Etaamb.openjustice.be
Meertalige weergave van Wet van 18/12/1998
← Terug naar "Wet tot organisatie van de geautomatiseerde stemopneming door middel van een systeem voor optische lezing en tot wijziging van de wet van 11 april 1994 tot organisatie van de geautomatiseerde stemming "
Wet tot organisatie van de geautomatiseerde stemopneming door middel van een systeem voor optische lezing en tot wijziging van de wet van 11 april 1994 tot organisatie van de geautomatiseerde stemming Wet tot organisatie van de geautomatiseerde stemopneming door middel van een systeem voor optische lezing en tot wijziging van de wet van 11 april 1994 tot organisatie van de geautomatiseerde stemming
MINISTERIE VAN BINNENLANDSE ZAKEN MINISTERIE VAN BINNENLANDSE ZAKEN
18 DECEMBER 1998. - Wet tot organisatie van de geautomatiseerde 18 DECEMBER 1998. - Wet tot organisatie van de geautomatiseerde
stemopneming door middel van een systeem voor optische lezing en tot stemopneming door middel van een systeem voor optische lezing en tot
wijziging van de wet van 11 april 1994 tot organisatie van de wijziging van de wet van 11 april 1994 tot organisatie van de
geautomatiseerde stemming (1) geautomatiseerde stemming (1)
ALBERT II, Koning der Belgen, ALBERT II, Koning der Belgen,
Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
De Kamers hebben aangenomen en Wij bekrachtigen hetgeen volgt : De Kamers hebben aangenomen en Wij bekrachtigen hetgeen volgt :

Artikel 1.Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel

Artikel 1.Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel
77 van de Grondwet. 77 van de Grondwet.
HOOFDSTUK I. - Algemene bepalingen HOOFDSTUK I. - Algemene bepalingen

Art. 2.De Koning kan, bij in Ministerraad overlegd besluit, beslissen

Art. 2.De Koning kan, bij in Ministerraad overlegd besluit, beslissen
dat voor de kieskantons die Hij aanwijst en de gemeenten die er deel dat voor de kieskantons die Hij aanwijst en de gemeenten die er deel
van uitmaken, een systeem voor optische lezing voor de van uitmaken, een systeem voor optische lezing voor de
geautomatiseerde stemopneming wordt ingevoerd. Het gebruik van geautomatiseerde stemopneming wordt ingevoerd. Het gebruik van
dergelijk systeem wordt beperkt tot de verkiezingen die plaatsvinden dergelijk systeem wordt beperkt tot de verkiezingen die plaatsvinden
in de periode tussen 1 januari 1999 en 31 december 2000 en dit voor in de periode tussen 1 januari 1999 en 31 december 2000 en dit voor
elk van de volgende niveaus, te weten : elk van de volgende niveaus, te weten :
1° de verkiezingen voor het Europees Parlement; 1° de verkiezingen voor het Europees Parlement;
2° de verkiezingen voor de Vlaamse Raad en de Waalse Gewestraad; 2° de verkiezingen voor de Vlaamse Raad en de Waalse Gewestraad;
3° de verkiezingen voor de Wetgevende Kamers; 3° de verkiezingen voor de Wetgevende Kamers;
4° de verkiezingen voor de provincieraad; 4° de verkiezingen voor de provincieraad;
5° de verkiezingen voor de gemeenteraad. 5° de verkiezingen voor de gemeenteraad.

Art. 3.De voorzitter van het kantonhoofdbureau of van het

Art. 3.De voorzitter van het kantonhoofdbureau of van het
gemeentehoofdbureau, naargelang van het geval, waar gebruik wordt gemeentehoofdbureau, naargelang van het geval, waar gebruik wordt
gemaakt van een systeem voor optische lezing voor de geautomatiseerde gemaakt van een systeem voor optische lezing voor de geautomatiseerde
stemopneming, beschikt enerzijds over verschillende leeseenheden voor stemopneming, beschikt enerzijds over verschillende leeseenheden voor
het inlezen en registreren van de uitgebrachte stemmen en anderzijds het inlezen en registreren van de uitgebrachte stemmen en anderzijds
over één informaticasysteem voor de totalisatie van de tabellen van de over één informaticasysteem voor de totalisatie van de tabellen van de
leeseenheden en de aanmaak van het proces-verbaal. leeseenheden en de aanmaak van het proces-verbaal.

Art. 4.Het systeem voor optische lezing voor de geautomatiseerde

Art. 4.Het systeem voor optische lezing voor de geautomatiseerde
stemopneming wordt geplaatst in het kantonhoofdbureau of, bij de stemopneming wordt geplaatst in het kantonhoofdbureau of, bij de
gemeenteraadsverkiezingen, in het gemeentelijk hoofdstembureau. Het gemeenteraadsverkiezingen, in het gemeentelijk hoofdstembureau. Het
zal de volgende functies verzekeren: zal de volgende functies verzekeren:
1° het inlezen en registreren van de stembiljetten met de uitgebrachte 1° het inlezen en registreren van de stembiljetten met de uitgebrachte
stemmen; stemmen;
2° het opmaken van een tabel met de uitgebrachte stemmen; 2° het opmaken van een tabel met de uitgebrachte stemmen;
3° het aanmaken op magnetische drager van een tabel met de 3° het aanmaken op magnetische drager van een tabel met de
uitgebrachte stemmen; uitgebrachte stemmen;
4° de totalisatie van de stemmen, uitgaande van de tabel of tabellen 4° de totalisatie van de stemmen, uitgaande van de tabel of tabellen
met de uitgebrachte stemmen; met de uitgebrachte stemmen;
5° de publicatie van de uitslagen met betrekking tot het kanton of de 5° de publicatie van de uitslagen met betrekking tot het kanton of de
gemeente bij gemeenteraadsverkiezingen. gemeente bij gemeenteraadsverkiezingen.

Art. 5.De Koning stelt de technische normen vast van de in de

Art. 5.De Koning stelt de technische normen vast van de in de
artikelen 2, 3 en 4 bedoelde systemen als waarborg voor hun artikelen 2, 3 en 4 bedoelde systemen als waarborg voor hun
betrouwbaarheid en veiligheid, alsmede voor het geheim van de betrouwbaarheid en veiligheid, alsmede voor het geheim van de
stemming. stemming.

Art. 6.De kosten voor de aankoop en de werking van de

Art. 6.De kosten voor de aankoop en de werking van de
geautomatiseerde stemopneming door middel van systemen voor optische geautomatiseerde stemopneming door middel van systemen voor optische
lezing bedoeld in artikel 2, evenals voor het drukken van de lezing bedoeld in artikel 2, evenals voor het drukken van de
aangepaste stembiljetten, komen volledig ten laste van de Staat. De aangepaste stembiljetten, komen volledig ten laste van de Staat. De
noodzakelijke kredieten worden ingeschreven op de begroting van het noodzakelijke kredieten worden ingeschreven op de begroting van het
ministerie van Binnenlandse Zaken. ministerie van Binnenlandse Zaken.
De gemeenten die behoren tot de kantons bedoeld in artikel 2, worden De gemeenten die behoren tot de kantons bedoeld in artikel 2, worden
uitgesloten van de verdeling van de kosten met betrekking tot het uitgesloten van de verdeling van de kosten met betrekking tot het
drukken van de traditionele stembiljetten en voor de werking van de drukken van de traditionele stembiljetten en voor de werking van de
stemopnemingsbureaus alsook van de verdeling van de uitgaven die op stemopnemingsbureaus alsook van de verdeling van de uitgaven die op
grond van het gebruik van de geautomatiseerde stemopneming door middel grond van het gebruik van de geautomatiseerde stemopneming door middel
van een systeem voor optische lezing geen betrekking hebben op de van een systeem voor optische lezing geen betrekking hebben op de
kiesbureaus van deze kantons. kiesbureaus van deze kantons.
De programmatuur voor de geautomatiseerde stemopneming door middel van De programmatuur voor de geautomatiseerde stemopneming door middel van
een systeem voor optische lezing, de veiligheidsgegevens en de een systeem voor optische lezing, de veiligheidsgegevens en de
geheugendragers worden bij elke verkiezing verstrekt door de Minister geheugendragers worden bij elke verkiezing verstrekt door de Minister
van Binnenlandse Zaken of zijn gemachtigde. van Binnenlandse Zaken of zijn gemachtigde.

Art. 7.De systemen voor optische lezing voor de geautomatiseerde

Art. 7.De systemen voor optische lezing voor de geautomatiseerde
stemopneming bedoeld in de artikelen 2, 3 en 4 zijn eigendom van het stemopneming bedoeld in de artikelen 2, 3 en 4 zijn eigendom van het
Ministerie van Binnenlandse Zaken, dat ze ter beschikking stelt van de Ministerie van Binnenlandse Zaken, dat ze ter beschikking stelt van de
gemeenten die hoofdplaats zijn van een kanton, bedoeld in artikel 2. gemeenten die hoofdplaats zijn van een kanton, bedoeld in artikel 2.
De gemeente die hoofdplaats is van een kanton, bedoeld in artikel 2, De gemeente die hoofdplaats is van een kanton, bedoeld in artikel 2,
draagt zorg voor de apparatuur en is verantwoordelijk voor de opslag. draagt zorg voor de apparatuur en is verantwoordelijk voor de opslag.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen stelt de gemeente die hoofdplaats is Bij de gemeenteraadsverkiezingen stelt de gemeente die hoofdplaats is
van het kanton de nodige apparatuur ter beschikking van de andere van het kanton de nodige apparatuur ter beschikking van de andere
gemeenten die deel uitmaken van het kanton voor het organiseren van de gemeenten die deel uitmaken van het kanton voor het organiseren van de
stemopneming in de respectievelijke gemeentelijke hoofdbureaus. De stemopneming in de respectievelijke gemeentelijke hoofdbureaus. De
verdeling van de apparatuur over de verschillende hoofdbureaus in het verdeling van de apparatuur over de verschillende hoofdbureaus in het
kanton gebeurt evenredig op basis van het aantal ingeschreven kiezers kanton gebeurt evenredig op basis van het aantal ingeschreven kiezers
per gemeente en rekening houdend met het aantal verkiezingen dat per gemeente en rekening houdend met het aantal verkiezingen dat
gelijktijdig wordt georganiseerd. gelijktijdig wordt georganiseerd.

Art. 8.In de wet van 11 april 1994 tot organisatie van de

Art. 8.In de wet van 11 april 1994 tot organisatie van de
geautomatiseerde stemming, gewijzigd bij de wet van 5 april 1995, geautomatiseerde stemming, gewijzigd bij de wet van 5 april 1995,
wordt onder hoofdstuk I een artikel 5bis ingevoegd, luidend als volgt wordt onder hoofdstuk I een artikel 5bis ingevoegd, luidend als volgt
: :
«

Art. 5bis.§ 1. Bij de verkiezingen van de leden van de Kamer van

 «

Art. 5bis.§ 1. Bij de verkiezingen van de leden van de Kamer van
volksvertegenwoordigers en de Senaat, alsook van de leden van de volksvertegenwoordigers en de Senaat, alsook van de leden van de
gewest- en de gemeenschapsraden : gewest- en de gemeenschapsraden :
1° kunnen de Kamer van volksvertegenwoordigers en de Senaat, alsook de 1° kunnen de Kamer van volksvertegenwoordigers en de Senaat, alsook de
Brusselse Hoofdstedelijke Raad, elk twee deskundigen aanwijzen; Brusselse Hoofdstedelijke Raad, elk twee deskundigen aanwijzen;
2° kunnen de Vlaamse Raad, de Waalse Gewestraad en de Raad van de 2° kunnen de Vlaamse Raad, de Waalse Gewestraad en de Raad van de
Duitstalige Gemeenschap elk één deskundige aanwijzen. Duitstalige Gemeenschap elk één deskundige aanwijzen.
Aan de stemming voor de aanwijzing van die deskundigen mogen alleen de Aan de stemming voor de aanwijzing van die deskundigen mogen alleen de
leden van die assemblées deelnemen, die werden verkozen op de lijsten leden van die assemblées deelnemen, die werden verkozen op de lijsten
van een politieke partij als omschreven in artikel 1, 1°, van de wet van een politieke partij als omschreven in artikel 1, 1°, van de wet
van 4 juli 1989 betreffende de beperking en de controle van de van 4 juli 1989 betreffende de beperking en de controle van de
verkiezingsuitgaven voor de verkiezingen van de federale Kamers, de verkiezingsuitgaven voor de verkiezingen van de federale Kamers, de
financiering en de open boekhouding van de politieke partijen. financiering en de open boekhouding van de politieke partijen.
§ 2. De aanwijzing van die deskundigen geschiedt bij een tweederde § 2. De aanwijzing van die deskundigen geschiedt bij een tweederde
meerderheid in elke assemblée, uiterlijk 30 dagen vóór de verkiezing meerderheid in elke assemblée, uiterlijk 30 dagen vóór de verkiezing
van de leden van de Kamer van volksvertegenwoordigers, de Senaat en de van de leden van de Kamer van volksvertegenwoordigers, de Senaat en de
gewest- en de gemeenschapsraden. gewest- en de gemeenschapsraden.
§ 3. Tijdens de verkiezingen zien die deskundigen toe op het gebruik § 3. Tijdens de verkiezingen zien die deskundigen toe op het gebruik
en de goede werking van alle geautomatiseerde stem- en en de goede werking van alle geautomatiseerde stem- en
stemopnemingssystemen. stemopnemingssystemen.
Tijdens de verkiezingen voor het Europees Parlement, alsook voor de Tijdens de verkiezingen voor het Europees Parlement, alsook voor de
provincieraden, de gemeenteraden en de raden voor maatschappelijk provincieraden, de gemeenteraden en de raden voor maatschappelijk
welzijn, worden de deskundigen die, overeenkomstig § 1, eerste lid, welzijn, worden de deskundigen die, overeenkomstig § 1, eerste lid,
1°, in laatste instantie door de Kamer van volksvertegenwoordigers en 1°, in laatste instantie door de Kamer van volksvertegenwoordigers en
de Senaat zijn verkozen, belast met de controle bedoeld in het eerste de Senaat zijn verkozen, belast met de controle bedoeld in het eerste
lid van deze paragraaf. lid van deze paragraaf.
De deskundigen als bedoeld in het eerste en het tweede lid, ontvangen De deskundigen als bedoeld in het eerste en het tweede lid, ontvangen
van het ministerie van Binnenlandse Zaken het materieel, alsook alle van het ministerie van Binnenlandse Zaken het materieel, alsook alle
gegevens, inlichtingen en informatie die nodig zijn voor het gegevens, inlichtingen en informatie die nodig zijn voor het
uitoefenen van controle op de geautomatiseerde stem- en uitoefenen van controle op de geautomatiseerde stem- en
stemopnemingssystemen. stemopnemingssystemen.
Met behulp van de controlesoftware die het Ministerie van Binnenlandse Met behulp van de controlesoftware die het Ministerie van Binnenlandse
Zaken hen ter beschikking heeft gesteld, kunnen zij met name de Zaken hen ter beschikking heeft gesteld, kunnen zij met name de
betrouwbaarheid controleren van de software in de stemmachines, alsook betrouwbaarheid controleren van de software in de stemmachines, alsook
nagaan of de uitgebrachte stemmen correct werden overgeschreven op de nagaan of de uitgebrachte stemmen correct werden overgeschreven op de
magneetkaart, of zij correct werden overgeschreven door de magneetkaart, of zij correct werden overgeschreven door de
elektronische stembus alsook werden getotaliseerd, en of de optische elektronische stembus alsook werden getotaliseerd, en of de optische
lezing van de uitgebrachte stemmen naar behoren verliep. lezing van de uitgebrachte stemmen naar behoren verliep.
Zij verrichten die controle op de dag vóór de verkiezingen, alsook op Zij verrichten die controle op de dag vóór de verkiezingen, alsook op
de verkiezingsdag zelf, vóór de opening van de stembureaus en vóór de de verkiezingsdag zelf, vóór de opening van de stembureaus en vóór de
aanvang van de stemopneming. aanvang van de stemopneming.
§ 4. Uiterlijk vijftien dagen na de sluiting van de stemming bezorgen § 4. Uiterlijk vijftien dagen na de sluiting van de stemming bezorgen
de deskundigen een verslag aan de Minister van Binnenlandse Zaken, aan de deskundigen een verslag aan de Minister van Binnenlandse Zaken, aan
de federale wetgevende assemblées, de gewest- en gemeenschapsraden, de federale wetgevende assemblées, de gewest- en gemeenschapsraden,
alsmede aan de provincie- en gemeenteraden en de raden voor alsmede aan de provincie- en gemeenteraden en de raden voor
maatschappelijk welzijn waarop hun vaststellingen betrekking hebben. maatschappelijk welzijn waarop hun vaststellingen betrekking hebben.
Hun verslag kan aanbevelingen bevatten in verband met het materieel en Hun verslag kan aanbevelingen bevatten in verband met het materieel en
de software die werden gebruikt. de software die werden gebruikt.
§ 5. De deskundigen zijn tot geheimhouding verplicht. Elke schending § 5. De deskundigen zijn tot geheimhouding verplicht. Elke schending
van die geheimhoudingsplicht wordt bestraft overeenkomstig artikel 458 van die geheimhoudingsplicht wordt bestraft overeenkomstig artikel 458
van het Strafwetboek. » van het Strafwetboek. »
HOOFDSTUK II. - De kiesverrichtingen HOOFDSTUK II. - De kiesverrichtingen

Art. 9.De stemverrichtingen vinden plaats zoals bepaald in de

Art. 9.De stemverrichtingen vinden plaats zoals bepaald in de
kieswetgeving en met behoud van een aangepast papieren stembiljet. kieswetgeving en met behoud van een aangepast papieren stembiljet.
Op de tafel van de stembureaus die deel uitmaken van een kanton waar Op de tafel van de stembureaus die deel uitmaken van een kanton waar
gebruik wordt gemaakt van de geautomatiseerde stemopneming door middel gebruik wordt gemaakt van de geautomatiseerde stemopneming door middel
van een systeem voor optische lezing, wordt een exemplaar van deze wet van een systeem voor optische lezing, wordt een exemplaar van deze wet
gelegd. Voor de kiezers ligt een tweede exemplaar ter inzage in het gelegd. Voor de kiezers ligt een tweede exemplaar ter inzage in het
wachtlokaal. wachtlokaal.

Art. 10.De bepalingen betreffende het stembiljet blijven behouden,

Art. 10.De bepalingen betreffende het stembiljet blijven behouden,
maar de voorzitter van het hoofdbureau die verantwoordelijk is voor maar de voorzitter van het hoofdbureau die verantwoordelijk is voor
het drukken van het stembiljet, te weten de voorzitter van het het drukken van het stembiljet, te weten de voorzitter van het
hoofdbureau van de kieskring voor de verkiezing van de Kamer van hoofdbureau van de kieskring voor de verkiezing van de Kamer van
volksvertegenwoordigers, de voorzitter van het provinciehoofdbureau volksvertegenwoordigers, de voorzitter van het provinciehoofdbureau
voor de verkiezing van de Senaat, de voorzitter van het hoofdbureau voor de verkiezing van de Senaat, de voorzitter van het hoofdbureau
van de kieskring voor de verkiezing van de Vlaamse Raad en Waalse van de kieskring voor de verkiezing van de Vlaamse Raad en Waalse
Gewestraad, de voorzitter van het hoofdbureau van de provincie voor de Gewestraad, de voorzitter van het hoofdbureau van de provincie voor de
verkiezing van het Europees Parlement, de voorzitter van het verkiezing van het Europees Parlement, de voorzitter van het
districtshoofdbureau voor de provincieraadsverkiezingen en de districtshoofdbureau voor de provincieraadsverkiezingen en de
voorzitter van het hoofdstembureau voor de gemeenteraadsverkiezingen, voorzitter van het hoofdstembureau voor de gemeenteraadsverkiezingen,
geeft opdracht aan de leverancier van het systeem voor optische lezing geeft opdracht aan de leverancier van het systeem voor optische lezing
voor de geautomatiseerde stemopneming om aangepaste stembiljetten te voor de geautomatiseerde stemopneming om aangepaste stembiljetten te
drukken. drukken.
De aangepaste stembiljetten voor de geautomatiseerde stemopneming door De aangepaste stembiljetten voor de geautomatiseerde stemopneming door
middel van een systeem voor optische lezing worden ter goedkeuring middel van een systeem voor optische lezing worden ter goedkeuring
voorgelegd aan de voorzitter van het in het eerste lid bedoelde voorgelegd aan de voorzitter van het in het eerste lid bedoelde
hoofdbureau. Elke voorzitter valideert de documenten na in voorkomend hoofdbureau. Elke voorzitter valideert de documenten na in voorkomend
geval de nodige verbeteringen te hebben laten aanbrengen. geval de nodige verbeteringen te hebben laten aanbrengen.

Art. 11.In afwijking van artikel 95, § 7, van het Kieswetboek,

Art. 11.In afwijking van artikel 95, § 7, van het Kieswetboek,
artikel 3sexies, § 7, van de wet van 19 oktober 1921 tot regeling van artikel 3sexies, § 7, van de wet van 19 oktober 1921 tot regeling van
de provincieraadsverkiezingen en van artikel 44 van de de provincieraadsverkiezingen en van artikel 44 van de
gemeentekieswet, gecoördineerd op 8 augustus 1932, kan de Koning het gemeentekieswet, gecoördineerd op 8 augustus 1932, kan de Koning het
aantal bijzitters en plaatsvervangende bijzitters in het hoofdbureau aantal bijzitters en plaatsvervangende bijzitters in het hoofdbureau
verhogen. verhogen.
HOOFDSTUK III. - De geautomatiseerde stemopneming HOOFDSTUK III. - De geautomatiseerde stemopneming
door middel van een systeem voor optische lezing door middel van een systeem voor optische lezing

Art. 12.Het ministerie van Binnenlandse Zaken staat in voor de

Art. 12.Het ministerie van Binnenlandse Zaken staat in voor de
aanmaak van de programmatuur voor de geautomatiseerde stemopneming aanmaak van de programmatuur voor de geautomatiseerde stemopneming
door middel van een systeem voor optische lezing en die bestemd is door middel van een systeem voor optische lezing en die bestemd is
voor de kantonhoofdbureaus en de gemeentehoofdbureaus. voor de kantonhoofdbureaus en de gemeentehoofdbureaus.
De door de Minister van Binnenlandse Zaken aangewezen ambtenaar laat De door de Minister van Binnenlandse Zaken aangewezen ambtenaar laat
de geheugendragers voor het inlezen en de registratie alsook voor de de geheugendragers voor het inlezen en de registratie alsook voor de
optelling van de uitgebrachte stemmen aanmaken en bezorgt ze onder optelling van de uitgebrachte stemmen aanmaken en bezorgt ze onder
verzegelde omslag, ten minste acht dagen voor de verkiezing, aan de verzegelde omslag, ten minste acht dagen voor de verkiezing, aan de
voorzitters van de hoofdbureaus tegen ontvangstbewijs. Op elke omslag voorzitters van de hoofdbureaus tegen ontvangstbewijs. Op elke omslag
staat de identificatie van het overeenkomstige hoofdbureau vermeld. staat de identificatie van het overeenkomstige hoofdbureau vermeld.
Een aparte verzegelde omslag, die eveneens tegen ontvangstbewijs wordt Een aparte verzegelde omslag, die eveneens tegen ontvangstbewijs wordt
overhandigd, bevat de nodige veiligheidselementen voor het gebruik van overhandigd, bevat de nodige veiligheidselementen voor het gebruik van
de geheugendragers. de geheugendragers.

Art. 13.§ 1. Bij ontvangst van de stembussen of de omslagen met de

Art. 13.§ 1. Bij ontvangst van de stembussen of de omslagen met de
stembiljetten afkomstig van de stembureaus, tellen de voorzitter en de stembiljetten afkomstig van de stembureaus, tellen de voorzitter en de
leden van het kantonhoofdbureau of van het gemeentehoofdbureau die leden van het kantonhoofdbureau of van het gemeentehoofdbureau die
hij, naar gelang van het geval, daartoe aanwijst, deze stembiljetten hij, naar gelang van het geval, daartoe aanwijst, deze stembiljetten
vouwen ze open en leggen de stembiljetten afzonderlijk die kennelijk vouwen ze open en leggen de stembiljetten afzonderlijk die kennelijk
ongeldig zijn omdat ze behoren tot één van de volgende categorieën : ongeldig zijn omdat ze behoren tot één van de volgende categorieën :
1° de stembiljetten die niet beantwoorden aan het model vastgesteld 1° de stembiljetten die niet beantwoorden aan het model vastgesteld
door de voorzitter van het hoofdbureau die verantwoordelijk is voor door de voorzitter van het hoofdbureau die verantwoordelijk is voor
het drukken van de stembiljetten; het drukken van de stembiljetten;
2° de stembiljetten waarvan de vorm en de afmetingen veranderd zijn; 2° de stembiljetten waarvan de vorm en de afmetingen veranderd zijn;
3° de stembiljetten die binnenin een papier of enig voorwerp bevatten; 3° de stembiljetten die binnenin een papier of enig voorwerp bevatten;
4° de stembiljetten die de kiezer herkenbaar maken door een teken, een 4° de stembiljetten die de kiezer herkenbaar maken door een teken, een
doorhaling of een bij de wet niet geoorloofd merk. doorhaling of een bij de wet niet geoorloofd merk.
De twijfelachtige stembiljetten, te weten die waartegen bezwaren zijn De twijfelachtige stembiljetten, te weten die waartegen bezwaren zijn
gemaakt omdat het kennelijk ongeldig karakter wordt betwist, worden gemaakt omdat het kennelijk ongeldig karakter wordt betwist, worden
eveneens in een aparte categorie geschikt, maar in een andere eveneens in een aparte categorie geschikt, maar in een andere
categorie dan die met de stembiljetten bedoeld in het eerste lid. categorie dan die met de stembiljetten bedoeld in het eerste lid.
Het aantal in elke omslag of stembus gevonden stembiljetten, wordt Het aantal in elke omslag of stembus gevonden stembiljetten, wordt
vermeld in het proces-verbaal. vermeld in het proces-verbaal.
§ 2. Al de andere stembiljetten dan deze die kennelijk ongeldig of § 2. Al de andere stembiljetten dan deze die kennelijk ongeldig of
twijfelachtig zijn overeenkomstig de bepalingen van § 1, worden per twijfelachtig zijn overeenkomstig de bepalingen van § 1, worden per
verkiezing gegroepeerd en in aparte stapels gelegd per groep van verkiezing gegroepeerd en in aparte stapels gelegd per groep van
tenminste twee stembureaus. Nadat deze stembiljetten per stapel tenminste twee stembureaus. Nadat deze stembiljetten per stapel
onderling zijn vermengd, worden ze achtereenvolgens stapel per stapel onderling zijn vermengd, worden ze achtereenvolgens stapel per stapel
ingebracht in het systeem voor optische lezing voor het inlezen en de ingebracht in het systeem voor optische lezing voor het inlezen en de
registratie van de uitgebrachte stemmen. registratie van de uitgebrachte stemmen.
§ 3. Zodra de operaties betreffende het inlezen en de registratie zijn § 3. Zodra de operaties betreffende het inlezen en de registratie zijn
beëindigd, worden de stembiljetten die door het systeem werden beëindigd, worden de stembiljetten die door het systeem werden
verworpen evenals de stembiljetten bedoeld in § 1, tweede alinea, verworpen evenals de stembiljetten bedoeld in § 1, tweede alinea,
onderzocht door de leden van het bureau en de getuigen. onderzocht door de leden van het bureau en de getuigen.
Het bureau beslist of deze stembiljetten als ongeldig of geldig worden Het bureau beslist of deze stembiljetten als ongeldig of geldig worden
beschouwd. In het laatste geval, beslist het bureau telkens voor welke beschouwd. In het laatste geval, beslist het bureau telkens voor welke
lijst en voor welke kandidaat of kandidaten de stem is uitgebracht. lijst en voor welke kandidaat of kandidaten de stem is uitgebracht.
De tabel met de resultaten, bedoeld in artikel 4, 2°, wordt aangevuld De tabel met de resultaten, bedoeld in artikel 4, 2°, wordt aangevuld
overeenkomstig de voormelde beslissing van het bureau. overeenkomstig de voormelde beslissing van het bureau.
§ 4. De operaties beschreven in paragraaf 1 worden achtereenvolgens § 4. De operaties beschreven in paragraaf 1 worden achtereenvolgens
uitgevoerd voor elk stembureau. In geval van gelijktijdige uitgevoerd voor elk stembureau. In geval van gelijktijdige
verkiezingen geschieden de operaties beschreven in de paragrafen 1 tot verkiezingen geschieden de operaties beschreven in de paragrafen 1 tot
3 voor elke verkiezing afzonderlijk. 3 voor elke verkiezing afzonderlijk.
Zodra het inlezen en de registratie van de uitgebrachte stemmen is Zodra het inlezen en de registratie van de uitgebrachte stemmen is
beëindigd voor een stapel stembiljetten, afkomstig van minstens twee beëindigd voor een stapel stembiljetten, afkomstig van minstens twee
stembureaus, sluit de voorzitter de niet-betwiste stembiljetten in een stembureaus, sluit de voorzitter de niet-betwiste stembiljetten in een
omslag die hij verzegelt en waarop de inhoud ervan wordt vermeld. omslag die hij verzegelt en waarop de inhoud ervan wordt vermeld.
Vervolgens registreert hij de aangemaakte geheugendragers met de Vervolgens registreert hij de aangemaakte geheugendragers met de
uitgebrachte stemmen op het totalisatiesysteem. uitgebrachte stemmen op het totalisatiesysteem.

Art. 14.Wanneer de uitslagen van alle stembureaus geregistreerd zijn,

Art. 14.Wanneer de uitslagen van alle stembureaus geregistreerd zijn,
drukt de voorzitter van het hoofdbureau het proces-verbaal af, alsook drukt de voorzitter van het hoofdbureau het proces-verbaal af, alsook
de stemopnemingstabel, waarvan de modellen worden vastgesteld door de de stemopnemingstabel, waarvan de modellen worden vastgesteld door de
Minister van Binnenlandse Zaken. Minister van Binnenlandse Zaken.

Art. 15.Het proces-verbaal en de stemopnemingstabel, beide

Art. 15.Het proces-verbaal en de stemopnemingstabel, beide
ondertekend door de voorzitter, de overige leden en de getuigen van ondertekend door de voorzitter, de overige leden en de getuigen van
het hoofdbureau, worden in een verzegelde omslag gesloten waarop de het hoofdbureau, worden in een verzegelde omslag gesloten waarop de
inhoud ervan wordt vermeld. De stembiljetten bedoeld in artikel 13, § inhoud ervan wordt vermeld. De stembiljetten bedoeld in artikel 13, §
3, worden eveneens in een aparte verzegelde omslag waarop de inhoud 3, worden eveneens in een aparte verzegelde omslag waarop de inhoud
ervan wordt vermeld, gesloten. ervan wordt vermeld, gesloten.
Deze omslagen alsook de omslagen met de processen-verbaal van de Deze omslagen alsook de omslagen met de processen-verbaal van de
stembureaus worden in één verzegeld pak samengebracht, dat de stembureaus worden in één verzegeld pak samengebracht, dat de
voorzitter van het hoofdbureau binnen vierentwintig uur naargelang van voorzitter van het hoofdbureau binnen vierentwintig uur naargelang van
het geval toestuurt aan : het geval toestuurt aan :
1° de voorzitter van het hoofdbureau van de kieskring voor de 1° de voorzitter van het hoofdbureau van de kieskring voor de
verkiezing van de Kamer van volksvertegenwoordigers of aan de verkiezing van de Kamer van volksvertegenwoordigers of aan de
voorzitter van het provinciehoofdbureau voor de verkiezing van de voorzitter van het provinciehoofdbureau voor de verkiezing van de
Senaat; Senaat;
2° de voorzitter van het hoofdbureau van de kieskring voor de 2° de voorzitter van het hoofdbureau van de kieskring voor de
verkiezing van de Vlaamse Raad of de Waalse Gewestraad; verkiezing van de Vlaamse Raad of de Waalse Gewestraad;
3° de voorzitter van het provinciehoofdbureau voor de verkiezing van 3° de voorzitter van het provinciehoofdbureau voor de verkiezing van
het Europees parlement; het Europees parlement;
4° de voorzitter van het districtshoofdbureau voor de verkiezing van 4° de voorzitter van het districtshoofdbureau voor de verkiezing van
de provincieraad; de provincieraad;
5° de provinciegouverneur voor de verkiezing van de leden van de 5° de provinciegouverneur voor de verkiezing van de leden van de
gemeenteraad. gemeenteraad.

Art. 16.De voorzitter van het kantonhoofdbureau of het

Art. 16.De voorzitter van het kantonhoofdbureau of het
gemeentehoofdbureau, naargelang van het geval, bewaart de gemeentehoofdbureau, naargelang van het geval, bewaart de
geheugendragers gebruikt voor de verkiezingen, met inbegrip van deze geheugendragers gebruikt voor de verkiezingen, met inbegrip van deze
voor de totalisatie van de stemmen, tot de tweede dag na de voor de totalisatie van de stemmen, tot de tweede dag na de
geldigverklaring van de verkiezing. Hij geeft ze vervolgens tegen geldigverklaring van de verkiezing. Hij geeft ze vervolgens tegen
ontvangstbewijs af aan de Minister van Binnenlandse Zaken of zijn ontvangstbewijs af aan de Minister van Binnenlandse Zaken of zijn
gemachtigde of verzendt ze hem ter post aangetekend in een verzegelde gemachtigde of verzendt ze hem ter post aangetekend in een verzegelde
omslag. omslag.
De verzegelde omslagen met de niet-betwiste stembiljetten bezorgt de De verzegelde omslagen met de niet-betwiste stembiljetten bezorgt de
voorzitter van het kantonhoofdbureau of van het gemeentelijk voorzitter van het kantonhoofdbureau of van het gemeentelijk
hoofdbureau, naargelang van het geval, na de goedkeuring en hoofdbureau, naargelang van het geval, na de goedkeuring en
ondertekening van het proces-verbaal, respectievelijk ofwel aan de ondertekening van het proces-verbaal, respectievelijk ofwel aan de
griffie van de rechtbank van eerste aanleg of van het vredegerecht van griffie van de rechtbank van eerste aanleg of van het vredegerecht van
het gerechtelijk kanton waarin de hoofdplaats van het kieskanton het gerechtelijk kanton waarin de hoofdplaats van het kieskanton
gelegen is, ofwel aan de provinciegouverneur. gelegen is, ofwel aan de provinciegouverneur.
De stembussen worden teruggezonden naar het betreffende De stembussen worden teruggezonden naar het betreffende
gemeentebestuur. gemeentebestuur.
De gebruikte geheugendragers worden door toedoen van het Ministerie De gebruikte geheugendragers worden door toedoen van het Ministerie
van Binnenlandse Zaken gewist, zodra de verkiezing definitief geldig van Binnenlandse Zaken gewist, zodra de verkiezing definitief geldig
of ongeldig is verklaard. De ambtenaar die daartoe door de minister of ongeldig is verklaard. De ambtenaar die daartoe door de minister
van Binnenlandse Zaken wordt gemachtigd, stelt schriftelijk vast dat van Binnenlandse Zaken wordt gemachtigd, stelt schriftelijk vast dat
dit effectief gebeurd is. dit effectief gebeurd is.
HOOFDSTUK IV. - Straf- en slotbepalingen HOOFDSTUK IV. - Straf- en slotbepalingen

Art. 17.Vervalsing van geheugendragers wordt bestraft als valsheid in

Art. 17.Vervalsing van geheugendragers wordt bestraft als valsheid in
openbare geschriften. openbare geschriften.

Art. 18.Artikel 200 van het Kieswetboek is van toepassing op de

Art. 18.Artikel 200 van het Kieswetboek is van toepassing op de
frauduleuze verandering van de stemopnemingsapparatuur, de frauduleuze verandering van de stemopnemingsapparatuur, de
geheugendragers en de software in de hoofdbureaus van de kantons en de geheugendragers en de software in de hoofdbureaus van de kantons en de
gemeenten bedoeld in artikel 2. gemeenten bedoeld in artikel 2.

Art. 19.De artikelen 204, 205 en 206 van het Kieswetboek zijn van

Art. 19.De artikelen 204, 205 en 206 van het Kieswetboek zijn van
toepassing op de overtredingen bedoeld in de artikelen 17 en 18. toepassing op de overtredingen bedoeld in de artikelen 17 en 18.

Art. 20.In de kantons en gemeenten die gebruik maken van een

Art. 20.In de kantons en gemeenten die gebruik maken van een
geautomatiseerd stemopnemingssysteem door optische lezing, zijn niet geautomatiseerd stemopnemingssysteem door optische lezing, zijn niet
van toepassing : van toepassing :
1° de artikelen 149 tot 152, 154 tot 156, 158 tot 160, 161, eerste tot 1° de artikelen 149 tot 152, 154 tot 156, 158 tot 160, 161, eerste tot
achtste lid, en 162 van het Kieswetboek, alsook de artikelen 95 en 131 achtste lid, en 162 van het Kieswetboek, alsook de artikelen 95 en 131
van hetzelfde wetboek, in zoverre zij betrekking hebben op de van hetzelfde wetboek, in zoverre zij betrekking hebben op de
stemopnemingsbureaus; stemopnemingsbureaus;
2° de artikelen 32, § 1, derde lid, en § 2, en 39, § 1, vierde lid, en 2° de artikelen 32, § 1, derde lid, en § 2, en 39, § 1, vierde lid, en
§ 2 van de gewone wet van 16 juli 1993 tot vervollediging van de § 2 van de gewone wet van 16 juli 1993 tot vervollediging van de
federale Staatsstructuur; federale Staatsstructuur;
3° de artikelen 9quater, 9quinquies, 9sexies, § 1, eerste tot zevende 3° de artikelen 9quater, 9quinquies, 9sexies, § 1, eerste tot zevende
lid, 37ter, vierde lid, 37quinquies en 37sexies van de wet van 19 lid, 37ter, vierde lid, 37quinquies en 37sexies van de wet van 19
oktober 1921 tot regeling van de provincieraadsverkiezingen; oktober 1921 tot regeling van de provincieraadsverkiezingen;
4° de bepalingen van Boek I van de voormelde gewone wet van 16 juli 4° de bepalingen van Boek I van de voormelde gewone wet van 16 juli
1993, van de wet van 23 maart 1989 betreffende de verkiezing van het 1993, van de wet van 23 maart 1989 betreffende de verkiezing van het
Europees Parlement en van de wet van 19 oktober 1921 tot regeling van Europees Parlement en van de wet van 19 oktober 1921 tot regeling van
de provincieraadsverkiezingen, voor zover ze verwijzen naar de in 1° de provincieraadsverkiezingen, voor zover ze verwijzen naar de in 1°
bedoelde artikelen van het Kieswetboek of voor zover ze betrekking bedoelde artikelen van het Kieswetboek of voor zover ze betrekking
hebben op de stemopnemingsbureaus. hebben op de stemopnemingsbureaus.

Art. 21.Voor de toepassing van deze wet moeten in artikel 163 van het

Art. 21.Voor de toepassing van deze wet moeten in artikel 163 van het
Kieswetboek de woorden « artikel 162, derde lid » worden vervangen Kieswetboek de woorden « artikel 162, derde lid » worden vervangen
door de woorden « artikel 15 van de wet van 18 december 1998 tot door de woorden « artikel 15 van de wet van 18 december 1998 tot
organisatie van de geautomatiseerde stemopneming door middel van een organisatie van de geautomatiseerde stemopneming door middel van een
systeem voor optische lezing en tot wijziging van de wet van 11 april systeem voor optische lezing en tot wijziging van de wet van 11 april
1994 tot organisatie van de geautomatiseerde stemming ». 1994 tot organisatie van de geautomatiseerde stemming ».

Art. 22.Op de gemeentelijke kiescolleges waar een geautomatiseerd

Art. 22.Op de gemeentelijke kiescolleges waar een geautomatiseerd
stemopnemingssysteem is opgesteld, zijn niet van toepassing : stemopnemingssysteem is opgesteld, zijn niet van toepassing :
1° de artikelen 43 tot 50, 52 en 53 van de gemeentekieswet; 1° de artikelen 43 tot 50, 52 en 53 van de gemeentekieswet;
2° de bepalingen van de voormelde wet, voor zover ze verwijzen naar de 2° de bepalingen van de voormelde wet, voor zover ze verwijzen naar de
in artikel 20, 1°, bedoelde artikelen van het Kieswetboek, of voor in artikel 20, 1°, bedoelde artikelen van het Kieswetboek, of voor
zover ze betrekking hebben op de stemopnemingsbureaus. zover ze betrekking hebben op de stemopnemingsbureaus.
Kondigen deze wet af, bevelen dat zij met 's Lands zegel zal worden Kondigen deze wet af, bevelen dat zij met 's Lands zegel zal worden
bekleed en door het Belgisch Staatsblad zal worden bekendgemaakt. bekleed en door het Belgisch Staatsblad zal worden bekendgemaakt.
Gegeven te Brussel, 18 december 1998. Gegeven te Brussel, 18 december 1998.
ALBERT ALBERT
Van Koningswege : Van Koningswege :
De Minister van Binnenlandse Zaken, De Minister van Binnenlandse Zaken,
L. VAN DEN BOSSCHE L. VAN DEN BOSSCHE
Met 's Lands zegel gezegeld : Met 's Lands zegel gezegeld :
De Minister van Justitie, De Minister van Justitie,
T. VAN PARYS T. VAN PARYS
_______ _______
Nota Nota
(1) Gewone zitting 1997-1998. (1) Gewone zitting 1997-1998.
Kamer van volksvertegenwoordigers. Kamer van volksvertegenwoordigers.
Parlementaire bescheiden. - Ontwerp van wet, nr. 1728/1. - Erratum, Parlementaire bescheiden. - Ontwerp van wet, nr. 1728/1. - Erratum,
nr. 1728/2. - Amendementen, nrs. 1728/3 en 4. nr. 1728/2. - Amendementen, nrs. 1728/3 en 4.
Gewone zitting 1998-1999. Gewone zitting 1998-1999.
Kamer van volksvertegenwoordigers. Kamer van volksvertegenwoordigers.
Parlementaire bescheiden. - Verslag, nr. 1728/5. - Tekst aangenomen Parlementaire bescheiden. - Verslag, nr. 1728/5. - Tekst aangenomen
door de Commissie, nr. 1728/6. - Amendement, nr. 1728/7. - Tekst door de Commissie, nr. 1728/6. - Amendement, nr. 1728/7. - Tekst
aangenomen in plenaire vergadering en overgezonden aan de Senaat, nr. aangenomen in plenaire vergadering en overgezonden aan de Senaat, nr.
1728/8. 1728/8.
Handelingen van de Kamer van volksvertegenwoordigers. - Bespreking en Handelingen van de Kamer van volksvertegenwoordigers. - Bespreking en
aanneming. Vergaderingen van 21 en 22 oktober 1998. aanneming. Vergaderingen van 21 en 22 oktober 1998.
Senaat. Senaat.
Parlementaire bescheiden. - Ontwerp overgezonden door de Kamer van Parlementaire bescheiden. - Ontwerp overgezonden door de Kamer van
volksvertegenwoordigers, nr. 1-1125/1. - Verslag, nr. 1-1125/2. - volksvertegenwoordigers, nr. 1-1125/1. - Verslag, nr. 1-1125/2. -
Tekst aangenomen door de Commissie, nr. 1-1125/3. - Tekst aangenomen Tekst aangenomen door de Commissie, nr. 1-1125/3. - Tekst aangenomen
in plenaire vergadering en aan de Koning ter bekrachtiging voorgelegd, in plenaire vergadering en aan de Koning ter bekrachtiging voorgelegd,
nr. 1-1125/4. nr. 1-1125/4.
Handelingen van de Senaat. - Bespreking en aanneming. Vergaderingen Handelingen van de Senaat. - Bespreking en aanneming. Vergaderingen
van 1 en 3 december 1998. van 1 en 3 december 1998.
^