WAALSE OVERHEIDSDIENST

3 MAART 2009. - Ministeriële omzendbrief betreffende het Sociaal Waterfonds

Wettelijke referentie : Boek II van het Milieuwetboek, dat het Waterwetboek inhoudt.

Retroakten : ? Doelstellingen van het Sociaal Waterfonds Het sociaal Waterfonds is een financieel mechanisme dat berust op de participatie van de waterverdelers, de O.C.M.W.'s en de S.P.G.E. (Openbare Waterbeheersmaatschappij). Het doel van dat fonds bestaat erin tegemoet te komen in de betaling van de waterfacturen van de verbruikers die in betalingsmoeilijkheden verkeren. ? Spijzing van het Fonds De verdeler stort een bijdrage om het sociaal Waterfonds te spijzen.

De bijdrage wordt vastgelegd op euro 0,0125 per gefactureerde m3 water. Dat bedrag kan door de Waalse Regering aangepast worden.

Die bijdrage wordt als bestanddeel van de reële kostprijs vermeld op elke waterfactuur die de verdeler aan de verbruiker richt. ? Gebruik van het Fonds De door het Sociaal Fonds ontvangen bedragen worden verdeeld als volgt : minimum 85 % ter dekking van de uitgaven i.v.m. de tegemoetkoming in de betaling van de waterfacturen van de verbruikers; minimum 9 % ter dekking van de werkingskosten van de O.C.M.W.'s; maximum 1 % ter dekking van de werkingskosten van de S.P.G.E.; het saldo voor de technische verbeteringen die voor de verdelers nuttig zijn om de rechthebbende verbruikers bijstand te kunnen verlenen.

Elke verdeler boekt het door de S.P.G.E. meegedeelde bedrag van zijn bijdrage in zijn begroting en in zijn rekeningen onder een aparte rubriek die "Contribution au fonds social de l'Eau" (Bijdrage in het Sociaal Waterfonds) genoemd wordt. Van die rekening worden de sommen afgetrokken die dienen om tegemoet te komen in de betaling van de waterfacturen en in de werkingskosten van de O.C.M.W.'s en van de S.P.G.E..

Elke verdeler boekt 5 % van de bijdrage die hij verschuldigd is in zijn begroting en in zijn rekeningen onder de rubriek "Fonds destinés aux dépenses d'améliorations techniques" (Fondsen bestemd voor de uitgaven i.v.m. technische verbeteringen). Die sommen zijn bestemd voor de participatie in de uitgaven i.v.m. technische verbeteringen gemaakt voor verbruikers die in betalingsmoeilijkheden verkeren of verkeerden in de loop van de twee jaren vóór de aanvraag tot tegemoetkoming. Die technische verbeteringen kunnen bestaan in o.a. de wijziging van de aansluitingsinstallaties, de plaatsing van de debietbeperkende meter en in de opsporing van lekkages in de binneninstallatie van de verbruiker.

De trekkingsrechten worden onder de in de zone van een verdeler gevestigde O.C.M.W.'s verdeeld op basis van een formule die rekening houdt met (zie artikel 6 van het besluit) : ? het aantal verbruikers met betalingsmoeilijkheden; ? het aantal rechthebbenden op het leefloon; ? het aantal watermeters.

De werkingskosten van de O.C.M.W.'s worden op basis van diezelfde criteria verdeeld. ? Procedure ? De verdeler stuurt de waterfactuur naar de verbruiker. ? Indien de verbruiker zijn factuur niet betaalt, stuurt de verdeder hem een herinneringsbrief waarin hij hem erop wijst dat hij de tegemoetkoming van het Sociaal Waterfonds kan genieten. ? Indien de waterfactuur niet betaald wordt binnen de termijn die in de herinneringsbrief vastligt, verstuurt de verdeler een aanmaningsbrief. Daarin wordt de verbruiker erop attent gemaakt dat hij zich tot het O.C.M.W. van zijn gemeente kan richten. Indien hij dat niet doet en na afloop van de aanmaningstermijn niet betaalt, wordt zijn dossier aan het O.C.M.W. overgemaakt, behalve als hij zich daartegen verzet. De tekst die voor de aanmaning gebruikt wordt, is in artikel R.317 van het Waterwetboek opgenomen.

De verdeler geeft de verbruiker met betalingsmoeilijkheden kennis van de eventuele tegemoetkoming van het Fonds. ? Indien de verbruiker zijn waterfactuur nog steeds niet betaalt, maakt de verdeler de lijst van de verbruikers met betalingsmoeilijkheden aan het bevoegde O.C.M.W. over. ? Het O.C.M.W. beslist binnen 30 dagen na het overmaken van de lijst over de toekenning van de financiële tegemoetkoming en over het desbetreffende bedrag. ? De beslissing van het O.C.M.W. (Raad voor Maatschappelijk Welzijn of orgaan waaraan de raad die bevoegdheid heeft gedelegeerd) wordt binnen 8 dagen, te rekenen van de datum van kennisgeving van de beslissing aan de verbruiker, bij ter post aangetekend schrijven of tegen bericht van ontvangst meegedeeld.

Het O.C.M.W. geeft de verdeler kennis van de beslissing. De beslissing is met redenen omkleed en vermeldt de beroepsmogelijkheid en -modaliteiten. Voordat de lijst door de verdeler wordt opgesteld, kan het O.C.M.W. op eigen initiatief bij hem tussenkomen en verzoeken om de tegemoetkoming van het Sociaal Fonds ten gunste van verbruikers die moeilijkheden zouden kunnen ondervinden om hun waterfactuur te betalen. ? De verbruiker die niet beschikt over het openbare distributieabonnement kan zich ook tot het O.C.M.W. richten om voor het Sociaal Fonds in aanmerking te komen. In dat geval vermeldt de verdeler de tegemoetkoming van het Fonds op de factuur opgemaakt op naam van de eigenaar of van de mede-eigendom. ? De verdeler geeft de verbruiker met betalingsmoeilijkhden kennis van de eventuele tegemoetkoming van het fonds met het oog op de volledige of gedeeltelijke tenlastneming van zijn factuur. ? Het O.C.M.W. bezorgt de 'S.P.G.E.' jaarlijks een activiteitenverslag over de uitvoering van het decreet.

Lessen getrokken na vier jaar gebruik van het Sociaal Fonds 1. Gebruik van het Fonds met het oog op technische verbeteringen : Artikel D.240 van het Waterwetboek bepaalt dat maximum 5 % van de bijdrage gebruikt mag worden voor nuttige technische verbeteringen die de verdelers in staat moeten stellen bijstand te verlenen aan de verbruikers die recht hebben op de tegemoetkoming van het Sociaal fonds met het oog op een rationeel waterbeheer.

Artikel R.308, 7°, van het Waterwetboek omschrijft de uitgaven voor technische verbeteringen als zijnde de tegemoetkomingen van de verdelers in het raam van de technische verbeteringen van de waterinstallaties van de verbruikers die in aanmerking komen voor de financiële tegemoetkoming in de betaling van hun waterfactuur.

Artikel R.314 van het Waterwetboek bepaalt dat de sommen opgenomen onder de rubriek "Fonds destiné aux dépenses d'améliorations techniques" bestemd zijn voor de participatie in de uitgaven i.v.m. technische verbeteringen gemaakt voor verbruikers die in de loop van de laatste twee jaren voor de aanvraag tot tegemoetkoming in betalingsmoeilijkheden verkeren of verkeerden. Die technische verbeteringen kunnen bestaan in o.a. de wijziging van de aansluitingsinstallaties, de plaatsing van de debietbeperkende meter en in de opsporing van lekkages in de binneninstallatie van de verbruiker.

De toekenning van een tegemoetkoming van het sociaal fonds kan verruimd worden tot de verbruikers met betalingsmoeilijkheden, met name die opgenomen op de lijsten van wanbetalende schuldenaars die regelmatig door de verdelers aan de O.C.M.W.'s overgemaakt worden.

Er kunnen andere tegemoetkomingen overwogen worden. Het gaat voornamelijk om : ? de financiering van de plaatsing van prepaymeters; ? de financiering van debietbeperkende meters (levering, plaatsing en onderhoud) en van toestellen zoals economische waterspoelingen, kranen en douchekoppen met beperkte stroom,... ; ? de financiering van werkzaamheden voor een beter beheer van het verbruik (verplaatsing of wijziging van de aansluiting met het oog op een vlottere toegang tot de meter en controle van het verbruik); ? de financiering van de tegemoetkoming in de prijs van een lekkageherstel of in het conform maken van de installatie (totale of gedeeltelijke tenlasteneming op basis van bewijsstukken : bestekken, facturen); ? de financiering van een opsporing van lekkages op een private installatie (ondergrondse leidingen); ? de financiering van werkzaamheden met het oog op de vermindering van lekkagerisico's (vervanging van verouderde leidingen tussen het keldertje en de woning, verplaatsing van de meter in de kelder (voor bepaalde vestigingen in een keldertje die niet meer gerechtvaardigd zijn); ? de financiering van drukbeperkers om de verbruiken te verminderen en om te voorkomen dat het drinkwater via de veiligheidsgroep van de boiler weggevoerd wordt.

De verdelers moeten bij de overlegging van het jaarveslag aan de S.P.G.E. de bedragen van het fonds rechtvaardigen die gebruikt worden voor technische verbeteringen. 2. Gebruik van de ongebruikte aanvullende trekkingsrechten Artikel R.316 bepaalt dat de S.P.G.E. het saldo stort van de onder de alle waterverdelers te bestemmen bijdrage zodat elke O.C.M.W. op dat saldo kan beschikken over een bedrag in verhouding met het gebruik van zijn trekkingsrecht van het vorige jaar t.o.v. het totaalgebruik van het trekkingsrecht van alle O.C.M.W.'s.

Die aan de verdelers gestorte aanvullende trekkingsrechten blijven definitief verworven voor het sociaal Waterfonds en moeten gebruikt worden om de verbruikers met betalingsmoeilijkheden te helpen bij de betaling van hun waterfacturen.

De verbruiker met betalingsmoeilijkheden is de persoon van wie het O.C.M.W. vaststelt dat hij al dan niet tijdelijk moeilijkheden ondervindt om zijn waterfactuur te betalen. Die persoon wordt namelijk opgenomen op de lijst die de waterverdeler aan het O.C.M.W. overmaakt wegens het feit dat hij na afloop van de aanmaningstermijn niet in staat is zijn distributiewaterfactuur geheel of gedeeltelijk te betalen. Ook zonder betalingsmoeilijkheden kan een beroep op het O.C.M.W. gedaan worden. Het O.C.M.W. kan beslissen aan het Fonds te ontlenen met het oog op de terugbetaling aan een persoon die zijn waterfactuur betaald heeft maar die tijdelijk financiële moeilijkheden ondervindt. 3. Bevoegdheid van de O.C.M.W.'s in geval van verhuizing van een verbruiker met betalingsmoeilijkheden Het komt regelmatig voor dat een verbruiker met betalingsmoeilijkheden verhuist naar een gemeente die niet bediend wordt door de waterverdeler van wie de factuur uitgaat en jegens wie het O.C.M.W. bijgevolg geen trekkingsrecht geniet.

Overeenkomstig de organieke wet van 8 juli 1976 op de O.C.M.W. 's is het O.C.M.W. van de gemeente waar de verbruiker woonachtig is bevoegd voor het beheer van het sociaal Waterfonds en niet het O.C.M.W. van de gemeente waar de watermeter staat waarvoor een factuur niet betaald wordt.

Door samenspraak en samenwerking tussen de betrokken O.C.M.W. 's kan elk probleem i.v.m. bevoegdheidsoverdracht van het ene O.C.M.W. naar het andere voorkomen worden in geval van verhuizing van een verbruiker met betalingsmoeilijkheden. 4. Toegang van de huurders tot het Sociaal Waterfonds De procedure inzake de tegemoetkoming van het Sociaal Fonds wordt in principe opgestart wanneer blijkt dat een waterfactuur onbetaald is. Dit zou kunnen inhouden dat de tegemoetkoming van het Fonds niet verleend wordt aan de bewoners van panden met verschillende woningen die niet met individuele meters uitgerust zijn of aan bepaalde huurders omdat de globale factuur aan de eigenaar, de syndicus of de mede-eigendom overgemaakt wordt.

Om die moeilijkheid te verhelpen is het aanbevolen volgende procedure toe te passen : ? Het O.C.M.W. dient de aanvraag van het trekkingsrecht d.m.v. het gebruikelijke formulier in en laat ze vergezeld gaan van : het detail van de som die gevorderd wordt van de huurder of eigenaar gebruiker met betalingsmoeilijkheden (factuur of ander document met de uitvoerige berekening en de toegepaste methode); een gezinssamenstelling; een nummer van een bankrekening, met melding van de identiteit van de houder ervan, waarop het terug te betalen bedrag gestort moet worden. ? De verdeler voert verschillende verificaties uit : Gegevens opgenomen op het document en op het bestand van de verdeler : - het verbruik moet lager zijn dan het globale verbruik dat de verdeler vermeldt op de factuur van de bestemmeling (eigenaar, syndicus of mede- eigendom); - het verbruik moet lager zijn dan of gelijk aan het verbruik geraamd voor hetzelfde gezin als dat van de aanvrager; - de prijs toegepast per m3 (enkel koud water) moet overeenstemmen met het tarief van kracht voor de gefactureerde verbruiksperiode. ? De verdeler berekent het bedrag van de tegemoetkoming die verleend wordt op grond van de analyse van voornoemde gegevens en geeft het O.C.M.W. bevestiging van het bedrag van de tegemoetkoming (terugzending van het document). ? De verdeler stort het terug te betalen bedrag op bovenbedoelde rekeningnummer.

Voor alle bijkomende informatie kan contact opgenomen worden met de heer Claude Pirotte van de 'S.P.G.E.' (tel. : 081-25 19 30; fax : 081-25 19 48; e-mail : claude.pirotte@spge.be).

Namen, 3 maart 2009.

B. LUTGEN