ? ».
Ces affaires, inscrites sous les numéros 7356, 7357 et 7358 du rôle de Die zaken, ingeschreven onder de nummers 7356, 7357 en 7358 van de rol
la Cour, ont été jointes. van het Hof, werden samengevoegd.
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1. La question préjudicielle porte sur l'article 35ter, § 1er, et § B.1. De prejudiciële vraag betreft artikel 35ter, § 1 en § 2, eerste
2, alinéa 1er, a) à c), de la loi du 26 mars 1971 « sur la protection lid, a) tot c), van de wet van 26 maart 1971 « op de bescherming van
des eaux de surface contre la pollution », tel qu'il s'appliquait en de oppervlaktewateren tegen verontreiniging », zoals het in het
Région flamande pour les années d'imposition 2014 à 2016. Cette Vlaamse Gewest van toepassing was voor de heffingsjaren 2014 tot 2016.
disposition déterminait les modalités de fixation de la taxe sur la Die bepaling legde de wijze vast waarop het bedrag van de heffing op
pollution des eaux. de waterverontreiniging werd bepaald.
B.2.1. Pour ce qui concerne la Région flamande, les taxes B.2.1. De milieuheffingen op de waterverontreiniging werden, wat het
d'environnement sur la pollution des eaux étaient réglées au chapitre Vlaamse Gewest betreft, geregeld in hoofdstuk IIIbis van de voormelde
IIIbis de la loi précitée du 26 mars 1971, intitulé « Dispositions wet van 26 maart 1971, getiteld « Bijzondere bepalingen voor het
particulières pour la Région flamande en matière de redevances [lire : Vlaamse Gewest inzake heffingen op de waterverontreiniging ».
taxes] sur la pollution des eaux ».
L'article 35bis, § 1er, de cette loi prévoyait que la « Vlaamse Artikel 35bis, § 1, van die wet bepaalde dat de Vlaamse
Milieumaatschappij » (ci-après : la Société flamande pour Milieumaatschappij belast was met de vestiging, de inning en de
l'environnement) était chargée de l'établissement, de la perception et invordering van de heffing op de waterverontreiniging en met de
du recouvrement de la taxe sur la pollution des eaux, et du contrôle controle op de naleving van de verplichtingen inzake de heffing.
du respect des obligations afférentes à la taxe. Conformément à
l'article 35bis, § 3, alinéa 1er, de la même loi, était redevable de Krachtens artikel 35bis, § 3, eerste lid, van dezelfde wet was
la taxe toute personne qui, en Flandre, consommait de l'eau fournie iedereen die in Vlaanderen water afnam van een openbare
par une société publique de distribution d'eau et/ou disposait d'un watervoorzieningsmaatschappij en/of beschikte over een eigen
captage d'eau privé et/ou déversait des eaux usées, indépendamment de waterwinning en/of afvalwater loosde, ongeacht de herkomst van het
la provenance de l'eau. water, heffingsplichtig.
L'article 35ter, § 1er, disposait que le montant de la taxe était fixé Artikel 35ter, § 1, bepaalde dat het bedrag van de heffing werd
comme suit : H = N x T, H étant égal au montant de la taxe due pour la vastgesteld als volgt : H = N x T, waarin H stond voor het bedrag van
pollution des eaux, N étant égal à la charge polluante exprimée en de verschuldigde heffing voor de waterverontreiniging, N voor de
unités polluantes, calculée selon une des méthodes fixées dans les vuilvracht uitgedrukt in vervuilingseenheden, berekend volgens een van
sections 3, 4, 5 et 6 de la loi, produite dans l'année précédant de in de afdelingen 3, 4, 5 en 6 van de wet bepaalde
l'année d'imposition, et T étant égal au montant mentionné au berekeningsmethoden, veroorzaakt in het jaar voorafgaand aan het
paragraphe 2 du tarif unitaire de la taxe. heffingsjaar, en T voor het in paragraaf 2 vermelde bedrag van het
eenheidstarief van de heffing.
B.2.2. L'article 35ter, § 2, de la loi prévoyait deux tarifs unitaires B.2.2. Artikel 35ter, § 2, van de wet voorzag in twee verschillende
différents : un tarif unitaire réduit pour les catégories de eenheidstarieven : een lager eenheidstarief voor de in het eerste lid,
redevables mentionnées dans le premier alinéa, a) à c), qui disposent a) tot c), vermelde categorieën van heffingsplichtigen die beschikken
d'un permis prévoyant des normes de déversement dans les eaux de over een vergunning met normen voor lozen in oppervlaktewater en de
surface et assimilées, et un tarif unitaire majoré pour « tous les daarmee gelijkgestelden, en een hoger eenheidstarief voor « alle
autres redevables » (alinéa 2). andere heffingsplichtigen » (tweede lid).
Selon la situation du redevable, la loi prévoyait plusieurs formules Naar gelang van de situatie van de heffingsplichtige voorzag de wet in
de calcul du nombre d'unités polluantes. Pour les « petits verschillende formules om het aantal vervuilingseenheden te berekenen.
consommateurs », la charge polluante était en principe calculée sur la Voor de zogenaamde kleine verbruikers werd de vuilvracht in beginsel
base de la consommation d'eau (article 35quater). Pour les « grands berekend op grond van het waterverbruik (artikel 35quater). Voor de
consommateurs », le calcul se faisait sur la base des résultats de grootverbruikers gebeurde dit op basis van meet- en
mesurage et d'échantillonnage des eaux usées qu'ils déversaient, bemonsteringsresultaten van het door hen geloosde afvalwater, dit wil
c'est-à-dire en fonction de la charge polluante effective de l'eau zeggen op de werkelijke vuilvracht van het water (artikel
(article 35quinquies). Si les données relatives aux eaux usées 35quinquies). Indien de gegevens met betrekking tot het geloosde
déversées qui étaient nécessaires pour l'application de cette méthode afvalwater die nodig waren voor de toepassing van die methode, niet of
n'étaient pas disponibles ou étaient incomplètes, la charge polluante
était calculée sur la base de coefficients de conversion (article onvolledig voorhanden waren, werd de vuilvracht berekend op basis van
35septies). Cette méthode de calcul forfaitaire tenait compte, pour le omzettingscoëfficiënten (artikel 35septies). Die forfaitaire
calcul de la charge polluante, de la consommation d'eau facturée ainsi berekeningsmethode hield, voor het berekenen van de vuilvracht,
que de l'eau obtenue d'une autre manière. rekening met het gefactureerde waterverbruik alsook met het op andere
wijze ontvangen water.
B.2.3. L'article 35ter, § 10, de la loi du 26 mars 1971, tel qu'il a B.2.3. Artikel 35ter, § 10, van de wet van 26 maart 1971, zoals
été inséré par l'article 65 du décret flamand du 21 décembre 2012 et ingevoegd bij artikel 65 van het Vlaamse decreet van 21 december 2012
remplacé par l'article 10 du décret flamand du 23 décembre 2016, en vervangen bij artikel 10 van het Vlaamse decreet van 23 december
prévoyait, en cas de déversement non autorisé, une formule adaptée 2016, voorzag, in geval van een onvergunde lozing, in een aangepaste
pour calculer la taxe relative à la période au cours de laquelle ce berekeningsformule voor de berekening van de heffing voor de periode
déversement a eu lieu. L'application de cette disposition requerrait waarin die lozing zich voordeed. Opdat die bepaling kon worden
soit une communication écrite du redevable contenant la date du début toegepast, diende er een schriftelijke melding van de
du déversement, adressée à la Société flamande pour l'environnement ou heffingsplichtige aan de Vlaamse Milieumaatschappij of aan de
au contrôleur compétent pour le « maintien environnemental » toezichthouder bevoegd voor milieuhandhaving voorhanden te zijn waarin
(protection de l'environnement), soit un procès-verbal de de datum van aanvang van de lozing was opgenomen, dan wel een
contravention ou un constat mentionnant la date de constat du proces-verbaal van overtreding of een vaststellingsverslag waarin de
déversement. Ensuite, la cessation du déversement non autorisé devait datum van vaststelling van de lozing was vermeld. Voorts diende de
être constatée par les agents compétents de la Société flamande pour stopzetting van de onvergunde lozing te zijn vastgesteld door de
l'environnement ou par le contrôleur compétent pour la protection de bevoegde ambtenaren van de Vlaamse Milieumaatschappij of de
l'environnement, le redevable ayant la possibilité d'apporter la toezichthouder bevoegd voor milieuhandhaving, met mogelijkheid voor de
preuve d'une autre date. heffingsplichtige om het bewijs van een andere datum te leveren.
B.2.4. Les dispositions précitées de la loi du 26 mars 1971 « sur la B.2.4. De voormelde bepalingen van de wet van 26 maart 1971 « op de
protection des eaux de surface contre la pollution » et du décret du bescherming van de oppervlaktewateren tegen verontreiniging » en van
24 janvier 1984 « portant des mesures en matière de gestion des eaux het decreet van 24 januari 1984 « houdende maatregelen inzake het
souterraines » ont été abrogées, à partir du 1er janvier 2019, par les grondwaterbeheer » zijn, met ingang van 1 januari 2019, opgeheven bij
articles 4 et 6 du décret du 30 novembre 2018 « ratifiant la de artikelen 4 en 6 van het decreet van 30 november 2018 « tot
coordination de la réglementation relative à l'eau dans le décret du bekrachtiging van de coördinatie van de waterregelgeving in het
18 juillet 2003 relatif à la politique intégrée de l'eau, et abrogeant decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid en tot
la réglementation coordonnée ». opheffing van de gecoördineerde regelgeving ».
Cette abrogation n'a pas d'incidence sur l'objet de la question Die opheffing heeft geen weerslag op het onderwerp van de prejudiciële
préjudicielle. vraag.
B.3. Il ressort des décisions de renvoi que sont visés en l'espèce des B.3. Uit de verwijzingsbeslissingen blijkt dat in casu
redevables qui ont déversé des eaux usées sans permis au cours des heffingsplichtigen worden geviseerd die in de betrokken heffingsjaren
années d'imposition concernées et vis-à-vis desquels, dans le cadre de onvergund hebben geloosd en ten aanzien van wie, voor het vaststellen
la détermination du montant de la taxe sur la pollution des eaux, la van het bedrag van de heffing op de waterverontreiniging, door de
Société flamande pour l'environnement a constaté qu'il n'était pas Vlaamse Milieumaatschappij werd vastgesteld dat geen toepassing kon
possible de faire application de l'article 35ter, § 10, à défaut de worden gemaakt van artikel 35ter, § 10, bij gebrek aan objectieve
données objectives quant à la date de début et de cessation du gegevens inzake de begin- en einddatum van de onvergunde lozing, en
déversement non autorisé, et qu'il a dès lors été fait application de
la méthode de calcul forfaitaire de l'article 35septies de la loi du dienvolgens toepassing werd gemaakt van de forfaitaire
26 mars 1971, au motif que les données de mesurage et berekeningsmethode van artikel 35septies van de wet van 26 maart 1971,
d'échantillonnage font défaut ou sont incomplètes. omdat geen of onvolledige meet- en bemonsteringsgegevens voorhanden zijn.
La Cour limite son examen à cette hypothèse. Het Hof beperkt zijn onderzoek tot die hypothese.
B.4.1. Le juge a quo demande à la Cour si l'article 35ter, § 1er, et § B.4.1. De verwijzende rechter vraagt het Hof of artikel 35ter, § 1 en
2, alinéa 1er, a) à c), de la loi du 26 mars 1971 est compatible avec § 2, eerste lid, a) tot c), van de wet van 26 maart 1971 bestaanbaar
les articles 10 et 11 de la Constitution, lus ou non en combinaison is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang
avec les articles 170 et 172 de la Constitution, « en ce qu'aucune gelezen met de artikelen 170 en 172 van de Grondwet, « in zoverre geen
distinction n'est établie entre, d'une part, l'exploitant qui dispose onderscheid wordt gemaakt tussen enerzijds de exploitant die beschikt
d'un permis d'environnement dont toutes les composantes relatives à la over een milieuvergunning waarvan alle componenten met betrekking tot
situation de déversement ont été exécutées et, d'autre part, de lozingssituatie werden uitgevoerd en anderzijds de exploitant die
l'exploitant qui dispose d'un permis d'environnement mais dont la beschikt over een milieuvergunning, maar waarvan het onderdeel van de
partie du permis relative à la situation de déversement n'est, durant vergunning dat betrekking heeft op de lozingssituatie gedurende de
la période de taxe concernée, pas encore opérationnelle et n'est dès betrokken heffingsperiode nog niet operationeel is en bijgevolg niet
lors pas exécutoire ». uitvoerbaar is ».
B.4.2. Dans l'interprétation du juge a quo, l'article 35ter, § § 1er B.4.2. In de interpretatie van de verwijzende rechter maakt het in het
et 2, en cause, de la loi du 26 mars 1971 n'établit, pour le calcul de geding zijnde artikel 35ter, § § 1 en 2, van de wet van 26 maart 1971
la taxe sur la pollution des eaux, aucune distinction entre les voor de berekening van de heffing op de waterverontreiniging geen
redevables qui disposent d'un permis d'environnement pour le déversement d'eaux usées, selon que cette partie du permis est exécutoire ou non. B.5.1. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et qu'elle soit raisonnablement justifiée. Ce principe s'oppose, par ailleurs, à ce que soient traitées de manière identique, sans qu'apparaisse une justification raisonnable, des catégories de personnes se trouvant dans des situations qui, au regard de la mesure critiquée, sont essentiellement différentes. L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant onderscheid tussen heffingsplichtigen die over een milieuvergunning voor de lozing van afvalwater beschikken, naargelang dat onderdeel van de vergunning al dan niet uitvoerbaar is. B.5.1. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is. Dat beginsel verzet er zich overigens tegen dat categorieën van personen, die zich ten aanzien van de betwiste maatregel in wezenlijk verschillende situaties bevinden, op identieke wijze worden behandeld, zonder dat daarvoor een redelijke verantwoording bestaat. Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld
compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel
nature des principes en cause; le principe d'égalité et de en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van
non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat
de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende
et le but visé. middelen en het beoogde doel.
B.5.2. L'article 172, alinéa 1er, de la Constitution constitue une B.5.2. Artikel 172, eerste lid, van de Grondwet vormt, in fiscale
application particulière, en matière fiscale, du principe d'égalité et aangelegenheden, een bijzondere toepassing van het in de artikelen 10
de non-discrimination inscrit aux articles 10 et 11 de la en 11 van de Grondwet vervatte beginsel van gelijkheid en
Constitution. niet-discriminatie.
B.5.3. Ni le libellé de la question préjudicielle, ni l'examen des B.5.3. Noch uit de bewoordingen van de prejudiciële vraag, noch uit de
motifs des décisions de renvoi ne permettent de déduire en quoi la motieven van de verwijzingsbeslissingen kan worden afgeleid op welke
disposition en cause porterait atteinte à l'article 170 de la Constitution. wijze de in het geding zijnde bepaling afbreuk zou doen aan artikel 170 van de Grondwet.
En ce qu'elle porte sur le respect de cette disposition de la In zoverre zij betrekking heeft op de inachtneming van die bepaling
Constitution, la question préjudicielle est dès lors irrecevable. van de Grondwet, is de prejudiciële vraag bijgevolg niet ontvankelijk.
B.5.4. La Cour ne peut critiquer un traitement identique que si deux B.5.4. Het Hof kan een gelijke behandeling slechts afkeuren wanneer
catégories de personnes se trouvant dans des situations twee categorieën van personen die zich ten aanzien van de betwiste
essentiellement différentes au regard de la mesure considérée font maatregel in wezenlijk verschillende situaties bevinden, op identieke
l'objet d'un traitement identique, sans qu'existe une justification wijze worden behandeld, zonder dat daarvoor een redelijke
raisonnable. verantwoording bestaat.
B.6.1. Les taxes d'environnement sur la pollution des eaux visent, B.6.1. De milieuheffingen op de waterverontreiniging beogen,
d'une part, à limiter la pollution de l'eau et, d'autre part, à enerzijds, een beperking van de vervuiling van het water en,
financer et répartir les charges financières résultant de la pollution anderzijds, de financiering en verdeling van de geldelijke lasten ten
de l'environnement, conformément au principe du « pollueur-payeur ». gevolge van de milieuvervuiling, overeenkomstig het beginsel « de vervuiler betaalt ».
Dans l'exposé des motifs du projet devenu le décret du 21 décembre In de memorie van toelichting bij het ontwerp van decreet dat heeft
1990 « contenant des dispositions budgétaires techniques ainsi que des geleid tot het decreet van 21 december 1990 « houdende
begrotingstechnische bepalingen alsmede bepalingen tot begeleiding van
dispositions accompagnant le budget 1991 », qui a inséré le chapitre de begroting 1991 », waarbij hoofdstuk IIIbis inzake de heffingen op
IIIbis relatif aux taxes sur la pollution des eaux dans la loi du 26 de waterverontreiniging in de wet van 26 maart 1971 werd ingevoegd,
mars 1971, il a été déclaré à ce sujet : werd ter zake gesteld :
« Les taxes d'environnement ne sont donc pas seulement un moyen de « Milieuheffingen zijn derhalve niet alleen een middel om de
financer totalement ou partiellement les mesures collectives de lutte collectieve maatregelen ter bestrijding van de milieuverontreiniging
contre la pollution de l'environnement, mais aussi et surtout un geheel of gedeeltelijk te bekostigen, maar ook en vooral een
instrument politique pour inciter les pollueurs à limiter à la source beleidsinstrument om de vervuilers ertoe aan te zetten de door hen
la pollution dont ils sont responsables » (Doc. parl., Conseil veroorzaakte verontreiniging aan de bron te beperken » (Parl. St.,
flamand, 1990-1991, n° 424/1, p. 10). Vlaamse Raad, 1990-1991, nr. 424/1, p. 10).
B.6.2. Lorsqu'elle s'inspire du principe du « pollueur-payeur », une B.6.2. Een heffing ingegeven door het principe « de vervuiler betaalt
taxe n'obéit au principe d'égalité et de non-discrimination que si » neemt het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie alleen dan
elle atteint ceux qui polluent et si elle tient compte de la mesure in acht wanneer zij diegenen belast die vervuilen en wanneer zij
dans laquelle chaque redevable contribue à la nuisance contre laquelle rekening houdt met de mate waarin elke heffingsplichtige aan de hinder
la taxation s'efforce de lutter. bijdraagt waartegen de belasting tracht op te komen.
B.6.3. Dès lors, s'il n'était pas tenu compte, dans le calcul de la taxe, de la mesure dans laquelle le redevable contribue à la nuisance, la mesure serait disproportionnée au regard de l'objectif de protection d'un environnement sain poursuivi par cette taxe. B.7.1. Contrairement à ce que considère le juge a quo, l'article 35ter, en cause, de la loi du 26 mars 1971 établit effectivement une distinction entre les redevables qui disposent d'un permis d'environnement pour le déversement d'eaux usées selon que cette partie du permis est exécutoire ou non. Pour les redevables qui disposent d'un permis d'environnement exécutoire pour le déversement d'eaux usées, la taxe est donc calculée B.6.3. Wanneer, bij de berekening van de heffing, geen rekening zou worden gehouden met de mate waarin de heffingsplichtige aan de hinder bijdraagt, zou de maatregel bijgevolg onevenredig zijn ten aanzien van de met die heffing nagestreefde doelstelling van bescherming van een gezond leefmilieu. B.7.1. In tegenstelling tot hetgeen de verwijzende rechter aanneemt, wordt bij het in het geding zijnde artikel 35ter van de wet van 26 maart 1971 wel degelijk een onderscheid gemaakt tussen de heffingsplichtigen die over een milieuvergunning voor de lozing van afvalwater beschikken naargelang dat onderdeel van de vergunning al dan niet uitvoerbaar is. Aldus wordt de heffing, voor de heffingsplichtigen die over een uitvoerbare milieuvergunning voor de lozing beschikken, berekend
selon la formule générale contenue dans l'article 35ter, § 1er, de la overeenkomstig de algemene formule die is neergelegd in artikel 35ter,
loi du 26 mars 1971, suivant laquelle la charge polluante exprimée en § 1, van de wet van 26 maart 1971, waarbij de in vervuilingseenheden
unités polluantes est multipliée par le montant du tarif unitaire de uitgedrukte vuilvracht wordt vermenigvuldigd met het bedrag van het
la taxe. Ces redevables bénéficient du tarif unitaire réduit prévu par eenheidstarief van de heffing. Die heffingsplichtigen genieten het
l'article 35ter, § 2, alinéa 1er, dès lors qu'ils relèvent des verlaagde eenheidstarief dat is neergelegd in artikel 35ter, § 2,
eerste lid, in zoverre zij behoren tot de in die bepaling vermelde
catégories de redevables mentionnées dans cette disposition - categorieën van heffingsplichtigen - waarnaar in de prejudiciële vraag
auxquelles la question préjudicielle fait référence - qui disposent wordt verwezen - die beschikken over een vergunning met normen voor
d'un permis contenant des normes de déversement dans les eaux de lozen in oppervlaktewater en de daarmee gelijkgestelden.
surface et assimilées.
Pour les redevables qui ne disposent pas d'un permis d'environnement Voor de heffingsplichtigen die niet beschikken over een uitvoerbare
exécutoire pour le déversement d'eaux usées, il convient d'appliquer milieuvergunning wat de lozing betreft, geldt in beginsel de
en principe la formule de calcul dérogatoire prévue par l'article afwijkende berekeningsformule die is neergelegd in artikel 35ter, §
35ter, § 10, de la loi du 26 mars 1971 pour les « déversements non 10, van de wet van 26 maart 1971 voor « onvergunde lozingen ». Die
autorisés ». Cette formule ne peut toutefois être appliquée qu'en berekeningsformule kan evenwel enkel worden toegepast indien er een
présence d'une communication écrite du redevable précisant la date de schriftelijke melding van de heffingsplichtige aan de Vlaamse
début du déversement, adressée à la Société flamande pour Milieumaatschappij of aan de toezichthouder bevoegd voor
l'environnement ou au contrôleur compétent pour la protection de milieuhandhaving voorhanden is waarin de datum van aanvang van de
lozing is opgenomen, dan wel een proces-verbaal van overtreding of een
l'environnement, ou d'un procès-verbal de contravention ou d'un vaststellingsverslag waarin de datum van vaststelling van de lozing is
constat mentionnant la date de constat du déversement. Ensuite, la vermeld. Voorts dient de stopzetting van de onvergunde lozing te zijn
cessation du déversement non autorisé doit avoir été constatée par les vastgesteld door de bevoegde ambtenaren van de Vlaamse
agents compétents de la Société flamande pour l'environnement ou par Milieumaatschappij of de toezichthouder bevoegd voor milieuhandhaving,
le contrôleur compétent pour la protection de l'environnement, le met mogelijkheid voor de heffingsplichtige om het bewijs van een
redevable ayant la possibilité d'apporter la preuve d'une autre date. andere datum te leveren. Bij ontstentenis van die gegevens dient
En l'absence de ces données, il convient d'appliquer la formule toepassing te worden gemaakt van de algemene formule die is neergelegd
générale prévue par l'article 35ter, § 1er. Dans ce cas, ce n'est pas in artikel 35ter, § 1. In dat geval geldt niet het eenheidstarief dat
le tarif unitaire prévu à l'article 35ter, § 2, alinéa 1er, pour les is bepaald in artikel 35ter, § 2, eerste lid, voor de daarin vermelde
catégories de redevables mentionnées, auxquelles il est fait référence categorieën van heffingsplichtigen waarnaar in de prejudiciële vraag
dans la question préjudicielle, qui s'applique, mais le tarif unitaire wordt verwezen, doch wel het hogere eenheidstarief dat krachtens
majoré qui s'applique en vertu de l'article 35ter, § 2, alinéa 2, aux artikel 35ter, § 2, tweede lid, geldt voor de andere
autres redevables. Le calcul des unités polluantes s'opère en principe heffingsplichtigen. De berekening van de vervuilingseenheden gebeurt
sur la base des résultats de mesurage et d'échantillonnage des eaux in principe op basis van meet- en bemonsteringsresultaten van het door
usées qu'ils déversent, c'est-à-dire en fonction de la charge hen geloosde afvalwater, dit wil zeggen op basis van de werkelijke
polluante effective de l'eau (article 35quinquies). Les redevables qui vuilvracht van het water (artikel 35quinquies). Heffingsplichtigen die
souhaitent l'application de cette méthode de calcul doivent fournir de toepassing wensen van die berekeningsmethode, moeten zelf zorgen
eux-mêmes les résultats de mesurage et d'échantillonnage provenant voor meet- en bemonsteringsresultaten afkomstig van een op eigen
d'une campagne de mesurage effectuée de leur propre initiative par un initiatief uitgevoerde meetcampagne door een door de Regering erkend
laboratoire agréé par le Gouvernement. Ce n'est que si ces données laboratorium. Het is slechts indien die benodigde gegevens met
indispensables relatives aux eaux usées déversées ne sont pas betrekking tot het geloosde afvalwater niet of onvolledig voorhanden
disponibles ou sont incomplètes que la charge polluante est calculée zijn, dat de vuilvracht wordt berekend op basis van de
sur la base des coefficients de conversion (article 35septies), en omzettingscoëfficiënten (artikel 35septies), waarbij gebruik wordt
recourant aux formules forfaitaires qui se basent sur la consommation gemaakt van de forfaitaire formules die uitgaan van het gefactureerde
d'eau facturée ainsi que sur l'eau prélevée d'une autre manière. waterverbruik en het op andere wijze gewonnen water.
B.7.2. Par conséquent, les catégories de redevables mentionnées dans B.7.2. Derhalve worden de in de prejudiciële vraag vermelde
la question préjudicielle ne sont pas traitées de manière identique categorieën van heffingsplichtigen niet op identieke wijze behandeld,
et, pour le calcul de la taxe, il est en principe tenu compte de la en wordt bij de berekening van de heffing in principe rekening
mesure dans laquelle le redevable contribue à la nuisance. gehouden met de mate waarin de heffingsplichtige aan de hinder
B.8. La question préjudicielle appelle une réponse négative. bijdraagt. B.8. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 35ter, § 1er et § 2, alinéa 1er, a) à c), de la loi du 26 Artikel 35ter, § 1 en § 2, eerste lid, a) tot c), van de wet van 26
mars 1971 « sur la protection des eaux de surface contre la pollution maart 1971 « op de bescherming van de oppervlaktewateren tegen
», tel qu'il s'appliquait en Région flamande pour les années verontreiniging », zoals het van toepassing was in het Vlaamse Gewest
d'imposition 2014 à 2016, ne viole pas les articles 10, 11 et 172 de voor de heffingsjaren 2014 tot 2016, schendt de artikelen 10, 11 en
la Constitution. 172 van de Grondwet niet.
Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française, Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof,
la Cour constitutionnelle, le 1er avril 2021. op 1 april 2021.
Le greffier, De griffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
Le président, De voorzitter,
L. Lavrysen L. Lavrysen
^