FEDERALE OVERHEIDSDIENST BINNENLANDSE ZAKEN

Algemene Directie Veiligheid en Preventie (Voetbalcel) Omzendbrief aangaande een geïntegreerde aanpak om pyrotechniek te bannen uit alle voetbalstadions Aan de Heer Voorzitter van de Regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest belast met de uitoefening van bevoegdheden van de Brusselse Agglomeratie, Aan de Dame en Heren Provinciegouverneurs, Aan de Dames en Heren Burgemeesters, Aan de Dames en Heren Voorzitters van de politiecolleges, Aan de Dames en Heren Korpschefs van de politiezones, Aan de Heer Commissaris-generaal van de federale politie, Aan de Heer Commissaris van bureau DAO/Sport van de federale politie, Aan de Heer Voorzitter van de Vaste Commissie van de lokale politie, Aan de Heren Voorzitter, CEO en Hoofd veiligheid van de KBVB, Aan de Heren Voorzitter en CEO van de Pro League, Aan de Dames en Heren veiligheidsverantwoordelijken van de clubs uit de nationale afdelingen, Inleiding Door de wetswijziging van 3 juni 2018 werd de wet van 21 december 1998 betreffende de veiligheid bij voetbalwedstrijden(1) (verder de voetbalwet) aangepast en gemoderniseerd(2). Wat betreft het luik supportersgedragingen heeft een consequent en snel verbaliserings-, vervolgings- en sanctioneringsbeleid ten aanzien van onruststokers steeds een sleutelrol gespeeld om van voetbal een feest te maken.

Geweldsdelicten in en rond de voetbalstadions zijn inmiddels sterk teruggedrongen, net zoals talrijke andere onaangepaste supportersgedragingen. Ieder incident blijft er uiteraard één te veel en het is de verantwoordelijkheid van alle betrokken veiligheidsactoren om niet alleen waakzaam te blijven, maar ook om passende maatregelen te blijven nemen en om innovatieve oplossingen te zoeken.

Het gebruik van pyrotechniek door supporters in een voetbalstadion, in de perimeter of zelfs op het gehele grondgebied, bijvoorbeeld naar aanleiding van supportersverplaatsingen, is nadrukkelijk verboden door de voetbalwet. Het gaat om een totaalverbod voor toeschouwers waarop geen enkele uitzondering bestaat.

Ons land ontsnapt echter niet aan een internationale en zeer hardnekkige tendens waarbij sommige voetbalsupporters er toch bewust voor kiezen om pyrotechnische middelen te gebruiken in en rond de voetbalstadions. Deze trend staat nochtans volledig haaks op het feit dat het gebruik van vuurwerk en andere soorten van pyrotechnische materiaal door particulieren maatschappelijk meer en meer gecontesteerd wordt, met een toenemende bewustwording omtrent de inherente gevaren. In vele gemeenten geldt er een algemeen verbod voor het volledige grondgebied, dus niet alleen in het kader van het voetbalgebeuren maar bijvoorbeeld ook voor particulier vuurwerk tijdens de nacht van oudejaar.

De gezondheids- en veiligheidsrisico's door het gebruik ervan in de nabije omgeving van andere mensen zijn significant, des te meer omdat in de tribunes van een voetbalstadion iedere veiligheidsafstand sowieso zoek is. Tevens veroorzaakt het materiële schade aan bijvoorbeeld kledij, infrastructuur of speelveld.

Recent deden zich in de hoogste Belgische voetbalklasse nog ernstige incidenten voor, toen tientallen supporters in de tribunes massaal pyrotechnische middelen gebruikten en deze voorwerpen richting speelveld gooiden. De wedstrijd diende definitief te worden gestaakt.

In het verleden viel het eveneens te betreuren dat supporters van rivaliserende clubs elkaar bestookten met dergelijke projectielen. De schade kan hoog oplopen. Niet alleen is er een impact op de goedmenende supporters en komt hun veiligheid of die van de actoren op het speelveld in het gedrang, daarnaast is er ook de kostprijs voor de maatschappij en is de imagoschade voor de voetbalwereld zelf enorm.

Deze zogenaamde supporters overtreden willens en wetens de wet met de bedoeling om de wedstrijd te beïnvloeden of zelfs specifiek met de bedoeling anderen in gevaar te brengen en de openbare orde te verstoren. Deze praktijken kunnen niet genoeg worden veroordeeld.

Voetbalveiligheid is niet de verantwoordelijkheid van de overheid alleen, maar is een gedeelde verantwoordelijkheid. Het is in de eerste plaats de voetbalwereld zelf die verantwoordelijk is voor wat zich afspeelt in de stadions en de impact daarvan op de veiligheid.

Voetbal moet een feest blijven waarbij de overgrote meerderheid van goedmenende supporters niet dient te vrezen voor haar veiligheid of die van haar kinderen. Elke "supporter" die niet meewil in dit veiligheidsverhaal, heeft niet langer een plaats in een voetbalstadion.

Deze omzendbrief is tot stand gekomen door de engagementen die werden uitgesproken door vertegenwoordigers van de voornaamste actoren uit de voetbalwereld op de ministeriële rondetafelconferentie van 2 mei 2019.

Het gezamenlijk engagement om de strijd te voeren kan niet genoeg benadrukt worden. Dit hangt ook samen met een aantal plichten. In deze omzendbrief worden talrijke elementen aangereikt of in herinnering gebracht, met als doel dat iedereen maximaal bijdraagt aan de realisatie van een bindend actieplan op maat.

Deze noodzaak gaat samen met een beleid van nultolerantie ten aanzien van pyrotechnische middelen, gedragen door de FOD Binnenlandse Zaken, Politie, Pro League en de KBVB. Sensibilisering, innovatie en een strenge en snelle bestraffing bij overtredingen zijn daarbij fundamenteel.

Inhoud Inleiding Hoofdstuk 1. Gevaren van pyrotechniek in voetbalstadions Hoofdstuk 2. Regelgevend kader en de veiligheidsovereenkomst 2.1. Europees kader 2.2. UEFA Disciplinary Regulations 2.3. De Voetbalwet: nultolerantie voor supporters en algemene bepalingen en verplichtingen voor de organisatoren 2.3.1. Een multidisciplinaire veiligheidsovereenkomst tussen de lokale veiligheidsactoren. Een zeer belangrijk instrument 2.3.2. Nultolerantie voor supporters met pyrotechniek 2.3.3. Nultolerantie voor supporters die hun identiteit verbergen 2.3.4. Pyrotechniek georganiseerd door de organisator en uitgevoerd door een professionele firma : een uitzondering onder voorwaarden 2.3.5. Reglement Inwendige Orde (R.I.O.) van de voetbalclubs en controlebevoegdheid van stewards.

Hoofdstuk 3. Actieplan voor het bannen van pyrotechnische middelen uit alle Belgische voetbalstadions 3.1. Preventieve maatregelen voorafgaandelijk aan wedstrijden, enkele goede praktijken 3.2. Een dynamisch ticketbeleid en digitalisering van identificatie en ticketing 3.3. Performante toegangscontroles en andere organisatorische maatregelen op de dag van de wedstrijd : 3.4. Welke veiligheidsactor voor welke taak ? 3.5. Een performant camerasysteem. Een must voor identificaties en een efficiënt afschrikmiddel 3.6 De burgerrechtelijke uitsluiting en het stadionverbod als beveiligingsmaatregel als effectieve instrumenten om kort op de bal gevolg te geven aan inbreuken. 3.6.1. Burgerrechtelijke uitsluiting opgelegd door de club. Een effectieve maatregel 3.6.2. Sanctioneren van de clubs door de overkoepelende sportbond 3.6.3 Een onmiddellijk stadionverbod als beveiligingsmaatregel opgelegd door de politiediensten Slot Hoofdstuk 1. Gevaren van pyrotechniek in voetbalstadions Onder pyrotechnische middelen worden verstaan, die artikelen die explosieve stoffen bevatten die tot doel hebben warmte, licht, geluid, gas of rook, dan wel een combinatie van dergelijke verschijnselen, te produceren door zichzelf onderhoudende exotherme chemische reacties.(3) Vuurfakkels, rookbommen, knalbommen en andere zijn helemaal geen uitzondering meer in en rond de tribunes van de voetbalstadions, zowel in de hoogste categorieën, alsook in de lagere reeksen van het voetbal. Deze voorwerpen worden onderverdeeld in de categorieën feestvuurwerk, spektakelvuurwerk en vuurwerk voor technisch gebruik en/of seinvuurwerk. Deze voorwerpen komen veelal uit het buitenland via webshops en de artikelen blijken ook niet altijd een classificatie te vermelden. Artikelen zonder een CE-keurmerk zijn überhaupt altijd illegaal in geheel Europa. De samenstelling en de specifieke risico's bij het gebruik verschillen sterk. Het is echter te benadrukken dat geen enkele categorie als veilig te beschouwen is bij gebruik binnen de omheining van het stadion. Alle categorieën zijn verboden in of rond de voetbalstadions.

Het gebruik van elk van deze voorwerpen kan gevaarlijke situaties opleveren voor supporters die het gebruiken, maar ook voor andere toeschouwers, waaronder ook kinderen, die zich nabij of in de omgeving bevinden, maar ook voor de spelers en personen langs de zijlijn zoals stewards, persmensen en ballenjongens of -meisjes.

Geregeld wordt er ook met de voorwerpen gegooid. Soms moedwillig richting het speelveld, richting de supporters van de tegenpartij of zelfs richting het veiligheidspersoneel. In bepaalde gevallen worden de pyrotechnische middelen gebruikt om het verloop van de wedstrijd te beïnvloeden of om zelfs de wedstrijd te onderbreken. Voor de UEFA is pyrotechniek sinds enkele jaren een prioriteit op het vlak van veiligheid. N.a.v. een onafhankelijke studie die zij in 2016 liet uitvoeren, concludeert ze dat geen enkel pyrotechnisch voorwerp veilig kan worden gebruikt in stadions, gelet op significante gezondheids-en veiligheidsrisico's.(4) Een specifiek type betreft het Bengaals vuur. Dit betreft van oorsprong seinvuurwerk om signalen te versturen op zee. De temperatuur van Bengaals vuur loopt al snel op tot 1.000 graden Celsius of meer, afhankelijk van de variant of de makelij. Het blijft bovendien in alle omstandigheden branden. Water en ook zand doven deze voorwerpen niet.

Het gebruik van dit type voorwerpen is wettelijk voorbehouden aan professionele gebruikers en personen met gespecialiseerde kennis.

Gezondheidsrisico's: - door de temperaturen die gemakkelijk oplopen tot 1000 graden Celsius of meer, bestaat er een risico op zeer ernstige brandwonden; - rookontwikkeling, inclusief de mogelijke ontwikkeling van giftige stoffen, die kan leiden tot ademhalingsproblemen, geïrriteerde ogen en zelfs hartritmestoornissen of een impact op het zichtvermogen; - knalgeluiden kunnen tot tijdelijke of permanente gehoorschade leiden.

De impact op de gezondheid op langere termijn, zeker bij intensieve blootstelling, is dan ook niet duidelijk.

Daarnaast zijn er ook veiligheidsrisico's: - risico op brandgevaar; - risico op materiële schade aan personen en goederen, zoals kledij, tribunezitjes en het speelveld; - rookontwikkeling die aanleiding kan geven tot volgende problematische effecten: o een belemmerd zicht gedurende een langere periode in de onmiddellijke omgeving van een dichtbevolkte tribune, hetgeen kan leiden tot paniek bij een grote groep supporters, zeker wanneer iedereen op hetzelfde moment probeert weg te komen; o het belemmeren van interventies van politie- en hulpdiensten en stewards; o het bemoeilijken van de camerabewaking en identificaties door middel hiervan.

Hoofdstuk 2. Regelgevend kader en de veiligheidsovereenkomst 2.1. Europees kader Het Europees Verdrag van 3 juli 2016 (en voorheen dat van 19 augustus 1985), inzake een integrale benadering van veiligheid, beveiliging en gastvrijheid bij voetbalwedstrijden en andere sportevenementen, stelt in haar eerste artikel dat : "De partijen de nodige stappen ondernemen om uitvoering te geven aan de bepalingen van dit Verdrag ten aanzien van voetbalwedstrijden of -toernooien op hun grondgebied, gespeeld door professionele voetbalclubs en nationale teams.

In artikel 5.5 van het Verdrag wordt gesteld dat de partijen waarborgen dat stadions uitgebreide operationele procedures kennen, waaronder een effectieve liaison met de politie, hulpdiensten en partnerinstanties en een duidelijk beleid en heldere procedures wat betreft zaken die van invloed kunnen zijn op crowd management en daarmee samenhangende veiligheids- en beveiligingsrisico's, in het bijzonder: - het gebruik van pyrotechniek; - gewelddadig gedrag of andere gedragingen die verboden zijn en racistisch of ander discriminatoir gedrag." 2.2. UEFA Disciplinary Regulations De UEFA stelt dat de club aansprakelijk is wanneer zich incidenten voordoen, tenzij de club kan aantonen dat ze niet nalatig is geweest bij het organiseren van de wedstrijd. Maar wanneer supporters vuurwerk of andere pyrotechnische materialen gebruiken, dan is de club aansprakelijk, zelfs indien de club kan aantonen dat zij niet nalatig is geweest bij het organiseren van de wedstrijd. UEFA kan onder meer hoge geldboetes en beperkingen betreffende supportersaantallen in Europese wedstrijden opleggen. 2.3. De Voetbalwet: nultolerantie voor supporters en algemene bepalingen en verplichtingen voor de organisatoren 2.3.1. Een multidisciplinaire veiligheidsovereenkomst tussen de lokale veiligheidsactoren. Een zeer belangrijk instrument De verplichtingen van de organisatoren en de overkoepelende sportbond(5) beperken zich niet enkel tot uitdrukkelijk bepaalde wettelijke veiligheidsvoorschriften, zoals expliciet vervat in de voetbalwet en haar uitvoeringsbesluiten, maar als goede huisvader nemen zij alle nodige maatregelen en zijn zij verantwoordelijk voor de totstandkoming van een grondige risico- en veiligheidsanalyse. De concrete draagwijdte van die analyse vindt zijn weerslag in de wettelijk verplichte veiligheidsovereenkomst.(6) Het sluiten van deze overeenkomst betekent dat de club en de lokale veiligheidspartners, waaronder de lokale politiediensten en de burgemeester, gezamenlijk de denkoefening maken over hun lokaal veiligheidsbeleid én daarover ook overeenstemming bereiken.(7) Het gaat om wederzijdse rechten en plichten van de betrokken actoren, hun specifieke rolverdelingen, engagementen, eventuele consequenties bij tekortkomingen en dergelijke meer. Een zeer breed spectrum aan afspraken rond het veiligheidsbeleid kan heel concreet en op lokale maat worden uitgewerkt. Ook de concrete tenuitvoerlegging van een geïntegreerde aanpak tegen pyrotechnische middelen in het stadion dient daartoe te behoren.

Ik verzoek de burgemeesters ervoor te zorgen dat deze oefening correct wordt voorbereid en nageleefd door alle partijen.

De overeenkomst moet een luik bevatten waarin de actiepunten in het kader van de nultolerantie van pyrotechnische middelen, zie infra, concreet vertaald worden naar het lokale niveau en duidelijk omschreven worden. Hardnekkige problematieken zoals deze van het illegaal gebruik van pyrotechniek vereisen meer dan een oppervlakkige benadering. Het spreekt voor zich dat die clubs die het meest geconfronteerd worden met de problematiek, ook meer inspanningen dienen te leveren in het uitwerken van de actieve en passieve veiligheidsmaatregelen.

Als dit "veiligheidscontract" in de praktijk niet de vereiste aandacht krijgt of niet naar behoren wordt nageleefd of de ingezette middelen kennelijk onvoldoende blijken, verzoek ik de politiediensten en de Voetbalcel van Binnenlandse Zaken om de nodige vaststellingen te doen.

Deze kunnen aanleiding geven tot een administratieve procedure lastens de organisator op basis van de voetbalwet. De burgemeester behoudt in elk geval de bevoegdheid en ook de verantwoordelijkheid om preventief en repressief maatregelen te nemen omtrent het in te zetten veiligheidsdispositief. Indien hij dat wenselijk acht, kan de burgemeester ertoe besluiten om een wedstrijd niet te laten doorgaan of om specifieke voorwaarden op te leggen. 2.3.2. Nultolerantie voor supporters met pyrotechniek Ieder gebruik van pyrotechniek door supporters is strafbaar.(8) De nultolerantie bij het gebruik van pyrotechnische voorwerpen moet resulteren in het snel en streng bestraffen van de gebruikers. Dit kan onderbouwd worden met de volgende pijlers: 1. hoge geldboetes en langdurige stadionverboden;2. de overtreder zo snel als mogelijk weren uit het stadion.Een administratief stadionverbod als beveiligingsmaatregel, opgelegd door de politiediensten, vormt een ideaal instrument. Dit in afwachting van een uitspraak in de administratieve en burgerlijke procedure (zie infra). 2.3.3. Nultolerantie voor supporters die hun identiteit verbergen Net zoals er een nultolerantie moet bestaan voor het gebruik van pyrotechnisch materiaal, moet er op dezelfde wijze een nultolerantie worden toegepast ten opzichte van eenieder die poogt om zijn gezicht te verbergen om de identificatie te verhinderen. We denken bijvoorbeeld aan maskers, bivakmutsen, sjaals, sweaters met kap die daar specifiek voor bedoeld zijn.

Het in het huishoudelijk reglement bedoelde verbod om zich als zodanig te vermommen of te camoufleren opdat men niet meer herkenbaar is, en de sancties die kunnen worden opgelegd, moeten duidelijk op de website van de club worden vermeld en zoveel mogelijk via diverse communicatiekanalen van de club worden meegedeeld (aanplakken aan de ingang van het stadion, sociale media, via de SLO, enz.). 2.3.4. Pyrotechniek georganiseerd door de organisator en uitgevoerd door een professionele firma : een uitzondering onder voorwaarden "Voorgaande bepalingen zijn niet van toepassing op de organisator, die na positief advies van de hulpdiensten en de bestuurlijke en de politionele overheden of diensten, beroep doet op een professionele firma voor het gebruik van pyrotechnische voorwerpen bedoeld om licht, rook of lawaai te produceren naar aanleiding van een voetbalwedstrijd (9)".

Het enige vuurwerk dat in een voetbalstadion eventueel kan worden toegelaten, onder welbepaalde voorwaarden en mits de nodige akkoorden, is datgene dat op initiatief en verantwoordelijkheid van de organisator van de voetbalwedstrijd tot stand komt bijvoorbeeld naar aanleiding van een titelfeest. Essentieel is dat een professionele firma wordt aangesteld om het vuurwerk uit te voeren. Vanzelfsprekend vindt het spektakel dan niet plaats tussen de toeschouwers in de tribunes en zijn de veiligheidsrisico's van een volledig andere orde dan bij gebruik door supporters in de tribunes. Dit onderscheid is van het grootste belang en er dient dan ook alles aan gedaan te worden om eventueel kopieergedrag van supporters in de tribunes te vermijden.

Minimaal worden volgende organisatorische maatregelen door de organisator in overweging genomen: - de gespecialiseerde professionele firma maakt een veiligheidsdossier over aan de organisator met daarin een duidelijke omschrijving van de gebruikte materialen, risico's, veiligheidsafstanden, ... - het moet om een georganiseerde actie gaan waarbij de club haar veiligheidspartners, brandweer en politie, nauw betrekt. Er dient voorafgaandelijk toelating te zijn verkregen van de politie, belast met de ordehandhaving, alsook een voorafgaandelijk gunstig advies van de brandweercommandant. Er worden schriftelijke afspraken gemaakt over concrete elementen zoals kwantiteit en kwaliteit, type, tijdstip, locatie, eventuele alternatieve veiligheidsmaatregelen,... - afspraken hieromtrent worden eveneens opgenomen in de multidisciplinaire veiligheidsovereenkomst tussen de lokale veiligheidsactoren. Aanvullingen of wijzigingen ten opzichte van een veiligheidsovereenkomst die reeds werd afgesloten in het begin van het voetbalseizoen, dienen te worden vervat in een addendum, waarvan (net zoals het geval is voor de overeenkomst zelf) onmiddelijk een door alle initiële partijen ondertekend origineel exemplaar wordt toegestuurd aan de Voetbalcel van de FOD Binnenlandse Zaken.

Tekortkomingen hieraan vormen een inbreuk op de voetbalwet en kunnen tot een sanctie voor de organisator leiden; - de pyrotechnische animatie dient in een veilige omgeving plaats te vinden, ontoegankelijk voor en op een veilige afstand van de toeschouwers. De professionele firma die de uitvoering verzorgt, bepaalt de veiligheidsafstanden die dienen te worden gerespecteerd.

Zij maakt uitsluitend gebruik van die voorwerpen, waarvan de veiligheidsvoorschriften, zoals de vermelde veiligheidsafstanden, volledig kunnen gerespecteerd worden; - de organisator verspreidt naar de toeschouwers een niet mis te verstane boodschap dat het gebruik van vuurwerk of pyrotechniek in alle andere omstandigheden en door toeschouwers steeds verboden is in en rond een voetbalstadion: o met aankondiging voorafgaandelijk aan de wedstrijd, bijvoorbeeld via de clubwebsite of sociale media; o minstens via de stadionomroeper voor de aanvang van het spektakel en bij voorkeur tevens via de ledboarding of andere kanalen; o de boodschap dient duidelijk leesbaar hoorbaar en verstaanbaar te zijn voor alle toeschouwers in het stadion, die duidelijk worden geïnformeerd dat het gaat om een georganiseerde actie en dat het voor hen verboden is tijdens, voor en na de wedstrijd pyrotechnische middelen te gebruiken; - kort voor de geplande uitvoering dient nog een laatste overleg plaats te vinden tussen de betrokken partijen, met inbegrip van de hulp- en interventiediensten, teneinde een finale risicoanalyse te maken. De weersomstandigheden zoals windrichting- en sterkte spelen hierbij een belangrijke rol. Er dient vermeden te worden dat rook de tribunes zou inwaaien. 2.3.5. Reglement Inwendige Orde (R.I.O.) van de voetbalclubs en controlebevoegdheid van stewards.

Het Reglement van Inwendige Orde is van toepassing in alle voetbalstadions, behoudens de bijzondere bepalingen voor elke club opgenomen in het artikel 15. Met een toegangsbewijs voor het stadion verbindt men zich tot naleving van het Reglement van Inwendige Orde.

Inbreuken hierop betekenen een contractuele tekortkoming, waardoor de toegang tot het stadion kan worden ontzegd en die aanleiding kan geven tot het inleiden van een procedure van burgerrechtelijke uitsluiting door de club ten aanzien van de supporters die in het bezit zijn van pyrotechnische voorwerpen en/of deze gebruiken. Desgevallend kan dit resulteren in een burgerrechtelijk stadionverbod dat van toepassing is in alle Belgische stadions.

Het gebruik van pyrotechnische voorwerpen wordt ook in het Reglement van Inwendige Orde expliciet verboden.

Hoofdstuk 3. Actieplan voor het bannen van pyrotechnische middelen uit alle Belgische voetbalstadions 3.1. Preventieve maatregelen voorafgaandelijk aan wedstrijden, enkele goede praktijken Al te vaak nog wordt het gebruik van pyrotechniek, in of rond voetbalstadions, ten onrechte in één adem genoemd met sfeer.

Vanzelfsprekend is niet enkel het veelvuldig gebruik van pyrotechnische materialen gevaarlijk en verboden, maar ook ieder individueel feit gepleegd door toeschouwers.(10) Daarom strekt het tot grote aanbeveling om met volgende principes rekening te houden bij het uitwerken van een lokaal actieplan op maat: - elke associatie tussen voetbal en pyrotechniek dient te worden vermeden; - verheerlijkende "sfeerbeelden" van pyrotechnisch gebruik door supporters geven een slecht signaal. Zij horen niet op bijvoorbeeld de website van de clubs en sociale media of in de media in het algemeen. - Campagnes naar alle betrokken actoren moeten duidelijk maken dat het gebruik van pyrotechnische middelen niet gelijk staat met een "goede sfeer"; - ook spelers en trainers dienen zich te onthouden van positieve uitlatingen rond supporters die pyrotechniek gebruiken; - voetbalclubs dienen zich actief te distantiëren van het gebruik van pyrotechnische middelen door hun supporters, ook tijdens trainingen; - het gevaar van deze middelen, alsook het expliciet verbod op het gebruik hiervan, alsook het verbod op het dragen van maskers en de sancties (op basis van de voetbalwet en op basis van het Reglement van Inwendige Orde) verdienen een opvallende plaats op de clubwebsite en worden gecommuniceerd via andere sociale media of clubkanalen (aanplakken aan de ingang van het stadion, sociale media, via de SLO, enz.); - alternatieve sfeeracties en postieve supportersacties kunnen worden ontwikkeld en ondersteund. Bijvoorbeeld met lucht- of confettikanonnen of door het gebruik van speciale lichteffecten; - iedere club uit de twee hoogste nationale afdelingen beschikt inmiddels over een Supporters Liaison Officer (SLO), die instaat voor het bevorderen van de communicatie tussen supporters, club en administratieve overheden. Het is een taak van de SLO om bij te dragen aan het verspreiden van nodige boodschappen; - tifo's minstens twee dagen vooraf voor inspectie en toestemming laten voorleggen aan veiligheidsdiensten en/of de club; - afspraken hebben weinig zin wanneer ze niet worden gerespecteerd.

Daarom is het noodzakelijk om duidelijk te communiceren naar supporters en eventuele (risico) supportersgroepen, ondermeer over eventuele consequenties bij wangedrag. Tijdelijke intrekking van bepaalde privileges zoals toestemming voor corteo's, sfeeracties, trommels of luidsprekers is van toepassing. - sociale controle en een mate van zelfregulering onder toeschouwers aanmoedigen. Investeringen in bovengenoemde maatregelen zullen er toe bijdragen dat de overgrote meerderheid goedmenende toeschouwers meer en meer afstand zal nemen van de kleine minderheid aan toeschouwers die halsstarrig vasthoudt aan het illegaal en vooral gevaarlijke gebruik van pyrotechniek; - het vermelden van een verbodsteken m.b.t. het gebruik van pyrotechnische middelen op de verschillende soorten van toegangsbewijzen.

Duidelijke sanctiewaarschuwingen voor supporters: Tevens kunnen er in het stadion en nabij de toegang verscheidene waarschuwingen en herinneringen worden aangebracht, die toeschouwers ontraden om pyrotechnische middelen te gebruiken en hen alsnog de mogelijkheid bieden om er vrijwillig afstand van te doen: - waarschuwingsborden aan de buitenomheining die herinneren aan het verbod op pyrotechnische materialen. Het gebruik van pictogrammen is een mogelijkheid. Deze kunnen ook aan de binnenomheining worden aangebracht; - de uitdrukkelijke vermelding van de mogelijke sancties versterkt de ontradende boodschap. Naar analogie met de borden die de supporters erop wijzen dat "het ongeoorloofd overschrijden van de binnenomheining wordt gesanctioneerd met een stadionverbod van minimum 2 jaar en en een geldboete van minstens 1000 EUR", zullen er borden worden geplaatst dat er een strikt verbod geldt op het gebruik van pyrotechnische middelen op straffe van sancties tot 5 jaar stadionverbod en tot 5000 EUR geldboete; - buiten het stadion, bij voorkeur op strategische plaatsen nabij de stadiontoegangen en ter hoogte van de waarschuwingsborden, kunnen zogenaamde "amnesty bins" geplaatst worden. Hiermee wordt aan toeschouwers een laatste kans geboden om zonder risico op vervolging, alsnog vrijwillig afstand te doen van pyrotechnische materialen in hun bezit. o Om effectief te kunnen zijn, dient het opzet van deze "amnesty bins" voldoende duidelijk te worden gemaakt aan de personen die het stadion willen betreden. De club zet daarvoor haar bestaande communicatiekanalen in, waaronder de sociale media en de Supporters Liaison Officer en voorziet de bins tevens van de nodige opschriften of aanduidingen; o Een veiligheidstoezicht op deze bins is noodzakelijk aangezien zij per definitie bedoeld zijn om potentieel gevaarlijke voorwerpen in te verzamelen. Om vandalisme te vermijden, kan worden geopteerd voor mobile bins die buiten de wedstrijdmomenten worden weggehaald tijdens de wedstrijdmomenten onder toezicht staan van veiligheidspersoneel en binnen een goed bereik van de camerabewaking vallen; - ook de LED-boarding en het omroepsysteem lenen zich uitstekend om gericht boodschappen te verspreiden. Nieuwe communicatiekanalen zoals sociale media of innovatieve middelen (video, ledboarding, app) kunnen ook gebruikt worden. Naast algemene preventieve boodschappen kan er via deze communicatiekanalen actief en gericht worden geanticipeerd op incidenten.

Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld Verboden voorwerpen worden soms voorafgaandelijk aan de wedstrijddag verstopt in het stadion.

Volgende maatregelen kunnen genomen worden om dergelijke situaties te voorkomen: - de voetbalgerelateerde delen van een stadion, buiten de wedstrijdmomenten zelf, volledig afsluitbaar maken door middel van een geschikte buitenomheining waarlangs geen ongecontroleerde voorwerpen en materialen in het stadion binnengebracht kunnen worden; - alarm- en camerasystemen; - statische of mobiele bewaking; - enkele uren voor de wedstrijd een lockdown van het stadion waarbij een grondige sweeping gebeurt van het stadion en de tribunes, met voorname aandacht voor de gekende risicozones. Dit gebeurt door stewards en/of een private bewakingsfirma met gespecialiseerde materialen of opgeleide honden. Na deze sweeping is het stadion enkel nog toegankelijk voor personen die hiervoor de toelating hebben gekregen. - enkel nog toegang verlenen op basis van een accreditatiesysteem en controle, ook voor personeel, leveranciers of andere dienstverleners die op dit moment in de praktijk weinig of niet gecontroleerd worden.

De maatregelen die worden genomen in het kader van een lokaal actieplan worden opgenomen in de jaarlijkse veiligheidsovereenkomst tussen de organisatoren, hulpdiensten en de bestuurlijke en politionele overheden. Hierbij zal de nodige aandacht gaan naar inzet van nieuwe technologieën die bijdragen tot de beoogde nultolerantie. 3.2. Een dynamisch ticketbeleid en digitalisering van identificatie en ticketing Het aanbod aan tickets kan niet steeds voldoen aan de vraag. Dat versterkt de mogelijkheid van de clubs om een dynamisch ticketsysteem te hanteren waarbij zij bij de toekenning van toegangsbewijzen voorrang geven aan die supporters waarmee zich in het verleden geen incidenten voordeden. Dit geldt voor de distributie van toegangsbewijzen of abonnementen voor thuiswedstrijden, maar ook bij uitwedstrijden, gelet op het beperkt aantal plaatsen in het bezoekersvak. In dat laatste geval wordt meestal een contingent aan tickets ter beschikking gesteld van de bezoekende club, die deze op haar beurt verdeelt onder haar supporters. De club beschikt hierdoor over een uitstekend instrument om haar trouwe en goede supporters te belonen t.o.v. eventuele risicosupporters.

In sommige gevallen kunnen de lokale overheden op basis van hun risicoanalyse er ook voor opteren om de supporters van de bezoekende ploeg een combiregeling op te leggen. In dat geval dienen de supporters verplicht gebruik te maken van georganiseerd busvervoer naar het stadion en blijven de loketten op de dag van de wedstrijd gesloten.

De verdeling van de toegangsbewijzen voor uitwedstrijden gebeurt uitsluitend via de supportersclubs die een verantwoordelijkheid dragen bij de verdere distributie van toegangsbewijzen en de gedragingen van haar leden onder wie ze de toegangsbewijzen verdeelt. Uiteraard kan hier hetzelfde principe worden doorgetrokken bij het "geprivilegieerd" toekennen van toegangsbewijzen. De clubs bepalen immers de verdeelsleutel van de toegangsbewijzen over de verscheidene supportersclubs.

De regelgeving aangaande ticketing dateert van 2005 en dient op korte termijn te worden geactualiseerd waarbij er wordt ingespeeld op de maatschappelijke digitale evolutie en de bestaande en aankomende nieuwe technologieën inzake slimme identificatie en authenticatie van personen.

De clubs worden aangespoord om hun stadion uit te rusten met een digitale "slimme" ticketing en toegangscontrole. 3.3. Performante toegangscontroles en andere organisatorische maatregelen op de dag van de wedstrijd : - tijdsdruk voor het uitvoeren van controles minimaliseren door supporters ertoe aan te zetten zich voldoende tijdig aan de toegangscontrole aan te bieden. De stewards of private bewakingsagenten laten zich bij het uitvoeren van deze oppervlakkige controle niet leiden door deze tijdsdruk. Wie zich niet tijdig aanbiedt, zou een deel van de wedstrijd kunnen missen; - tijdsdruk voor het uitvoeren van controles minimaliseren door voldoende veiligheidspersoneel (stewards en bewakingsagenten) van beide geslachten in te schakelen bij de toegangscontrole. Duidelijke taakafspraken in functie van ieders kwaliteiten en meerwaarde zijn belangrijk; - een combinatie van beide voorgaande punten kan toelaten om meer personen te controleren. Vrouwen en kinderen worden veelal minder vaak gecontroleerd. Vrouwen en kinderen of hun handbagage worden in sommige gevallen gebruikt om ongeoorloofde zaken in het stadion binnen te smokkelen. Bij het uitvoeren van een oppervlakkige controle wordt iedereen best op eenzelfde wijze gecontroleerd; - gebruik maken van dubbele controles. De frequentie van deze toepassing en de doelgroep kunnen afhangen van een dynamische risicoanalyse; - verbod op rugzakken en handbagage groter dan formaat A4; - controle op de inhoud van handbagage is belangrijk. Een deel van de pyrotechnische voorwerpen wordt via handtassen binnengesmokkeld.

Stewards en bewakingsagenten zijn niet gerechtigd om zelf handbagage te doorzoeken of zelf zakken van de kledij te ledigen, maar zij kunnen de gecontroleerde persoon wel verzoeken om de goederen die zich in de zakken of handbagage bevinden voor te leggen. De organisatoren voorzien de stewards/bewakingsagenten van de nodige infrastructuur voor het uitvoeren van deze taak. Indien de gecontroleerde hier niet wenst aan mee te werken, dan kan aan deze de toegang tot het stadion worden geweigerd; - controle van de muziekinstrumenten, vlaggen en andere attributen is noodzakelijk omdat verboden voorwerpen ook langs deze weg kunnen worden binnengebracht. - scheiding van de controle van goederen en personen. Jassen en handbagage kunnen door gespecialiseerde private bewakingsagenten worden gecontroleerd middels speciaal opgeleide honden. - maximale neutraliteit van de controleur. Clubs doen, naast hun eigen stewards en stewards van de bezoekende ploeg, ook een beroep op "extra" stewards van een derde club. De inzet van deze laatsten verzekert, specifiek bij de controles, de neutraliteit in de verhouding controleur - gecontroleerde. Nog beter is de complementaire inzet van een private bewakingsfirma gelet op diens neutraliteit en doorgedreven specialisatie (uitgebreide specifieke opleidingen, screening, ervaring, enz); - bij problemen of detectie van verboden voorwerpen dienen stewards/bewakingsagenten vlot een beroep te kunnen doen op politionele ondersteuning voor identificatie en verbalisatie. Dit sterkt hen bij een goede uitoefening van hun opdracht.

Het gebruik van honden door bewakingsondernemingen om pyrotechnische voorwerpen op te sporen in tassen of zakken, kan een interessante toevoeging betekenen aan het arsenaal van maatregelen dat kan worden ontplooid.

Geen van de individuele maatregelen op zich zal een sluitend antwoord bieden op de problematiek. Ik ben er echter van overtuigd dat de combinatie van deze maatregelen en het opzetten van nieuwe technologieën kan bijdragen tot de vermindering van het gebruik van pyrotechnische voorwerpen in de stadions. Ook worden digitale toegangs- en controlesystemen meer en meer gebruikt, wat erg aan te bevelen is. Ik wens bovendien de lopende onderzoeken naar de mogelijkheden inzake biometrische controles aan te moedigen, om te verhinderen dat personen met een stadionverbod toegang krijgen tot het stadion.

De combinatie van maatregelen, uitgewerkt in het kader van een lokaal actieplan, heeft een ontradend effect bij potentiële overtreders. Deze vaststelling geldt ook bij het gebruik van detectiesystemen. Niets belet clubs om zelf nog een stap verder te gaan en bijvoorbeeld zeer gericht gebruik te maken van (bagage)scansystemen zoals dat reeds het geval is op luchthavens. 3.4. Welke veiligheidsactor voor welke taak ? Voetbalstewards hebben de mogelijkheid om toeschouwers van hetzelfde geslacht te verzoeken zich vrijwillig aan een oppervlakkige controle van kleding en bagage te onderwerpen, met het oog op het opsporen van voorwerpen die het verloop van de wedstrijd of de openbare orde kunnen verstoren en de veiligheid van de toeschouwers in het gedrang kunnen brengen. Indien een toeschouwer zich tegen deze controle of de afgifte van de aangetroffen voorwerpen verzet, kunnen de stewards de toegang tot het stadion ontzeggen, zoals voorzien in de wet. Let wel, kandidaat-stewards of zogenaamde suppoosten hebben deze bevoegdheid niet.

Naar aanleiding van de jaarlijkse bijscholing van de stewards 2019 wordt specifiek aandacht besteed aan de eerstelijnscontrole van de stewards (oppervlakkige controle). Het is dan ook wenselijk dat dit onderdeel voldoende aandacht krijgt binnen de basisopleiding van de nieuwe stewards. De KBVB zal als overkoepelende sportbond hierop toezien.

Stewards dienen prioritair te worden ingezet voor hun specifieke wettelijke taken zoals het onthaal en het begeleiden van toeschouwers, scheidsrechters, staff; het uitvoeren van ticketcontroles, het verzekeren van vlotte doorgangen op toegangs- en evacuatiewegen; het permanent bemannen van evacuatiepoorten en het verstrekken van inlichtingen aan toeschouwers en hulpdiensten.

Vandaag worden er in de praktijk, naast voetbalstewards, ook private bewakingsagenten ingeschakeld in het voetbalveiligheidsgebeuren. Dit biedt aanzienlijke voordelen en maakt taakafspraken mogelijk in functie van ieders specialiteit en meerwaarde.

De kerntaken van de private bewaking situeren zich, meer dan bij stewards, bij eigenlijke securitytaken zoals bijvoorbeeld het uitvoeren van oppervlakkige fouilles of bewaking van goederen. Private bewakingsagenten kunnen eveneens instaan voor gespecialiseerde sweepings, al dan niet door de inzet van speurhonden. Zij kunnen terzake terugvallen op doorgedreven opleidingen en dagelijkse ervaring.

De inzet van private bewaking is des te meer raadzaam in die situaties waar de dynamische risicoanalyse (die wordt gemaakt voorafgaandelijk aan iedere wedstrijd) aantoont dat er verhoogde risico's bestaan en een bijkomende inzet nodig blijkt daar waar er een onvoldoende aantal stewards ter beschikking is. 3.5. Een performant camerasysteem. Een must voor identificaties en een efficiënt afschrikmiddel Een performant camerasysteem vergroot de pakkans van overtreders aanzienlijk. Binnen dit domein voltrekken zich voortdurend technologische evoluties. Zo wordt er op dit moment geëxperimenteerd met systemen van gezichtsherkenning, maar ook andere pistes worden onderzocht. Clubs worden aangemoedigd om hun medewerking te verlenen bij het in de praktijk brengen van deze nieuwe technologieën in voetbalstadions.

De voetbalwet bepaalt dat elk stadion dient uitgerust te zijn met camera's die het mogelijk maken om ondermeer alle staan- en zitplaatsen in detail te observeren en een close-up beeld tot stand te brengen dat toelaat eenieder te identificeren ongeacht de weers- en lichtomstandigheden. Ik benadruk dat elke club uit de twee hoogste nationale afdelingen aan deze wettelijke vereisten dient te voldoen.

Om sluitende identificaties te kunnen verrichten is een beeldkwaliteit met een respectabel niveau van detailregistratie, een must. Voor een optimale doeltreffendheid is het aangewezen om tevens rekening te houden met onder meer: - verscheidene positioneringen van camera's. Zo kunnen ook camera's die verticaal naar beneden filmen een bijzondere aanvulling betekenen op het beeldmateriaal dat verkregen wordt middels de traditionele "in front"-beelden. Denken we aan die situaties waar de overtreder zich poogt te onttrekken aan het oog van de camera door een buffer van medesupporters of bijvoorbeeld een spandoek. Ook bij rookontwikkelingen kunnen verscheidene invalshoeken een meerwaarde betekenen; - een grondige analyse van de beelden vergroot de pakkans waardoor een sterker dossier dat ten laste van de overtreder kan worden geopend; - het voorzien in de gepaste vormingen of bijscholingen van de personen die het camerasysteem bedienen. Daarnaast is het van belang om er voor te zorgen dat een voldoende aantal personen onderlegd zijn, zodat steeds en in alle omstandigheden op efficiënte wijze het nodige kan worden gedaan; - in het bijzonder dient ook aandacht besteed te worden aan onderliggende software, deep learning, en artificial intelligence algorithmes die detectie van anomalieën en verdachte gedragingen zelf kunnen opsporen en melden.

Een performant en intelligent camerasysteem heeft bovendien een bijzonder ontradend effect op potentiële overtreders.

Ook camerabewaking in de perimeter biedt een meerwaarde bij de detectie van inbreuken gepleegd in de perimeter en om toe te laten te onderzoeken wie het stadion betreedt. 3.6 De burgerrechtelijke uitsluiting en het stadionverbod als beveiligingsmaatregel als effectieve instrumenten om kort op de bal gevolg te geven aan inbreuken. 3.6.1. Burgerrechtelijke uitsluiting opgelegd door de club. Een effectieve maatregel De burgerrechtelijke uitsluiting betreft een stadionverbod dat wordt opgelegd door de club en is algemeen van toepassing voor alle stadions in België. De duur van een uitsluiting bedraagt minimum 3 maanden en maximaal 5 jaar. De organisator kan personen uitsluiten wegens het niet-naleven van het Reglement van Inwendige Orde. Door de aanschaf van een toegangsbewijs verbindt men zich immers tot naleving van het Reglement. In deze context kunnen de in het stadion gepleegde inbreuken op het Reglement van Inwendige Orde worden gekwalificeerd als een contractuele wanprestatie. Het Reglement van Inwendige Orde verwijst daarom uitdrukkelijk naar de burgerrechtelijke uitsluitingsprocedure. Het Reglement zelf en de verwijzingen ernaar worden zichtbaar en leesbaar aangebracht, minstens bij de ingangen van het stadion. De burgerrechtelijke uitsluiting is in zijn algemeenheid hoe dan ook een krachtig en sensibiliserend signaal dat als voorbeeldwaarde belangrijk is. De praktijk toont aan dat wanneer supporters door hun eigen club tot de orde worden geroepen, dit vaak een bijzondere impact heeft op die supporters.(11) Een burgerrechtelijke uitsluitingsprocedure kan parallel verlopen met bijvoorbeeld de traditionele administratieve of gerechtelijke procedure. Het ene sluit het andere niet uit, aangezien het om een verschillende rechtsgrond gaat.

Bovendien biedt de burgerrechtelijke procedure de mogelijkheid om bijzonder snel op de bal te spelen, gelet op de zeer korte proceduretermijnen.

Organisatoren worden verzocht om in dit kader een bijzondere aandacht te besteden aan hun zogenaamde risicosupporters of bepaalde welgekende supportersgroepen, die een verhoogd risico met zich meebrengen. Deze personen zijn niet representatief voor de overgrote aantallen goedmenende supporters.

Daarnaast kan het tijdelijk intrekken van bepaalde privileges zoals toestemming voor corteo's, sfeeracties, trommels of megafoon,... een impact en gedragswijziging teweegbrengen. Het is daarom ten zeerste aan te bevelen daarover vooraf duidelijke afspraken te maken met eventuele (risico) supportersgroepen of sfeergroepen.

Bij overtredingen met pyrotechniek dring ik er ten stelligste op aan dat de politiediensten systematisch de nodige gegevens ter beschikking stellen van de organisator, zodat deze de burgerrechtelijke uitsluitingsprocedure effectief kan opstarten. 3.6.2. Sanctioneren van de clubs door de overkoepelende sportbond Naast de mogelijkheid tot het opleggen van geldboetes beschikt de overkoepelende sportbond eveneens over de mogelijkheid om andere bijkomende sancties op te leggen aan de clubs zoals: - spelen achter gesloten deuren; - verbod om bezoekende supporters mee te nemen; - verlies van punten; - ...

Het grootste deel van de supporters komt naar het stadion om een voetbalwedstrijd bij te wonen en wil gedurende 90 minuten "genieten".

Bij het opleggen van bovenstaande sancties zijn zij dan ook betrokken partij. De kans is zo reeël dat de gewone supporters een vorm van sociale controle gaan uitoefenen ten aanzien van de overtredende supporters die daardoor meer problemen gaan ondervinden om laakbare acties te plegen. 3.6.3 Een onmiddellijk stadionverbod als beveiligingsmaatregel opgelegd door de politiediensten Op basis van de voetbalwet kunnen politiediensten(12) een onmiddellijk stadionverbod opleggen aan overtreders wiens gedrag getuigt van een duidelijk gebrek aan respect voor het veiligheidsbeleid rond voetbalwedstrijden en dat de openbare orde kon verstoren. Met dit stadionverbod wordt geanticipeerd op het risico van een herhaling of een nieuwe inbreuk.

Voor de toepassing van dit instrument moeten er duidelijke vaststellingen aan de basis liggen. De overtreder dient onmiddellijk door de politiedienst in kennis te worden gesteld van dit stadionverbod. De Voetbalcel zal oordelen of zij de beveiligingsmaatregel bevestigt(13).

Ik wens de politiediensten ertoe aan te zetten om gebruik te maken van deze verbaliseringsbevoegdheid, zodanig dat de supporters die pyrotechnische middelen gebruiken worden uitgesloten en onmiddellijk een stadionverbod krijgen.

Slot Het is overduidelijk dat voetbalveiligheid niet de verantwoordelijkheid is van de overheid alleen, maar wel een gedeelde verantwoordelijkheid.

Iedere club is wettelijk verplicht om alle noodzakelijke voorzorgsmaatregelen te nemen om schade aan personen en goederen te voorkomen.

Ik verzoek de clubs en de overkoepende sportbonden dan ook sterk in te zetten op afspraken op maat, een actieplan uit te werken per club en om deze maatregelen ter bestendiging op te nemen in de jaarlijkse veiligheidsovereenkomst tussen de organisatoren, hulpdiensten en de bestuurlijke en politionele overheden.

Naast investeringen in voorzorgsmaatregelen, het inzetten van nieuwe technologieën en de uitwisseling van goede praktijken, is het vervolgen van overtreders een cruciale factor. Een toereikend lik-op-stuk beleid houdt in dat iedereen zijn bijdrage levert. Het middel van de burgerrechtelijke uitsluiting en het onmiddellijke stadionverbod als beveiligingsmaatregel bieden daarbij een toegevoegde waarde op procedures op basis van de voetbalwet. Zij zetten een noodzakelijk beleid van nultolerantie sterk kracht bij.

Ik verzoek de bestuurlijke en politionele overheden, de voetbalclubs en de overkoepelende sportbonden om verder goede praktijken te ontwikkelen en te delen en om geen enkele ruimte te laten voor een gedoogbeleid inzake illegaal gebruik van pyrotechniek in voetbalstadions. Aan de Voetbalcel van de FOD Binnelandse Zaken heb ik gevraagd om voldoende streng op te treden ten aanzien van die supporters die de boodschap niet willen begrijpen of ten aanzien van die organisatoren die niet afdoende mee investeren in de aanpak van het fenomeen.

Voor vragen omtrent deze omzendbrief, kan u terecht bij de Voetbalcel binnen de Algemene Directie Veiligheid en Preventie, via het algemene e-mailadres cellfoot@ibz.fgov.be Met de meeste hoogachting, P. DE CREM, Minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken _______ Nota's (1) Wet van 21 december 1998 betreffende de veiligheid bij voetbalwedstrijden, gewijzigd bij wet van 10 maart 2003, bij wet van 27 december 2004, bij wet van 25 april 2007, bij wet van 14 april 2011, bij wet van 27 juni 2016, bij wet van 21 juli 2016 en bij wet van 3 juni 2018.(2) Zie ook naar de omzendbrief van 31 januari 2019 aangaande de toepassing van wet van 21 december 1998 betreffende veiligheid bij voetbalwedstrijden, laatst gewijzigd bij wet van 3 juni 2018. (3) https://economie.fgov.be (4) Dr.Tom Smith, Pyrotechnics in Stadia, Health and Safety issues relating to the use of pyrotechnics in football stadia, november 2016. (5) De overkoepelde sportbond heeft op basis van artikel 11 van de voetbalwet de verplichting om in elk geval een permanente coördinatie te verzekeren van voorgenoemde verplichtingen van de organisator en om voor zover nodig blijkt, middelen ter beschikking te stellen van de organisatoren om hen in staat te stellen hun bijzondere verplichtingen na te komen.Voor zover die maatregelen niet toereikend zijn, dient zij zelf rechtstreeks en actief aan de uitvoering ervan deel te nemen zodat de bijzondere verplichtingen worden uitgevoerd en dit op gecoördineerde wijze. (6) Artikel 3 voetbalwet: "onverminderd de door of krachtens de wet nader bepaalde maatregelen te treffen door de organisator van een voetbalwedstrijd en onverminderd de door de bevoegde overheden genomen maatregelen, rust op de organisator van elke voetbalwedstrijd de verplichting om alle noodzakelijke voorzorgsmaatregelen te nemen om schade aan personen en goederen te voorkomen, daaronder begrepen alle praktische maatregelen tot voorkoming van wangedrag door toeschouwers. Om de draagwijdte van deze verplichting te bepalen wordt onder meer rekening gehouden met overeenkomsten die aangegaan worden tussen de organisator enerzijds en de hulpdiensten en de bestuurlijke en politionele overheden of diensten anderzijds." Artikel 5 voetbalwet: "De organisatoren van nationale voetbalwedstrijden die behoren tot het nationaal kampioenschap, hetzij voetbalwedstrijden die behoren tot het kampioenschap van de derde nationale afdeling, zijn ertoe gehouden om met betrekking tot hun verplichtingen uiterlijk 21 juli van elk jaar een overeenkomst af te sluiten met de hulpdiensten en de bestuurlijke en politionele overheden of diensten, of op zijn minst acht dagen voor het begin van het kampioenschap indien dit kampioenschap aanvangt voor 21 juli." (7) Voor wat betreft de inhoudelijke reikwijdte van deze verplichting is tevens de aandacht te vestigen op de bepalingen opgenomen in het artikel 10 en artikel 10bis van de voetbalwet en het artikel 2 van het koninklijk besluit van 6 juli 2013 houdende de in voetbalstadions na te leven veiligheidsnormen.(8) Artikel 23ter, 1e en 2e lid, van de voetbalwet stelt dat eenieder die pyrotechnische voorwerpen bedoeld om licht, rook of lawaai te produceren binnenbrengt, poogt binnen te brengen of in het bezit is van zulke voorwerpen of deze gebruikt in het stadion of in de perimeter, kan een of meer sancties oplopen als bepaald in de artikelen 24, 24ter en 24quater. Eenieder die pyrotechnische voorwerpen bedoeld om licht, rook of lawaai te produceren gebruikt op het grondgebied van het Koninkrijk omwille van en ter gelegenheid van een voetbalwedstrijd, kan een of meer sancties oplopen als bepaald in de artikelen 24, 24ter en 24quater.

Het luik supporters van de voetbalwet is van toepassing op elke persoon (dus niet alleen supporters, maar ook spelers, staff, bestuur, stewards, etc.) vanaf de leeftijd van 14 jaar. Dit voor feiten gepleegd gedurende de ganse periode tijdens welke het stadion toegankelijk is voor de toeschouwers en waarin een internationale voetbalwedstrijd, een nationale vrouwenvoetbalwedstrijd, een nationale jeugdvoetbalwedstrijd of een wedstrijd waaraan minstens een team uit de nationale afdelingen, deelneemt, plaatsvindt. (9) Artikel 23ter, 3e lid, voetbalwet. (10)Het enige pyrotechnisch materiaal dat in een stadion mogelijks kan toegelaten zijn, is datgene dat door de organisator wordt georganiseerd én uitsluitend door een professionele firma wordt uitgevoerd. Zoals supra aangehaald betreft het een wettelijk voorziene uitzonderingsbepaling en worden er specifieke voorwaarden aan gekoppeld. Andere uitzonderingen zijn er niet. (11) Op basis van de voetbalwet kunnen gepersonaliseerde gegevens door de politiediensten aan een veiligheidsverantwoordelijke worden meegedeeld met het oog op het toepassen van de procedure van burgerrechtelijke uitsluitingen.(12) of in het geval van vaststelling van een misdrijf of een als misdrijf gewalificeerd feit, de procureur des Konings.(13) Bevestiging gebeurt binnen de 14 dagen na datum van de inbreuk. De beslissing van de politiedienst om een stadionverbod als beveiligingsmaatregel op te leggen, vervalt indien zij niet werd bevestigd door de Voetbalcel. Een bevestigd stadionverbod als beveiligingsmaatregel is slechts geldig voor een termijn van ten hoogste drie maanden te rekenen van de datum van de feiten, en houdt in elk geval op te bestaan indien een administratief (of gerechtelijk) stadionverbod wordt uitgesproken via de gebruikelijke procedure ten gronde.