DIENSTEN VAN DE EERSTE MINISTER

Omzendbrief FEDENET

FEDENET. - Intranet van de Federale Overheid Technische aanbevelingen en richtlijnen Mevrouw de Minister, Mijnheer de Minister, Mijnheer de Staatssecretaris, Mevrouw, Mijnheer, I. DOEL VAN DE OMZENDBRIEF - TOEPASSINGSVELD De toegang tot het FEDENET wordt verleend aan : - de volgende federale besturen : - de federale ministeries; - de instellingen van openbaar nut; - elke andere instelling van het Federaal Administratief Openbaar Ambt; - de Rechterlijke Macht.

De ontplooiïng van het FEDENET bevindt zich in een technisch stadium dat toelaat de aansluiting van alle gebruikers op korte termijn te plannen. Het is dan ook noodzakelijk ter zake een reeks aanbevelingen en richtlijnen te geven opdat Fedenet efficiënt zou kunnen werken.

De hieronder beschreven richtlijnen zijn imperatief voor alle departementen en gebruikers binnen de federale overheid. Zij krijgen, wat de technische aansluitingsmogelijkheden betreft, hetzelfde karakter voor gebruikers die op het FEDENET toegelaten worden en niet rechtstreeks van de federale overheid afhangen.

Om de aanbevelingen en richtlijnen beter te kunnen begrijpen worden in punt II hieronder enkele basisprincipes, basisdoelstellingen en -functies hernomen.

II. HISTORIEK EN BASISPRINCIPES II.1. Historiek.

Op 31 maart 1995 keurde de Ministerraad het actieplan voor de modernisering van Bistel principieel goed. In december 1996 werd het contract toegewezen, na advies van externe deskundigen en na goedkeuring door de ministerraad. Hiermee lag de weg naar FEDENET open.

II.2. Doel van FEDENET Het doel van Fedenet is tweevoudig : - Het uitbouwen van een netwerk voor de uitwisseling van informatie binnen de federale overheid. (Mail-functie). - De federale overheid in staat te stellen op een systematische wijze gegevens te kunnen raadplegen in de beschikbare databases van de overheid evenals zelf beleidsrelevante informatie ter beschikking te kunnen stellen van dit netwerk. (Data-base functie).

Er werd geopteerd voor de Internet-Technologie. Het FEDENET is echter duidelijk een INTERN netwerk; in informatica-terminologie spreekt men dan van INTRANET in tegenstelling tot INTERNET (het wereldwijde netwerk WWW).

De verwezenlijking van Fedenet vereist dat : 1) Een federaal mail-systeem wordt uitgewerkt voor berichtenuitwisseling : de federale besturen, zullen, via hun eigen electronische postdienst, berichten kunnen uitwisselen met de Fedenet-mail, en eveneens onderling berichten kunnen uitwisselen via het Fedenet-Intranet. Daartoe zal binnen Fedenet een Mail-Gateway-Systeem opgebouwd worden.

Dit systeem zal eveneens de doorschakelfunctie naar de buitenwereld via INTERNET-mail kunnen verzekeren.

De Fedenet maildienst zal kunnen gebruikt worden voor elektronisch postverkeer tussen aangesloten gebruikers. Het is niet de bedoeling dat deze elektronische postdienst gebruikt wordt voor het uitwisselen van gegevens over individuele burgers die door de administratie of dienst (bestemmeling van de gegevensoverdracht) elektronisch moeten worden naverwerkt. De uitwisseling van dergelijke gegevens dient immers te geschieden in een gestructureerde vorm, zodanig dat ze bij de administratie of dienst (de bestemmeling) zonder manuele interventie rechtstreeks kunnen worden overgenomen in haar elektronische verwerkingsomgeving. 2) De diverse databanken, die via Fedenet kunnen geconsulteerd worden, in Internet-modus geraadpleegd kunnen worden.(technologie met browsers, HTML bladzijden e.d.). Het elektronisch Staatsblad is éen van deze databanken, die recentelijk door de aanbieder (Ministerie van Justitie) aan de internet-technologie werd aangepast.Voor andere databanken, die nog niet rechtstreeks met Internet-technologie kunnen worden aangesproken, wordt binnen FEDENET een omschakelsysteem (Gateway) voorzien zodat zij op dezelfde gestandaardiseerde wijze kunnen aangesproken worden. 3) Ieder federaal bestuur een netwerk (LAN,TCP/IP ) uitbouwt dat toelaat, dat zowel het kabinet als de administratie, over hogergenoemde functies kunnen beschikken. Opmerkingen : 1. In principe zullen alle gebruikers over de genoemde functionaliteiten kunnen beschikken voor zover het bestuur de technische eisen naleeft.2. Hierbij wordt benadrukt dat in Fedenet geen persoonlijke gegevens of dossiers kunnen geconsulteerd of aangeboden worden;via Fedenet wordt enkel beleidsinformatie met een algemene relevantie beschikbaar gesteld. 3. Hierbij wordt opgemerkt dat de genoemde productnamen geen dwingende keuzes zijn;ze worden alleen bij wijze van voorbeeld gegeven.

II. 3. Wat kunnen we ermee doen ? FEDENET wordt aldus een centraal toegangspunt voor de federale ambtenaren om elektronische berichtenuitwisseling tussen alle federale ambtenaren mogelijk te maken.

FEDENET oefent een schakelfunctie uit, ook voor mail bestemd voor of komende van buiten dit INTRANET. Via FEDENET kan informatie van algemeen belang op een gebruikersvriendelijke en gestandaardiseerde manier gratis geconsulteerd worden en/of kan men informatie aanbieden voor verspreiding binnen de federale overheid.

Ook zal de door FEDENET samengestelde META-index ervoor zorgen dat u de verzameling van alle beschikbare databanken als één virtuele databank kunt aanspreken, wat opzoekingstijd in veel gevallen sterk zal reduceren en trefzekerheid bevorderen.

III. AANGEBODEN DIENSTEN III. 1. Toepassing Databanken Op dit ogenblik kunnen reeds de volgende databanken geraadpleegd worden : - het persagentschap Belga, in beide talen; - de buitenlandse persagentschappen UPI, Reuter, AFP; - het archief van Belga (Belgadoc) vanaf 1984; - het Staatsblad (om een getrouwe kopie van het Staatsblad te laten afdrukken is de software Acrobat-reader vereist).

Voor deze consultaties is een browser software nodig (cfr. IV.1.).

III. 2. Toepassing Berichtenuitwisseling (Mail) De departementen en besturen zullen documenten met mekaar en met de buitenwereld (het Internet) kunnen uitwisselen. Hiertoe worden volgende afspraken gemaakt : - Fedenet zelf zal een logisch netwerk realiseren, samen met een speciale Mail-Server, de zogenaamde Smart Mail Gateway. Berichten tussen federale besturen zullen over dit (intern) logisch netwerk circuleren. Dit netwerk zal ook een verbinding met het Internet hebben. Hierdoor wordt het uitwisselen van berichten met de buitenwereld mogelijk. Besturen die al een aansluiting op Internet mail hebben, kunnen deze behouden. - Ieder bestuur moet beschikken over een software-product dat toelaat aan elektronische post te doen. De keuze van het Mail-product is vrij voor zover SMTP ondersteund wordt. Dit protocol is standaard in de meeste mail-producten aanwezig; eventueel dienen de besturen het bijkomend te installeren : dit is noodzakelijk voor de verbinding met de Fedenet Smart Mail Gateway. - Fedenet zal assistentie verlenen op het vlak van routing en adressering. - Voor de adressering is uit hoofde van de beheersbaarheid van de adressen en om redenen van duidelijke vormgeving binnen de overheid en naar de buitenwereld toe een structurering nodig. Deze structuur zal ook toelaten dat gebruikers voor het uitwisselen van berichten slechts één postbus nodig hebben, zowel voor het uitwisselen binnen het Intranet als naar het Internet. De coördinatie van de adressering zal door FEDENET waargenomen worden. Er zal gezorgd worden voor een similaire structuur als deze van het domein « fgov.be » dat door de Federale Voorlichtingsdienst wordt beheerd. Het acronym voor het bestuur en eventuele sub-domeinen zullen in samenspraak met de Fedenet-afgevaardigde van het betrokken bestuur worden bepaald. Daar waar « fgov.be » wijst op een publiek domein, toegankelijk voor iedereen, zal « fed.be » verwijzen naar het gesloten INTRANET. - Fedenet zelf zal Microsoft MS-Exchange versie 5.5 gebruiken. Deze software kan een brede waaier mail-systemen opvangen. - Het mail-protocol laat toe dat zogenaamde « attachments » (aanhangels) mee verzonden worden. Om documenten met andere besturen te kunnen uitwisselen, wordt opgelegd dat ieder bestuur in staat is documenten opgesteld zowel onder Wordperfect versie 5.1 als onder Word 6.0 te kunnen lezen en af te drukken. Deze keuze dient beschouwd als een minimum norm.

Er wordt aanbevolen zich in een eerste fase tot dergelijke standaard-attachments te beperken. Hierbij dient opgemerkt dat mail door alle bestemmelingen moet kunnen gelezen worden en dat niet iedereen zo meteen de uitgebreidere mogelijkheden onder de knie zal hebben.

IV. TECHNISCHE AANSLUITING OP FEDENET IV. 1. Niveau PC's en Werkstations (Unix) Op basis van de huidige stand van de techniek wordt aangeraden een Pentium PC (of hoger) te gebruiken met 32 MB RAM. Als browser kan men MS-Explorer Versie 4 of Netscape Navigator Versie 3 of 4 nemen. Deze producten werken allebei onder Windows NT versie 4 of Windows 95.

Uit metingen blijkt dat ook een PC-486DX2 met 16MB RAM en Windows 3.11 quasi dezelfde antwoordtijden geeft als een Pentium, op voorwaarde dat de modem voldoende snel is. Indien men niet over een Pentium PC beschikt wordt aangeraden prioritair te investeren in een snelle modem (33,6 kbit/s of 56kbit/s). De prijsverhouding tussen een snelle modem en een Pentium PC bedraagt bij benadering 1 op 7. Ieder gebruiker moet over de aangepaste apparatuur beschikken vooraleer tot aansluiting kan worden overgegaan.

De besturen kunnen ook een Unix systeem met grafische interface (X-windows) gebruiken. In dat geval dient men over 16 MB RAM te beschikken voor het gebruik van Netscape Navigator versie 3 of 4.

Indien men over minder krachtige toestellen beschikt dan zal de antwoordtijd doorgaans langer zijn.

In bijlage wordt een INDICATIEVE lijst weergegeven van mogelijke aansluitingen met diverse apparatuur en software. Het is belangrijk de Helpdesk van Fedenet te raadplegen indien u onvoldoende zekerheid hebt over het welslagen van de aansluiting.

IV. 2. Niveau lokaal netwerk binnen het departement Zoals onder punt II.2. hierboven vermeld, wordt aan de besturen gevraagd om Fedenet te consulteren via hun TCP/IP netwerk; indien ze nog niet over een dergelijk netwerk beschikken wordt hen sterk aangeraden tot de installatie of het gebruik hiervan over te gaan.

Voor de federale departementen en hun kabinetten wordt de aanwezigheid van een TCP/IP-netwerk verplicht gesteld; hierbij dienen dan het kabinet en de administratie hetzij aangesloten te zijn op hetzelfde lokale netwerk, hetzij via netwerken met mekaar verbonden te zijn.

IV. 3. Netwerkaansluitmogelijkheden op Fedenet Een departement of instelling kan met Fedenet op de volgende wijzen een aansluiting maken : 1. Een vaste verbinding (leased line) door middel van een routerverbinding. Voor deze verbinding is een officieel IP-adres vereist; eventueel dient bij het departement of de instelling in kwestie een adres-omzetting (NAT : Network Adress Translation) te gebeuren in zijn router. 2. Als het departement via een operator over een IP-netwerk beschikt, zal Fedenet een (algemene) toegang tot dat netwerk voorzien, zoals ondermeer tot Bilan. 3. Volgende twee mogelijkheden bestaan voor een dial-up verbinding : - een gewone telefoon-verbinding (PSTN) via een snelle modem (Telefoonnummer van Fedenet : 02/541.11.11); hierbij is wel communicatiesoftware nodig; deze is standaard aanwezig in Windows 95 en NT; bij Windows 3.1 en 3.11 kan hij verkregen worden op aanvraag; - de tweede mogelijkheid is een ISDN-verbinding (zelfde nummer); de PC moet dan voorzien zijn van een ISDN-uitgangspoort. 4. De toegangsbeveiliging van het FEDENET INTRANET wordt verwezenlijkt door zgn.« FIREWALL »-systemen. Deze afscherming van het publieke INTERNET zal zowel in de mail-functie als in de Database-functie toegepast worden.

V. Gevraagde akties Voor zover nodig, worden hier de essentiële stappen opgesomd om de technische aansluiting op Fedenet te realiseren; uiteraard hangen de te nemen stappen af van de concrete situatie in het departement (inclusief zijn kabinet(ten)) of het bestuur. 1. Bepalen welke personen aangesloten zullen worden op Fedenet;in functie daarvan de nodige PC's, aanschaffen/installeren en te voorzien van de nodige hardware en software. 2. Voor de federale departementen wordt gevraagd om per departement één ambtenaar aan te duiden, die verbonden is aan de diensten van de Secretaris-generaal of de Algemene Diensten. Deze ambtenaar zal een coördinerende rol hebben : hij dient o.a. aan de Kanselarij de naamlijst door te geven van de ambtenaren die een toegang tot Fedenet krijgen.

Voor de coördinatie binnen het Kabinet wordt gevraagd één kabinetslid aan te duiden.

Aan de andere instellingen en andere betrokkenen van deze omzendbrief wordt gevraagd om een persoon aan te duiden die verantwoordelijk is voor de coördinatie met Fedenet. 3. De PC's via een TCP/IP LAN of netwerk verbinden en naar de buitenwereld toe van officiële IP-adressen (minstens één) voorzien. Indien nog niet beschikbaar, een mail product met SMTP-gateway op een server van de LAN installeren.

De besturen die rechtstreeks onder het federale gezag vallen zullen op deze wijze een toegang tot Fedenet realiseren; voor de andere besturen en bestemmelingen, op dewelke deze omzendbrief betrekking heeft, is dit een aanbeveling.

De topologie van de aansluitingsmogelijkheden wordt aan de Fedenetafgevaardigde overgemaakt. Hij zal de Fedenetdiensten alle belangrijke inlichtingen meedelen. 4. In afwachting van de uitvoering van de stap 3 kan altijd via een gewone dial-up (PSTN) Fedenet bereikt worden, als men over PC's met de nodige communicatievoorzieningen beschikt. VI. PLANNING EN TERMIJNEN : - De naamlijst met de personen die toegang tot Fedenet zullen hebben, zal vóór 1 april 1998 meegedeeld worden aan Fedenet. - De Fedenet afgevaardigden worden eveneens tegen 1 april 1998 aangesteld. - De topologie van de netwerkaansluitingsmogelijkheden zal meegedeeld worden tegen einde maart 1998. - De karakteristieken van het departementeel mail-systeem zullen meegedeeld worden tegen einde maart 1998. - De mailserver van Fedenet zal ten laatste op 1 juni 1998 operationeel zijn, zodat de proeffase vanaf die datum kan gestart worden. - Alle reeds bestaande domeinnamen van departementen op Internetsites of Intranetsites worden meegedeeld. - Voor het doorsturen van informatie en voor nadere bijzonderheden kunt U zich wenden tot : Kanselarij Eerste Minister : M. DILLEN, adviseur-generaal en R. PLASSCHAERT, ingenieur-directeur Tel. 02/501.02.11, Fax 02/513.48.92 HELPDESK FEDENET, Tel 02/514.08.81 Wetstraat 16, 1000 Brussel - Algemene informatie over het project Fedenet en de aspecten verbonden met het INTERNET worden verstrekt door : De Federale Voorlichtingsdienst Residence Palace, Wetstraat 155, 1040 Brussel B. VAN HERREWEGHE, directeur Tel. 02/287.41.11, Fax 02/287.41.00 VII. BESLUIT Ik zou het op prijs stellen indien U de inhoud van deze omzendbrief zou mededelen aan alle betrokken diensten, besturen en instellingen waarover U gezag, toezicht of voogdij uitoefent.

De Eerste Minister, J.-L. Dehaene

Bijlage : indicatieve lijst Vereisten voor de PC van de eindgebruiker, de federale ambtenaar Indien u van plan bent in een eerste fase Fedenet te consulteren met een minder performant toestel, vindt u in onderstaande lijst de nodige softwares en de minimale vereisten qua hardware. Hou er dus rekening mee dat een betere configuratie tot betere resultaten leidt. 1. PC INTEL -386 of hoger U beschikt over Windows 95 of Windows NT 4.0 Workstation of Windows 3.1 of 3.11 en een Web-browser. - U kiest voor Netscape Navigator 3.0 of 4 : - met Windows 3.1 en 3.11 : min. 8 Mb RAM - met Windows 95 : min. 16 Mb RAM - met Windows NT 4 : min 16 Mb RAM. - U kiest voor Internet Explorer 3.0 : - met Windows 3.1 en 3.11 : min. 8 Mb RAM - met Windows 95 : min 16 Mb RAM - met Windows NT 4 : min 16 Mb RAM. 2. Apple - Macintosh (processortype 68K of Power PC) - Met System 7 of hoger met Opentransport of MacTCP. - Met Netscape Navigator 3.0 dient u over minimum 12 Mb RAM te beschikken. - Met Internet Explorer 3.0 beschikt u over 8 Mb RAM. 3. Unix met grafische interface (X-windows) en grafisch scherm U kan kiezen uit types toestellen zoals : - Dec Alpha (OSF/1 2.0, 3.2) - HP-UX (9.03, 9.05, 10.x) - IBM RS/6000 (AIX 3.25) - SILICON Graphics (IRIX 5.2, 5.3) - Sun Sparc (Solaris 2.3, 2.4, 2.5) - BSDI Unix - SCO Unix - Caldera Unix - Sony MIPS-based Unix. - Indien u wil gebruik maken van Netscape Navigator 3.0 dient uw toestel over minimum 16 Mb RAM te beschikken. 4. OS/2 Er is een versie van Netscape Navigator voor OS/2-systemen te voorzien.