2 MAART 2023. - Wet tot bepaling van de beginselen voor de loting van natuurlijke personen voor de gemengde commissies en de burgerpanels op initiatief van de Kamer van volksvertegenwoordigers (1)

FILIP, Koning der Belgen, Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.

De Kamer van volksvertegenwoordigers heeft aangenomen en Wij bekrachtigen, hetgeen volgt : TITEL 1. - Inleidende bepaling

Artikel 1.Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 74 van de Grondwet.

TITEL 2. - Definities

Art. 2.Voor de toepassing van deze wet wordt verstaan onder: 1° "gemengde commissie": de assemblee beschreven in artikel 3;2° "burgerpanel": de assemblee beschreven in artikel 14;3° "Kamerreglement": het Reglement van de Kamer van volksvertegenwoordigers van België. TITEL 3. - De gemengde commissies HOOFDSTUK 1. - Algemene bepalingen

Art. 3.De Kamer van volksvertegenwoordigers kan op eigen initiatief, voor een bepaald onderwerp, een gemengde commissie samenstellen, die bestaat uit leden van de Kamer van volksvertegenwoordigers en personen, uitgekozen via loting, om aanbevelingen te formuleren over een specifieke problematiek.

Het bepaalde onderwerp bedoeld in het eerste lid doet geen afbreuk aan de rechten en vrijheden gewaarborgd door titel II van de Grondwet, en alle door België geratificeerde, internationale instrumenten ter bescherming van de mensenrechten en behoort tot de bevoegdheid van de Federale Staat of heeft betrekking op de belangen ervan.

Art. 4.§ 1. Een gemengde commissie is samengesteld uit: 1° leden van de Kamer van volksvertegenwoordigers;2° minimaal 39 en maximaal 51 gelote natuurlijke personen. § 2. Het precieze aantal natuurlijke personen dat door loting voor een bepaald onderwerp wordt aangewezen, wordt bepaald door de Kamer van volksvertegenwoordigers overeenkomstig het Kamerreglement.

Elke provincie, alsook het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad, tellen zoveel gelote natuurlijke personen als de specifieke deler in het bevolkingscijfer begrepen is.

De specifieke deler wordt verkregen door het bevolkingscijfer van het Rijk, bedoeld in artikel 63, § 3, van de Grondwet, te delen door het aantal te loten natuurlijke personen.

Het aantal resterende te loten natuurlijke personen wordt toegewezen aan de provincies die of aan het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad dat het grootste nog niet vertegenwoordigde bevolkingsoverschot heeft. § 3. De gemengde commissie houdt op te bestaan in geval van ontbinding van de Kamer van volksvertegenwoordigers, of op het moment dat de verkiezingsuitgaven van politieke partijen, lijsten en kandidaten aan de controle in de zin van artikel 4, § 1, van de wet van 4 juli 1989 betreffende de beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezing van de Kamer van volksvertegenwoordigers, de financiering en de open boekhouding van de politieke partijen worden onderworpen, of in de gevallen zoals bepaald in het Kamerreglement. HOOFDSTUK 2. - Voorwaarden voor deelname voor de natuurlijke personen

Art. 5.§ 1. Kunnen worden uitgenodigd om in een gemengde commissie bedoeld in artikel 3, te zetelen, de natuurlijke personen: 1° met de Belgische nationaliteit;2° die ingeschreven zijn in de bevolkingsregisters van een Belgische gemeente;3° die minstens de volle leeftijd van achttien jaar hebben bereikt;4° die niet ontzet zijn uit het kiesrecht;5° die geen van de volgende mandaten, ambten of functies uitoefenen: a) lid van de Kamer van volksvertegenwoordigers of van de Senaat, lid van het Vlaams Parlement, van het Waals Parlement, van het Parlement van de Franse Gemeenschap, van het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap of van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement;b) minister of staatssecretaris van de federale regering, lid van de Vlaamse regering, lid van de regering van de Franse Gemeenschap, lid van de regering van het Waalse Gewest, lid van de regering van de Duitstalige Gemeenschap of lid of staatssecretaris van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering of regeringscommissaris;c) lid van het Europees Parlement;d) lid van een beleidsorgaan van een lid van de federale regering, lid van een kabinet van een lid van een regering van de gewesten en de gemeenschappen;e) provinciegouverneur, adjunct van de gouverneur van de provincie Vlaams-Brabant, vice-gouverneur van het administratieve arrondissement Brussel-Hoofdstad of hoge ambtenaar aangewezen door de Brusselse Hoofdstedelijke regering;f) lid van een deputatie of van een provinciecollege;g) burgemeester, schepen of voorzitter van een openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn;h) houder van een uitvoerend mandaat van de binnengemeentelijke territoriale organen bedoeld in artikel 41 van de Grondwet;i) houder van een ambt van de rechterlijke orde;j) lid van de Raad van State, van het auditoraat, van het coördinatiebureau of van de griffie van de Raad van State;k) rechter, referendaris, of griffier bij een ander administratief rechtscollege dan de Raad van State;l) rechters, referendaris, of griffier bij het Grondwettelijk Hof;m) lid van het Rekenhof. § 2. De voorwaarden bedoeld in paragraaf 1, 1° tot 4°, zijn vervuld op de dag waarop de eerste loting bedoeld in artikel 6 plaatsvindt. De diensten van het Rijksregister verifiëren of deze voorwaarden vervuld zijn op het moment van de loting bedoeld in artikel 6.

De voorwaarden bedoeld in paragraaf 1, 5°, zijn vervuld op de dag waarop het antwoord ter aanvaarding van de deelname aan de gemengde commissie in kwestie, in de zin van artikel 8, § 2, wordt verstuurd.

Onverminderd het eerste en het tweede lid, moeten de voorwaarden bedoeld in paragraaf 1, gedurende de gehele duur van de werkzaamheden van de gemengde commissie vervuld blijven. De griffie van de Kamer van volksvertegenwoordigers verifieert of deze voorwaarden vervuld zijn voor de gelote natuurlijke personen vanaf het moment dat ze het antwoord ter aanvaarding bedoeld in artikel 8, § 2, hebben verstuurd.

Indien een natuurlijke persoon die lid is van de gemengde commissie niet langer aan één van de voorwaarden bedoeld in paragraaf 1 voldoet, stelt hij de griffie van de Kamer van volksvertegenwoordigers hiervan zo spoedig mogelijk in kennis. HOOFDSTUK 3. - Organisatie van de loting en toegang tot het Rijksregister

Art. 6.Op verzoek van de Kamer van volksvertegenwoordigers, op basis van de vastgelegde voorwaarden in artikel 5, § 1, 1° tot 4° en overeenkomstig artikel 5, § 2, voeren de diensten van het Rijksregister een eerste loting uit.

De verdeling van de te loten natuurlijke personen tussen de provincies of het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad is bepaald overeenkomstig artikel 4, § 2.

Voor elke provincie en voor het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad wordt het honderdvoud van het aantal aan te wijzen natuurlijke personen geloot.

Art. 7.§ 1. Met het oog op het samenstellen van een gemengde commissie heeft de Kamer van volksvertegenwoordigers toegang tot de informatiegegevens bedoeld: 1° in artikel 3, eerste lid, 1°, 2° (enkel wat betreft de geboortedatum), 4° en 5°, van de wet van 8 augustus 1983 tot regeling van een Rijksregister van de natuurlijke personen overeenkomstig artikel 5 van de voormelde wet 2° in artikel 1, 11° en 26°, van het koninklijk besluit van 16 juli 1992 tot vaststelling van de informatie die opgenomen wordt in de bevolkingsregisters en in het vreemdelingenregister. § 2. De in paragraaf 1 bedoelde toegang heeft tot doel: 1° natuurlijke personen te loten overeenkomstig artikel 6 teneinde een gemengde commissie samen te stellen;2° na te gaan of de gelote natuurlijke personen die het in artikel 8, § 2, bedoelde antwoord ter aanvaarding hebben verstuurd, voldoen aan de voorwaarden bedoeld in artikel 5, § 1, 1° tot 4° ;3° na te gaan of de gelote natuurlijke personen in de gemengde commissie blijvend voldoen aan de voorwaarden bedoeld in artikel 5, § 1, 1° tot 4° De in het eerste lid, 1°, bedoelde toegang wordt uitgeoefend door de diensten van het Rijksregister. De in het eerste lid, 2° en 3°, bedoelde toegang wordt uitgeoefend door de Kamer van volksvertegenwoordigers.

Art. 8.§ 1. De diensten van het Rijksregister sturen een uitnodigingsbrief voor de deelname aan de gemengde commissie naar de natuurlijke personen die door het Rijksregister werden geloot uit alle personen die voldoen aan de in artikel 5, § 1, 1° tot 4°, geformuleerde voorwaarden. § 2. De gelote natuurlijke personen die de in paragraaf 1 bedoelde uitnodiging wensen te aanvaarden, delen hun akkoord mee aan de griffie van de Kamer van volksvertegenwoordigers aan de hand van een schriftelijk of elektronisch antwoord ter aanvaarding. Dit antwoord ter aanvaarding bevat alle gegevens met betrekking tot de volgende elementen: 1° de naam;2° het geslacht;3° de leeftijd;4° de woonplaats;5° het onderwijsniveau;6° het al dan niet uitoefenen van een mandaat, van een ambt of van een functie bedoeld in artikel 5, § 1, 5° ;7° voor de personen die in het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad wonen: de taal waarin de identiteitskaart wordt opgesteld, of, indien de identiteitskaart in beide talen wordt opgesteld, de taal van de specifieke vermeldingen op de identiteitskaart.

Art. 9.§ 1. De griffie van de Kamer van volksvertegenwoordigers organiseert een tweede loting door middel van een specifieke steekproeftrekking onder alle personen die een antwoord van aanvaarding bedoeld in artikel 8, § 2, bezorgden en die voldoen aan de voorwaarden bedoeld in artikel 5, § 1. § 2. De in paragraaf 1 bedoelde loting die uitgevoerd wordt aan de hand van een specifieke steekproeftrekking, heeft tot doel een groep samen te stellen waarvan het aantal is vastgelegd overeenkomstig artikel 4, § 2.

De in paragraaf 1 bedoelde loting waarborgt een zo groot mogelijke representativiteit van de bevolking binnen de gemengde commissie op basis van de volgende criteria: woonplaats, geslacht, leeftijd en onderwijsniveau. De gegevens die hiervoor worden gebruikt, zijn de gegevens zoals bedoeld in artikel 8 § 2, zoals meegedeeld door de gelote natuurlijke personen in hun antwoord ter aanvaarding van de uitnodiging.

De representativiteit per criterium ten aanzien van de volledige groep gelote natuurlijke personen is bepaald als volgt: 1° de woonplaats: het aantal natuurlijke personen per provincie, alsook voor het administratief arrondissement Brussel-Hoofdstad, wordt bepaald overeenkomstig artikel 4, § 2.Ten minste één persoon die is uitgenodigd voor de provincie Luik, is ingeschreven in de bevolkingsregisters van een gemeente van het Duits taalgebied, en minstens één persoon die in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest woont, heeft een identiteitskaart of specifieke vermeldingen opgesteld in het Frans en ten minste één persoon die in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest woont, heeft een identiteitskaart of specifieke vermeldingen opgesteld in het Nederlands; 2° het geslacht: de verdeling tussen de geslachten binnen de gemengde commissie stemt overeen met de verdeling tussen de geslachten in de initiële pool van natuurlijke personen waaruit de in artikel 6, eerste lid, bedoelde loting gebeurde.Hiervoor gebruikt de Kamer van volksvertegenwoordigers de meest recente door Statbel gepubliceerde statistieken betreffende de spreiding van dit criterium binnen de initiële pool van natuurlijke personen waaruit de in artikel 6, eerste lid, bedoelde loting gebeurde; 3° de leeftijd: de verdeling per leeftijdsgroep binnen de gemengde commissie stemt overeen met de verdeling per leeftijdsgroep in de initiële pool van natuurlijke personen waaruit de in artikel 6, eerste lid, bedoelde loting gebeurde.Hiervoor gebruikt de Kamer van volksvertegenwoordigers de meest recente door Statbel gepubliceerde statistieken betreffende de spreiding van dit criterium binnen de initiële pool van natuurlijke personen waaruit de in artikel 6, eerste lid, bedoelde loting gebeurde. De leeftijdsgroepen die worden gehanteerd, zijn de volgende: a) 18 - 40 jaar;b) 41 - 64 jaar;c) 65 jaar en ouder;4° het onderwijsniveau: de verdeling per onderwijsniveau binnen de gemengde commissie stemt overeen met de verdeling per onderwijsniveau in de initiële pool van natuurlijke personen waaruit de eerste loting gebeurde.Hiervoor gebruikt de Kamer van volksvertegenwoordigers de meest recente door Statbel gepubliceerde statistieken betreffende de spreiding van dit criterium binnen de initiële pool van natuurlijke personen waaruit de in artikel 6, eerste lid, bedoelde loting gebeurde. De verschillende onderwijsniveaus die worden gehanteerd, zijn gebaseerd op de Internationale Standaard Classificatie voor opleidingen (ISCED), versie 2011, en zijn de volgende: a) laag: - ISCED level 0: lager dan lager onderwijs; - ISCED level 1: lager onderwijs; - ISCED level 2: lager secundair onderwijs; b) midden: - ISCED level 3: hoger secundair onderwijs; - ISCED level 4: post-secundair niet tertiair onderwijs; c) hoog: - ISCED level 5: kortecyclus-studies op tertiair niveau; - ISCED level 6: bachelor of een gelijkwaardig niveau; - ISCED level 7: master of een gelijkwaardig niveau; - ISCED level 8: doctoraat of een gelijkwaardig niveau.

Voor elk onderwijsniveau wordt ook rekening gehouden met gelijkwaardige ervaring. § 3. De representativiteit van de gemengde commissie, volgens de criteria bedoeld in paragraaf 2, derde lid, 2°, 3° en 4°, mag, voor elk van die criteria, afwijken met maximum twee eenheden.

Art. 10.De griffie van de Kamer van volksvertegenwoordigers stelt een groep van plaatsvervangers samen, van wie de profielen overeenkomen met de profielen van de natuurlijke personen uit de gemengde commissie die werd samengesteld volgens de nadere regels vastgesteld in artikel 9.

De groep plaatsvervangers bedoeld in het eerste lid is samengesteld uit een aantal natuurlijke personen dat gelijk is aan het aantal natuurlijke personen bepaald overeenkomstig artikel 4, § 1, 2° en § 2.

Art. 11.Indien de griffie van de Kamer van volksvertegenwoordigers een groep van natuurlijke personen bedoeld in artikel 9 en een groep van plaatsvervangers bedoeld in artikel 10, waarvan het aantal is vastgesteld overeenkomstig artikel 4, § 2, volgens de methode van steekproeftrekking bepaald in artikel 9, § 2, niet kan samenstellen, gaan de diensten van het Rijksregister over tot een gedeeltelijke nieuwe loting uit het Rijksregister met het oog op het vervolledigen van de gemengde commissie of de groep van plaatsvervangers in functie van de criteria bedoeld in artikel 8, § 2.

Art. 12.De deelname aan een gemengde commissie gebeurt op vrijwillige basis.

Indien een persoon vóór aanvang van de eerste vergadering van de gemengde commissie afziet van de deelname of niet langer voldoet aan één van de voorwaarden bedoeld in artikel 5, § 1, wordt die persoon vervangen door een persoon uit de groep van plaatsvervangers, die voldoet aan hetzelfde profiel volgens de criteria bedoeld in artikel 8, § 2.

Na de aanvang van de eerste vergadering van de gemengde commissie worden de personen die van de deelname aan de gemengde commissie afzien en de afwezige personen niet vervangen.

Art. 13.Zodra de gemengde commissie samengesteld is, worden alle op grond van deze wet verzamelde informatiegegevens vernietigd door de diensten van het Rijksregister, en voor wat betreft de natuurlijke personen die geen deel uitmaken van de gemengde commissie, door de griffie van de Kamer van volksvertegenwoordigers. De gegevens betreffende de natuurlijke personen die deel uitmaken van de gemengde commissie, worden door de griffie van de Kamer van volksvertegenwoordigers vernietigd nadat de gemengde commissie ophoudt te bestaan.

TITEL 4. - De burgerpanels

Art. 14.De Kamer van volksvertegenwoordigers kan op eigen initiatief, voor een bepaald onderwerp, een burgerpanel samenstellen, dat bestaat uit personen, uitgekozen via loting, om aanbevelingen te formuleren over een specifieke problematiek.

Het bepaalde onderwerp bedoeld in het eerste lid doet geen afbreuk aan de rechten en vrijheden gewaarborgd door titel II van de Grondwet en alle door België geratificeerde, internationale instrumenten ter bescherming van de mensenrechten en behoort tot de bevoegdheid van de Federale Staat of heeft betrekking op de belangen ervan.

Art. 15.§ 1er. Een burgerpanel is samengesteld uit minimaal 50 en maximaal 75 gelote natuurlijke personen. § 2. Het aantal natuurlijke personen dat door loting voor een bepaald onderwerp wordt aangewezen, wordt bepaald door de Kamer van volksvertegenwoordigers overeenkomstig het Kamerreglement.

Art. 16.Artikel 4, §§ 2 en 3, en artikelen 5 tot 13 zijn van toepassing op het loten van natuurlijke personen voor een burgerpanel, met dien verstande dat voor de toepassing van deze artikelen de woorden "gemengde commissie" telkens moeten worden vervangen door het woord "burgerpanel".

Kondigen deze wet af, bevelen dat zij met 's Lands zegel zal worden bekleed en door het Belgisch Staatsblad zal worden bekendgemaakt.

Gegeven te Brussel, 2 maart 2023.

FILIP Van Koningswege : De Minister van Institutionele Hervormingen en Democratische Vernieuwing, D. CLARINVAL De Minister van Binnenlandse Zaken, Institutionele Hervormingen en Democratische Vernieuwing, A. VERLINDEN Met 's Lands zegel gezegeld : De Minister van Justitie, V. VAN QUICKENBORNE _______ Nota (1) Kamer van volksvertegenwoordigers (www.dekamer.be): Stukken: 55-2944 Integraal Verslag: 2 februari 2023