Protocol gesloten tussen de Federale Overheid en de overheden bedoeld in artikelen 128, 130 en 135 van de Grondwet, tot vaststelling van de generische structuren voor het sectoraal gezondheidsbeheer van crisissen voor de volksgezondheid en hun werkwijze voor de toepassing van het Internationaal Gezondheidsreglement (2005), en Besluit nr. 1082/2013/EU over ernstige grensoverschrijdende bedreigingen van de gezondheid Tussen de Federale Overheid enerzijds, en de Vlaamse, Franse en Duitstalige Gemeenschap, de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC) van Brussel Hoofdstad en het Brussels, Waals en Vlaams Gewest anderzijds, wordt het volgende overeengekomen: Gelet op de respectievelijke bevoegdheden waarover de Federale Staat en de in artikelen 128, 130 en 135 van de Grondwet bedoelde overheden, hierna de Gemeenschappen en Gewesten genoemd, op vlak van het gezondheidsbeleid beschikken, Gelet op het Protocolakkoord van 11 december 2006 tussen de Federale Regering en de in artikelen 128, 130 en 135 van de Grondwet bedoelde overheden inzake : Focal Point voor het Internationaal Gezondheidsreglement, Gelet op het Protocolakkoord van 11 maart 2008 gesloten tussen de Federale Overheid en de overheden bedoeld in artikelen 128, 130 en 135 van de Grondwet, betreffende de internationale melding door België in het kader van het Internationaal Gezondheidsreglement (IHR), zoals gewijzigd op 30 maart 2015, Gelet op het Protocolakkoord van 24 februari 2014 ter aanvulling van het protocolakkoord van 11 maart 2008 tussen de Federale Overheid en de bedoelde overheden in artikelen 128, 130 en 135 van de Grondwet met betrekking tot: Focal Point voor het Internationaal Gezondheidsreglement, Gelet op Besluit nr. 1082/2013/EU van het Europees Parlement en de Raad van 22 oktober 2013 over ernstige grensoverschrijdende bedreigingen van de gezondheid, Gelet op het Internationaal Gezondheidsreglement (IHR, 2005) van de Wereldgezondheidsorganisatie, Overwegende dat dit protocolakkoord tot stand kwam na gezamenlijk overleg tussen de Federale Staat, de Gemeenschappen en de Gewesten, Overwegende dat voorliggend akkoord de verbintenis bevestigt om, in uitvoering van de beslissingen genomen door de Interministeriële Conferentie Volksgezondheid, het National Focal Point voor het Internationaal Gezondheidsreglement te organiseren, Overwegende dat voorliggend akkoord beoogt om de beslissing van de Interministeriële Conferentie van 2 juli 2018 te concretiseren om « mandaat te geven aan het NFP IHR om een voorstel tot wijziging van het protocolakkoord in te dienen tegen de volgende IMC met daarin de hierboven voorgestelde acties », Wordt beslist:

Artikel 1.Dit protocolakkoord heft op en vervangt: het Protocolakkoord van 11 december 2006 tussen de Federale Overheid en de overheden bedoeld in artikelen 128, 130 en 135 van de Grondwet met betrekking tot: Focal Point voor het Internationaal Gezondheidsreglement, het Protocolakkoord van 11 maart 2008 gesloten tussen de Federale Overheid en de overheden bedoeld in artikelen 128, 130 en 135 van de Grondwet, betreffende de internationale melding door België in het kader van het Internationaal Gezondheidsreglement (IHR), zoals gewijzigd op 30 maart 2015, het aanvullend Protocolakkoord van 24 februari 2014 bij het Protocolakkoord van 11 maart 2008 tussen de Federale Overheid en de overheden bedoeld in artikelen 128, 130 en 135 van de Grondwet betreffende het Focal Point voor het Internationaal Gezondheidsreglement,

Art. 2.Toepassingsgebied: Dit protocolakkoord beoogt, in uitvoering van het IHR (2005), en van Besluit nr. 1082/2013/EU, de generische structuren voor het sectoraal gezondheidsbeheer van crisissen te organiseren voor België, zonder afbreuk te doen aan de genomen maatregelen voor het beheer van een multisectoriële nationale crisis die gecoördineerd wordt door FOD Binnenlandse Zaken (ADCC). De gecreëerde generische structuren vertegenwoordigen de sectorale coördinatie gezondheid als onderdeel van de door de ADCC gecoördineerde respons. Die structuren gaan van de implementatie van het IHR (2005) tot het toezicht op de uitwerking van plannen ter voorbereiding op noodsituaties. Ze zijn met name belast met de detectie, de evaluatie, de melding, de aangifte, en de reactie door een proportionele actie op het gebied van de volksgezondheidsrisico's.

Art. 3.De aanwijzing van het Belgisch National Focal Point: Krachtens de bepalingen van het IHR (2005) (Internationaal Gezondheidsreglement van de WGO), en van Besluit nr. 1082/2013/EU tot instelling van het EWRS ((Early Warning and Response System: systeem voor melding en consultatie van de Europese Commissie tussen Lidstaten met het oog op het coördineren van acties voor overdraagbare aandoeningen) heeft België een monitoring- en risicobeheersysteem opgezet rond een « National Focal Point » aangeduid door de Interministeriële Conferentie Volksgezondheid op voorstel van de Federale Minister bevoegd voor volksgezondheid.

Zijn mandaat wordt gepubliceerd op de website van FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, gecommuniceerd aan de WGO, aan de Europese Commissie en aan de andere Lidstaten van de Europese Unie.

Art. 4.Rol van het National Focal Point: § 1. Het « National Focal Point » is een officieel contactpunt, bestaande uit 2 pijlers, met name risicoanalyse en risicobeheer, voor: - overdraagbare ziekten, nieuwe of onbekende aandoeningen en biologische, chemische en nucleaire gezondheidscrisissen met internationale gevolgen - communicatie inzake gezondheidscrisissen met risico op internationale verspreiding (risico internationaal verkeer via havens, luchthavens, enz.). § 2. Het « National Focal Point » heeft tot taak: a) het uitsturen van dringende mededelingen betreffende de toepassing van het IHR, in het bijzonder ingevolge de artikelen 6 tot en met 12 van het IHR, namens de Belgische Staat, aan de WHO-IHR-contactpunten;b) het versturen van meldingen naar het Early Warning and Response System (EWRS) in toepassing van Besluit nr.1082/2013/EU; c) het verspreiden van informatie aan en het samenvoegen van de inbreng van relevante overheidsdiensten van de Belgische Staat, met inbegrip van de diensten verantwoordelijk voor surveillance, meldingsplicht, plaatsen van binnenkomst, volksgezondheidsdiensten, zorginstellingen en overige overheidsinstanties. Het « National Focal Point » is verantwoordelijk voor het ogenblikkelijk doorgeven van internationale risicowaarschuwingen aan de volksgezondheidsdiensten Van de Gemeenschappen/Gewesten en van de Federale Overheid. § 3. Het « National Focal Point » kan op verschillende manieren gealarmeerd worden: 1. door internationale instanties in geval van alarm in het buitenland; 2. door de volksgezondheidsdiensten van de Gemeenschappen/Gewesten of de Federale Overheid (op basis van meldingen, inspecties, gegevens van Sciensano,...) in geval van alarm in België; 3. door het Crisiscentrum (ADCC);4. door de andere bevoegde sectoren van de Belgische Staat vermeld in § 2.c); 5. door elke andere bron die relevant wordt geacht. § 4. Het « National Focal Point IHR/EWRS » moet te allen tijde (24/7/365) bereikbaar zijn voor communicatie met de andere IHR/EWRS-contactpunten. § 5. Om zijn opdracht te vervullen zal het « National Focal Point » werken met twee groepen die samen met hem/haar de generische structuren vormen voor het sectoraal gezondheidsbeheer van crisissen voor België: de Risk Assessment Group (RAG) en de Risk Management Group (RMG). § 6. Afhankelijk van de urgentie of de aard van de kennisgeving (zowel van de gebeurtenissen als van de genomen maatregelen), zal het « National Focal Point » de RMG raadplegen meteen na het ontvangen van een melding door de WGO/het EWRS. Het National Focal Point stuurt de ontvangen informatie meteen per mail naar de leden van de RMG en stelt in functie van de dringendheid de raadplegingsprocedure voor. In geval van hoogdringendheid worden de RMG-leden telefonisch op de hoogte gebracht. In geval van melding door België aan de WGO en/of het EWRS, zal de RMG de melding goedkeuren vooraleer ze door het National Focal Point wordt verstuurd.

De gevolgde procedure hangt af van de dringendheid.

Art. 5.RISK MANAGEMENT GROUP (RMG) § 1. De Risk Management Group is het Belgisch beslissings- en meldingsforum voor noodsituaties op het gebied van de volksgezondheid zoals gedefinieerd in art.2.

De groep is indien nodig het uitgangspunt voor het opstarten van gecoördineerd (inter)nationaal risicobeheer. § 2. De rol van de Risk Management Group (RMG) omvat: - het uitvoeren van het IHR in België, van Beschikking nr. 2119/98/EG en Besluit nr. 1082/2013/EU, - de opvolging van de uitvoering van dit protocolakkoord en het regelmatig informeren van de IMC Volksgezondheid, - het toezicht op de uitwerking van plannen ter voorbereiding op noodsituaties voor de volksgezondheid zoals bij voorbeeld voor voedseltoxi-infecties, of het Belgisch generiek beheersplan voor noodsituaties voor de volksgezondheid, - het ontvangen van de « signalen », - de beslissing om het EWRS en/of de WGO te informeren en/of notificeren aangaande gebeurtenissen, - het nemen van maatregelen voor gezondheidscontrole, - de beslissing tot erkenning zowel als het einde van een crisis voor de volksgezondheid op nationaal niveau voor de gezondheidssector, - het beheer van een noodsituatie op het gebied van de volksgezondheid, de beslissing, en de implementatie van de gezondheidsmaatregelen die de impact van die crisis op de bevolking moeten temperen, op eigen initiatief of in toepassing van de gezondheidsmaatregelen waartoe werd beslist door het Algemeen Coördinatiecomité van de ADCC, - de versterking van het netwerk tussen de leden en van de voorbereiding op het crisisbeheer buiten de crisisperiodes, de basis van een goede samenwerking en van een efficiënte besluitvorming in crisistijd, - de versterking van de basiscapaciteiten inzake het « Internationaal Gezondheidsreglement ». § 3. Het « National Focal Point » zit de vergaderingen van de RMG voor. Het is verantwoordelijk voor het goede verloop van de raadplegingen van de RMG, voor de duidelijkheid van de genomen beslissing en voor de uiteindelijke melding. In tijden van crisis zal de crisiscoördinator van FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu de RMG voorzitten. § 4. De RMG bestaat uit vertegenwoordigers die officieel benoemd zijn door hun voogdijminister met beslissingsmandaat, met name om de voorstellen van Belgische standpunten te valideren. De volgende overheden worden elk vertegenwoordigd door twee afgevaardigden, met name een vertegenwoordiger van het kabinet van de voogdijminister en een vertegenwoordiger van de administratie, en hun plaatsvervangers: - de Federale Overheid, - de Vlaamse Gemeenschap, - de Franse Gemeenschap, - de Duitstalige Gemeenschap, - het Vlaams Gewest, - het Waals Gewest, - het Brussels Gewest, - de GGC (2 voogdijministers) In crisistijd, de crisismanager die eventueel werd aangesteld door de Federale Overheid is ook lid van rechtswege van de RMG. De coördinator van de Risk Assessment Group neemt deel aan de vergadering van de RMG die instaat voor een rechtstreekse link met de Risk Assessment Group en kan zich, afhankelijk van het onderwerp, op de vergaderingen van de RMG laten bijstaan door een expert.

De lijst van die vertegenwoordigers zal regelmatig bijgewerkt worden; ten minste één keer per jaar en na elke legislatuurwijziging en zal worden gevoegd bij de stand van zaken die wordt bezorgd aan elke vergadering van de IMC. De vertegenwoordigers die die groep vormen, worden beschouwd als focal points binnen hun respectievelijke entiteit en verspreiden de informatie binnen die entiteit. Ze moeten gemobiliseerd kunnen worden in noodgevallen.

Routinematig kan de RMG beslissen om waarnemers toe te laten en experts uit te nodigen die zullen deelnemen aan de debatten zonder stemrecht. Ze moeten zich ertoe verbinden de bepalingen van het huishoudelijk reglement inzake vertrouwelijkheid na te leven.

In tijden van crisis zal de RMG ondersteund worden door een door hem aangewezen crisiscel die belast is met de concrete implementatie van zijn beslissingen (logistieke of technische taken). § 5. De RMG stelt zijn huishoudelijk reglement op. De groep zal minstens vier keer per jaar samenkomen, bij voorkeur vóór de vergaderingen van de Interministeriële Conferentie Volksgezondheid (IMC Volksgezondheid). De groep beslist bij consensus. Als de situatie dat vereist, moeten er snel buitengewone vergaderingen georganiseerd kunnen worden. Louter indicatief kan het NFP op de uitnodiging vermelden dat zij een politieke vertegenwoordiging noodzakelijk acht.

Behoudens andersluidend bericht of behoefte aan bijkomende raadpleging, mogen de door de RMG genomen beslissingen onmiddellijk worden uitgevoerd, in het bijzonder in crisistijden.

Art. 6. § 1. De implementatie van de beslissingen die werden genomen door de RMG behoort tot de verantwoordelijkheid van de deelgebieden (Gewesten en Gemeenschappen) en van de Federale Overheid, elk volgens de bevoegdheden die eraan zijn toevertrouwd door de wet. § 2. Indien nodig kan een entiteit die lid is van de RMG ondersteuning vragen aan een of ander lid van de groep, voor de implementatie van de beslissingen die aan de entiteit zijn toevertrouwd.

Art. 7.RISK ASSESSMENT GROUP (RAG) § 1. De Risk Assessment Group (RAG) is het Belgisch forum voor: - het beoordelen van het signaal, het analyseren van het risico voor de volksgezondheid, het catalogeren als ongewoon, het evalueren van de risico's en routes voor internationale verspreiding van de gebeurtenissen die zich voordoen op zijn grondgebied volgens de volgende criteria: o ernstige impact op de volksgezondheid, o onverwachte of ongewone gebeurtenis, o significant risico voor internationale verspreiding o significant risico voor beperking van het internationaal reis- of handelsverkeer; - de melding ter bevestiging van het voorval en de aard van de gebeurtenis, het identificeren van de risicofactoren die eraan verbonden zijn, het inschatten van de impact op de volksgezondheid, het inschatten van de kans op nationale en internationale verspreiding en het anticiperen op de mogelijke verspreidingsroutes; - het voorstellen van maatregelen om de verspreiding van de dreiging te beperken, en het ondersteunen van de RMG met aanbevelingen gebaseerd op epidemiologische en wetenschappelijke gegevens inzake risicobeheer, - de opvolging van het risico zoals: o de impact op de volksgezondheid van de gebeurtenis (continue opvolging); o de risicofactoren die samenhangen met de gebeurtenis; o de beoordeling van de interventie, en in het bijzonder : o de wetenschappelijke evaluatie van de doeltreffendheid van de controlemaatregelen; o het documenteren van de interventie (lessons learned). o het aanbevelen van corrigerende maatregelen. § 2. De RAG doet dienst als centraal punt waar binnenlandse informatie vanuit volksgezondheidsdiensten en andere bevoegde diensten over gezondheidsrisico's toekomt en als contactpunt voor risico's binnen één Gemeenschap/Gewest die deze Gemeenschap/dit Gewest inschat als een mogelijke bedreiging voor een andere Gemeenschap/een ander Gewest of voor het federaal niveau. De beslissing om de RAG bijeen te roepen hangt af van de oorsprong van het alarm. Als het alarm wordt geïnitieerd vanuit het internationaal niveau, wordt de beslissing consensueel genomen door het National Focal Point en de coördinator van de RAG. Als het alarm wordt geïnitieerd vanuit nationaal niveau, wordt de beslissing genomen door de betrokken Gemeenschap/Gewest, de cel medische bewaking van de FOD Volksgezondheid en de coördinator van de RAG. § 3 De evaluatie van een risico kan gebeuren door middel van fysieke vergaderingen, door consultaties via e-mails of conference call. De aanbevelingen worden genomen bij consensus. Het rapport van de RAG, dat een analyse van het risico bevat, een evaluatie van de impact op de Belgische bevolking en van de doeltreffendheid van de voorgestelde responsmaatregelen wordt zo snel mogelijk doorgestuurd naar de RMG door de coördinator van de RAG. § 4. Er zullen twee categorieën leden deelnemen aan de RAG: a) De permanente experts zijn: 1.De coördinator (Sciensano), 2. Een expert van de Vlaamse Gemeenschap, 3.Een expert van de Franse Gemeenschap, 4. Een expert van de Duitstalige Gemeenschap, 5.Een expert van het Brussels Gewest, 6. Een expert van de GGC, 7.Een expert van het Vlaams Gewest, 8. Een expert van het Waals Gewest, 9.Het National Focal Point, 10. Een vertegenwoordiger van de Hoge Gezondheidsraad.b) De specifieke experts: zij worden uit het netwerk experts geselecteerd in functie van de aard van de gebeurtenis.Die specifieke experts zouden als groep idealiter alle domeinen van de bedreigingen voor de volksgezondheid moeten bestrijken. Sciensano is verantwoordelijk voor de inventaris van de experts.

Art. 8.Dit protocolakkoord wordt gesloten voor een onbepaalde duur.

Art. 9.De bepalingen van dit protocolakkoord kunnen herzien worden op verzoek van elke contracterende partij.

VOORSTEL VAN BESLISSING: 1. De Interministeriële Conferentie geeft, via dit akkoord, haar goedkeuring voor de generische structuren voor het sectoraal gezondheidsbeheer van crisissen en hun werkwijze voor de toepassing van het Internationaal Gezondheidsreglement, van Beschikking nr. 2119/98/EG en Besluit nr. 1082/2013/EU. 2. De RMG zal instaan voor de opvolging en de evaluatie van dit akkoord en zal hierover jaarlijks rapporteren aan de Interministeriële Conferentie.3. Dit protocolakkoord werd opgemaakt en ondertekend te Brussel, op 5/11/2018, in één origineel exemplaar, in de Nederlandse en de Franse taal. Voor de Federale Staat : M. DE BLOCK, Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Voor de Vlaamse Gemeenschap en het Vlaams Gewest : J. VANDEURZEN, Vlaams Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Pour la Région wallonne : A. GREOLI, Vice-Présidente et Ministre de l'Action sociale, de la Santé, de l'Egalité des Chances, de la Fonction publique et de la Simplification administrative Pour la Communauté française : R. DEMOTTE, Ministre-Président de la Fédération Wallonie-Bruxelles Voor de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie van Brussel-Hoofdstad : D. GOSUIN, Membre du Collège réuni de la Commission communautaire commune (COCOM), chargé de la Politique de la Santé, de la Fonction publique, des Finances, du Budget, du Patrimoine et des Relations extérieures Voor de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie van Brussel-Hoofdstad : G. VANHENGEL, Lid van het Verenigd College van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie, belast met Gezondheidsbeleid Für die Deutschsprachige Gemeinschaft: A. ANTONIADIS, Minister der Deutschsprachigen Gemeinschaft für Familie, Gesundheit und Soziales